B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC M THÀNH PH H CHÍ MINH
TÔ NGCăPHNGăTHỐY
MI QUAN H GIA
T S GIÁ TR TH TRNG, T S GIÁ
TR S SÁCH & SUT SINH LI C PHIU
NIÊM YT TRÊN S GIAO DCH CHNG
KHOÁN THÀNH PH H CHÍ MINH
: Tài chính Ngân hàng
: 60 34 20
LUNăVNăTHC S TÀI CHÍNH ậ NGÂN HÀNG
TS. VÕ HNGăC
TP. H ChíăMinh,ăNmă2013
i
LIăCAMăOAN
ng lu“Mi quan h gia t s giá tr th trng, t s giá
tr s sách & sut sinh li c phiu niêm yt trên S giao dch chng khoán
Thành ph H Chí Minh” là bài nghiên cu ca chính tôi.
Tôi cng, toàn b ni dung hay nhng phn nh trong lu
t c công b ho c s d nhn bng cp i tr
nhng tài liu tham khc trích dn trong lu
Không có sn phm/nghiên cu nào cc s dng trong lu
c trích dnh.
Lu c n nhn bt k bng cp nào tng
i hc ho o khác.
TP. H
TÔ NGCăPHNGăTHỐY
ii
LI CMăN
có th hoàn thành lut cách hoàn ch ng
dn nhit tình và tn ty ca Thng d ng h ng viên
cn bè trong sut thi gian hc tp, nghiên cu và thc hin lu
u tiên, tôi mun dành li cn Cha M tôi. Cha M
dng thành và luôn bên cnh ng hng viên tôi t hn s
nghip và tt c mi vic trong cuc sng. Tôi vô vàng c
ca Cha M dành cho hai ch em tôi. Nu không có s vt vy d
ca Cha Mc ngày hôm nay.
Và tip theo, tôi xin dành li cm nhn Thy
ng dn ca tôi, Tic. Thng dn, cung cp tài liu và
ng nót, sa li cho tôi tng câu ch, tng du chm, du phy, góp ý
tng lc và ni tôi hoàn thành tt lu
ng dn, Thn dy cho tôi không ch k
còn kinh nghim nghiên c tôi có th áp dng trong cuc sng sau này. Tôi
cy rt nhiu.
Bên cn gi li cn Thy,
i hc M kinh nghim, h tr tôi
trong quá trình thc hin lu
Sau cùng, tôi mun gi li c n tp th các Ging viên, Cô ch
nhim, các anh ch và các bn hc cùng lp Cao hc Tài chính Ngân hàng khóa 4,
i hc M TPHCM, tr ng viên tôi trong sut quá trình hc
tp.
iii
TÓM TT
Nghiên cc thc hin nhnh mi quan h gia t s giá tr th
ng, t s giá tr s sách và sut sinh li c phiu. Nghiên co
các nghiên c gii v mi quan h gia t s giá tr th ng,
t s giá tr s sách và sut sinh li c phiu. Các bin quan sát bao gm bin ph
thuc là sut sinh li c phiu và 7 bin gii din cho nhóm t s giá tr
th ng và nhóm t s giá tr s s giá tr th ng
gm: (1) t sut c tc (DY), (2) t s th giá trên th giá (BM), (3) h s giá trên
thu nhp (PE); và nhóm t s giá tr s sách gm: (4) t sut sinh li trên doanh thu
(ROS), (5) t sut sinh li trên vn ch s hu (ROE), (6) t l n trên vn ch s
hu (DE); và (7) qui mô công ty ng thi, trong c s lý thuyt, nghiên
cu cng trình bày ba lý thuyt tài chính. Các lý thuyt tài chính này bao gm: (i)
gi thuyt th trng hiu qu, (ii) lý thuyt tài chính hành vi; và (iii) lý thuyt c
cu vn. Tip cn nghiên cu và gi thuyt nghiên cu v mi
quan h c xây dng. Nghiên cu chn mu bao g
yt trên S giao dch chn 2006-2012. Nghiên
cu s dng d liu bng và mô hình h
nht ng (OLS) vi mô hình ng c nh (Fixed Effect Model).
