Một số giải pháp phòng ngừa và hạn chế rủi ro trong thanh toán quốc tế theo phương thức tín dụng tại ngân hàng ngoại thương Việt Nam chi nhánh Quảng Nam

TR

NG

I H C M THÀNH PH
KHOA KINH T

H

CHÍ MINH

NGUY N TH NH HI P
MSSV: 40662091

M T S GI I PHÁP PHÒNG NG A
VÀ H N CH R I RO TRONG
THANH TỐN QU C T THEO
PH
NG TH C
TÍN D NG CH NG T T I NGÂN
HÀNG NGO I TH
NG VI T NAM
CHI NHÁNH QU NG NAM

KHÓA LU N T T NGHI P
NGÀNH: KINH T

Thành ph H Chí Minh – N m 2010

i

TR

NG

I H C M THÀNH PH
KHOA KINH T

H

CHÍ MINH

NGUY N TH NH HI P
MSSV: 40662091

M T S GI I PHÁP PHÒNG NG A
VÀ H N CH R I RO TRONG
THANH TỐN QU C T THEO
PH
NG TH C
TÍN D NG CH NG T T I NGÂN
HÀNG NGO I TH
NG VI T NAM
CHI NHÁNH QU NG NAM
KHÓA LU N T T NGHI P
NGÀNH: KINH T
CHUYÊN NGÀNH: KINH T QU C T
L P: KI06KQ1
NG

IH
NG D N KHOA H C
Th.S TR N ANH TH C OAN

Thành ph H Chí Minh – N m 2010
i


Khóa lu n t t nghi p 2010

DANH M C T
BCT:

B ch ng t

CN:

Chi nhánh

KH:

Khách hàng

L/C:

VI T T T

Th tín d ng

ISBP:

T p quán ngân hàng tiêu chu n qu c t dùng
tra ch ng t trong ph

ki m

ng th c tín d ng ch ng t

NHCK:

Ngân hàng chi t kh u

NH L:

Ngân hàng

NHNH:

Ngân hàng Nhà n

NHNT:

Ngân hàng Ngo i th

NHPH:

Ngân hàng phát hành

NHTB:

Ngân hàng thông báo

NHTMCP:

NHTM c ph n

PTTT:

Ph

QHKH:

Quan h khách hàng

TDCT:

Tín d ng ch ng t

TM:

Th

TT:

chuy n ti n b ng i n

TTD:

Th tín d ng

TTV:

Thanh tốn viên

TQT:

Thanh toán qu c t

UCP:

Quy t c th c hành th ng nh t v tín d ng ch ng t

VCB:

Vietcombank

i lý
c
ng

ng th c thanh toán

ng m i

GVHD: Th.s Tr n Anh Th c oan
SVTH: Nguy n Th Nh Hi p

Trang iv

Khóa lu n t t nghi p 2010

M CL C
M

U................................................................................................................ 1
U

1. Gi i thi u

tài.................................................................................................. 1

1.1

Lý do ch n

tài ..................................................................................... 1

1.2

N i dung nghiên c u: ............................................................................. 2

2. M c tiêu nghiên c u........................................................................................... 2
3. Ph

ng pháp nghiên c u.................................................................................... 2

4. Gi i h n và Ph m vi nghiên c u:....................................................................... 3
5. B c c c a Khóa lu n: ....................................................................................... 3
CH

NG 1: C

CH NG T

S

KHOA H C V PH

VÀ R I RO TRONG THANH TOÁN B NG PH

TH C TÍN D NG CH NG T
1.1.

NG TH C TÍN D NG

Khái quát v Ph

T I NGÂN HÀNG TH

NG

NG M I.......... 4

ng Th c Tín D ng Ch ng T .................................... 4

1.1.1. Khái ni m ................................................................................. 4
1.1.2. Các bên tham gia ...................................................................... 4
1.1.3. Quy trình nghi p v tín d ng ch ng t .................................... 5
1.1.4. Khái ni m, n i dung, phân lo i th tín d ng............................ 6

1.2.

