một số biện pháp để nâng cao hiệu quả và chất lượng của hoạt động dự giờ

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HÓA
PHÒNG GD&ĐT BÁ THƯỚC

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

“MỘT SỐ BIỆN PHÁP ĐỂ NÂNG CAO HIỆU QUẢ VÀ CHẤT
LƯỢNG CỦA HOẠT ĐỘNG DỰ GIỜ”

Người thực hiện : Nguyễn Đăng Quang
Chức vụ : Hiệu trưởng
Đơn vị : Trường THCS Tân Lập
SKKN thuộc lĩnh vực : Quản lý
THANH HÓA NĂM 2013
1
PHẦN I : MỞ ĐẦU
I/ Lý do chọn đề tài:
Trong các nội dung đổi mới quản lý trường học, việc chỉ đạo thực hiện
đổi mới phương pháp dạy học là nhiệm vụ then chốt nhằm mục đích nâng cao
chất lượng giáo dục. Để góp phần đổi mới phương pháp dạy học thì đổi mới
hoạt động dự giờ có vị trí rất quan trọng. Việc đổi mới hoạt động dự giờ có tác
dụng tích cực đến việc đổi mới phương pháp dạy học của giáo viên và tác động
trực tiếp đến kết quả học tập của học sinh. Đối với giáo viên giờ dạy trên lớp là
sự phản ánh tất cả kiến thức mà giáo viên có được, là sự thể hiện tâm huyết,
tinh thần trách nhiệm, tình yêu thương học trò và là nơi để khẳng định về năng
lực nghề nghiệp. Hiệu trưởng nhà trường khi hiểu rõ tầm quan trọng của giờ dạy
trên lớp quan tâm đến việc đổi mới phương pháp dạy học của giáo viên thì trong
quản lý sẽ chủ động để vạch ra công việc phải làm và cách làm như thế nào để
tất cả giờ dạy trên lớp của mọi giáo viên trong nhà trường đều có kết quả tối ưu.
Từ suy nghĩ trên trong quá trình quản lý nhà trường tôi đã tập trung nghiên cứu :
“Một số biện pháp để nâng cao hiệu quả và chất lượng của hoạt động dự
giờ”

II. Mục đích nghiên cứu:
Tìm hiểu và phân tích thực trạng hoạt động dự giờ của Ban giám hiệu, tổ
chuyên môn và giáo viên, tìm ra các giải pháp để nâng cao hiệu quả hoạt động
dự giờ dạy trên lớp của trường Trung học sơ sở Tân Lập. Từ đó rút ra bài học
kinh nghiệm và đề xuất cải tiến hoạt động dự giờ để thông qua đó nâng cao chất
lượng giảng dạy của giáo viên góp phần quan trọng trong việc nâng cao chất
lượng giáo dục toàn diện trong nhà trường.
III. Nhiệm vụ nghiên cứu:
Tìm hiểu cơ sở lý luận về hoạt động dự giờ, việc đánh giá giờ dạy cũng
như những tác động của hoạt động dự giờ trong trường THCS đến việc đổi mới
phương pháp nâng cao chất lượng giáo dục ở trường Trung học cơ sở.
Đề xuất một số biện pháp để nâng cao hiệu quả hoạt động dự giờ trong
2
trường THCS
IV. Đối tượng nghiên cứu:
Đối tượng nghiên cứu: Hoạt động dự giờ của cán bộ quản lý, các tổ chuyên
môn và giáo viên trường THCS Tân Lập.
V. Phạm vi nghiên cứu:
Các giờ dạy trên lớp của các giáo viên trong nhà trường và thực tế dự giờ ở
một số tiết dạy do giáo viên các trường khác tham gia dự thi giáo viên giỏi cấp
huyện.
PHẦN II: NỘI DUNG
I/ Cơ sở lý luận và thực trạng của việc dự giờ thăm lớp
1- Cơ sở lý luận :
Giờ dạy trên lớp là yếu tố quan trọng cơ bản có tính quyết định kết quả
đào tạo giáo dục của nhà trường. Qua giờ dạy trên lớp giáo viên truyền thụ kiến
thức cơ bản, giáo dục đạo đức và hình thành nhân cách cho học sinh. Đồng thời
thông qua giờ dạy trên lớp giáo viên thể hiện được toàn bộ kiến thức, kinh
nghiệm, nghệ thuật, đã tích lũy được, đã luyện tập, nghiền ngẫm và nâng cao
tinh thần trách nhiệm đối với học sinh mà mình đang giảng dạy. Do vậy đổi mới