Kt qu nghiên cy, t sut c tc (DY), t s th giá
trên th giá (BM), t sut sinh li trên vn ch s hu (ROE), t l n trên vn ch
s hu (DE) có mi quan h cùng chiu vi sut sinh li c phi ng thi,
nghiên ct qu là h s giá trên thu nhp (PE), qui mô công ty (SIZE)
ch vi sut sinh li c phiu. Bên cu
c mi quan h gia t sut sinh li trên doanh thu (ROS) và sut sinh li c
phin 2006-2012.
Nghiên cu p thông tin rt hu ích v mi quan h gia t s giá
tr th ng, t s giá tr s sách và sut sinh li c phiu niêm yt trên S giao
dch chng khoán TPHCM (HOSE) ng thi, nghiên cn giúp
iv
cho nhà qun tr tham kho cho
k hoch kinh doanh và chi
v
MC LC
L i
LI C ii
TÓM TT iii
MC LC v
DANH MC HÌNH ix
DANH MC BNG BIU ix
DANH MC VIT TT x
CHNGă1
TNG QUAN NGHIÊN CU 1
1.1 t v nghiên cu 1
1.2 Lý do nghiên cu 2
1.3 Câu hi nghiên cu 4
1.4 Mc tiêu nghiên cu 4
1.5 Phng nghiên cu 5
1.6 u 6
1.7 D liu nghiên cu 6
1.8 Ni dung nghiên cu 6
1.9 Ý u 7
1.10 Kt cu ca nghiên cu 7
CHNGă2
CăS LÝ THUYT NGHIÊN CU 9
2.1 Các lý thuyn sut sinh li c phiu 9
2.1.1 Lý thuyt th ng hiu qu 10
2.1.2 Lý thuyt tài chính hành vi 12
2.1.3 Lý thuyu vn 14
vi
2.2 T s tài chính 15
2.2.1 Tm quan trng ca t s tài chính 15
2.2.2 T s giá tr th ng 16
2.2.3 T s giá tr s sách 21
2.3 Mi quan h gia t s giá tr th ng và sut sinh li c phiu. 23
2.3.1 T sut c tc (DY) 23
2.3.2 T s giá (BM) 27
2.3.3 H s giá trên thu nhp (PE) 30
2.4 Mi quan h gia t s giá tr s sách và sut sinh li c phiu. 32
2.4.1 T sut sinh li trên doanh thu (ROS) 32
2.4.2 T sut sinh li trên vn ch s hu (ROE) 33
2.4.3 T l n trên vn ch s hu (DE) 34
2.4.4 Qui mô công ty (SIZE) 36
CHNGă3
PHNGăPHÁPăNGHIểNăCU 41
3.1 Xây dng gi thuyt nghiên cu 41
3.1.1 Gi thuyt v mi quan h gia t s giá tr th ng 43
3.1.1.1 T sut c tc (DY) 43
3.1.1.2 T s giá (BM) 43
3.1.1.3 H s giá trên thu nhp (PE) 44
3.1.2 Gi thuyt v mi quan h gia t s giá tr s sách 44
3.1.2.1 T sut sinh li trên doanh thu (ROS) 44
3.1.2.2 T sut sinh li trên vn ch s hu (ROE) 45
3.1.2.3 T l n trên vn ch s hu (DE) 45
3.1.2.4 Qui mô công ty (SIZE) 45
3.2 u 46
3.2.1 Mu nghiên cu 46
3.2.2 Bing 47
3.2.2.1 Bin ph thuc 47
3.2.2.2 Bic lp 49
vii
3.2.2.3 Bin kim soát 51
3.2.3 Mô hình nghiên cu 52
CHNGă4
KT QU NGHIÊN CU 55
4.1 m ca mu nghiên cu và thng kê mô t 55
4.1.1 m ca mu nghiên cu 55
4.1.2 Các bin quan sát trong mô hình 58
4.2 Mô hình hi qui d liu 60
4.3 Kt qu nghiên c 62
4.4 Tho lun kt qu 67
4.4.1 T s giá tr th ng 67
4.4.1.1 T sut c tc (DY) 67
4.4.1.2 T s giá (BM) 68
4.4.1.3 H s giá trên thu nhp (PE) 68
4.4.2 T s giá tr s sách 68
4.4.2.1 T sut sinh li trên doanh thu (ROS) 69
4.4.2.2 T sut sinh li trên vn ch s hu (ROE) 69
4.4.2.3 T l n trên vn ch s hu (DE) 69
4.4.2.4 Qui mô công ty 70
CHNGă5
KT LUN VÀ KHUYN NGH 71
5.1 Các v trng tâm trong nghiên cu 71
5.2 Tóm tt kt qu nghiên cu 72
5.2.1 Mi quan h cùng chiu 72
5.2.2 Mi quan h trái chiu 73
5.2.3 Không có mi quan h 73
5.3 Các khuyn ngh 73
5.4 Các hn ch và khuyn ngh ng phát trin 74
viii
5.4.1 Hn ch ca nghiên cu 74
5.4.2 Khuyn ngh ng phát trin 75
5.5 Kt lun 76
TÀI LIU THAM KHO 78
ix
DANH MC HÌNH
Hình 3.1 ng tip cn nghiên c42
DANH MC BNG BIU