M t s r i ro ch y u trong ph

ng th c thanh tốn tín d ng ch ng t ..

............................................................................................................... 13

1.2.1. R i ro k thu t. ........................................................................ 13
1.2.2. R i ro

o

c ........................................................................ 16

1.2.3. R i ro chính tr ........................................................................ 17
1.2.4. R i ro khách quan t n n kinh t ........................................... 18
CH

NG 2: TH C TR NG R I RO TRONG THANH TOÁN QU C T

GVHD: Th.s Tr n Anh Th c oan
SVTH: Nguy n Th Nh Hi p

Trang vi


Khóa lu n t t nghi p 2010
B NG TÍN D NG CH NG T

T I NHTMCP NGO I TH

NG VI T

NAM – CHI NHÁNH QU NG NAM. ............................................................ 19
2.1.

T ng quan v NHTMCP Ngo i th

ng Vi t Nam- chi nhánh Qu ng

Nam. ............................................................................................................... 19

2.1.1. Quá trình hình thành và phát tri n.......................................... 19
2.1.2. S

t ch c .......................................................................... 20

2.1.3. Ch c n ng c a t ng phòng ban .............................................. 21
2.1.4. K t qu kinh doanh thanh toán qu c t c a chi nhánh trong
th i gian qua:....................................................................................... 22
2.1.5. Nh ng s n ph m thanh toán qu c t t i chi nhánh hi n có:... 25
2.2.

Th c tr ng ho t

ng thanh toán qu c t b ng tín d ng ch ng t t i chi

nhánh Qu ng Nam. .......................................................................................... 26

2.2.1. Nh ng quy

nh chung v ho t

ng thanh tốn tín d ng

ch ng t t i chi nhánh:........................................................................ 26
2.2.2. Tình hình ho t

ng kinh doanh b ng th tín d ng trong th i

gian qua ............................................................................................... 27
2.3.

Quy trình thanh tốn xu t nh p kh u .................................................... 29

2.3.1. Quy trình thanh tốn xu t kh u .............................................. 29
2.3.2. R i ro trong quy trình thanh tốn xu t kh u .......................... 32
2.3.3. Quy trình thanh toán nh p kh u ............................................. 35
2.3.4. . R i ro trong quy trình thanh tốn nh p kh u: ...................... 39
2.4.

Các lo i r i ro ã x y ra t i VCB chi nhánh Qu ng Nam..................... 43

2.4.1. R i ro khi VCB - Qu ng Nam là ngân hàng phát hành ......... 43
2.4.2. R i ro khi VCB – Qu ng Nam là ngân hàng chi t kh u ........ 45

GVHD: Th.s Tr n Anh Th c oan
SVTH: Nguy n Th Nh Hi p

Trang vii


Khóa lu n t t nghi p 2010
2.5.

Nguyên nhân gây ra r i ro trong thanh toán qu c t b ng th tín d ng

t i NHTMCP Ngo i Th

ng Vi t Nam – Chi nhánh Qu ng Nam: ................ 47

2.5.1. Nguyên nhân t phía ngân hàng:............................................ 47
2.5.2. Nguyên nhân t phía khách hàng ........................................... 47
CH

NG 3: M T S

RO TRONG PH
NGO I TH
3.1.

BI N PHÁP PHÒNG NG A VÀ H N CH R I

NG TH C TÍN D NG CH NG T

T I NHTMCP

NG VI T NAM CHI NHÁNH QU NG NAM..................... 50

Khi VCB là ngân hàng phát hành.......................................................... 50

3.1.1. Chú tr ng nâng cao công tác th m

nh ánh giá khách hàng...

................................................................................................ 50
3.1.2.

y m nh công tác t v n cho khách hàng tr

c khi phát hành

th tín d ng ......................................................................................... 51
3.1.3. Xem xét
L/C

nh m c ký qu h p lý

i v i doanh nghi p m

................................................................................................ 52

3.1.4. Ki m tra khi nh n b ch ng t , th c hi n ký h u v n

n và

thanh toán ............................................................................................ 53
3.2.

