giáo án than khảo bồi dưỡng thao giảng, thi giáo viên giỏi môn sinh học lớp 9 tiết 23 đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể (2)

Người thực hiện: GV Trần Thị Hà


BiÕn dÞ

(Biến dị là hiện tượng con sinh ra khác
với bố mẹ và khác nhau về nhiều chi
tiết.)

BiÕn dÞ di truyền

Biến dị tổ hợp

Biến dị không di truyền

?

Đột biến

(L s tổ hợp lại các
tính trạng của bố mẹ.)

(Là những biến đổi trong vật
chất di truyền xãy ra ở cấp độ
phân tử(ADN) hoặc cấp độ tế
bào.)

§ét biÕn gen

Đột biến cấu trúc NST

§ét biÕn NST

Đột biến số lượng NST


I. Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể là gì?


Quan sát NST ban đầu và NST bị biến đổi hoàn thành phiếu học tập.


Tìm NST biến đổi và nêu tên dạng đột biến
STT

a
b
c

NST bị biến đổi

Tên dạng đột biến


I. Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể là gì?
STT

a
b
c

NST bị biến đổi

Mt on H

Tên dạng đột biến

Mt on

Lp on BC

Lặp đoạn

Đảo đoạn BCD thành đoạn DCB

Đảo đoạn


I. Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể là gì?
. Là những biến đổi trong cấu trúc NST.

Đột biến cấu
trúc NST là
gì?
Các dạng
đột biến cấu
trúc NST?


I. Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể là gì?
AB C D E

FG H

AB C D E

FG

a

Mất đoạn NST
AB C D E

FG H

A BC B C D E

FG H

b

Lặp đoạn NST
AB C D E

FG H

AD C B E

FG H

c

Đảo đoạn NST


I. Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể là gì?
. Là những biến đổi trong cấu trúc NST.
• Các dạng đột biến cấu trúc NST:
mất đoạn NST.
lặp đoạn NST.
đảo đoạn NST.

Các

dạng đột biến cấu
trúc NST có ảnh
hưởng như thế nào
đến đs sinh vật?


I. Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể là gì?
. Là những biến đổi trong cấu trúc NST.
• Các dạng đột biến cấu trúc NST:
mất đoạn NST.
lặp đoạn NST.
đảo đoạn NST.
II.Nguyên nhân phát sinh và tính chất
của đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể.
1.Nguyên nhân phát sinh:

Mỹ ném bom nguyên tử xuống
Hiroshima Nhật Bản

Máy bay Mỹ rải chất độc hố học
xuống miền nam việt nam.

Cơng ty vedan gây ô nhiễm sông Thị Máy bay Mỹ rải chất độc hoá học
Vải.


I. Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể là gì? - Nguyên nhân: do các tác
- Là những biến đổi trong cấu trúc NST. nhân vật lí,hóa học phá vỡ cấu
trúc NST.
- Các dạng đột biến cấu trúc NST:
mất đoạn NST.
lặp đoạn NST.
đảo đoạn NST.
II.Nguyên nhân phát sinh và tính chất
của đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể.
1.Nguyên nhân phát sinh:
-Đột biến cấu trúc NST có thể xuất hiện
trong điều kiện tự nhiên hoặc do con
người.

Có những nguyên
nhân nào gây đột
biến cấu trúc
NST?
Đột biến cấu trúc NST
xuất hiện trong điều

kiện nào?


I. Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể là gì? - Nguyên nhân: do các tác
- Là những biến đổi trong cấu trúc NST. nhân vật lí,hóa học phá vỡ cấu
trúc NST.
- Các dạng đột biến cấu trúc NST:
2.Tính chất của đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể:
mất đoạn NST.
lặp đoạn NST.
đảo đoạn NST.
II.Nguyên nhân phát sinh và tính chất
của đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể.
1.Nguyên nhân phát sinh:
-Đột biến cấu trúc NST có thể xuất hiện
trong điều kiện tự nhiên hoặc do con
người.


