Tóm tắt luận án tiến sĩ hoàn thiện pháp luật về giám sát của nhân dân đối với cơ quan hành chính nhà nước ở việt nam

HC VIN CHNH TR QUC GIA H CH MINH
HONG MINH HI
hoàn thiện pháp luật về giám sát của nhân dân
đối với cơ quan hành chính nhà nớc ở Việt Nam
Chuyờn ngnh
: Lý lun v lch s Nh nc v phỏp lut
Mó s
: 62 38 01 01
TểM TT LUN N TIN S LUT HC
H NI - 2014
Công trình 󰗤c hoàn thành t󰖢i
H󰗎c vi󰗈n Chính tr󰗌 qu󰗒c gia H󰗔 Chí Minh
Ng󰗞i h󰗜ng d󰖬n khoa h󰗎c: PGS, TS Tr󰗌nh 󰗪c Th󰖤o
Ph󰖤n bi󰗈n 1:

Ph󰖤n bi󰗈n 2:

Ph󰖤n bi󰗈n 3:

Lu󰖮n án s󰖾 󰗤c b󰖤o v󰗈 tr󰗜c H󰗚i 󰗔ng ch󰖦m lu󰖮n án c󰖦p H󰗎c vi󰗈n
h󰗎p t󰖢i H󰗎c vi󰗈n Chính tr󰗌 qu󰗒c gia H󰗔 Chí Minh
Vào h󰗔i gi󰗞 ngày tháng nm 2014
Có th󰗄 tìm hi󰗄u lu󰖮n án t󰖢i: Th vi󰗈n Qu󰗒c gia và
Th vi󰗈n H󰗎c vi󰗈n Chính tr󰗌 qu󰗒c gia H󰗔 Chí Minh
1
M󰗟 󰖧U
1. Tính c󰖦p thi󰗀t c󰗨a 󰗂 tài
Trong b󰗚 máy nhà n󰗜c, h󰗈 th󰗒ng các c quan hành chính nhà n󰗜c
(CQHCNN) có v󰗌 trí và vai trò 󰖸c bi󰗈t quan tr󰗎ng. Ho󰖢t 󰗚ng c󰗨a h󰗈 th󰗒ng c
quan này di󰗆n ra trên t󰖦t c󰖤 các lnh v󰗲c c󰗨a 󰗞i s󰗒ng, tác 󰗚ng tr󰗲c ti󰗀p và th󰗞ng
xuyên 󰗀n quy󰗂n, l󰗤i ích c󰗨a t󰗖 ch󰗪c và cá nhân 󰗠 m󰗎i thành ph󰖨n xã h󰗚i. Do v󰖮y,

ho󰖢t 󰗚ng ki󰗄m tra, giám sát 󰗒i v󰗜i c quan hành chính là yêu c󰖨u khách quan,
c󰖨n thi󰗀t và không ch󰗊 n thu󰖨n t󰗬 phía các c quan nhà n󰗜c mà quan tr󰗎ng hn
là c󰖨n ph󰖤i thi󰗀t l󰖮p c ch󰗀 giám sát bên ngoài, tr󰗜c h󰗀t là c ch󰗀 giám sát th󰗞ng
xuyên và có hi󰗈u qu󰖤 t󰗬 phía nhân dân 󰗒i v󰗜i cán b󰗚, công ch󰗪c, viên ch󰗪c,
CQHCNN 󰗄 b󰖤o 󰖤m quy󰗂n l󰗲c nhà n󰗜c th󰗲c s󰗲 thu󰗚c v󰗂 nhân dân.
T󰗬 yêu c󰖨u trên, 󰖤ng và Nhà n󰗜c ã có nhi󰗂u ch󰗨 trng, chính sách và
vn b󰖤n pháp lu󰖮t nh󰖲m không ng󰗬ng tng c󰗞ng ho󰖢t 󰗚ng giám sát c󰗨a nhân
dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN. Chính vì v󰖮y, ho󰖢t 󰗚ng giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i
CQHCNN ngày càng 󰗤c hoàn thi󰗈n hn, m󰗠 ra nhi󰗂u phng th󰗪c, cách th󰗪c
󰗄 nhân dân th󰗲c hi󰗈n quy󰗂n giám sát, phát huy tính tích c󰗲c chính tr󰗌, quy󰗂n làm
ch󰗨 c󰗨a nhân dân, h󰗜ng t󰗜i b󰖤o 󰖤m pháp ch󰗀 và k󰗸 lu󰖮t trong qu󰖤n lý hành
chính, b󰖤o v󰗈 quy󰗂n, l󰗤i ích c󰗨a nhà n󰗜c, xã h󰗚i, cá nhân, t󰗖 ch󰗪c. Tuy nhiên,
nhìn m󰗚t cách t󰗖ng quát, ho󰖢t 󰗚ng giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN còn
mang tính hình th󰗪c, cha hi󰗈u qu󰖤. Do ó, tình tr󰖢ng quan liêu, tham nhng,
lãng phí, vô trách nhi󰗈m, l󰖢m quy󰗂n xâm ph󰖢m 󰗀n quy󰗂n, l󰗤i ích c󰗨a nhân dân
ang di󰗆n ra 󰗠 m󰗚t s󰗒 c quan hành chính và cha 󰗤c kh󰖰c ph󰗦c. Có nhi󰗂u
nguyên nhân c󰗨a tình tr󰖢ng này nhng c b󰖤n là pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân
dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN còn nhi󰗂u b󰖦t c󰖮p, t󰖤n m󰖢n trong nhi󰗂u vn b󰖤n pháp lu󰖮t,
có nh󰗰ng quy 󰗌nh pháp lu󰖮t d󰗜i d󰖢ng quy ch󰗀 nên giá tr󰗌 pháp lý th󰖦p, có
nh󰗰ng quy 󰗌nh ch󰗔ng chéo, mâu thu󰖬n ho󰖸c ã l󰗘i th󰗞i và thi󰗀u 󰗖n 󰗌nh; 󰗔ng
th󰗞i, t󰗔n t󰖢i m󰗚t s󰗒 quy 󰗌nh ch󰗊 d󰗬ng 󰗠 nh󰗰ng nguyên t󰖰c chính tr󰗌 - pháp lý
chung, mang tính lu󰖮t khung, thi󰗀u các quy 󰗌nh c󰗦 th󰗄. Trong khi h󰖮u qu󰖤 pháp
lý c󰗨a ho󰖢t 󰗚ng giám sát nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN ch󰗊 mang tính ki󰗀n ngh󰗌,
không có tính b󰖰t bu󰗚c c󰗢ng ch󰗀 c󰗨a Nhà n󰗜c, pháp lu󰖮t l󰖢i cha có quy 󰗌nh
v󰗂 các bi󰗈n pháp theo dõi, ki󰗄m tra vi󰗈c th󰗲c hi󰗈n ki󰗀n ngh󰗌, 󰗂 ngh󰗌 󰗒i v󰗜i c
quan hành chính. Cng v󰖮y, c ch󰗀 pháp lý v󰗂 ho󰖢t 󰗚ng giám sát quy󰗂n l󰗲c nhà
n󰗜c cha có s󰗲 ph󰗒i h󰗤p gi󰗰a giám sát nhà n󰗜c v󰗜i giám sát nhân dân. Ho󰖢t
󰗚ng giám sát tr󰗲c ti󰗀p c󰗨a công dân 󰗒i v󰗜i c quan hành chính ang thi󰗀u
nh󰗰ng vn b󰖤n pháp lý quy 󰗌nh v󰗂 th󰖪m quy󰗂n, th󰗨 t󰗦c, trình t󰗲 th󰗲c hi󰗈n b󰖤o
󰖤m hi󰗈u qu󰖤 giám sát.

2
Trên phng di󰗈n nghiên c󰗪u, ch󰗨 󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân và pháp lu󰖮t v󰗂
giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i CQHCNN không ph󰖤i hoàn toàn m󰗜i. Tuy nhiên,
nh󰗰ng v󰖦n 󰗂 lý lu󰖮n cn b󰖤n c󰗨a pháp lu󰖮t trong lnh v󰗲c này 󰗂u cha 󰗤c nhìn
nh󰖮n m󰗚t cách toàn di󰗈n và gi󰖤i quy󰗀t th󰖦u áo; do ó, m󰗚t mô hình lý thuy󰗀t cho
pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN cha 󰗤c nh󰖮n di󰗈n th󰖮t rõ
nét. Trên th󰗲c ti󰗆n, l󰗚 trình và các b󰗜c i c󰗨a ho󰖢t 󰗚ng l󰖮p pháp cha th󰖮t s󰗲 tích
c󰗲c, 󰗔ng b󰗚 󰗄 có th󰗄 hi󰗈n th󰗲c hóa k󰗌p th󰗞i 󰗞ng l󰗒i, ch󰗨 trng c󰗨a 󰖤ng và
Nhà n󰗜c ti󰗀n 󰗀n hoàn thi󰗈n c ch󰗀 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i c quan hành
chính, góp ph󰖨n b󰖤o 󰖤m quy󰗂n l󰗲c nhà n󰗜c thu󰗚c v󰗂 nhân dân.
T󰗬 nh󰗰ng l󰖮p lu󰖮n trên ây và tr󰗜c yêu c󰖨u xây d󰗲ng Nhà n󰗜c pháp
quy󰗂n xã h󰗚i ch󰗨 ngha (XHCN) c󰗨a dân, do dân, vì dân, vi󰗈c tng c󰗞ng, nâng
c󰖦p và hoàn thi󰗈n pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i c quan nhà n󰗜c
nói chung và CQHCNN nói riêng 󰗠 Vi󰗈t Nam l󰖢i càng có ý ngha h󰗀t s󰗪c c󰖦p
thi󰗀t c󰖤 v󰗂 lý lu󰖮n và th󰗲c ti󰗆n. Góp ph󰖨n b󰖤o 󰖤m, nâng cao ch󰖦t l󰗤ng ho󰖢t
󰗚ng giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN tôi ch󰗎n 󰗂 tài 󰜝Hoàn thi󰗈n
pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i c quan hành chính nhà n󰗜c 󰗠
Vi󰗈t Nam󰜞 làm lu󰖮n án ti󰗀n s󰗺 lu󰖮t h󰗎c, chuyên ngành Lý lu󰖮n và l󰗌ch s󰗮 Nhà
n󰗜c và pháp lu󰖮t.
2. M󰗦c ích và nhi󰗈m v󰗦 nghiên c󰗪u
2.1. M󰗦c ích
T󰗬 vi󰗈c nghiên c󰗪u c s󰗠 lý lu󰖮n và th󰗲c ti󰗆n hoàn thi󰗈n pháp lu󰖮t v󰗂 giám
sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN, lu󰖮n án 󰗂 xu󰖦t các quan i󰗄m và gi󰖤i pháp
hoàn thi󰗈n pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN 󰗠 Vi󰗈t Nam
hi󰗈n nay.
2.2. Nhi󰗈m v󰗦
󰗄 th󰗲c hi󰗈n 󰗤c m󰗦c ích trên ây, lu󰖮n án th󰗲c hi󰗈n nhi󰗈m v󰗦 sau ây:
Phân tích và làm sáng t󰗐 khái ni󰗈m, 󰖸c i󰗄m, n󰗚i dung i󰗂u ch󰗊nh c󰗨a pháp
lu󰖮t và xác 󰗌nh các tiêu chí ánh giá m󰗪c 󰗚 hoàn thi󰗈n c󰗨a pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát
c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN cng nh vai trò, các y󰗀u t󰗒 󰖤nh h󰗠ng; 󰗔ng

th󰗞i, nghiên c󰗪u pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i c quan hành pháp 󰗠
m󰗚t s󰗒 n󰗜c và ch󰗊 ra nh󰗰ng giá tr󰗌 tham kh󰖤o cho Vi󰗈t Nam.
Nghiên c󰗪u quá trình hình thành, phát tri󰗄n và phân tích, ánh giá th󰗲c
tr󰖢ng pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN 󰗠 Vi󰗈t Nam.
Phân tích và 󰗂 xu󰖦t nh󰗰ng quan i󰗄m và gi󰖤i pháp hoàn thi󰗈n pháp lu󰖮t v󰗂
giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN 󰗠 Vi󰗈t Nam hi󰗈n nay.
3
3. 󰗒i t󰗤ng và ph󰖢m vi nghiên c󰗪u
3.1. 󰗒i t󰗤ng nghiên c󰗪u
D󰗜i góc 󰗚 lý lu󰖮n và l󰗌ch s󰗮 nhà n󰗜c và pháp lu󰖮t, Lu󰖮n án nghiên c󰗪u
nh󰗰ng v󰖦n 󰗂 lý lu󰖮n và th󰗲c ti󰗆n c󰗨a pháp lu󰖮t và hoàn thi󰗈n pháp lu󰖮t v󰗂 giám
sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN. T󰗬 ó, lu󰖮n án lu󰖮n ch󰗪ng c s󰗠 khoa h󰗎c và
󰗂 xu󰖦t các quan i󰗄m, gi󰖤i pháp hoàn thi󰗈n pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân
󰗒i v󰗜i CQHCNN 󰗠 Vi󰗈t Nam hi󰗈n nay.
3.2. Ph󰖢m vi nghiên c󰗪u
V󰗂 không gian: Lu󰖮n án ch󰗊 t󰖮p trung phân tích, ánh giá th󰗲c tr󰖢ng pháp lu󰖮t
v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i ho󰖢t 󰗚ng c󰗨a CQHCNN 󰗠 Vi󰗈t Nam (thông qua
M󰖸t tr󰖮n T󰗖 qu󰗒c (MTTQ) Vi󰗈t Nam và các t󰗖 ch󰗪c thành viên c󰗨a M󰖸t tr󰖮n là Công
oàn, oàn Thanh niên C󰗚ng s󰖤n (TNCS) H󰗔 Chí Minh, H󰗚i Liên hi󰗈p Ph󰗦 n󰗰
(LHPN) Vi󰗈t Nam, H󰗚i Nông dân Vi󰗈t Nam, H󰗚i C󰗲u chi󰗀n binh (CCB) Vi󰗈t Nam;
Ban Thanh tra nhân dân (TTND), Ban Giám sát 󰖨u t c󰗨a c󰗚ng 󰗔ng (GSTCC)
giám sát tr󰗲c ti󰗀p c󰗨a cá nhân).
V󰗂 th󰗞i gian: Lu󰖮n án nghiên c󰗪u quá trình hình thành và phát tri󰗄n c󰗨a
pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN; 󰖸c bi󰗈t nghiên c󰗪u, phân
tích, ánh giá th󰗲c tr󰖢ng pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN t󰗬
nm 1992 󰗀n nay.
4. C s󰗠 lý lu󰖮n và phng pháp nghiên c󰗪u
4.1. C s󰗠 lý lu󰖮n
C s󰗠 lý lu󰖮n c󰗨a vi󰗈c nghiên c󰗪u 󰗂 tài lu󰖮n án d󰗲a trên quan i󰗄m c󰗨a ch󰗨
ngha Mác - Lênin, t t󰗠ng H󰗔 Chí Minh v󰗂 nhà n󰗜c và pháp lu󰖮t, quan i󰗄m

