giáo án bồi dưỡng thao giảng, thi giáo viên giỏi sinh học lớp 9 bài 20 đột biến gen (9)

Người thực hiện : Hoàng Xuân Thảo
TrêngTHCSThôyDuyªn
sinh häc líp 9
Bµi 21 ®ét biÕn gen
1 - Delirinm Brandy Ta ngolla .mp3
CHƯƠNG IV: BIẾN DỊ
BIẾN DỊ
BIẾN DỊ DI TRUYỀN
BIẾN DỊ KHÔNG DI TRUYỀN
BIẾN DỊ TỔ HỢP
BIẾN DỊ ĐỘT BIẾN
THƯỜNG BIẾN
ĐỘT BIẾN GEN
ĐỘT BIẾN NST
ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC
ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG
BÀI 21: ĐỘT BIẾN GEN
I. Đột biến gen là gì?
Quan sát hình 21.1 SGK và mô
hình trên bảng trả lời câu hỏi sau
Hoạt động nhóm
1. ? Đoạn ADN kí hiệu là a có
mấy cặp nuclêôtit
? Trình tự các cặp nuclêôtit như
thế nào ?
Đáp án
Có đoạn ADN (a) có 5 cặp nuclêôtit
Trình tự các cặp nuclêôtit

1 2 3 4 5

…. - T – G – A – T – X -….
… A – X – T– A – G - …
Hoạt động nhóm
2. So sánh đoạn ADN hình b, c, d so
với đoạn ADN ở hình a ban đầu
? Số lượng cặp nuclêôtit
? Trình tự các cặp nuclêotit
? Đặt tên dạng biến đổi đó
Bảng tổng hợp đoạn bị biến đổi
Đoạn ADN số cặp nu điểm khác so với đoạn a Đặt tên dạng biến đổi
b
c
d
4
6
5
Mất cặp X – G
Thay cặp A-T bằng cặp G – X
Thêm cặp T – A
Mất 1 cặp nu
Thay cặp nu bằng cặp nu khác

Thêm 1 cặp nu
BÀI 21: ĐỘT BIẾN GEN
I. Đột biến gen là gì?
-
Đoạn gen hình b, c, d bị biến đổi so
với đoạn gen ADN hình a gọi là đột biến
gen
? Đột biến gen là gì, gồm có những

dạng đột biến nào ?
Đáp án
- Đột biến gen là những biến đổi trong
cấu trúc gen là biến dị di truyền được
cho cơ thể sinh vật
- Các dạng đột biến gen gồm mất,
thêm, thay thế cặp nuclêôtit xảy ra tại
một điểm của phân tử ADN còn gọi là
đột biến điểm
- Đột biến gen là những biến đổi
trong cấu trúc gen là biến dị di
truyền được cho cơ thể sinh vật
- Các dạng đột biến gen gồm mất,
thêm, thay thế cặp nuclêôtit xảy ra
tại một điểm của phân tử ADN còn
gọi là đột biến điểm
Tại sao không nói mất, thêm, thay một
nuclêôtit mà lại nói mất, thêm, thay
một cặp nuclêôtit vì ADN có cấu trúc
hai mạch bổ sung nó xảy ra trên cả
hai mạch
BÀI 21: ĐỘT BIẾN GEN
I. Đột biến gen là gì?
II. Nguyên nhân phát sinh đột biến
gen
? Nêu nguyên nhân phát sinh đột biến
gen?
Do ảnh hưởng của điều kiện tự
nhiên tác động đến môi trường bên
trong sinh vật dẫn đến rối loạn tự

sao chép phân tử ADN
Trong thực nghiệm ( phòng thí
nghiệm) đã gây ra các loại đột biến
nhân tạo bằng các tác nhân vật lý
và hóa học
Giải thích
+ Do ảnh hưởng phức tạp của môi
trường trong và ngoài cơ thể tác động
tới phân tử ADN dẫn tới rối loạn trong
quá trình tự sao chép của phân tử ADN
và gây ra hiện tượng đột biến gen
+ Người ta đã sử dụng chất acridin là
chất dẫn xuất để gây ra đột biến gen
thêm hoặc mất cặp nuclêôtit của phân tử
ADN còn gọi là phương pháp đột biến
dịch khung tại một điểm
+ Tại sao môi trường sống ô nhiễm lại
xuất hiện những bệnh lý nguy hiểm
( ung thư), chất da cam diệt cỏ chứa
dioxin do chiến tranh để lại hậu quả của
những đứa con được sinh ra như thế
nào
Đáp án :
Do môi trường bên ngoài tác động đến
môi trường bên trong cơ thể, dẫn đến
rối loạn trong quá trình sao chép của
ADN
Do con người gây đột biến nhân bằng
cách do các tác nhân vật lí và hóa học
BÀI 21: ĐỘT BIẾN GEN

