Phương pháp dạy học tích hợp GDCD ở trường THCS

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO






PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC VÀ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ
PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC VÀ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ
CÁC BÀI TÍCH HỢP GIÁO DỤC PHÁP LUẬT
CÁC BÀI TÍCH HỢP GIÁO DỤC PHÁP LUẬT
TRONG MÔN GIÁO DỤC CÔNG DÂN CẤP THCS
TRONG MÔN GIÁO DỤC CÔNG DÂN CẤP THCS
TS.
TS.
Nguyễn Thị Thanh Mai
Nguyễn Thị Thanh Mai
I. MỘT SỐ LƯU Ý KHI TỔ CHỨC DẠY HỌC
I. MỘT SỐ LƯU Ý KHI TỔ CHỨC DẠY HỌC
TÍCH HỢP GDPL
TÍCH HỢP GDPL
1.
1.
Căn
Căn
cứ vào Phần thứ 2. Nội dung TH phổ biến,
cứ vào Phần thứ 2. Nội dung TH phổ biến,
GDPL trong môn GDCD cấp THCS tr 29 -33 để xác
GDPL trong môn GDCD cấp THCS tr 29 -33 để xác
định bài, ND tích hợp.

định bài, ND tích hợp.
Ví dụ . Bài 3. Tiết kiệm (lớp 6), căn cứ vào mục tiêu
Ví dụ . Bài 3. Tiết kiệm (lớp 6), căn cứ vào mục tiêu
tích hợp để xác định nội dung tích hợp GDPL : Mọi
tích hợp để xác định nội dung tích hợp GDPL : Mọi
công dân có trách nhiệm thực hành tiết kiệm, chống
công dân có trách nhiệm thực hành tiết kiệm, chống
lãng phí.
lãng phí.
I. MỘT SỐ LƯU Ý KHI TỔ CHỨC DẠY HỌC TÍCH HỢP GDPL (tiếp)
I. MỘT SỐ LƯU Ý KHI TỔ CHỨC DẠY HỌC TÍCH HỢP GDPL (tiếp)
Nhằm GD HS
Nhằm GD HS
- Kĩ năng:
- Kĩ năng:
HS biết sử dụng tiết kiệm tài sản của gia đình, của
HS biết sử dụng tiết kiệm tài sản của gia đình, của
trường, lớp và của xã hội.
trường, lớp và của xã hội.
- Thái độ:
- Thái độ:
Có ý thức chấp hành pháp luật về thực hành tiết kiệm,
Có ý thức chấp hành pháp luật về thực hành tiết kiệm,
chống lãng phí.
chống lãng phí.
I. MỘT SỐ LƯU Ý KHI TỔ CHỨC DẠY HỌC TÍCH HỢP GDPL (tiếp)
I. MỘT SỐ LƯU Ý KHI TỔ CHỨC DẠY HỌC TÍCH HỢP GDPL (tiếp)
* Lưu ý 1 : GV cũng có thể tự lựa chọn những nội dung
* Lưu ý 1 : GV cũng có thể tự lựa chọn những nội dung
tích hợp, hoặc những bài khác để tích hợp GDPL

tích hợp, hoặc những bài khác để tích hợp GDPL
Ví dụ : Bài 3. Tiết kiệm (lớp 6), sau khi tổ chức cho
Ví dụ : Bài 3. Tiết kiệm (lớp 6), sau khi tổ chức cho
HS tìm hiểu thế nào là tiết kiệm theo chuẩn mực đạo
HS tìm hiểu thế nào là tiết kiệm theo chuẩn mực đạo
đức, GV liên hệ với KN tiết kiệm của pháp luật:
đức, GV liên hệ với KN tiết kiệm của pháp luật:


Tiết
Tiết
kiệm
kiệm
là việc giảm bớt hao phí trong sử dụng tiền, tài
là việc giảm bớt hao phí trong sử dụng tiền, tài
sản, lao động, thời gian lao động và tài nguyên thiên
sản, lao động, thời gian lao động và tài nguyên thiên
nhiên nhưng vẫn đạt được mục tiêu đã định
nhiên nhưng vẫn đạt được mục tiêu đã định
(
(
Điều 3 - Luật thực hành tiết kiệm, chống lãng phí,
Điều 3 - Luật thực hành tiết kiệm, chống lãng phí,
sửa đổi, bổ sung năm 2005
sửa đổi, bổ sung năm 2005
)
)
I. MỘT SỐ LƯU Ý KHI TỔ CHỨC DẠY HỌC TÍCH HỢP GDPL (tiếp)
I. MỘT SỐ LƯU Ý KHI TỔ CHỨC DẠY HỌC TÍCH HỢP GDPL (tiếp)
•

Lưu ý 2 : GV có thể dùng khái niệm “lãng phí” trong
Lưu ý 2 : GV có thể dùng khái niệm “lãng phí” trong
pháp luật để dạy học sinh trái với “tiết kiệm” là gì ?
pháp luật để dạy học sinh trái với “tiết kiệm” là gì ?
-
-
Lãng phí
Lãng phí
là việc quản lý, sử dụng tiền, tài sản, lao
là việc quản lý, sử dụng tiền, tài sản, lao
động, thời gian lao động và tài nguyên thiên nhiên
động, thời gian lao động và tài nguyên thiên nhiên
không hiệu quả
không hiệu quả
(Điều 3 - Luật thực hành tiết kiệm, chống lãng phí,
(Điều 3 - Luật thực hành tiết kiệm, chống lãng phí,
sửa đổi, bổ sung năm 2005).
sửa đổi, bổ sung năm 2005).
I. MỘT SỐ LƯU Ý KHI TỔ CHỨC DẠY HỌC TÍCH HỢP GDPL (tiếp)
I. MỘT SỐ LƯU Ý KHI TỔ CHỨC DẠY HỌC TÍCH HỢP GDPL (tiếp)
Lưu ý 3 : Sau khi nêu nội dung GDPL nên nêu quy định
Lưu ý 3 : Sau khi nêu nội dung GDPL nên nêu quy định
cụ thể của PL, kể cả quy định xử phạt vi pham (nếu
cụ thể của PL, kể cả quy định xử phạt vi pham (nếu
có để HS thấy được tính nghiêm minh, bắt buộc của
có để HS thấy được tính nghiêm minh, bắt buộc của
PL).
PL).
Lưu ý 4 :
Lưu ý 4 :

Không tích hợp gượng ép, không quá tải,
Không tích hợp gượng ép, không quá tải,
biến dạng bài học.
biến dạng bài học.
2.
2.
PP TÍCH HỢP GD PHÁP LUẬT TRONG CÁC BÀI ĐẠO ĐỨC
PP TÍCH HỢP GD PHÁP LUẬT TRONG CÁC BÀI ĐẠO ĐỨC
2.1. Nêu ví dụ về thực hiện PL liên quan đến nội dung
2.1. Nêu ví dụ về thực hiện PL liên quan đến nội dung
bài học đạo đức để tích hợp GDPL
bài học đạo đức để tích hợp GDPL
2.2. Liên hệ nội dung bài học với quy định của PL có
2.2. Liên hệ nội dung bài học với quy định của PL có
liên quan để tích hợp GDPL
liên quan để tích hợp GDPL
2.3. Từ thông tin (sự kiện PL, câu chuyện và tình huống
2.3. Từ thông tin (sự kiện PL, câu chuyện và tình huống
PL, có liên quan đến nội dung bài đạo đức, dẫn dắt
PL, có liên quan đến nội dung bài đạo đức, dẫn dắt
đến nội dung quy định PL.
đến nội dung quy định PL.
I. Phương pháp dạy học tích hợp GDPL
I. Phương pháp dạy học tích hợp GDPL
1. Một số PP/KTDH thường sử dụng
1. Một số PP/KTDH thường sử dụng