c󰗨a 󰖤ng C󰗚ng s󰖤n Vi󰗈t Nam t󰗖 ch󰗪c quy󰗂n l󰗲c nhà n󰗜c, v󰗂 vai trò c󰗨a nhân dân
󰗒i v󰗜i nhà n󰗜c; v󰗂 c󰗨ng c󰗒 ki󰗈n toàn h󰗈 th󰗒ng chính tr󰗌, xây d󰗲ng b󰗚 máy nhà
n󰗜c, hoàn thi󰗈n h󰗈 th󰗒ng pháp lu󰖮t; v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i c quan c
nhà n󰗜c nhà n󰗜c nói chung và CQHCNN nói riêng áp 󰗪ng yêu c󰖨u xây d󰗲ng
và hoàn thi󰗈n nhà n󰗜c pháp quy󰗂n XHCN
4.2. Phng pháp nghiên c󰗪u
Trên c s󰗠 lý lu󰖮n c󰗨a ch󰗨 ngha Mác - Lênin, lu󰖮n án s󰗮 d󰗦ng phng pháp
phân tích, t󰗖ng h󰗤p, h󰗈 th󰗒ng, phng pháp quy n󰖢p-di󰗆n d󰗌ch, th󰗒ng kê, so
sánh󰜧󰗄 nghiên c󰗪u, phân tích, lu󰖮n gi󰖤i các khái ni󰗈m, ph󰖢m trù có tính lý lu󰖮n
c󰗨a hoàn thi󰗈n pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN; phân tích
quá trình hình thành, phát tri󰗄n và ánh giá th󰗲c tr󰖢ng và nguyên nhân; lu󰖮n gi󰖤i
và 󰗂 xu󰖦t các quan i󰗄m, gi󰖤i pháp hoàn thi󰗈n pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân
󰗒i v󰗜i CQHCNN 󰗠 Vi󰗈t Nam hi󰗈n nay.
4
5. Nh󰗰ng i󰗄m m󰗜i c󰗨a lu󰖮n án
Lu󰖮n án là công trình khoa h󰗎c 󰖨u tiên nghiên c󰗪u toàn di󰗈n và h󰗈 th󰗒ng
c s󰗠 lý lu󰖮n và th󰗲c ti󰗆n c󰗨a hoàn thi󰗈n pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i
v󰗜i CQHCNN 󰗠 Vi󰗈t Nam; vì v󰖮y, lu󰖮n án có m󰗚t s󰗒 i󰗄m m󰗜i v󰗂 m󰖸t khoa
h󰗎c nh sau:
Lu󰖮n án ã xây d󰗲ng khái ni󰗈m, phân tích 󰖸c i󰗄m và n󰗚i dung i󰗂u ch󰗊nh
c󰗨a pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN.
Lu󰖮n án xây d󰗲ng 󰗤c các tiêu chí ánh giá m󰗪c 󰗚 hoàn thi󰗈n c󰗨a pháp
lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN, bao g󰗔m các tiêu chí v󰗂 n󰗚i
dung i󰗂u ch󰗊nh pháp lu󰖮t, hình th󰗪c pháp lu󰖮t và tiêu chí v󰗂 t󰗖 ch󰗪c th󰗲c hi󰗈n
pháp lu󰖮t.
Lu󰖮n án rút ra 󰗤c nh󰗰ng giá tr󰗌 có th󰗄 tham kh󰖤o cho Vi󰗈t Nam trong quá
trình hoàn thi󰗈n pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN qua vi󰗈c
nghiên c󰗪u pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN 󰗠 m󰗚t s󰗒 n󰗜c
trên th󰗀 gi󰗜i.
Lu󰖮n án phân tích, ch󰗊 ra 󰗤c nh󰗰ng k󰗀t qu󰖤, h󰖢n ch󰗀 và nguyên nhân c󰗨a

th󰗲c tr󰖢ng pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN.
Lu󰖮n án 󰗂 xu󰖦t các quan i󰗄m và gi󰖤i pháp hoàn thi󰗈n pháp lu󰖮t v󰗂 giám
sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN 󰗠 Vi󰗈t Nam hi󰗈n nay.
6. Ý ngha lý lu󰖮n và th󰗲c ti󰗆n c󰗨a lu󰖮n án
V󰗂 lý lu󰖮n: k󰗀t qu󰖤 nghiên c󰗪u c󰗨a lu󰖮n án góp ph󰖨n làm phong phú thêm
lý lu󰖮n v󰗂 hoàn thi󰗈n pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN.
V󰗂 th󰗲c ti󰗆n: Lu󰖮n án là công trình 󰖨u tiên nghiên c󰗪u m󰗚t cách có h󰗈
th󰗒ng và toàn di󰗈n pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN. K󰗀t qu󰖤
lu󰖮n án là tài li󰗈u tham kh󰖤o có giá tr󰗌 󰗒i v󰗜i các nhà ho󰖢ch 󰗌ch chính sách, c
quan nhà n󰗜c có th󰖪m quy󰗂n trong vi󰗈c xây d󰗲ng và th󰗲c hi󰗈n pháp lu󰖮t v󰗂 giám
sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN; có th󰗄 dùng làm tài li󰗈u tham kh󰖤o cho các c
quan nghiên c󰗪u, sinh viên, h󰗎c viên sau 󰖢i h󰗎c chuyên ngành lý lu󰖮n và l󰗌ch s󰗮
nhà n󰗜c và pháp lu󰖮t.
7. K󰗀t c󰖦u c󰗨a lu󰖮n án
Ngoài ph󰖨n m󰗠 󰖨u, k󰗀t lu󰖮n, danh m󰗦c tài li󰗈u th󰖤m kh󰖤o, lu󰖮n án bao g󰗔m
4 chng, 10 ti󰗀t.
5
Chng 1
T󰗕NG QUAN V󰗁 TÌNH HÌNH NGHIÊN C󰗩U
1.1. TÌNH HÌNH NGHIÊN C󰗩U TRONG N󰗛C LIÊN QUAN 󰖿N 󰗁 TÀI
Các công trình nghiên c󰗪u 󰗠 trong n󰗜c liên quan 󰗀n 󰗂 tài lu󰖮n án 󰗤c
chia thành hai nhóm: 1) Các công trình nghiên c󰗪u liên quan 󰗀n pháp lu󰖮t và
hoàn thi󰗈n pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i c quan nhà n󰗜c; 2)
Các công trình nghiên c󰗪u liên quan 󰗀n hoàn thi󰗈n pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a
nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN. Qua nghiên c󰗪u cho th󰖦y, nhìn chung các công
trình ã công b󰗒 󰗠 trong n󰗜c có nh󰗰ng óng góp quan tr󰗎ng trên nh󰗰ng khía
c󰖢nh nh󰖦t 󰗌nh trong vi󰗈c gi󰖤i quy󰗀t nh󰗰ng v󰖦n 󰗂 lý lu󰖮n và th󰗲c ti󰗆n v󰗂 hoàn
thi󰗈n pháp lu󰖮t giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN, có th󰗄 tham kh󰖤o, k󰗀
th󰗬a có ch󰗎n l󰗎c trong quá trình nghiên c󰗪u lu󰖮n án.
1.2. TÌNH HÌNH NGHIÊN C󰗩U NGOÀI N󰗛C LIÊN QUAN 󰖿N 󰗁 TÀI

Các công trình nghiên c󰗪u 󰗠 ngoài n󰗜c liên quan 󰗀n 󰗂 tài lu󰖮n án ã
cung c󰖦p thêm c s󰗠 󰗄 nghiên c󰗪u, hoàn thi󰗈n các quy ph󰖢m pháp lu󰖮t v󰗂 ch󰗨
th󰗄, ph󰖢m vi, hình th󰗪c, trình t󰗲, th󰗨 t󰗦c v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i
CQHCNN; kinh nghi󰗈m trong vi󰗈c a d󰖢ng hóa các ch󰗨 th󰗄 giám sát c󰗨a nhân
dân; ch󰗀 󰗌nh hóa và phát huy quy󰗂n giám sát c󰗨a nhân dân thông qua các
quy󰗂n t󰗲 do báo chí, ti󰗀p c󰖮n thông tin󰜧
1.3. KHÁI QUÁT K󰖿T QU󰖣 NGHIÊN C󰗩U LIÊN QUAN 󰖿N 󰗁 TÀI
VÀ NH󰗯NG V󰖥N 󰗁 󰖷T RA C󰖧N TI󰖿P T󰗥C NGHIÊN C󰗩U
1.3.1. Khái quát k󰗀t qu󰖤 nghiên c󰗪u liên quan 󰗀n 󰗂 tài
Trên c s󰗠 nghiên c󰗪u nh󰗰ng công trình khoa h󰗎c ã 󰗤c công b󰗒 󰗠 trong
và ngoài n󰗜c liên quan 󰗀n 󰗂 tài, lu󰖮n án nh󰖮n 󰗌nh 󰗠 các m󰗪c 󰗚 khác nhau,
các công trình khoa h󰗎c ã 󰗂 c󰖮p 󰗀n m󰗚t s󰗒 v󰖦n 󰗂 lý lu󰖮n và th󰗲c ti󰗆n c󰗨a
giám sát và pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i c quan nhà n󰗜c,
CQHCNN. Tuy nhiên, 󰗀n nay cha có nhi󰗂u công trình nghiên c󰗪u 󰖨y 󰗨, toàn
di󰗈n và có h󰗈 th󰗒ng v󰗂 hoàn thi󰗈n pháp lu󰖮t giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i
CQHCNN. C󰗦 th󰗄, nh󰗰ng v󰖦n 󰗂 lý lu󰖮n c󰗨a hoàn thi󰗈n pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát
c󰗨a nhân dân 󰗒i CQHCNN cha 󰗤c làm sáng t󰗐; cha nghiên c󰗪u sâu c󰖦u
trúc v󰗂 n󰗚i dung l󰖬n hình th󰗪c c󰗨a pháp lu󰖮t 󰗄 có th󰗄 ánh giá 󰖨y 󰗨 ch󰗊 ra
nh󰗰ng u i󰗄m, h󰖢n ch󰗀 và nguyên nhân c󰗨a nh󰗰ng h󰖢n ch󰗀, b󰖦t c󰖮p c󰗨a hoàn
thi󰗈n pháp lu󰖮t trong lnh v󰗲c này; cng v󰖮y, cha có m󰗚t t󰗖ng th󰗄 các gi󰖤i pháp
hoàn thi󰗈n pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN tr󰗜c yêu c󰖨u
c󰗨a ho󰖢t 󰗚ng ki󰗄m soát quy󰗂n hành pháp trong Nhà n󰗜c pháp quy󰗂n XHCN.
1.3.2. Nh󰗰ng v󰖦n 󰗂 󰖸t ra ti󰗀p t󰗦c nghiên c󰗪u trong 󰗂 tài lu󰖮n án
V󰗂 m󰖸t lý lu󰖮n: các v󰖦n 󰗂 ti󰗀p t󰗦c nghiên c󰗪u, gi󰖤i quy󰗀t g󰗔m: xây d󰗲ng
khái ni󰗈m, 󰖸c i󰗄m, n󰗚i dung i󰗂u ch󰗊nh c󰗨a pháp lu󰖮t, vai trò, phân tích các tiêu
6
chí ánh giá m󰗪c 󰗚 hoàn thi󰗈n và các y󰗀u t󰗒 󰖤nh h󰗠ng 󰗀n vi󰗈c hoàn thi󰗈n pháp
lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN; nghiên c󰗪u có ch󰗎n l󰗎c pháp
lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i c quan hành pháp 󰗠 m󰗚t s󰗒 n󰗜c và ch󰗊 ra
nh󰗰ng giá tr󰗌 tham kh󰖤o cho Vi󰗈t Nam.

V󰗂 m󰖸t th󰗲c ti󰗆n, các v󰖦n 󰗂 ti󰗀p t󰗦c nghiên c󰗪u, gi󰖤i quy󰗀t g󰗔m: phân
tích, ánh giá toàn di󰗈n, có h󰗈 th󰗒ng quá trình hình thành, phát tri󰗄n c󰗨a pháp
lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN; phân tích, ách giá nh󰗰ng u
i󰗄m, h󰖢n ch󰗀 và ch󰗊 ra nh󰗰ng nguyên nhân h󰖢n ch󰗀 c󰗨a pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát
c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN 󰗠 Vi󰗈t Nam hi󰗈n nay.
Trên c s󰗠 nghiên c󰗪u, phân tích toàn di󰗈n nh󰗰ng v󰖦n 󰗂 lý lu󰖮n, th󰗲c
tr󰖢ng pháp lu󰖮t và th󰗲c ti󰗆n t󰗖 ch󰗪c th󰗲c hi󰗈n pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân
󰗒i v󰗜i CQHCNN th󰗞i gian qua, tham kh󰖤o có ch󰗎n l󰗎c kinh nghi󰗈m hoàn thi󰗈n
pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN 󰗠 m󰗚t s󰗒 n󰗜c trên th󰗀
gi󰗜i, lu󰖮n án 󰗂 xu󰖦t các quan i󰗄m và các nhóm gi󰖤i pháp 󰗔ng b󰗚 nh󰖲m hoàn
thi󰗈n pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN 󰗠 n󰗜c ta hi󰗈n nay.
Chng 2
C S󰗟 LÝ LU󰖭N HOÀN THI󰗇N PHÁP LU󰖭T V󰗁 GIÁM SÁT
C󰗧A NHÂN DÂN 󰗑I V󰗛I C QUAN HÀNH CHÍNH NHÀ N󰗛C
2.1. KHÁI NI󰗇M, N󰗙I DUNG I󰗁U CH󰗉NH VÀ VAI TRÒ C󰗧A PHÁP LU󰖭T
V󰗁 GIÁM SÁT C󰗧A NHÂN DÂN 󰗑I V󰗛I C QUAN HÀNH CHÍNH NHÀ N󰗛C
2.1.1. Khái ni󰗈m, 󰖸c i󰗄m và n󰗚i dung giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i
c quan hành chính nhà n󰗜c
2.1.1.1. Khái ni󰗈m giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i c quan hành chính
nhà n󰗜c
T󰗬 vi󰗈c phân tích khái ni󰗈m giám sát và giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i c
quan nhà n󰗜c, lu󰖮n án xây d󰗲ng khái ni󰗈m giám sát nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN:
là ho󰖢t 󰗚ng theo dõi, quan sát, xem xét c󰗨a các cá nhân hay c󰗚ng 󰗔ng tr󰗲c ti󰗀p
ho󰖸c thông qua MTTQ Vi󰗈t Nam các c󰖦p và các t󰗖 ch󰗪c chính tr󰗌 - xã h󰗚i, các t󰗖
ch󰗪c xã h󰗚i, các t󰖮p th󰗄 lao 󰗚ng 󰗒i v󰗜i ho󰖢t 󰗚ng c󰗨a Chính ph󰗨, B󰗚, c quan
ngang b󰗚, 󰗧y ban nhân dân (UBND) các c󰖦p, các s󰗠, phòng, ban nh󰖲m th󰗲c
hi󰗈n úng ch󰗪c nng, nhi󰗈m v󰗦 và quy󰗂n h󰖢n 󰗤c giao, b󰖤o 󰖤m s󰗲 thông su󰗒t,
trong s󰖢ch, v󰗰ng m󰖢nh, hi󰗈n 󰖢i, hi󰗈u l󰗲c, hi󰗈u qu󰖤 c󰗨a ho󰖢t 󰗚ng hành chính.
2.1.1.2. 󰖸c i󰗄m giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i c quan hành chính
nhà n󰗜c