hoạt động dự giờ là hoạt động tích cực để thúc đấy đổi mới phương pháp dạy
học, nâng cao chất lượng giáo dục nói chung và chất lượng học tập các bộ môn
văn hóa nói riêng. Những tác động cụ thể của hoạt động dự giờ đến từng đối
tượng cụ thể là:
1.1 Đối với cán bộ quản lý nhà trường:
Đối với hiệu trưởng việc dự giờ trên lớp có ý nghĩa hết sức quan trọng
trong công tác quản lý xây dựng bồi dưỡng để nâng cao chất lượng đội ngũ giáo
viên trong nhà trường. Việc dự giờ của Hiệu trưởng nhằm đạt được các mục tiêu
cơ bản sau:
1.1.1 Kiểm tra, đánh giá trình độ nghiệp vụ sư phạm của giáo viên:
Xem xét mức độ nắm mục đích, yêu cầu chương trình, nội dung, vị trí của
3
bài giảng trong chương trình môn học, mức độ nắm chuẩn kiến thức, kỹ năng
xác định trọng tâm, yêu cầu tối thiểu và những vấn đề mở rộng, nâng cao cho
học sinh khá giỏi; Việc giáo dục thái độ, động cơ học tập cho học sinh thông qua
bài dạy; Tính hợp lý của cấu trúc bài giảng; Mức độ đạt được mục tiêu của bài
giảng.
1.1.2 Kiểm tra, đánh giá năng lực sư phạm của giáo viên:
Thông qua hoạt động dự giờ hiệu trưởng kiểm tra. đánh giá năng lực sư
phạm của giáo viên trong quá trình dự giờ gồm:
Năng lực hoạt động sư phạm của giáo viên: Việc xác định mục tiêu, cách
nêu và giải quyết vấn đề được đặt ra trong mục tiêu của bài dạy, Tính phù hợp
của phương pháp sử dụng đối với đặc trưng bộ môn và tâm lý lứa tuổi, Phương
pháp trình bày bảng kỹ năng thực hiện các thí nghiệm….Phương pháp trình bày
bảng, lời nói, ngôn ngữ. Phân phối và điều chỉnh thời gian cho các hoạt động
của giáo viên và học sinh…,
Năng lực tổ chức các hoạt động học tập và kết quả các hoạt động học tập
của học sinh: Các biện pháp thúc đẩy học sinh động não, quan tâm đến các
nhóm trình độ (giỏi, khá, trung bình, yếu). Nghệ thuật nêu vấn đề để cuốn hút
học sinh chú ý theo dõi bài học; cách hướng dẫn, cách thiết kế hệ thống câu hỏi

được sắp xếp chặt chẽ, cách tổ chức học sinh tìm tòi để nắm vững kiến thức và
tự rèn luyện các kỹ năng
1.2.3 Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng nâng cao năng lực giảng dạy cho giáo viên:
. Thông qua hoạt động dự giờ Hiệu trưởng đánh giá được những điểm
mạnh, điểm yếu từ đó làm cơ sở cho việc xây dựng kế hoạch nâng cao năng lực
giảng dạy cho giáo viên trong nhà trường phù hợp với thực tế và đạt hiệu quả
thiết thực.
1.2 Đối với giáo viên giảng dạy:
Giờ dạy trên lớp là yếu tố quan trọng cơ bản có tính quyết định kết quả
đào tạo của bộ môn mình phụ trách. Qua giờ dạy trên lớp giáo viên truyền thụ
kiến thức cơ bản, giáo dục đạo đức và hình thành nhân cách cho học sinh. Đồng
4
thời thông qua giờ dạy trên lớp giáo viên thể hiện được toàn bộ kiến thức, kinh
nghiệm, nghệ thuật, đã tích lũy được, đã luyện tập, nghiền ngẫm và tinh thần
trách nhiệm. Ngoài ra các tiết dự giờ sẽ giúp giáo viên chủ động, tích cực hơn
trong bài giảng của mình. Khi đồng nghiệp đến dự giờ thì giáo viên giảng dạy sẽ
chuẩn bị bài kỹ hơn, sẵn sàng trao đổi về bài dạy trước khi lên lớp, đây là một
việc làm hết sức thiết thực và cần thiết đối với mỗi giáo viên đứng lớp hiện nay.
Những lớp học có giáo viên đến dự giờ cũng sẽ sôi nổi, ý thức học tập của học
sinh được nâng cao. Đây là điều kiện thuận lợi để giáo viên phát huy được sự
sáng tạo trong quá trình giảng dạy.
1.3 Đối với giáo viên dự:
Là sự đánh giá để tích lũy những kinh nghiệm cần thiết cho bản thân
trong quá trình giảng dạy, thực hiện việc sàng lọc những yêu điểm để áp dụng
trong quá trình giảng dạy của mình
2.Thực trạng công tác dự giờ thăm lớp của trường THCS Tân Lập.
2.1. Những điểm mạnh đạt được trong hoạt động dự giờ giáo viên
Trên thực tế việc dự giờ thăm lớp ở trường THCS Tân Lập trong những
năm gần đây đã đạt được nhiều kết quả đáng khích lệ, nhiều đồng chí giáo viên
khá giỏi nhiệt tình giảng dạy hưởng ứng các đợt thi đua 20/10; 20/11; 22/12;

8/3; 26/3 30/4 bằng các giờ dạy đạt hiệu quả và chất lượng tốt . Trong các hội
thi giáo viên giỏi tuyến huyện nhà trường đều có giáo viên tham gia và được
công nhận là giáo viên giỏi cấp Huyện, có đồng chí đã tham gia làm giám khảo
hội thi Giáo viên giỏi cấp huyện.
2.2 Những điểm yếu trong hoạt động dự giờ:
Hoạt động dự giờ của giáo viên tuy đã trở thành nề nếp song chất lượng
và hiệu quả dự giờ còn thấp, chưa đáp ứng được yêu cầu của đổi mới phương
pháp dạy học, nhiều giáo viên lúng túng trong cách dự, cách ghi chép, cách đánh
giá giờ dạy.
Việc đổi mới các phương pháp dạy học trong các tiết dự giờ còn chậm,
khi áp dụng còn lúng túng nên ảnh hưởng tính phát huy tính tích cực, chủ động,
5
sáng tạo của học sinh.
Giáo viên còn thụ động, chưa chủ động, tích cực, nhiệt tình trong hoạt
động dự giờ.
Việc triển khai ứng dụng các chuyên đề về đổi mới phương pháp dạy học
còn nhiều hạn chế, chưa linh hoạt trong việc vận dụng, chất lượng chưa đạt yêu
cầu.
Kết quả hoạt động dự giờ chưa có tác dụng thúc đẩy đổi mối phương pháp
dạy học trong nhà trường
II/ Các biện pháp quản lý nhằm nâng cao hiêu quả và chất lượng hoạt
động dự giờ
Sau khi nghiên cứu và đánh giá các điểm mạnh và điểm yếu của hoạt
động dự giờ tại trường THCS Tân Lập, tôi đã xây dựng và thực hiện, các giải
pháp sau để nâng cao chất lượng hoạt động dự giờ trong nhà trường:
1 Nâng cao nhận thức và tinh thần trách nhiệm về hoạt động dự giờ
trong toàn trường.
Hoạt động thao giảng, dự giờ là một trong những hoạt động chuyên môn cơ
bản trong nhà trường phổ thông nói chung và trường THCS nói riêng. Tuy
nhiên phần lớn giáo viên vẫn chưa nhận thấy tầm quan trọng của hoạt động này,