Khi VCB là ngân hàng chi t kh u:........................................................ 54

3.2.1. T ng c
ro:

ng công tác ki m tra b ch ng t

gi m thi u r i

................................................................................................ 54

3.2.2. Chú tr ng

n vi c tìm hi u v n

c nh p kh u, nhà nh p

kh u và ngân hàng phát hành.............................................................. 55
3.2.3. Xem xét các i u ki n tr
3.3.

c khi chi t kh u b ch ng t ....... 56

Khi VCB là ngân hàng thông báo ......................................................... 56

3.3.1. G i thơng báo th tín d ng m t cách k p th i và nhanh chóng.
................................................................................................ 57
GVHD: Th.s Tr n Anh Th c oan
SVTH: Nguy n Th Nh Hi p

Trang viii


Khóa lu n t t nghi p 2010

3.3.2. Ki m tra tính xác th c c a L/C tr
hàng
3.4.

c khi thông báo cho khách

................................................................................................ 57

M t s bi n pháp khác........................................................................... 57

3.4.1. Ti p th và thu hút khách hàng t t, ti m n ng:....................... 57
3.4.2. Nâng cao ch t l
3.4.3.

ng

i ng nhân viên:................................ 58

ng d ng công ngh thông tin: .............................................. 58

3.4.4. M r ng quan h

i lý: ......................................................... 59

3.4.5. C n a d ng hoá các lo i hình L/C......................................... 59

3.5.

Ki n ngh tóm t t................................................................................... 59

K T LU N ......................................................................................................... 61

GVHD: Th.s Tr n Anh Th c oan
SVTH: Nguy n Th Nh Hi p

Trang ix


Khóa lu n t t nghi p 2010

DANH M C B NG

B ng 2.1 : T ng h p doanh s ho t

ng thanh toán qu c t c a chi nhánh Qu ng

Nam……………………………………………………………………………..23
B ng 2.2 : Thu nh p phí trong ho t

ng thanh tốn qu c t c a chi nhánh Qu ng

Nam qua các n m: ……………………………………………………………...23
B ng 2.3 : Thu nh p các lo i phí TTQT c a chi nhánh trong th i gian qua……27
B ng 2.4: Doanh s thanh toán b ng L/C xu t nh p kh u t i chi nhánh………..28

GVHD: Th.s Tr n Anh Th c oan

SVTH: Nguy n Th Nh Hi p

Trang x


Khóa lu n t t nghi p 2010

M
1 Gi i thi u

tài

1.1 Lý do ch n

U

tài

Trong giai o n hi n nay, n n kinh t th gi i luôn có nh ng bi n
khó l

ng tr

c

c và n n kinh t Vi t Nam ang và s h i nh p sâu vào n n

kinh t th gi i, vì v y chúng ta c ng ang ch u tác
bi n

ng

ng và thay

ng không nh c a nh ng

i ó. Là m t thành ph n n m trong h th ng kinh t c a

Vi t Nam nên h th ng các NHTM và các doanh nghi p xu t nh p kh u c ng
ang ngày càng

i m t v i nhi u r i ro. Hi n nay có th nói r i ro trong thanh

tốn xu t nh p kh u, nh t là

i v i ho t

ng thanh tốn b ng tín d ng ch ng

t (L/C) ang là m i quan tâm r t l n c a các doanh nghi p và các ngân hàng
b i tính bi n
Ph

ng ph c t p c a n n kinh t th gi i.

