Giáo viên : Mai Leä Huyeàn Trường Mẫu Giáo
Thanh Tuyền
SKKN: Dạy trẻ làm đồ chơi tự tạo Trang
1
MỤC LỤC
ĐỒ CHƠI TỰ TẠO ĐỐI VỚI SỰ PHÁT
TRIỂN TRẺ MẦM NON
I. Lý do chọn đề tài :
NỘI DUNG TRANG
I. Lý do chọn đề tài
2-3
II. Thực trạng trước khi thực hiện các giải pháp của đề tài
3-4
1. Thuận lợi
3-4
2. Khó khăn
4
3. Số liệu thống kê
4
III. Nội dung chọn đề tài
4-22
1. Cơ sở lý luận
4-7
2. Nội dung và biện pháp thực hiện các giải pháp của đề tài
7-22
a. Nguyên liệu vật liệu 7-8
b. Chọn mẫu đồ chơi 8
c. Hướng dẫn trẻ làm 8-9
d. Sử dụng sản phẩm 9
e. Trang trí môi trường lớp học 9-11
f. Môi trường cho trẻ hoạt động 11-12
Trong lớp học của bé 11
Góc chơi chức năng của lớp 12
g. Dạo chơi tham quan 12-22
h. Phối hợp với phụ huynh 22
IV. Kết quả
22-23
V. Bài học kinh nghiệm
23-23
VI. Kết luận
24
VII. Tài liệu tham khảo
24
Giáo viên : Mai Leä Huyeàn Trường Mẫu Giáo
Thanh Tuyền
SKKN: Dạy trẻ làm đồ chơi tự tạo Trang
2
Đối với trẻ em mầm non việc đến trường học không giống như những
học sinh phổ thông là phải học, phải làm bài, viết bài… Vì trẻ mầm non chỉ có
vui chơi là chính. Vì hoạt động chủ đạo của trẻ mầm non là vui chơi thông qua
chơi mà trẻ học
Trẻ con ham chơi ư ? Dĩ nhiên rồi, đó là một nhu cầu chính đáng. Có điều
là, chúng ta trước giờ cứ quen nghĩ, việc con chơi chẳng có gì là quan trọng cả.
Ta chỉ chú trọng hướng con em vào học, viết bài… Và chỉ cho con chơi khi
những việc’’ Chính yếu” đó là xong. Ít ai được biết rằng , khi trẻ chơi, cũng là
lúc chúng đang học, đang làm việc. Từ những trò chơi trẻ học được nhiều điều
về bản thân chúng, về những người xung quanh, về thế giới. Thời gian chơi là
một trong những khoảng thời gian quan trọng nhất để giúp trẻ học tập và trưởng
thành. Vì vậy đồ chơi đóng vai trò quan trọng ở trường mầm non, nhưng bằng
cách nào chúng ta chọn lựa đồ chơi phù hợp cho trẻ để giúp trẻ học được gì qua
những đồ chơi đó
Như chúng ta đã biết hiện nay trên thị trường có rất nhiều đồ chơi cho trẻ
mầm non , tuy nhiên xét về phương diện giáo dục chung không thể đáp ứng
đầy đủ các nhu cầu và mục đích của chương trình dạy học ở trường mầm non,
nói chung là rất phong phú và đa dạng nhưng xét về mặt tác dụng thì nó còn hạn
chế rất nhiều. Vì đa số đồ chơi không được ở dạng mở , trẻ chỉ chơi một cách
máy móc không tư duy, sáng tạo khi chơi đôi khi còn không phù hợp tâm sinh
lý của trẻ. Hơn thế nữa việc mua quá nhiều đồ chơi cho trẻ làm ảnh hưởng đến
tiền bạc của phụ huynh trong khi các phụ, phế phẩm từ gia đình đang sẵn có và
có rất nhiều cho các cháu có thể sử dụng tái tạo làm đồ chơi cho chính mình ,
khi món đồ chơi tự tay trẻ làm ra, các cháu sẽ cảm thấy yêu quý và hứng thú
hơn nhiều so với các đồ chơi mua sẵn . Đây cũng là một hình thức dạy cho trẻ
yêu quý sức lao động
ngay khi còn bé. Xuất phát từ những ý tưởng nêu trên tôi nghĩ rằng việc dạy cho
trẻ tự làm đồ chơi là việc hết sức cần thiết và bổ ích cho trẻ mầm non
Giáo viên : Mai Leä Huyeàn Trường Mẫu Giáo
Thanh Tuyền
SKKN: Dạy trẻ làm đồ chơi tự tạo Trang
3
Là một giáo viên mầm non tôi cần có những biện pháp cần giúp trẻ tạo ra
những đồ chơi phù hợp với khả năng tư duy của trẻ . Hơn nữa việc tổ chức ra
những trò chơi và tận hưởng cảm giác thú vị khi hoàn thành sản phẩm từ những
trò chơi ấy luôn là một trò vui hấp dẫn kích thích trẻ
Xuất phát từ những ý nghĩa đó, đồng thời cũng từ thực tế của lớp tôi và
dựa vào đặc điểm tâm lý, sinh lý trẻ “Dạy trẻ làm đồ chơi tự tạo”
II. Thực trạng trước khi thực hiện các giải pháp
của đề tài
1/ Thuận lợi:
- Cô đã qua trường lớp sư phạm, đã đứng lớp nhiều năm liền đồng thời là
lớp điểm.
- Được Ban giám hiệu bồi dưỡng và dự giờ trường bạn về tổ chức hoạt
động góc
- Trường có tạo điều kiện cấp đồ chơi cho từng chủ đề ,chủ điểm , đồng
thời bản thân cũng học hỏi các đồng nghiêp trong và ngoài trường , tham
khảo qua tài liệu sách báo các chương trình dạy trẻ làm đồ chơi sáng tạo
- Lớp có góc chơi nghệ thuật hay còn gọi là góc“ Sáng tạo của bé “
- Trẻ luôn được cô tạo điệu kiện trong việc tiếp xúc với góc chơi sáng tạo
của bé
- Lớp có nhiều đồ chơi sáng tạo, học cụ và các nguyên vật liệu mở
- Một số phụ huynh quan tâm đến việc học của các cháu.