một bộ phận giáo viên chỉ coi việc dự giờ là nghĩa vụ nên có dự cũng chỉ là dự
cho qua, một bộ phận khác giáo viên lại không muốn có người dự. Do đó cần
nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của việc dự giờ cho tất cả giáo viên trong
trường. Tôi đã cùng với Chi bộ nhà trường BCH Công đoàn…tổ chức vận động
để giáo viên nhận rõ được vai trò nhiệm vụ và hiệu quả của việc dự giờ thăm lớp
trong nhiệm vụ giáo dục và giảng dạy. Khuyến khích và tạo điều kiện để giáo
viên tham gia dự giờ như: Đưa tiêu chí dự giờ, chất lượng dự giờ, hiệu quả dự
giờ vào qui chế chuyên môn, vào tiêu chí đánh giá thi đua trong nhà trường.
Trong các buổi sinh hoạt chuyên môn của các tổ của nhà trường đưa nội dung
nhận xét đánh giá về hoạt động dự giờ để thường xuyên nhắc nhở giáo viên,
nâng cao nhận thức và trách nhiệm của giáo viên trong hoạt động này.
2. Xây dựng kế hoạch dự giờ:
6
Việc xây dựng kế hoạch dự giờ cho mỗi năm học là thực sự cần thiết,
nhằm đảm bảo cho hoạt động dự giờ mang lại những hiệu quả thiết thực. Trong
quá trình xây dựng kế hoạch dự giờ tôi đã chú ý đến các nội dung cụ thể sau:
Tổ chức dự giờ với nhiều hình thức và mỗi giáo viên áp dụng một số các
hình thức khác nhau.
Để xây dựng kế hoạch dự giờ hiệu quả thiết thực tôi đã bám sát phân phối
chương trình chỉ đạo các tổ chuyên môn lập kế hoạch dự giờ với thời gian và
các bài dạy thích hợp. Các tổ chuyên môn căn cứ vào nhiệm vụ năm học, kết
quả giảng dạy của giáo viên để định hướng cho giáo viên trong việc xây dựng kế
hoạch dự giờ của bản thân
Mặt khác khi xây dựng kế hoạch dự giờ tôi đã dựa trên việc phân loại tay
nghề, nghiệp vụ sư phạm. Đối với giáo viên đã từng đạt giáo viên giỏi các cấp
thì dự tiết nào mà hiệu trưởng cho là khó dạy để xem giáo viên tháo gỡ chỗ
vướng đó như thế nào? Đối với giáo viên còn hạn chế về phương pháp và năng
lực chuyên môn trong trường cần dự những tiết chuyển từ dạng bài này sang
dạng bài khác xem giáo viên đó có nắm chắc tiến trình lên lớp hay không? Hay
dự tiết dạy lí thuyết, tiết dạy thực hành xem giáo viên đó truyền tải nội dung bài

ra sao? Đối với giáo viên này cần thường xuyên dự giờ để giáo viên luôn luôn
chuẩn bị tâm thế cũng như ý thức đối với nghề nghiệp hơn.
. Để xây dựng kế hoạch dự hiệu trưởng cũng nắm bắt xem cùng một giáo
viên đó ở tiết dạy này của năm trước ra sao? Cùng một tiết dạy này sau khi
được dự giờ đánh giá có sự tiếp thu chỉnh lí như thế nào?
3. Xây dựng những mục tiêu cần đạt của hoạt động dự giờ trong năm
học:
Trong quá trình chỉ đạo hoạt động dự giờ tôi đã đặt ra những mục tiêu cần
đạt như sau:
3.1. Đánh giá được trình độ nghiệp vụ sư phạm :
Trình độ nghiệp vụ sư phạm của giáo viên bao gồm các nội dung sau:
7
Trình độ nắm vững mục đích, yêu cầu, chương trình, nội dung giảng dạy, vị trí
bài dạy trong hệ thống chương trình . Mức độ nắm vững kiến thức, kĩ năng của
bài dạy, xác định trọng tâm, yêu cầu tối thiểu cho cả lớp và những vấn đề cần
mở rộng, nâng cao cho học sinh khá giỏi Việc giáo dục thái độ, tình cảm cho
học sinh thông qua bài dạy. Cấu trúc của bài dạy có hợp lí không . Mục tiêu bài
dạy có đạt không. Có đảm bảo được chuẩn kiến thức và kỹ năng cần đạt trong
tiết dạy không?
3.2. Đánh giá được năng lực sử dung phương pháp (kĩ năng sư phạm)
Đây là nội dung quan trọng nhất khi đánh giá năng lực sư phạm của giáo
viên ( vì giáo viên nắm chắc kiến thức chưa đủ để học sinh nắm bài tốt). Những
nội dung mà tôi tập trung để đánh giá kỹ năng sư phạm của giáo viên trong giờ
dạy là: Có phát huy tích cực, tự giác của học sinh làm cho học sinh chủ động tìm
kiếm, chiếm lĩnh tri thức, rèn luyện kĩ năng, cho học sinh hay không . Trong
quá trình giảng dạy giáo viên có nắm bắt được năng lực, nhịp độ làm việc, thói
quen làm việc của học sinh, phát hiện lỗ hổng kiến thức, hiểu được khó khăn của
học sinh không?
Khi đánh giá năng lực sư phạm của giáo viên tôi chú ý xem xét các khía
cạnh sau đây: Những hoạt động đơn phương của giáo viên; Chọn và sử dụng các

