giáo án than khảo bồi dưỡng thao giảng, thi giáo viên giỏi môn sinh học lớp 9 tiết 23 đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể (21)

Chµo mõng
quý thÇy c« –
vÒ dù tiÕt sinh häc
Líp 9
Trêng THCS Kim T©n
1. Đột biến gen là gì ?Có mấy dạng đột biến ? Kể tên ?

- Đột biến gen là những biến đổi trong cấu trúc gen
- Các dạng đột biến : Mất , thêm , thay thế 1 cặp nucleotit
.
KIỂM TRA BÀI CŨ
2 . Hãy quan sát và mô tả cấu trúc hiển vi của Nhiễm sắc thể ?

- NTS thể hiện rõ ở kì giữa nguyên phân .
- Gồm 2 crômait ( NST chị em )gắn với nhau ở tâm đông ( eo
thứ nhất ) và chia nó thành 2 cánh . Một số NST có eo thứ 2 .
- Mỗi cromatit gồm một đoạn AND và protein loại histon
KIỂM TRA BÀI CŨ
Bài 22 - ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
I. Đột biến cấu trúc NST là gì ?
Quat sát hình :Một số dạng đột biến
cấu trúc NST
NST ban đầu NST bị biến đổi cấu trúc
AB CDE
FGH
a
AB CDE
FG
ABCDE
FGH
c

A BC
D
E
FGH
ABCDE
FGH
b
A BCDE
FGHBC
Chỉ điểm bị đứt
Chỉ quá trình dẫn đến đột biến
Chữ cái: A,B,C Kí hiệu một đoạn NST
ST
T
NST ban đầu
NST sau khi
bị biến đổi
Tên
dạng
biến
đổi
a
b
c
Thảo luận nhóm hoàn
thành bảng sau :
Bài 22 - ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
I. Đột biến cấu trúc NST là gì ?
Quat sát hình :Một số dạng đột biến
cấu trúc NST

NST ban đầu NST bị biến đổi cấu trúc
AB CDE
FGH
a
AB CDE
FG
ABCDE
FGH
c
A BC
D
E
FGH
ABCDE
FGH
b
A BCDE
FGHBC
Chỉ điểm bị đứt
Chỉ quá trình dẫn đến đột biến
Chữ cái: A,B,C Kí hiệu một đoạn NST
ST
T
NST ban đầu
NST sau khi
bị biến đổi
Tên
dạng
biến
đổi

a
b
c
Gồm các đoạn
ABCDEFGH
Gồm các
đoạn
ABCDEFGH
Gồm các
đoạn
ABCDEFGH
Mất
đoạn H
Lặp lại
đoạn BC
Trình tự
đoạn BCD
đổi lại
thành
đoạn DCB
Mất
đoạn
Lặp
đoạn
Đảo
đoạn
KẾT QUẢ
Bài 22 - ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
I. Đột biến cấu trúc NST là gì ?
- Đột biến cấu trúc NST là những

biến đổi trong cấ trúc NST.
- Các dạng: mất đoạn, lặp đoạn và
đảo đoạn

ST
T
NST ban đầu
NST sau khi
bị biến đổi
Tên
dạng
biến
đổi
a
b
c
Gồm các đoạn
ABCDEFGH
Gồm các
đoạn
ABCDEFGH
Gồm các
đoạn
ABCDEFGH
Mất
đoạn H
Lặp lại
đoạn BC
Trình tự
đoạn BCD

đổi lại
thành
đoạn DCB
Mất
đoạn
Lặp
đoạn
Đảo
đoạn
Đột biến cấu trúc NST là gì ?
Gồm những dạng nào ?
Đảo
đoạn
Bài 22 - ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
I. Đột biến cấu trúc NST là gì ?
- Đột biến cấu trúc NST là những biến
đổi trong cấ trúc NST.
- Các dạng: mất đoạn, lặp đoạn và đảo
đoạn
Quan sát hình a, b,c :Một số dạng
đột biến cấu trúc NST

a












b



c
Mất đoạn Lặp đoạn Đảo đoạn
Em hãy nhận dạng các dạng
đột biến sau ?
A B C D E
F G H
A

