Động mạch dưới đòn 1

ĐỘNG MẠCH DƯỚI ĐÒN
TĨNH MẠCH – BẠCH HUYẾT –
THẦN KINH Ở CỔ
Ths. Bs. Nguyễn Ngọc Ánh
BM Giải phẫu – ĐH Y HN
Hà Nội, tháng 11-2013
1. Mô tả được nguyên ủy, đường đi, liên quan, phân nhánh,
phạm vi cấp máu của động mạch (ĐM) dưới đòn trái và phải.
2. Kể tên và mô tả được nguyên ủy và đường đi của các TM chính
trong hai hệ thống tĩnh mạch vùng đầu - cổ.
3. Nêu được cấu tạo, các nhánh nông và sâu của đám rối cổ.
4. Kể tên và nắm được đường đi của hai hệ thống bạch huyết
vùng cổ .
MỤC TIÊU BÀI HỌC
I- ĐỘNG MẠCH DƯỚI ĐÒN
-
ĐM dưới đòn cấp máu cho chi trên, một
phần của não, cổ và thành ngực-bụng.
-
Nguyên ủy khác nhau giữa ĐM dưới đòn
phải và ĐM dưới đòn trái
∗
Đường đi và liên quan:
- Đoạn ngực của ĐM dưới đòn trái
+ Trước: ĐM cảnh chung T, TK X trái, thân TM cánh tay đầu T
+ Sau: Ống ngực + Ngoài: Màng phổi trung thất trái
+ Trong: khí quản, thực quản, TK thanh
quản quặt ngược T

I- ĐỘNG MẠCH DƯỚI ĐÒN
∗

Đường đi và liên quan:
- Đoạn cổ của ĐM dưới đòn hai bên:
Trước dưới: TM dưới đòn Sau: vòm màng phổi
+ Đoạn trong cơ bậc thang trước
+ Đoạn sau cơ bậc thang trước
+ Đoạn ngoài cơ bậc thang trước
I- ĐỘNG MẠCH DƯỚI ĐÒN
- Đoạn cổ của ĐM dưới đòn hai bên:
+ Đoạn trong cơ bậc thang trước:
Trước: Cơ ức đòn chũm, x đòn
TK hoành, TK X , TM cảnh trong, Tk giao cảm cổ
Bên T: Ống ngực
Sau: bên P: TK thanh quản quặt ngược P
+ Đoạn sau cơ bậc thang trước:
Sau: Xương sườn I, Thân dưới ĐRTK cánh tay
Trên: Thân trên và thân giữa ĐRTKCT
+ Đoạn ngoài cơ bậc thang trước
Trên: ĐRTKCT
Trước: Da và lá nông mạc cổ
Dưới: xương đòn
I- ĐỘNG MẠCH DƯỚI ĐÒN
∗
Phân nhánh
I- ĐỘNG MẠCH DƯỚI ĐÒN
Subclavian
Vertebral
Thyrocervical
Transverse
cervical
Deep cervical

Suprascapular
Ascending
cervical
Inf. thyroid
+ ĐM đốt sống
I- ĐỘNG MẠCH DƯỚI ĐÒN
+ ĐM đốt sống
I- ĐỘNG MẠCH DƯỚI ĐÒN
+ ĐM ngực trong
I- ĐỘNG MẠCH DƯỚI ĐÒN
+ Thân giáp cổ
I- ĐỘNG MẠCH DƯỚI ĐÒN
+ Thân sườn cổ
I- ĐỘNG MẠCH DƯỚI ĐÒN
ĐM chẩm
ĐM cổ sâu
ĐM gian sườn
trên cùng
+ ĐM vai sau:
I- ĐỘNG MẠCH DƯỚI ĐÒN
Vòng nối:
+ Với ĐM cảnh ngoài (ĐM giáp trên – ĐM giáp dưới, ĐM chẩm – ĐM
cổ sâu)
+ Với ĐM cảnh trong (ĐM thông sau – ĐM não sau )
+ Với ĐM nách ( ĐM ngực ngoài – ĐM ngực trong, ĐM dưới vai – ĐM
trên vai và ĐM vai sau)
+ Với ĐM chủ ngực (các ĐM gian sườn sau – các ĐM gian sườn trước
từ ĐM ngực trong)
+ Với ĐM chậu ngoài (ĐM thượng vị dưới – ĐM thượng vị trên từ ĐM
ngực trong)

I- ĐỘNG MẠCH DƯỚI ĐÒN
+ Chia thành hai nhóm:
∗
Nhóm nông
∗
Nhóm sâu
+ Cả 2 nhóm đều đổ về
TM cảnh trong, hoặc TM dưới đòn,
hoặc trực tiếp vào TM tay đầu.
II- TĨNH MẠCH của ĐẦU - CỔ
Phần trước da đầu + gần toàn bộ da mặt -> TM mặt
Phần sau da đầu -> TM chẩm và Tm tai sau
Phần bên da đầu + phần sâu của mặt - > TM sau hàm dưới:
+ Nhánh tận trước đổ về TM mặt ->TM cảnh trong
+ Nhánh tận sau hợp với TM tai sau thành TM cảnh ngoài
2.1. CÁC TĨNH MẠCH NÔNG của ĐẦU - CỔ
Phần trước da đầu + gần toàn bộ da mặt -> TM mặt
Phần bên da đầu + phần sâu của mặt - > TM sau hàm dưới
2.1. CÁC TĨNH MẠCH NÔNG của ĐẦU - CỔ
Phần sau da đầu -> TM chẩm và Tm tai sau
+ Nhánh trước TM sau hàm dưới đổ về TM mặt đổ vào TM cảnh
trong ngang mức sừng lớn xương móng.
+ Nhánh sau TM sau hàm dưới hợp với TM tai sau thành TM cảnh
ngoài
2.1. CÁC TĨNH MẠCH NÔNG của ĐẦU - CỔ
- Tĩnh mạch cảnh trong
2.1. CÁC TĨNH MẠCH SÂU ở CỔ
Ext. jugular
Int. jugular
Ant. jugular

Sup. thyroid
Middle
thyroid
Inf. thyroid
- Tĩnh mạch cảnh trong và các nhánh
Hành trên Hành dưới
2.1. CÁC TĨNH MẠCH SÂU ở CỔ
- Tĩnh mạch cảnh trong

2.1. CÁC TĨNH MẠCH SÂU ở CỔ
−
Tĩnh mạch đốt sống
−
Tĩnh mạch cổ sâu
−
Tĩnh mạch giáp dưới
−
Tĩnh mạch dưới đòn

2.1. CÁC TĨNH MẠCH SÂU ở CỔ
+ Chia thành hai nhóm:
∗
Nhóm nông đổ vào các hạch cổ nông
∗
Nhóm sâu
+ Cả 2 nhóm đều đổ vào các hạch cổ sâu (hạch cổ trước sâu, hạch
cổ bên sâu trên, hạch cổ bên sâu dưới) nằm dọc theo bao cảnh ->
Thân cảnh phải (đổ vào TM cảnh trong hoặc TM dưới đòn, hoặc
ống bạch huyết P); Thân cảnh trái (đổ vào ống ngực)
III- BẠCH HUYẾT ở CỔ

+ Nhóm sâu
III- BẠCH HUYẾT ở CỔ
ĐÁM RỐI CỔ
IV- THẦN KINH ở CỔ