phương pháp giáo dục có phù hợp với đặc điểm của học sinh và của môn học
hay không ? (thuyết trình, đàm thoại, trực quan, trao đổi nhóm các hoạt động
khác nhau trong cùng một tiết dạy) sử dụng ngôn ngữ có trong sáng dễ hiểu
không? Biết hình thành rõ ràng các mục tiêu, từ đó đặt vấn đề, đưa ra chỉ dẫn,
yêu cầu rõ ràng hay không ? Nghệ thuật trình bày bảng, trình bày thí nghiệm:
Lựa chọn sử dụng đồ dùng, thí nghiệm có đúng lúc, đúng mục đích không ?
Phân phối thời gian có hợp lí hay không ? Các biện pháp của giáo viên về tổ
chức, thúc đẩy học sinh chủ động học tập, sát trình độ các nhóm đối tượng, từng
đối tượng cụ thể hay không ? Giáo viên có nêu vấn đề làm cho học sinh định
hướng rõ ràng theo dõi bài học: Cách hướng dẫn, hệ thống các câu hỏi dẫn dắt
cho học sinh tự tìm tòi, sáng tạo để nắm kiến thức và rèn luyện kĩ năng không ?
8
Giáo viên có chú ý rèn luyện phương pháp học tập phù hợp với đặc điểm bộ
môn hay không ? Giáo viên có kích thích học sinh động não, chủ động làm việc
không ? (chú ý cả 3 nhóm đối tượng khá giỏi, trung bình, yếu) Giáo viên có tổ
chức, quản lí hoạt động theo nhóm để học sinh được làm việc phù hợp với năng
lực hoặc có thể trao đổi thảo luận hay không ? Giáo viên có biết khai thác lỗi
của học sinh, tận dụng cơ hội để uốn nắn làm cho học sinh nắm kiến thức chắc
hơn không ? Giáo viên điều khiển lớp học thế nào ? việc thu hút sự chú ý của
học sinh ra sao ? Giáo viên có làm chủ khi xử lí các tình huống vi phạm hay
không ? Giáo viên có đánh giá chính xác, khách quan kết quả học tập của học
sinh hay không ? Giáo viên có làm chủ các mối quan hệ với học và lớp học hây
không ? Giáo viên có tạo được không khí tin cậy, biết lắng nghe ý kiến học
sinh không ? Để đánh giá một tiết dạy ngoài các câu hỏi ở trên cần quan sát học
sinh để nhận xet kết quả học tập giờ học đó.
3.3. Đánh giá được kết quả học tập của học sinh trong các giờ dạy
Khi đánh giá kết quả học tập của học sinh trong các giờ dạy tôi tập trung
chủ yếu vào các nội dung sau:
Thái độ của học sinh trong lớp, sự tham gia xây dựng bài, tính chính xác
của nội dung phát biểu trả lời của học sinh.

Việc vận dụng kiến thức, kĩ năng để làm bài tại lớp
Không khí và nhịp độ hoạt động của lớp, của nhóm
Nề nếp học tập của học sinh
Quan hệ của các nhóm và từng cá nhân học sinh
4. Thực hiện nghiêm túc các nguyên tắc trong khi dự giờ:
Khi dự dờ của giáo viên tôi đã thực hiện một số nguyên tắc cơ bản sau
đây:
Đánh giá phải chính xác, khách quan: Kết quả nhận xét đánh giá phải
đúng thực trạng giờ dạy, không định kiến, không thiên vị và không làm hình
thức giả tạo.
Dự giờ dạy trên lớp của giáo viên phải có tính hiệu quả: Nhận xét đánh
9
giá nhằm để đôn đốc, thúc đẩy giáo viên phát huy điểm mạnh, khắc phục hạn
chế để giảng dạy tốt hơn. Nhận xét đánh giá không phải là cố tìm ra chỗ sai của
giáo viên đứng lớp.
Dự giờ dạy trên lớp của giáo viên phải thường xuyên, kịp thời: Hoạt động
dự giờ phải có kế hoạch từ đầu năm học, thực hiện thường xuyên trong cả năm
học. Không nên chỉ dự giờ dạy trên lớp của giáo viên khi "có vấn đề"
Dự giờ dạy trên lớp của giáo viên phải được tiến hành một cách công
khai: Đó là sự thể hiện dân chủ trong quản lý. Cần phải động viên, thu hút cá
nhân, các tổ chức trong nhà trường tham gia vào hoạt động dự giờ.
5. Xây dựng nội dung cụ thể mà người dự cần quan sát đánh giá trong
tiết dạy:
Xây dựng được những nội dung cụ thể mà người dự cần quan sát, đánh
giá trong mỗi tiết dạy là một việc làm cần thiết, bên cạnh việc xác định những
nội dung mà người dự cần quan sát đánh giá thì đây còn là cơ sở để giáo viên tự
đánh giá kết quả giờ dạy của mình khi không có người dự, và cũng là cơ sở để
giáo viên phấn đấu nâng cao chất lượng trong giảng dạy. Khi xây dựng nội
dung cụ thể cần quan sát đánh giá cần đảm bảo tính khoa học và tính thực tiễn,
phù hợp với trình độ của giáo viên, khả năng học tập của học sinh và yêu cầu về

