Những giải pháp nâng cao vị thế cạnh tranh của ga Sóng Thần trên thị trường vận tải hàng hóa

i

“Tôi xin cam đoan rằng toàn bộ nội
dung luận văn này la
ø
công trình
n
ghiên cứu của tôi. Các số liệu và
k
ết quả nghiên cứu trong luận văn
l
à trung thực, có nguồn gốc rõ ràng
theo hiểu biết tốt nhất và bằng trách
nhiệm cao nhất của tôi.”
Tác giả





ii

 hoàn thành lun vn này, tôi xin bày t lòng tri ân đn quý thy cô lp
MBA04 Trng i hc M TP H Chí Minh đã tn tình ging dy, truyn đt kin
thc quý báu trong sut khoá hc, đc bit là s hng dn nhit tình ca Thy Tin s
Nguyn Hu Lam đã giúp tôi đnh hng và tìm ra gii hn phc v ca đ tài, hng
dn phng pháp và to điu kin đ tôi đ đt lun vn lên hi đng xét duyt.

Xin chân thành cm n Ban giám hiu, quý thy cô khoa hp tác quc t và sau đi hc
Trng i hc M TP H Chí Minh đã to mi điu kin tt nht v c s vt cht và
tinh thn trong quá trình hc tp ti trng.

Xin trân trng cm n anh ch em hc viên cùng khoá đã nhit tình giúp đ nhng khó
khn, chia s nhng kinh nghim, giúp tôi b sung nhng kin thc hu ích trong quá
trình tho lun, nghiên cu, hc tp theo nhóm.

Xin chân thành cm n Lãnh đo Tng Công Ty ng st Vit nam, Công ty vn ti
hàng hoá ng st, Lãnh đo và CBCNV các phòng ban chuyên môn nghip v Ga
Sóng thn đã nhit tình giúp đ trong vic thu thp d liu đ nghiên cu và hoàn
thành lun vn này theo k hoch ca nhà trng đã đ ra.

Do còn nhiu hn ch v mt thi gian nên trong quá trình nghiên cu, thit k đ
cng và thc hin lun vn này s không th nào tránh đc nhng thiu sót. Song,
vi k vng nghiên cu đ có th ng dng vào thc tin hot đng sn xut kinh
doanh ti Ga Sóng thn và ngành vn ti ng st. Kính mong nhn đc s đóng
góp ý kin ca Quý thy cô, các anh ch hc viên cùng khoá và các bn đng nghip
đ lun vn đc hoàn thin hn.

Xin chân thành cm n!


iii

MC LC

Li cam đoan i
Li cm n ii
Nhn xét ca Giáo viên hng dn iii
Nhn xét ca Thy/Cô phn bin I iv
Nhn xét ca Thy/Cô phn bin II vi
Danh mc các bng biu xiii
Danh mc các bng v xiv
Ph lc tham kho xv
Danh mc các t vit tt xvi

CHNG I
M U 1
1.1 C s hình thành đ tài 1
1.2 Mc tiêu nghiên cu 1
1.3 Phm vi nghiên cu 2
1.4 Phng pháp nghiên cu 2
1.4.1 Nghiên cu đnh tính 2
1.4.2 Nghiên cu đnh lng 3
1.5 Quy trình nghiên cu 4
1.6 Ý ngha ca đ tài 6
1.7 Kt cu ca đ tài 6

CHNG II
TNG QUAN V TH TRNG VN TI HÀNG HOÁ 7
2.1 Vn đ th trng vn ti hàng hoá 7
2.2 Nhu cu vn ti và c hi trên th trng vn ti 7

iv

2.3 Sn phm dch v vn ti 7
2.4 Th phn vn ti hàng hoá 8
2.5 Ga Sóng thn-Ngành vn ti ng st và các đi th cnh tranh trên
th trng vn ti hàng hoá 9
2.5.1 Ngành vn ti ng st 9
2.5.2 Ga Sóng thn 11
2.5.3 Các đi th cnh tranh 12
2.5.3.1 Vn ti ng b 12
2.5.3.2 Vn ti ng bin 13
2.5.3.3 Vn ti ng sông 14
2.5.3.4 Vn ti hàng không 14

CHNG III
C S LÝ THUYT 16
3.1 Mô hình cht lng dch v 16
3.2 Lý thuyt v mô hình Marketing – Mix 18
3.2.1 Mô hình 4P 18
3.2.2 Mô hình 4C 19
3.2.3 Sn phm vn ti hàng hoá và s cm nhn, mong mun ca
khách hàng v sn phm vn ti hàng hoá 21
3.2.4 Giá cc vn ti và chi phí có th chp nhn ca khách hàng
khi la chn phng tin vn ti ng st 22
3.2.5 Phân phi sn phm và cm nhn s tin li ca khách hàng
thông qua các kênh phân phi 24
3.2.6 Chiêu th (Promotions) và cm nhn ca khách hàng
v ngun thông tin đi vi các hot đng chiêu th ca
Doanh nghip vn ti. 25