- Phụ huynh hỗ trợ nguyên vật liệu như: Sách báo, giấy, lịch cũ, sách giáo
khoa cũ, thùng, hộp các loại để cô và trẻ làm các đồ dùng đồ chơi.
2. Khó khăn :
Giáo viên : Mai Leä Huyeàn Trường Mẫu Giáo
Thanh Tuyền
SKKN: Dạy trẻ làm đồ chơi tự tạo Trang
4
- Vì chương trình đi theo từng chủ đề nên nội dung chơi có tính sáng tạo
chưa cao, trẻ có thói quen chơi với đồ chơi có sẵn nên ít có tư duy khi
tham gia chơi
- VD : Như góc chơi nghệ thuật cháu chỉ biết vẽ chưa làm ra những đồ
chơi có tính sáng tạo nếu như không có sự gợi ý của cô …
- Trẻ thiếu vốn kinh nghiệm sống nên thường gặp trở ngại khi cô gợi ý
chúng ta làm được đồ chơi gì với những nguyên vật này
3. Số liệu thống kê :
Qua thống kê các cháu trong lớp vào đầu năm học, tôi có các số liệu như
sau:
- Cháu thể hiện tính độc lập, sáng tạo 5/27 cháu
- Cháu biết trao đổi, chia sẽ với bạn 6/27 cháu
- Cháu mạnh dạn tự tin trong giao tiếp khi chơi: 10 /27cháu.
- Số phụ huynh cùng trẻ làm đồ chơi 3/27 cháu
III. Nội dung chọn đề tài
1. Cơ sở lý luận :
Đồ chơi có ý nghĩa lớn lao trong cuộc sống của trẻ, đồ chơi không chỉ là
giải trí mà còn có tác dụng giáo dục. Nó giúp trẻ phát triển cả về thể chất lẫn
tinh thần.
Đồ chơi làm bằng các vật liệu phế thải từ thiên nhiên là những đồ chơi do
cô giáo hoặc trẻ tự làm lấy từ những vật liệu sẵn có như: hộp bánh kẹo, lon, hũ
nhựa, lõi giấy các loại, võ trứng, lá cây, hạt cao su, các loại võ ốc, sò…những
đồ chơi này thường đơn giản nhưng có khả năng tạo cho trẻ những khám phá
bất ngờ và cái nhìn mới mẽ về thế giới xunh quanh.
Giáo viên : Mai Leä Huyeàn Trường Mẫu Giáo
Thanh Tuyền
SKKN: Dạy trẻ làm đồ chơi tự tạo Trang
5
Những vật liệu phế phẩm từ gia đình cũng như từ thiên nhiên lại gần gũi
với trẻ, dễ tìm, dễ kiếm và không tốn kém.
Vì vậy làm đồ chơi bằng những vật liệu phế thải, từ thiên nhiên đã được
đua vào chương trình mẫu giáo từ những năm 60 và được đặt chính thức trong
chương trình cải tiến 1978-1979 hiện nay, số lượng và kiểu loại được cải tiến
đáng kể. Nhưng ở trường mầm non vẫn còn nghèo nàn về đồ chơi tự tạo, vì vậy
làm đồ chơi từ phế liệu thiên nhiên vẫn đáp ứng được yêu cầu giáo dục, thỏa
mãn nhu cầu chơi của trẻ, làm cho hoạt động của trẻ thêm phong phú và dễ
dàng thực hiện ở mọi lúc, mọi nơi.
Khi quan sát một em bé đang chơi, bạn sẽ thấy bé sử dụng bất cứ thứ gì
chúng có được trong tay lúc đó và không hề tính toán trước là mình sẽ chơi trò
gì, mà hoàn toàn ngẫu hứng. Thật ngạc nhiên chỉ bằng tấm giấy bìa mỏng trẻ
cũng có thể tạo ra con đường hầm cho cho chiếc xe hơi bằng nhựa nhỏ xíu chạy
qua, hoặc một cái mền (tuy nó hơi cưng) đắp cho búp bê! Đó là một đứa trẻ có
óc tưởng tượng và khả năng sáng tạo. Một nhà phát minh và một chuyên gia
giải quyết tình huống, kinh nghiệm có từ những trò chơi thưở ấu thơ có thể sẽ là
những nền tảng cho những kỹ năng sống, học tập, làm việc của trẻ sau này để
trở thành con người tốt nhất nếu có thể.
Thời gian trẻ tạo ra đồ chơi và chơi chính là thời gian cho học hỏi và giải
trí. Trẻ có thể tìm thấy trong trò chơi những điều thú vị áp dụng cho việc học ở
trường như
• Năng lực quan sát.
• Khả năng tưởng tượng.
• Óc phán đoán.
• Khả năng tri giác cụ thể và trí nhớ tức thời.
• Sự thành thục vận động của đôi bàn tay.
Giáo viên : Mai Leä Huyeàn Trường Mẫu Giáo
Thanh Tuyền
SKKN: Dạy trẻ làm đồ chơi tự tạo Trang
6
• Tính chủ động của sự chú ý.
• Khả năng đương đầu với những tình huống bất ngờ.
• Sự trung cao độ về một vấn đề.
Đó là những điều kiện nuôi dưỡng những cảm xúc tốt đẹp cho trẻ cũng
như biết cách sống tốt với mọi người. Nhưng đừng quên rằng mục đích của
những đồ chơi, trò chơi mà trẻ nghĩ ra là sự giải trí!