mg th c thanh toán b ng L/C trong vài ch c n m g n ây ã khơng ch

cịn là cơng c thanh tốn mà ã tr thành cơng c

m b o cho th

ng m i

qu c t . V i n n kinh t m nh Vi t Nam, ph thu c nhi u vào ho t

ng

xu t nh p kh u, ý ngh a c a L/C l n h n nhi u so v i nh ng gì mà các nhà
kinh t v n ngh . Tín d ng ch ng t là ph

ng th c thanh tốn

ph bi n nh t, và có kho ng 11-15% giao d ch th
ph

c s d ng

ng m i qu c t s d ng

ng th c tín d ng ch ng t , v i t ng tri giá hàng n m h n m t nghìn t

ơ

la M .
Thanh tốn theo L/C ln là ph
gi a các doanh nghi p và

ng th c thanh toán quan tr ng nh t

i v i m t ngân hàng thì vi c thanh toán qu c t

qua L/C ngày càng tr thành m t l nh v c ho t

ng ch y u nh ng

ng th i

c ng mang l i nhi u r i ro và t n th t. Vì v y nghiên c ú các gi i pháp
phịng ng a và h n ch r i ro trong ph
tr ng trong ho t

ng th c thanh toán b ng L/C r t quan

ng c a các ngân hàng. ó là lý do tác gi ch n

tài : “M t

s gi i pháp phòng ng a và h n ch r i ro trong thanh toán qu c t theo
ph

ng th c tín d ng ch ng t t i NHTMCP Ngo i Th

ng Vi t Nam – chi

nhánh Qu ng Nam”.
GVHD: Th.s Tr n Anh Th c oan
SVTH: Nguy n Th Nh Hi p

Trang 1

Khóa lu n t t nghi p 2010

1.2 N i dung nghiên c u:
Nh ng v n

s

c nghiên c u trong khóa lu n này là:

1.Quy trình thanh tốn tín d ng ch ng t

c th c hi n nh th nào t i

Vietcombank?
2. Tình hình ho t
NHTMCP Ngo i Th

ng thanh tốn qu c t

b ng th

tín d ng t i

ng Vi t Nam – chi nhánh Qu ng Nam trong các n m

g n ây nh th nào?
3. Th c tr ng r i ro trong thanh toán qu c t t i NHTMCP Ngo i
Th

ng Vi t Nam – chi nhánh Qu ng Nam th i gian qua?
4. C n có nh ng gi i pháp gì

phịng ng a và h n ch r i ro trong

thanh tốn qu c t b ng tín d ng ch ng t t i NHTMCP Ngo i Th

ng Vi t

Nam-chi nhánh Qu ng Nam?

2 M c tiêu nghiên c u
V n d ng ki n th c giáo khoa ã h c vào th c ti n, khóa lu n
phân tích ho t

ng kinh doanh c a ngân hàng trong n n kinh t th tr

ng

nh m tìm hi u tình tr ng thanh tốn xu t nh p kh u b ng th tín d ng, r i ro
c ng nh tình hình qu n lý r i ro th tín d ng t i NHTMCP Ngo i Th
Vi t Nam – chi nhánh Qu ng Nam, trên c s
s ki n ngh c n thi t

ós

nâng cao hi u qu ho t

ng

ra các bi n pháp và m t
ng kinh doanh và h n ch

r i ro thanh toán qua L/C cho ngân hàng và doanh nghi p xu t nh p kh u.

3 Ph
Ph

ng pháp nghiên c u
ng pháp nghiên c u ch y u là ph

ng pháp th ng kê mơ t , phân

tích, và t ng h p tài li u th c p, thông qua vi c thu th p và phân tích các tài
li u v tình hình tín d ng ch ng t qua các n m 2007- 2009, bi u m u, h

ng

d n cơng vi c hi n có t i phịng Thanh tốn qu c t Vietcombank-chi nhánh
Qu ng Nam, k t h p v i thông tin liên quan trên internet, t p chí chuyên ngành
vv….
GVHD: Th.s Tr n Anh Th c oan
SVTH: Nguy n Th Nh Hi p

Trang 2


Khóa lu n t t nghi p 2010
Ngồi ra, nh ng k t qu thu
ki n cán b lãnh

c c ng

o và nhân viên t i phòng

c em ra trao

i, tham kh o ý

ki m ch ng ý ngh a và giá tr

th c t .

