giáo án than khảo bồi dưỡng thao giảng, thi giáo viên giỏi môn sinh học lớp 9 tiết 23 đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể (10)

SINH HỌC 9

Đột biến gen là gì? Kể tên các
dạng đột biến gen?
Trả lời:
-
Đột biến gen là những biến đổi trong cấu trúc của
gen liên quan đến một hoặc một số cặp nucleotit.
-
Các dạng đột biến gen:
+ Mất một cặp nucleotit
+ Thêm một cặp nucleotit.
+ Thay thế một cặp nucleotit.
+ Đảo vị trí một cặp nucleotit

Biến dị
Biến dị di
truyền
Biến dị không
di truyền
Biến dị tổ hợp
Đột biến
Đột biến gen
Đột biến số
lượng NST
Đột biến cấu
trúc NST
Đột biến NST
Thường biến
Bài 22:

___________________________________________
I.Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể là
gì?
A B C D E
F G H
a
A B C D E
F G
A B C D E
F G H
b
A B C D E
F G HB C
A B C D E
F G H
c
A BC
D
E
F G H
NST ban đầu
NST bị biến đổi cấu trúc
Quan sát hình  thảo luận nhóm
hoàn thành bảng

Bài 22: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
I. Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể là gì?
NST ban đầu NST bị đột biến cấu trúc
Số

đoạn
Trình tự các
đoạn
Số
đoạn
Điểm khác với
NST ban đầu
Tên dạng
đột biến
a
b
c
8
8
8
ABCDEFGH
ABCDEFGH
ABCDEFGH
7
10
8
Mất đoạn H
Tăng thêm
đoạn BC
Đoạn BCD
đảo thành
BDC
Mất đoạn
Lặp đoạn
Đảo đoạn

___________________________________________
A B C D E
F G H
a
A B C D E
F G
A B C D E
F G H
b
A B C D E
F G HB C
A B C D E
F G H
c
A BC
D
E
F G H
Mất đoạn NST
Lặp đoạn NST
Đảo đoạn NST
NST ban đầu
NST bị biến đổi cấu trúc

___________________________________________
Đột biến cấu
trúc NST là
gì?
. Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi

trong cấu trúc NST.
I. Đột biến cấu trúc NST là gì?

___________________________________________
NST bình thường
Mất đoạn
Lặp đoạn
Đảo đoạn
Chuyển đoạn

___________________________________________
. Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi
trong cấu trúc NST.
Các dạng
đột biến cấu
trúc NST?
•
Các dạng đột biến cấu trúc NST:
+ Mất đoạn NST.
+ Lặp đoạn NST.
+ Đảo đoạn NST.
+ Chuyển đoạn.
I. Đột biến cấu trúc NST là gì?
Trong các dạng đột biến trên thì dạng nào
là gây hậu quả lớn nhất cho sinh vật?
Là dạng mất đoạn vì nó làm mất vật chất di truyền

___________________________________________
- NST gm 2 crụmait . Mi cromatit
gm mt phõn t AND v protein

loi histon.
-Phân tử ADN là nơi l u giữ thông tin
di truyền & cũng là bản mã gốc
truyền đạt thông tin di truyền.
- Khi NST bị biến đổi cấu trúc
ADN (bản mã gốc) cũng bị biến
đổi theo
=>Vì vậy đột biến cấu trúc
NST có khả năng di truyền
Vỡ sao t bin cu trỳc NST cú kh nng di truyn?

___________________________________________
I. Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể là gì?
II. Nguyên nhân phát sinh và tính chất của
đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể.
1. Nguyên nhân phát sinh:


MÁY BAY MỸ RẢI CHẤT ĐỘC MÀU DA CAM

___________________________________________
I. Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể là gì?
II. Nguyên nhân phát sinh và tính chất của
đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể.
1. Nguyên nhân phát sinh:
Có những
nguyên nhân
nào gây đột
biến cấu trúc
NST?