Từ quan điểm này, các nhà giáo dục cho rằng việc dạy trẻ làm đồ chơi tự
tạo bằng những vật liệu phế thải từ thiện nhiên có sức hấp dẫn mạnh mẽ đối với
trẻ thơ. Khi trẻ làm đồ choi dưới sự hướng dẫn của cô giáo, trẻ được tác đến các
vật liệu và nhận thức được tính chất của chúng thay đổi, đổi dạng vật chất và
biến nó thành đồ chơi. Đây là những điều kiện thuận lợi để phát triển cơ quan
cảm giác, đánh thức tư duy và góp phần phát triển ngôn ngữ cho trẻ. Nó kích
thích lòng ham hiểu biết, hứng thú và niềm say mê nhận thức ở trẻ - một yếu tố
cần thiết để giúp trẻ chuẩn bị bước vào lớp 1 ( phổ thông)
Tự làm đồ chơi bằng vật liệu phế thải, từ thiên nhiên giúp trẻ phát triển
óc sáng tạo, khả năng quan quan sát, làm việc kiên nhẫn , có chủ định và đôi tay
trẻ ngày càng trở nên khéo léo.
Khi nâng niu đồ chơi tự tay mình làm ra , trẻ sẽ biết trân trọng, giữ gìn
sản phẩm lao động của mình và của mọi người , của bạn bè….
Đề cập đến nội dung phương pháp của quá trình chuẩn bị cho trẻ làm đồ
chơi tự tạo phải được tiến hành theo một cách tích hợp và tự nhiên, bắt đầu
bằng những ý tưởng , sáng tạo , những kinh nghiệm vốn sống gần gũi và có ý
nghĩa đối với trẻ. Từ đó tác giả đề xuất các cơ sở và cũng là các điều kiện để
tích hợp việc tự tạo đồ chơi và chơi một cách sáng tạo
o Môi trường đồ chơi tự tạo phong phú
o Môi trường phụ, phế liệu đa dạng
o Các hoạt động trãi nghiệm hứng thú .
Giáo viên : Mai Leä Huyeàn Trường Mẫu Giáo
Thanh Tuyền
SKKN: Dạy trẻ làm đồ chơi tự tạo Trang
7
o Các hoạt động tích cực ….tư duy , sáng tạo
o Các hoạt động tái tạo , trí nhớ
o Các hoạt động gợi mở
Trong những môi trường đó, trẻ có thể trãi nghiệm với việc tự suy nghĩ ,
tự làm (trong đó có việc tự làm theo ý tưởng theo trí nhớ, theo các dấu hiệu gợi
ý của cô. Việc làm những đồ chơi ban đầu chưa đẹp, chưa hoàn chỉnh nghệch
ngoạc, méo mó …)
Muốn dạy trẻ làm đồ chơi sáng tạo phải đảm bảo thực hiện theo mục tiêu
giáo dục, mang tính thẩm mỹ, phải giúp trẻ phát triển trí tưởng tượng, kích thích
cho trẻ tính độc lập, sáng tạo, đồng thời phải phù hợp với từng lứa tuổi và đảm
bảo được sự an toàn cho trẻ
Muốn làm được điều này, giáo viên cần phải định hướng trước một số
nguyên vật liệu cần thiết, tiếp theo phải phối hợp chặt chẽ với phụ huynh để biết
trước những nguyên vật liệu nào mà trẻ có thể sưu tầm, dễ tìm kiếm được. trên
cơ sở đó, giáo viên sẽ giao nhiệm vụ và hướng dẫn trẻ cách sưu tầm , thu nhặt,
và cách bảo quản các nguyên vật liệu. tuỳ vào từng nhiệm vụ và điều kiện cụ
thể mà qui định thời gian thực hiện ngắn hay dài để cân nhắc chọn lựa kỹ để áp
dụng là đồ chơi
2.Nội dung, biện pháp thực hiện các giải pháp của đề tài :
a. Chọn nguyên vật liệu :
Vật liệu cô và trẻ thu nhặt để làm đồ chơi phải đảm bảo các yếu cầu sau:
- Không gây ngộ độc cho trẻ
- Không có gai, góc nhọn
- Không quá cứng hoặc quá mềm
- Sạch sẽ , vệ sinh
- Phải dễ tìm kiếm
Giáo viên : Mai Leä Huyeàn Trường Mẫu Giáo
Thanh Tuyền
SKKN: Dạy trẻ làm đồ chơi tự tạo Trang
8
- Có ở địa phương
b. Chọn mẫu đồ chơi:
Có thể chọn mẫu đồ chơi để trẻ tự làm hoặc chọn mẫu đồ chơi cô làm cho
cháu chơi, tùy theo vật liệu cô trẻ thu nhặt có ở ở phương. Cô có thể sáng tạo
ra những mẫu mới. Những mẫu đồ chơi để trẻ tự làm cần đảm bảo các yêu
cầu sau:
- Nhằm mục đích giáo dục
- Trẻ làm được và dùng được
- Từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp
- Đi từ cái chưa biết đến cái biết
- Từ những cái đơn giản đến cái phức tạp
c. Hướng dẫn trẻ làm:
Cô tận dụng mọi hoạt động trong ngày để hướng dẫn trẻ làm, hoạt động
góc, hoạt động chung Ví dụ: Tạo các con vật bé thích bằng các vật liệu hủ
sữa, chai lọ… Hoặc hoạt động chiều…Cô làm mẫu từng bước làm ra đồ
chơi cho trẻ xem: từ nguyên vật liệu trơn đến mẫu hoàn chỉnh. Sau đó hướng
dẫn tuần tự từng bước cho trẻ làm theo. Làm xong bước này mới hướng dẫn
trẻ làm bước khác. Đồng thời nhấn mạnh đặc điểm từng bước, cô nên kiên
trì giúp đỡ, khích lệ cho tới khi trẻ tự làm được trọn vẹn cả sản phẩm. Với đồ
chơi đơn giản cô có thể hướng dẫn cả lớp trẻ vừa quan sát vật liệu vừa làm
ngay đồ chơi ví dụ như đồ chơi điện thoại, đố câu cá , con vật gần gủi với trẻ
… với những đồ chơi phức tạp cô hướng dẫn theo từng nhóm, trong nhiều
ngày như các chú rối ngộ nghĩnh, chiếc vòng cảm xúc, chú hề dễ thương …
Giáo viên : Mai Leä Huyeàn Trường Mẫu Giáo
Thanh Tuyền
SKKN: Dạy trẻ làm đồ chơi tự tạo Trang
9
Không nên để trẻ ngồi làm đồ chơi quá lâu, trẻ mệt mõi và mất hứng thú.