v
3.3 C s lý thuyt phân tích mô hình SWOT 25

3.3.1 Khái nim v SWOT 25
3.3.2 Khung phân tích SWOT 26

CHNG IV
THIT K NGHIÊN CU 28
4.1 Gii thiu 28
4.2 Ngun thông tin cn thit 28
4.3 Ngun cung cp thông tin 28
4.4 Nghiên cu đnh tính 29
4.4.1 Nghiên cu phân tích SWOT 29
4.4.2 Kt qu ma trn chin lc SWOT 31
4.5 Nghiên cu đnh lng 33
4.5.1 C s đ tin hành nghiên cu đnh lng 33
4.5.2 Thit k bng câu hi 34
4.5.3 Các giai đon thit k bng câu hi 35
4.6 Mu 36
4.7 Xây dng thang đo 36
4.7.1 Thang đo cho yu t cht lng đc nhn thc v sn phm
dch v vn ti hàng hoá 37
4.7.2 Thang đo cho yu t giá c đc nhn thc 37
4.7.3 Thang đo cho yu t s tin li đc nhn thc 38
4.7.4 Thang đo thái đ ca khách hàng đi vi các hot đng
qung cáo 38
4.7.5 Thang đo thái đ đi vi các chng trình khuyn mãi 39
4.8 Phng pháp x lý s liu 39
4.8.1 Phân tích yu t khám phá EFA 39

vi
4.8.2 Kim đnh T-test v à Anova 39
4.9 Tóm tt 40

CHNG V
KT QU NGHIÊN CU 41
5.1 Gii thiu 41
5.2 Mô t mu 41
5.2.1 Gii tính 42
5.2.2  tui 42
5.2.3 Nhóm ngh nghip 42
5.2.4 Trình đ hc vn 42
5.2.5 Nhóm ngành ngh 42
5.2.6 Nhóm loi hình doanh nghip 43
5.2.7 Nhóm khi lng vn ti 43
5.3 Phân tích và đánh giá thang đo 43
5.3.1 Phân tích nhân t khám phá EFA 43
5.3.2 Kim đnh T test và phân tích Anova 46
5.3.2.1 Kim đnh T test 46
5.3.2.2 Phân tích phng sai Anova 46
5.4 Kt qu nghiên cu đnh lng 50
5.4.1 Yu t (f1) 50
5.4.2 Yu t (f2) 50
5.4.3 Yu t (f3) 51
5.4.4 Yu t (f4) 51
5.4.5 Yu t (f5) 52
5.4.6 Yu t (f6) 52
5.5 Nhng gii pháp đ nâng cao v th cnh tranh ca ga Sóng thn t

vii
kt qu nghiên cu đnh lng 52
5.5.1 Xây dng h thng qun lý cht lng 52
5.5.2 Ci tin quy trình công ngh vn ti hàng hoá 53

5.5.3 Xây dng k hoch phát trin ngun nhân lc 53
5.5.4 Xây dng chin lc giá hp lý và cnh tranh 53
5.5.5 Xây dng chin dch truyn thông, chiêu th 53
5.6  xut các chin lc đ m rng th trng và phát trin th phn 54
5.6.1 Các chin lc SO 54
5.6.2 Các chin lc ST 54
5.6.3 Các chin lc WO 54
5.6.4 Các chin lc WT 55
CHNG VI
KT LUN, KIN NGH 56
6.1 Kt lun và kin ngh 56
6.1.1 Kt lun 56
6.1.2 Kin ngh 57
6.2 Nhng hn ch và đ xut hng nghiên cu tip theo 58
6.2.1 Nhng hn ch 58
6.2.2  xut hng nghiên cu tip theo 59

v(w








viii

DANH MC CÁC BNG BIU

Bng 4.1 Phân tích SWOT vn ti hàng hoá bng ng st 29
Bng 4.2 Phân tích SWOT vn ti hàng hoá bng ng bin 30
Bng 4.3 Phân tích SWOT vn ti hàng hoá bng ng sông 30
Bng 4.4 Phân tích SWOT vn ti hàng hoá bng ng b 31
Bng 4.5 Phân tích SWOT vn ti hàng hoá bng Hàng không 31
Bng 4.6 Ma trn SWOT 32
Bng 4.8 Thang đo cht lng đc nhn thc 37
Bng 4.9 Thang đo giá c đc nhn thc 38
Bng 4.10 Thang đo s cm nhn tin li 38
Bng 4.11 Thang đo thái đ đi vi chng trình qung cáo 39
Bng 4.12 Thang đo đi vi các chng trình khuyn mãi 39
Bng 5.1 Phân b mu theo mt s đc tính ca ngi đc phng vn 41
Bng 5.9 KMO and Bartlett’s Test 44
Bng 5.10 KMO and Bartlett’s Test 44
Bng 5.11 Total Variance explained 45
Bng 5.12 Pattern Matrix(a) 45

v(w







ix

DANH MC CÁC HÌNH V


Hình 1.1 Quy trình nghiên cu 5
Hình 2.1 Th phn vn ti hàng hoá các ngành 8
Hình 2.2 Vn trình bình quân các loi phng tin 9
Hình 2.3 Th phn vn ti các ngành t 1990 – 2005 11
Hình 3.1 Marketing và yu t môi trng 20
Hình 3.2 Mô hình 4P và 4C 20
Hình 4.7 Mô hình các yu t nh hng đn s hài lòng ca khách hàng khi vn
chuyn hàng hoá bng ng st 35