Bng 2.1: Tng hp các nghiên ca t s giá tr th ng và sut
sinh li c phi.9
Bng 2.1: Tng hp các nghiên ca t s giá tr s sách và sut
sinh li c phi.40
Bng 3.1: Tóm tt các bin trong mô hình..54
Bng 4.1: Thng kê ngành trong mu nghiên c.57
Bng 4.2: Thng kê mô t các bi 59
Bng 4.3: Ma tra các bi 60
Bng 4.4: Bng kia sai s i và t a
sai s 60
Bng 4.5: Kinh F-
Bng 4.6: Ki63
Bng 4.7: Kt qu hi qui b63
Bng 4.8: Kt qu hi qui vi mô hình ng c 66
x
DANH MC VIT TT
BM T s giá (Book Value / Market Value)
ctg Các tác gi
DE T l n trên vn ch s hu (Debt Equity)
DY T sut c tc (Dividend Yield)
FEM Mô hình ng c nh (Fixed Effect Model)
GLS t tng quát (General Least Squares)
HOSE S giao dch chng khoán Thành ph H Chí Minh
HASTC S giao dch chng khoán Hà Ni
M&M Modigliani và Miller
OLS ng (Ordinary Least Squares)
PE H s giá trên thu nhp (Price Earnings)
SIZE Qui mô công ty
SR T sut sinh li c phiu (Stock Return)
REM Mô hình ng ngu nhiên (Random Effect Model)
ROE T sut sinh li trên vn ch s hu (Return On Equity)
ROS T sut sinh li trên doanh thu (Return On Sale)
VSIC Chun phân ngành ca Cc thng kê Vit Nam (VietNam
Standard Industrial Classification)
Chngă1:ăTng Quan Nghiên Cu
1
CHNG 1
TNG QUAN NGHIÊN CU
gii thiu và khái quát toàn b ni dung nghiên cu bao
gt v nghiên cu, (2) lý do nghiên cu, (3) câu hi nghiên cu, (4)
mc tiêu nghiên cu, (5) phng nghiên c
cu, (7) d liu nghiên cu, (8) ni dung nghiên cu và
(10) kt cu lui dung cc trình bày c th sau.
1.1 t vnăđ nghiên cu
Th ng chng khoán Vic phát trin và m rng,
ngày càng có nhiu công ty tham gia niêm yt trên các sàn giao dch tp trung. Vi
tình hình kinh t hin nay có nhiu bing, các nhà phân tích không th nào d
c. Bt k mt din bin nào ca các yu t t cú sc v
cung - cu, mt tin xu hay tin tt cho nn kinh t thì vic
chính là giá c phiu.
n tr n tình hình kinh
t có nhng la chp lý vào c phiu. Các d báo v
bao gi chính xác hoàn toàn. Và do vy, kh báo v các yu t kinh t
mô li tr s
nh trong vic phân tích giá c phiu và honh chi
Phân tích các t s tài chính s phiu
nào và sut sinh li c phiu nào s c k v
Sut sinh li c phiu luôn là mi quan tâm c
phii mi ngày do các tác nhân ca th u. Khi cung
lu giá c phiu gic li khi cu l phiu
. Giá c phii s n sut sinh li c phi
u lo lng nht c Câu ht ra là khi
nào giá c phiu và khi nào giá c phiu gim? D u c phi
Chngă1:ăTng Quan Nghiên Cu
2
khó, mun d th giá c phiu ca công ty nào s bing li càng khó
V t ra là làm sao có th d c? Ving quynh
thut và chuyên nghip có kh n ch phn nào nhng ri
ro và ti nhung th
y th ng phát trin mt cách lành mnh và
Trong phm vi nghiên cu ca lucác yu t kinh t s không
c xem xét. Nghiên cu này tp trung phân tích yu t giá tr th ng và giá tr
s sách, nh mi liên h vi sut sinh li c phiu. Mc tiêu là giúp cho nhà
d c tình hình bing ca giá c phiu t nh
ra chipng thi, nghiên cn tr
bic tm quan trng và s ng ca các nhóm t s này lên sut sinh li
c phi có th u chnh thích hi li ích cho công ty. ó chính là lý
tài nghiên cu “Mi quan h gia t s giá tr th trng, t s
giá tr s sách & sut sinh li c phiu niêm yt trên S giao dch chng khoán
Thành ph H Chí Minh”.