Nên chọn nơi sáng, thoáng cho trẻ chơi. Khi trẻ biết làm thạo, cô có thể đưa
vào một trong những nhóm chơi, ở giờ chơi theo ý thích
d. Sử dụng sản phẩm:
Khi trẻ làm xong, cô nên chọn những sản phẩm đẹp cho trẻ xem và nhận xét,
dùng những sản phẩm này cho trẻ chơi, trong các giờ học như rối để kể
chuyện, đọc thơ. Giờ học toán như vòng quay số…hoặc dùng sản phẩm này
cho trẻ tặng bố mẹ, cô giáo, bạn bè, em bé… hoặc trang trí lớp trong các
ngày lễ hội như: tết âm lịch, tết dương lịch, ngày 8/3 , 1/6, sinh nhật của
bé…sự có mặt của những đồ chơi tự tay trẻ làm ra sẽ đem lại niềm vui
sướng và tự hào cho trẻ
Sử dụng đúng đắn những sản phẩm của trẻ chính là một hình thức giáo dục
trẻ biết quan tâm đến những người thân thiết, biết làm đẹp nơi mình đang
sống và biết trân trọng những người lao động
đ. Trang trí môi trường lớp học:
Tận dụng các khoảng không gian và vị trí phù hợp trong và ngoài lớp để
trang trí các đồ chơi tự tạo do cô và trẻ làm được để trẻ ngắm nghía hoặc trang
trí lớp . qua đó khơi gợi óc sáng tạo của trẻ, niềm thích thú với thiên nhiên xung
quanh
VD: Cho trẻ gấp máy bay, tàu thuyền, các con vật… để treo trang trí lớp
theo từng chủ đề. Hoặc cho trẻ là sợi dây xích giấy để treo trong các ngày hội…
Sợi dây xích này dài dài mãi nếu trẻ biết cùng làm một cách vui vẽ với bạn bè.
Nếu trẻ chỉ ngồi làm một mình, nó chỉ là sợi dây xích giấy ngắn ngũi không hơn
không kém mà thôi. Qua ciệc trẻ cùng làm sợi dây xích giấy trẻ sẽ học được sự
quan tâm và chia sẻ với bạn, khuyến kích tinh thần hợp tác và sự tử tế , sự quan
tâm và chia sẻ là đức tính mà bất cứ phụ huynh nào cũng mong muốn con mình
áp dụng thật tốt trong cuộc sống của trẻ. Đó là những biểu hiện đầu tiên nhưng
Giáo viên : Mai Leä Huyeàn Trường Mẫu Giáo
Thanh Tuyền
SKKN: Dạy trẻ làm đồ chơi tự tạo Trang
10
cũng quan trọng nhất để trẻ chứng tỏ mình sống hòa đồng và biết nghĩ cho
người khác
Những sợi dây xích giấy này trước hết là đem đến niềm vui cho trẻ vì
được sáng tạo và sử dụng sản phẩm tự tay bé làm ra, và sau đó là những bài học
quý báu về sự quan tâm và chia sẻ
Bạn cần những tờ lịch cũ, giấy màu đủ màu
Một cái kéo tròn đầu để đảm bảo an toàn cho trẻ
Hồ hoặc keo dán
Cách làm: Chỉ cho bé cách cắt những tờ giấy màu thành sợi hình chữ
nhật dài và quấn vòng để tạo thàng một mắc xích dán hai đầu tờ giấy mới cắt để
thàng vòng tròn đầu tiên. Sau đó hướng dẫn cho trẻ tạo ra mắc xích thứ hai bằng
cách luồn tờ giấy màu qua lỗ tròn của vòng thứ nhất và dùng keo dán hai đầu
lại. Tiếp tục như thế với mắc xích thứ ba, thứ tư …Đảm bảo trẻ rất thích với sợi
dây xích đủ màu dài có thể bao hết chu vi lớp bé
Khi Sợi dây xích bằng giấy hoàn thành treo lên tường thành những chỗi
vòng. Bạn đã có một đồ trang trí xinh xắn cho những dịp tết hay sinh nhật…Nó
làm cho lớp học của bé trở nên sinh động và vui mắt hơn
Giáo viên : Mai Leä Huyeàn Trường Mẫu Giáo
Thanh Tuyền
SKKN: Dạy trẻ làm đồ chơi tự tạo Trang
11
Cô và trẻ cùng dán dây xúc xích trang trí
e. Môi trường cho trẻ hoạt động:
Trong lớp học của bé :
Cô tạo ra một góc để cho trẻ được hoạt động hàng ngày “ Góc sáng tạo
của bé” Cô khuyến kích cho . Trẻ thực hiện vào các giờ hoạt động vui chơi,
hoạt động chiều, mọi lúc mọi nơi để làm đồ chơi theo ý tưởng của trẻ trẻ sẽ
chưng bày vào góc này hoặc đựng vào túi cá nhân của trẻ sau một chủ đề nếu
trẻ nào có nhiều đồ chơi tự tạo sẽ được cô thưởng
Giáo viên : Mai Leä Huyeàn Trường Mẫu Giáo
Thanh Tuyền
SKKN: Dạy trẻ làm đồ chơi tự tạo Trang
12
Góc chức năng của lớp :
Hàng tuần trẻ được tham gia hoạt động góc thư viện của lớp, cô gợi ý
cho trẻ xem những sách, tranh dạy làm đồ chơi tự tạo sau đó cô động viện,
khuyến kích trẻ áp dụng làm những đồ chơi đó, hoặc trẻ có thể làm theo ý tưởng
của trẻ. Để lại chưng bày cho phòng thư viện theo qui định của từng nhóm tồ
trong lớp, sau thời gian nếu nhóm ,tổ nào có nhiều đồ chơi thì sẽ được phần
thưởng của cô giáo khen
Khi hoạt động góc chơi kist mart cháu cũng có thể áp dụng từ những trò
chơi có sẵn trên máy và tự làm ra một số đồ chơi
Ví dụ: Xưởng là phim trẻ có thể làm ra những đồ chơi hoặc những tranh
theo ý tưởng của trẻ và kể kại theo nội dung của tranh mà trẻ làm ra, hoặc trò
chơi con bọ trẻ cũng có thể tạo ra được con bọ bằng hạt bàng và trẻ có thể gắn
bao nhiêu râu, mắt, chân theo ý thích của mình…
ê. Dạo chơi tham quan:
Qua nhiều lần cho trẻ đi dạo tham quan nhất là khi học chủ đề ngành
nghề vườn cây cao su và quan sát cô chú công nhân cạo mũ. Tôi có vận động
cho trẻ nhặt lá và hạt cao su và gợi ý hỏi trẻ mình sẽ làm được đồ chơi với hạt
và lá cao su và cháu dùng lá kết lại thành những cái nón rất ngộ nghĩnh, còn hạt
cao su thì dán hai hạt lại và gắn thêm râu, mắt, chân là đàn kiến ….