Ngoài nh󰗰ng 󰖸c i󰗄m chung c󰗨a giám sát nhân dân 󰗒i v󰗜i c quan nhà
n󰗜c, giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN còn có nh󰗰ng 󰖸c i󰗄m riêng. ó
7
là, 󰗒i t󰗤ng giám sát là CQHCNN 󰗠 trung ng và 󰗌a phng, bao g󰗔m Chính
ph󰗨, các B󰗚, c quan ngang b󰗚, UBND các c󰖦p, các s󰗠, phòng, ban. Ph󰖢m vi giám
sát là ho󰖢t 󰗚ng ch󰖦p hành và i󰗂u hành, ho󰖢t 󰗚ng hành chính c󰗨a CQHCNN trên
các lnh v󰗲c c󰗨a 󰗞i s󰗒ng xã h󰗚i nh kinh t󰗀, chính tr󰗌, vn hoá, xã h󰗚i, an ninh,
qu󰗒c phòng󰜧 Các hình th󰗪c và phng pháp giám sát 󰗤c th󰗲c hi󰗈n m󰗚t cách
th󰗞ng xuyên, liên t󰗦c, linh ho󰖢t, 󰗤c ti󰗀n hành v󰗜i quy trình và th󰗨 t󰗦c riêng,
b󰖤o 󰖤m tính công khai, khánh quan 󰗒i v󰗜i 󰗒i t󰗤ng b󰗌 giám sát. Ho󰖢t 󰗚ng
giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN có tính 󰗚c l󰖮p; 󰗔ng th󰗞i, có s󰗲 ph󰗒i,
k󰗀t h󰗤p v󰗜i ho󰖢t 󰗚ng thanh tra, ki󰗄m tra c󰗨a nhà n󰗜c, g󰖰n v󰗜i các hình th󰗪c th󰗲c
hi󰗈n dân ch󰗨 󰗠 c s󰗠 xã, ph󰗞ng, th󰗌 tr󰖦n, CQHCNN.
2.1.1.3. N󰗚i dung giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i c quan hành chính
nhà n󰗜c
Ho󰖢t 󰗚ng c󰗨a CQHCNN di󰗆n ra th󰗞ng xuyên, liên t󰗦c nh󰖲m th󰗲c hi󰗈n
ch󰗪c nng qu󰖤n lý hành chính trên các lnh v󰗲c c󰗨a 󰗞i s󰗒ng xã h󰗚i, liên quan tr󰗲c
ti󰗀p 󰗀n m󰗎i cá nhân, t󰗖 ch󰗪c. Do v󰖮y, giám sát c󰗨a nhân dân bao trùm lên ho󰖢t
󰗚ng c󰗨a CQHCNN. Theo ó, n󰗚i dung giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN
là: ho󰖢t 󰗚ng xây d󰗲ng và ban hành vn b󰖤n quy ph󰖢m pháp lu󰖮t (VBQPPL) c󰗨a
các CQHCNN; ho󰖢t 󰗚ng ch󰖦p hành - i󰗂u hành c󰗨a CQHCNN trong vi󰗈c tri󰗄n
khai th󰗲c hi󰗈n các quy 󰗌nh c󰗨a Hi󰗀n pháp, pháp lu󰖮t, ch󰗨 trng, chính sách trên
các lnh v󰗲c c󰗨a 󰗞i s󰗒ng xã h󰗚i; các quy󰗀t 󰗌nh hành chính, hành vi hành chính
c󰗨a CQHCNN, ng󰗞i có th󰖪m quy󰗂n b󰖤o 󰖤m chúng 󰗤c th󰗲c hi󰗈n trên c s󰗠
pháp lu󰖮t, không xâm ph󰖢m 󰗀n quy󰗂n và l󰗤i ích h󰗤p pháp c󰗨a cá nhân, t󰗖 ch󰗪c;
giám sát vi󰗈c s󰗮 d󰗦ng các ngu󰗔n l󰗲c v󰗂 tài chính, tài s󰖤n và tài nguyên qu󰗒c gia;
vi󰗈c th󰗲c hi󰗈n nhi󰗈m v󰗦 c󰗨a cán b󰗚, công ch󰗪c, viên ch󰗪c hành chính; vi󰗈c ti󰗀p
dân, gi󰖤i quy󰗀t khi󰗀u n󰖢i, t󰗒 cáo c󰗨a CQHCNN và vi󰗈c b󰖤o 󰖤m quy󰗂n, l󰗤i ích
h󰗤p pháp c󰗨a nhân dân
2.1.2. Khái ni󰗈m và 󰖸c i󰗄m c󰗨a pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân

󰗒i v󰗜i c quan hành chính nhà n󰗜c
2.1.2.1. Khái ni󰗈m pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i c quan
hành chính nhà n󰗜c
󰗄 ho󰖢t 󰗚ng giám sát nhân dân có hi󰗈u qu󰖤, Nhà n󰗜c ban hành các quy
ph󰖢m pháp lu󰖮t quy 󰗌nh quy󰗂n, ngha v󰗦 c󰗨a ch󰗨 th󰗄 giám sát và trách nhi󰗈m c󰗨a
󰗒i t󰗤ng ch󰗌u s󰗲 giám sát v󰗜i nh󰗰ng hình th󰗪c, phng pháp c󰗦 th󰗄 tùy thu󰗚c ch󰗨
th󰗄 giám sát, theo trình t󰗲, th󰗨 t󰗦c lu󰖮t 󰗌nh. T󰗖ng th󰗄 các quy ph󰖢m pháp lu󰖮t ó
có m󰗒i quan h󰗈 ch󰖸t ch󰖾, th󰗒ng nh󰖦t i󰗂u ch󰗊nh các quan h󰗈 phát sinh trong ho󰖢t
8
󰗚ng giám sát c󰗨a các ch󰗨 th󰗄 giám sát nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN theo lu󰖮t 󰗌nh,
t󰖢o ra tr󰖮t t󰗲 pháp lu󰖮t, b󰖤o 󰖤m l󰗤i ích nhà n󰗜c, xã h󰗚i và công dân. Nh v󰖮y, có
th󰗄 hi󰗄u: pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN là t󰗖ng th󰗄 các
quy ph󰖢m pháp lu󰖮t có m󰗒i quan h󰗈 ch󰖸t ch󰖾, th󰗒ng nh󰖦t i󰗂u ch󰗊nh các quan h󰗈
xã h󰗚i phát sinh trong ho󰖢t 󰗚ng giám sát c󰗨a các cá nhân hay c󰗚ng 󰗔ng tr󰗲c
ti󰗀p ho󰖸c thông qua MTTQ Vi󰗈t Nam các c󰖦p và các t󰗖 ch󰗪c chính tr󰗌 - xã h󰗚i, các
t󰗖 ch󰗪c xã h󰗚i, các t󰖮p th󰗄 lao 󰗚ng 󰗒i v󰗜i Chính ph󰗨, B󰗚, c quan ngang b󰗚,
UBND các c󰖦p, các s󰗠, ban ngành 󰗌a phng, 󰗤c th󰗄 hi󰗈n trong các
VBQPPL do các c quan nhà n󰗜c có th󰖪m quy󰗂n ban hành theo nh󰗰ng trình t󰗲,
th󰗨 t󰗦c và hình th󰗪c nh󰖦t 󰗌nh.
Khái ni󰗈m trên ây cho th󰖦y, pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i
CQHCNN có c󰖦u trúc ch󰖸t ch󰖾, v󰗬a b󰖤o 󰖤m tính liên k󰗀t n󰗚i t󰖢i, tính h󰗈 th󰗒ng
v󰗬a b󰖤o 󰖤m tính xác 󰗌nh ch󰖸t ch󰖾 v󰗂 n󰗚i dung i󰗂u ch󰗊nh và hình th󰗪c hi󰗄u hi󰗈n.
2.1.2.2. 󰖸c i󰗄m c󰗨a pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i c quan
hành chính nhà n󰗜c
Pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN là m󰗚t b󰗚 ph󰖮n c󰗨a
h󰗈 th󰗒ng pháp lu󰖮t do v󰖮y có 󰖨y 󰗨 các 󰖸c trng và d󰖦u hi󰗈u c󰗨a pháp lu󰖮t.
Ngoài ra, pháp lu󰖮t trong lnh v󰗲c này có 󰖸c i󰗄m riêng: gi󰗰a các nhóm quy
ph󰖢m pháp lu󰖮t có m󰗒i quan h󰗈 ch󰖸t ch󰖾, th󰗒ng nh󰖦t, có nh󰗰ng quy 󰗌nh v󰗂 n󰗚i
dung nhng 󰗔ng th󰗞i có nh󰗰ng quy 󰗌nh v󰗂 hình th󰗪c và trình t󰗲 th󰗲c hi󰗈n giám
sát; v󰗬a quy 󰗌nh 󰗌a v󰗌 pháp lý c󰗨a các ch󰗨 th󰗄 giám sát 󰗔ng th󰗞i quy 󰗌nh trách

nhi󰗈m và ngha v󰗦 c󰗨a 󰗒i t󰗤ng ch󰗌u s󰗲 giám sát là CQHCNN, cán b󰗚, ch󰗪c
ch󰗪c, viên ch󰗪c hành chính. Pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN
i󰗂u ch󰗊nh quan h󰗈 giám sát phát sinh gi󰗰a ch󰗨 th󰗄 th󰗲c hi󰗈n quy󰗂n giám sát c󰗨a
nhân dân v󰗜i 󰗒i t󰗤ng giám sát là CQHCNN, th󰗲c hi󰗈n ho󰖢t 󰗚ng ch󰖦p hành i󰗂u
hành di󰗆n ra trên các lnh v󰗲c kinh t󰗀, vn hóa, xã h󰗚i. Pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a
nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN là m󰗚t b󰗚 ph󰖮n c󰗨a pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát quy󰗂n l󰗲c
nhà n󰗜c. Xu󰖦t phát t󰗬 󰖸c i󰗄m ch󰗨 th󰗄 giám sát c󰗨a nhân dân phong phú, a
d󰖢ng và 󰗒i t󰗤ng giám sát là ho󰖢t 󰗚ng c󰗨a CQHCNN nên h󰗈 th󰗒ng VBQPPL
󰗤c th󰗄 hi󰗈n 󰗠 nhi󰗂u c󰖦p 󰗚 v󰗜i các hi󰗈u l󰗲c pháp lý khác nhau và 󰗤c th󰗄 hi󰗈n
trong nhi󰗂u ngành lu󰖮t.
2.1.3. N󰗚i dung i󰗂u ch󰗊nh c󰗨a pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i
v󰗜i c quan hành chính nhà n󰗜c
Pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN là t󰗖ng th󰗄 các quy ph󰖢m
pháp lu󰖮t có m󰗒i liên h󰗈 ch󰖸t ch󰖾, th󰗒ng nh󰖦t, i󰗂u ch󰗊nh các nhóm quan h󰗈 sau:
9
M󰗚t là, nhóm các quy ph󰖢m pháp lu󰖮t xác 󰗌nh 󰗌a v󰗌 pháp lý c󰗨a ch󰗨 th󰗄
giám sát và 󰗒i t󰗤ng giám sát.
Hai là, nhóm các quy ph󰖢m pháp lu󰖮t xác 󰗌nh ph󰖢m vi giám sát.
Ba là, nhóm các quy ph󰖢m pháp lu󰖮t quy 󰗌nh các hình th󰗪c giám sát,
phng pháp giám sát.
B󰗒n là, nhóm các quy ph󰖢m pháp lu󰖮t quy 󰗌nh trình t󰗲, th󰗨 t󰗦c th󰗲c hi󰗈n
ho󰖢t 󰗚ng giám sát.
Nm là, nhóm các quy ph󰖢m pháp lu󰖮t quy 󰗌nh h󰖮u qu󰖤 pháp lý c󰗨a ho󰖢t
󰗚ng giám sát.
2.1.4. Vai trò c󰗨a pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i c quan
hành chính nhà n󰗜c
Qua phân tích khái ni󰗈m, 󰖸c i󰗄m c󰗨a pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân
󰗒i v󰗜i CQHCNN, lu󰖮n án nh󰖮n 󰗌nh vai trò c󰗨a pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân
dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN là: pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN
th󰗄 ch󰗀 hóa quan i󰗄m c󰗨a 󰖤ng v󰗂 quy󰗂n làm ch󰗨 c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i Nhà

n󰗜c nói chung và ho󰖢t 󰗚ng giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN nói riêng;
góp ph󰖨n c󰗨ng c󰗒 t󰗖 ch󰗪c, là c s󰗠 pháp lý góp ph󰖨n b󰖤o 󰖤m hi󰗈u l󰗲c và hi󰗈u qu󰖤
trong ho󰖢t 󰗚ng qu󰖤n lý hành chính; góp ph󰖨n xây d󰗲ng 󰗚i ng cán b󰗚 công ch󰗪c
hành chính chuyên nghi󰗈p, hi󰗈n 󰖢i, góp ph󰖨n 󰖦u tranh phòng ch󰗒ng quan liêu,
tham nhng, lãng phí và các hành vi tiêu c󰗲c khác trong CQHCNN. 󰖸c bi󰗈t,
pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN phát huy quy󰗂n làm ch󰗨 c󰗨a
nhân dân trong qu󰖤n lý nhà n󰗜c và xã h󰗚i, b󰖤o v󰗈 quy󰗂n, l󰗤i ích chính áng c󰗨a
nhân dân, l󰗤i ích c󰗨a Nhà n󰗜c, xã h󰗚i.
2.2. TIÊU CHÍ ÁNH GIÁ M󰗩C 󰗙 HOÀN THI󰗇N VÀ CÁC Y󰖿U T󰗑
󰖣NH H󰗟NG 󰖿N VI󰗇C HOÀN THI󰗇N PHÁP LU󰖭T V󰗁 GIÁM SÁT C󰗧A
NHÂN DÂN 󰗑I V󰗛I C QUAN HÀNH CHÍNH NHÀ N󰗛C
2.2.1. Tiêu chí hoàn thi󰗈n
T󰗬 nh󰗰ng tiêu chí chung c󰗨a h󰗈 th󰗒ng pháp lu󰖮t, lu󰖮n án chia các tiêu chí
ánh giá m󰗪c 󰗚 hoàn thi󰗈n c󰗨a pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i
CQHCNN thành 3 nhóm: nhóm tiêu chí v󰗂 n󰗚i dung pháp lu󰖮t, nhóm tiêu chí v󰗂
hình th󰗪c pháp lu󰖮t và nhóm tiêu chí v󰗂 t󰗖 ch󰗪c th󰗲c hi󰗈n pháp lu󰖮t.
2.2.1.1. Tiêu chí v󰗂 n󰗚i dung
Th󰗪 nh󰖦t, pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN ph󰖤i phù
h󰗤p v󰗜i các quan i󰗄m, ch󰗨 tr󰗠ng c󰗨a 󰖤ng v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i b󰗚
máy nhà n󰗜c nói chung CQHCNN nói riêng.
10
Th󰗪 hai, pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN ph󰖤i b󰖤o
󰖤m tính phù h󰗤p v󰗜i th󰗲c t󰗀 và 󰗖n 󰗌nh.
Th󰗪 ba, pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN ph󰖤i b󰖤o 󰖤m
và tôn tr󰗎ng th󰗲c hi󰗈n quy󰗂n con ng󰗞i.
Th󰗪 t, pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN ph󰖤i phù h󰗤p
v󰗜i nguyên t󰖰c t󰗖 ch󰗪c quy󰗂n l󰗲c c󰗨a Nhà n󰗜c pháp quy󰗂n XHCN.
2.2.1.2. Tiêu chí v󰗂 hình th󰗪c
Th󰗪 nh󰖦t, pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN ph󰖤i b󰖤o
󰖤m tính toàn di󰗈n.

Th󰗪 hai, pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN ph󰖤i b󰖤o
󰖤m tính th󰗒ng nh󰖦t.
Th󰗪 ba, pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN ph󰖤i b󰖤o 󰖤m
tính 󰗔ng b󰗚.
Th󰗪 t, pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN ph󰖤i b󰖤o 󰖤m
tính minh b󰖢ch và kh󰖤 thi.
Th󰗪 nm, v󰗂 hình th󰗪c vn b󰖤n, pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i
CQHCNN 󰗤c th󰗄 hi󰗈n ch󰗨 y󰗀u và c b󰖤n nh󰖦t là các VBQPPL, ph󰖤i b󰖤o 󰖤m
k󰗺 thu󰖮t l󰖮p pháp hi󰗈n 󰖢i.
2.2.1.3. Tiêu chí v󰗂 t󰗖 ch󰗪c th󰗲c hi󰗈n
Pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN s󰖾 tr󰗠 thành pháp lu󰖮t
󰜝trên gi󰖦y󰜞 n󰗀u nh không 󰗤c t󰗖 ch󰗪c th󰗲c hi󰗈n trong cu󰗚c s󰗒ng, ho󰖸c không
󰖢t 󰗤c m󰗦c ích c󰗨a vi󰗈c i󰗂u ch󰗊nh pháp lu󰖮t 󰗒i v󰗜i các quan h󰗈 xã h󰗚i. Do
ó, ngoài vi󰗈c 󰗌nh ra nh󰗰ng tiêu chí v󰗂 n󰗚i dung và hình th󰗪c pháp lu󰖮t, lu󰖮n án
còn a ra các tiêu chí v󰗂 t󰗖 ch󰗪c th󰗲c hi󰗈n pháp lu󰖮t. Các tiêu chí ó là:
Th󰗪 nh󰖦t, tuyên truy󰗂n, ph󰗖 bi󰗀n giáo d󰗦c pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân
dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN.
Th󰗪 hai, ào t󰖢o 󰗚i ng cán b󰗚 c󰗨a các t󰗖 ch󰗪c chính tr󰗌 - xã h󰗚i, t󰗖 ch󰗪c xã
h󰗚i th󰗲c hi󰗈n nhi󰗈m v󰗦 giám sát 󰗒i v󰗜i CQHCNN.
Th󰗪 ba, thanh tra, ki󰗄m tra giám sát vi󰗈c th󰗲c hi󰗈n pháp lu󰖮t và x󰗮 lý hành
vi vi ph󰖢m pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN.
2.2.2. Các y󰗀u t󰗒 󰖤nh h󰗠ng 󰗀n vi󰗈c hoàn thi󰗈n pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát
c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i c quan hành chính nhà n󰗜c
Y󰗀u t󰗒 v󰗂 chính tr󰗌 - t t󰗠ng. ó là ch󰗨 trng, chính sách c󰗨a 󰖤ng v󰗂 b󰖤o
󰖤m quy󰗂n giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN là i󰗂u ki󰗈n tiên quy󰗀t 󰗄
hoàn thi󰗈n pháp lu󰖮t trong lnh v󰗲c này. Ngoài ra, c󰖨n có môi tr󰗞ng chính tr󰗌 󰗖n
11
󰗌nh 󰗄 th󰗲c hành dân ch󰗨 trong các t󰖨ng l󰗜p nhân dân. Ý th󰗪c và vn hóa chính
tr󰗌 c󰗨a các t󰖨ng l󰗜p nhân dân, cán b󰗚, công ch󰗪c, trách nhi󰗈m c󰗨a Nhà n󰗜c có vai
trò to l󰗜n 󰗀n vi󰗈c hoàn thi󰗈n các n󰗚i dung c󰗨a pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân

󰗒i v󰗜i CQHCNN.
Y󰗀u t󰗒 v󰗂 kinh t󰗀 - xã h󰗚i. ó là nh󰗰ng i󰗂u ki󰗈n, phng ti󰗈n v󰖮t ch󰖦t, môi
tr󰗞ng xã h󰗚i trong ó t󰗔n t󰖢i các thi󰗀t ch󰗀 nh gia ình, c󰗚ng 󰗔ng, t󰗖 ch󰗪c xã
h󰗚i, các hi󰗈p h󰗚i, t󰖮p th󰗄 lao 󰗚ng, nh󰗰ng giá tr󰗌 truy󰗂n th󰗒ng, 󰖢o 󰗪c, ý th󰗪c
ch󰖦p hành pháp lu󰖮t c󰗨a ch󰗨 th󰗄 pháp lu󰖮t, trách nhi󰗈m c󰗨a cá nhân v󰗜i c󰗚ng
󰗔ng, v󰗜i xã h󰗚i󰜧 là nh󰗰ng b󰖤o 󰖤m xã h󰗚i r󰖦t c󰖨n thi󰗀t 󰗄 t󰖢o ra 󰜝d lu󰖮n xã
h󰗚i󰜞, có vai trò gây 󰜝󰖤nh h󰗠ng󰜞 󰗀n quá trình th󰗲c hi󰗈n k󰗀t qu󰖤 giám sát c󰗨a nhân
dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN.
M󰗚t s󰗒 y󰗀u t󰗒 v󰗂 pháp lý khác. Xây d󰗲ng và hoàn thi󰗈n c ch󰗀 ph󰗒i h󰗤p
gi󰗰a giám sát nhà n󰗜c, giám sát c󰗨a 󰖤ng v󰗜i giám sát c󰗨a nhân dân. Có c ch󰗀
xác 󰗌nh ngha v󰗦, trách nhi󰗈m c󰗨a h󰗈 th󰗒ng các c quan trong b󰗚 máy nhà n󰗜c,
ng󰗞i có th󰖪m quy󰗂n trong vi󰗈c ti󰗀p nh󰖮n và x󰗮 lý nh󰗰ng ki󰗀n ngh󰗌 giám sát c󰗨a
nhân dân úng lu󰖮t 󰗌nh. Ý th󰗪c pháp lu󰖮t và vn hóa pháp lý c󰗨a cán b󰗚, công
ch󰗪c, c󰗨a các t󰖨ng l󰗜p nhân dân có tác 󰗚ng tích c󰗲c 󰗀n vi󰗈c hoàn thi󰗈n các n󰗚i
dung c󰗨a pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN.
2.3. PHÁP LU󰖭T V󰗁 GIÁM SÁT C󰗧A NHÂN DÂN 󰗑I V󰗛I C QUAN
HÀNH CHÍNH NHÀ N󰗛C 󰗟 M󰗙T S󰗑 N󰗛C TRÊN TH󰖿 GI󰗛I VÀ NH󰗯NG
GIÁ TR󰗋 THAM KH󰖣O CHO VI󰗇T NAM
2.3.1. Pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i c quan hành chính
nhà n󰗜c 󰗠 m󰗚t s󰗒 n󰗜c trên th󰗀 gi󰗜i
Nghiên c󰗪u pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN 󰗠 m󰗚t s󰗒
n󰗜c cho th󰖦y, c󰖦u trúc c󰗨a h󰗈 th󰗒ng pháp lu󰖮t trong lnh v󰗲c này cng có nh󰗰ng
nhóm quy ph󰖢m nh sau: nhóm các quy ph󰖢m xác 󰗌nh ch󰗨 th󰗄, nhóm quy ph󰖢m
v󰗂 ph󰖢m vi, trình t󰗲, th󰗨 t󰗦c và h󰖮u qu󰖤 pháp lý c󰗨a ho󰖢t 󰗚ng giám sát c󰗨a nhân
dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN. Qua nghiên c󰗪u, lu󰖮n án ch󰗊 ra r󰖲ng ngoài nh󰗰ng s󰗲 khác
bi󰗈t còn có nh󰗰ng i󰗄m tng 󰗔ng trong pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i
v󰗜i CQHCNN. Chính vì v󰖮y, có th󰗄 tham kh󰖤o và h󰗎c t󰖮p nh󰗰ng giá tr󰗌 trong pháp
lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN 󰗠 m󰗚t s󰗒 n󰗜c trong quá trình
hoàn thi󰗈n lnh v󰗲c pháp lu󰖮t này 󰗠 Vi󰗈t Nam hi󰗈n nay.
2.3.2. Nh󰗰ng giá tr󰗌 tham kh󰖤o cho Vi󰗈t Nam trong quá trình hoàn thi󰗈n

pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i c quan hành chính nhà n󰗜c
Qua vi󰗈c nghiên c󰗪u kinh nghi󰗈m v󰗂 hoàn thi󰗈n pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a
nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN 󰗠 m󰗚t n󰗜c có th󰗄 tham kh󰖤o nh󰗰ng kinh nghi󰗈m sau
ây: hoàn thi󰗈n các quy ph󰖢m pháp lu󰖮t v󰗂 ch󰗨 th󰗄 giám sát nhân dân 󰗒i v󰗜i
CQHCNN ph󰖤i t󰖢o i󰗂u ki󰗈n và phát huy tính ch󰗨 󰗚ng, tích c󰗲c, a d󰖢ng c󰗨a các
12
ch󰗨 th󰗄 giám sát; t󰖢o ra c ch󰗀 ph󰗒i k󰗀t h󰗤p gi󰗰a giám sát c󰗨a Nhà n󰗜c v󰗜i giám
sát c󰗨a nhân dân; 󰗔ng th󰗞i, hoàn thi󰗈n các quy ph󰖢m pháp lu󰖮t v󰗂 quy󰗂n ti󰗀p c󰖮n
thông tin c󰗨a công dân b󰖤o 󰖤m quy󰗂n giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN.
Vi󰗈c hoàn thi󰗈n pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN b󰖤o 󰖤m
tính 󰗔ng b󰗚, th󰗒ng nh󰖦t gi󰗰a các hình th󰗪c giám sát, chú ý hoàn thi󰗈n các quy
󰗌nh v󰗂 trình t󰗲, th󰗨 t󰗦c và s󰗮 d󰗦ng công ngh󰗈 thông tin t󰖢o ra s󰗲 thu󰖮n ti󰗈n cho
nhân dân trong ho󰖢t 󰗚ng giám sát 󰗒i v󰗜i CQHCNN.
Chng 3
QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH, PHÁT TRI󰗃N VÀ TH󰗱C TR󰖡NG
PHÁP LU󰖭T V󰗁 GIÁM SÁT C󰗧A NHÂN DÂN 󰗑I V󰗛I
C QUAN HÀNH CHÍNH NHÀ N󰗛C 󰗟 VI󰗇T NAM
3.1. QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRI󰗃N C󰗧A PHÁP LU󰖭T V󰗁
GIÁM SÁT C󰗧A NHÂN DÂN 󰗑I V󰗛I C QUAN HÀNH CHÍNH NHÀ N󰗛C
󰗟 VI󰗇T NAM
3.1.1. Giai o󰖢n t󰗬 nm 1945 󰗀n nm 1991
V󰗂 n󰗚i dung i󰗂u ch󰗊nh c󰗨a pháp lu󰖮t. t󰗬 nm 1945 󰗀n tr󰗜c nm 1975
pháp lu󰖮t quy 󰗌nh các ch󰗨 th󰗄 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i CQHCNN ch󰗨 y󰗀u là
công dân. T󰗬 nm 1975 󰗀n nm 1991, pháp lu󰖮t ghi nh󰖮n MTTQ Vi󰗈t Nam,
T󰗖ng Công oàn Vi󰗈t Nam, t󰗖 ch󰗪c liên hi󰗈p Nông dân Vi󰗈t Nam, oàn TNCS
H󰗔 Chí Minh, H󰗚i LHPN Vi󰗈t Nam và Ban TTND có quy󰗂n giám sát 󰗒i v󰗜i
Chính ph󰗨, B󰗚, UBND các c󰖦p, cán b󰗚, viên ch󰗪c, công ch󰗪c hành chính. Pháp
lu󰖮t ã có nh󰗰ng quy 󰗌nh mang tính nguyên t󰖰c, xác 󰗌nh ph󰖢m vi giám sát c󰗨a
nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN là ho󰖢t 󰗚ng qu󰖤n lý hành chính trên các lnh v󰗲c c󰗨a
󰗞i s󰗒ng. Tuy nhiên, do 󰖦t n󰗜c có chi󰗀n tranh nên cha có 󰗨 nh󰗰ng vn b󰖤n

pháp lu󰖮t 󰗄 i󰗂u ch󰗊nh các quan h󰗈 giám sát phát sinh ho󰖢t 󰗚ng c󰗨a CQHCNN.
M󰖸c d󰖨u v󰖮y, pháp lu󰖮t ã m󰗠 ra nhi󰗂u phng th󰗪c 󰗄 nhân dân th󰗲c hi󰗈n quy󰗂n
giám sát 󰗒i v󰗜i CQHCNN và tùy thu󰗚c vào các ch󰗨 th󰗄 giám sát mà pháp lu󰖮t có
nh󰗰ng quy 󰗌nh hình th󰗪c và phng pháp giám sát phù h󰗤p. Nhóm các quy ph󰖢m
v󰗂 trình t󰗲, th󰗨 t󰗦c giám sát quy 󰗌nh c󰗦 th󰗄 cho t󰗬ng ch󰗨 th󰗄, b󰖤o 󰖤m s󰗲 linh
ho󰖢t, ti󰗈n l󰗤i 󰗄 nhân dân th󰗲c hi󰗈n quy󰗂n giám sát 󰗒i v󰗜i CQHCNN. Cùng v󰗜i
nh󰗰ng quy 󰗌nh trên, pháp lu󰖮t có nh󰗰ng quy 󰗌nh v󰗂 h󰖮u qu󰖤 pháp lý 󰗒i v󰗜i các
ki󰗀n ngh󰗌 giám sát nh trách nhi󰗈m c󰗨a c quan nhà n󰗜c, ng󰗞i có th󰖪m quy󰗂n
ph󰖤i ti󰗀p nh󰖮n, x󰗮 lý, tr󰖤 l󰗞i ki󰗀n ngh󰗌 giám sát.
V󰗂 hình th󰗪c c󰗨a pháp lu󰖮t. Do hoàn c󰖤nh 󰖦t n󰗜c có chi󰗀n tranh, lúc 󰖨u
có nh󰗰ng quy 󰗌nh c󰗨a pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN t󰗔n
t󰖢i d󰗜i d󰖢ng S󰖰c l󰗈nh. V󰗂 sau quy󰗂n giám sát c󰗨a cá nhân công dân 󰗒i v󰗜i c
quan nhà n󰗜c nói chung, CQHCNN nói riêng 󰗤c quy 󰗌nh trong Hi󰗀n pháp tuy
nhiên cng cha 󰗤c c󰗦 th󰗄 hóa thành lu󰖮t. Trên c s󰗠 nh󰗰ng vn b󰖤n pháp lu󰖮t
13
này, pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN 󰗤c b󰗖 sung, hoàn
thi󰗈n sau khi ban hành Hi󰗀n pháp nm 1992.
3.1.2. Quá trình phát tri󰗄n c󰗨a pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i
v󰗜i c quan hành chính nhà n󰗜c t󰗬 nm 1992 󰗀n nay
V󰗂 n󰗚i dung i󰗂u ch󰗊nh c󰗨a pháp lu󰖮t: So v󰗜i tr󰗜c ây, t󰗬 nm 1992 󰗀n nay,
pháp lu󰖮t quy 󰗌nh có nhi󰗂u ch󰗨 th󰗄 nhân dân tham gia giám sát CQHCNN. Ngoài
các giám sát nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN nh tr󰗜c ây, có thêm các t󰗖 ch󰗪c xã h󰗚i
nh Ban GSTCC. Giám sát c󰗨a cá nhân công dân 󰗤c th󰗲c hi󰗈n quy󰗂n giám sát
󰗒i v󰗜i CQHCNN thông qua quy󰗂n ti󰗀p c󰖮n thông tin, th󰗲c hi󰗈n quy ch󰗀 dân ch󰗨 󰗠
c s󰗠, 󰗠 CQHCNN. Bên c󰖢nh ó, pháp lu󰖮t quy 󰗌nh trách nhi󰗈m c󰗨a Chính ph󰗨, B󰗚,
c quan ngang b󰗚, UBND các c󰖦p cung c󰖦p thông tin, có trách nhi󰗈m tr󰖤 l󰗞i ki󰗀n
ngh󰗌 giám sát c󰗨a nhân dân. Ph󰖢m vi giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN 󰗤c
pháp lu󰖮t quy 󰗌nh là giám sát ho󰖢t 󰗚ng c󰗨a c quan nhà n󰗜c, cán b󰗚, công ch󰗪c
theo quy 󰗌nh c󰗨a pháp lu󰖮t. Tùy thu󰗚c vào các ch󰗨 th󰗄 giám sát mà pháp lu󰖮t quy
󰗌nh hình th󰗪c giám sát phù h󰗤p. Tng t󰗲, trình t󰗲, th󰗨 t󰗦c, phng pháp giám sát