4 Gi i h n và Ph m vi nghiên c u:
Do th i gian nghiên c u có gi i h n, và n ng l c cùng kinh nghi m
th c t

h n ch c a tác gi , khóa lu n này ch gi i h n vi c thu th p t li u và

nghiên c u v r i ro c a thanh tốn b ng tín d ng ch ng t t i Phịng thanh
tốn qu c t , c a NHTMCP Ngo i Th

ng Vi t Nam-chi nhánh Qu ng Nam

trong các n m 2007-2009 mà thôi. M c dù v y, tác gi tin t
i u ki n c a tình hình bình th
gi i và

ng, khơng có s c

ng r ng trong

c bi t v kinh t trên th

Viêt Nam, nh ng k t qu nghiên c u này c ng có ý ngh a tham kh o

cho các chi nhánh khác c a NHTMCP Ngo i Th

ng Vi t Nam trên c n

c.

5 B c c c a Khóa lu n:
Ngồi Ph n m

Ch

u và Ph n K t Lu n, Khóa lu n g m 3 ch

ng 1: C s lý lu n v ph

trong thanh tốn b ng ph
Ch

ng th c tín d ng ch ng t và r i ro

ng th c tín d ng ch ng t t i NHTM.

ng 2: Th c tr ng r i ro trong thanh toán qu c t b ng tín d ng ch ng t

t i NHTMCP Ngo i Th

Ch

ng chính :

ng Vi t Nam- chi nhánh Qu ng Nam.

ng 3: M t s bi n pháp phòng ng a và h n ch r i ro trong ph

th c tín d ng ch ng t t i NHTMCP Ngo i Th

ng

ng Vi t Nam-chi nhánh

Qu ng Nam.

GVHD: Th.s Tr n Anh Th c oan
SVTH: Nguy n Th Nh Hi p

Trang 3


Khóa lu n t t nghi p 2010

CH

NG 1: C

S

KHOA H C V PH

TÍN D NG CH NG T
TỐN B NG PH

VÀ R I RO TRONG THANH

NG TH C TÍN D NG CH NG T

T I NGÂN HÀNG TH
1.1. Khái quát v Ph

NG TH C

NG M I.

ng Th c Tín D ng Ch ng T

1.1.1. Khái ni m
Tín d ng ch ng t là m t s th a thu n, trong ó ngân hàng (ngân
hàng m th tín d ng) theo yêu c u c a khách hàng (ng
d ng) cam k t thanh toán m t s ti n nh t
h

ng) ho c tr theo l nh c a ng

nh cho ng

i xin m th tín
i th ba (ng

i th

i này, ho c ch p nh n h i phi u do ng

này ký phát trong ph m vi s ti n ó, v i i u ki n ng

i này th c hi n

i

y

các yêu c u c a th tín d ng và xu t trình cho ngân hàng b ch ng t (BCT)
thanh toán phù h p v i các i u kho n, i u ki n ã ghi trong th tín d ng.
1.1.2. Các bên tham gia
Ng

i xin m th tín d ng: Là ng

i mua, nhà nh p kh u, ng

i

tr ti n.
Ngân hàng m th tín d ng: Là ngân hàng ph c v cho nhà nh p
kh u, s n sàng cung c p tín d ng cho nhà nh p kh u. Trách nhi m ngân hàng
phát hành b t

u t th i i m phát hành th tín d ng cho

n ngày h t hi u

l c L/C.
Ng
k h

ng l i ch

i th h

ng: Là ng

nh, c ng chính là ng

i bán, nhà xu t kh u, hay m t ng

ib t

i ký phát h i phi u.

Ngân hàng thơng báo th tín d ng: Là ngân hàng có nhi m v
thơng báo th tín d ng cho nhà xu t kh u, th
hàng m th tín d ng

n

c ng

ih

ng là ngân hàng

i lý c a ngân

ng l i.