v(w














x

PH LC THAM KHO

Ph lc A S đ mng li ng st Vit nam 61
Ph lc B K hoch phát trin mng li ng st ông Nam Á 62
Ph lc C S đ tng th Ga Sóng thn 63
Ph lc D S đ t chc Ga Sóng thn 64
ph lc E Sn lng tn xp phân theo ngành vn ti 65
Ph lc F Th phn tn xp phân theo ngành vn ti 66
Ph lc G Lng luân chuyn hàng hoá phân theo ngành vn ti 67
Ph lc H Th phn lng luân chuyn hàng hoá 68
Ph lc I C ly vn chuyn bình quân gia các phng tin vn ti 69
Ph lc K Sn lng và doanh thu ga Sóng thn (1991 – 2005) 70
Ph lc L Sn lng vn ti hàng hoá ngành ng st (1955 – 2005) 71
Ph lc M Bng câu hi (trong phn nghiên cu đnh lng) 73
Ph lc N Thng kê mô t các bin đnh lng và tn sut các bin đnh tính 76
Ph lc P Giá tr trung bình ca các bin quan sát 79
Ph lc Q Phân tích nhân t khám phá 82
Ph lc R Kim đnh T test 85
Ph lc S Phân tích Anova 88
Tài liu tham kho 110

v(w




xi

DANH MC CÁC T VIT TT

ANOVA : Analysis Of Variance – Phân tích phng sai
SVN : ng St Vit Nam
EFA : Exploratory Factor Analysis – Phântích nhân t khám phá
Km : Ki lô mét
R&D : Research and Development – Nghiên cu và phát trin
Sig : Significant - Mc ý ngha.
SO : Strengths and Oportunities - Chin lc kt hp đim mnh và c hi
SPSS : Social Pakage Statistic Software
ST : Strengths and Threats - Chin lc kt hp đim mnh và nguy c
SWOT : Strengths, Weaknesses, Oportunities, Threats - immnh, Yu, c hi và
nguy c
TKm : Tn * Ki lô mét (Hàng hoá)
UIC : Union Internationle Des Chemins de Fer - Hip hi ng st Quc t
WO : Weaknesses and Oportunities - Chin lc kt hp đim yu và c hi
WT : Weaknesses and Threats - Chin lc kt hp đim yu và nguy c
WTO : World Trade Organization - T chc thng mi th gii
4P : Products, Prices, Places, Promotions - Sn phm, Giá c, Phân phi, chiêu
th
4C : Customer Solution – Nhu cu và c mun, Customer Cost – Chi phí,
Convenience: Tin li, Communication – Thông tin

v(w
Chng I M đu
Nhng gii pháp nâng cao v th cnh tranh ca Ga Sóng thn trên th trng vn ti hàng hoá
- 1 -
Chng I
M U

1.1 C s hình thành đ tài
Vn ti SVN là mt trong nhng ngành kinh t quan trng thuc kt cu c s h tng
ca đt nc. Có lch s ra đi, tn ti và phát trin trên 125 nm, hot đng trong c
ch k hoch hoá tp trung vn d tn ti trong thi gian khá dài - trên 40 nm, k t khi
nc nhà giành đc lp. Do vy, vic chuyn đi t mô hình kinh t k hoch sang hot
đng kinh doanh theo c ch th trng thì ngoài vic phi đón nhn nhng áp lc
mnh m ca s cnh tranh quyt lit trên th trng vn ti thì vn đ đi mi t duy,
đi mi phng thc hot đng sn xut kinh doanh đ có th hi nhp và thích ng
vi nn kinh t th trng là vn đ ht sc quan trng và bc thit đã và đang đt ra
cho ngành vn ti ng st phi tìm li gii đ có th tn ti và phát trin bn vng
trong vic cnh tranh vi các phng thc vn ti khác nh: Vn ti ô tô, vn ti đng
thu, và c vn ti hàng không….c bit là vn ti ô tô trên các cung đon va và
ngn. Kh nng chng li nhng áp lc cnh tranh, m rng th trng và phát trin th
phn ca ngành ng st Vit Nam ch yu ph thuc vào vic chuyn đi phng
thc hot đng sn xut kinh doanh ca các doanh nghip thành viên thuc Tng Công
ty SVN.
Ga Sóng Thn là mt đn v kinh doanh dch v vn ti hàng hóa ca ngành ng st.
Do đó vic t chc, xây dng nhng gii pháp nhm nâng cao v th cnh tranh ca Ga
Sóng thn trên th trng vn ti là ht sc quan trng và mang tính cp thit đi vi
vn ti hàng hoá bng ng st trong điu kin hin nay.


