giáo án bồi dưỡng thao giảng, thi giáo viên giỏi sinh học lớp 9 bài 20 đột biến gen (4)

Dưa sinh đôi
Lợn ba chân

Em có nhận xét gì về các hình ảnh trên?

(H) Biến dị là gì?
Biến dị là hiện tượng con sinh ra khác bố mẹ về một số
chi tiết.
Biến dị tổ hợp
BD di truyền
Đột biến
Biến dị
BD không di truyền (thường biến)
Đột biến gen
Đột biến NST




Tiết 22: ĐỘT BIẾN GEN
I. Đột biến gen là gì?
Quan sát tranh, thảo luận nhóm và hoàn
thành bảng sau:
Đoạn
ADN
Số Cặp
Nu
Điểm khác so với
đoạn (a)
Đặt tên dạng

biến đổi
b
c
d




Tiết 22: ĐỘT BIẾN GEN
A
T
G
X
T A
G X
X
G
A
T
T A
G X
T A
X
G
A
T
T A
G X
T A
X

G
T A
G X
T A
X
G
T A
G X
T A
ba
c
d
Các dạng đột biến gen




Tiết 22: ĐỘT BIẾN GEN
Đoạn
ADN
Số Cặp
Nu
Điểm khác
so với đoạn
(a)
Đặt tên dạng
biến đổi
b
4 Mất một cặp
X-G

Mất một cặp
nu
c
6 Thêm một
cặp T-A
Thêm một cặp
nu
d
5 Thay cặp A-
T bằng cặp
G-X
Thay thế một
cặp nu
(H) Đột biến gen là gì? Có mấy dạng đột biến gen?
- Đột biến gen là những biến đổi trong cấu trúc của gen
thường liên quan đến một hoặc một số cặp Nucleotid.
- Có 3 dạng : mất, thêm và thay thế một cặp nu

Tiết 22: ĐỘT BIẾN GEN
II. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen:
Nghiên cứu SGK, thảo luận nhóm để xác định những nguyên
nhân gây đột biến gen?
Tự nhiên
Nhân tạo:
Môi trường trong cơ thể: rối loạn các
quá trình sinh lí, sinh hóa
Môi trường ngoài cơ thể: các yếu tố:
ánh sáng, nhiệt độ… tác động
Trong thực nghiệm, người ta dùng các tác nhân
vật lí (tia phóng xạ, tia tử ngoại…) hoặc các tác

nhân hóa học (Chất độc,…)
Các yếu tố bên trong và bên ngoài cơ thể tác động
làm rối loạn quá trình tự sao chép của phân tử ADN
gây ra đột biến gen

Tiết 22: ĐỘT BIẾN GEN
Máy bay Mỹ rãi chất
độc màu da cam
(Dioxin) xuống các
cánh rừng Việt Nam
Một số hình ảnh về nguyên nhân phát sinh va hau qua
đột biến do các hoạt động của con người gây ra.

Tiết 22: ĐỘT BIẾN GEN

Tiết 22: ĐỘT BIẾN GEN

Tiết 22: ĐỘT BIẾN GEN

Theo đánh giá của một nhà khoa học Mỹ, khoảng 4,8 triệu người
Theo đánh giá của một nhà khoa học Mỹ, khoảng 4,8 triệu người
Việt Nam đã bị ảnh hưởng của chất độc da cam/dioxin. Tuy nhiên,
Việt Nam đã bị ảnh hưởng của chất độc da cam/dioxin. Tuy nhiên,
theo nghiên cứu của các nhà khoa học Việt Nam, hiện có khoảng ba
theo nghiên cứu của các nhà khoa học Việt Nam, hiện có khoảng ba
triệu người Việt Nam đang phải gánh chịu những hậu quả khủng
triệu người Việt Nam đang phải gánh chịu những hậu quả khủng
khiếp của chất độc da cam/dioxin từ thời chiến tranh. 50% số hộ có
khiếp của chất độc da cam/dioxin từ thời chiến tranh. 50% số hộ có
nạn nhân chất độc da cam là những hộ nghèo khổ nhất. 50% số hộ

nạn nhân chất độc da cam là những hộ nghèo khổ nhất. 50% số hộ
gia đình có hai nạn nhân trở lên và 8 phần nghìn hộ gia đình có 5
gia đình có hai nạn nhân trở lên và 8 phần nghìn hộ gia đình có 5
người trở lên bị dị tật và dị dạng.
người trở lên bị dị tật và dị dạng.




Tiết 22: ĐỘT BIẾN GEN
III.
III.
Vai trò của đột biến gen
Vai trò của đột biến gen
:
:
Hãy quan sát
hình bên và cho
biết :đột biến
nào có lợi,đột
biến nào có hại
cho bản thân
sinh vật hoặc đối
với con người ?




Tiết 22: ĐỘT BIẾN GEN
III. Vai trò của đột biến gen:

(H) Đột biến gen có lợi hay có hại?
Đa số đột biến gen có hại cho bản thân sinh vật. Tuy nhiên
một số ít có lợi cho con người trong thực tiễn sản xuất (trồng
trọt, chăn nuôi)
Gen  mARN  prôtêin  tính trạng.
Biến đổi cấu trúc của gen

Biến đổi cấu trúc 1 loại prôtêin

Biến đổi kiểu hình




Tiết 22: ĐỘT BIẾN GEN




Tiết 22: ĐỘT BIẾN GEN
•
Bên trái cánh đồng lúa thơm đột biến Basmati M5 (vụ thứ năm).
Bên phải hạt gạo tám thơm ngắn thông thường của Việt Nam và hạt
gạo dài của giống lúa đột biến Basmati.




Tiết 22: ĐỘT BIẾN GEN

Tiết 22: ĐỘT BIẾN GEN
(H) Vai trò của đột biến gen?
Đột biến gen thường có hại cho bản thân sinh vật. Tuy
nhiên, đột biến gen đôi khi có lợi cho con người trong thực
tiễn sản xuất (trồng trọt, chăn nuôi,…)

BÀI TẬP CỦNG CỐ:
1. Điền từ còn thiếu vào chổ trống:
Đột biến gen là những …… ….…. trong ……….… của gen
thường liên quan đến ………. hoặc …………… cặp Nucleotid.
Biến đổi cấu trúc
một một số
2. Chọn câu trả lời đúng nhất:
Đột biến gen xảy ra do những nguyên nhân nào?
A. Do rối loạn các quá trình sinh lí, sinh hóa trong cơ thể
B. Do chất độc: thuốc bảo vệ thực vật, diôxin, …
C. Sự thay đổi nhiệt độ đột ngột
D. Cả 3 ý trên
D.
BÀI TẬP VỀ NHÀ:
-
Học bài
- Trả lời các câu hỏi trong SGK

Tiết 22: ĐỘT BIẾN GEN
* CHUẨN BỊ CHO TIẾT SAU:
- Tìm hiểu các dạng đột biến nhiễm sắc thể
- Nguyên nhân phát sinh
- Tính chất (lợi ích, tác hại)
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ
VÀ CÁC EM HỌC SINH