Bài 9: Giải Phẫu Hệ Thần Kinh

HÖ thÇn kinh
HÖ thÇn kinh
Trêng ®¹i häc y hµ néi
Trêng ®¹i häc y hµ néi
Bé m«n gi¶i phÉu
Bé m«n gi¶i phÉu
Hệ thần kinh gồm:
- Thần kinh trung ơng
+ Não
+ Tuỷ sống
- Thần kinh ngoại vi
+ Các dây thần kinh sọ (12 đôi)
+ Các dây thần kinh sống (31 đôi)
+ Phần ngoại vi của TK tự chủ
Não
Tuỷ sống
Dây TK sọ
Dây TK sống
I. ®¹i c¬ng hÖ thÇn kinh
1. M« thÇn kinh
2. CÊu tróc chung cña hÖ thÇn kinh
1. Mô thần kinh
1. Mô thần kinh
1.1 Nơron (tế bào TK chính thức)
1.1 Nơron (tế bào TK chính thức)
1.1.1 Cấu tạo của nơron
1.1.1 Cấu tạo của nơron


- Thân
- Thân

- Sợi trục (ly tâm)
- Sợi trục (ly tâm)


+ Bao Myelin
+ Bao Myelin


+ Quãng thắt
+ Quãng thắt


+ Cúc tận cùng
+ Cúc tận cùng


Synap
Synap


- Các sợi gai (hớng tâm)
- Các sợi gai (hớng tâm)
i. đại cơng hệ thần kinh
i. đại cơng hệ thần kinh

Sợi gai
Sợi trục
Bao Myelin

Sợi trục
Quãng thắt
Thân
Cúc tận cùng


Cúc tận cùng
Nơron
hậu synap
1.1.2 Các loại nơron và các cung phản xạ
1.1.2 Các loại nơron và các cung phản xạ


- Các loại nơron
- Các loại nơron
- Các cung phản xạ
- Các cung phản xạ


+ Nơron cảm giác
+ Nơron cảm giác
+ Cung phản xạ đầy đủ
+ Cung phản xạ đầy đủ


+ Nơron liên hợp
+ Nơron liên hợp
+ Cung phản xạ đơn giản
+ Cung phản xạ đơn giản

+ Nơron vận động
+ Nơron vận động
Nơron cảm giác


Nơron liên hợp
Da
(bộ phận
nhận cảm)
Cơ
(Bộ phận
đáp ứng)
Nơron vận động
Thoi cơ
(bộ phận
nhận cảm)


i. đại cơng hệ thần kinh
i. đại cơng hệ thần kinh
i. đại cơng hệ thần kinh
i. đại cơng hệ thần kinh
2. Cấu trúc chung của hệ thần kinh
2. Cấu trúc chung của hệ thần kinh
2.1 Chất xám
2.1 Chất xám


- TKTW:

- TKTW:


+ Vỏ (đại não, tiểu não)
+ Vỏ (đại não, tiểu não)


+ Các nhân
+ Các nhân


- TK ngoại vi: hạch TK
- TK ngoại vi: hạch TK
2.2 Chất trắng
2.2 Chất trắng


- TKTW: các dải, bó
- TKTW: các dải, bó


- TK ngoại vi: các dây TK
- TK ngoại vi: các dây TK


Chất xám vỏ não
Nhân
Dải
Dây TK
Hạch TK

Ii. Phần thần kinh trung ơng
1. Tuỷ sống
2. Não
3. Màng não-tuỷ và các não thất
1. Tuỷ sống
1. Tuỷ sống


- Vị trí: ống sống
- Vị trí: ống sống


+ Trên: liên tiếp hành não
+ Trên: liên tiếp hành não


+ Dới: ĐS TL
+ Dới: ĐS TL
II
II


- Phân đoạn (dựa vào TK sống)
- Phân đoạn (dựa vào TK sống)