kiến thức kỹ năng trong từng bài học. Khi xây dựng nội dung quan sát đánh giá
tôi đã căn cứ vào:
Yêu cầu về chuẩn kiến thức kỹ năng của các môn học
Tiêu chuẩn đánh giá tiết dạy theo Hướng dẫn số 10227/THPT ngày
11/9/2001 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về hướng dẫn đánh giá giờ dạy.
Những đặc trưng về các loại bài (Giảng kiến thức mới, luyện tập, thực
hành ).
Hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học (để nắm được những vấn đề cần
nhấn mạnh hoặc có sửa đổi nội dung);
Các phương pháp mới trong giảng dạy ở trường phổ thông.
Sau quá trình thực nghiệm về dự giờ và đánh giá giờ dạy tại trường tôi đã
10
xây dựng được những nội dung cần quan sát đánh giá khi dự giờ như sau:
5.1 Đối với giáo viên: Tập trung quan sát, đánh giá các nội dung sau đây:
5.1.1 Nội dung kiến thức:
Tính chính xác đầy đủ, hợp lý. Xác định đúng trọng tâm? Mức độ làm chủ
môn học, bài học? Đạt được mục tiêu của bài dạy?
Cập nhật mở rộng, nâng cao?
Tính hệ thống, lôgic
Liên hệ thực tế?
Giáo dục tư tưởng, tình cảm?
5.1.2 Hình thức tổ chức dạy học, phương pháp dạy học:
Sự phù hợp với nội dung dạy học và đối tượng học sinh?
Sự phối hợp và kỹ năng sử dụng các phương pháp và hình thức dạy học
(hệ thống câu hỏi, tổ chức hoạt động nhóm…)?
Sự linh hoạt và sinh động?
Tính hiệu quả?
Chất lượng diễn đạt của GV?
5.1.3 Sử dụng phương tiện, đồ dùng dạy học:
Sự chuẩn bị của giáo viên?

Sự phù hợp với nội dung bài dạy, với điều kiện hiện có của trường? Khắc
phục khó khăn?
Trình bày bảng, thí nghiệm…?
Tính thẩm mỹ, khoa học, hiệu quả của phương tiện, ĐDDH?
Sự đúng lúc và kỹ năng, kỹ xảo khi sử dụng?
5.1.4 Phân phối thời gian:
Có đúng kế hoạch bài giảng?
Có cân đối giữa các phần của bài, giữa các đơn vị kiến thức, giữa việc
truyền đạt lí thuyết và bài tập?
Có cân đối giữa thời gian làm việc của thầy và trò
5.2 Đối với học sinh: Tập trung quan sát đánh giá những nội dung sau:
11
5.2.1 Thái độ học tập:
Nghiêm túc, tự giác? Tích cực, chủ động hay thụ động (thể hiện ở mức độ
chuẩn bị bài ở nhà, sách giáo khoa, đồ dùng học tập, việc tham gia các hoạt
động học tập dưới sự tổ chức của giáo viên…?)
Nề nếp học tập? (thể hiện ở tư thế ngồi học, việc giơ tay phát biểu ý kiến,
việc sử dụng SGK, đồ dùng học tập, vở nháp…)
5.2.2 Phương pháp học tập:
Học sinh biết sử dụng phù hợp và có hiệu quả các phương pháp học tập
bộ môn không? Sự thích ứng được các phương pháp dạy học của giáo viên?
Việc nghe, ghi, phát biểu; phát hiện, lật lại vần đề như thế nào?
5.2.3 Rèn luyện kỹ năng:
Việc hình thành kỹ năng, kỹ xảo (nghe, nói, đọc, viết, tính toán, so sánh,
phân tích, tổng hợp, giải quyết vấn đề…?)
5.2.4 Kết quả học tập:
Tỷ lệ học sinh nắm được bài, hiểu được bài? (thông qua việc học sinh nêu
câu hỏi, phát biểu xây dựng bài, các câu trả lời của học sinh…)
Khả năng vận dụng kiến thức để làm bài tập, làm bài kiểm tra, lý giải các
vấn đề trong cuộc sống.