B
C D E
F G H
Chuyển đoạn
Bài 22 - ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
I. Đột biến cấu trúc NST là gì ?
- Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi
trong cấu trúc NST.
-
Các dạng: mất đoạn, lặp đoạn và đảo
đoạn
II . Nguyên nhân phát sinh và tính chất
của đột biến cấu trúc NST
1. Nguyên nhân phát sinh
- Tác nhân bên trong (rối loạn nội bào) và
tác nhân bên ngoài (vật lý, hoá học )
- Tác nhân vật lý và hoá học là nguyên
nhân chủ yếu gây đột biến cấu trúc NST.
- Các tác nhân lý hoá phá vở cấu trúc NST
hoặc gây ra sự sắp xếp lại các đoạn của
NST
-
Nghiên cứu thông tin .
? Các tác nhân gây phát sinh đột biến cấu
trúc NST là gì?
- Tác nhân bên trong (rối loạn nội bào) và
tác nhân bên ngoài (vật lý, hoá học )
? Tác nhân chủ yếu gây ra đột biến cấu trúc
NST ?
- Tác nhân vật lý và hoá học là nguyên

nhân chủ yếu gây đột biến cấu trúc
NST
? Vì sao các tác nhân trên lại gây ra đột
biến cấu trúc NST?
- Các tác nhân lý hoá phá vở cấu trúc NST
hoặc gây ra sự sắp xếp lại các đoạn của
NST
Bài 22 - ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
I. Đột biến cấu trúc NST là gì ?
- Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi
trong cấu trúc NST.
-
Các dạng: mất đoạn, lặp đoạn và đảo
đoạn
II . Nguyên nhân phát sinh và tính
chất của đột biến cấu trúc NST
1. Nguyên nhân phát sinh
- Tác nhân bên trong (rối loạn nội bào) và
tác nhân bên ngoài (vật lý, hoá học )
- Tác nhân vật lý và hoá học là nguyên
nhân chủ yếu gây đột biến cấu trúc NST.
- Các tác nhân lý hoá phá vở cấu trúc NST
hoặc gây ra sự sắp xếp lại các đoạn của
NST
2 . Vai trò :
- Đột biến cấu trúc NST thường có hại,
nhưng cũng có trường hợp có lợi.
-
Quan sát hình sau .
Người bị đột biến ở mặt Người bị đột biến ở tay

Lúa mạch thường Lúa mạch đột biến
? Đột biến cấu trúc NST có
lợi hay có hại?
Bài 22 - ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
I. Đột biến cấu trúc NST là gì ?
- Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi
trong cấu trúc NST.
-
Các dạng: mất đoạn, lặp đoạn và đảo
đoạn
II . Nguyên nhân phát sinh và tính
chất của đột biến cấu trúc NST
1. Nguyên nhân phát sinh
- Tác nhân bên trong (rối loạn nội bào) và
tác nhân bên ngoài (vật lý, hoá học )
- Tác nhân vật lý và hoá học là nguyên
nhân chủ yếu gây đột biến cấu trúc NST.
- Các tác nhân lý hoá phá vở cấu trúc NST
hoặc gây ra sự sắp xếp lại các đoạn của
NST
2 . Vai trò :
- Đột biến cấu trúc NST thường có hại,
nhưng cũng có trường hợp có lợi.
-
Nghiên cứu VD 1, VD 2 SGK/66:

Ví dụ 1: Mất một đoạn nhỏ ở đầu NST
21 gây ung thư máu ở người.