1.2 Mc tiêu nghiên cu
Chng I M đu
Nhng gii pháp nâng cao v th cnh tranh ca Ga Sóng thn trên th trng vn ti hàng hoá
- 2 -
Vi yêu cu bc thit và nhm gii quyt nhng vn đ khó khn đt ra trong bi cnh
phi chu áp lc cnh tranh quyt lit gia các phng thc vn ti, mc tiêu nghiên
cu ca lun vn đc đt ra là:

- Nghiên cu các yu t nh hng đn kt qu hot đng sn xut kinh doanh, th
phn vn ti hàng hoá ca ngành ng st so sánh vi các đi th cnh tranh, trong
giai đon t nm 1991 đn nm 2005.
- Nghiên cu mô hình cht lng dch v và tâm lý, s cm nhn và thái đ ca khách
hàng thông qua lý thuyt 4P và 4C trong vic la chn phng tin vn ti ng st.
- Nghiên cu nhng nhng mt mnh, mt yu, c hi, nguy c; thc trng ca ga
Sóng thn – Ngành vn ti ng st và các đi th cnh tranh nhm phát huy nhng
mt mnh, thi c, tránh và khc phc nhng mt yu, nguy c tim nng, xây dng
nhng gii pháp và đ xut các chin lc đ nâng cao v th cnh tranh ca Ga Sóng
thn trên th trng vn ti hàng hoá.

1.3 Phm vi nghiên cu
Nhim v chính ca vn ti ng st là vn chuyn hành khách và hàng hóa, trong
phm vi nghiên cu ca đ tài ch nghiên cu vic t chc hot đng sn xut kinh
doanh vn ti hàng hoá bng đng st ti ga Sóng thn và các phng tin vn ti
khác nh đng b, đng thy, đng hàng không… cng nh nhu cu ca khách
hàng trong vic la chn phng tin vn ti hàng hoá bng ng st đi t Ga Sóng
thn đn các ga phía Bc và trên toàn mng li ng st Vit Nam.

1.4 Phng pháp nghiên cu:
1.4.1 Nghiên cu đnh tính:

- ng dng mô hình SWOT Analysis, (Strategy Management, Concept &
Cases, Fred R.David) Nghiên cu nhng đim mnh, yu, c hi, nguy c và thc trng
mô hình t chc, kt qu hot đng kinh doanh, th phn vn ti hàng hoá ng st
Chng I M đu
Nhng gii pháp nâng cao v th cnh tranh ca Ga Sóng thn trên th trng vn ti hàng hoá
- 3 -
và ca các đi th cnh tranh (ng b, đng thy và đng hàng không) đ xây
dng và đ xut các chin lc trong kinh doanh vn ti hàng hoá bng ng st.

- Nghiên cu mô hình cht lng dch v vn ti
Trên c s lý thuyt mô hình cht lng dch v ca Parasuraman, nghiên cu nhng
đc đim, thuc tính ca dch v vn ti hàng hoá và thu thp d liu ca Ga Sóng thn
trong 15 nm, bng phng pháp thng kê phân tích, t chc tho lun tay đôi có tham
kho ý kin chuyên gia đ xây dng mô hình cht lng sn phm dch v vn ti, là
mt thành t sn phm (Products) trong mô hình 4P.
- Nghiên cu mô hình Marketing – Mix, vn dng lý thuyt 4P (products,
Prices, Places, Promotions) ca McCarthy (1960) đ xây dng các gii pháp thu hút
khách hàng. T mô hình 4P, nghiên cu mô hình 4C (Customer solution, customer cost,
Convenience, communication) – Lauterborn (1990), các yu t cm nhn ca khách
hàng, nhìn theo hng ca khách hàng, h s nhn đc nhng gì trong n lc ca ga
Sóng thn đi vi dch v vn ti hàng hoá bng ng st thông qua mô hình 4P.
T vic nghiên cu môhình cht lng dch v vn ti hàng hoá và mô hình
Marketing – Mix, lp bng câu hi đnh tính đ phng vn th mt s khách hàng
truyn thng ca Ga Sóng thn.

1.4.2 Nghiên cu đnh lng:

- Cn c bng câu hi nghiên cu đnh tính, kt qu thng kê phân tích và tho
lun tay đôi theo phng pháp đnh tính, tin hành lp bng câu hi (Questionaires), t
mô hình 4P => 4C, xác lp các yu t mong đi ca khách hàng trong vic la chn
phng tin vn ti ng st. T nhu cu và c mun (Customer solution) v cht
lng dch v, mc đ an toàn; chi phí mà h phi b ra (Customer cost); s tin li
(Conveniece) trong vic la chn dch v vn ti ng st nh tính ph thuc, kh
nng vn chuyn, các đa đim giao tr hàng, th tc và thi gian vn chuyn; và cui
cùng là thông tin (communication) có nh hng đn khách hàng trong vic la chn
Chng I M đu
Nhng gii pháp nâng cao v th cnh tranh ca Ga Sóng thn trên th trng vn ti hàng hoá
- 4 -
phng tin vn ti ng st nh vic t chc và la chn các hình thc, phng tin

truyn thông, qung cáo, các ch đ hoa hng, khuyn mãi, hu mãi ….Có nh hng
và tác đng đn khách hàng trong vic la chn phng tin vn ti hàng hóa ng
st.
- Tin hành t chc phng vn th mt s khách hàng thông qua bng câu hi
đã thit k đ điu chnh bng câu hi mt cách rõ ràng và d hiu. Sau khi điu chnh
bng câu hi, tin hành t chc phng vn trc tip khách hàng đ thu thp d liu s
cp. Vn dng k thut và phng pháp phng vn trc tip đi vi khách hàng đ thu
thp d liu mt cách đy đ, khách quan và chính xác.
- D liu sau khi thu thp, s dng phn mm SPSS (13.0) và thut toán thng
kê đ phân tích, x lý, chn các bin nh hng đn vic thu hút khách hàng đn vi
Ga Sóng thn bng phng tin vn ti ng st trong vn chuyn hàng hoá.
- Trên c s d liu đã thu thp và x lý, phân tích, đánh giá nhng thông tin đã
thu thp đc đ đa ra nhng kt qu nghiên cu, kt hp vi công c SWOT
Analysis đ xây dng nhng gii pháp nhm nâng cao v th cnh tranh ca Ga Sóng
thn trên th trng vn ti hàng hoá.