1.2 Lý do nghiên cu
Nhng lun cng phái tài chính c n luôn tin rng
các quynh c ng luôn da trên tính duy lý. Nói cách
khác, h luôn tin rng có tn ti m u chnh th ng v trng thái hiu
qu kinh doanh chênh lch giá ca hàng hóa trên th ng tài
chính. Các n thi kim li nhun t s chênh lch giá ca
các tài sn tài chính, lp tc h tn d ua tài sn p và
bán nó ng thái này c t u
chnh th ng, xác lp giá c v trng thái cân bng hay hp lý. c
xem là nn tbn cho mô hình lý thuyt tài chính hii - Gi thuyt th
trng hiu qu .
Theo Gi thuyt th trng hiu qu, giá c ca chng khoán trên th ng
c bit là th ng chng khoán, ph mt
Chngă1:ăTng Quan Nghiên Cu
3
(Lo, 2007). không th kic li nhun b vào
t hay nhng hình thái bi ng ca giá c trong quá kh
(Samuelson, 1965). Gi thuyt th trng hiu qu cho rng, tt c c phiu
nh giá mt cách hoàn ho theo nhng tài sn n cha sau c phiu, theo
nhng kin thc và ngun thông tin mà tt c các thành viên ca th u có
phn s hu bng nhau. Gi thuyt này l c Samuelson (1965) và
Fama (1970) còn có nhiu tranh cãi. Theo Malkiel (1992), c trích bi
Timmermann và Granger (2004), Gi thuyt th trng hiu qu c hiu là, tt
c các mc giá và các d liu trong quá kh c phn ánh trn vn trong giá
ca các ch thut phân tích tr nên vô dng.
Nghiên cu ca Fama (1970) chia m hiu qu ca th ng thành 3
dng là yu, bán mnh và mnh. Kt qu c t nghiên cu ca Fama cho
rng, dng yu và dng bán mnh có kh Dng mnh còn gây nhiu
u ng th ng không thc s hiu qu
dng mnh cp. Thc t, th ng không hiu qu thuy
chng khoán không phn ánh tt c n
có th kic li nhun nu dùng các k thuc
phân tích các t s tìm ra s ng lên sut sinh li c phiu là rt
cn thin tr công ty.
Hin nay có rt nhiu nghiên cu v ma các t s tài chính
và sut sinh li c phiu trên các th ng tài chính ca nhiu quc gia khác nhau
Fama and French (1988; 1989; 1992; 2007); Campbell và Shiller (1988); Kim
(1997); Kothari và Shanken (1997); Pontiff và Schall (1998); Aydogan và Gursoy
(2000); Lewellen (2004); Martani và ctg (2009); Al-Mwalla và ctg (2010);
Kheradyar và ctg (2011); n các nghiên cu thc hin
trên các nhóm t s s thanh khon, t s hong, t
s s giá tr th ng và t s giá tr s sách luôn
u nht vì dn tr có
th bic giá tr công ty và c phinh giá cao hay thp. Vì vy, nghiên
Chngă1:ăTng Quan Nghiên Cu
4
cn nhóm t s tài chính giá tr th ng và giá tr s phân
tích và tìm mi quan h ca chúng vi sut sinh li c phiu.