Qua một thời gian tự nghiên cứu và áp dụng các phương pháp nêu trên,
tôi cũng đã gặt hái những thành công bước đầu. Tôi xin giới thiệu một số đồ
chơi của cháu làm được
+ Đồ chơi quay số: Không chỉ cho trẻ khả năng đọc số, đọc chữ cái ,
chiếc vòng quay bằng giấy bìa cứng này còn là một trò chơi tập thể thú vị cho
trẻ
Bạn cần: Một cái kéo mũi tròn
Giáo viên : Mai Leä Huyeàn Trường Mẫu Giáo
Thanh Tuyền
SKKN: Dạy trẻ làm đồ chơi tự tạo Trang
13
Giấy bìa cứng ( Tận dụng các thùng giấy cạt tông) , một đĩa
phim
Màu scan , muốt xốp
Chữ cái ,chữ số , chai nhựa ( chai nước khoáng)
Giấy trắng các loại
Cách làm: Dùng kéo cắt miếng bìa cứng ( đĩa phim) thành một hình tròn,
Đường kính khoảng 30 cm, sau đó, dùng màu scan cắt thành những sợi nhỏ đều
nhau chia miếng bìa ( đĩa ) thành nhiều phần bằng nhau. Viết lên mỗi phần đã
chia các chữ số hay chữ cái , làm một mũi tên giấy bằng những mẫu bìa còn
thừa có` chiều dài khoảng 15 cm. sau đó dùng muốt 5li cắt thành cây cột nhỏ
và cô dán cố định mũi tên này vào tâm của miếng bìa. Nhớ nơi dán ra một chút
để có thể dễ dàng quay vòng miếng bìa.
Cắt miếng giấy trắng cứng thành những hình chữ nhật chu vi 10x20 cm,
sau đó, thử đề nghị và gợi ý trẻ các hoạt động vui để ghi lên giấy.
Ví dụ: Nhảy lò cò quay phòng
Tay bắt chéo cầm lấy hai tai và đứng lên ngồi xuống
Vỗ tay hoặc cuối xuống chạm ngón chân
Hát một bài …
Đánh số và trộn lẫn các miếng giấy yêu cầu này lại. Đề nghị một trẻ đến
quay vòng miếng bìa để xem mũi tên sẽ chỉ con số,chữ cái nào sau khi dừng,
sau đó yêu cầu trẻ làm theo những gì miếng giấy tương ứng đã ghi Ví dụ, nếu
chiếc vòng quay dừng lại với mũi tên chỉ số 4 ghi, và tờ giấy số 4 ghi “ Hát một
bài” Trẻ phải hát một bài nào đó
Trẻ học được điều gì?
Cách đếm số thứ tự , cách phát âm
Sự kiên nhẫn
Khả năng đọc viết
Tinh thần tập thể
Giáo viên : Mai Leä Huyeàn Trường Mẫu Giáo
Thanh Tuyền
SKKN: Dạy trẻ làm đồ chơi tự tạo Trang
14
+ Điện thoại đồ chơi: Âm thanh có thể truyền đi bằng một sợi dây căng
thẳng. Những rung động của âm thanh được truyền từ đầu tai bên này, qua sợi
dây qua đến tai bên kia, khuech đại lên làm người ta có thể nghe được. Đó là
cấu tạo cơ bản của chiếc điện thoại bây giờ. Dĩ nhiên ở dạng thô sơ này, người
ta chỉ có thể hoặc nói, hoặc lắng nghe, chứ không bao giờ thực hiện cả hai hoạt
động này cùng một lúc
Bạn cần: Hai cái ly giấy,hay hai hộp đựng sữa chua đều được
Bút chì có đầu nhọn hoặc đinh
Một sợi dây dài ( Có thể dùng sợi chỉ, cước)
Cách làm: Đục cái lỗ ở chính giữa đáy ly bằng đầu chì nhọn hoặc đinh
Xỏ sợi dây qua lỗ. Thắt gút cố định một đầu lại, làm y hệt như thế với đầu dây
còn lại, được xỏ qua lỗ tròn đã đục sẵn của chiếc ly kia
Vì âm thanh chỉ đường chuyền đi qua sợi dây nếu dây được giữ thẳng, qua đó
khi hướng dẫn cho trẻ gọi điện thoại, bạn phải chắc chắn là dây đã được kéo
thẳng
Trẻ học được điều gì?