1.5 Quy trình nghiên cu (Hình 1.1)









Chng I M đu
Nhng gii pháp nâng cao v th cnh tranh ca Ga Sóng thn trên th trng vn ti hàng hoá
- 5 -

Hình 1.1: Quy trình nghiên cu

VN  NGHIÊN CU
Xây dng nhng gii pháp nhm nâng cao v th
Cnh tranh ca Ga Sóng thn trên th trng vn ti
C S LÝ THUYT

-
Lý thuyt mô hình cht lng DV
-
Lý thuyt v Marketing – Mix
-
Lý thuyt mô hình phân tích SWOT
NGHIÊN CU NH TÍNH
- Phng vn sâu
- Tho lun tay đôi
- Tham kho ý kin chuyên gia
MÔ HÌNH NGHIÊN CU
Mô hình thang đo đi vi dch v vn ti
Hàng hóa bng ng st
NGHIÊN CU NH LNG
- ánh giá thang đo (Phân tích EFA)
- Kim đnh t – test, Anova.
- Chn các yu t nh hng đn cht lng dch v

NHNG GII PHÁP VÀ  XUT T KT
QU NGHIÊN CU
KT LUN VÀ KIN NGH
- Kt lun
- Kin ngh và đ xut nhng nghiên cu tip theo
Chng I M đu
Nhng gii pháp nâng cao v th cnh tranh ca Ga Sóng thn trên th trng vn ti hàng hoá
- 6 -
1.6 Ý ngha ca đ tài:
Nghiên cu mt cách cn thn quá trình đánh giá hiu qu hot đng sn xut kinh
doanh vn ti hàng hoá ca Ga Sóng thn thuc Tng Công Ty SVN. Vn dng lý
thuyt 4P ca Marketing hin đi đ nghiên cu nhng yu t thu hút khách hàng đn

vi phng tin vn chuyn hàng hoá bng ng st; nhn din và phân tích nhng
mt mnh, mt yu, c hi và thách thc ca Ga Sóng thn cng nh ca tng đi th
cnh tranh. Trên c s lý lun và thc tin đ xây dng nhng gii pháp c th và đ
xut các chin lc nhm nâng cao v th cnh tranh ca Ga Sóng thn trên th trng
vn ti.

1.7 Kt cu ca đ tài

 tài nghiên cu đc chia làm 6 chng
Chng I: M đu.
Chng II: Tng quan v th trng vn ti hàng hoá.
Chng III: C s lý lun.
Chng IV: Thit k nghiên cu.
Chng V: Kt qu nghiên cu.
Chng VI: Kt lun và kin ngh

Chng II Tng quan v th trng vn ti hàng hoá
Nhng gii pháp nâng cao v th cnh tranh ca Ga Sóngthn trên th trng vn ti hàng hoá
- 7 -
CHNG II
TNG QUAN V TH TRNG VN TI HÀNG HOÁ

2.1 Vn đ th trng vn ti hàng hóa
Cng nh các loi th trng khác, th trng vn ti hàng hoá là ni din ra các quá
trình mua và bán sn phm dch v vn ti hàng hoá (TKm hàng hoá) gia mt bên là
nhà cung ng phng tin vn ti và mt bên là khách hàng có nhu cu v vn ti hàng
hoá.

2.2 Nhu cu vn ti và c hi th trng vn ti
Nhu cu vn ti hàng hóa có ngha là tng khi lng v hàng hoá theo yêu cu ca

khách hàng mà ngành vn ti phi vn chuyn t ni gi đn ni nhn.
Xã hi ngày càng phát trin thì nhu cu vn ti hàng hoá ngày càng phong phú và đa
dng, do vy các doanh nghiêp vn ti: đng st, đng b, đng thy, đng hàng
không cn phi nghiên cu th trng, nm bt c hi đ chim lnh th trng và phát
trin th phn, đây là vn đ có ý ngha ht sc quan trng đi vi các doanh nghip
vn ti mun tn ti và phát trin.