Ngồi ra con có các ngân hàng sau tham gia: Ngân hàng xác nh n
(The confirming bank), Ngân hàng thanh toán (The paying bank), Ngân hàng
GVHD: Th.s Tr n Anh Th c oan
SVTH: Nguy n Th Nh Hi p

Trang 4


Khóa lu n t t nghi p 2010
ch

nh (The nominated bank), Ngân hàng th

ng l

ng (The negotiating

bank)…..
1.1.3. Quy trình nghi p v tín d ng ch ng t
Tồn b quy trình th c hi n ph
mơ t

s

d

ng th c tín d ng ch ng t

c

i ây:
(3)

NH thông báo
L/C

NH m L/C
(7)
(8)
(2)

(11)

Ng

(10)

(9)
(5)

i nh p kh u

Ng

(6)

(4)

i xu t kh u

(1)

S

1.1: Quy trình th c hi n ph

t t i các ngân hàng th
(Ngu n: Ts. Tr m Th Xuân H

ng th c thanh tốn tín d ng ch ng

ng m i
ng)

(1). Hai bên xu t kh u và nh p kh u ký k t h p
(2). Ng
ng

ng th

ng m i.

i nh p kh u làm th t c xin m L/C yêu c u ngân hàng m L/C cho

i xu t kh u th h

ng.

(3). Ngân hàng m L/C theo yêu c u c a ng
ngân hàng thông báo

báo cho ng

i nh p kh u và chuy n L/C sang

i xu t kh u bi t.

(4). Ngân hàng thông báo L/C cho ng

i xu t kh u bi t r ng L/C ã m .

(5). D a vào n i dung c a L/C, ng

i xu t kh u giao hàng cho ng

i nh p

kh u.
(6). Ng

i xu t kh u sau khi giao hàng l p b ch ng t thanh tốn g i cho

ngân hàng thơng báo

c thanh tốn.

GVHD: Th.s Tr n Anh Th c oan
SVTH: Nguy n Th Nh Hi p

Trang 5


Khóa lu n t t nghi p 2010
(7). Ngân hàng thông báo sau khi ki m tra b ch ng t , chuy n BCT thanh
toán sang

ngân hàng m L/C xem xét tr ti n.

(8). Ngân hàng m L/C sau khi ki m tra ch ng t , n u th y phù h p thì trích
ti n chuy n sang ngân hàng thơng báo

ghi có cho ng

i th h

ng. N u

khơng phù h p thì t ch i thanh tốn.
(9). Ngân hàng thơng báo L/C ghi có và báo có cho ng

i xu t kh u.

(10). Ngân hàng m L/C trích tài kho n và báo n cho ng
(11). Ng
ng

i nh p kh u.

i nh p kh u xem xét tr ti n và ngân hàng m L/C trao BCT

i nh p kh u có th nh n hàng.
1.1.4. Khái ni m, n i dung, phân lo i th tín d ng
Khái ni m th tín d ng: Th tín d ng là m t b c th (th c ch t là

m t v n b n) do ngân hàng l p theo yêu c u c a nhà nh p kh u (ng
tín d ng) cam k t tr ti n cho nhà xu t kh u (ng

i th h

i m th

ng), v i i u ki n

nhà xu t kh u xu t trình b ch ng t phù h p v i i u kho n và i u ki n ã
ghi trong th tín d ng.
Th tín d ng (L/C) là v n b n pháp lý quan tr ng, là công c c t
lõi c a tín d ng ch ng t . Khi h p

ng ngo i th

nh p kh u và xu t kh u th a thu n s d ng ph

nh ng n u khơng m L/C thì ph
hi n

ng ã kí k t và gi a nhà
ng th c tín d ng ch ng t ,

g th c tín d ng ch ng t khơng th nào th c

c.
L/C

c m trên c s h p

ng ngo i th

ng, ph n l n các i u

kho n trên L/C xu t phát t n i dung c b n c a h p
Nh ng khi L/C ã m thì nó hồn tồn

cl pv ih p

ng ngo i th
ng ngo i th

ng.
ng vì

theo UCP thì:
Nhà xu t kh u giao hàng theo quy

h p

nh c a L/C ch không theo

ng
Vi c thanh toán L/C ch y u d a vào ch ng t ph i phù h p v i

i u kho n i u ki n c a L/C ch khơng ph thu c vào hàng hóa. Ngân hàng
GVHD: Th.s Tr n Anh Th c oan
SVTH: Nguy n Th Nh Hi p