Sự tiến bộ của học sinh.
5.3 Mối quan hệ giữa giáo viên và học sinh, giữa học sinh và học sinh:
Tập trung quan sát và đánh giá các nội dung sau:
5.3.1 Giao tiếp thầy-trò:
Sự phối hợp làm việc giữa thầy và trò có đồng bộ không? giáo viên có tôn
trọng, gần gủi, thương yêu học sinh? (qua thái độ, cử chỉ, ngôn ngữ, phong
thái…)
Giaos viên có theo dõi được tất cả học sinh trong lớp không? Có chú ý
động viên, biểu dương, khích lệ học sinh không?
Việc phát hiện lỗi, chỉ rõ nguyên nhân mắc lỗi và hướng dẫn học sinh tự
sửa lỗi?
12
Sự tôn trọng, lễ phép của học sinh khi trả lời các câu hỏi của giáo viên
5.3.2 Giao tiếp trò-trò:
Sự tôn trọng, hợp tác khi làm việc theo nhóm, khi làm thực hành, khi
nhận xét các câu trả lời của bạn (ngôn ngữ, cử chỉ, ứng xử…)
5.3.3 Không khí làm việc:
Có đồng bộ trong cả lớp, giữa các đối tượng học sinh? Sôi nổi, tích cực
hay trầm lắng, thụ động? Thoải mái, tự nhiên, nhẹ nhàng hay giả tạo, đối phó, gò
ép, nặng nề? (thể hiện qua nét mặt, cử chỉ, thái độ… của giáo viên và học sinh)
5.3.4 Xử lý tình huống:
Tính linh hoạt, sư phạm, hợp lý, hiệu quả trong các xử lý tình huống sư
phạm diễn ra trong lớp học.
6. Thực hiện nghiêm túc các bước dự giờ:
Trong quá trình tổ chức dự giờ tôi đã yêu cầu các giáo viên tham gia dự
thực hiện tôt các bước sau:
6. 1: Chuẩn bị dự giờ
Xác định mục đích dự giờ; Xác định vị trí của giờ dự trong chương trình
môn học
Nắm được mục đích yêu cầu; nội dung của bài giảng và những dự kiến

thực hiện bài giảng của giáo viên;
Nghiên cứu nắm vững tình hình học tập của học sinh lớp sẽ dự;
Phác thảo nội dung cần quan sát;
Xác định phương pháp kiểm tra tri thức, kỹ năng của học sinh sau giờ
học.
6. 2: Tiến hành dự giờ:
Trong quá trình dự giờ tôi tập trung quan sát đánh giá những nội dung đã
đề ra, không can thiệp gì trong suốt quá trình dự giờ. Giữ vị trí trung lập, không
phán xét hoặc định kiến về việc điều gì nên xảy ra hoặc nên giảng thế nào. Tập
trung vào việc ghi nhận thông tin mô tả, tránh tuyệt đối đánh giá hoặc phán xét.
Ghi lại nguyên văn một số câu hỏi và trả lời để minh họa cho những quan sát
13
của mình. Chú ý quan sát sự tham gia của học sinh: bao nhiêu học sinh tham
gia vào những hoạt động nào. những học sinh tham gia thuộc nhóm đối tượng
nào?
Việc ghi chép trong quá trình dự tôi coi trọng những nội dung sau: Ghi
chép cụ thể các nội dung: Hoạt động, Thời gian, ví dụ minh họa; Ghi lại những
phát kiến trong quá trình dự giờ để hỏi hoặc chia sẻ với người dạy sau khi kết
thúc bài giảng; Ghi lại những câu hỏi: khi không hiểu, muốn làm rõ hơn để hỏi
người dạy sau khi kết thúc bài giảng; Sau khi kết thúc bài giảng, tóm tắt lại
những gì mình quan sát được cùng với những khuyến nghị phù hợp.
6.3: Phân tích giờ dạy của giáo viên:
Trước khi góp ý giờ dạy cho giáo viên được dự giờ tôi đã họp với
những người cùng dự để thông nhất một số nội dung trao đổi với giáo viên.
(Xác định nội dung trao đổi, sắp xếp các vấn đề cần trao đổi, chuẩn bị cách tiếp
cận, cách trao đổi cho phù hợp, đúng đối tượng và hiệu quả.)
6.4 Trao đổi với giáo viên:
Trong quá trình trao đổi giờ dạy với giáo viên cần tạo cảm giác thoải mái,
tin tưởng cho giáo viên trước, trong và sau khi trao đổi.
Đề nghị giáo viên nêu mục đích, yêu cầu của bài, nội dung, phương pháp,

hình thức tổ chức dạy học đã được thể hiện trong tiết dạy so với dự kiến ban đầu
đã thực hiện đến đâu, có khó khăn, thuận lợi gì trong quá trình thực hiện.
Nêu nhận xét ưu, khuyết điểm, phân tích những nguyên nhân của những
ưu, khuyết điểm đó.
Thống nhất chung giữa người dạy và người dự về những ưu điểm, nhược
điểm của tiết dạy và định hướng cải tiến trong các tiết dạy sau của bài dạy
7. Xây dựng lực lượng và các hình thức dự giờ trong năm học
7.1 Lực lượng dự giờ:
Tôi đã xây dựng lực lượng dự giờ dạy trên lớp theo 2 tuyến: Tuyến trường
và tuyến tổ.
Tuyến trường: Gồm Ban kiểm tra nội bộ trường học và những giáo viên
14
có kinh nghiệm. Tùy theo từng tiết dự để bố trí người dự , mỗi tiết dự cần đảm
bảo ít nhất 3 người.
Tuyến tổ: Căn cứ kế hoạch dự giờ trong năm học của trường. Căn cứ
nhiệm vụ chuyên môn của tổ, tổ trưởng xây dựng kế hoạch dự giờ của giáo viên
theo tiêu chuẩn quy định và Phó Hiệu trưởng được Hiệu trưởng ủy quyền duyệt
các kế hoạch này. Lực lượng dự giờ tuyến tổ là tất cả giáo viên bộ môn trong tổ.
Trong quá trình dự giờ ở các lớp nếu có điều kiện thì mời thêm giáo viên chủ
nhiệm lớp cùng tham gia dự.
Sau mỗi học kỳ tôi tổ chức họp các lực lượng tham gia dự giờ để đánh giá
rút kinh nghiệm cho thời gian tiếp theo.
7.2 Các loại hình dự giờ.
Loại hình Dự giờ kiểm tra
Dự giờ thao
giảng
Dự giờ dạy giỏi
Dự giờ rút
kinh nghiệm
Mục tiêu