Động não, Thảo luận lớp, Thảo luận nhóm, Đóng
Động não, Thảo luận lớp, Thảo luận nhóm, Đóng

vai, Xử lý tình huống, NC trường hợp điển hình,
vai, Xử lý tình huống, NC trường hợp điển hình,
Liên hệ thực tế và tự liên hệ, Trò chơi “Đến
Liên hệ thực tế và tự liên hệ, Trò chơi “Đến
Trung tâm tư vấn pháp luật, Hỏi chuyên gia,
Trung tâm tư vấn pháp luật, Hỏi chuyên gia,
Phân tích phim/tranh ảnh,
Phân tích phim/tranh ảnh,
2.1. Nêu hành vi, ví dụ về thực hiện PL liên
2.1. Nêu hành vi, ví dụ về thực hiện PL liên
quan đến nội dung bài học đạo đức
quan đến nội dung bài học đạo đức
Ví dụ : Trong
Ví dụ : Trong
hoạt động 2:
hoạt động 2:
Thảo luận nhóm về các biểu
Thảo luận nhóm về các biểu
hiện của sự biết ơn trong cuộc sống (Bài 6 – Lớp 6
hiện của sự biết ơn trong cuộc sống (Bài 6 – Lớp 6
.
.
BIẾT ƠN
BIẾT ƠN
,
,
GV nêu câu hỏi TL :
GV nêu câu hỏi TL :
Hãy nêu những việc em
Hãy nêu những việc em

có thể làm để thể hiện sự biết ơn:
có thể làm để thể hiện sự biết ơn:
+ Đối với những người trong gia đình ;
+ Đối với những người trong gia đình ;
+ Đối với người có công với nước ;
+ Đối với người có công với nước ;
+ Đối với những người đã giúp đỡ, mang lại những điều
+ Đối với những người đã giúp đỡ, mang lại những điều
tốt đẹp cho em.
tốt đẹp cho em.
2.1. Nêu hành vi, ví dụ về thực hiện PL liên
2.1. Nêu hành vi, ví dụ về thực hiện PL liên
quan đến nội dung bài học đạo đức (tiếp)
quan đến nội dung bài học đạo đức (tiếp)
Khẳng định : Thể hiện sự biết ơn người có công với
Khẳng định : Thể hiện sự biết ơn người có công với
cách mạng và gia đình họ không chỉ là đạo lí ”Uống
cách mạng và gia đình họ không chỉ là đạo lí ”Uống
nước nhớ nguồn” mà còn là nghĩa vụ của công dân
nước nhớ nguồn” mà còn là nghĩa vụ của công dân
theo quy định của pháp luật. Sau đó GV giới thiệu
theo quy định của pháp luật. Sau đó GV giới thiệu
cho HS nội dung Khoản 1, Điều 5,
cho HS nội dung Khoản 1, Điều 5,
Pháp lệnh Ưu đãi
Pháp lệnh Ưu đãi
người có công với cách mạng năm 2005.
người có công với cách mạng năm 2005.
Từ đó GD cho HS nội dung PL : Các cá nhân (kể cả
Từ đó GD cho HS nội dung PL : Các cá nhân (kể cả

HS) có trách nhiệm vận động, chăm sóc, giúp đỡ
HS) có trách nhiệm vận động, chăm sóc, giúp đỡ
người có công với cách mạng và thân nhân của họ
người có công với cách mạng và thân nhân của họ
2.2. Liên hệ ND bài học với quy định của PL
2.2. Liên hệ ND bài học với quy định của PL
có liên quan để tích hợp GDPL
có liên quan để tích hợp GDPL
Ví dụ : Từ việc
Ví dụ : Từ việc
tìm hiểu biểu hiện của tự trọng,
tìm hiểu biểu hiện của tự trọng,
GV nêu thêm
GV nêu thêm
câu hỏi thảo luận chung :
câu hỏi thảo luận chung :
1) Có người cho rằng :
1) Có người cho rằng :
Tự giác chấp hành pháp luật là biểu
Tự giác chấp hành pháp luật là biểu
hiện của tự trọng, em có đồng ý với ý kiến đó không ? Vì
hiện của tự trọng, em có đồng ý với ý kiến đó không ? Vì
sao ?
sao ?
2) Thế nào là tự giác chấp hành pháp luật ? Nêu 1 ví dụ?
2) Thế nào là tự giác chấp hành pháp luật ? Nêu 1 ví dụ?
KL : Tự giác chấp hành PL là biểu hiện của tự trọng. Vì tự
KL : Tự giác chấp hành PL là biểu hiện của tự trọng. Vì tự
giác chấp hành PL sẽ không vi phạm PL. Đó là biểu hiện
giác chấp hành PL sẽ không vi phạm PL. Đó là biểu hiện

của việc coi trọng và giữ gìn phẩm cách, coi trọng danh dự,
của việc coi trọng và giữ gìn phẩm cách, coi trọng danh dự,
giá trị con người của mình. Người có tính tự trọng là người
giá trị con người của mình. Người có tính tự trọng là người
biết chấp hành PL , không để người khác phải nhắc nhở.
biết chấp hành PL , không để người khác phải nhắc nhở.
(Bài 3 - Lớp 7. Tự trọng)
(Bài 3 - Lớp 7. Tự trọng)