Trang 6


Khóa lu n t t nghi p 2010
ki m tra ch ng t h p lý thì thanh tốn mà khơng b ràng bu c liên quan gì
h p

ng. N u nhà xu t kh u giao hàng không phù h p v i h p

ho c c tình l a
trên c s h p

ng ký k t,

o thì m i tranh ch p s do hai bên mua và bán t gi i quy t
ng ngo i th

ng, ngân hàng mi n trách nhi m.

Các doanh nghi p xu t nh p kh u có th s d ng L/C
ch nh, ính chính, và b sung các i u ki n c a h p
h p n u ch a có h p
và

ng, nhà nh p kh u d a vào

c nhà xu t kh u

ng ý

n

ng

t hàng, b ng báo giá

m L/C.

thanh tốn tín d ng ch ng t mau chóng tr thành ph
c bi t trong ngo i th

i u

ng ã ký. Trong tr

Chính nh ng tính ch t quan tr ng c a L/C khi n cho ph

hi u

n

ng th c

ng th c thanh toán h u

ng. Và UCP 600 khuy n cáo ngân hàng nên h

ch phát hành L/C và ính kèm b n sao h p

ng nh là m t ph n c a L/C.

N i dung c a m t L/C:
¬ S hi u L/C (L/C number): M i L/C

u có s hi u riêng dùng

vào các ch ng t thanh toán và là c s
L/C c a
¬

it

i thơng tin liên quan

ng tham gia.

a i m m L/C (issuing place): Là
t c là n

trao

c ng

a i m c a ngân hàng m L/C

i mua.

¬ Ngày m L/C (issuing date): Là ngày b t

u th c hi n cam k t thanh

toán c a ngân hàng m L/C v i nhà xu t kh u, là ngày b t
hi u l c c a L/C, c s
L/C úng v i quy
¬ Tên,

ghi

u th i h n

nhà xu t kh u ki m tra nhà nh p kh u có m

nh ã th a thu n hay khơng?

a ch c a nh ng ng

i có liên quan

n tín d ng ch ng t (the

full name and address of parties to a documentary credit) bao g m:
Ng

i xin m L/C, ng

i th h

ng L/C, ngân hàng m th tín d ng,

ngân hàng thơng báo, ngân hàng xác nh n, ngân hàng thanh toán, ngân
hàng chi t kh u.

i v i ngân hàng thông báo ph i có trên

a ch

y

(ho c swift code).

GVHD: Th.s Tr n Anh Th c oan
SVTH: Nguy n Th Nh Hi p

Trang 7


Khóa lu n t t nghi p 2010
¬ Lo i th tín d ng (the type of documentary credit): Có nhi u lo i L/C
nên c n ph i ghi rõ L/C thu c lo i gì theo UCP 600 coi nh là th tín

d ng khơng th h y ngang.
¬ S ti n (amount): là n i dung quan tr ng. Vì v y vi c quy

nh nó trong

L/C c ng r t ch t ch . S ti n trong L/C ph i ghi c b ng s và b ng ch
ph i th ng nh t v i nhau. Tên
nên ghi s ti n d