Đánh giá tay
nghề giáo viên
Thúc đẩy
phong trào thi
đua trong giáo
viên
Lựa chọn giáo
viên dạy giỏi
Học tập kinh
nghiệm lẫn
nhau
Cách tổ
chức
Thành lập
BKT;
Lên kế hoạch
Xây dựng chủ
đề thảo giảng
Theo qui định
điều lệ thi
GVG
Tự bố trí
Người dạy
Giáo viên được
kiểm tra
Giáo viên
được chọn
Giáo viên đăng
ký dự thi
Giáo viên

Người dự Ban kiểm tra
nội bộ
Toàn thể GV Ban giám khảo Giáo viên
Kết luận sau
dự giờ
Đánh giá, xếp
loại tay nghề
Khen thưởng
giáo viên trong
các đợt thi đua
Quyết định
công nhận danh
hiệu GV giỏi
Giáo viên dạy
và dự rút kinh
nghiệm lẫn
nhau
8. Quản lý tốt hoạt động dự giờ, thăm lớp của tổ chuyên môn:
15
Bên cạnh kế hoạch dự giờ của nhà trường tôi luôn coi trong việc xây
dựng và thực hiện kế hoạch dự giờ của các tổ chuyên môn. Khi triển khai thực
hiện nhiệm vụ năm học các tổ chuyên môn căn cứ vào kế hoạch dự giờ của nhà
trường và thực tế hoạt động chuyên môn để xây dựng kế hoạch dự giờ trong
năm học. Nhưng kế hoạch dự giờ của các tổ chuyên môn phải tập trung vào một
số nội dung cơ bản sau đây:
Thực nghiệm các chuyên đề mới phương pháp dạy học
Giải quyết các nội dung khó dạy các vấn đề về phương pháp dạy học còn
tồn tại hạn chế trong năm học qua
Nâng cao năng lực dự giờ, đánh giá giờ dạy của các thành viên trong tổ
Có nhiều hình thức dự giờ thiết thực và có hiệu quả

Đảm bảo để các cá nhân đều tham gia đầy đủ các hoạt động dự giờ
Những bài khó dạy cả tổ có thể tổ chức soạn bài tập thể cử giáo viên dạy
để rút kinh nghiệm trong giảng dạy.
9. Quản lý hoạt động dự giờ thường xuyên cho giáo viên:
Với cách làm trước đây, các giáo viên hầu như chỉ được tham gia dự giờ
nhân dịp các ngày lễ mang tính chất thao giảng của mỗi giáo viên (Mỗi dịp kỉ
niệm, các giáo viên thường đăng kí tham gia thao giảng một tiết dạy để chào
mừng và các giáo viên trong tổ đến dự giờ) do đó việc tổ chức rút kinh nghiệm
cho mỗi tiết dạy còn rất hạn chế, phần lớn các giáo viên chỉ dự giờ chứ ít khi rút
kinh nghiệm vì cho rằng đó là tiết dạy chào mừng. Cũng chính vì lí do trên mà
công tác dự giờ của giáo viên kém hiệu quả, giáo viên chưa thực sự ý thức tự
giác trong trao đổi bài với đồng nghiệp và dần đánh mất cơ hội tham gia góp ý
bài dạy cho đồng nghiệp, các đóng góp ý kiến thường chỉ tập trung vào các cán
bộ chỉ đạo như Tổ trưởng hay Hiệu trưởng, Hiệu phó. Xuất phát từ những thực
tế đó, hai năm gần đây chúng tôi đã chú ý khắc phục để đưa ra những cách làm
khác nhau giúp giáo viên tích cực chủ động hơn trong việc dự giờ thăm lớp:
Đối với giáo viên sau khi xây dựng kế hoạch dự giờ thì các tổ trưởng
16
thường xuyên kiểm tra việc dự giờ của giáo viên, để đôn đốc nhắc nhở giáo viên
thực hiện đúng kế hoạch
Căn cứ vào thời khoá biểu trên lớp của mỗi giáo viên, tôi đã cùng với các
tổ trưởng chuyên môn lên lịch dự giờ cụ thể cho mỗi giáo viên. theo các loại
hình dự giờ đã được xây dựng
Khi dự giờ thực hiện nghiêm túc việc ghi chép, đánh giá rút kinh nghiệm
và trao đổi với đồng nghiệp
10. Triến khai các kinh nghiệm sau khi dự giờ :
Triển khai những kinh nghiệm đã được rút ra sau khi đánh giá giờ dạy
của giáo viên là một hoạt động quan trọng nhất trong việc dự giờ, thăm lớp.
Nắm được vai trò và ý nghĩa của hoạt động đó, nhà trường yêu cầu giáo viên ghi
lại những ý kiến đóng góp của mình vào phiếu dự giờ, khi sinh hoạt chuyên