I. Đột biến gen là gì?
II. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen
III. Vai trò của đột biến gen
1. Tính chất biểu hiện của đột biến
gen
Gen ( ADN) m ARN protein tính trạng

? Cấu trúc của Gen bị biến đổi sẽ dẫn tới điều gì ?
Đáp án : ADN bị biến đổi dẫn đến m ARN
cũng biến đổi và protein tương ứng cũng biến
đổi dẫn tới biến đổi đột ngột hoặc gián đoạn
của một vài tính trạng trên cá thể bằng kiểu
hình ra bên ngoài
Hoạt động nhóm
Quan sát hình 21.2, 21.3, 21.4 trả
lời câu hỏi
? Đột biến nào có lợi
? Đột biến nào có hại
Đáp án
Đột biến có lợi (hình 21.4) cây lúa cứng và
nhiều bông
Đột biến có hại lá mạ trắng làm cho cây
không quang hợp dẫn đến chết ( hình
21.2), chân sau bị dính của lợn ( hình
21.3) làm cho con lợn không di chuyển và
chết ngay sau khi sinh ra
Đột biến Biến đổi

Rối loạn

Biến đổi

? Tại sao đột biến gen gây ra biến đổi
kiểu hình ?
Đột biến gen thể hiện ra kiểu hình có
hại cho bản thân sinh vật gây rối loạn
trong quá trình tổng hợp protein
BÀI 21: ĐỘT BIẾN GEN
I. Đột biến gen là gì?
II. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen
III. Vai trò của đột biến gen
1. Tính chất biểu hiện của đột biến gen
2. Vai trò của đột biến gen
Nêu vai trò của đột biến Gen ?
Đột biến Gen đa số là có hại cho bản
thân sinh vật , đôi khi đột biến có lợi
cho con người
VD: lúa cứng cây và có nhiều bông
Con người phát huy đột biến có lợi và
loại bỏ những đột biến không cần
thiết điều này có ý nghĩa quan trong
trong sản xuất nông nghiệp đạt hiệu
quả cao cải thiện đời sống con người.
BÀI 21: ĐỘT BIẾN GEN
I. Đột biến gen là gì?
II. Nguyên nhân phát sinh đột biến
gen
III. Vai trò của đột biến gen
1. Tính chất biểu hiện của đột biến
gen

2. Vai trò của đột biến gen
Bài tập
1. Chọn câu trả lời đúng nhất
Dạng đột biến gen nào có thể gây ra hậu
quả nghiêm trọng trong kiểu hình
a. Mất một cặp nuclêôtit
b. Thêm một cặp nuclêôtit
c. Thay thế một cặp nucleôtit
2. Điền vào chỗ trống sau cho hợp lý với
các cụm từ sau
a. Quá trình tự nhân đôi của ADN
b. Quá trình tổng hợp ARN
d. Có lợi,
f. Trung tính
Đột biến gen gây rối loạn…(1)… nên đa số đột biến gen thường …. (2)…
Đáp án
Câu 1 : Ý d
Câu 2: (1) c
d. cả a, b,và c
c. Quá trình sinh tổng hợp protein
(2) e
e. Có hại,
NỘI DUNG CẦN GHI NHỚ
Đột biến gen là những biến đổi trong cấu trúc của gen đột biến gen xảy ra
do ảnh hưởng phức tạp của môi trường trong và ngoài cơ thể tới phân tử
ADN xuất hiện trong điều kiện tự nhiên hoặc do con người gây ra đột biến
gen thường liên quan đến một cặp nuiclêôtit điển hình là các dạng mất,
thêm, thay thế một cặp nuclêôtit. Đột biến gen thường có hại nhưng cũng
có khi có lợi .
BÀI TẬP VỀ NHÀ

Học bài theo SGK và vở ghi
Làm các bài tập 1, 2, 3 SGK,
Người thực hiện : Hoàng Xuân Thảo
Chào mừng ngày nhà giáo Việt Nam 20 tháng 11 năm 2007