giáo dục ý thức học sinh thông qua một số bài giảng giáo dục công dân lớp 10

Sáng kiến kinh nghiệm GV : Trần Thị
Lan Anh
th
1
Trng thpt Tnh gia 5
Sở GD& ĐT THANH HOá
Trờng thpt tĩnh gia 5



đề tài
GIO DC í THC HC SINH THễNG QUA
MT S BI GING GIO DC CễNG DN LP 10

Ngi thc hin: Trần Thị Lan Anh
Chc v : Giỏo Viờn
SKKN thuc lnh vc (mụn ) : GDCD


thanh ho năm 2013
Sáng kiến kinh nghiệm GV : Trần Thị
Lan Anh
Phần A những vấn đề chung
I. Lí DO CHN TI
Có rất nhiều ý kiến cho rằng học môn GDCD vừa khó vừa khô khan và không
gây hứng thú gì cho ngời học, cũng có ý kiến cho rằng môn GDCD quá dễ ,
ai cũng học đợc và ai cũng dạy đợc vì đó là môn không quan trọng. Với cơng
vị là ngời trong cuộc tôi cho rằng cả hai quan điểm trên đều sai cả , học môn
học này khó thật nhng lại rất hay , rất phong phú thậm chí còn có ý nghĩa
thực tiẽn cao, nó giúp cho con ngời có quan điểm ,cách nhìn nhận và phơng
hớng đúng đắn trên con đờng tơng lai của mình. Vấn đề là ở chỗ ngời giáo

viên GDCD phải làm thế nào để cho mọi ngời đặc biệt là phụ huynh và học
sinh cảm nhận đợc tầm quan trọng của môn học này.
Hai năm học lại đây giáo viên GDCD đợc tham gia xét hạnh kiểm của học
sinh,vậy nên lại thêm trọng trách lớn hơn cho chúng tôi trong quá trình giảng
dạy. Học sinh vừa bớc vào lớp 10 còn bỡ ngỡ,các em lại đang ở độ tuổi đang
trởng thành nên việc giáo dục nhân cách sống cho các em là quan trọng và
cần thiết, điều này phải đợc tiến hành dần dần qua từng tiết học trong chơng
trình GDCD THPT và đặc biệt là chơng trình lớp 10
Mặt khác việc thc hin tt cỏc chc nng v nhim v ca mụn hc,
ngi giỏo viờn trong mi tit dy cn phi quỏn trit sõu sc cỏc nguyờn tc c
bn:
- Nguyờn tc tớnh ng.
- Nguyờn tc tớnh khoa hc.
- Nguyờn tc tớnh thc tin.
ú l lun im xut phỏt cú tớnh quy lut ch o ton b quỏ trỡnh ging dy
ca ngi giỏo viờn núi chung v vic hc tp mụn GDCD lớp 10 ca cỏc em
hc sinh núi riờng.
Thc t cho thy rng vic ỏp dng kinh nghim Cn
quỏn trit sõu sc cỏc nguyờn tc c bn vo trong vic ging dy mụn GDCD
lớp 10 nh trng ph thụng trung hc ó giỳp cho tit dy, gi dy ca cỏ
2
Trng thpt Tnh gia 5
Sáng kiến kinh nghiệm GV : Trần Thị
Lan Anh
nhõn tụi, sinh ng hn, hp dn hn v t hiu qu cao hn. Chớnh vỡ vy tụi
xin c trỡnh by vi cỏc bn ng nghip mt s kinh nghim ca bn thõn ó
c ỳc rỳt t trong thc t ging dy mụn GDCD lớp 10 nh trng THPT.
Tụi hy vng rng, nhng sỏng kin ny s giỳp cho kinh nghim ging dy ca
cỏc bn cng thờm phong phỳ.
II. C S L LUN