1.3 Câu hi nghiên cu
Nghiên cu ca Fama and French (1988; 1992); Kothari và Shanken (1997);
Pontiff và Schall (1998); Aydogan và Gursoy (2000); Lewellen (2004); Kheradyar
và ctg (2011); Khan và ctg (2012) cho rng, có mi quan h gia t s giá tr th
ng và sut sinh li c phiu. Bên cu ca Kennedy (2003);
Sparta (2005); Mais và ctg (2005); Hobarth (2006); Martani và ctg (20
ra kt lun v s ng ca t s giá tr s sách lên sut sinh li c phiu. Theo
các nghiên cu này, t s giá tr th ng và giá tr s sách có mi quan h vi
sut sinh li c phiu. Mi quan h theo ching tích cc hay tiêu cc là còn
ph thuc vào bi cnh kinh tm th ng chng khoán ca tng quc
gia, n nghiên cu (Stambaugh, 1986); (Mankiw và Shapiro, 1986), s ng
và tính hp l ca mu nghiên cu (Kim, 1997). Tuy nhiên, các nghiên c
quan v t s giá tr th ng, t s giá tr s sách và sut sinh li c phiu Vit
Nam còn rnh rõ ràng. Vì vy, mi quan h này còn nhiu
u nghiên cu này quan tâm và c
hi nghiên cCó hay không mi quan h gia t s giá tr th trng,
t s giá tr s sách và sut sinh li c phiu niêm yt trên S giao dch chng
khoán Thành ph H Chí Minh? Nu có thì mi quan h này s nh th nào?
1.4 Mc tiêu nghiên cu
Vi vic phân tích và tìm hiu mi quan h gia t s giá tr th ng, t s
giá tr s sách và sut sinh li c phiu niêm yt trên S giao dch chng khoán
Thành ph H Chí Minh (HOSE), mc tiêu ca nghiên cn là xác đnh
mi quan h gia t s giá tr th trng, t s giá tr s sách và sut sinh li c
phiu.
Chngă1:ăTng Quan Nghiên Cu
5
1.5 PhmăviăvƠăđiătng nghiên cu
Phm vi nghiên cu là c phiu ca các công ty niêm yt trên S giao dch
chng khoán TPHCM n 2006 - 2012. Nghiên cu chn
này là vì th ng chng khoán Vit Nam tht s hong có hiu qu t
ng thn bu chu nh ca B Tài
Chính v qun tr công ty. Vì vn này, các công ty công b thông
n tu kin thun li cho vic thu thp d liu nghiên
c
Mu nghiên cnh bao gt trên
HOSE. Ngoi tr các công ty thu c tài chính, bo him, chng khoán,
ngân hàng và các qu o là các công ty này ngoài vic phi tuân th lut
ch nh qun tr công ty còn phi hong theo lut ca các t
chc tín dng và nhng lucó t s
tài chính ln s làm cho mu nghiên cu d b sai lch. a, lý do chn các
công ty niêm yt trên HOSE vì các công ty này chu nhnh vu kin
kh Chính ph so vi các công ty niêm yt trên các s giao dch khác.
Bên cu s d phân ngành da trên chun phân ngành ca
Cc thng kê Vit Nam (VietNam Standard Industrial Classification 2007 VSIC
2007).
ng nghiên cu là các t s tài chính tp trung ch yu vào nhóm t
s giá tr th ng và nhóm t s giá tr s sách c th:
Các t s giá tr th ng gm: t sut c tc (DY), t s th giá trên th
giá (BM) và h s giá trên thu nhp (PE).
Các t s giá tr s sách gm: t sut sinh li trên doanh thu (ROS), t sut
sinh li trên vn ch s hu (ROE), t l n trên vn ch s hu (DE) và
qui mô công ty (SIZE).
Chngă1:ăTng Quan Nghiên Cu
6
1.6 Phngăphápănghiênăcu
Nghiên cu s d ng, xây dng các gi thuyt
nghiên cu, mô hình nghiên cu t các lý thuyt tài chính và các nghiên c
quan. T c chn la các bin phù hp vi vn nghiên cu và dùng mô
hình kinh t lng xây dng mô hình hi qui.
Da theo nghiên cu ca Kothari và Shanken (1997); Pontiff và Schall
(1998); Aydogan và Gursoy (2000); Kennedy (2003); Lewellen (2004); Sparta
(2005); Mais và ctg (2005); Hobarth (2006); Martani và ctg (2009); Kheradyar và
ctg (2011); Khan và ctg (2012), nghiên cu này chn bin ph thuc trong mô hình
là sut sinh li c phiu. Các bin gii thích bao gm: (1) t sut c tc (DY), (2) t
s th giá trên th giá (BM), (3) h s giá trên thu nhp (PE), (4) t sut sinh li
trên doanh thu (ROS), (5) t sut sinh li trên vn ch s hu (ROE), (6) t l n
trên vn ch s hu (DE); và (7) qui mô công ty (SIZE). Bin kim soát gm
ngành hot đng và nm tài chính.