2.3. Từ thông tin liên quan đến nội dung bài
2.3. Từ thông tin liên quan đến nội dung bài
đạo đức, dẫn dắt đến nội dung quy định PL.
đạo đức, dẫn dắt đến nội dung quy định PL.
Ví dụ ở Bài 2. Tự chủ (lớp 9),
Ví dụ ở Bài 2. Tự chủ (lớp 9),


GV nêu tình huống :
GV nêu tình huống :
Bạn Hùng lớp em là người
Bạn Hùng lớp em là người
giao du rộng. Một hôm bạn đến rủ em đến
giao du rộng. Một hôm bạn đến rủ em đến
quán cà phê, bạn ấy “bật mí” cho em: “Đến
quán cà phê, bạn ấy “bật mí” cho em: “Đến
đấy có nhiều trò chơi hay lắm, nhất là thấy
đấy có nhiều trò chơi hay lắm, nhất là thấy
người sảng khoái cực lạc, “phiêu” lắm khi
người sảng khoái cực lạc, “phiêu” lắm khi

được uống một viên thuốc màu hồng, không
được uống một viên thuốc màu hồng, không
phải là hêrôin đâu, tớ được dùng rồi mà, đi
phải là hêrôin đâu, tớ được dùng rồi mà, đi
với tớ bạn sẽ biết, tiền nong không thành vấn
với tớ bạn sẽ biết, tiền nong không thành vấn
đề”.
đề”.
2.4. Tổ chức hoạt động ngoại khóa
-
Tìm hiểu qui định pháp luật
-
Tìm hiểu các vấn đề có liên quan
-
Thiết kế thực hiện dự án nhỏ
-
Hội thi sáng tạo
-
Tham quan…
Tình huống (tiếp)
Tình huống (tiếp)
Câu hỏi:
Câu hỏi:
1/ Trong trường hợp này em sẽ làm gì?
1/ Trong trường hợp này em sẽ làm gì?
Tại sao em lại
Tại sao em lại
làm như vậy?
làm như vậy?
2/ Hành vi của em có thể hiện tính tự chủ và phù hợp

2/ Hành vi của em có thể hiện tính tự chủ và phù hợp
với PL không? Vì sao?
với PL không? Vì sao?
3/ Theo em, người tự chủ sẽ thực hiện PL như thế nào ?
3/ Theo em, người tự chủ sẽ thực hiện PL như thế nào ?
Kết luận
Kết luận
GV định hướng HS :
GV định hướng HS :
- Dù lời mời của bạn có hấp dẫn đến đâu, em cũng sẽ từ
- Dù lời mời của bạn có hấp dẫn đến đâu, em cũng sẽ từ
chối và khuyên bạn không tham gia trò chơi đó. Vì
chối và khuyên bạn không tham gia trò chơi đó. Vì
những biểu hiện mà bạn mô tả là biểu hiện của sử dụng
những biểu hiện mà bạn mô tả là biểu hiện của sử dụng
ma túy. Sử dụng ma túy trái phép là vi phạm pháp luật
ma túy. Sử dụng ma túy trái phép là vi phạm pháp luật
và có hại cho sức khỏe, tương lai của bản thân.
và có hại cho sức khỏe, tương lai của bản thân.
- Hành vi
- Hành vi
của em thể hiện tính tự chủ và phù hợp với PL.
của em thể hiện tính tự chủ và phù hợp với PL.
Vì em đã
Vì em đã
làm chủ những suy nghĩ, hành vi của bản thân
làm chủ những suy nghĩ, hành vi của bản thân
trong tình huống đó và không vi phạm PL về sử dụng
trong tình huống đó và không vi phạm PL về sử dụng
ma túy. Người có tính tự chủ luôn biết điều chỉnh hành

ma túy. Người có tính tự chủ luôn biết điều chỉnh hành
vi của mình, luôn làm đúng quy định của PL.
vi của mình, luôn làm đúng quy định của PL.
.
.