Trong vic ging dy mụn GDCD lớp 10 nh trng THPT, mt yờu
cu tng quỏt t ra cho mi ngi giỏo viờn l truyờn th chớnh xỏc, y cỏc
tri thc khoa hc v ch ngha Mỏc-LờNin, cỏc ng li ch trng chớnh sỏch
ca ng ti i tng hc sinh THPT cũn ớt tui, vn sng thc tin nghốo
nn, kh nng t duy khỏi quỏt cha cao.
Chớnh vỡ vy vic quỏn trit cỏc nguyờn tc, tớnh ng, tớnh khoa hc, tớnh thc
tin vo trong vic ging dy mụn GDCD lớp 10 nh trng THPT Tĩnh gia 5
núi riờng v cỏc trng THPT núi chung l mt lun im cú tớnh ch o ton
b hot ng dy ca ngi giỏo viờn v hot ng hc ca ngi hc sinh.
III. C S THC TIN
* Th nht : Xut phỏt t nhng thc t trờn, bn thõn tụi l mt giỏo
viờn THPT, mc dự dy mụn GDCD lớp 10 cng luụn trn tr v i mi
phng phỏp ging dy ca mỡnh, v i tng ging dy ca mỡnh lm
sao ú cho mi gi ging phi t kt qu cao nht.
* Th hai: Xut phỏt t c trng ca b mụn GDCD lớp 10 vi ni
dung l nhng nguyờn lý ca ch ngha Mỏc-LờNin, những phạm tru đạo đức cơ
bản giúp học sinh hình thành nhân cách sống và trách nhiệm của mình đối với
cộng đồng , xã hội Qua thc t ỏp dng kinh nghim Cn quỏn trit sõu sc cỏc
nguyờn tc tớnh ng, tớnh khoa hc v tớnh thc tin trong quỏ trỡnh ging dy
mụn GDCD lớp 10 nh trng THPT tụi thy gi dy ca mỡnh t hiu qu
cao hn.
IV. MC CH CA TI
1.i vi giỏo viờn
3
Trng thpt Tnh gia 5
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm GV : TrÇn ThÞ
Lan Anh
Nguyên tắc tính Đảng sẽ giúp cho người giáo viên có một lòng nhiệt
huyết trong quá trình giảng dạy, trung thành với quan điểm của chủ nghĩa Mác-
LêNin, đấu tranh không khoan nhượng với những khuynh hướng sai lầm đi

ngược lại với quan điểm của Đảng và Nhà nước.
Nguyên tắc tính khoa học sẽ giúp cho người giáo viên đưa ra một kết cấu
bài giảng và kết cấu kiến thức cơ bản cho học sinh ghi một cách lôgíc hơn. Qua
đó hình thành cho các em một tư duy lý luận chặt chẽ.
Nguyên tắc tính thực tiễn sẽ giúp cho người giáo viên phải không ngừng
cập nhật với các số liệu mới nhất, thông tin mới nhất để lấy dẫn chứng cho từng
tiết giảng của mình, có như vậy bài giảng mới được hấp dẫn và sinh động.
2. Đối với học sinh
Nguyên tắc tính Đảng sẽ hình thành cho các em thái độ và hành động
kiên quyết đấu tranh chống lại các hiện tượng tiêu cực ở xung quanh nơi mình
đang sống. Các em biết tuyên truyền, vận động mọi người xung quanh cùng thực
hiện tốt đường lối chính sách của Đảng và Nhà nước ta.
Nguyên tắc khoa học sẽ giúp các em có một tư duy lôgíc trong khi lý giải
một vấn đề thực tiễn và hiểu các qui luật, phạm trù của chủ nghĩa Mác-LêNin
một cách chính xác hơn.
Nguyên tắc thực tiễn sẽ giúp các em tin tưởng vào đường lối lãnh đạo của
Đảng và Nhà nước ta, tin tưởng vào tính đúng đắn của chủ nghĩa Mác-LêNin.
Mặt khác nguyên tắc tính thực tiễn còn giúp các em biết nhìn thẳng vào sự thật
của xã hội để thấy được mặt tích cực và mặt tiêu cực của xã hội
PHẦN B:
NỘI DUNG SÁNG KIẾN.
I. KINH NGHIỆM ÁP DỤNG:
Việc quán triệt các nguyên tắc tính Đảng, tính khoa học, tính thực tiễn
trong việc dạy môn GDCD ở nhà trường THPT có ý nghĩa cực kì quan trọng đối
4
Trường thpt Tĩnh gia 5
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm GV : TrÇn ThÞ
Lan Anh
với người giáo viên không những ở khâu giảng bài ở trên lớp mà còn có tác
dụng tích cực ở khâu giáo dục ý thức cho học sinh sau bài học

Trong quá trình giảng dạy với những kiến thức được học ở trường ĐH tôi
nhận thấy rằng học thuyết Mác-Lênin là học thuyết xã hội mang tính đúng đắn
sâu sắc, vì thế khi soạn giảng tôi cố giảng chắt lọc những kiến thức cơ bản nhất
của bài học để học sinh dễ hiểu dễ nhớ dễ vận dụng, nhưng đồng thời vẫn đảm
bảo được tính chính xác tính trung thực với quan điểm của chủ nghĩa Mác-
Lênin.
Mặt khác trong quá trình giảng bài ở trên lớp khi đưa ra nhiều tình huống,
nhiều bài tập … nếu học sinh có cách hiểu sai không đúng với bản chất của chủ
nghĩa Mác-LêNin và đường lối chủ trương của Đảng ta, thì tôi tìm cách phân
tích, giảng giải để học sinh thấy được cái sai của mình. Đó chính là một yêu cầu
của nguyên tắc tính Đảng (đấu tranh không khoan nhượng với các quan điểm
thù địch).
Hơn thế nữa tri thức của chủ nghĩa Mác-LêNin bao giờ cũng mang tính
khoa học cho nên tôi thấy mình càng phải trình bày diễn giải và đưa ra các kiến
thức cơ bản một cách tinh giản, cô đọng lôgíc. Điều đó sẽ làm cho các em dễ
hiểu và dễ nhớ hơn. (Vì kiến thức ở bài học đã được tinh giản nhất).
Và để thu hút sự chú ý của học sinh vào bài giảng thì tôi cố gằng tìm cách
liên hệ kiến thức với thực tiễn để phân tích đánh giá và tìm hiểu các câu chuyện
có liên quan đến bài học để kể cho các em nghe. Qua đó sẽ làm tăng tính hấp
dẫn, tính thuyết phục của bài giảng.
II. CÁC GIẢI PHÁP THỰC HIỆN
1. Những ảnh hưởng về phẩm chất và năng lực của người thầy, cô giáo
trong giáo dục đạo đức cho học sinh.
Giáo dục đạo đức cho thế hệ trẻ là một việc làm rất quan trọng đối với sự tồn
vong của một dân tộc, bởi thế hệ trẻ là người chủ tương lai của nước nhà và
điều này được thông qua:
Thứ nhất : Nguyên tắc tính Đảng
5
Trường thpt Tĩnh gia 5
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm GV : TrÇn ThÞ