1.7 D liu nghiên cu
Nghiên cu s dng s li
yt trên S giao dch chng khoán TPHCM (HOSE) t n 2012. D
liu nghiên cc th hin theo dng bng. Tt c s lic ly t
c công b trên website ca các công
ty chn 2006 - 2012.
1.8 Ni dung nghiên cu
Ni dung tp trung nghiên cu các v sau:
Nghiên c lý thuyt v các t s giá tr th ng và các t s giá tr
s sách.
Nghiên cu mô hình kinh t nh mi quan h ca các t s
giá tr th ng, t s giá tr s sách và sut sinh li c phiu.
Chngă1:ăTng Quan Nghiên Cu
7
Mô t ngun d li phc v cho nghiên cu.
Kt qu mi quan h gia t s giá tr th ng, t s giá tr
s sách và sut sinh li c phiu.
So sánh m ng ca t s giá tr th ng và t s giá tr s sách
lên sut sinh li c phiu.
Gi ý các gi phiu da vào các t s giá tr th ng và t
s giá tr s sách trong nghiên cu.
1.9 ụănghaănghiênăcu
Vic nghiên cu s gii quyt câu hi v mi quan h gia t s giá tr th
ng, t s giá tr s sách và sut sinh li c phiu. Nghiên cu này s giúp cho
nhà qun tr công ty bic tm quan trng và s ng ca t s giá tr th
ng, t s giá tr s sách lên sut sinh li c phiu. T n tr có th
nm bu chnh cho phù hp vi chic kinh doanh và phát trin
ca công ty, to nim tin cho các c Nghiên c
phân tích và d oán li nhun c phiu
, t nh ra chi c li nhun
t c phiu.
1.10 Kt cu ca nghiên cu
D kin kt cu ca nghiên cu này gm 5 à c trình bày theo
trình t :
u tiên, Chng 1 s gii thiu tng quan v nghiên cu bao gt vn
, lý do nghiên cu, câu hi nghiên cu, mc tiêu nghiên cu, phi
ng nghiên cu, d liu nghiên cu, ni dung nghiên ct cu ca
nghiên cu.
Chngă1:ăTng Quan Nghiên Cu
8
Tip theo, Chng 2 s trình bày v các lý thuyt tài chính cn
ni dung nghiên cu và khc các nghiên c mi quan h gia
t s giá tr th ng, t s giá tr s sách vi sut sinh li c phiu.
Chng 3 s trình bày v cách xây dng gi thuyt nghiên cu, mô hình
nghiên cu, gii thích các bin liên quan trong mô hình, cách ly mu và x lý d
liu nghiên cu.
Chng 4 trình bày v c tính ca mu nghiên cu, kt qu thc
nghim và nhn xét v kt qu nghiên cu.
Sau cùng, Chng 5 s tóm tt li nnghiên cu,
ng t kt qu nghiên cu, ch ra nhng hn ch và khuyn
ngh ng nghiên cu tip theo.
Chngă2: CăS Lý Thuyt Nghiên Cu
9
CHNG 2
CăS LÝ THUYT NGHIÊN CU
Chng 2 s trình bày các lý thuyn sut sinh li
c phiu, tp trung ch yu vào gi thuyt th trng hiu qu, lý thuyt tài chính
hành vi và lý thuyt c cu vn. Tm quan trng ca t s
cng thi, Chng 2 s khc các nghiên c
quan gia t s giá tr th ng, t s giá tr s sách và sut sinh li c phiu. B
cc c
Các lý thuyn sut sinh li c phiu.
Tm quan trng ca t s tài chính.
Các nghiên ca t s giá tr th ng, t s giá tr s sách
và sut sinh li c phiu.
Ni dung c c trình bày c th
2.1 Các lý thuyt tài chính liên quanăđn sut sinh li c phiu
Phn này s trình bày tng quan các lý thuyt tài chính gm: gi thuyt th
trng hiu qu, lý thuyt tài chính hành vi và lý thuyt c cu vn. Theo nghiên
cu ca Timmermann và Granger (2004); Bhattacharya (2012); Modigliani và
Miller (1958), các lý thuyt tài chính này là nn t n li
nhun c phiu. Vì vy, ba lý thuyt tài chính trên có kh i thích s tác
ng ca các t s tài chính lên sut sinh li c phiugi thuyt th trng
hiu qu, lý thuyt tài chính hành vi và lý thuyt c cu vn n ni
dung ca nghiên cu này.