Các nạn nhân của chất độc điôxin


I. Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể là gì?
II.Nguyên nhân phát sinh và tính chất
của đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể.
1.Nguyên nhân phát sinh:

Chúng ta phải làm
gì để hạn chế phát
sinh đột biến cấu

trúc NST ở người?
-Hạn chế:
+ Sử dụng hợp lí thuốc trừ
sâu , diệt cỏ
+Có ý thức chống sản
xuất , sử dụng vũ khí hố
học …
+Vệ sinh môi trường….


Một số ví dụ về đột biến NST

Chó nhiều chân
Rùa 2 đầu


Bị 6 chân
Chó bị dị dạng
Đột biến bạch tạng ở cây


Tại sao đột biến cấu
trúc NST thể hiện ra
kiểu hình thường có
hại cho bản thân sinh
vật?

Qua nhng hỡnh nh
trờn em thấy đột biến
cấu trúc NST có ảnh

hưởng như thế nào
đến bản thân sinh
vật?

Người khỉ


I. Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể là gì? - Nguyên nhân: do các tác
- Là những biến đổi trong cấu trúc NST. nhân vật lí,hóa học phá vỡ cấu
trúc NST.
- Các dạng đột biến cấu trúc NST:
2.Tính chất của đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể:
mất đoạn NST.
lặp đoạn NST.
đảo đoạn NST.
II.Nguyên nhân phát sinh và tính chất
của đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể.
1.Nguyên nhân phát sinh:
-Đột biến cấu trúc NST có thể xuất hiện
trong điều kiện tự nhiên hoặc do con
người.

- Đột biến cấu trúc NST thường
có hại cho bản thân sinh vật.


I. Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể là gì?
VD 1: Mất một đoạn nhỏ ở đầu NST 21 gây ung thư máu ở người.
AB C D E

FG H

AB C D E

FG

a

Mất đoạn NST
VD 2: Enzim thủy phân tinh bột ở một giống lúa mạch có hoạt tính
cao hơn nhờ hiện tượng lặp đoạn NST mang gen quy định enzim này.
AB C D E

FG H

A BC B C D E

FG H

b

Lặp đoạn NST


Lúa mạch đột biến

Sản xuất bia từ lúa mạch

Cánh đồng lúa mạch

Lúa mạch thường


Đậu nhiều hạt
Đột biến Ngô nhiều hạt
thân lùn ở lúa


I. Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể là gì? - Nguyên nhân: do các tác
- Là những biến đổi trong cấu trúc NST. nhân vật lí,hóa học phá vỡ cấu
trúc NST.
- Các dạng đột biến cấu trúc NST:
2.Tính chất của đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể:
mất đoạn NST.
lặp đoạn NST.

- Đột biến cấu trúc NST thường
có hại cho bản thân sinh vật.

đảo đoạn NST.
II.Nguyên nhân phát sinh và tính chất - Một số đột biến có lợi có ý
nghĩa trong chọn giống và tiến
của đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể.
hóa.
1.Nguyên nhân phát sinh:
-Đột biến cấu trúc NST có thể xuất hiện
trong điều kiện tự nhiên hoặc do con
người.

KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ
Em hãy xác định các dạng đột biến
A

Mất đoạn

B

Lặp đoạn

C

Đảo đoạn


GHI NHỚ
Điền từ,cụm từ thích hợp vào chỗ……. để hồn thành nội dung sau:
Đột biến cấu trúc NST là……………………trong cấu trúc NST
những biến đổi
gồm các dạng :…………………………
mất đoạn, đảo đoạn, lặp đoạn.
vật lí và hóa học
Tác nhân…………………của ngoại cảnh là nguyên nhân chủ
yếu gây đột biến cấu trúc NST.
hại
Đột biến cấu trúc NST thường có………, nhưng cũng có trường
hợp có…
lợi.