+ Cổ: 8 đoạn tuỷ cổ
+ Cổ: 8 đoạn tuỷ cổ

+ Ngực: 12 đoạn tuỷ ngực
+ Ngực: 12 đoạn tuỷ ngực


+ Thắt lng: 5 đoạn tuỷ TL
+ Thắt lng: 5 đoạn tuỷ TL


+ Cùng: 5 đoạn tuỷ cùng
+ Cùng: 5 đoạn tuỷ cùng


+ Cụt: 1 đoạn tuỷ cụt
+ Cụt: 1 đoạn tuỷ cụt
ii. Phần thần kinh trung ơng
ii. Phần thần kinh trung ơng
ĐS TL
II
Tuỷ sống
Hành não
!"#$%
!"#$%
Thân ĐS
Tuỷ sống
Cung ĐS
2. N·o
C¸c phÇn cña n·o lµ:
- Th©n n·o:
+ Trung n·o
+ CÇu n·o

+ Hµnh n·o
- §¹i n·o
- Gian n·o
- TiÓu n·o
§¹i n·o
 ·
 ·
Gian n·o
TiÓu n·o
Trung n·o
CÇu n·o
Hµnh n·o
ii. PhÇn thÇn kinh trung ¬ng
ii. PhÇn thÇn kinh trung ¬ng
2.1 Th©n n·o
2.1 Th©n n·o
2.1.1 H×nh thÓ ngoµi
2.1.1 H×nh thÓ ngoµi


- Trung n·o:
- Trung n·o:


+ TK III,IV
+ TK III,IV


+ Cuèng ®¹i n·o
+ Cuèng ®¹i n·o

+ Cuèng tiÓu n·o trªn
+ Cuèng tiÓu n·o trªn


- CÇu n·o:
- CÇu n·o:


+ R·nh cÇu-cuèng
+ R·nh cÇu-cuèng


+ TK V,VI,VII,VIII
+ TK V,VI,VII,VIII


+ Cuèng tiÓu n·o gi÷a
+ Cuèng tiÓu n·o gi÷a


- Hµnh n·o:
- Hµnh n·o:


+ R·nh hµnh-cÇu
+ R·nh hµnh-cÇu

+ TK IX,X,XI,XII
+ TK IX,X,XI,XII


+ Cuèng tiÓu n·o díi
+ Cuèng tiÓu n·o díi
&'($% ·
&'($% ·
TK V
TK V
Cuèng ®¹i n·o
Cuèng ®¹i n·o
TK IV
TK IV
R·nh cÇu-cuèng
R·nh cÇu-cuèng
TK III
TK III
TK VI
TK VI
TK VII
TK VII
TK VIII
TK VIII
R·nh hµnh-cÇu
R·nh hµnh-cÇu
TK XII
TK XII
TK IX
TK IX

TK X
TK X
TK XII
TK XII
Cuèng tiÓu n·o trªn
Cuèng tiÓu n·o trªn
Cuèng tiÓu n·o gi÷a
Cuèng tiÓu n·o gi÷a
Cuèng tiÓu n·o díi
Cuèng tiÓu n·o díi
TK IV
TK IV
TiÓu n·o
TiÓu n·o
ii. PhÇn thÇn kinh trung ¬ng
ii. PhÇn thÇn kinh trung ¬ng
2.1.2 Hình thể trong
- Chất xám:
+ Nhân TK sọ III-XII
+ Hành não: nhân trám
+ Cầu não: nhân cầu
+ Trung não: nhân đỏ
- Chất trắng:
+ Các dải vận động
+ Các dải cảm giác

% ã
% ã
Nhân đỏ
Nhân đỏ

Nhân trám
Nhân trám
Nhân TK IV
Nhân TK IV
Nhân TK VII
Nhân TK VII
Tuỷ sống
Tuỷ sống
Hành não
Hành não
Cầu não
Cầu não
Trung não
Trung não
Đại não
Đại não
ii. Phần thần kinh trung ơng
ii. Phần thần kinh trung ơng
2.2 Đại não
2.2.1 Hình thể ngoài
- Mặt trên-ngoài
+ Các rãnh
Rãnh bên
Rãnh trung tâm
Rãnh đỉnh-chẩm
+ Các thuỳ não
Thuỳ trán
(hồi trớc trung tâm-vận động)
Thuỳ đỉnh
(hồi sau trung tâm-cảm giác)