Chngă2: CăS Lý Thuyt Nghiên Cu
10
2.1.1 Gi thuyt th trng hiu qu
Gi thuyt th trng hiu qu ln u tiên c hình thành bi Samuelson
(1965), quan trng này c tóm gn trong ca bài viBng
chng cho thy giá đúng d đoán bin đng ngu nhiên. rong mt th
ng hiu qu v mt thông i giá c là không th d phn
ánh toàn b thông tin và s k vng ca tt c các thành viên tham gia th ng.
c trích bi Timmermann và Granger (2004), mt
th ng vc cho là hiu qu nu nó phn và chính xác tt c
thông tin liên quan thông qua giá c phi có li
nhun thông qua các giao d.
Gi thuyt th trng hiu qu cho r t tri
i khác bi nh s vn hành hiu qu ca th ng chng khoán.
a các c phiu hin có trên th ng luôn ph ng
ca thông tin có liên quan. Chi ngang giá trên sàn
giao dch. Thành viên ca th ng s k mua ép giá c phiu
hoc bán vi mc giá cao. C không có kh
công trên th ng chng khoán nu ch da vào vic la chn chính xác loi
chi gian tin hành giao dch. Cách duy nh c
li nhun cao trên th ng này là thc thi các quy ri ro
Nghiên cu ca Fama (1970) chia m hiu qu ca th ng thành 3
dng: yu, bán mnh và mnh.
Dng yu: giá chng khoán ph trong quá
kh a vào thông tin trong quá kh
kic li nhun t th ng.
Dng bán mnh: giá chng khoán ca thông tin
công b trong quá kh a công b
Chngă2: CăS Lý Thuyt Nghiên Cu
11
không th da vào thông tin trong quá kh c
công b có th mua r hay t chng khoán, vì ngay khi thông tin
c công b, giá chi ph thông tin va
công b.
Dng mnh: giá ca chn ánh tt c thông tin công b trong
quá kh, hin ti b. ng sau lý thuyt
này là, nu có thông tin ni b, nhi bit thông tin ni b s mua
bán ngay chng khoán thu li nhuy giá chng khoán s thay
i trong cuc không còn kim lc na.
Kt qu thc nghic t nghiên cu ca Fama (1970) kt lun, dng
yu và dng bán mnh có kh Dng mnh còn gây nhiu tranh cãi. Vì
ng, th ng tht s không hiu qu dng
mnhng khoán không phn ánh tt c n nó.
n có th kic li nhun nu dùng các k thut phân tích
chính xác.
Dù là nn tng ca lý thuyt tài chính hin đi, gi thuyt th trng hiu
qu t s thuyt phc, giá chng khoán vn còn b nh giá sai so vi
giá tr thc ca chúng. Thc t, th ng luôn bing do trên th ng luôn
tn ti hai hình thđu t cn bn và đu t k thut. (Tr
2012)
u t cn bn: mc giá phn ánh giá tr thc t ca
chng khoán.
u t k thut: da vào các k thut phân tích và d liu quá kh d
g lai.
Gi thuyt th trng hiu qu không th gic hing giá c
phiu st gim nhanh chóng hay b c. t
quan trng trong vic gii thích ti sao và làm th nào th ng có th không hiu
Chngă2: CăS Lý Thuyt Nghiên Cu
12
qu. Vì th, lý thuyt tài chính hành vi c các thành viên ca th ng
chp nhn rng rãi (Shiller, 2003). Lý thuyt tài chính hành vi s c trình bày c
th trong phn tip theo.
2.1.2 Lý thuyt tài chính hành vi
Tiên phong cho s i ca kinh t hc hành vi là nghiên cu ca
Kahneman và Tversky. Theo Kahneman và Tversky (1979; 1996), trên th ng,
giá liên tt thi gian dài. Vì th, các báo cáo d a nhà phân
tích v ên tc trong thi vi các loi chng khoán s
ng trc tip ti tâm lý cLý
thuyt tài chính hành vi m nhim tt vai trò d lên xung ca ch s
chng khoán và tâm lý ci khi o him.