Lan Anh
Một số yêu cầu cơ bản trong việc bảo đảm nguyên tắc tính Đảng:
- Trước tiên phải trung thực với chủ nghĩa Mác-LêNin: Điều đó đòi hỏi
người giáo viên GDCD phải là một chiến sĩ trên mặt trận văn hoá - tư tưởng của
Đảng. Do đó cần phải trung thực với chủ nghĩa Mác-LêNin mà sự trung thực ở
đây không phải trung thực trên từng câu, chữ mà là trong thực chất hành động
cách mạng và khoa học vốn là hai mặt đặc tính căn bản kết hợp làm một số
trong bản thân của chủ nghĩa Mác-LêNin.
Trung thực với chủ nghĩa Mác-Lênin đòi hỏi người giáo viên GDCD phải
công khai giữ vững lập trường của giai cấp công nhân của Đảng mà giảng dạy.
Lê Nin có nói rằng: Chủ nghĩa duy vật bắt buộc chúng ta mỗi khi đánh giá một
sự kiện phải công khai dứt khoát đứng về một tập đoàn xã hội nhất định (quan
điểm giai cấp).
Trung thực với chủ nghĩa Mác-Lênin là yêu cầu quan trọng bậc nhất đối
với người giáo viên GDCD. Nó đòi hỏi mỗi người giáo viên phải không ngừng
học tập nâng cao trình độ hiểu biết một cách thấu đáo về chủ nghĩa Mác-Lênin,
về đường lối chính sách của Đảng, đồng thời phải không ngừng rèn luyện bồi
dưỡng lòng nhiệt tình cách mạng. Trong hai điều đó thì nhiệt tình cách mạng là
cái gốc.
* Ví dụ:
Khi giảng dạy bài 2 thế giới vật chất tồn tại khách quan thì cần khẳng
định được tính đúng đắn của chủ nghĩa duy vật về nguồn gốc con người và xã
hội loài người.
Con người, xã hội loài người chỉ là một sản phẩm của giới tự nhiên theo
sơ đồ sau:
SĐ: Thế giới TN vô cơ –> Thế giới TN hữu cơ –> Hạt côa xecva
–>Thế giới thực vật –> Thế giới động vật –> Vượn người
–>Người tối cổ –> Người tinh khôn.
Mặt khác chúng ta còn hiểu rằng con người chỉ tồn tại và phát triển trong
môi trường tự nhiên. Do đó con người cần có nhận thức đúng đắn về tự nhiên và

6
Trường thpt Tĩnh gia 5
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm GV : TrÇn ThÞ
Lan Anh
có hành động đúng để tác động vào tự nhiên một cách phù hợp với quy luật của
nó.
Hơn thế nữa trong khi giảng bài này người giáo viên cũng không thể quên
không phê phán các quan điểm duy tâm về nguồn gốc của con người.
( Bà Nữ Oa dùng bùn nặn ra con người và thổi vào đó sự sống. Đất sét
nặn ra đàn ông, xương sườn người đàn ông tạo ra đàn bà) ấy.
(Con người có hai phần: Phần thể xác được tạo thành từ đất, nước, lửa,
không khí. Thể xác là vật hữu hình nên có sinh tử. Còn linh hồn con người do
thượng đế tạo ra, nên nó là bất tử. Khi con người chết đi linh hồn thoát ra khỏi
thể xác tới ngụ ở một ngôi sao nào đó. Khi một thể xác mới ra đời thì linh hồn
đó lại nhập và tạo ra con người hoàn chỉnh – Pla ton).
2. Nguyên tắc tính khoa học
Như chúng ta đã biết việc giảng dạy môn GDCD líp 10 là một khoa học
xét cả về mặt nội dung tri thức và cả hình thức tổ chức.
Do đó, việc xây dựng tư tưởng chính trị và phẩm chất đạo đức cách mạng,
cho học sinh không phải là một cái gì khác mà chính là ở ngay trong việc truyền
thụ tri thức qua các bài học GDCD ở chương trình lớp 10
Quan niệm trên đòi hỏi người giáo viên dạy môn GDCD líp 10 phải
truyền thụ kiến thức một cách lôgic, khoa học. Chính vì vậy ta cần quán triệt
một số yêu cầu trong việc đảm bảo tính khoa học như sau:
Một là: Phải truyền thụ chính xác các khái niệm phạm trù, nguyên lí quy
luật của CN Mác-Lê nin:
- Bất kỳ một môn học nào cũng bao gồm hệ thống các khái niệm, quy luật
… chúng là những công cụ, ngôn ngữ chung của tư duy dễ diễn đạt tư tưởng.
Nếu không hiểu đúng các khái niệm, quy luật… thì sẽ không nắm được nôi dung
khoa học của môn học từ đó sẽ nhầm lẫn giữa cái nọ với cái kia.