môn, mỗi giáo viên dựa vào phiếu đó để phát biểu ý kiến xây dựng tiết dạy. Nếu
trong tiết dạy có nhiều ý kiến đóng góp trái ngược nhau thì tổ trưởng chuyên
môn sẽ trực tiếp thống nhất ý kiến với các giáo viên để đi đến kết luận và có thể
chỉ đạo giáo viên dạy lại tiết dạy đó để mỗi giáo viên thực sự hết những thắc
mắc băn khoăn về tiết dạy.
III. Hiệu quả của việc chỉ đạo thực hiện các giải pháp nâng cao chất lượng
và hiệu quả hoạt động dự giờ:
Sau khi thực hiện các giải pháp đã trình bày ở trên tôi đã thu được
những kết quả như sau:
Giáo viên đã có chuyển biến tích cực về nhận thức trong hoạt động
dự giờ, thấy rõ vị trí vai trò và tác dụng của hoạt động dự giờ đối với công
tác giảng dạy của bản thân, tích cực hăng hái tham gia hoạt động dự giờ
Việc nhận xét đánh giá giờ dạy đã đi vào chiều sâu có hiệu quả thiết thực,
giúp thúc đẩy quá trình đổi mới phương pháp dạy học
Giáo viên tự tin khi giảng dạy trên lớp, chủ động, tích cực hơn trong bài
giảng của mình. sử lý linh hoạt các tình huống sư phạm diễn ra trong dạy học,
khắc phục được nhiều những sai sót trong giảng dạy
17
Việc vận dụng các giải pháp trên đã giúp Ban giám hiệu nhà trường và
các tổ trưởng bộ môn, những người dự giờ thống nhất dễ dàng đánh giá xếp loại
giờ dạy, giáo viên tự nhìn nhận đúng năng lực giảng dạy của mình, từ đó có ý
thức bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ đồng thời là cơ sở để nhà trường lập kế
hoạch đào tạo bồi dưỡng giáo viên trong mỗi năm học
Kết quả việc vận dụng các giải pháp trên còn được thể hiện ở đội ngũ giáo
viên giỏi cấp huyện: Năm học 2010- 2011 nhà trường có 1 giáo viên đạt giáo
viên dạy giỏi cấp huyện; Năm học 2011- 2012 nhà trường có 2 giáo viên đạt
giáo viên dạy giỏi cấp huyện; Năm học 2012- 2013 nhà trường có 2 giáo viên
đạt giáo viên dạy giỏi cấp huyện;
PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT
I.Một số bài học kinh nghiệm:

Trong quá trình nghiên cứu vận dụng các giải pháp để nâng cao chất lượng
và hiệu quả hoạt động dự giờ ở trường THCS Tân Lập tôi đã rút ra được một số
các bài học kinh nghiệm sau:
Trước hết bản thân người cán bộ quản lí phải nắm thật vững lí luận về công
tác quản lí nhà trường nói chung và công tác quản lý hoạt động dự giờ nói riêng
đồng thời áp dụng một cách sáng tạo, có chọn lọc các biện pháp quản lý hoạt
động dự giờ để phù hợp với tình hình nhà trường.
Ngay từ đầu năm cần lập kế hoạch dự giờ thật cụ thể từ kế hoạch năm đến
kế hoạch tháng và chi tiết thành kế hoạch tuần đồng thời công khai để mọi người
đều biết và thực hiện.
Đưa ra dự thảo những mục đích, nội dung, phương pháp, cách thức tổ chức
hoạt động dự giờ đảm bảo đúng nguyên tắc, in thành các bản đưa về các tổ
chuyên môn thảo luận, góp ý. Trên cơ sở các ý kiến của tổ, cần chỉnh sửa và
trình hiệu trưởng kí và ban hành. Khi đã có sự thống nhất sẽ tổ chức cho cả
trường tiếp thu để nắm vững và thực hiện.
18
Để thực hiện tốt hoạt động dự giờ có chất lượng và mang lại hiệu quả thiết
thực sau vào đầu năm học cần tổ chức tập huấn cho các giáo viên trong Ban
kiểm tra nội bộ trường học và những người trực tiếp cho điểm xếp loại giờ dạy
Cần đa dạng các phương pháp hình thức dự giờ phù hợp với từng thời
điểm, từng đối tượng, từng mục tiêu
Trong quá trình chỉ đạo hiệu trưởng thường xuyên theo dõi, hướng dẫn,
kiểm tra hoạt động dự giờ để có những điều chỉnh kịp thời.
Hàng tháng, trong các cuộc họp chuyên môn luôn có tổng kết, đánh giá
hoạt động dự giờ một cách chính xác nhất.
Trong quá trình thực hiện nên thường xuyên ghi lại nhật kí công tác để rút
kinh nghiệm cho những năm học sau.
II. NHỮNG KIẾN NGHỊ:
- Đối với trường:
Các tổ chức trong nhà trường cũng cần xây dựng kế hoạch để dự giờ các thành

viên trong tổ chức mình với hình thức dự giờ rút kinh nghiệm. Có những qui
định khen thưởng cụ thể cho giáo viên khi họ đạt đanh hiệu giáo viên dạy giỏi
các cấp. Khuyến khích các cá nhân trong tổ chức tích cực tham gia hoạt động dự
giờ
- Đối với phòng giáo dục:
Chỉ đạo các cụm tổ chức để giáo viên dự giờ các giáo viên trong cụm ở
những môn mà mỗi trường chỉ có 1 giáo viên
THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ
P.HIỆU TRƯỞNG
Nguyễn Văn Thăng
Thanh hoá, ngày 20 tháng 3 năm 2013
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết,
không sao chép nội dung của người khác
Họ tên và chữ ký
Nguyễn Đăng Quang
19