Thuỳ thái dơng
Thuỳ chẩm
Thuỳ đảo
&'($) ã
&'($) ã
Rãnh trung tâm
Rãnh trung tâm
Rãnh bên
Rãnh bên
Rãnh đỉnh-chẩm
Rãnh đỉnh-chẩm
Hồi sau trung tâm
Hồi sau trung tâm
Hồi trớc trung tâm
Hồi trớc trung tâm
Thuỳ trán
Thuỳ trán
Thuỳ đỉnh
Thuỳ đỉnh
Thuỳ chẩm
Thuỳ chẩm
Thuỳ thái dơng
Thuỳ thái dơng
Thuỳ đảo
Thuỳ đảo
ii. Phần thần kinh trung ơng
ii. Phần thần kinh trung ơng
- Mặt trong:
- Mặt trong:

+ Rãnh đai
+ Rãnh đai


+ Hồi đai
+ Hồi đai
- Mặt dới
- Mặt dới


+ Khe não ngang
+ Khe não ngang
- Khe não dọc
- Khe não dọc
*+#$,
*+#$,
) ã
) ã
Rãnh đai
Rãnh đai
Hồi đai
Hồi đai
Khe não dọc
Khe não dọc
Khe não ngang
Khe não ngang
Rãnh bên
Rãnh bên
ii. Phần thần kinh trung ơng

ii. Phần thần kinh trung ơng
2.3 Gian não
Nằm giữa các đại não, trên thân não
- Đồi thị
- Các vùng quanh đồi thị
+ Vùng trên đồi (thể tùng)
+ Vùng sau đồi (các thể gối)
+ Vùng hạ đồi
+ Vùng dới đồi

ã
ã
Thể tùng
Thể tùng
Đồi thị
Đồi thị
Thể trai
Thể trai
Vùng dới đồi
Vùng dới đồi
Tuyến yên
Tuyến yên
Vùng hạ đồi
Vùng hạ đồi
ii. Phần thần kinh trung ơng
ii. Phần thần kinh trung ơng
2.4 Tiểu não
2.4 Tiểu não
2.4.1 Hình thể ngoài
2.4.1 Hình thể ngoài

- Nhộng tiểu não
- Nhộng tiểu não


- Các bán cầu tiểu não
- Các bán cầu tiểu não
2.4.2 Hình thể trong
2.4.2 Hình thể trong


- Chất xám:
- Chất xám:


+ Vỏ tiểu não
+ Vỏ tiểu não


+ Các nhân của tiểu não
+ Các nhân của tiểu não


- Chất trắng: các cuống tiểu não
- Chất trắng: các cuống tiểu não
"( ã
"( ã
Bán cầu tiểu não
Bán cầu tiểu não

Nhộng tiểu não
Nhộng tiểu não
/'0
/'0
/',
/',
Vỏ tiểu não
Vỏ tiểu não
Nhân tiểu não
Nhân tiểu não
Các cuống tiểu não
Các cuống tiểu não
(đ cắt)ã
(đ cắt)ã
&'(( ã
&'(( ã
ii. Phần thần kinh trung ơng
ii. Phần thần kinh trung ơng
3. Màng não-tuỷ và các não thất
3. Màng não-tuỷ và các não thất
3.1 Màng não-tuỷ
3.1 Màng não-tuỷ


- Màng cứng
- Màng cứng


- Màng nhện
- Màng nhện

- Màng mềm
- Màng mềm


*$ #$ ã
*$ #$ ã
Màng cứng
Màng cứng
Màng nhện
Màng nhện
Màng mềm
Màng mềm
ii. Phần thần kinh trung ơng
ii. Phần thần kinh trung ơng
3.2 C¸c n·o thÊt
3.2 C¸c n·o thÊt