Khám phá mới về khoa học (Biết được về nguyên tắc truyền âm)
Trò chơi tập thể đòi hỏi sự phối hợp từ hai phía
Sự sáng tạo
+ Nào cùng câu cá: Trò chơi này sẽ cung cấp cho trẻ những kỹ năng về đọc
chữ, trí tưởng tượng phong phú cùng sự khéo léo. Những “con cá” chữ được
câu lên sẽ rất hấp dẫn trẻ và bạn cùng chơi
Bạn cần: Một nam châm hình chữ u
Dây buộc
Bút chì hoặc thước kẻ
Mẫu giấy bìa cứng đã cắt hình con cá
Kẹp giấy
Một cái thùng giấy
Giáo viên : Mai Leä Huyeàn Trường Mẫu Giáo
Thanh Tuyền
SKKN: Dạy trẻ làm đồ chơi tự tạo Trang
15
Cách làm: Buộc nam châm vào một dây, đầu dây kia buộc vào cây thước,
hoặc bút chì đã chuẩn bị sẵn thành một cái cần câu cá. Trẻ sẽ để những con cá
lên tấm bỉa cứng sau đó cắt ra và gắn cái kẹp giấy vào chúng. Mỗi con trẻ sẽ
viết lên đó một hoạt vui mà trẻ muốn thực hiện. Ví dụ bạn đề nghị cháu nhập
vai giả bộ làm
• Một cô bé đang buồn và khóc
• Một con vất nào đó, cún con chẳng hạn
• Một nam ca sĩ
• Hoàng tử hoặc công chúa …
Đặt tất cả số cá vừa mới hoàn thàng vào chậu. Sau đó, bảo bé cầm lấy cần câu
cá và thử bắt một chú cá trong chậu. Khi đã câu được cá, trẻ phải thực hiện theo
yêu cầu đã ghi trên mình con cá, sau đó diễn trò đến khi bạn khác câu được con
cá khác mới thôi.
Trẻ sẽ học được điều gì?
Sự kiên nhẫn
Khả năng nhập vai
Khả năng đọc hiểu
Tính bền bỉ
+ Những hình rối ngộ nghĩnh:
Múa rối luôn là trò chơi vô cùng hấp dẫn trẻ , và với những sẵn có trong
nhà, Bạn cùng trẻ có thể sáng tạo đủ kiểu con rối vớ hình dáng kích cỡ đặc biệt.
Những hình rối cử động liên tục với lời “Đối thoại” của cô “ Bạn là ai” bạn làm
gì, bạn có vui không ? Sẽ kiến trẻ tròn xoe mắt vì thích thú. Nếu bạn kết những
chú rối ngộ nghĩnh thành câu chuyện “ Nhà rối” thú vị nữa, ví như một ngày
nữa lại đến trong gia dình rối ba, rối mẹ và rối con. Buổi sáng cả nà rối thức
giấc, đánh răng rửa mặt rối sau đó, Rối ba, mẹ đưa rối con đến trường.” Hôm
nay là ngày đầu tiên rối con đi học nên rối con e dè sợ sệt, nhưng đến lớp gặp
Giáo viên : Mai Leä Huyeàn Trường Mẫu Giáo
Thanh Tuyền
SKKN: Dạy trẻ làm đồ chơi tự tạo Trang
16
được nhiều bạn rối khác và rồi cô giáo thật là hiền, rồi con chẳng lo lắng nữa”
…đó sẽ là những bài gián tiếp rất hữu ích cho sự pát triển của trẻ.
Nếu trẻ đủ lớn để có thể đóng vai một nhân vật rối , hãy tạo điều kiện cho trẻ
nhập vai. Thế giới rối phong phú sẽ phát huy tính sáng tạo, trí tưởng tượng, khả
ngăng biểu đạt cảm xúc cũng nhu năng khiếu nhập vai, đóng thế ở trẻ
Dưới đây một số mẫu rối mà tôi và trẻ đã thực hiện.
* Rối muỗng:
Bạn cần: những cái muỗng nhựa hoặc muỗng gỗ có phần đuôi tương đối
dài.
Sáp màu, hoặc bút lông bông gòn, giấy vụn…
Khăn mùi soa hoặc miếng vải có hình vuông với kích cỡ tương
tự.
Dây ruy băng
Cách làm: Mặc sau của muỗng dùng sáp màu hoặc bút lông trang trí mắt,
mũi, miệng, sao đó, dán các miếng giấy, hoặc bông gòn lên làm tóc, thắt dây ruy
băng cho phần cổ.
+ Rối que:
Bạn cần: Những nắp sữa nhựa , kéo
Sắp màu hoặc bút lông
Ống hút nựa hoặc que kem bằng gỗ
Vật dụng nhỏ trang trí: Hột nút, chỉ màu, giấy vụn, bông gòn…
Keo dán
Tranh ảnh cắt từ tạp chí
Cách làm: Hướng dẫn cách trẻ vẽ các gương mặt nghộ nghĩnh, hoặc
những hình con vật dễ thương vào mặt của các nắp nhựa, sau đó dùng cắt theo
các đường viền đã vẽ để tạo thành hình cho con rối , trang trí mặt rối bằng các
vật dụng nhỏ, tô màu dán tóc…với bút chì bút lông bé có thể tạo vô số mặt rối
có kích cỡ khác nhau và biểu lộ những cảm xúc. Vui, buồn, cáu giận…bằng các
Giáo viên : Mai Leä Huyeàn Trường Mẫu Giáo
Thanh Tuyền
SKKN: Dạy trẻ làm đồ chơi tự tạo Trang
17
nét vẽ mắt mũi miệng , dùng que dán dính mặt rối với que ống nhựa, gỗ đổ tạo
tay cầm. Có thể thay thế các bức vẽ tự tạo bằng tranh ảnh phù hợp cắt từ tạp chí
+ Rối ly:
Bạn cần: Ly giấy
Vật dụng trang trí
Kéo, bút lông
Một miếng vải tròn
Cách làm: Đầu tiên úp ngược chiếc ly giấy xem nó có vừa vặn với tay
trẻ không. Dự đoán trước những điểm mà sau này bạn sẽ làm mắt, mũi, miệng
rối. Gỡ ly ra khỏi tay trẻ
Dùng kéo khoét một lỗ tròn đủ lớn lên thành ly để trẻ có thể xỏ một ngón tay
vào ngón tay này sẽ là “chiếc mũi” ngộ nghĩnh của chú rối
Dùng hột nút đính lên ly làm mắt ( gắn vào phần gần đáy ly) gắn tóc giấy hoặc
tóc bông gòn , hãy vẽ trang trí lên ly.