2.3 Sn phm dch v vn ti
Sn phm dch v vn ti là sn phm vô hình, đó là s dch chuyn hàng hoá và hành
khách trong không gian, có đn v đo là Tn Kilomét và Hành khách Kilomét. Do đc
thù ca ngành vn ti, sn phm đc to ra đng thi vi tiêu th, không có sn phm
d tr và tn kho, do vy cht lng sn phm phi đc đnh trc và lúc sn xut sn
phm phi đm bo cht lng nh đã đnh. Ngành vn ti không bán ra th trng quá
trình vn chuyn mà bán kt qu cui cùng ca nó đó là đa hàng hoá và hành khách
đn đa đim quy đnh an toàn, nguyên vn và đúng thi hn theo yêu cu ca khách
hàng.
Chng II Tng quan v th trng vn ti hàng hố
Nhng gii pháp nâng cao v th cnh tranh ca Ga Sóngthn trên th trng vn ti hàng hố
- 8 -
Đường biển 68.29% Đường sông 10.55%
Hàng không

0.24%
Đường sắt 4.62%
Đường bộ 16.30%
Hình 2.1 : Thò phần vận tải hàng hoá (TKm) bình quân các ngành
Từ 1990 - 2005
(
N
g

uồn tổn
g
cu
ï
c thốn
g
kê
)


2.4 Th phn vn ti hàng hố
Th phn vn ti hàng hố ca mt ngành vn ti, ca mt chng loi phng tin hoc
ca mt doanh nghip vn ti là t s gia nhu cu vn ti hàng hố mà ngành, loi
phng tin hoc doanh nghip đó giành đc so vi tng s nhu cu vn ti hàng hố.
Nhu cu v vn ti hàng hố trên th trng vn ti là tng khi lng v vn ti hàng
hố đòi hi/u cu các hình thc, phng tin vn ti tham gia trên th trng vn ti
hàng hóa phi đãm nhn. ây là nhu cu chung đi vi các ngành vn ti trên th
trng. Nhu cu vn ti này nó hồn tồn ph thuc vào đc đim kinh t và tc đ phát
trin ca nó  mi vùng, mi khu vc kinh t và mi đa phng.  nhng ni có điu
kin kinh t phát trin nó kéo theo nhu cu vn ti tng cao hn  nhng ni có điu
kin kinh t khó khn, chm phát trin.
Trong thi đi ngày nay, cơng cuc vn ti ca phn ln các quc gia đu do nhiu
phng thc vn ti cùng đm nhn. Các phng thc vn ti tham gia vào th trng
vn ti  nc ta đó là: ng st, ng b, ng thu, hàng khơng, … Nu lun
cho ht l thì phi k đn c vn ti đng ng, vn ti phi đng c (thng gi là vn
ti thơ s).
Khi lng vn ti ca mi loi phng thc đm nhim thng khơng nh nhau, có
loi phng thc chim th phn rt ln, có loi chim th phn tng đi nh; th phn
Chng II Tng quan v th trng vn ti hàng hố
Nhng gii pháp nâng cao v th cnh tranh ca Ga Sóngthn trên th trng vn ti hàng hố

- 9 -
ln hay nh tu thuc vào vai trò ca tng phng thc vn ti trong nn kinh t quc
dân (th phn vn ti bình qn ca tng loi hình phng tin t nm 1990 đn nm
2005 đc biu th  hình 2.1, trang 8). Mi loi phng thc đu có s trng ca
riêng mình; có loi thích hp vi tc đ cao, có loi thích hp vi vn ti đng dài, có
loi thích hp vi vn ti đng ngn, (vn trình bình qn tng loi phng tin vn
ti đc biu th  hình 2.2, trang 9), có loi thích hp vi vn ti có khi lng ln; có
loi rt c đng linh hot vi mi đa hình; có loi giá cc cao nhng có loi giá cc
vn ti li r .v.v. . Nói nh vy đ thy rng t phn vn ti ca mi phng thc là
ph thuc vào th mnh và đc đim vn có ca tng phng thc, và chin lc kinh
doanh, phát trin th phn ca tng doanh nghip vn ti.

Hình 2.2 : Vận trình bình quân các loại phương tiện
2266.3
2081.6
340.4
52.1
9.9
0 500 1000 1500 2000 2500
ĐƯỜNG BIỂN
HÀNG KHÔNG
ĐƯỜNG SẮT
ĐƯỜNG BỘ
ĐƯỜNG SÔNG
Phương tiện
Cự Ly (Km)

2.5 Ga Sóng thn - Ngành vn ti ng st và các đi th cnh tranh trên th
trng vn ti hàng hố

2.5.1 Ngành vn ti ng st
Tng cơng ty ng st Vit nam đc thành lp theo Q s 34/2003/Q-TTg ngày
04 tháng 3 nm 2003 ca Th tng Chính ph trên c s t chc li Liên hip ng
st Vit nam. Mng li đng st quc gia hin hu vi tng chiu dài 2600 km, đi
Chng II Tng quan v th trng vn ti hàng hoá
Nhng gii pháp nâng cao v th cnh tranh ca Ga Sóngthn trên th trng vn ti hàng hoá
- 10 -
qua 35 tnh, thành ph, ni lin các khu dân c, trung tâm vn hoá, nông nghip và
công nghip c nc. (ph lc A – S đ mng li ng st Vit nam trang 61 )
ng st Vit nam ni lin vi ng st Trung quc đn các nc ông Âu trong
h thng ng st OSZD (các nc trong khi XHCN c).
- Vi Vân Nam Trung Quc qua tnh Lào Cai
- Vi Qung Tây Trung Quc qua Tnh Lng sn.
ng st Vit nam cng có tim nng ni lin vi ng st Campuchea, Thái Lan,
Malaysia đ đn Singapore, hoà nhp vi mng li đng st khu vc ông Nam Á,
Châu Á và các nc trên th gii. (Ph lc B, trang 62 ).
Vn ti ng st cùng vi vn ti ng b, Hàng không, ng thu….to nên
mng li giao thông vn ti không th thiu đc đi vi mi quc gia. ng st ra
đi không sm so vi các loi phng tin khác nhng nó mau chóng tr thành
phng tin ch lc trong vn ti, (nht là vn chuyn hành khách trong đô th, vn
chuyn container, vn ti liên vùng). Vi vn ti đng st, vai trò quan trng ca nó là
kh nng kt ni gia các phng thc vn ti, đóng vai trò quan trng trong hình
thành vn ti đa phng thc. Th phn vn ti hàng hoá bình quân ca ngành ng
st t nm 1990 đn 2005: tn xp chim t trng 2,92%, Tkm chim t trng 4,62%
trên th trng vn ti, xp hng th IV sau đng bin, đng b, đng sông trong 5
ngành vn ti (hình 2.1 trang 8 và 2.3 trang 9).