- C¸c n·o thÊt bªn
- C¸c n·o thÊt bªn


- N·o thÊt ba
- N·o thÊt ba


- N·o thÊt bèn
- N·o thÊt bèn

 #$!12-3,  · ·
 #$!12-3,  · ·
N·o thÊt bèn
N·o thÊt bèn
N·o thÊt ba
N·o thÊt ba
N·o thÊt bªn
N·o thÊt bªn
ii. PhÇn thÇn kinh trung ¬ng
ii. PhÇn thÇn kinh trung ¬ng
iii. PhÇn thÇn kinh ngo¹i vi
1. C¸c d©y TK sä
2. C¸c d©y TK sèng
III. Phần thần kinh ngoại vi
III. Phần thần kinh ngoại vi
1. Các dây TK sọ
1. Các dây TK sọ
Có 12 đôi dây TK sọ
Có 12 đôi dây TK sọ


- TK khứu giác (I)
- TK khứu giác (I)


- TK thị giác (II)
- TK thị giác (II)


- TK vận nhãn (III)

- TK vận nhãn (III)


- TK ròng rọc (IV)
- TK ròng rọc (IV)


- TK sinh ba (V)
- TK sinh ba (V)


- TK dạng (VI)
- TK dạng (VI)


- TK mặt (VII)
- TK mặt (VII)


- TK tiền đình-ốc tai (VIII)
- TK tiền đình-ốc tai (VIII)


- TK lỡi-hầu (IX)
- TK lỡi-hầu (IX)


- TK lang thang (X)
- TK lang thang (X)

- TK phụ (XI)
- TK phụ (XI)


- TK hạ thiệt (XII)
- TK hạ thiệt (XII)
,%45!
,%45!
1.1 TK khøu gi¸c
1.1 TK khøu gi¸c
1.2 TK thÞ gi¸c
1.2 TK thÞ gi¸c


456
456
III. PhÇn thÇn kinh ngo¹i vi
III. PhÇn thÇn kinh ngo¹i vi
45
45
1.3 TK vận nhãn
1.3 TK vận nhãn


- Chi phối cho các cơ vận động nhãn cầu
- Chi phối cho các cơ vận động nhãn cầu


(trừ cơ chéo trên và cơ thẳng ngoài)

(trừ cơ chéo trên và cơ thẳng ngoài)
1.4 TK ròng rọc
1.4 TK ròng rọc


- Chi phối cơ chéo trên
- Chi phối cơ chéo trên
1.5 TK dạng
1.5 TK dạng


- Chi phối cơ thẳng ngoài
- Chi phối cơ thẳng ngoài
III. Phần thần kinh ngoại vi
III. Phần thần kinh ngoại vi
457778787
457778787
TK ròng rọc
TK ròng rọc
Cơ chéo trên (cơ ròng rọc)
Cơ chéo trên (cơ ròng rọc)
TK vận nhãn
TK vận nhãn
TK dạng
TK dạng
Cơ thẳng ngoài
Cơ thẳng ngoài
1.6 TK sinh ba
- TK m¾t (V1)
- TK hµm trªn (V2)

- TK hµm díi (V3)
III. PhÇn thÇn kinh ngo¹i vi
III. PhÇn thÇn kinh ngo¹i vi
45!)
45!)
TK V1
TK V1
TK V2
TK V2
TK V3
TK V3
TK V1
TK V1
TK V2
TK V2
TK V3
TK V3
TK V3
TK V3
1.7 TK mÆt
1.8 TK tiÒn ®×nh-èc tai

45*+#$459':"
45*+#$459':"
III. PhÇn thÇn kinh ngo¹i vi
III. PhÇn thÇn kinh ngo¹i vi
1.9 TK lìi hÇu
1.10 TK lang thang

III. PhÇn thÇn kinh ngo¹i vi

III. PhÇn thÇn kinh ngo¹i vi
457;
457;
45;
45;
1.11 TK phô
1.12 TK h¹ thiÖt
III. PhÇn thÇn kinh ngo¹i vi
III. PhÇn thÇn kinh ngo¹i vi
45;7
45;7
45;77
45;77