Làm trang phục đơn giản cho rối. Khoét ba cá í lỗ ở miếng vải tròn, đủ lớn để
trẻ xỏ lọt ba ngón tay: ngón cái, ngón trỏ và ngón giữa. Xỏ các tay trẻ vào
miếng vải, sau đó đặt chiếc ly giấy đã trang úp xuống tay trẻ, ngón tay trỏ và
giữa của trẻ có thể cử động như là hai cánh tay. Chú rối ly ngộ nghĩnh đã hoàn
tất.
+ Rối vớ:
Bạn cần: Vớ cũ, vật dụng trang trí, keo dán
Cách làm: xỏ vớ vào tay bé, sao cho vớ bao phủ phần từ khủy cổ tay
đến hết bàn tay
Làm một cái miệng cho rối bằng cách cho trẻ nắm tay lại và tạo hình thành một
cái rãnh giữa bàn bàn tay đã gập của trẻ với ngón trỏ.
Trang trí mắt, mũi cho vớ bằng đồ trang trí và keo dán. Hãy chắc chắn là keo đã
khô trước khi bạn cho sử dụng con rối bằng tay để bắt đầu ‘‘buổi biểu diễn’
Giáo viên : Mai Leä Huyeàn Trường Mẫu Giáo
Thanh Tuyền
SKKN: Dạy trẻ làm đồ chơi tự tạo Trang
18
+ Chú Hề :
Bạn cần: lỗi cuộn giấy vệ sinh , khăn tay ,hồ dán , kéo
Khăn tay
Hồ dán
Vật dụng trang trí
Keo keo, bút lông
Cách làm:
- Dùng giấy màu xung quanh lõi giấy : 1/3 độ dài phía trên lõi giấy được
dính một màu ( dán kính cả đầu lõi ) , 2/3 còn lại dán màu khác .
- Dán một dãi giấy nhỏ phía sau sát với phần đầu của lõi giấy
- Cưa đôi lõi giáy ỡ điểm giữa của đoạn 2/3 phía dưới , không cưa đứt lõi
mà để chừa lại khoảng 1 cm
- Làm mũ cho chú hề : cắt một hình tròn có đường kính khoảng 9 cm bằng
giấy cùng màu giống 1/3 phía trên của lõi . Bên trong hình này , khoét đi
một hình tròncó chu vi bằng chu vi đường tròn của lõi giấy . Phần còn lại
ta làm vành mũ . Nên khi dán 2 lớp giấy màu cho vành mũ được cứng
và đẹp hơn
- Lòng vành mũ vào lõi giấy . Đẩy vành mũ xuống sát đường nối giữa hai
màu giấy
- Cho trẻ vẽ hay cắt dán giấy để trang trì mắt , mũi , miệng , áo cho chú hề
: Phần trên sát với mũ làm mặt , phần dưới làm áo cho chú hề
- Sử dụng chú hề khi kể chuyện , đọc thơ , đố thoại …. Trẻ 1 tay cầm phía
sau của hình người , 1 tay cầm dây giật theo lời đối thoại
Giáo viên : Mai Leä Huyeàn Trường Mẫu Giáo
Thanh Tuyền
SKKN: Dạy trẻ làm đồ chơi tự tạo Trang
19
Trẻ cùng nhau làm chú hề
+ Làm các con vật bằng nguyên vật liệu phế thải :
Bạn cần: Hộp giấy , vỏ chai sữa chua , lon nước giải khát các loại
Kéo, băng keo
Muốt xốp
Quả banh nhỏ , trung
Giấy tương đối cứng
Vật dụng để trang trí, bút lông…
Cách làm:
- Con heo , hươu cao cổ : cuộn giấy muốt xốp lại hình tròn dài vừa
làm chân con heo ( 4 chân ) cắt một hình tròn làm khuôn mặt của
Giáo viên : Mai Leä Huyeàn Trường Mẫu Giáo
Thanh Tuyền
SKKN: Dạy trẻ làm đồ chơi tự tạo Trang
20
con vật . Lấy phần miệng chai sữa chua làm phần đầu con heo , rồi
dấn hình tròn làm khuôn mặt của chúng , dán tai , trang trì mắt ,
mũi , miệng cho chúng thật xinh . Sau đó gắn 4 chân phần phía
đưới chai sũa chua . Thì ta đã hoàn thành được hình dạng con heo .
Tương tự đối với hươu cao cổ thì chúng ta sẽ hướng dẫn trẻ dùng
hình tròn dài làm cổ hươu , hình tròn ngắn làm chân hươu và trên
mình hươu còn có thêm một số chấm tròn nhỏ đủ màu sắc khác
nhau trẻ có thể vẽ trang trí hay cắt dán …tùy ý
- Đối với thỏ con : trẻ cũng dùng từ những nguyên vật liệu phế thải
tạo thành con vật do trẻ tạo thành thông qua gợi ý của cô . Dùng
quả banh làm đầu con thỏ , dùng lon chai nước ngọt làm mình con
thỏ , dùng một ít giấy roky làm chân , tay cổ cho chú thỏ , phía sau
thân thỏ chúng ta làm thêm một khoan tròn vừa tay trẻ dùng để
điều khiển thỏ duy chuyển ( có thể dùng trong thơ , chuyện kể …)
Giáo viên : Mai Leä Huyeàn Trường Mẫu Giáo
Thanh Tuyền
SKKN: Dạy trẻ làm đồ chơi tự tạo Trang
21
Qua đó cho thấy trẻ rất hứng thú tích cực tạo ra nhiều sản phẩm
để phục vụ cho hoạt động của trẻ . Từ đó cũng rèn luyện cho trẻ
tính tích cực , tư duy sáng tạo , tính tiết kiệm từ những đồ dùng
phế thải ,tạo ra một số đồ dùng đồ chơi phục vụ vào việc chơi
của trẻ
Sản phẩm trẻ tạo thành từ hộp dayou, quả banh , lon nước …
+ Xe bằng hộp sữa …
Từ những hộp sữa , hộp thuốc lá bạn có thể giúp trẻ tạo ra một số chiếc xe đồ
chơi giống hệt để chạy quanh nhà
Bạn cần: Hộp sữa , hay hộp thuốc lá