Ví dụ: Ở bài 4 nguồn gốc vận động và phát triển
- Khi tìm hiểu khái niệm mâu thuẫn là một chỉnh thể trong đó hai mặt đối
lập vừa thống nhất với nhau vừa đấu tranh với nhau.
7
Trường thpt Tĩnh gia 5
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm GV : TrÇn ThÞ
Lan Anh
- Ta phân tích ở ba khía cạnh:
+ Chỉnh thể là một khối thống nhất. Ví dụ: Trong một cơ thể sinh
vật có biến dị và di truyền .
+ Thống nhất với nhau là: Liên hệ, gắn bó với nhau.
+ Đấu tranh với nhau là: Trái ngược nhau, bài trừ nhau.
* Ví dụ: Bài 5 về cách thức vận động của các sự vật hiện tượng
(Lớp 10).
Về khái niệm “ chất là thuộc tính tiêu biểu nhất để phân biệt nó với các
sự vật khác ”.
Nhưng thuộc tính tiêu biểu đó phải được đặt trong cùng một quan hệ nào
đó.
+ Chẳng hạn lấy ví dụ về nước: Phải đặt trong mối quan hệ là trạng thái ta
sẽ có 3 trường hợp có thể xảy ra:
- Từ 100
0
C trở lên: H
2
O bay hơi.
- Trong khoảng từ 0
0
C đến 100
0
C: H

2
O trạng thái lỏng.
- Dưới 0
0
C: H
2
O ở trạng thái rắn.
Hoặc trong quan hệ khác thì ta có thể phân biệt các chất: Đường, ớt, gừng,
muối qua cùng một quan hệ là mùi vị:
- Đường: Vị ngọt, màu trắng, hạt nhỏ.
- Ớt: Vị cạy, màu đỏ.
- Gừng: Vị cay, màu vàng.
- Muối: Vị mặn, màu trắng, hạt to.
Hai là: Khi đưa ra sự kiện phải chân thực, khi khái quát phải đúng đắn,
khi kết luận phải chính xác.
Đây cũng là yêu cầu có tính nghiêm ngặt đối với việc giảng dạy môn
GDCD để nhằm đảm bảo tính khoa học của tri thức. Ăng ghen đòi hỏi rằng khi
chúng ta muốn nhận xét tự nhiên, xã hội, lịch sử loài người hay sự hoạt động
tinh thần của chính bản thân ta một cách có suy nghĩ thì phải tôn trọng bức tranh
hiện thực.
8
Trường thpt Tĩnh gia 5
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm GV : TrÇn ThÞ
Lan Anh
Bởi vậy bất kỳ một sự kiện nào, một chi tiết nào khi đưa vào bài giảng
đều phải kiểm tra cẩn thận và phải có cơ sở vững vàng của nó.
Và trong khi nêu sự kiện chúng ta không nên lẩn tránh các vấn đề tiêu cực
của xã hội chính vì thế Lê nin cho rằng: Cần phải cho nhân dân ta biết sự thật và
sự thật dù có chua chát đến đâu, người ta cũng phải nhìn thẳng vào nó. Chỉ có
như thế nhân dân mới học được cách đấu tranh chống lại sự dối trá. Nếu không