II. Kiểm tra đánh giá tích hợp GDPL
II. Kiểm tra đánh giá tích hợp GDPL


Khi KTĐG GV có thể KT cả phần đã tích hợp GDPL ; tuy
Khi KTĐG GV có thể KT cả phần đã tích hợp GDPL ; tuy
nhiên các câu hỏi, bài tập kiểm tra cần gắn bó chặt chẽ với
nhiên các câu hỏi, bài tập kiểm tra cần gắn bó chặt chẽ với
nội dung bài học đáp ứng chuẩn KT, KN, TĐ của bài đó.
nội dung bài học đáp ứng chuẩn KT, KN, TĐ của bài đó.
Ví dụ 1. Bài 3. Tự trọng (lớp 7), GV có thể sử dụng câu hỏi
Ví dụ 1. Bài 3. Tự trọng (lớp 7), GV có thể sử dụng câu hỏi
hoặc
hoặc
tình huống
tình huống
sau để KT :
sau để KT :
1) Có người cho rằng :
1) Có người cho rằng :
Tự giác chấp hành pháp luật là biểu hiện
Tự giác chấp hành pháp luật là biểu hiện
của tự trọng, em có đồng ý với ý kiến đó không ? Vì sao ?

của tự trọng, em có đồng ý với ý kiến đó không ? Vì sao ?
2. TH : Đang vội đến trường, thấy đường vắng, An rủ Tân đi
2. TH : Đang vội đến trường, thấy đường vắng, An rủ Tân đi
vào đường ngược chiều để đến trường cho nhanh,
vào đường ngược chiều để đến trường cho nhanh,
Hỏi : Nếu là Tân em sẽ ứng xử như thế nào? Vì sao ? Hành
Hỏi : Nếu là Tân em sẽ ứng xử như thế nào? Vì sao ? Hành
vi đó gây tổn hại gì cho lòng tự trọng ?
vi đó gây tổn hại gì cho lòng tự trọng ?
II. Kiểm tra đánh giá tích hợp GDPL Tiếp)
II. Kiểm tra đánh giá tích hợp GDPL Tiếp)
Ví dụ 2.
Ví dụ 2.
Khi kiểm tra bài 2. Tự chủ (lớp 9) GV có thể sử
Khi kiểm tra bài 2. Tự chủ (lớp 9) GV có thể sử
dụng tình huống sau :
dụng tình huống sau :
Bạn Hùng lớp em là người giao du
Bạn Hùng lớp em là người giao du
rộng. Một hôm bạn đến rủ em đến quán cà phê, bạn ấy
rộng. Một hôm bạn đến rủ em đến quán cà phê, bạn ấy
“bật mí” cho em: “Đến đấy có nhiều trò chơi hay lắm,
“bật mí” cho em: “Đến đấy có nhiều trò chơi hay lắm,
nhất là thấy người sảng khoái cực lạc, “phiêu” lắm khi
nhất là thấy người sảng khoái cực lạc, “phiêu” lắm khi
được uống một viên thuốc màu hồng, không phải là
được uống một viên thuốc màu hồng, không phải là
hêrôin đâu, tớ được dùng rồi mà, đi với tớ bạn sẽ biết,
hêrôin đâu, tớ được dùng rồi mà, đi với tớ bạn sẽ biết,
tiền nong không thành vấn đề”.

tiền nong không thành vấn đề”.


Câu hỏi:
Câu hỏi:


1/ Trong trường hợp này em sẽ làm gì?
1/ Trong trường hợp này em sẽ làm gì?
Tại sao em lại
Tại sao em lại
làm như vậy?
làm như vậy?


2/ Hành vi của em có thể hiện tính tự chủ và phù hợp
2/ Hành vi của em có thể hiện tính tự chủ và phù hợp
với pháp luật không? Vì sao?
với pháp luật không? Vì sao?
III. Thực hành
III. Thực hành
Mỗi nhóm soạn 1 hoạt động DH
Mỗi nhóm soạn 1 hoạt động DH
tích hợp giáo dục pháp luật
tích hợp giáo dục pháp luật


Trân trọng cảm ơn Quý thầy/cô!
Trân trọng cảm ơn Quý thầy/cô!