Ví dụ 2: Enzim thuỷ phân tinh bột ở

một giống lúa mạch có hoạt tính cao
hơn nhờ hiện tượng lặp đoạn NST
mang gen quy định enzim này
? Chỉ ra đâu là đột biến có lợi, đâu là đột
biến có hại? Phân biệt dạng đột biến
trong 2 VD đó .
Đột biến: Mất đoạn – Có hại
Đột biến: Lặp đoạn – Có lợi
? Tại sao đột biến cấu trúc NST lại gây hại cho
con người và sinh vật.
Vì : Phá vỡ cấu trúc của NST, gây ra sự sắp xếp
lại các đoạn , biến đổi cấu trúc NST => Thay
đổi sự sắp xếp hài hòa các gen trên NST, thay
đổi số lượng gen =>Gây ra các rối loạn trong
hoạt động của cơ thể, dẫn đến bệnh tật, thậm chí
gây chết.
Bài 22 - ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
I. Đột biến cấu trúc NST là gì ?
- Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi
trong cấu trúc NST.
-
Các dạng: mất đoạn, lặp đoạn và đảo
đoạn
II . Nguyên nhân phát sinh và
tính chất của đột biến cấu trúc
NST
1. Nguyên nhân phát sinh
- Tác nhân bên trong (rối loạn nội bào) và
tác nhân bên ngoài (vật lý, hoá học )
- Tác nhân vật lý và hoá học là nguyên

nhân chủ yếu gây đột biến cấu trúc NST.
- Các tác nhân lý hoá phá vở cấu trúc NST
hoặc gây ra sự sắp xếp lại các đoạn của
NST
2 . Vai trò :
- Đột biến cấu trúc NST thường có hại,
nhưng cũng có trường hợp có lợi.
? Vậy chúng ta cần phải làm gì để hạn
chế đột biến cấu trúc NST ở người ?
- Sử dụng hợp lí thuốc trừ sâu , diệt
cỏ
-
Có ý thức chống sản xuất , sử dụng
vũ khí hoá học …
-
Vệ sinh môi trường
Bài 22 - ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
CỦNG CỐ
1. Đột biến cấu trúc NST là gì? Các dạng đột biến cấu trúc NST ?
- Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi trong cấu trúc NST.
-Các dạng: mất đoạn, lặp đoạn và đảo đoạn
Bài 22 - ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
CỦNG CỐ
2 . Phân biệt đột biến gen và đột biến cấu trúc NST ?
+ Khác nhau :
ĐỘT BIẾN GEN ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NST
-Làm biến đổi cấu trúc của gen - Làm biến đổi cấu trúc của NST
- Gồm các dạng: mất cặp, thêm cặp,
thay cặp nucleotit
- Gồm các dạng: mất đoạn, lặp đoạn,

đảo đoạn NST
Bài 22 - ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
CỦNG CỐ
2 . Đột biến gen và đột biến cấu trúc NST giống nhau ở điểm
nào ?
+ Giống nhau :
- Đều là những biến đổi xảy ra trên cấu trúc vật chất di truyền ( ADN hoặc
NST )
- . Đều phát sinh từ tác động của môi trường ngoài và trong cơ thể
- Đều di truyền cho thế hệ sau.
- Phần lớn gây hại cho sinh vật
Bài 22 - ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
I. Đột biến cấu trúc NST là gì ?
- Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi
trong cấu trúc NST.
-
Các dạng: mất đoạn, lặp đoạn và đảo
đoạn
II . Nguyên nhân phát sinh và tính
chất của đột biến cấu trúc NST
1. Nguyên nhân phát sinh
- Tác nhân bên trong (rối loạn nội bào) và
tác nhân bên ngoài (vật lý, hoá học )
- Tác nhân vật lý và hoá học là nguyên
nhân chủ yếu gây đột biến cấu trúc NST.
- Các tác nhân lý hoá phá vở cấu trúc NST
hoặc gây ra sự sắp xếp lại các đoạn của
NST
2 . Vai trò :
- Đột biến cấu trúc NST thường có hại,

nhưng cũng có trường hợp có lợi.
DẶN DÒ
- Học bài
-
Trả kời câu hỏi SGK
- Sưu tầm tranh ảnh Đông thực vật
Đột biến nhiễm sắc thể
- Tìm hiểu Bệnh nhân Đao
Xin Chân Thành Cảm
Ơn
Thầy Cô và Các Em
Học Sinh