học sinh sẽ có lý do để nghi ngờ việc đưa ra các sự kiện, cách khái quát và kết
luận của giáo viên. Song, trung thực trong giảng dạy không giống với thái độ
lãnh đạm khách quan của giai cấp tư sản. Vì vậy khi đưa các sự kiện đòi hỏi
người giáo viên phải có hiểu biết sâu sắc về hoàn cảnh kinh tế chính trị và xã hội
phải biết nắm vững toàn bộ sự kiện, từng nhân tố trong mối quan hệ rằng buộc
giữa chúng từ đó khái quát và kết luận đúng bản chất của vấn đề và vạch ra xu
hướng vận động phát triển của chúng một cách khoa học.
* Ví dụ: Bài 7 thực tiễn và vai trò của thực tiễn đối với nhận thức.
Người giáo viên đưa ra các sự kiện phải chân thực chính xác:
Sự kiện năm 1952 Wat Mam người Đức đã tìm ra Step tô mi xin. Tiếp thu
thành tựu đó sau 3 tháng Bác sỹ Đặng Văn Ngữ tìm ra 18 loại Steptômixin chữa
được các loại vết thương mãn tính đã bị bưng mủ.
Ba là: Trình bày các tri thức và bài giảng phải có lôgic chặt chẽ.
Nguyên tắc tính khoa học còn thể hiện ở sự trình bày các tri thức và kết
cấu bài giảng một cách lôgic chặt chẽ. Những đặc điểm đó là cái vốn có trong
các nguyên lý của chủ nghĩa Mác-LêNin và đường lối chính cách của Đảng. Bởi
vì bất kỳ một môn khoa học nào cũng là một hệ thống chặt chẽ lôgic các khái
niệm, phạm trù, nguyên lý và học thuyết.
Như chúng ta đều biết chủ nghĩa Mác-LêNin “ Một học thuyết cân đối và
hoàn bị ” (Lê Nin). Còn đường lối của Đảng có tính thuyết phục cao là bởi vì nó
là sản phẩm của trí tuệ mà ở đó tính lôgic là cái nổi bật về sự vận dụng sáng tạo
lý luận vào thực tiễn nước ta.
9
Trường thpt Tĩnh gia 5
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm GV : TrÇn ThÞ
Lan Anh
Để đảm bảo tính lôgic chặt chẽ không có nghĩa là giảng dạy theo lối tỉ mỉ
tuần tự máy móc mà ngược lại phải biết lựa chọn kiến thức cơ bản. Từ đó học
sinh thấy được mối liên hệ biện chứng giữa chúng. Hiện nay các em học sinh
THPT đã tiếp cận với nhiều thông tin đại chúng cho nên cần rèn luyện cho các

em tư duy khái quát hoá, trừu tượng hoá để có thể hình thành các khái niệm
khoa học, để hiều rõ hơn về đường lối chính sách của Đảng và Nhà nước ta.
Ví dụ ở bài 4 nguồn gốc vận động, phát triển của sự vật và hiện tượng
thực chất chính là quy luật thống nhất và đấu tranh của các mặt đối lập. Cho nên
trong bài này ngoài việc cần hiểu được khái niệm “ Mâu thuẫn ” mà còn phải
hiểu mâu thuẫn chính là nguồn gốc vận động phát triển của sự vật, hiện tượng.
Trong tự nhiên sở dĩ các giống loài mới xuất hiên là do sự đấu tranh giữa
hai mặt di truyền và biến dị.
Trong xã hội có giai cấp sở dĩ có sự thay đổi các xã hội cũ bằng xã hội
mới là do sự đấu tranh giữa hai giai cấp đối kháng .
Trong nhận thức sở dĩ các tư tưởng khoa học ngày càng phát triển vì luôn
có sự đấu tranh giữa nhận thức đúng và nhận thức sai.
Quá trình đó sẽ tạo nên sự vận động, phát triển vô tận của thế giới.
- Nếu cái lạc hậu mà chiến thắng cái tiến bộ (Xét trong một thời kì nào
đó) thì đó là vận động thụt lùi.
- Nếu cái tiến bộ mà chiến thắng cái lạc hậu thì đó là sự phát triển đi lên.
- Nhưng theo quy luật của tự nhiên và xã hội thì trước sau cái tiến bộ sẽ
là cái chiến thắng.
Như vậy kiến thức ở bài 4 đã có sự liên kết gắn bó với bài 3
3. Nguyên tắc tính thực tiễn
Nguyên tắc này cũng xuất phát từ nguyên tắc giáo dục của Đảng ta là học
phải đi đôi với hành, giáo dục phải kết hợp với lao động sản xuất, nhà trường
gắn liền với xã hội. Nếu không những kiến thức sách vở kia sẽ trở thành một mớ
lý luận suông không có giá trị thực tiễn.
10
Trường thpt Tĩnh gia 5
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm GV : TrÇn ThÞ
Lan Anh
Do đó, việc giảng dạy và học tập môn GDCD líp 10 phải đạt được cái
đích là nắm được chính xác kiến thức đã học đến mức làm chỉ được nó và sử

dụng thành thạo vào trong hoạt động nhận thức cũng như hoạt động thực tiễn.
Chỉ có như thế mới đạt đến trình độ nắm vững trí thức. Từ lâu Hồ Chủ Tịch đã
chỉ ra rằng: Học tập chủ nghĩa Mác-LêNin là học tập cái tinh thần xử trí mọi
công việc đối với mọi người và đối với bản thân mình là học tập chân lý phổ
biến hoàn cảnh thực tiễn cách mạng của nước ta.
Vì vậy cần nhấn mạnh rằng toàn bộ ý nghĩa sâu sa về hiệu quả của
nguyên tắc, tính khoa học trong quá trình giảng dạy môn GDCD chỉ phát huy tác
dụng khi nó được vận dụng vào thực tiễn cuộc sống của các em học sinh ngay
hiện tại và tương lai sau này.
Dựa trên cơ sở lí luận và ý nghĩa đó cho nên chúng ta có thể thấy được
một số yêu cầu của nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn như sau:
Một là: Đảm bảo tính thực tiễn trong khâu giảng bài:
+ Chẳng hạn khi dạy về bài 8 thực tiễn và vai trò của thực tiễn đối với
nhận thức. Khi dạy đến phần nhận thức cảm tính cần lấy ví dụ kể một câu
chuyện về “Năm ông thầy bói xem voi” sẽ thấy được cái nhược điểm của nhận
thức cảm tính.
+ Hoặc trong bài 13 Công dân với cộng đồng khi tìm hiểu về vai trò của
cộng đồng. Hãy cho học sinh tìm hiểu vai trò của gia đình ( bố mẹ, anh chị em
ruột) đối với bản thân em. Từ đó sẽ suy ra vai trò của cộng đồng đối với cuộc
sống của mỗi con người.
Chúng ta vẫn biết rằng trong các nguyên lí của chủ nghĩa Mác-Lênin, dù
là trừu tượng nhất lại không thể không có một ý nghĩa thực tiễn. Hiểu nguyên lí
của chủ nghĩa Mác-Lênin nhưng phải biết chỉ ra, biết khai thác đông đủ ý nghĩa
của nó thì nhất định sẽ mang lại hiệu quả cao trong giảng dạy. Để làm được điều
đó đòi hỏi người giáo viên phải nắm vững đường lối, chính sách của Đảng, phải
hiểu biết sâu sắc các nguyên lí của chủ nghĩa Mác-Lênin, phải có vốn sống thực
tiễn nhiều…thì mới liên hệ tốt kiến thức ở bài học với đời sống hàng ngày.
11
Trường thpt Tĩnh gia 5
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm GV : TrÇn ThÞ

Lan Anh
Hai là: Đảm bảo tính thực tiễn trong hoạt động nhân thức và các hoạt
động rèn luyện phẩm chất đạo đức của học sinh.
Là một nguyên tắc mang tính chỉ đạo nội dung và phương pháp giáo dục.
Vì vậy lí luận liên hệ với thực tiễn không nên chỉ giới hạn trong những ví dụ,
những câu chuyện của giáo viên trên lớp mà cần quán triệt ở tất cả các khâu, các
hình thức tổ chức giảng dạy: thảo luận, giờ kiểm tra, hay ở nhà, ngoài nhà
trường… cũng đều phải quán triệt nguyên tắc này. Minh họa cho phần này,
trong quá trình giảng dạy người giáo viên cần phải liên hệ với thực tế đời sống
hàng ngày. (Cho học sinh làm bài tập dưới dạng trắc nghiệm).
2. Tạo niềm tin, thế giới quan và phương pháp luận cho học sinh
Trên thực tế hầu hết ở các trường học đều gặp khó khăn trong việc giáo
dục ý thức cho học sinh, đặc biệt là các trường vừa mới chuyển đổi mô hình từ
bán công sang công lập như trường chúng tôi lại càng là vấn đề nan giải. Điều
quan trọng là chúng ta phải tìm hiểu được nguyên nhân dẫn đến tình trạng đó.
Tôi nhận thấy một nguyên nhân quan trọng là do học sinh đang bước vào tuổi
trưởng thành, tâm sinh lý chưa ổn định dễ gây kích động, dễ bị lôi kéo và càng
dễ bị sa ngã vào con đường hư hỏng
Vì vậy thông qua các bài giảng người giáo viên hướng dẫn, truyền đạt và
nhấn mạnh cho các em tìm hiểu thực tế, nhận biết về thế giới ,về con người, về
hướng đi và cả về con đường các em đi trong tương lai như thế nào cho đúng.
Các em phải hiểu rõ tương lai của mình là do mình quyết định, bản thân mình
phải nỗ lực cố gắng mới đạt
được. Để trở thành người có ích cho xã hội mới khó, còn trở thành kẻ xấu
bị xã hội lên án thì quá dễ, do đó thông qua các bài học có liên quan để hình
thành nhân cách sống cho học sinh
VD: Bài 1 : Thế giới quan duy vật và phương pháp luận biện chứng
Giáo viên giúp học sinh nhận thức được việc học tập ,cuộc sống là do
mình quyết định chứ không thể chờ vào vận may hay sự giúp đỡ của người
12

Trường thpt Tĩnh gia 5
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm GV : TrÇn ThÞ
Lan Anh
khác và để để đạ được mục đích của mình phải có hướng đi đúng đắn và phù
hợp
Bài 3 : Sự vận động và phát triển của thế giới vật chất
Giáo viên nhấn mạnh cho học sinh thấy được sự vận động thay đổi phải đi
từ đơn giản đến phức tạp, phải chuyển động từ từ không được nóng vội đố cháy
giai đoạn. Sự vận động không ngừng của xã hội loài người đã đem lại cho lịch
sử loài người nền văn minh hiện đại. Vì vậy nếu muốn có cuộc sống tốt đẹp hơn
chúng ta phải không ngừng cố gắng và hoàn thiện
Những bài học thuộc vào phần triết học sẽ giúp các em hình thành thế
giới quan và nhân sinh quan trong cuộc sống, phần nào các em nhận thức được
thực tế và xác định cho mình hướng đi đúng đắn
3 .Chú trọng giáo dục tinh thần trách nhiệm và ý thức vươn lên trong
cuộc sống cho các em
Đối với học sinh THPT và đặc biệt là học sinh đặc biệt là học sinh lớp 10
các em chưa xác định được vị trí, vai trò và trách nhiệm của mình trong tập
thể, vậy nên thầy cô có thể thông qua bài giảng của mình để giúp các em nhận
thức được điều đó
VD: Bài 13: Công dân với cộng đồng
Giáo viên đưa các em hoà nhập vào tập thể sống gắn bó với tập thể, sống
có tinh thần trách nhiệm ,biết đoàn kết đùm bọc và giúp đỡ lẫn nhau
Bài 14: Công dân với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ Quốc
Qua bài học này học sinh ý thức được trách nhiệm xây dựng và bảo vệ Tổ
Quốc của mình và Tổ Quốc cần thì các em sẵn sàng tham gia nghĩa vụ quân sự
Từ đó các em biết bảo vệ sức khoẻ, rèn luyện bản thân, phòng chống
bệnh tật hiểm nghèo, bảo vệ bản thân và bảo vệ cộng đồng, xã hội
III/ KẾT QUẢ THỰC NGHIỆM
Năm học 2012-2013 tôi được nhà trường giao nhiệm vụ giảng dạy 5 lớp

10 , tôi đã áp dụng ở lớp có nề nếp yếu nhất đó là lớp 10 C7
Học Kì 1 kết quả xếp loại hạnh kiểm như sau
13
Trường thpt Tĩnh gia 5
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm GV : TrÇn ThÞ
Lan Anh
Sĩ số 39 Tốt Khá TB Yếu
Số lượng 14 16 6 3
Tỉ lệ(%) 36 41 15 8
Học kỳ 2 và cả năm kết quả xếp loại hạnh kiểm như sau
Sĩ số 33 Tốt Khá TB Yếu
Số lượng 15 10 8 0
Tỉ lệ(%) 45 31 24 0
Kết quả trên tuy không cao nhưng nó phản ánh được sự tiến bộ của học
sinh, đặc bệt là những em học sinh chậm tiến ở hoc kì 1. Ít nhất các em cũng
thấy lo lắng khi kì thi sắp đến, số ngày nghỉ đã nhiều hay khi kiểm tra mình
vắng mặt, khi chúng tôi bị chậm giờ phải điều học sinh đi học bù thì các em
cũng đã tham gia tương đối đã tham gia tương đối đầy đủ. Điều tôi thấy đáng
mừng là các em đã ý thức được mục đích của học tập và không em nào vi phạm
quy chế thi trong học kì 2 năm học 2012- 2013
Nếu người giáo viên GDCD kiên trì thực hiện dùng bài dạy của mình liên
hệ thực tiễn để giáo dục ý thức cho học sinh thì việc giáo viên GDCD tham gia
vào xếp loại hạnh kiểm của học sinh là dễ dàng và chính xác
Cùng với việc áp dụng nguyên tắc tính Đảng vào trong giảng dạy tôi đã
thấy mình tâm huyết hơn với nghề nghiệp của mình. Và thường xuyên để cho
học sinh nói ra những hiểu biết của mình từ đó tìm ra những chỗ hiểu không
đúng để mà uốn nắn kịp thời cho học sinh. Hoặc thấy những hiện tượng xã hội
đi ngược lại với quan điểm của chọc chủ nghĩa Mác-LêNin với đường lối chính
sách của Đảng để phân tích cho học sinh thấy được những mặt trái của hiện
tượng không đúng đó. Còn việc áp dụng tính khoa học và tính thực tiễn vào

khâu soạn bài, giảng bài thì tôi đã cố gắng tinh giản kiến thức, sắp xếp một cách
lôgích và lập luận một cách chặt chẽ để học sinh hiểu được bản chất các nguyên
lý, phạm trù của chủ nghĩa Mác-LêNin. Từ đó giúp học sinh biết lý giải các hiện
tượng của thực tiễn cuộc sống bây giờ. Không những thế trong khi soạn bài tôi
còn tìm ra các ví dụ thích hợp tiêu biểu để minh hoạ cho từng phần của bài
giảng.
14
Trường thpt Tĩnh gia 5
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm GV : TrÇn ThÞ
Lan Anh
Nhờ việc áp dụng kinh nghiệm giaỉng dạy đó tôi đã thấy bài giảng của
mình sinh động hấp dẫn hơn, các em học sinh hiểu bài và tiếp thu kiến thức
nhanh hơn.
IV/ RÚT KINH NGHIỆM
1. Đối với giáo viên
Trong quá trình thực hiện thầy cô cũng gặp nhiều khó khăn vì tâm lí , tính
cách học sinh không giống nhau nên ý tưởng của thầy cô đôi khi không thực
hiện được như mong muốn. Điều này đòi hỏi thầy cô phải kiên trì, mềm
mỏng, nhẹ nhàng, không nên cứng nhắc và lạm dụng uy quyền của mình để
áp đặt cho học sinh
Hơn thế nữa thầy cô phải thường xuyên cập nhật sự kiện mang tính thời sự
có liên quan để các em thấy được lợi ích và tác hại của nó, nếu có thể tổ chức
các buổi tham quan dã ngoại thì càng có giá trị thực tiễn cao hơn
2. Đối với học sinh
Học sinh cần phát huy tính tích cực tự giác nhiều hơn, tạo cơ hội cho các em
tham gia hoà nhập vào cộng đồng và đặc biệt là phải giao nhiệm vụ cụ thể
cho các em, đồng thời phải kiểm tra đôn đốc ,có phê bình và khen thưởng rõ
ràng
V. KẾT LUẬN
Công việc giảng dạy là hoạt động rất quan trọng trong nhà trường THPT.

Do đó người giáo viên phải luôn luôn tìm tòi cái phương pháp dạy học để khơi
dậy tính tích cực của học sinh trong việc tiếp thu kiến thức ở trên lớp.
Muốn vậy người giáo viên phải không ngừng học hỏi nâng cao trình độ
chuyên môn nghiệp vụ của mình. Trong thực tế tôi luôn luôn sưu tầm các ví dụ
thực tiễn cuộc sống để minh hoạ cho bài giảng hoặc lấy các số liệu mới nhất trên
báo, đài, mang Internet để làm tăng tính thuyết phục cho bài giảng.
Cho nên tôi cũng có một số khuyến nghị với các đồng chí lãnh đạo nhà
trường và Sở giáo dục và đào tạo trang bị cho chúng ta một số băng đĩa về hình
15
Trường thpt Tĩnh gia 5
Sáng kiến kinh nghiệm GV : Trần Thị
Lan Anh
nh hay hot ng kinh t xó hi chớnh tr ca t nc minh ho cho bi
ging. ( đặc biệt là chơng trình lớp 11,12 ) .Cú c nh vy tụi tin rng bi
ging mụn GDCD s khụng khụ khan, trỏi li hp dn v sinh ng hn nhiu
khụng nh mi ngi tng, vic ỏp dng kinh nghim cn quỏn trit sõu sc
cỏc nguyờn tc tớnh ng, tớnh khoa hc, tớnh thc tin vo trong quỏ trỡnh ging
dy mụn GDCD ó lm cho gi dy ca tụi cú hiu qu hn. Vỡ vy trong thi
lng nht nh biờn son sỏng kin ny rt eo hp, cho nờn tụi thit ngh
rng s khụng trỏnh khi hn ch v thiu sút. Rt mong cỏc ng nghip gúp ý
chõn thnh v thn thn cho ti ca tụi ngy cng hon thin hn.
XC NHN CA TH TRNG
N V
Thanh hoỏ, ngy 21 thỏng 5 nm 2013
Tụi xin cam oan õy l SKKN ca
mỡnh vit, khụng sao chộp ca ngi
khỏc
Giỏo viờn
Trn Th Lan Anh
MC LC

16
Trng thpt Tnh gia 5
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm GV : TrÇn ThÞ
Lan Anh
NỘI DUNG Trang
ĐỀ TÀI GI O Á DỤC Ý THỨC HỌC SINH THÔNG QUA
MỘT SỐ BÀI GIẢNG GIÁO DỤC CÔNG DÂN LỚP 10
1
PHẦN A: MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG 2
I/ LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI 2
II/ CƠ SỞ LÝ LUẬN 3
III/ CƠ SỞ THỰC TIỄN 3
PHẦN B : NỘI DUNG SÁNG KIẾN 4
I/ KINH NGHIỆM ÁP DỤNG 4
II/ CÁC GIẢI PHÁP THỰC HIỆN
5
1- Những ảnh hưởng về phẩm chất và năng lực của người thầy,cô
giáo trong giáo dục đạo đức cho học sinh.
5
2- Tạo ra niềm tin, thế giới quan và nhân sinh quan cách mạng cho
học sinh
12
3- Chú trọng đến giáo dục tinh thần trách nhiệm, ý thức vươn lên

trong cuộc sống cho các em học sinh.
13
III - KẾT QUẢ THỰC NGHIỆM 14
IV. RÚT KINH NGHIỆM 15
V. KẾT LUẬN 15
MỤC LỤC

17
17
Trường thpt Tĩnh gia 5