Đột biến cấu trúc
NST có thể xuất
hiện trong điều
kiện nào?

___________________________________________
I. Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể là gì?
II. Nguyên nhân phát sinh và tính chất của
đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể.
1. Nguyên nhân phát sinh:
2. Tính chất của đột biến cấu trúc NST:

Mắt ruồi giấm có bộ
NST bình thường
Mắt ruồi giấm
có một đoạn
NST nhân đôi
Mắt ruồi giấm
có một đoạn
NST nhân ba

Lúa mạch đột biến
Thuận lợi cho việc sản
xuất bia từ lúa mạch
Lúa mạch thường

Hội chứng “mèo kêu”:
(mất đoạn NST số 5)

-VD1: Lặp đoạn 16A ở ruồi giấm làm mắt hình

cầu trở thành mắt dẹt =>nếu lặp nhiều lần mất
hẳn mắt
-VD2: Lặp đoạn ở cây lỳa mạch làm tăng hoạt
tính enzim amilaza ứng dụng trong sản xuất bia.
-VD3: Mt on NST s 5 gõy hi chng mốo kờu
ngi.
-VD4: Mất một đoạn cặp NST 21 ở ng ời gây ung
th máu
-VD5: Chuyển đoạn NST số 4 sang NST 14 ở lợn
lanđrát làm giảm 56% khả năng sinh sản
VD1,VD3,VD4,VD5 cú hi; VD2 cú li
Em hóy cho bit VD no cú li?VD no cú hi cho
sinh vt v con ngi?

Vì sao đột biến cấu trúc NST
thường gây hại cho bản thân sinh vật?
Nhiễm sắc thể
gen Tính trạng
Thay đổi
cấu trúc
Thay đổi số
lượng và cách
sắp xếp
Biến đổi
(Sắp xếp hài hoà)
Phần lớn có
hại

___________________________________________
I. Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể là gì?

II. Nguyên nhân phát sinh và tính chất của
đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể.
1. Nguyên nhân phát sinh:
2. Tính chất của đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể:
Tính chất của đột
biến cấu trúc NST ?

Chúng ta phải làm gì
để hạn chế phát sinh
đột biến cấu trúc NST
ở người?
+ Sử dụng hợp lí thuốc trừ sâu, diệt cỏ, …
+ Có ý thức chống sản xuất , sử dụng vũ khí
hoá học …
+ Có ý thức giữ vệ sinh môi trường sống
như: Xử lí các chai, lọ đựng thuốc trừ sâu
hợp lí, ….

So sánh đột biến gen và đột biến cấu trúc NST?
+ Giống nhau :
- Đều là những biến đổi xảy ra trên cấu trúc vật chất di
truyền ( ADN hoặc NST )
- Đều phát sinh từ tác động của MT ngoài và trong cơ thể
- Phần lớn gây hại cho sinh vật
+ Khác nhau :
ĐỘT BIẾN GEN ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NST
- Làm biến đổi cấu trúc
của gen  biến đổi nhỏ.
- Làm biến đổi cấu trúc của
NST  biến đổi lớn.

- Gồm các dạng: mất,
thêm, thay thế, đảo vị
trí cặp nucleotit
- Gồm các dạng: mất đoạn,
lặp đoạn, đảo đoạn, chuyển
đoạn NST

Biến đổi cấu
trúc NST
Mất đoạn
Lặp đoạn
Đảo đoạn
Chuyển đoạn
Hóa học
Vật lý
Đa số có hại cho
bản thân sinh vật
ĐB có lợi có ý nghĩa
trong chọn giống

Câu 1: Nguyên nhân nào gây ra biến đổi cấu
trúc NST?
Câu 2: Đột biến cấu trúc NST là gì? Nêu
một số dạng bột biến NST?
MẤT ĐOẠN LẶP ĐOẠN
ĐẢO ĐOẠN