󰗤c pháp lu󰖮t quy 󰗌nh linh ho󰖢t, có th󰗄 b󰖲ng 󰗒i tho󰖢i, g󰗮i ki󰗀n ngh󰗌, hay t󰗎a àm,
th󰖤o lu󰖮n gi󰗰a ch󰗨 th󰗄 giám sát và 󰗒i t󰗤ng giám sát 󰗂 làm rõ nh󰗰ng n󰗚i dung giám
sát. Các vn b󰖤n pháp lu󰖮t hi󰗈n hành ghi nh󰖮n các ch󰗨 th󰗄 giám sát nhân dân có
quy󰗂n g󰗮i ki󰗀n ngh󰗌 giám sát 󰗀n c quan nhà n󰗜c, ng󰗞i có th󰖪m quy󰗂n gi󰖤i quy󰗀t.
Bên c󰖢nh ó, pháp lu󰖮t quy 󰗌nh trách nhi󰗈m c󰗨a c quan nhà n󰗜c, ng󰗞i có th󰖪m
quy󰗂n ph󰖤i tr󰖤 l󰗞i ki󰗀n ngh󰗌 giám sát trong th󰗞i gian lu󰖮t 󰗌nh.
V󰗂 hình th󰗪c c󰗨a pháp lu󰖮t: 󰖸c i󰗄m pháp lu󰖮t giai o󰖢n này là, v󰗜i kho󰖤ng
th󰗞i gian dài hn hai th󰖮p k󰗸, trên c s󰗠 Hi󰗀n pháp nm 1992, nhi󰗂u vn b󰖤n pháp
lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN 󰗤c ban hành trong ó có nhi󰗂u
vn b󰖤n ã h󰗀t hi󰗈u l󰗲c thi hành, 󰗤c thay th󰗀 b󰖲ng vn b󰖤n pháp lu󰖮t m󰗜i. Hi󰗀n
pháp nm 2013 có nhi󰗂u quy 󰗌nh m󰗜i liên quan 󰗀n quy󰗂n giám sát c󰗨a nhân dân
󰗒i v󰗜i b󰗚 máy nhà n󰗜c nói chung, CQHCNN nói riêng. Do v󰖮y, t󰗬 nh󰗰ng quy
󰗌nh ó, pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN 󰗪ng tr󰗜c nhu c󰖨u
󰗖i m󰗜i và hoàn thi󰗈n m󰗚t cách cn b󰖤n. Vi󰗈c ánh giá th󰗲c tr󰖢ng pháp lu󰖮t v󰗂 giám
sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN hi󰗈n nay là nhi󰗈m v󰗦 c󰖨n thi󰗀t.
3.2. TH󰗱C TR󰖡NG PHÁP LU󰖭T V󰗁 GIÁM SÁT C󰗧A NHÂN DÂN 󰗑I
V󰗛I C QUAN HÀNH CHÍNH NHÀ N󰗛C 󰗟 VI󰗇T NAM HI󰗇N HÀNH
3.2.1. Th󰗲c ti󰗆n n󰗚i dung quy 󰗌nh c󰗨a pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân
dân 󰗒i v󰗜i c quan hành chính nhà n󰗜c
3.2.1.1. Nhóm các quy ph󰖢m pháp lu󰖮t xác 󰗌nh 󰗌a v󰗌 pháp lý c󰗨a ch󰗨 th󰗄
giám sát nhân dân và 󰗒i t󰗤ng giám sát
Pháp lu󰖮t hi󰗈n hành quy 󰗌nh có nhi󰗂u ch󰗨 th󰗄 th󰗲c hi󰗈n nhi󰗈m v󰗦 giám sát
󰗒i v󰗜i ho󰖢t 󰗚ng c󰗨a CQHCNN. ó là MTTQ và các t󰗖 ch󰗪c thành viên c󰗨a M󰖸t
14
tr󰖮n nh Công oàn, oàn NTCS H󰗔 Chí Minh, H󰗚i LHPN Vi󰗈t Nam, H󰗚i Nông
dân Vi󰗈t Nam, H󰗚i CCB Vi󰗈t Nam; Ban TTND, Ban GSTCC; cá nhân công
dân. 󰗔ng th󰗞i pháp lu󰖮t có nh󰗰ng quy 󰗌nh t󰖢o ra có ch󰗀 ph󰗒i h󰗤p gi󰗰a giám sát
c󰗨a MTTQ Vi󰗈t Nam và các t󰗖 ch󰗪c thành viên c󰗨a M󰖸t tr󰖮n v󰗜i giám sát c󰗨a Qu󰗒c
h󰗚i, giám sát c󰗨a H󰗚i 󰗔ng nhân dân (HND). Nhóm các quy ph󰖢m này còn có quy
󰗌nh xác 󰗌nh trách nhi󰗈m c󰗨a 󰗒i t󰗤ng giám sát là Chính ph󰗨 và UBND, cán b󰗚,

công ch󰗪c, viên ch󰗪c hành chính các c󰖦p b󰖤o 󰖤m 󰗄 MTTQ và các t󰗖 ch󰗪c thành
viên, các t󰗖 ch󰗪c xã h󰗚i, công dân giám sát các ho󰖢t 󰗚ng c󰗨a CQHCNN.
Bên c󰖢nh nh󰗰ng k󰗀t qu󰖤 󰖢t 󰗤c, nhóm quy ph󰖢m pháp lu󰖮t xác 󰗌nh 󰗌a v󰗌
pháp lý c󰗨a ch󰗨 th󰗄 giám sát nhân dân và 󰗒i t󰗤ng giám sát b󰗚c l󰗚 m󰗚t s󰗒 b󰖦t c󰖮p
nh cha t󰖢o ra s󰗲 󰗚c l󰖮p c󰗨a các ch󰗨 th󰗄 nhân dân trong vi󰗈c th󰗲c hi󰗈n nhi󰗈m v󰗦
giám sát ho󰖢t 󰗚ng CQHCNN; cha xây d󰗲ng 󰗤c c ch󰗀 ph󰗒i h󰗤p hi󰗈u qu󰖤 gi󰗰a
hai lo󰖢i hình giám sát c󰗨a nhân dân (giám sát c󰗨a MTTQ và các t󰗖 ch󰗪c thành
viên, Ban TTND, Ban GSTCC) v󰗜i giám sát c󰗨a Nhà n󰗜c (Qu󰗒c h󰗚i,
HND) 󰗒i v󰗜i ho󰖢t 󰗚ng c󰗨a CQHCNN. Tiêu chí v󰗂 tính 󰗔ng b󰗚 trong các quy
󰗌nh v󰗂 󰗌a v󰗌 ch󰗨 th󰗄 giám sát cng cha áp 󰗪ng. C󰗦 th󰗄 là, pháp lu󰖮t m󰗜i ch󰗊 t󰖮p
trung 󰗠 nh󰗰ng quy 󰗌nh xác 󰗌nh vai trò giám sát c󰗨a MTTQ, trong khi ó các quy
󰗌nh v󰗂 vai trò giám sát c󰗨a các t󰗖 ch󰗪c thành viên c󰗨a M󰖸t tr󰖮n 󰗒i v󰗜i CQHCNN
r󰖦t m󰗞 nh󰖢t, ch󰗨 y󰗀u là m󰗚t s󰗒 quy 󰗌nh v󰗂 trách nhi󰗈m c󰗨a các t󰗖 ch󰗪c này trong
vi󰗈c 󰗚ng h󰗚i viên và nhân dân tham gia giám sát. M󰖸t khác, m󰗚t s󰗒 quy 󰗌nh v󰗂
ngha v󰗦, trách nhi󰗈m c󰗦 th󰗄 c󰗨a 󰗒i t󰗤ng b󰗌 giám sát cha th󰖮t rõ ràng, c󰗦 th󰗄,
minh b󰖢ch do v󰖮y hi󰗈u qu󰖤 ho󰖢t 󰗚ng giám sát 󰗒i v󰗜i CQHCNN cha cao.
3.2.1.2. Nhóm quy ph󰖢m pháp lu󰖮t xác 󰗌nh ph󰖢m vi giám sát c󰗨a nhân
dân 󰗒i v󰗜i c quan hành chính nhà n󰗜c
Hi󰗀n pháp nm 2013 và Lu󰖮t MTTQ Vi󰗈t Nam nm 1999, Lu󰖮t T󰗖 ch󰗪c
Chính ph󰗨 nm 2001, Lu󰖮t T󰗖 ch󰗪c HND và UBND nm 2003 và các vn b󰖤n
pháp lu󰖮t có liên quan ã xác 󰗌nh ph󰖢m vi giám sát c󰗨a MTTQ và các t󰗖 ch󰗪c
thành viên, GSTCC và công dân bao trùm c󰖤 ho󰖢t 󰗚ng c󰗨a CQHCNN, vi󰗈c
th󰗲c hi󰗈n nhi󰗈m v󰗦 c󰗨a cán b󰗚, công ch󰗪c, viên ch󰗪c hành chính nhà n󰗜c. 󰗔ng
th󰗞i, nhi󰗂u vn b󰖤n pháp lu󰖮t cng ghi nh󰖮n ph󰖢m vi giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i
v󰗜i các lnh v󰗲c c󰗨a ho󰖢t 󰗚ng qu󰖤n lý hành chính, g󰖰n v󰗜i ch󰗪c nng và nhi󰗈m
v󰗦 c󰗨a t󰗬ng ch󰗨 th󰗄, m󰗦c ích là phát huy l󰗤i th󰗀 c󰗨a các ch󰗨 th󰗄, b󰖤o 󰖤m 󰜝tính
chuyên sâu󰜞 trong ho󰖢t 󰗚ng giám sát 󰗒i v󰗜i CQHCNN. Tuy nhiên, có nh󰗰ng
lnh v󰗲c qu󰖤n lý hành chính nhà n󰗜c c󰖨n giám sát nhng l󰖢i cha 󰗤c giám sát,
ho󰖸c hi󰗈u qu󰖤 giám sát cha 󰖢t yêu c󰖨u. Ch󰖴ng h󰖢n, nhi󰗂u quan h󰗈 giám sát phát
sinh trong qu󰖤n lý nhà n󰗜c v󰗂 d󰗌ch v󰗦 y t󰗀 t nhân, hay v󰗂 th󰗲c hi󰗈n chính sách

an ninh, qu󰗒c phòng ang còn b󰗐 ng󰗐󰜧 Nh󰗰ng quy 󰗌nh v󰗂 ph󰖢m vi giám sát c󰗨a
cá nhân công dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN cng cha 󰖨y 󰗨, 󰗔ng b󰗚 áp 󰗪ng 󰗤c yêu
c󰖨u hi󰗈n nay. Ví d󰗦 lu󰖮t quy 󰗌nh công dân có quy󰗂n t󰗒 cáo các hành vi vi ph󰖢m
15
pháp lu󰖮t c󰗨a cán b󰗚, công ch󰗪c thì lu󰖮t khi󰗀u n󰖢i ch󰗊 quy 󰗌nh quy󰗂n khi󰗀u n󰖢i
c󰗨a công dân 󰗒i v󰗜i các quy󰗀t 󰗌nh hành chính và hành vi hành chính.
3.2.1.3. Nhóm quy ph󰖢m pháp lu󰖮t quy 󰗌nh hình th󰗪c và phng pháp
giám sát
c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i c quan hành chính nhà n󰗜c
Pháp lu󰖮t ã có nhi󰗂u quy 󰗌nh b󰖤o 󰖤m các hình th󰗪c, phng pháp giám
sát nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN a d󰖢ng, phong phú, t󰖢o ra s󰗲 thu󰖮n l󰗤i cho các
ch󰗨 th󰗄 th󰗲c hi󰗈n quy󰗂n giám sát 󰗒i v󰗜i CQHCNN. Th󰗲c hi󰗈n các quy 󰗌nh pháp
lu󰖮t ã t󰖢o ra b󰖨u không khí c󰗠i m󰗠, 󰗒i tho󰖢i và t󰖢o ra s󰗲 󰗔ng thu󰖮n gi󰗰a ch󰗨 th󰗄
giám sát và các 󰗒i t󰗤ng giám sát trong vi󰗈c ki󰗀m tìm gi󰖤i pháp 󰗄 gi󰖤i quy󰗀t
nh󰗰ng ki󰗀n ngh󰗌 v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN.
Tuy v󰖮y, nhóm quy pháp lu󰖮t v󰗂 hình th󰗪c và phng pháp giám sát c󰗨a các
ch󰗨 th󰗄 giám sát nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN có nh󰗰ng b󰖦t c󰖮p: m󰗚t s󰗒 quy 󰗌nh
v󰗂 hình th󰗪c giám sát cha c󰗦 th󰗄, rõ ràng, cha b󰖤o 󰖤m tính kh󰖤 thi; do v󰖮y,
pháp lu󰖮t cha kh󰖴ng 󰗌nh 󰗤c vai trò giám sát c󰗨a MTTQ và các t󰗖 ch󰗪c thành
viên. Nhóm quy ph󰖢m pháp lu󰖮t v󰗂 quy󰗂n chính tr󰗌, dân s󰗲 b󰖤o 󰖤m quy󰗂n giám
sát nhân dân m󰗜i ch󰗊 t󰗔n t󰖢i 󰗠 nh󰗰ng quy 󰗌nh có tính nguyên t󰖰c, tuyên ngôn nh:
quy󰗂n tham gia qu󰖤n lý nhà n󰗜c, quy󰗂n ti󰗀p c󰖮n thông tin.
3.2.1.4. Nhóm quy ph󰖢m quy 󰗌nh v󰗂 trình t󰗲, th󰗨 t󰗦c giám sát c󰗨a nhân
dân 󰗒i v󰗜i c quan hành chính nhà n󰗜c
Pháp lu󰖮t ã t󰖢o ra quy trình khách quan, b󰖤o 󰖤m tính k󰗌p th󰗞i, thu󰖮n ti󰗈n,
󰖢i chúng c󰗨a ho󰖢t 󰗚ng giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN cho t󰗬ng lo󰖢i
ch󰗨 th󰗄: trình t󰗲, th󰗨 t󰗦c th󰗲c hi󰗈n nhi󰗈m v󰗦 giám sát c󰗨a MTTQ Vi󰗈t Nam và các
t󰗖 ch󰗪c thành viên c󰗨a M󰖸t tr󰖮n; trình t󰗲, th󰗨 t󰗦c giám sát c󰗨a Ban TTND, Ban
GSTCC; trình t󰗲, th󰗨 t󰗦c c󰗨a cá nhân công dân qua vi󰗈c th󰗲c hi󰗈n quy󰗂n khi󰗀u
n󰖢i, t󰗒 cáo, th󰗲c hi󰗈n pháp lu󰖮t v󰗂 dân ch󰗨 󰗠 c s󰗠󰜧Tuy nhiên, pháp lu󰖮t cha t󰖢o

ra c ch󰗀 công khai, cung c󰖦p thông tin trong ho󰖢t 󰗚ng giám sát, xác 󰗌nh rõ
trình t󰗲, th󰗨 t󰗦c và trách nhi󰗈m c󰗨a c quan, ng󰗞i có th󰖪m quy󰗂n trong vi󰗈c ti󰗀p
nh󰖮n gi󰖤i quy󰗀t ki󰗀n ngh󰗌 giám sát. Do v󰖮y, m󰗚t s󰗒 ki󰗀n ngh󰗌, ph󰖤n ánh v󰗂 k󰗀t
qu󰖤 ho󰖢t 󰗚ng giám sát c󰗨a nhân dân g󰗮i 󰗀n CQHCNN cha k󰗌p th󰗞i x󰗮 lý,
ho󰖸c cha 󰗤c gi󰖤i quy󰗀t th󰖦u áo. Vi󰗈c gi󰖤i quy󰗀t, tr󰖤 l󰗞i ý ki󰗀n c󰗨a m󰗚t s󰗒 b󰗚,
ngành, các c quan ch󰗪c nng còn hình th󰗪c.
3.2.1.5. Nhóm quy ph󰖢m xác 󰗌nh h󰖮u qu󰖤 pháp lý c󰗨a ho󰖢t 󰗚ng giám
sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i c quan hành chính nhà n󰗜c
Pháp lu󰖮t có nhi󰗂u quy 󰗌nh xác 󰗌nh trách nhi󰗈m c󰗨a c quan nhà n󰗜c,
ng󰗞i có th󰖪m quy󰗂n khi nh󰖮n 󰗤c ki󰗀n ngh󰗌 c󰗨a M󰖸t tr󰖮n thì ng󰗞i 󰗪ng 󰖨u c
quan, t󰗖 ch󰗪c có trách nhi󰗈m xem xét, tr󰖤 l󰗞i trong th󰗞i h󰖢n theo quy 󰗌nh c󰗨a
pháp lu󰖮t; 󰗔ng th󰗞i, pháp lu󰖮t quy 󰗌nh trách nhi󰗈m cung c󰖦p thông tin, tài li󰗈u
ph󰗦c v󰗦 ho󰖢t 󰗚ng giám sát, trách nhi󰗈m gi󰖤i trình c󰗨a 󰗒i t󰗤ng giám sát. M󰖸c
d󰖨u v󰖮y, pháp lu󰖮t cha có quy 󰗌nh b󰖰t bu󰗚c, ho󰖸c cha có bi󰗈n pháp ch󰗀 tài thích
16
h󰗤p v󰗜i các c quan nhà n󰗜c và ng󰗞i có th󰖪m quy󰗂n trong vi󰗈c không ho󰖸c
ch󰖮m ti󰗀p nh󰖮n và x󰗮 lý k󰗀t qu󰖤 giám sát do MTTQ ki󰗀n ngh󰗌. Do v󰖮y, d󰖬n 󰗀n
tình tr󰖢ng có tr󰗞ng h󰗤p c quan ch󰗪c nng không x󰗮 lý, không gi󰖤i quy󰗀t k󰗀t qu󰖤
giám sát c󰗨a MTTQ theo ki󰗀n ngh󰗌 cng không ph󰖤i ch󰗌u trách nhi󰗈m, th󰖮m chí
n󰗀u có gi󰖤i quy󰗀t thì ch󰗊 mang tính chi󰗀u l󰗈.
3.2.2. Nh󰗰ng k󰗀t qu󰖤 và b󰖦t c󰖮p, h󰖢n ch󰗀 v󰗂 hình th󰗪c c󰗨a pháp lu󰖮t v󰗂
giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i c quan hành chính nhà n󰗜c
Pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN bao g󰗔m t󰗖ng th󰗄 các
quy ph󰖢m pháp lu󰖮t i󰗂u ch󰗊nh quan h󰗈 giám sát phát sinh gi󰗰a các ch󰗨 th󰗄 giám
sát nhân dân (nh MTTQ và các t󰗖 ch󰗪c thành viên c󰗨a M󰖸t tr󰖮n, các t󰗖 ch󰗪c xã
h󰗚i nh Ban TTND, Ban GSTCC, cá nhân) 󰗒i v󰗜i 󰗒i t󰗤ng giám sát là
CQHCNN, 󰗤c th󰗄 hi󰗈n trong các VBQPPL có c󰖦p 󰗚 hi󰗈u l󰗲c pháp lý khác
nhau. Tuy nhiên, i vào nh󰗰ng ch󰗀 󰗌nh c󰗦 th󰗄, có th󰗄 th󰖦y, v󰗂 m󰖸t hình th󰗪c, pháp
lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN còn nh󰗰ng h󰖢n ch󰗀, b󰖦t c󰖮p nh
cha b󰖤o 󰖤m tính toàn di󰗈n, nhi󰗂u quy 󰗌nh cha b󰖤o 󰖤m tính th󰗒ng nh󰖦t và