Chng II Tng quan v th trng vn ti hàng hố
Nhng gii pháp nâng cao v th cnh tranh ca Ga Sóngthn trên th trng vn ti hàng hố
- 11 -

Hình 2.3: THỊ PHẦN VẬN TẢI HÀNG HOÁ (TKm) CÁC NGÀNH
( Phụ lục H, trang 85)
0.00
10.00
20.00
30.00
40.00
50.00
60.00
70.00
80.00
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
(%)
Đường
Biển

Đường
Bộ
Đường
sông
Đường
sắt
Hàng
không


2.5.2 Ga Sóng thn
Là đn v hot đng kinh doanh dch v vn ti hàng hóa bng ng st thuc Tng
cơng ty ng st Vit nam, nm trên tuyn ng st thng nht Bc – Nam (Hà ni
– Thành ph H Chí Minh) ti lý trình Km 1710 + 566, thuc đa bàn xã An Bình,
Huyn D an, tnh Bình Dng, tip giáp quc l IA – trc đng Xun Á, Khu cơng
nghip Sóng thn và qun Th c Thành ph H Chí Minh (xem ph lc C, S đ
tng th Ga Sóng thn trang 63).
V c cu t chc: C cu t chc ca Ga Sóng thn (Xem phn ph lc D, trang 64)
Sóng thn là ga hàng hóa trng đim cui tuyn đng st ca Ngành SVN, đãm
nhn tồn b khi lng xp d, vn chuyn, gii th và lp các đồn tàu hàng trc
thơng, khu đon, ct móc ca khu đu mi ng st phía Nam. Kt qu hot đng
kinh doanh vn ti hàng hố ca Ga Sóng thn t nm 1991 đn nay đt mc tng
trng cao (ph lc K, trang 70).
Vi tng din tích qun lý hin nay ca Ga Sóng thn là trên 200.000m
2
và theo d án
quy hoch phát trin ga Sóng thn trong tng lai đã đc Chính ph phê duyt s m
Chng II Tng quan v th trng vn ti hàng hoá
Nhng gii pháp nâng cao v th cnh tranh ca Ga Sóngthn trên th trng vn ti hàng hoá
- 12 -

rng Ga Sóng thn trên 700.000 m
2
, tr thành ga đu mi giao thông trung chuyn
hàng hóa đi các tuyn phía Bc, phía Nam, phía ông (Vng tàu), các tnh min Tây
(Cn th), Lc Ninh – ni vi ng st Campuchea đi đn các nc trong khu vc
ông nam Á vi Trung quc và đi sang các nc ông Âu (c).
Vi v trí đa lý khá thun li, nm trong khu vc kinh t t giác thuc vùng kinh t
trng đim phía Nam ca quc gia (Bình dng, ng nai, Bà Ra Vng tàu và thành
ph H Chí Minh), trong nhng nm trc đây và hin nay, ga Sóng thn đã t chc
thc hin khi lng xp d và vn chuyn hàng hóa khá ln t khu vc Sóng thn đn
các tnh phía Bc và ngc li. Theo s liu điu tra, nu ly Ga Sóng thn làm tâm
đim, trong gii hn phm vi bán kính 20 km đã có hn 500 doanh nghip đ các thành
phn kinh t và các loi hình, phng thc vn ti khác nhau nh đng st, đng b,
đng thy và c đng hàng không cùng hat đng đã to nên s cnh tranh ht sc
gay gt trên th trng vn ti hàng hóa
1
, do vy cn thit phi nghiên cu đ xây dng
các gii pháp nhm nâng cao v th cnh tranh ca Ga Sóng thn trên th trng vn ti
hàng hóa.