Kéo, keo dán, bút lông…
Bìa cứng ( làm bánh xe )
Giáo viên : Mai Leä Huyeàn Trường Mẫu Giáo
Thanh Tuyền
SKKN: Dạy trẻ làm đồ chơi tự tạo Trang
22
Cách làm: Làm chiếc xe này rất đơn giản. Chỉ cấn bạn nối các hộp
sữa này lại với nhau , cắt bìa cứng có dạng hình tròn để làm bánh xe ( trẻ làm
xe lửa thì trẻ sẽ kết thành nhiều toa tàu lại với nhau ) làm các toa tàu thì trẻ cho
những hộp sữa này nằm ngang còn đầu tàu thì cho hộp sữa nằm đứng và lấy ống
hút cặm trên đầu tàu làm ống khối tàu
Nếu trẻ làm xe ben bằng hộp thuốc lá trẻ sẽ đặt một hộp thuốc nằm ngang và
hộp kia trẻ sẽ cắt đi một mặt của hộp thuốc và đặt chồng lên nhau để làm thùng
xe , bánh xe trẻ sẽ cắt những bìa giấy cứng có dạng hình tròn để làm bánh xe
Giáo viên : Mai Leä Huyeàn Trường Mẫu Giáo
Thanh Tuyền
SKKN: Dạy trẻ làm đồ chơi tự tạo Trang
23
Sản phẩm xe do trẻ tạo thành từ hộp thuốc lá
f. Kết hợp với phụ huynh:
Tổ chức họp phụ huynh để tuyên truyền về những nội dung giờ hoạt động
góc của trẻ, giờ dạy trẻ làm đồ chơi tự tạo từ đó Khuyến khích phụ huynh tham
gia vào việc cùng trẻ làm đồ chơi tự tạo ở nhà để tặng bạn vào những ngày sinh
nhật…
Giáo viên : Mai Leä Huyeàn Trường Mẫu Giáo
Thanh Tuyền
SKKN: Dạy trẻ làm đồ chơi tự tạo Trang
24
Cuối tuần, cô giao mỗi trẻ về nhà cùng ba, mẹ làm đồ chơi để lôi cuốn
phụ huynh vào việc cùng trẻ làm đồ chơi
IV- Kết Quả
Qua các biện pháp nêu trên, tôi có được một số kết quả sau:
- Trẻ ham thích cùng cô và bạn làm đồ chơi
- Trẻ hứng thú với giờ hoạt động và góc chơi sáng tạo mỗi ngày
- Nâng tỉ tích cực số trẻ trong các hoạt động của lớp
- Những cháu yếu, cá biệt cũng tích cực tham gia vào hoạt động cùng bạn.
- Trẻ có nề nếp học tập, biết quan tâm chia sẽ cùng bạn
- Trẻ có ý thức bảo vệ môi trường và bước đầu làm quen với phương pháp
làm việc
- Cháu thích, tích cực tham gia làm đồ chơi 27/27 cháu
- Cháu có khả năng thể hiện tính độc lập, sáng tạo 17/27 cháu
- Cháu mạnh dạn tự tin trong giao tiếp: 20/27 cháu
- 100% phụ huynh tích cực trong việc cùng trẻ làm đồ chơi
V. Bài học kinh nghiệm
- Phải xác định được các phương pháp và tầm quan trọng của việc dạy trẻ
làm đồ chơi
- Tạo điều kiện cho trẻ tham gia vào các hoạt động mang tính độc lập, sáng
tạo
- Cần nghiên cứu cụ thể từng loại đồ chơi để có sự đầu tư phụ, phế liệu
cho phong phú
- Sử dụng đồ chơi tự tạo vào các hoạt động để thêm sinh động và phong
phú.
- Mỗi tuần cần tìm ra đồ chơi để hướng dẫn trẻ thực hiện
- Biết tận dụng mọi lúc mọi để kích thích động viên cháu tham gia
Giáo viên : Mai Leä Huyeàn Trường Mẫu Giáo
Thanh Tuyền
SKKN: Dạy trẻ làm đồ chơi tự tạo Trang
25
- Có các biện pháp để lôi cuốn phụ huynh tham gia vào việc làm đồ chơi
cùng trẻ.
- Học hỏi kinh nghiệm qua tài liệu, sách báo, tập san, tạp chí giáo dục mầm
non, qua các đợt dự hoạt góc, để nâng cao kiến thức.
- Bản thân cô giáo phải có lòng say mê, yêu nghề, yêu trẻ, có trách nhiệm
trong công việc. Luôn dịu dàng nhiệt tình hướng dẫn, động viên trẻ, đừng
chê bai dù trẻ làm chưa được.
- Nắm được đặt điểm tâm sinh lý của trẻ để khai thác nhu cầu hứng thú và
khả năng tiếp thu của trẻ.
VI . Kết luận
Qua quá trình hướng dẫn trẻ làm đồ chơi tự tạo tôi đã rút ra kết luận:
- Tổ chức cho trẻ làm những đồ chơi phù hợp nhu cầu, hứng thú và khả
năng của trẻ.
- Giúp phụ huynh hiểu được việc cho trẻ tự mình làm ra đồ chơi để chơi là
hết sức cần thiết để giúp trẻ phát triển toàn diện, nhưng việc tạo đồ chơi
phải phù hợp với tâm lý của trẻ thì mới có hiệu quả.
- Giáo viên phải có sự nhận thức tốt, xác định được nhiệm vụ, yêu cầu
hướng dẫn cho trẻ lớp lá làm đồ chơi, với tình yêu trẻ, lòng quyết tâm,
tinh thần trách nhiệm, sự năng động nhạy bén, ban giám hiệu và giáo viên
sẽ tạo được nhiều đồ chơi sáng tạo mang tính giáo dục cao xung quanh
trẻ thật phong phú. Thực hiện tốt các hoạt động góc mang tính sáng tạo
thu hút được trẻ tích cực tham gia tích cực vào làm đồ chơi đạt kết quả
cao.
VII. Tài liệu tham khảo
1. Tạp chí giáo dục mầm non số 1,2,3,5- 2003 - Bộ giáo dục đào tạo.