󰗔ng b󰗚; t󰗔n t󰖢i nh󰗰ng quy 󰗌nh thi󰗀u tính kh󰖤 thi, hình th󰗪c. Th󰗲c t󰗀 còn nhi󰗂u
quy 󰗌nh pháp lu󰖮t d󰗜i d󰖢ng quy ch󰗀 nên giá tr󰗌 pháp lý th󰖦p, nhi󰗂u quy 󰗌nh
ch󰗔ng chéo, mâu thu󰖬n ho󰖸c ã l󰗘i th󰗞i và thi󰗀u 󰗖n 󰗌nh. Trong khi ó m󰗚t s󰗒 quy
󰗌nh ch󰗊 d󰗬ng 󰗠 nh󰗰ng nguyên t󰖰c chính tr󰗌 - pháp lý chung, mang tính lu󰖮t khung,
thi󰗀u các quy 󰗌nh c󰗦 th󰗄, cha có quy 󰗌nh v󰗂 các bi󰗈n pháp 󰗄 theo dõi, ki󰗄m tra
vi󰗈c th󰗲c hi󰗈n ki󰗀n ngh󰗌, 󰗂 ngh󰗌 giám sát CQHCNN. V󰗂 k󰗺 thu󰖮t l󰖮p pháp, m󰗚t
s󰗒 quy 󰗌nh trong vn b󰖤n pháp lu󰖮t cha rõ ràng, cha b󰖤o 󰖤m tính hi󰗈n 󰖢i.
3.2.3. Nh󰗰ng k󰗀t qu󰖤 󰖢t 󰗤c và b󰖦t c󰖮p c󰗨a vi󰗈c t󰗖 ch󰗪c th󰗲c hi󰗈n
pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i c quan hành chính nhà n󰗜c
3.2.3.1. Nh󰗰ng k󰗀t qu󰖤 󰖢t 󰗤c
MTTQ các c󰖦p tuyên truy󰗂n, ph󰗖 bi󰗀n nhi󰗂u vn b󰖤n pháp lu󰖮t, nh󰗰ng quy
󰗌nh c󰗨a Hi󰗀n pháp nm 2013 liên quan 󰗀n vai trò c󰗨a MTTQ trong vi󰗈c th󰗲c
hi󰗈n ch󰗪c nng giám sát 󰗒i v󰗜i ho󰖢t 󰗚ng c󰗨a CQHCNN. Các hình th󰗪c tuyên
truy󰗂n, ph󰗖 bi󰗀n giáo d󰗦c pháp lu󰖮t (GDPL) là MTTQ và các t󰗖 ch󰗪c thành viên
c󰗨a M󰖸t tr󰖮n các c󰖦p t󰗖 ch󰗪c tuyên truy󰗂n, ph󰗖 bi󰗀n; ph󰗒i h󰗤p ch󰖸t ch󰖾 v󰗜i các
c󰖦p, các ngành c󰗨a chính quy󰗂n, v󰗜i H󰗚i 󰗔ng ph󰗒i h󰗤p ph󰗖 bi󰗀n GDPL 󰗌a
phng; l󰗔ng ghép v󰗜i các cu󰗚c v󰖮n 󰗚ng do MTTQ Vi󰗈t Nam các c󰖦p t󰗖 ch󰗪c,
g󰖰n vi󰗈c tuyên truy󰗂n, ph󰗖 bi󰗀n pháp lu󰖮t v󰗜i vi󰗈c giám sát công tác c󰖤i cách hành
chính, công tác gi󰖤i quy󰗀t khi󰗀u n󰖢i - t󰗒 cáo c󰗨a công dân, H󰗚i thi tìm hi󰗄u pháp
lu󰖮t, k󰗀t h󰗤p v󰗜i báo cáo chuyên 󰗂 cho cán b󰗚 - công ch󰗪c, oàn viên, h󰗚i viên và
nhân dân t󰖢i xã - ph󰗞ng - th󰗌 tr󰖦n, ph󰗒i k󰗀t h󰗤p t󰗖 ch󰗪c t󰖮p hu󰖦n cho cán b󰗚 làm
công tác giám sát 󰗒i v󰗜i CQHCNN.
Quán tri󰗈t quan i󰗄m qu󰖤 󰖤ng v󰗂 nhi󰗈m v󰗦 giám sát c󰗨a MTTQ và các t󰗖
ch󰗪c thành viên c󰗨a M󰖸t tr󰖮n, Ban TTND, Ban GSTCC, phát huy quy󰗂n giám
sát c󰗨a công dân, g󰖨n ây các c󰖦p 󰗨y 󰖤ng, MTTQ Vi󰗈t Nam các c󰖦p, chính quy󰗂n
17
ã chú tr󰗎ng xây d󰗲ng k󰗀 ho󰖢ch ào t󰖢o, b󰗔i d󰗢ng 󰗚i ng làm công tác giám sát
c󰗨a các t󰗖 ch󰗪c chính tr󰗌 - xã h󰗚i, t󰗖 ch󰗪c xã h󰗚i.
Ti󰗀n hành ki󰗄m tra, thanh tra vi󰗈c th󰗲c hi󰗈n pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân
dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN cho th󰖦y, các ch󰗨 th󰗄 giám sát nhân dân, 󰗒i t󰗤ng giám sát

ã th󰗲c hi󰗈n t󰗒t ch󰗪c nng, nhi󰗈m v󰗦 giám sát c󰗨a mình 󰗒i v󰗜i ho󰖢t 󰗚ng c󰗨a
CQHCNN. Ho󰖢t 󰗚ng ki󰗄m tra, rà soát nh󰗰ng quy 󰗌nh pháp lu󰖮t mâu thu󰖬n, b󰖦t
c󰖮p liên quan 󰗀n ho󰖢t 󰗚ng giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN cng 󰗤c
ti󰗀n hành th󰗞ng xuyên.
3.2.3.2. M󰗚t s󰗒 b󰖦t c󰖮p
Ho󰖢t 󰗚ng tuyên truy󰗂n, giáo d󰗦c pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i
v󰗜i CQHCNN di󰗆n ra cha 󰗔ng 󰗂u, cha i sâu vào t󰗬ng n󰗚i dung c󰗨a giám sát
ho󰖢t 󰗚ng các CQHCNN, m󰗚t s󰗒 ni còn hình th󰗪c, ch󰗨 y󰗀u t󰖮p trung vào các
ho󰖢t 󰗚ng b󰗂 n󰗖i. S󰗲 ph󰗒i h󰗤p gi󰗰a các c󰖦p 󰗨y 󰖤ng, chính quy󰗂n và MTTQ và
các t󰗖 ch󰗪c thành viên 󰗠 các c󰖦p cha toàn di󰗈n, thi󰗀u tính th󰗒ng nh󰖦t. Các hình
th󰗪c tuyên truy󰗂n, giáo d󰗦c pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCN
nhng ti󰗀n hành cha th󰗞ng xuyên, thi󰗀u kinh phí ho󰖢t 󰗚ng.
Trong khi ó, n󰗚i dung công tác ào t󰖢o, b󰗔i d󰗢ng ki󰗀n th󰗪c cho cán b󰗚
giám sát cha cha sát th󰗲c t󰗀, v󰖬n ch󰗊 d󰗬ng l󰖢i 󰗠 m󰗪c chung chung, cha i vào
t󰗬ng v󰖦n 󰗂 c󰗦 th󰗄 c󰗨a ho󰖢t 󰗚ng qu󰖤n lý hành chính c󰗨a CQHCNN. Nhi󰗂u v󰖦n 󰗂
nóng nh giám sát vi󰗈c qu󰖤n lý v󰗈 sinh, an toàn th󰗲c ph󰖪m, qu󰖤n lý nhà n󰗜c 󰗒i
v󰗜i hành ngh󰗂 y t󰗀 t nhân, qu󰖤n lý nhà n󰗜c v󰗂 môi tr󰗞ng 󰗠 c s󰗠, giám sát
qu󰖤n lý v󰗒n trong 󰖨u t, xây d󰗲ng c b󰖤n󰜧 h󰖨u nh còn b󰗐 ng󰗐. 󰗚i ng cán b󰗚
MTTQ và các t󰗖 ch󰗪c thành viên th󰗲c hi󰗈n nhi󰗈m v󰗦 giám sát còn thi󰗀u, cha
󰗤c ào t󰖢o bài b󰖤n, nh󰖦t là 󰗠 c󰖦p huy󰗈n và 󰗠 c s󰗠; vì v󰖮y, m󰗚t s󰗒 cán b󰗚 thi󰗀u
k󰗺 nng tác nghi󰗈p, nng l󰗲c nhìn nh󰖮n, phân tích, ánh giá và k󰗀t lu󰖮n v󰖦n 󰗂
trong quá trình giám sát còn b󰖦t c󰖮p. Hình th󰗪c, cách th󰗪c t󰗖 ch󰗪c, ào t󰖢o, b󰗔i
d󰗢ng còn thi󰗀u tính 󰗖n 󰗌nh và cha khoa h󰗎c.
Công tác ki󰗄m tra, thanh tra và x󰗮 lý nh󰗰ng hành vi vi ph󰖢m pháp lu󰖮t v󰗂
giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN cha 󰗤c ti󰗀n hành th󰗞ng xuyên và
󰗔ng b󰗚 gi󰗰a các c󰖦p, các ngành. T󰗔n t󰖢i tình tr󰖢ng m󰗚t s󰗒 c quan ùn 󰖪y, né
tránh vi󰗈c tr󰖤 l󰗞i ki󰗀n ngh󰗌 giám sát c󰗨a nhân dân, ho󰖸c cha quan tâm gi󰖤i quy󰗀t,
tr󰖤 l󰗞i theo quy 󰗌nh pháp lu󰖮t 󰗒i v󰗜i n, th c󰗨a công dân và ki󰗀n ngh󰗌 c󰗨a M󰖸t
tr󰖮n. Trách nhi󰗈m c󰗨a CQHCNN trong vi󰗈c x󰗮 lý h󰖮u qu󰖤 ho󰖢t 󰗚ng giám sát c󰗨a
nhân dân cha xác 󰗌nh c󰗦 th󰗄, rõ ràng.

3.2.4. Nguyên nhân c󰗨a nh󰗰ng b󰖦t c󰖮p, h󰖢n ch󰗀
3.2.4.1. Nguyên nhân khách quan
Là m󰗚t b󰗚 ph󰖮n thu󰗚c ki󰗀n trúc th󰗤ng t󰖨ng, pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân
dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN m󰖸c dù 󰗤c quan tâm s󰗮a 󰗖i, b󰗖 sung nhng cha theo
18
k󰗌p v󰗜i nh󰗰ng bi󰗀n 󰗖i nhanh chóng c󰗨a cu󰗚c s󰗒ng. Trong khi ó, quá trình xây
d󰗲ng Nhà n󰗜c pháp quy󰗂n XHCN, nh󰗰ng v󰖦n 󰗂 lý lu󰖮n v󰗂 ki󰗄m soát, giám sát
quy󰗂n l󰗲c c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i b󰗚 máy nhà n󰗜c nói chung, CQHCNN nói riêng
là v󰖦n 󰗂 m󰗜i và khó; do v󰖮y c󰖨n ph󰖤i ti󰗀p t󰗦c nghiên c󰗪u, t󰗖ng k󰗀t và làm sáng t󰗐.
3.2.4.2. Nguyên nhân ch󰗨 quan
M󰗚t b󰗚 ph󰖮n cán b󰗚 và nhân dân cha quan tâm 󰖨y 󰗨, úng 󰖰n ho󰖸c coi
nh󰖺 vai trò c󰗨a giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN. Ho󰖢t 󰗚ng nghiên c󰗪u
lý lu󰖮n và t󰗖ng k󰗀t th󰗲c ti󰗆n c󰗨a vi󰗈c hoàn thi󰗈n pháp lu󰖮t trong lnh v󰗲c này
cha 󰗤c ti󰗀n hành th󰗞ng xuyên, cha hi󰗈u qu󰖤. Giám sát nhân dân 󰗒i v󰗜i
vi󰗈c th󰗲c hi󰗈n quy󰗂n l󰗲c nhà n󰗜c cha 󰗤c coi là m󰗚t kênh giám sát 󰗚c l󰖮p.
Do v󰖮y, nhu c󰖨u hoàn thi󰗈n pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i
CQHCNN th󰗞i gian qua cha th󰗲c s󰗲 cha th󰗲c s󰗲 tr󰗠 thành m󰗚t nhi󰗈m v󰗦 c󰖦p
thi󰗀t. T󰗬 ó d󰖬n 󰗀n nh󰗰ng y󰗀u kém, h󰖢n ch󰗀 trong pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a
nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN.
Chng 4
QUAN I󰗃M VÀ GI󰖣I PHÁP HOÀN THI󰗇N PHÁP LU󰖭T
V󰗁 GIÁM SÁT C󰗧A NHÂN DÂN 󰗑I V󰗛I C QUAN HÀNH CHÍNH
NHÀ N󰗛C 󰗟 VI󰗇T NAM HI󰗇N NAY
4.1. QUAN I󰗃M HOÀN THI󰗇N PHÁP LU󰖭T V󰗁 GIÁM SÁT C󰗧A NHÂN
DÂN 󰗑I V󰗛I C QUAN HÀNH CHÍNH NHÀ N󰗛C 󰗟 VI󰗇T NAM HI󰗇N NAY
Nhi󰗈m v󰗦 hoàn thi󰗈n pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN
trong i󰗂u ki󰗈n xây d󰗲ng Nhà n󰗜c pháp quy󰗂n XHCN c󰗨a dân, do dân, vì dân
c󰖨n ph󰖤i quán tri󰗈t các nguyên t󰖰c, quan i󰗄m ch󰗊 󰖢o sau ây:
1) Hoàn thi󰗈n pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN góp
ph󰖨n th󰗲c hi󰗈n các m󰗦c tiêu xây d󰗲ng nhà n󰗜c pháp quy󰗂n XHCN.