Lý thuyt tài chính hành vi nghiên cu nhn thc, ng cm xúc ca
i nhm hi các quy nh kinh t và làm cách nào mà con
i gây ng lên th ng giá c, li nhun và s cp phát các ngun tài
nguyên. Tài chính hành vi là mi quan tâm ca các thành viên tham gia th ng
bi vì nó giúp gii thích ti sao và bng cách nào th ng không th hiu qu
(Sewell, 2007).
Gi thuyt th trng hiu qu qua hu hng tia
u t
tim ng sau s thiu hiu qu ca th ng. Chính vì vy, lý thuyt tài chính
hành vi ra đi gii thích hành vi c ng.
ng thi, lý thuy tr và b sung cho gi thuyt th trng hiu qu
c thuyt phBhattacharya, 2012). Biu hin rõ nét nht ca lý thuyt tài
chính hành vi trên th ng tài chính là:
có hành vi không hp lý khi h không phân tích và x lý
ng thông tin mà h có. T n nhng lch lc v
lai ca c phiu mà h
Chngă2: CăS Lý Thuyt Nghiên Cu
13
Hành vi bà hic b ng bi
ng ca s là hp lý hoc bt hng rng, nu
có rt nhii cùng thc hin mt vic ch.
u này khin cho giá mt s c phiu không phn ánh giá tr
a chúng. Hing lot mua/bán c phiu dn giá c
phim trên th n sut sinh
li c phiu.
S k vng xem kh p mt khon
l quan tr c nhiu li nhuu
ng mang li li nhun, h thích nm chc ngay khon li
nhun hin t gng tip t c nhiu li nhun
c li, khi kho
thì h li c gng duy trì vi hy vng s nhc khon l
lai, mc dù lúc này ri ro thua l nhit ln. Bi vì h cho rng, c
phit giá s t phii ca h Nhà
phiu vì nhng thông tin có trin vng do th ng cung
cp và s nhanh chóng bán c phi phii vì, nhà
tin rng giá c phiu hi thông tin này. Khi nhà
cm thc li nhun mong mun thì s bán c phi
kim li mà không phân tích kh g thêm li nhun (
Bình, 2010).
ng dng ca tài chính hành vi không ch dng li trong vic gii thích các
hành vi không hp lý c na, ng dng này còn phát trin xa
th, tài chính hành vi có th u chnh giá các tài sn tài
chính bao gm c phiu, trái phiu, sn phm phái sinh và hàng hóa. Bên c
c vn dng trong lý thuyt qun tr công ty hay lý thuyt
cu trúc vn trong tài chính doanh nghip và gia các th
ng khác nhau. có nhng quy c nhiu li
Chngă2: CăS Lý Thuyt Nghiên Cu
14
nhun ch nhng ng tâm lý trong các lý thuyt nêu
dng tng hp các công c phân tích tài chính, to ti
vng chc cho các quy, các t s tài chính là mt công c
phân tích k thut hiu qu n tr công ty d
sut sinh li c phi
2.1.3 Lý thuytăcăcu vn
u vn là mi quan h v t trng gia n và vn ch s hu, bao gm
vn c phn c phng trong tng s ngun vn ca công ty.
Cu vn t la ch có chi phí vn nh nht và
giá c phiu cao nht. Mt cu vn phù hp là quynh quan trng vi mi
công ty. Nó không ch bi nhu cu tc t các cá nhân, t chc
liên quan ti công ty và hong cu vng ng ca
quynh này tc kinh doanh ca công ty ng cnh tranh.
Cu vn ti vii gia chi phí và li ích ca công ty.
Tài tr bng vn vay n tn thu ng thi, hình thc này
còn làm gim m phân tán các quynh qun lý, .
Gánh nng n s to áp lc lên công ty. Mt khác, chi phí vay n
k ti vn hành kinh doanh, thm chí dn ta công ty.
S phát trin lý thuyt v cu vn ghi nhn hai kt qu nghiên cu có
ng ca Modigliani và Miller (1958; 1963) c gi tt là
lý thuyt M&M. Quan m M&M (1958) cho rng, t l n trên vn ch s hu
ca công ty không n giá tr th ng ca nó. Hay nói cách khác, tng
ri vi nhng khoán vào m nh
ng bi s u vn ca công ty.
Theo M&M (1963), vi các quy i tác có
quyn lm trong công ty phi din cho u vn
ng ti giá tr công ty ta công ty cn cân bng khon thu