2.5.3 Các đi th cnh tranh

2.5.3.1 Vn ti đng b
Giao thông vn ti đng b là phng thc vn ti ph thông, c đng và ht sc
quan trng vi tính xã hi hoá rt cao. Mng li đng b đã đc hình thành, phân
b khá hp lý và đng đu trên toàn mng li vi tng chiu dài quc l trên toàn
quc gia là 17.295 km và 168.595 km đng giao thông nông thôn. Phng tin vn
ti đng b phát trin khá mnh m , hin nay có trên 120.000 phng tin vn ti c
gii vi ti trng trên 800.000 tn (cha k các phng tin vn ti thô s) đ chng

1
Ngun trên niên giám trang vàng ca bu đin TP H Chí Minh, Bình Dng và ng nai (2005)
Chng II Tng quan v th trng vn ti hàng hoá
Nhng gii pháp nâng cao v th cnh tranh ca Ga Sóngthn trên th trng vn ti hàng hoá
- 13 -
loi phng tin và ti trng khác nhau, vi s tham gia ca đ thành phn kinh t trên
th trng vn ti hàng hóa ni đa
2
.
Ô tô là loi hình phng tin vn ti thông dng, ph bin nht có tính c đng cao,
kh nng hot đng  thành ph, nông thôn cng nh vùng sâu, vùng xa. ó là loi
hình phng tin vn ti c đng nht. Nhng nm gn đây, nn kinh t hàng hoá
nhiu thành phn đã xut hin nhiu doanh nghip vn ti ô tô t nhân, đu t mi
nhiu chng loi phng tin đa nng (u kéo Container, xe chuyên dùng ch hàng
đc bit, hàng siêu trng, siêu trng, hàng bo qun lnh …). Các doanh nghip rt
mnh  đim c đng, linh hot trong t chc vn ti. Nhiu ô tô t nhân ch thu tin
cc phí vn chuyn sau khi đã vn chuyn xong và giao hàng đn ni đúng quy đnh.
Ngoài ra khi chy chiu rng h có th nhn vn chuyn vi gía rt linh hot và thp
nht đ ch có th bù đp li phn chi phí nhiên liu cho chiu chy rng. Các doanh
nghip này làm th tc vn chuyn rt nhanh, gn và nm chc tâm lý ca bn hàng.
Ngành vn ti ô tô là mt đi th cnh tranh ln ca tt c các ngành khác khi đm
nhim khi lng vn chuyn nh trên c ly ngn, th phn chim t trng 67,55% v
tn, xp hng I và 16,3% v TKm, xp hàng th II sau đng bin (hình 2.1 trang 8,
2.3 trang 9 và ph luc F trang 66, ph lc H trang 68).


2.5.3.2 Vn ti đng bin
Vit Nam là mt ni va tip ni b ông, va tip ni b Nam ca lc đa châu Á,
va là ni giao nhau ca các tuyn đng hàng hi quc t ni Thái Bình Dng vi

i Tây Dng, ni châu Úc vi châu Á. Lãnh th Vit nam tri dài sut b ông ca
bán đo ông dng, t đây, các nc Lào, Campuchea và vùng ông Bc ca Thái
Lan, vùng Tây Nam ca Trung Quc có th đi ra bin thun li vi khon cách gn
nht. Vit nam có 3260km b bin đc ni thông vi nhiu sông và kênh rch, thun
li rt ln trong vic phát trin giao thông vn ti thu ni đa. ây là mt phng thc


2
Ngun: B Giao thông vn ti
Chng II Tng quan v th trng vn ti hàng hoá
Nhng gii pháp nâng cao v th cnh tranh ca Ga Sóngthn trên th trng vn ti hàng hoá
- 14 -
vn chuyn linh hot, đn gin có chi phí thp, th phn vn ti hàng hoá ng bin
chim t trng bình quân 6,68% v tn xp, xp hng III sau đng b và đng sông;
68,29% v Tkm xp hng I trong 5 ngành vn ti (hình 2.1 trang 8, 2.3 trang 9, ph lc
F trang 66 và ph lc H trang 68).
H thng cng bin trên hu ht các min đu đã phát trin gn vi s tng trng kinh
t và quy hoch đu t phát trin sn xut hàng hoá và xut nhp khu ca khu vc.

2.5.3.3 Vn ti ng sông
Vi mt h thng đng thy ni đa rt đa dng và phong phú, chim u th ln do
điu kin đa lý ca đt nc Vit nam có h thng sông ngòi gm hn 2.360 sông
kênh, có tng chiu dài 42.000Km, cùng các h, đm, phá, kt ni vi đng bin to
thành mt h thng vn ti thy thông thng gia mi vùng đt nc và quc t.
Vn ti đng sông là mt ngành vn ti truyn thng, kh nng phát trin các thành
phn kinh t rng rãi vi kh nng thu hút vn đu t t nhiu ngun, nht là cho vic
đóng mi phng tin.
Th phn vn ti đng sông trong 15 nm qua v tn xp chim t trng 22,83% xp
hng II sau đng b và 10,55% v TKm, xp hng III sau đng bin và đng b
(hình 2.1 trang 8, 2.3 trang 9, ph lc F trang 66 và ph lc H trang 68).

Nhng nm qua, nn kinh t đt nc đang trên đà phát trin, nhu cu vn chuyn hàng
hoá tng, lc lng phng tin thy ni đa tng rt nhanh. T ch nm 1993 toàn
quc mi ch có cha đy 20.000 phng tin, ti trng hn 600.000 tn, hin nay đã
có hn 100.000 phng tin, trên 2,7 triu CV và ti trng hn 3 triu tn
3
.


2.5.3.4 Vn ti hàng không

3
Ngun: B Giao thông vn ti