giáo án than khảo bồi dưỡng thao giảng, thi giáo viên giỏi môn sinh học lớp 9 tiết 23 đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể (3)

Thú năm ngày 1 tháng 11 năm 2012
SINH HỌC 9


Quan sát và mô tả cấu trúc hiển vi của Nhiễm sắc thể ở ảnh sau :

- Mỗi cromatit gồm một phân tử ADN và prôtêin loại histon
-
NTS thể hiện rõ ở kì giữa nguyên phân
- Gồm 2 crômatit (NST chị em )gắn với
nhau ở tâm đông ( eo thứ nhất ) và chia
nó thành 2 cánh . Một số NST có eo thứ
2 .

BIẾN DỊ
BIẾN DỊ
Chương IV

Tiết 23 – Bài 22

Tiết 23 -Bài 22 - ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
I. Đột biến cấu trúc NST là gì ?
Quan sát : Một số dạng đột biến
cấu trúc NST
NST ban đầu NST bị biến đổi cấu trúc
AB CDE
FGH
a
AB CDE
FG

ABCDE
FGH
c
A BC
D
E
FGH
ABCDE
FGH
b
A BCDE
FGHBC
Chỉ điểm bị đứt
Chỉ quá trình dẫn đến đột biến
Chữ cái: A,B,C Kí hiệu một đoạn NST
ST
T
NST ban đầu
NST sau khi
bị biến đổi
Tên
dạng
biến
đổi
a
b
c
Thảo luận nhóm hoàn
thành bảng sau :
Gồm các đoạn

ABCDEFGH
Mất
đoạn H
Mất
đoạn
Gồm các
đoạn
ABCDEFGH
Lặp lại
đoạn BC
Lặp
đoạn
Gồm các
đoạn
ABCDEFGH
Trình tự
đoạn BCD
đổi lại
thành
đoạn DCB
Đảo
đoạn
KẾT QUẢ
Đột biến cấu trúc NST là gì? Gồm
có những dạng nào?

A B C D E
F G H
A
B

C D E
F G H
Chuyển đoạn

Tiết 23 – Bài 22

Tiết 23 -Bài 22 - ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
Quan sát hình a, b,c : Một số
dạng đột biến cấu trúc NST















a

b



c
Mất đoạn Lặp đoạn Đảo đoạn
Em hãy nhận dạng các
dạng đột biến sau ?

Tiết 23 – Bài 22
Vậy đột biến cấu trúc NST phát
sinh do những nguyên nhân nào
và tính chất ra sao, các em cùng
tìm hiểu mục II.

Mỹ ném bom nguyên tử
xuống Hiroshima
Nhật Bản
Các em xem một số hình ảnh về nguyên nhân phát sinh đột biến
cấu trúc NST.
Máy bay Mỹ rải chất độc màu da
cam xuống miền Nam Việt Nam
trước 1975

Máy bay Mỹ rải chất độc
hoá học xuống miền Nam
việt nam
Dầu và chất hóa học đang
phá hủy môi trường

Các nạn nhân của chất độc điôxin

Em có suy nghĩ
gì khi xem
những hình ảnh
trên ?
- Qua xem các ảnh,
em hãy cho biết
nguyên nhân phát
sinh đột biến cấu trúc
NST?
-
Đột biến cấu trúc NST xảy
do ảnh hưởng phức tạp của
môi trường bên trong và
bên ngoài cơ thể sinh vật.
-Nguyên nhân chủ yếu là
do các tác nhân vật lý và
hóa học trong ngoại cảnh.

? Vì sao các tác nhân trên lại
gây ra đột biến cấu trúc NST?
Tiết 23 – Bài 22

Đột biến có hại
Xem hình ảnh về tác hại của đột biến cấu trúc NST.

Ví dụ về đột biến cấu trúc NST
Rùa 2 đầu

Bàn tay bị dị dạng
Bàn chân nhiều ngón

- Vệ sinh môi trường đất, nước….
- Sử dụng hợp lý và có biện pháp đề phòng khi sử dụng
thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ và một số chất độc có khả
năng gây đột biến cấu trúc NST.
- Hạn chế sự gia tăng hoặc ngăn ngừa các hoạt động gây
ra ô nhiễm môi trường.
Em hãy làm gì để bảo vệ
mình và mọi người tránh
các tác nhân gây đột biến?

mARN
Prôtêin
Tính
trạng
Gen
(một
đoạn
ADN)
Tại sao đột biến cấu
trúc NST gây biến đổi

kiểu hình?
Biến đổi
trong
cấu trúc
của NST
Biến đổi
mARN
Biến đổi
Protein
tương ứng
Biến đổi
Kiểu
hình
Đột biến NST làm biến đổi cấu trúc Prôtêin mà
nó mã hoá gây nên biến đổi kiểu hình.
Nhắc lại mối qua hệ giữa gen và tính trạng?
Biến
đổi gen

Tại sao đột biến cấu
trúc NST lại gây hại
cho con người và sinh
vật?
Tại sao đột biến cấu
trúc NST lại gây hại
cho con người và sinh
vật?
Vì trải qua quá trình tiến hóa lâu dài, các
gen đã được sắp xếp hài hòa trên NST, Biến
đổi cấu trúc NST làm thay đổi số lượng và

cách sắp xếp gen trên đó nên thường gây hại
cho sinh vật.

Ngô nhiều hạt
Đậu nhiều hạt
Một số đột biến có lợi
Chẳng hạn, đột biến tự nhiên cừu chân ngắn ở
Anh, làm cho chúng không nhảy được qua
hàng rào để vào phá vườn ; Đột biến tăng khả
năng thích ứng đối với điều kiện đất đai và đột
biến làm mất tính cảm ứng quang chu kì phát
sinh ở giống lúa Tám thơm Hải Hậu đã giúp
các nhà chọn giống tạo ra giống lúa tám thơm
đột biến trồng được 2 vụ /năm, trên nhiều đất
đai, kể cả vùng đất trung du và miền núi.

Tiết 23 – Bài 22


HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
-
Học bài và trả lời câu hỏi 1, 2, 3
trang 66 SGK.
-
Tìm hiểu trước bài “ĐỘT BIẾN SỐ
LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ”