Tr ườ ng THPT Tam Hiệp Sáng kiến kinh nghiệm
GIÁO DỤC HỌC SINH THÔNG QUA MỘT SỐ HOẠT
ĐỘNG CỦA ĐOÀN THANH NIÊN CỘNG SẢN HỒ CHÍ
MINH
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
1. Khách quan:
Dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng và Nhà nước ta trên
mọi lĩnh vực hoạt động: Kinh tế - Chính trị - Xã hội, thì giáo
dục là mối quan tâm hàng đầu của Đảng ta. Để đạt được hiệu
quả cao trong việc “trồng người” thì Đảng và Nhà nước ta chỉ
đạo ngành giáo dục không ngừng đổi mới phương pháp giáo
dục và giáo dục toàn diện về tri thức, đạo đức, thể chất và kỹ
năng sống cho các em học sinh. Cùng với sự phấn đấu và quyết
tâm cao của các cấp lãnh đạo thì trường THPT Tam Hiệp nói
riêng và các trường THPT trên cả nước nói chung, không ngừng
nâng cao hiệu quả giảng dạy và giáo dục toàn diện nhân cách
cho các em học sinh. Trường THPT có nhiệm vụ chính là dạy
học, qua đó cung cấp cho học sinh những kiến thức khoa học cơ
bản để các em có đủ điều kiện tiếp tục học ở các trường THCN,
cao đẳng, đại học hoặc trực tiếp tham gia vào lao động sản
xuất. Bên cạnh việc cung cấp tri thức cho những mầm xanh
tương lai của đất nước, nhà trường phổ thông còn hướng dẫn
học sinh tham gia vào các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp,
nhằm giúp các em có ý thức tổ chức rèn luyện đạo đức lối sống,
kỹ năng sinh hoạt, lao động sản xuất, hoạt động xã hội, giao tiếp
tập thể để phát triển nhân cách một các toàn diện.
Để đảm bảo cho các hoạt động mang tính xã hội được tốt,
phong phú, bổ ích, hình thức đa dạng, phù hợp với tâm sinh lý
học sinh, có tính giáo dục cao trong môi trường giáo dục thì vai
trò của tổ chức đoàn thanh niên Cộng Sản Hồ Chí minh là rất
quan trọng, đó chính là đòn xeo thúc đẩy mọi hoạt động, là ngọn
lửa của tuổi trẻ góp phần đào tạo lớp trẻ sống có hoài bão, có lý
tưởng đạo đức cách mạng, có ý thức lao động và học tập. Nhận
thức được vai trò của Đoàn thanh niên Cộng Sản Hồ Chí Minh
Người thực hiện: Đặng Chánh Trang
1
Tr ườ ng THPT Tam Hiệp Sáng kiến kinh nghiệm
trong nhà trường ở thời kỳ đổi mới giáo dục của nước ta, đoàn
thanh niên đã không ngừng đổi mới nâng cao hiệu quả công tác
Đoàn, tích cực góp phần cùng nhà trường giáo dục đào tạo thế
hệ trẻ thành những con người phát triển toàn diện, phấn đấu
vươn lên, sống có ích cho xã hội, tự hoàn thiện mình góp phần
xây dựng đất nước theo đúng đường lối của Đảng: Dân giàu,
nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ văn minh.
2. Chủ quan:
Trước khi trở thành quản lý trường THPT Tam Hiệp, bản
thân tôi đã từng làm Bí thư đoàn trường. Tôi đã được sống và
làm việc trong bầu không khí thương yêu, đoàn kết và đầy chất
lửa của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, tôi đã được trải nghiệm từ
thực tế để trang bị cho bản thân một bản lĩnh chính trị vững
vàng. Bên cạnh đó được sự quan tâm của các cấp lãnh đạo, tôi
đã được trang bị và học tập nghiệp vụ quản lý để giờ đây khi
nhìn nhận lại chặng đường đã qua tôi nhận thấy rằng công tác
Đoàn là một phần máu thịt trong tôi. Song tôi vẫn luôn trăn trở
và suy nghĩ: Làm thế nào để thực hiện tốt hơn nữa về công tác
phối hợp giữa nhà trường với Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trong
việc giáo dục toàn diện học sinh. Với những suy nghĩ trăn trở
trên nên tôi chọn đề tài “ Giáo dục học sinh thông qua một số
hoạt động của đoàn thanh niên Công Sản Hồ Chí Minh”. Với
bài viết này bản thân tôi mong có điều kiện nhìn lại chặng
đường mình đã qua. Cùng với kinh nghiệm từ thực tế và kiến
thức lý luận trong công tác quản lý, tôi có thể rút ra được những
kinh nghiệm cho bản thân cũng như cho đồng nghiệp phát huy
tốt vai trò cũng như sức mạnh của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh
trong công tác giáo dục học sinh ở trường THPT và đạt được
mục tiêu đào tạo của ngành mà Đảng và Nhà nước giao cho.
II. TỔ CHỨC THỰC HIỆN ĐỀ TÀI
1.Cơ sở lý luận:
1.1.Đặc điểm của đoàn thanh niên trường học:
Người thực hiện: Đặng Chánh Trang
2
Tr ườ ng THPT Tam Hiệp Sáng kiến kinh nghiệm
Giáo dục học Mác-Lê-Nin chỉ rõ: Muốn đào tạo con
người theo mục tiêu của Đảng, Nhà nước đề ra thì cần:
- Giải quyết tốt hai phép biện chứng: Học sinh – môi
trường giáo dục khách thể, chủ thể cả học sinh trong tình huống
thống nhất của nó.
- Thông qua hoạt động tự giác tích cực, sáng tạo của học
sinh trong thực tiễn, xây dựng và bảo vệ đất nước, yếu tố chủ
động, sáng tạo giữ vai trò quyết định đối với việc hình thành
nhân cách xã hội chủ nghĩa là tiền đề bảo đảm sự thành công
của công tác giáo dục thế hệ trẻ, những người đảm đương sứ
mệnh xây dựng xã hội : Công bằng, dân chủ, văn minh, giàu
đẹp.
Phù hợp với tâm lý thanh niên trong trường học, các
phương pháp giáo dục sau đây có tầm quan trọng đặc biệt:
- Các phương pháp tác động đến ý thức học sinh ( nêu
gương, kích thích, thuyết phục).
- Các phương pháp tự quản.
Phương tiện quan trọng để phát huy vai trò chủ thể tích
cực của học sinh là các tập thể học sinh và các hoạt động tập
thể. Quá trình đào tạo trong trường học phải coi trọng việc xây
dựng tập thể học sinh trong đó xây dựng đoàn TNCSHCM
thành tập thể tự quản vững mạnh về tư tưởng và tổ chức với
những hoạt động đa dạng, hiệu quả giáo dục cao đó là một trong
các nội dung chủ yếu trong trường học nhằm thực hiện mục tiêu
đào tạo.
1.2.Vị trí vai trò, chức năng, nhiệm vụ của tổ chức
Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trong trường học:
Điều lệ đoàn TNCS HCM nêu rõ: Tổ chức đoàn TNCS
HCM là tổ chức chính trị của thanh niên, lực lượng dự bị của
Đảng Công Sản Việt Nam, ở trường THPT đàon TNCS HCM
có vai trò to lớn là:
Người thực hiện: Đặng Chánh Trang
3
Tr ườ ng THPT Tam Hiệp Sáng kiến kinh nghiệm
- Lực lượng giáo dục trực tiếp, Đoàn lãnh đạo chính trị, tư
tưởng trong tập thể học sinh là lực lượng nòng cốt trong học tập
và các hoạt động tập thể của học sinh, là tổ chức quan trọng góp
phần vào giáo dục đạo đức học sinh tạo ra môi trường để học
sinh phát triển một cách toàn diện.
- Là nòng cốt cho sự tự quản trong hoạt động tập thể của
học sinh, nhân tố cơ bản trong quá trình tự giáo dục của tập thể
học sinh.
- Đại diện cho quyền dân chủ xã hội chủ nghĩa là lợi ích
của thanh niên. Trong nhà trường THPT, cán bộ giáo viên, học
sinh là lực lượng trẻ, đầy sức sống, sáng tạo, nhạy bén trong lao
động, học tập, là nhân tố chính thức thúc đẩy sự nghiệp giáo dục
phát triển. vì thế Đoàn thanh niên phải có trách nhiệm phối hợp
với giáo dục để thực hiện đường lối giáo dục của Đảng. Giáo
dục lớp trẻ có nhận thức chính trị có trình độ tri thức khoa học
vững chắc bước vào xây dựng đất nước. Trong trường THPT ,
đoàn TNCS HCM là lực lượng xung kích trong mọi hoạt động,
trong mọi khó khăn “Khi cần thanh niên có, khi khó có thanh
niên” trong công tác xã hội , công tác giáo dục. Đoàn tổ chức
vận động đoàn viên thanh niên thành lập các câu lạc bộ tài năng
trẻ, qũy giúp bạn nghèo vượt khó trong học tập.
- Đoàn cùng nhà trường tổ chức, thực hiện nề nếp, hoạt
động văn hóa thể mỹ, báo chí, các hoạt động giao lưu học tập,
các hoạt động giáo dục truyền thống trong nhà trường theo từng
chủ điểm. Đoàn thanh niên giúp học sinh định hướng nghề
nghiệp cho tương lai. Kết quả hoạt động của đoàn thanh niên có
tính giáo dục cao và tính thực tiễn giúp học sinh có nhận thức
đúng đắn, có nhận thức cao trong học tập, lao động và rèn luyện
tư cách đạo đức.
1.3.Nội dung hoạt động của đoàn thanh niên trong
trường học:
Đoàn hoạt động mang tính phong trào, thường được tổ
chức thành các chương trình hành động. Các chương trình hành
Người thực hiện: Đặng Chánh Trang
4
Tr ườ ng THPT Tam Hiệp Sáng kiến kinh nghiệm
động này đưa vào trường học để gắn với nội dung giáo dục
ngoài giờ lên lớp và các sinh hoạt chủ điểm trong nhà trường
nên có những đặc điểm riêng.
Hoạt động đoàn thanh niên của trường học là bộ phận
hữu cơ của quá trình giáo dục. Phương hướng công tác chủ yếu
là giáo dục chính trị, tư tưởng đạo đức tổ chức những hoạt động
công ích, tập thể và những hành vi xã hội cụ thể:
- Giáo dục ý thức chủ động, phương pháp học tập tích
cực, phát huy tư duy sáng tạo, tìm hiểu, nghiên cứu khoa học,
thực hành sáng tạo qua các hoạt động ngoại khóa, các câu lạc bộ
năng khiếu.
- Mở rộng hoạt động chính trị - xã hội, mở rộng phạm vi
thực tế chính trị - xã hội của học sinh, tích cực xây dựng môi
trường xanh, sạch, đẹp, an toàn và không có tệ nạn, ma túy, bạo
lực học đường, …
- Rèn luyện tư tưởng chính trị, đạo đức cho học sinh qua
định hướng chính trị hình thành nhân cách người thanh niên
trong công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa nước nhà. Giáo
dục ý thức chấp hành pháp luật, tính tổ chức, tính nguyên tắc,
tinh thần phê và tự phê trong thanh niên.
- Góp phần giáo dục tính kỷ luật học sinh, giữ gìn nế nếp,
kỹ cương và trật tự trong học tập – sinh hoạt, đấu tranh chống
tiêu cực trong học tập, nghiêm túc trong thi cử.
Với những nội dung hoạt động trên, Đoàn góp phần tích
cực vào việc chuẩn bị cho thanh niên một thứ hành trang vô
cùng quý giá để bước vào cuộc sống, bảo vệ xây dựng Tổ quốc,
đất nước ngày càng văn minh, giàu đẹp, xây dựng thành công
Chủ Nghĩa Xã hội.
1.4.Cơ chế phối hợp giữa nhà trường với Đoàn TNCS
HCM:
Đoàn TNCS HCM là một tổ chức chính trị trong nhà
trường nên quan hệ giữa nhà trường với Đoàn thanh niên là
Người thực hiện: Đặng Chánh Trang
5
Tr ườ ng THPT Tam Hiệp Sáng kiến kinh nghiệm
quan hệ phối hợp dưới sự lãnh đạo của chi bộ để đảm bảo công
tác trong công việc, đảm bảo tính độc lập của tổ chức chính trị
trong thanh niên, sự phối hợp này nhằm mục đích hướng tới
thực hiện tốt mục tiêu giáo dục của Đảng: Đào tạo lớp trẻ mỗi
ngày một hoàn thiện hơn về nhân cách.
Mối quan hệ giữa các tổ chức chính trị trong nhà trường
với Đoàn thanh niên là một hiện tượng sư phạm và xã hội tương
đối phức tạp. Mối quan hệ này dựa trên tinh thần : Xây dựng -
Hỗ trợ - Hợp tác.
Xây dựng là góp phần xây dựng tổ chức Đoàn vững
mạnh để thực hiện chức năng giáo dục có hiệu quả. Hiệu trưởng
là người có kinh nghiệm trong việc tổ chức nên phải là người
góp ý tổ chức nhân sự, xây dựng bộ máy, định hướng hoạt động
của Đoàn thanh niên và luôn chú ý tạo điều kiện để Đoàn tổ
chức các hoạt động giáo dục của nhà trường.
Người đứng đầu nhà trường cần góp ý hoàn thiện các
chủ trương, phương hướng hoạt động của Đoàn, tạo điều kiện
để Đoàn thanh niên phát huy vai trò hoạt động độc lập, sáng tạo
và linh hoạt trong thực tiễn.
Nói một cách khác, để phối hợp với Đoàn có hiệu quả,
người Hiệu trưởng phải xác định vai trò của mình và tập thể sư
phạm đối với Đoàn thanh niên
2.Nội dung, biện pháp thực hiện các giải pháp giáo dục
học sinh thông qua các hoạt động của Đoàn TNCS HCM:
2.1.Thống nhất chương trình kế hoạch hoạt động của
nhà trường:
Hiệu trưởng có trách nhiệm tạo ra mối quan hệ chặt chẽ và
đồng bộ trong các hoạt động giáo dục của Đoàn và bộ máy hoạt
động chuyên môn vào kế hoạch chung của nhà trường dưới sự
lãnh đạo của chi bộ Đảng.
2.1.1. Hoạch định nội dung phối hợp đầu năm:
Người thực hiện: Đặng Chánh Trang
6
Tr ườ ng THPT Tam Hiệp Sáng kiến kinh nghiệm
Để hoạch định nội dung phối hợp đầu năm Hiệu trưởng
cần căn cứ vào:
- Chương trình các môn học, chương trình hoạt động
ngoài giờ lên lớp.
- Nắm vững chỉ đạo của ngành có liên quan đến công tác
Đoàn trong trường học.
- Các văn bản của Thành đoàn, Tỉnh đoàn, Sở Giáo dục
và Đào tạo, các ban ngành có liên quan và công tác của Đoàn
trường. Trong quá trình dự thảo kế hoạch năm học, Hiệu trưởng
nên trao đổi với Ban chấp hành đoàn trường để nắm các công
việc trọng tâm của công tác Đoàn trong năm học.
- Các chủ trương công tác lớn và nhiệm vụ chính trị xã
hội ở địa phương.
- Nghị quyết của chi bộ Đảng nhà trường.
Trên cơ sở phân tích kinh nghiệm của năm học trước,
Ban lãnh đạo nhà trường dự đoán tình hình của năm học mới,
đồng thời dựa vào thực tề khách quan của trường, tình hình
chính trị - kinh tế địa phương để xác định các vấn đề trọng tâm
công tác Đoàn trong năm học.
Cần xác định cụ thể, những nhiệm vụ trọng tâm của
công tác Đoàn có ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục của nhà
trường. Lựa chọn những công việc, nhiệm vụ phù hợp với đặc
điểm và điều kiện của nhà trường.
2.1.2. Hoạch định nội dung phối hợp hàng
tháng:
Dựa vào kế hoạch năm học, trong các phiên họp chi bộ,
liên tịch hàng tháng, Ban lãnh đạo sơ kết, kiểm điểm những hoạt
động trong tháng. Bí thư Đoàn trường bào cáo các hoạt động
của Đoàn thanh niên, sau đó cùng thống nhất hoạch định kế
hoạch trong tháng tới. Như vậy Bí Thư chi bộ là người chỉ đạo
chung cho Hiệu trưởng và Đoàn thanh niên, là người tổ chức,
Người thực hiện: Đặng Chánh Trang
7
Tr ườ ng THPT Tam Hiệp Sáng kiến kinh nghiệm
phối hợp thực hiện, sự phối hợp giữa giáo viên chủ nhiệm và
các bộ phận liên quan.
2.1.3. Những yêu cầu cần thiết trong việc phối
hợp với Đoàn thanh niên:
Phối hợp với Đoàn thanh niên là biện pháp thực hiện kế
hoạch năm học của nhà trường, nên nội dung phối hợp cần đưa
vào hoạt động ngoài giờ lên lớp. Trong đó phải thành lịch trình
công tác ổn định, thành nề nếp thường xuyên, tránh gây khó
khăn cho việc dạy và học trên lớp.
Có dự kiến để linh hoạt, phục vụ những nhu cầu công
tác đột xuất theo yêu cầu của ngành, địa phương.
Có lịch hoạt động cụ thể hàng tuần, tháng kết hợp tốt
các hình thức và nội dung sinh hoạt, tránh gây chồng chéo mất
thời gian.
Ban lãnh đạo nhà trường cần thấy được khả năng phong
phú của các hoạt động ngoài giờ lên lớp và tùy vào điều kiện
thực tế của trường, từng bước đưa hoạt động này ổn định, nề
nếp và đạt hiệu quả giáo dục.
2.2.Các nội dung cơ bản trong việc phối hợp với
Đoàn thanh niên:
Các nội dung cơ bản trong việc phối hợp với Đoàn thanh
niên để giáo dục học sinh:
- Phối hợp trong công tác xây dựng lực lượng.
- Phối hợp công tác xây dựng nề nếp.
- Phối hợp trong công tác tổ chức, xây dựng các phong
trào học tập.
- Phối hợp trong công tác tổ chức hoạt động giáo dục
truyền thống.
- Phối hợp trong công tác phong trào văn - thể - mỹ.
Người thực hiện: Đặng Chánh Trang
8
Tr ườ ng THPT Tam Hiệp Sáng kiến kinh nghiệm
- Phối hợp trong công tác tổ chức phong trào phòng chống
ma túy, bạo lực học đường, … trong trường học và xã hội.
2.2.1. Phối hợp trong công tác xây dựng lực
lượng.
Phối hợp trong công tác xây dựng lực lượng nhằm xây
dựng bộ máy để lãnh đạo phong trào hoạt động của Đoàn thanh
niên. Tổ chức xây dựng lực lượng mạnh, phong trào đoàn sẽ
phát triển, thông qua lực lượng nòng cốt tạo nguồn để phát triển
Đảng trong nhà trường (từ chi đoàn giáo viên lẫn chi đoàn học
sinh).
Nội dung phối hợp cần căn cứ vào đặc điểm của nhà
trường, để đi vào hoạt động dạy và học đạt mục tiêu đề ra, chi
bộ họp đưa ra nghị quyết chỉ đạo xây dựng đổ chức Đoàn vững
mạnh, đồng thời cử một giáo viên có nhiều kinh nghiệm, năng
động, có uy tín trong học sinh làm bí thư Đoàn trường. Hiệu
trưởng trực tiếp làm cố vấn và vạch ra những cơ chế phối hợp
bồi dưỡng bí thư Đoàn trường và các bí thư các chi đoàn ở từng
lớp để có thêm kinh nghiệm. Để đảm bảo khâu tổ chức chặt chẽ
ngay từ đầu, Ban chấp hành Đoàn trường triển khai, tổ chức cho
các chi đoàn cơ sở tổ chức đại hội vào đầu tháng 10 và tiến tới
đại hội Đoàn trường vào giữa hoặc cuối tháng 10.
Hiệu trưởng bàn bạc với Bí thư Đoàn trường, đồng thời
giao trách nhiệm cho lực lượng giáo viên chủ nhiệm làm cố vấn
trực tiếp xây dựng kế hoạch đại hội chi đoàn của từng lớp.
Để triển khai công tác tổ chức, xây dựng lực lượng đồng
bộ và chỉ đạo thống nhất, Ban lãnh đạo phải triệu tập Ban chấp
hành Đoàn trường họp bàn triển khai công tác chuẩn bị đại hội.
Song song với việc tiến hành Đại hội đoàn trường, Ban chấp
hành đoàn trường cũng đề ra kế hoạch phát triển đoàn viên mới
trong năm học.
Công tác phối hợp tổ chức, xây dựng lực lượng không
chỉ dừng lại ở đây mà nhà trường cần đặt ra vấn đề tổ chức bồi
dưỡng thường xuyên cho cán bộ Đoàn, vì phần lớn Ban chấp
Người thực hiện: Đặng Chánh Trang
9
Tr ườ ng THPT Tam Hiệp Sáng kiến kinh nghiệm
hành Đoàn đều là những thanh niên trẻ và chưa có nhiều kinh
nghiệm. Nếu được bồi dưỡng thì hiệu quả công việc sẽ cao hơn.
Đoàn viên học sinh có ý thức xây dựng tổ chức Đoàn, thanh
niên sẽ có động cơ phấn đấu vào Đoàn. Mặt khác, Hiệu trưởng
phải có cơ chế phối hợp chặt chẽ và yêu cầu Ban chấp hành
Đoàn trường phải duy trì phong trào mang tính thực tế và có tác
dụng giáo dục, tạo ra các sân chơi phong phú, bổ ích phù hợp
với tâm sinh lý của đoàn viên thanh niên, tuyệt đối không mang
tính hình thức để không làm giảm vai trò của một tổ chức chính
trị trong nhà trường.
2.2.2. Phối hợp công tác xây dựng nề nếp:
Xây dựng nề nế chính là tổ chức hoạt động dạy và học
đi vào một trật tự kỷ cương. Có xây dựng, củng cố nề nếp trong
học sinh thì chất lượng học tập mới được nâng cao, đồng thời
đảm bảo được tính kỷ cương của trường lớp.
Để đạt được hiệu quả trong công tác dạy và học, điều
cần thiết là phải chú ý đến công tác xây dựng nề nếp, thực hiện
theo đúng nội quy của nhà trường, học bài và làm bài đầy đủ
trước khi đến lớp, có đầy đủ dụng cụ học tập cần thiết, đi học
đúng giờ, …
Giáo viên giảng dạy ra vào đúng quy định, quản lý được
học sinh trong giờ học, từng bước xây dựng trong học sinh ý
thức học tập tự giác, chủ động. Đội ngũ giáo viên chủ nhiệm
xác định được vai trò của mình là luôn nhắc nhở học sinh thực
hiện tốt nề nếp, hướng dẫn học sinh thực hiện tốt các phong trào
hoạt động của nhà trường. 15 phút đầu giờ giáo viên chủ nhiệm
phải có mặt hướng dẫn học sinh ôn bài, ổn định trật tự, cùng với
các cán sự bộ môn của lớp truy bài học sinh.
Công tác phối hợp giữa nhà trường với Đoàn thanh niên
để tổ chức xây dựng nề nếp là một trong những công tác quan
trọng để nâng cao hiệu quả giáo dục của nhà trường. Ở đây Hiệu
trưởng cần hội ý những nội dung, kế hoạch, biện pháp, …Đoàn
trường kết hợp với sự chỉ đạo cấp trên để tạo sự thống nhất
Người thực hiện: Đặng Chánh Trang
10
Tr ườ ng THPT Tam Hiệp Sáng kiến kinh nghiệm
trong công tác quản lý, theo dõi kiểm tra việc thực hiện nội quy
nhà trường của học sinh. Đồng thời Hiệu trưởng chỉ đạo đội ngũ
giáo viên chủ nhiệm, Đoàn thanh niên chỉ đạo các bí thư chi
đoàn và tổ chức đội cờ đỏ thường xuyên kiểm tra, nhắc nhở
đoàn viên, thanh niên thực hiện tốt những quy định của nhà
trường. Hoạt động này thực chất là giáo viên chủ nhiệm trực
tiếp hướng dẫn cho lớp thực hiện tốt nề nếp của lớp, nội quy nhà
trường, những quy định của các tổ chức trong nhà trường. Đoàn
trường có nhiệm vụ theo dõi việc thực hiện nền nếp của học
sinh, tổ chức giám sát, chấm thi đua và thông báo kết quả của
từng tuần cho giáo viên chủ nhiệm cũng như học sinh biết để
kịp thời chấn chỉnh. Trong quá trình thi đua, nhà trường cũng
như Đoàn trường phải biết kịp thời tuyên dương những tấm
gương sáng trong học tập, những việc làm hữu ích của đoàn
viên thanh niên trong trường học, nhằm tạo nguồn khích lệ và
động viên học sinh.
Nhằm đạt kết quả trong công tác xây dựng nề nếp, Đoàn
thanh niên phải tổng hợp ý kiến các chi đoàn lớp và trao đổi với
ban thi đua nhà trường để đề ra các tiêu chí thi đua giữa các lớp,
cũng như việc đánh giá hạnh kiểm học sinh của giáo viên chủ
nhiệm.
Nhìn vào nề nếp của nhà trường, ta có thể đánh giá một
phần chất lượng hoạt động của nhà trường. Giáo viên ra, vào
lớp đúng giờ, học sinh chấp hành nội quy nhà trường nghiêm
túc, có ý thức học tập, yêu lớp, yêu trường, tạo niềm tin cho phụ
huynh an tâm đưa con đến trường. Việc nhà trường phối hợp với
Đoàn thanh niên trong tổ chức xây dựng nề nếp và các phong
trào khác đã tạo được niềm tin trong nhà trường cũng như trong
phụ huynh học sinh.
2.2.3. Phối hợp trong công tác xây dựng các
hoạt động học tập:
Phong trào thi đua học tập là phong trào được duy trì
thường xuyên trong nhà trường và xuyên suốt trong năm học.
Người thực hiện: Đặng Chánh Trang
11
Tr ườ ng THPT Tam Hiệp Sáng kiến kinh nghiệm
Nếu tổ chức xây dựng các phong trào hoạt động học tập tốt, có
chất lượng thì sẽ hạn chế được việc lưu ban, bỏ học, đồng thời
nâng cao được chất lượng dạy và học trong nhà trường.
Xây dựng các hoạt động học tập sẽ tạo nên một sân chơi
lành mạnh, thu hút được nhiều học sinh nhất là những học sinh
yếu, kém, học sinh cá biệt, qua đó nâng cao tinh thần hăng say
học tập, nghiên cứu.
Hàng năm chất lượng đầu vào lớp 10 của trường THPT
Tam Hiệp là một trong những trường có đầu vào thấp ở Thành
phố Biên Hòa. Để bổ sung kiến thức và từng bước nâng cao
trình độ của học sinh, nhà trường phối hợp với Đoàn thanh niên
tổ chức quản lý học tập trên lớp và những hoạt động ngoài giờ
lên lớp.
Trong học tập: Tổ chức thi đua hàng tuần, đăng ký tiết
dạy tốt, tiết học tốt. Thi đua học tập được tính theo xếp loại giờ
học trên lớp, thi đua có nhiều điểm giỏi ở học sinh trong lớp
cũng như giữa các lớp, khuyến khích, động viên học sinh yếu-
kém, …hàng tuần Đoàn thanh niên có sơ kết thi đua giữa các
lớp, có tuyên dương dưới cờ những tập thể đạt thành tích tốt
trong phong trào thi đua học tập, nhằm động viên, khích lệ các
tập thể, cá nhân có nỗ lực trong học tập.
Trong các đợt chào mừng kỷ niệm các ngày lễ: 20/11,
3/2, 26/3, …Đoàn trường phối hợp với các tổ chuyên môn tổ
chức thi đố vui để học giữa các lớp. Trong cuộc thi ngoài những
phần thưởng đã quy định, ban tổ chức còn có khen thưởng tại
chỗ những cá nhân, tập thể trả lời xuất sắc và có ý tưởng sáng
tạo trong học tập.
Trong đại hội các chi đoàn, với kế hoạch phát triển, các
chỉ tiêu của nhà trường, Ban chấp hành đoàn trường cho các chi
đoàn thảo luận và đưa ra chỉ tiêu về học tập của lớp, để làm mục
tiêu phấn đấu trong học tập của học sinh.
Với các nội dung trên, nhà trường đã đưa ra cơ chế phối
hợp với Đoàn trường:
Người thực hiện: Đặng Chánh Trang
12
Tr ườ ng THPT Tam Hiệp Sáng kiến kinh nghiệm
- Đoàn thanh niên huy động chi đoàn, giáo viên, học sinh
than gia xây dựng nề nếp học tập, tìm ra phương pháp học tập
tốt.
- Ban giám hiệu vừa động viên giáo viên trong chi đoàn,
vừa giao nhiệm vụ cho giáo viên chủ nhiệm. Giáo viên bộ môn
có trách nhiệm phụ đạo, kèm cặp những học sinh yếu-kém, tổ
chức ngoại khóa, tổ chức “Hội nghị học tập”, “Hội nghị chống
lưu ban, bỏ học”, …uốn nắn, giúp đỡ những học sinh cá biệt
theo yêu cầu của Đoàn thanh niên. Đặt vấn đề khen thưởng, ghi
bảng danh dự cho học sinh khá, giỏi, động viên học sinh yếu có
ý thức vươn lên trong học tập.
Xây dựng phong trào học tập là xây dựng ý thức của tập
thể, cán bộ, giáo viên và học sinh. Trường THPT Tam Hiệp với
lực lượng giáo viên và đoàn viên đông, trẻ và đầy năng động
sáng tạo nên việc phối hợp giữa nhà trường với Đoàn thanh niên
trong xây dựng phong trào học tập bước đầu dã có kết quả: Tỉ lệ
thi học sinh giỏi cấp tỉnh, tỉ lệ tốt nghiệp THPT ngày càng được
nâng lên. Tỉ lệ thanh niên muốn được đứng vào hàng ngũ của
Đoàn cũng vượt trội, các em không ngừng tự hoàn thiện bản
thân để được xét kết nạp Đoàn. Nhà trường đã nhận thức được
chỉ có lực lượng đoàn viên giáo viên mới có khả năng tổ chức
các hoạt động ngoại khóa. Từ phong trào này các đoàn viên là
giáo viên, cũng như đoàn viên học sinh có cơ hội để thể hiện óc
sáng tạo, nhạy bén của tuổi trẻ trong các hoạt động. Phát huy
được vai trò làm chủ của đoàn viên, đó cũng là một phương
pháp để tự bồi dưỡng, phát huy mặt mạnh của đội ngũ giáo viên
trẻ nói riêng và Đoàn TNCS Hồ Chí Minh nói chung. Ban giám
hiệu còn phối hợp, đề xuất với Đoàn thanh niên vận động tổ
chức dạy học cho học sinh yếu-kém, những học sinh có hoàn
cảnh khó khăn thì sẽ được miễn, giảm trong việc đóng góp, tuy
nhiên nhà trường phải có chế độ khuyến khích và bồi dưỡng cho
những giáo viên đoàn viên tích cực. Giáo dục lòng nhân ái cho
đoàn viên bằng cách vận động thực hiện các công tác xã hội một
cách thiết thực và đầy tính nhân văn như: Xây dựng nhà tình
Người thực hiện: Đặng Chánh Trang
13
Tr ườ ng THPT Tam Hiệp Sáng kiến kinh nghiệm
thương, tình nghĩa cho các gia đình khó khăn, ủng hộ thiên tai lũ
lụt trong và ngoài nước theo đúng tinh thần “trách nhiệm, tình
thương, kỷ cương,…
2.2.4. Phối hợp trong công tác tổ chức hoạt
động hướng nghiệp:
Việc phối hợp trong công tác tổ chức hoạt động hướng
nghiệp của nhà trường, nhằm tư vấn cho học sinh về việc chọn
lựa nghề nghiệp giúp các em tiết kiệm được thời gian và kinh
phí.Tạo điều kiện thuận lợi để các em chọn được ngành phù hợp
với năng lực, nhu cầu, qua đó có thái độ động cơ học tập đúng
đắn.
Từ thực tế tình hình học tập của học sinh, thực tế ở địa
phương, nhà trường đã nhận thức được cần phải có kế hoạch
hướng nghiệp cho học sinh và được nêu ra dưới nhiều hình thức
giúp học sinh nhìn nhận đúng thực tế bản thân, kết hợp với gia
đình để nhận thức đúng, không lãng phí khi ngồi trên ghế nhà
trường.
Khi có nghị quyết của chi bộ, Hiệu trưởng có kế hoạch
phối hợp với Đoàn thanh niên trong công tác hướng nghiệp, với
nội dung sinh hoạt:
- Ban giám hiệu có bài nói chuyện định hướng giới thiệu
nghề nghiệp trong độ tuổi và phù hợp thực lực của mỗi học
sinh. Giúp học sinh xác định rõ, không phải ai cũng có khả năng
học tốt chương trình THPT và vươn cao hơn được, không nên
có những ước mơ viễn vông. Mỗi em có thể học một nghề và
tham gia lao động tốt, nếu phù hợp với sức khỏe, với năng lực
của mình.
- Đoàn thanh niên phối hợp với cha mẹ học sinh để tổ
chức các buổi nói chuyện với học sinh khối 12. Đó là dịp để các
em có thể trao đổi những kinh nghiệm trong học tập, giúp đỡ
bạn bè cùng tiến bộ. Một số ít học sinh không có khả năng vào
các trường cao đẳng, đại học, …thì có thể xin đi học nghề, về
tham gia lao động ở địa phương. Hoạt động này có kết quả sẽ
Người thực hiện: Đặng Chánh Trang
14
Tr ườ ng THPT Tam Hiệp Sáng kiến kinh nghiệm
mang tính giáo dục cao, hạn chế những học sinh lười học, ham
chơi, không định hướng được nghề nghiệp sẽ vướng vào những
tệ nạn xã hội: Mại dâm, ma túy, … góp phần giải tỏa những băn
khoăn của học sinh và gia đình trong việc chọn nghề, hạn chế
các tệ nạn xã hội và tạo nên không khí thi đua học tập sôi nổi
trong nhà trường.
- Công tác định hướng nghề nghiệp cho học sinh được
tiến hành thường xuyên trong mỗi năm học, là nhận thức đúng
đắn cho tầm nhìn chiến lược về giáo dục và nguồn nhân lực cho
địa phương nói riêng, cho xã hội nói chung. Điều quan tâm
trong giáo dục và xã hội là đảm bảo cả hai mặt: Chất lượng và
số lượng, trong đó chất lượng mang tính chất sống còn của nhà
trường, tạo niềm tin cho gia đình, xã hội.
2.2.5. Phối hợp trong công tác tổ chức phong
trào Văn-Thể-Mỹ:
Phong trào văn - thể - mỹ góp phần hỗ trợ công tác dạy
và học, có phần tác động để nâng cao kết quả giảng dạy trong
nhà trường. Phù hợp tâm sinh lý lứa tuổi học sinh, tạo môi
trường giáo dục lành mạnh, thu hút đông đảo học sinh và giáo
viên trẻ tham gia. Góp phần rèn luyện sức khỏe, năng động và
nhanh nhẹn trong công việc.
Sự phối hợp trong công tác văn - thể - mỹ, nhà trường
phối hợp với Đoàn thanh niên phải có sự hợp tác của Công đoàn
và sự ủng hộ của phụ huynh học sinh. Hoạt động này tốn nhiều
thời gian, huy động nhiều nhân lực, tốn nhiều kinh phí. Nhà
trường cần có kế hoạch và triển khai kế hoạch tốt trong sự phối
hợp với đoàn trường.
Đoàn thanh niên huy động nhân lực tổ chức, tham gia
đầy đủ các hoạt động, dự trù kinh phí cho hoạt động.
Công đoàn huy động giáo viên có kinh nghiệm giúp đỡ
tập luyện cho học sinh ở các phong trào, giáo viên chủ nhiệm
thực hiện các nội dung, chương trình đã đề ra.
Người thực hiện: Đặng Chánh Trang
15
Tr ườ ng THPT Tam Hiệp Sáng kiến kinh nghiệm
Huy động sự hợp tác của Hội cha mẹ học sinh, của các
cơ quan ban ngành có liên quan
Với sự phối hợp và tổ chức chặt chẽ, đã thu hút được
nhiều học sinh tham gia, qua đó thấy được khả năng của học
sinh một cách toàn diện. Thành công này thể hiện cách nhìn
đúng đắn của nhà trường trong sự phối hợp với Đoàn thanh niên
trong nhà trường. Thực tế cho thấy qua hoạt động thể dục thể
thao, văn nghệ, báo chí đã hỗ trợ đắc lực cho giáo dục phát triển
nhân cách cho học sinh.
2.2.6. Phối hợp trong công tác tổ chức phong
trào phòng chống tệ nạn trong nhà trường:
Vấn đề tệ nạn trong xã hội được Đảng, Chính phủ và
nhân dân hết sức quan tâm bởi mối hiểm họa của nó. Đối tượng
học sinh là mảnh đất thuận lợi để tệ nạn gieo rắc và phát triển
một cách nhanh chóng, nếu phòng chống tốt thì sẽ đảm bảo trật
tự an toàn xã hội.
Để đảm bảo trường học không có tệ nạn, nhà trường cử
giáo viên dự lớp tập huấn về công tác phòng – chống tệ nạn xã
hội, sau lớp tập huấn giáo viên có nhiệm vụ triển khai cho toàn
thể hội đồng sư phạm nhà trường, cho toàn thể học sinh về mối
nguy hiểm, những rủi ro, những hậu quả nghiêm trọng của tệ
nạn xã hội.
Đoàn trường cho tất cả học sinh viết bản cam kết không
sử dụng, mua bán, tàng trữ ma túy dưới bất kỳ hình thức nào.
Cam kết không vi phạm luật giao thông đường bộ, …
Thường xuyên phối hợp với công an địa phương, trung
tâm văn hóa thực hiện các buổi nói chuyện về an toàn giao
thông, tệ nạn xã hội nói chung hay tệ nạn ma túy nói riêng.
Ngoài ra ban giám hiệu chỉ đạo cho giáo viên dạy các
môn: Giáo dục công dân, Lịch sử, Sinh học, … thực hiện lồng
ghép những chủ đề liên quan đến tệ nạn xã hội vào trong tiết
dạy.
Người thực hiện: Đặng Chánh Trang
16
Tr ườ ng THPT Tam Hiệp Sáng kiến kinh nghiệm
Cách tổ chức như vậy có tác dụng rất lớn, làm cho học
sinh nhận thức được vì tương lai lớp trẻ mà toàn xã hội quan
tâm đến. Từ đó các em biết cách tự giữ mình, giữ bạn và phát
hiện các trường hợp nghi ngờ mà báo ngay cho giáo viên chủ
nhiệm, cho Đoàn thanh niên hoặc báo vào hòm thư của nhà
trường. Với sự phối hợp trên, tin rằng sẽ không có tệ nạn trong
nhà trường, tuy nhiên chúng ta cũng không nên chủ quan và
xem thường.
III. HIỆU QUẢ CỦA ĐỀ TÀI :
1. Đánh giá chung:
Những ưu điểm trong việc phối hợp với Đoàn thanh
niên:
- Nhà trường đánh giá nhận thức đúng đắn đặc điểm tình
hình nhà trường, xác định thực lực của đội ngũ, phát huy sức
mạnh tổng hợp của lực lượng đoàn viên trong mọi hoạt động.
- Đánh giá đúng đắn vai trò, vị trí, nhiệm vụ của tổ chức
Đoàn trong công tác giáo dục học sinh và tổ chức các hoạt động
xã hội ở trong nhà trường.
- Nhà trường có cơ chế phối hợp rõ ràng, mạnh dạn giao
cho đoàn thanh niên tổ chức các hoạt động phong trào, có biện
pháp duy trì phong trào thường xuyên trong cả năm học.
- Nhà trường tuân thủ sự lãnh đạo của chi bộ, phát huy vai
trò cố vấn của từng tổ chức trong nhà trường trong việc theo dõi
mọi hoạt động giáo dục của Đoàn. Có kế hoạch và tạo điều kiện
để đội ngũ cán bộ Đoàn tham gia các lớp tập huấn, bồi dưỡng
công tác Đoàn hàng năm. Vận động đội ngũ giáo viên chủ
nhiêm là đoàn viên tham gia hoạt động đoàn, làm cho tổ chức
Đoàn vững mạnh có khả năng tổ chức mọi hoạt động.
- Có kế hoạch phối hợp theo từng năm, tháng, tuần, trích
một phần kinh phí hỗ trợ cho hoạt động của Đoàn.
- Thanh niên – Đoàn viên ở các lớp tích cực tham gia các
phong trào do Đoàn trường phát động. Bí thư chi đoàn các lớp
Người thực hiện: Đặng Chánh Trang
17
Tr ườ ng THPT Tam Hiệp Sáng kiến kinh nghiệm
đã mạnh dạn đề xuất và tổ chức các phong trào rất thiết thực
như: Xây dựng vườncây thuốc nam, phong trào cây mùa xuân,
vườn hoa thanh niên … rất hiệu quả và được đánh giá cao.
Tuy nhiên trong sự phối hợp cũng xuất hiện những tồn
tại từ các phong trào:
- Kinh phí tổ chức các hoạt động còn ít.
- Cán bộ đoàn không chuyên trách, có phần còn lo về
chuyên môn giảng dạy của mình, tổ chức các hoạt động còn hạn
chế, lúng túng.
- Công tác trực, kiểm tra chưa thật sự thường xuyên để
kịp thời chấn chỉnh, sửa đổi để có biện pháp chỉ đạo hiệu quả
hơn.
- Sự phối hợp giữa Đoàn thanh niên, công đoàn, hội cha
mẹ học sinh để tạo sức mạnh còn thiếu sự đồng bộ, chưa phát
huy hết sức mạnh của một tổ chức chính trị trong nhà trường.
Qua phân tích của sự phối hợp với Đoàn thanh niên
trong công tác giáo dục học sinh, Ban giám hiệu đóng một vai
trò hết sức quan trọng, quyết định cho chất lượng các hoạt động
giáo dục của nhà trường. Hiệu trưởng vừa là thủ lĩnh vừa đóng
vai trò cố vấn cho mọi hoạt động.
Với những kết quả đạt được, Đoàn trường đã thực hiện 4
đợt thi đua liên tục: Chào mừng Đại hội Đoàn trường, Ngày nhà
giáo Việt Nam, Ngày thành lập Đảng Cộng Sản Việt Nam,
Ngày thành lập Đoàn TNCS Hồ Chí Minh và đạt được những
kết quả nhất định
Với những nỗ lực trên, năm học 2009-2010 đoàn trường
THPT Tam Hiệp Được công nhận Đoàn trường vững mạnh, đó
là kết quả phấn đấu không biết mệt mỏi của tập thể sư phạm,
trong đó tổ chức Đoàn là nhân tố quyết định.
2. Bài học kinh nghiệm:
Người thực hiện: Đặng Chánh Trang
18
Tr ườ ng THPT Tam Hiệp Sáng kiến kinh nghiệm
Từ thực tiễn hoạt động trong việc giáo dục học sinh thông
qua các hoạt động của Đoàn thanh niên Cộng Sản Hồ Chí Minh,
bản thân tôi rút ra được những kinh nghiệm sau:
- Nhà trường phải tuân thủ sự lãnh đạo của Đảng (trực
tiếp là nghị quyết của chi bộ), có cách nhìn toàn diện các hoạt
động tong cả năm học, chủ động đưa ra cơ chế phối hợp với các
tổ chức trong nhà trường, đặc biệt là tổ chức Đoàn thanh niên
Cộng Sản Hồ Chí Minh một cách rõ ràng, phân rõ nhiệm vụ,
kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện và điều chỉnh kịp thời.
- Ban giám hiệu cùng cấp ủy nhận thức đúng vai trò của
tổ chức Đoàn, có kế hoạch bồi dưỡng cán bộ Đoàn, đưa vào qui
hoạch cán bộ dự nguồn.
- Đánh giá đúng tình hình, thực lực đội ngũ, tập hợp được
sức mạnh của lực lượng trẻ, quan tâm và chú ý đến lực lượng
đoàn viên trong chi đoàn giáo viên và đội ngũ giáo viên chủ
nhiêm.
- Ban giám hiệu bàn bạc, thống nhất các hoạt động với
Đoàn thanh niên, với các hoạt động khác tránh sự chồng chéo
việc nọ giẫm lên việc kia dẫn đến kém hiệu quả. Ý thức được
tầm quan trọng của việc đầu tư vào xây dựng tổ chức, huy động
bằng nhiều nguồn để có kinh phí hoạt động cho các phong trào
giáo dục trong nhà trường. Ban giám hiệu, cụ thể là Hiệu trưởng
và Bí thư Đoàn trường phải là người có uy tín, có trách nhiệm
cao, thể hiện sự quan tâm trong công việc của nhà trường, là
tấm gương cho lớp trẻ học tập.
3. Một vài đề xuất:
3.1. Đối với Sở Giáo dục và Đào tạo:
Cần phải có công văn liên tịch với Tỉnh Đoàn chỉ đạo các
trường xây dựng tổ chức Đoàn thanh niên trường học vững
mạnh, khâu cơ bản là tổ chức nhân sự và bồi dưỡng chuyên
môn, nghiệp vụ.
Người thực hiện: Đặng Chánh Trang
19
Tr ườ ng THPT Tam Hiệp Sáng kiến kinh nghiệm
Cần có sự thay đổi trong cơ chế về kinh phí cho hoạt động
Đoàn bằng các văn bản chỉ đạo cụ thể văn bản liên tịch, có chế
độ ưu đãi cho các thành viên trong Ban chấp hành đoàn trường.
3.2. Đối với Tỉnh Đoàn:
Cần chú trọng vào công tác tổ chức, bồi dưỡng nhận thức,
phương pháp làm việc, tổ chức quản lý hồ sơ cho ban chấp hành
các chi đoàn và ban chấp hành đoàn trường.
Hình thức mở lớp tập huấn nên chú ý về thời gian, trách
nhiệm tránh ảnh hưởng đến công tác giảng dạy của cán bộ đoàn
giáo viên.
3.3. Đối với nhà trường:
Ban giám hiệu tạo điều kiện về quỹ thời gian cho Bí thư
đoàn trường, ưu tiên, đãi ngộ hơn trong việc phân công chuyên
môn, tránh kiêm nhiệm.
Bố trí thời khóa biểu hợp lý tạo điều kiện cho hoạt động
của Đoàn. Thực hiện đầy đủ các chế độ, chính sách đối với cán
bộ đoàn, có chế độ miễn giảm học học phí cho những học sinh
trong ban chấp hành đoàn trường và bí thư đoàn các lớp, tạo
điều kiện cho Đoàn có kinh phí hoạt động để chủ động trong
công tác phong trào.
Ban giám hiệu cần chỉ đạo các tổ chuyên môn, các tổ chức
trong nhà trường phối hợp tốt hơn với tổ chức đoàn trong việc
thực hiện kế hoạch của Đoàn trường.
Với thời gian không dài, một số kinh nghiệm của bản thân
trong quá trình công tác tôi xin trình bày một số vấn đề mà bản
thân mình tâm đắc trong nội dung giáo dục học sinh thông qua
một số hoạt động của Đoàn thanh niên. Đó là những suy nghĩ
riêng của cá nhân tôi, chắc chắn sẽ có những thiếu sót mong
đồng nghiệp đóng góp và xây dựng để chuyên đề được hoàn
thiện. Xin chân thành cảm ơn.
Người thực hiện: Đặng Chánh Trang
20
Tr ườ ng THPT Tam Hiệp Sáng kiến kinh nghiệm
Người thực hiện: Đặng Chánh Trang
21