2) Hoàn thi󰗈n pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN ph󰖤i
b󰖤o 󰖤m tính th󰗒ng nh󰖦t và 󰗔ng b󰗚 v󰗜i h󰗈 th󰗒ng pháp lu󰖮t nói chung và h󰗈 th󰗒ng
pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát nói riêng.
3) Hoàn thi󰗈n pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN ph󰖤i b󰖤o
󰖤m và phát huy t󰗒i a quy󰗂n c󰗨a các ch󰗨 th󰗄 tham gia giám sát 󰗒i v󰗜i CQHCNN.
4) Hoàn thi󰗈n pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN ti󰗀p t󰗦c
th󰗄 ch󰗀 hóa quan i󰗄m c󰗨a 󰖤ng v󰗂 phát huy vai trò giám sát c󰗨a nhân dân, ph󰖤i
b󰖤o 󰖤m tính k󰗀 th󰗬a c󰗨a pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân hi󰗈n hành, ti󰗀p thu
có ch󰗎n l󰗎c nh󰗰ng giá tr󰗌 c󰗨a pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i
CQHCNN 󰗠 m󰗚t s󰗒 n󰗜c.
19
4.2. GI󰖣I PHÁP HOÀN THI󰗇N PHÁP LU󰖭T V󰗁 GIÁM SÁT C󰗧A NHÂN
DÂN 󰗑I V󰗛I C QUAN HÀNH CHÍNH NHÀ N󰗛C 󰗟 VI󰗇T NAM HI󰗇N NAY
4.2.1. Nhóm gi󰖤i pháp hoàn thi󰗈n pháp lu󰖮t v󰗂 n󰗚i dung
M󰗚t là, 󰗒i v󰗜i nhóm các quy ph󰖢m pháp lu󰖮t xác 󰗌nh 󰗌a v󰗌 pháp lý c󰗨a
ch󰗨 th󰗄 giám sát nhân dân và trách nhi󰗈m c󰗨a các c quan nhà n󰗜c. S󰗮a 󰗖i, b󰗖
sung các quy 󰗌nh pháp lu󰖮t ph󰖤i b󰖤o 󰖤m tính 󰗚c l󰖮p c󰗨a MTTQ Vi󰗈t Nam và
các t󰗖 ch󰗪c thành viên c󰗨a M󰖸t tr󰖮n; Ban TTND, Ban GSTCC trong ho󰖢t 󰗚ng
giám sát CQHCNN. Tính 󰗚c l󰖮p còn b󰖤o 󰖤m trong m󰗘i t󰗖 ch󰗪c thành viên c󰗨a
M󰖸t tr󰖮n khi th󰗲c hi󰗈n nhi󰗈m v󰗦 giám sát 󰗒i v󰗜i CQHCNN; trách s󰗲 l󰗈 thu󰗚c c󰗨a
các ch󰗨 th󰗄 giám sát nhân dân 󰗒i v󰗜i 󰗒i t󰗤ng giám sát là CQHCNN; b󰖤o 󰖤m
s󰗲 ph󰗒i h󰗤p gi󰗰a giám sát c󰗨a nhân dân và Qu󰗒c h󰗚i, HND, ho󰖢t 󰗚ng thanh tra
c󰗨a nhà n󰗜c 󰗒i v󰗜i CQHCNN.
Hai là, 󰗒i v󰗜i nhóm quy ph󰖢m pháp lu󰖮t xác 󰗌nh ph󰖢m vi giám sát c󰗨a
nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN. V󰗂 m󰖸t nguyên t󰖰c, ph󰖢m vi giám sát c󰗨a nhân dân
ph󰖤i bao trùm ho󰖢t 󰗚ng c󰗨a CQHCNN, di󰗆n ra trên t󰖦t c󰖤 các lnh v󰗲c c󰗨a 󰗞i
s󰗒ng xã h󰗚i theo quy 󰗌nh c󰗨a pháp lu󰖮t. Do v󰖮y, ph󰖤i ti󰗀p t󰗦c rà soát, s󰗮a 󰗖i
nh󰗰ng quy ph󰖢m mâu thu󰖬n v󰗜i nhau, quy ph󰖢m l󰖢c h󰖮u và b󰗖 sung nh󰗰ng quy
ph󰖢m m󰗜i liên quan 󰗀n ho󰖢t 󰗚ng giám sát c󰗨a MTTQ Vi󰗈t Nam và nm t󰗖 ch󰗪c
thành viên c󰗨a M󰖸t tr󰖮n, Ban TTND, Ban GSTCC, c󰗨a cá nhân công dân và

các vn b󰖤n pháp lu󰖮t liên quan 󰗀n ho󰖢t 󰗚ng giám sát trong các lnh v󰗲c tng
󰗪ng v󰗜i ho󰖢t 󰗚ng c󰗨a CQHCNN.
Ba là, 󰗒i v󰗜i nhóm quy ph󰖢m pháp lu󰖮t v󰗂 hình th󰗪c và phng pháp giám
sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN. M󰗘i ch󰗨 th󰗄 giám sát có nh󰗰ng yêu c󰖨u v󰗂
hình th󰗪c và phng pháp nh󰖦t 󰗌nh. Do v󰖮y, nhóm quy ph󰖢m này hoàn thi󰗈n theo
h󰗜ng bám sát yêu c󰖨u và 󰖸c i󰗄m c󰗨a ho󰖢t 󰗚ng giám sát c󰗨a các ch󰗨 th󰗄 󰗒i
v󰗜i CQHCNN. Theo ó, lu󰖮n án 󰗂 ra nh󰗰ng gi󰖤i pháp 󰗄 hoàn thi󰗈n các quy 󰗌nh
v󰗂 hình th󰗪c và phng pháp giám sát 󰗒i v󰗜i MTTQ và các t󰗖 ch󰗪c thành viên
c󰗨a M󰖸t tr󰖮n; Ban TTND, Ban GSTCC; cá nhân công dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN.
B󰗒n là, 󰗒i v󰗜i nhóm quy ph󰖢m quy 󰗌nh v󰗂 trình t󰗲, th󰗨 t󰗦c giám sát c󰗨a
nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN. Tùy theo ch󰗨 th󰗄 giám sát và 󰗒i t󰗤ng giám sát c󰖨n
có nh󰗰ng quy 󰗌nh pháp lu󰖮t phù h󰗤p v󰗂 tr󰖮t t󰗲, các b󰗜c ti󰗀n hành và th󰗞i gian
b󰖤o 󰖤m tng thích v󰗜i n󰗚i dung, ph󰖢m vi và hình th󰗪c giám sát; quy 󰗌nh v󰗂
th󰗞i gian trình t󰗲, th󰗨 t󰗦c công b󰗒 công khai r󰗚ng rãi vi󰗈c nh󰖮n và ti󰗀p nh󰖮n thông
tin v󰗂 ki󰗀n ngh󰗌 giám sát; quy 󰗌nh v󰗂 th󰗞i gian, trình t󰗲, th󰗨 t󰗦c xác 󰗌nh trách
nhi󰗈m c󰗨a các c quan nhà n󰗜c, ng󰗞i có th󰖪m quy󰗂n, CQHCNN trong vi󰗈c ch󰖮p
ti󰗀p nh󰖮n thông tin, ho󰖸c tr󰖤 l󰗞i ki󰗀n ngh󰗌 giám sát không úng th󰗞i gian quy 󰗌nh.
Nm là, 󰗒i v󰗜i nhóm quy ph󰖢m xác 󰗌nh h󰖮u qu󰖤 pháp lý c󰗨a giám sát
nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN. C󰖨n b󰗖 sung các quy 󰗌nh xác 󰗌nh trách nhi󰗈m th󰗲c
20
thi ki󰗀n ngh󰗌 v󰗂 giám sát 󰗒i v󰗜i cán b󰗚, công ch󰗪c, viên ch󰗪c hành chính và
CQHCNN. Có c ch󰗀 công khai v󰗂 vi󰗈c ti󰗀p thu, i󰗂u ch󰗊nh, s󰗮a 󰗖i b󰗖 sung c󰗨a
c quan và ng󰗞i có th󰖪m quy󰗂n 󰗒i v󰗜i các ki󰗀n ngh󰗌 giám sát nhân dân; b󰗖 sung
các ch󰗀 tài 󰗒i v󰗜i tr󰗞ng h󰗤p không ti󰗀p nh󰖮n, ho󰖸c ti󰗀p nh󰖮n nhng tr󰖤 l󰗞i không
úng th󰗞i gian lu󰖮t 󰗌nh c󰗨a c quan, ng󰗞i có th󰖪m quy󰗂n; b󰗖 sung các bi󰗈n pháp
theo dõi quá trình ti󰗀p nh󰖮n, x󰗮 lý và tr󰖤 l󰗞i vi󰗈c ti󰗀p nh󰖮n ki󰗀n ngh󰗌 c󰗨a c quan,
t󰗖 ch󰗪c, ng󰗞i có th󰖪m quy󰗂n 󰗒i v󰗜i các ki󰗀n ngh󰗌 giám sát c󰗨a nhân dân.
4.2.2. Nhóm gi󰖤i pháp hoàn thi󰗈n hình th󰗪c pháp lu󰖮t
Nh󰖲m b󰖤o 󰖤m tính 󰗔ng b󰗚, h󰗈 th󰗒ng, toàn di󰗈n, kh󰖤 thi và hi󰗈u l󰗲c,
hi󰗈u qu󰖤 c󰗨a pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN 󰗠 Vi󰗈t Nam

trong th󰗞i gian t󰗜i, c󰖨n th󰗲c hi󰗈n t󰗒t các gi󰖤i pháp sau:
Th󰗪 nh󰖦t, b󰗖 sung m󰗜i ch󰗀 󰗌nh v󰗂 ho󰖢t 󰗚ng giám sát c󰗨a M󰖸t tr󰖮n T󰗖 qu󰗒c và
các t󰗖 ch󰗪c thành viên trong Lu󰖮t M󰖸t tr󰖮n T󰗖 qu󰗒c Vi󰗈t Nam hi󰗈n hành
D󰗲 th󰖤o Lu󰖮t MTTQ Vi󰗈t Nam nm 1999 (s󰗮a 󰗖i) ã 󰗤c nghiên c󰗪u,
xây d󰗲ng. D󰗲 lu󰖮t ã b󰗖 sung M󰗦c 3 (trong Chng 3) v󰗂 Ho󰖢t 󰗚ng giám sát
(g󰗔m 4 i󰗂u, t󰗬 i󰗂u 22 󰗀n i󰗂u 25); trong ó quy 󰗌nh v󰗂 m󰗦c ích, nguyên t󰖰c,
󰗒i t󰗤ng, n󰗚i dung, hình th󰗪c giám sát, quy󰗂n và trách nhi󰗈m c󰗨a các bên trong
ho󰖢t 󰗚ng giám sát. Hoàn thi󰗈n d󰗲 th󰖤o lu󰖮t này ph󰖤i trên c s󰗠 nh󰗰ng quan i󰗄m
và ch󰗨 trng c󰗨a 󰖤ng, 󰗤c th󰗄 hi󰗈n trong Quy ch󰗀 giám sát và ph󰖤n bi󰗈n xã
h󰗚i c󰗨a MTTQ Vi󰗈t Nam và các oàn th󰗄 chính tr󰗌 - xã h󰗚i (ban hành kèm theo
Quy󰗀t 󰗌nh s󰗒 217-Q/TW ngày 12/12/2013 c󰗨a B󰗚 Chính tr󰗌) và Hi󰗀n pháp 2013
v󰗂 ch󰗪c nng giám sát c󰗨a MTTQ Vi󰗈t Nam; c󰖨n b󰗖 sung 󰜝ch󰗀 tài󰜞 trong ph󰖨n
quy 󰗌nh v󰗂 trách nhi󰗈m c󰗨a c quan, t󰗖 ch󰗪c cá nhân ch󰗌u giám sát. S󰗮a 󰗖i, b󰗖
sung quy 󰗌nh v󰗂 giám sát c󰗨a Công oàn, oàn TNCS H󰗔 Chí Minh, H󰗚i LHPN
Vi󰗈t Nam, H󰗚i Nông dân Vi󰗈t Nam, H󰗚i CCB Vi󰗈t Nam 󰗒i v󰗜i CQHCNN.
Th󰗪 hai, s󰗮a 󰗖i, b󰗖 sung các quy 󰗌nh v󰗂 Thanh tra nhân dân trong Lu󰖮t
Thanh tra hi󰗈n hành, Giám sát 󰖨u t c󰗨a c󰗚ng 󰗔ng trong Quy ch󰗀 giám sát
󰖨u t c󰗨a c󰗚ng 󰗔ng nh󰖲m b󰖤o 󰖤m tính th󰗒ng nh󰖦t, 󰗔ng b󰗚 và kh󰖤 thi trong
vi󰗈c th󰗲c hi󰗈n nhi󰗈m v󰗦 giám sát
S󰗮a 󰗖i, b󰗖 sung Lu󰖮t Thanh tra hi󰗈n hành, b󰖤o 󰖤m Ban TTND có 󰗌a v󰗌
pháp lý 󰗚c l󰖮p, ch󰗨 󰗚ng th󰗲c hi󰗈n nhi󰗈m v󰗦 giám sát 󰗒i v󰗜i cán b󰗚, công ch󰗪c,
viên ch󰗪c trong ó có CQHCNN. Ti󰗀n hành t󰗖ng k󰗀t, ánh giá vi󰗈c th󰗲c hi󰗈n các
quy 󰗌nh c󰗨a pháp lu󰖮t v󰗂 GSTCC, b󰗖 sung thêm các quy 󰗌nh c󰗦 th󰗄 hóa
phng th󰗪c giám sát do chính ng󰗞i dân th󰗲c hi󰗈n, quy 󰗌nh trách nhi󰗈m c󰗨a 󰗒i
t󰗤ng giám sát, CQHCNN, và cá nhân có liên quan trong vi󰗈c cung c󰖦p thông tin
cho Ban GSTCC th󰗲c hi󰗈n nhi󰗈m v󰗦 giám sát; 󰗔ng th󰗞i, ph󰖤i có ch󰗀 tài 󰗒i
v󰗜i các ch󰗨 th󰗄 có liên quan, 󰗒i t󰗤ng giám sát t󰗬 ch󰗒i, ho󰖸c không h󰗤p tác cung
c󰖦p thông tin cho Ban GSTCC làm nhi󰗈m v󰗦 giám sát.
21
Th󰗪 ba, hoàn thi󰗈n các quy 󰗌nh pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát tr󰗲c ti󰗀p c󰗨a nhân

dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN
Nghiên c󰗪u, rà soát, s󰗮a 󰗖i, b󰗖 sung nh󰗰ng quy 󰗌nh v󰗂 pháp lu󰖮t th󰗲c hi󰗈n
dân ch󰗨 󰗠 c s󰗠 c󰖦p xã, và c quan nhà n󰗜c. Ti󰗀n t󰗜i, pháp i󰗄n hóa nâng c󰖦p các
vn b󰖤n pháp lu󰖮t v󰗂 dân ch󰗨 󰗠 c s󰗠 hi󰗈n hành thành Lu󰖮t v󰗂 th󰗲c hi󰗈n dân ch󰗨 󰗠
c s󰗠 trong ó b󰗖 sung nh󰗰ng quy 󰗌nh v󰗂 quy󰗂n giám sát c󰗨a cá nhân công dân
qua vi󰗈c th󰗲c hi󰗈n pháp lu󰖮t v󰗂 dân ch󰗨 󰗠 c s󰗠. Tri󰗄n khai 󰗔ng b󰗚 th󰗲c hi󰗈n
Lu󰖮t khi󰗀u n󰖢i nm 2011, Lu󰖮t T󰗒 cáo nm 2011 và Lu󰖮t Ti󰗀p công dân nm
2013, nh󰖲m nâng cao hi󰗈u qu󰖤 công tác gi󰖤i quy󰗀t khi󰗀u n󰖢i, t󰗒 cáo, b󰖤o 󰖤m
quy󰗂n giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN. S󰗮a 󰗖i, b󰗖 sung Lu󰖮t Báo chí
hi󰗈n hành, b󰗖 sung quy󰗂n giám sát và ph󰖤n bi󰗈n xã h󰗚i c󰗨a báo chí. S󰗜m xây d󰗲ng
d󰗲 lu󰖮t Ti󰗀p c󰖮n thông tin b󰖤o 󰖤m công dân có i󰗂u ki󰗈n thu󰖮n l󰗤i trong vi󰗈c th󰗲c
thi quy󰗂n giám sát c󰗨a mình 󰗒i v󰗜i CQHCNN. V󰗂 ý t󰗠ng, ã 󰗀n lúc c󰖨n có
Lu󰖮t Giám sát c󰗨a nhân dân. Lu󰖮t này ra 󰗞i s󰖾 b󰖤o 󰖤m có hi󰗈u qu󰖤 quy󰗂n giám
sát c󰗨a nhân dân v󰗜i hình th󰗪c giám sát tr󰗲c ti󰗀p hay giám sát thông qua các t󰗖
ch󰗪c c󰗨a nhân dân nh MTTQ Vi󰗈t Nam các c󰖦p và các t󰗖 ch󰗪c chính tr󰗌 - xã
h󰗚i, các t󰗖 ch󰗪c xã h󰗚i, t󰖮p th󰗄 lao 󰗚ng; 󰗔ng th󰗞i Lu󰖮t s󰖾 xác 󰗌nh c ch󰗀 ph󰗒i
h󰗤p gi󰗰a các hình th󰗪c giám sát khác v󰗜i giám sát c󰗨a nhân dân.
Th󰗪 t, s󰗮a 󰗖i, b󰗖 sung m󰗚t s󰗒 quy 󰗌nh m󰗜i b󰖤o 󰖤m s󰗲 ph󰗒i h󰗤p gi󰗰a
giám sát c󰗨a Qu󰗒c h󰗚i, H󰗚i 󰗔ng nhân dân 󰗒i v󰗜i ho󰖢t 󰗚ng giám sát c󰗨a cá
nhân 󰗒i v󰗜i CQHCNN
S󰗮a 󰗖i, b󰗖 sung Lu󰖮t ho󰖢t 󰗚ng giám sát c󰗨a Qu󰗒c h󰗚i nm 2003, Lu󰖮t Ban
hành VBQPPL nm 2008, s󰗮a 󰗖i Lu󰖮t T󰗖 ch󰗪c Qu󰗒c h󰗚i, Lu󰖮t Ngân sách nhà
n󰗜c hi󰗈n hành và các vn b󰖤n pháp lu󰖮t có liên quan, giao Qu󰗒c h󰗚i xem xét và
quy󰗀t 󰗌nh ngân sách cho ho󰖢t 󰗚ng c󰗨a MTTQ và các t󰗖 ch󰗪c thành viên; HND
xem xét quy󰗀t 󰗌nh ngân sách ho󰖢t 󰗚ng cho Ban TTND, Ban GSTCC. V󰗂 lâu
dài, nghiên c󰗪u xây d󰗲ng c ch󰗀 t󰗲 ch󰗨 tài chính cho MTTQ và các t󰗖 ch󰗪c thành
viên và ti󰗀n t󰗜i a d󰖢ng hóa ngu󰗔n ngân sách nh󰖲m b󰖤o 󰖤m tính 󰗚c l󰖮p, khách
quan trong ho󰖢t 󰗚ng giám sát 󰗒i v󰗜i CQHCNN.
Th󰗪 nm, s󰗮a 󰗖i Lu󰖮t T󰗖 ch󰗪c Chính ph󰗨 hi󰗈n hành; xây d󰗲ng Lu󰖮t T󰗖
ch󰗪c chính quy󰗂n 󰗌a phng b󰖤o 󰖤m hi󰗈u qu󰖤 ho󰖢t 󰗚ng giám sát c󰗨a nhân

dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN
S󰗮a 󰗖i, b󰗖 sung các quy 󰗌nh liên quan 󰗀n nhi󰗈m v󰗦 giám sát c󰗨a MTTQ
Vi󰗈t Nam và nm t󰗖 ch󰗪c thành viên c󰗨a M󰖸t tr󰖮n trong Lu󰖮t T󰗖 ch󰗪c Chính ph󰗨
nm 2001, Lu󰖮t Ban hành VBQPPL c󰗨a HND và UBND nm 2004, xây d󰗲ng
Lu󰖮t T󰗖 ch󰗪c chính quy󰗂n 󰗌a phng nh󰖲m b󰖤o 󰖤m tính ch󰗨 󰗚ng, hi󰗈u qu󰖤
trong ho󰖢t 󰗚ng giám sát; 󰗔ng th󰗞i xác 󰗌nh rõ trách nhi󰗈m c󰗨a 󰗒i t󰗤ng giám
sát là Chính ph󰗨, B󰗚, c quan ngang b󰗚, UBND các c󰖦p, các s󰗠 ban, ngành 󰗌a
phng trong ho󰖢t 󰗚ng giám sát c󰗨a nhân dân.
22
Th󰗪 sáu, s󰗮a 󰗖i, b󰗖 sung m󰗚t s󰗒 vn b󰖤n pháp lu󰖮t khác liên quan 󰗀n
nhi󰗈m v󰗦 giám sát c󰗨a MTTQ Vi󰗈t Nam và các t󰗖 ch󰗪c thành viên c󰗨a M󰖸t tr󰖮n
C󰖨n s󰗮a 󰗖i, b󰗖 sung Lu󰖮t phòng, ch󰗒ng tham nhng nm 2005 theo h󰗜ng
󰗂 cao vai trò, trách nhi󰗈m c󰗨a MTTQ Vi󰗈t Nam và các t󰗖 ch󰗪c thành viên trong
công tác 󰖦u tranh và giám sát ho󰖢t 󰗚ng phòng, ch󰗒ng tham nhng. S󰗜m ban
hành Ngh󰗌 󰗌nh h󰗜ng d󰖬n Lu󰖮t th󰗲c hành ti󰗀t ki󰗈m, ch󰗒ng lãng phí nm 2013
trong ó quy 󰗌nh c󰗦 th󰗄 v󰗂 hình th󰗪c, trình t󰗲, th󰗨 t󰗦c và h󰖮u qu󰖤 pháp lý c󰗨a ho󰖢t
󰗚ng giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i vi󰗈c th󰗲c hành ti󰗀t ki󰗈m, ch󰗒ng lãng phí trong
CQHCNN. Ngoài ra, c󰖨n nghiên c󰗪u s󰗮a 󰗖i, b󰗖 sung m󰗚t s󰗒 vn b󰖤n pháp lu󰖮t
liên quan 󰗀n nhi󰗈m v󰗦 giám sát c󰗨a MTTQ Vi󰗈t Nam và các t󰗖 ch󰗪c thành viên,
Ban TTND, Ban GSTCC, cá nhân công dân trong các lnh v󰗲c ho󰖢t 󰗚ng qu󰖤n
lý hành chính nhà n󰗜c c󰗨a CQHCNN nh các vn b󰖤n pháp lu󰖮t v󰗂 b󰖤o v󰗈 môi
tr󰗞ng, 󰖨u t công, qu󰖤n lý ngân sách nhà n󰗜c, qu󰖤n lý 󰖦t ai, qu󰖤n lý nhà 󰗠,
xây d󰗲ng, qu󰖤n lý an toàn v󰗈 sinh th󰗲c th󰖪m󰜧
4.2.3. Nhóm các gi󰖤i pháp t󰗖 ch󰗪c th󰗲c hi󰗈n pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a
nhân dân 󰗒i v󰗜i c quan hành chính nhà n󰗜c
M󰗚t là, nâng cao ch󰖦t l󰗤ng 󰗚i ng cán b󰗚 làm công tác xây d󰗲ng pháp
lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN
Nâng cao nng l󰗲c xây d󰗲ng pháp lu󰖮t c󰗨a Qu󰗒c h󰗚i, các c quan thu󰗚c
Qu󰗒c h󰗚i, các 󰖢i bi󰗄u Qu󰗒c h󰗚i, các c quan nhà n󰗜c khác trong quá trình tham
gia góp ý, th󰖪m 󰗌nh các d󰗲 án lu󰖮t, vn b󰖤n pháp lu󰖮t liên quan 󰗀n ch󰗪c nng

giám sát c󰗨a MTTQ Vi󰗈t Nam và các t󰗖 ch󰗪c thành viên, Ban TTND, Ban
GSTCC, cá nhân công dân. Ngoài ra, c󰖨n ph󰖤i ào t󰖢o, b󰗔i d󰗢ng 󰗚i ng
cán b󰗚 c󰗨a MTTQ Vi󰗈t Nam và các t󰗖 ch󰗪c thành viên 󰗄 h󰗎 tham gia vào ho󰖢t
󰗚ng xây d󰗲ng pháp lu󰖮t trong lnh v󰗲c này. C󰖨n có c ch󰗀 huy 󰗚ng, t󰖮p h󰗤p
các nhà khoa h󰗎c trong và ngoài n󰗜c tham gia ho󰖢t 󰗚ng xây d󰗲ng pháp lu󰖮t v󰗂
giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN 󰗠 Vi󰗈t Nam hi󰗈n nay.
Hai là, nâng cao ch󰖦t l󰗤ng tuyên truy󰗂n, ph󰗖 bi󰗀n giáo d󰗦c pháp lu󰖮t v󰗂
giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN
󰗒i v󰗜i MTTQ Vi󰗈t Nam và các t󰗖 ch󰗪c thành viên c󰖨n xây d󰗲ng quy ch󰗀 ph󰗒i
h󰗤p trong vi󰗈c t󰗖 ch󰗪c thông tin, tuyên truy󰗂n v󰗂 nhi󰗈m v󰗦 giám sát 󰗒i v󰗜i
CQHCNN; 󰗖i m󰗜i công tác t󰖮p hu󰖦n, b󰗔i d󰗢ng cán b󰗚 m󰗚t cách cn b󰖤n tr󰗜c yêu
c󰖨u và nhi󰗈m v󰗦 m󰗜i. Các c󰖦p 󰗨y 󰖤ng, c quan nhà n󰗜c và chính quy󰗂n các c󰖦p qua
các chng trình ph󰗖 bi󰗀n, giáo d󰗦c pháp lu󰖮t chú tr󰗎ng nâng cao nh󰖮n th󰗪c cho 󰖤ng
viên, cán b󰗚, công ch󰗪c, viên ch󰗪c và các t󰖨ng l󰗜p nhân dân v󰗂 v󰗌 trí, vai trò, ch󰗪c
nng nhi󰗈m v󰗦 c󰗨a MTTQ Vi󰗈t Nam, trong ó có nhi󰗈m v󰗦 giám sát ho󰖢t 󰗚ng c󰗨a
CQHCNN. Xây d󰗲ng Quy ch󰗀 ph󰗒i h󰗤p gi󰗰a 󰗧y Ban MTTQ và các t󰗖 ch󰗪c thành
viên c󰗨a M󰖸t tr󰖮n v󰗜i chính quy󰗂n, H󰗚i 󰗔ng ph󰗒i h󰗤p ph󰗖 bi󰗀n, GDPL 󰗠 󰗌a phng
23
󰗂 tuyên truy󰗂n cho oàn viên, h󰗚i viên và các t󰖨ng l󰗜p nhân dân v󰗂 các vn b󰖤n pháp
lu󰖮t có n󰗚i dung liên quan 󰗀n nhi󰗈m v󰗦 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN.
Ba là, ào t󰖢o, b󰗔i d󰗢ng 󰗚i ng cán b󰗚 c󰗨a MTTQ Vi󰗈t Nam và các t󰗖
ch󰗪c thành viên c󰗨a M󰖸t tr󰖮n, Ban TTND, Ban GSTCC th󰗲c hi󰗈n nhi󰗈m v󰗦
giám sát 󰗒i v󰗜i CQHCNN
󰗖i m󰗜i n󰗚i dung, chng trình ào t󰖢o cho cán b󰗚 làm nhi󰗈m v󰗦 giám sát
󰗒i v󰗜i CQHCNN, g󰖰n lý lu󰖮n v󰗜i th󰗲c ti󰗆n, k󰗀t h󰗤p ki󰗀n th󰗪c nghi󰗈p v󰗦 v󰗂
giám sát v󰗜i nâng cao ph󰖪m ch󰖦t chính tr󰗌, 󰖢o 󰗪c và k󰗺 nng th󰗲c hành nh󰖲m
áp 󰗪ng yêu c󰖨u c󰗨a nhi󰗈m v󰗦 giám sát 󰗒i v󰗜i CQHCNN các c󰖦p. K󰗀t h󰗤p các
hình th󰗪c ào t󰖢o t󰖮p trung chính quy dài h󰖢n v󰗜i các khóa ào t󰖢o, b󰗔i d󰗢ng
ng󰖰n h󰖢n 󰗤c t󰗖 ch󰗪c 󰗌nh k󰗴, m󰗠 các l󰗜p t󰖮p hu󰖦n có các chuyên gia giàu kinh
nghi󰗈m v󰗂 lnh v󰗲c ho󰖢t 󰗚ng giám sát. T󰗖 ch󰗪c các h󰗚i th󰖤o, t󰗎a àm khoa h󰗎c

󰗄 trao 󰗖i kinh nghi󰗈m nh󰖲m nâng cao trình 󰗚 c󰗨a cán b󰗚 làm công tác giám
sát. Có c ch󰗀, chính sách thu hút nh󰗰ng cán b󰗚 có nng l󰗲c, ph󰖪m ch󰖦t v󰗂 công
tác t󰖢i MTTQ Vi󰗈t Nam và các t󰗖 ch󰗪c thành viên c󰗨a M󰖸t tr󰖮n, Ban TTND, Ban
GSTCC, 󰗔ng th󰗞i t󰖮p h󰗤p các cán b󰗚 chuyên môn gi󰗐i thu󰗚c các lnh v󰗲c,
xây d󰗲ng thành 󰗚i ng c󰗚ng tác viên, t v󰖦n v󰗂 giám sát.
B󰗒n là, thanh tra, ki󰗄m tra giám sát vi󰗈c th󰗲c hi󰗈n pháp lu󰖮t và x󰗮 lý hành
vi vi ph󰖢m pháp lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN
Qu󰗒c h󰗚i, các c quan c󰗨a Qu󰗒c h󰗚i, các c󰖦p 󰗨y 󰖤ng, HND các c󰖦p ph󰖤i
xây d󰗲ng n󰗚i dung, chng trình, k󰗀 ho󰖢ch và t󰗖 ch󰗪c ki󰗄m tra, theo dõi các ch󰗨
th󰗄 th󰗲c hi󰗈n nhi󰗈m v󰗦 giám sát và các 󰗒i t󰗤ng ch󰗌u s󰗲 giám sát là CQHCNN,
cán b󰗚, công ch󰗪c, viên ch󰗪c hành chính th󰗲c hi󰗈n nhi󰗈m v󰗦 󰗤c giao và các c
quan, cá nhân có liên quan. MTTQ Vi󰗈t Nam và các t󰗖 ch󰗪c thành viên c󰗨a M󰖸t
tr󰖮n ph󰖤i xây d󰗲ng chng trình, k󰗀 ho󰖢ch ki󰗄m tra giám sát vi󰗈c th󰗲c hi󰗈n pháp
lu󰖮t v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN trong h󰗈 th󰗒ng, 󰗒i v󰗜i Ban
TTND, Ban GSTCC. Có bi󰗈n pháp c ch󰗀 󰗄 huy 󰗚ng cán b󰗚, 󰖤ng viên,
công ch󰗪c, các t󰖨ng l󰗜p nhân dân nâng cao tinh th󰖨n, trách nhi󰗈m k󰗌p th󰗞i phát
hi󰗈n hành vi vi ph󰖢m pháp lu󰖮t, ki󰗀n ngh󰗌 c quan có th󰖪m quy󰗂n x󰗮 lý các vi
ph󰖢m v󰗂 giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i v󰗜i CQHCNN.
Nm là, tng c󰗞ng s󰗲 ph󰗒i h󰗤p gi󰗰a ho󰖢t 󰗚ng giám sát c󰗨a nhân dân 󰗒i
v󰗜i ho󰖢t 󰗚ng giám sát c󰗨a Qu󰗒c h󰗚i, HND và ho󰖢t 󰗚ng ki󰗄m tra c󰗨a các c󰖦p
󰗨y 󰖤ng 󰗒i v󰗜i CQHCNN
Ti󰗀p t󰗦c xây d󰗲ng và hoàn thi󰗈n quy ch󰗀 ph󰗒i h󰗤p gi󰗰a các c quan 󰖤ng
và MTTQ Vi󰗈t Nam và các t󰗖 ch󰗪c thành viên, Ban TTND, Ban GSTCC trong
vi󰗈c cung c󰖦p thông tin, b󰖤o 󰖤m cho các ch󰗨 th󰗄 giám sát nhân dân có 󰖨y 󰗨
thông tin k󰗌p th󰗞i, chính xác làm cn c󰗪 󰗄 giám sát. Qu󰗒c h󰗚i, HND các c󰖦p và
MTTQ Vi󰗈t Nam và các t󰗖 ch󰗪c thành viên ti󰗀p t󰗦c xây d󰗲ng và hoàn thi󰗈n quy
ch󰗀 ph󰗒i h󰗤p gi󰗰a các bên trong ho󰖢t 󰗚ng giám sát c󰗨a mình.