n v ti n t ph i c th , rõ ràng không

i d ng m t s tuy t

i, vì nh v y s khó kh n trong

vi c giao hàng và nh n ti n c a bên bán. Cách t t nh t là d a vào s
l

ng mà ghi s ti n cho chính xác, n u khơng ghi thì ghi dung sai cho

phép.
¬ Th i gian và n i h t hi u l c c a L/C (date and place of expiry): Theo
UCP 600 thì:
Th i gian hi u l c c a L/C: là kho ng th i gian mà ngân hàng m
cam k t tr ti n cho nhà xu t kh u v i i u ki n nhà xu t kh u xu t trình b
ch ng t thanh tốn trong th i h n ó và phù h p v i nh ng i u ki n quy
trong L/C. Th i h n hi u l c c a L/C b t

u

c tính t ngày m L/C

nh
n

ngày h t hi u l c c a L/C.
Ngày phát hành L/C: là n i dung quan tr ng

xác

nh:

̇ Ngày b t

u phát sinh s cam k t c a ngân hàng m v i nhà xu t kh u.

̇ Ngày b t

u tính th i gian hi u l c c a L/C

̇ Ngày ngân hàng m chính th c ch p nh n
kh u và ó là c n c

n xin m L/C c a nhà nh p

nhà xu t kh u ki m tra nhà nh p kh u th c hi n

vi c m L/C có úng h n ã quy

nh trong h p

ng hay không.

̇ Ngày h t hi u l c L/C: ph i sau ngày giao hàng m t kho ng th i gian
h p lý bao g m:
Th i gian c n thi t

nhà xu t kh u l p ch ng t sau khi giao

hàng xong n p vào ngân hàng ph c v xin thanh toán.

GVHD: Th.s Tr n Anh Th c oan
SVTH: Nguy n Th Nh Hi p

Trang 8


Khóa lu n t t nghi p 2010
Th i gian c n thi t

ngân hàng ph c v nhà xu t kh u ki m tra

BCT.
Th i gian c n thi t chuy n BCT qua ngân hàng phát hành L/C.
Th i gian ngân hàng m L/C ki m tra ch ng t và

ng ý thanh

toán ho c ký ch p nh n h i phi u ho c cam k t tr ch m (t i a là 5 ngày làm
vi c).

¬

a i m h t hi u l c c a L/C (Expiry place): có th t i n
t in

c ng

i mua hay có th

n

c ng

i bán,

c th ba.

¬ Các ch ng t yêu c u (required documents): ây là i u kho n r t quan
tr ng quy t

nh s thành cơng

i v i tín d ng ch ng t , quy

ràng bao g m nh ng ch ng t nào, s l
ch thanh toán cho ng
phù h p v i quy

nh rõ

ng c a m i lo i. Ngân hàng

i xu t kh u khi ng

i này xu t trình

c BCT

nh c a L/C.

¬ Th i h n xu t trình ch ng t (period of presentation): Là th i h n quy
nh xu t trình BCT t i n i th c hi n thanh toán, nh ng ph i n m trong th i
gian hi u l c L/C. Theo UCP 600, th i h n xu t trình b ch ng t ph i trong
vòng 21 ngày k t ngày giao hàng n u b ch ng t có v n

n g c.

¬ Th i h n tr ti n c a L/C (date of payment): Tùy theo quy

nh c th

c a L/C:
Trong tr

ng h p tr ngay, vi c tr ti n ph i

c th c hi n ngay sau khi xu t

trình h i phi u tr ngay, ph i n m trong th i gian hi u l c c a L/c.
Tr

ng h p tr ch m h i phi u có k h n thì th i h n tr ti n

c tính tốn c

th v i t ng lo i h i phi u k h n, do ó vi c tr ti n có th n m ngoài th i
gian hi u l c c a L/C nh ng ngày xu t trình h i phi u và ch p nh n thanh toán
h i phi u ph i n m trong th i gian hi u l c c a L/C.
Tr

ng h p cam k t tr ch m (không s d ng h i phi u) thì ngân hàng cam k t

thanh tốn trong th i gian hi u l c L/C nh ng th i i m tr ti n có th n m
ngồi th i gian hi u l c L/C.
GVHD: Th.s Tr n Anh Th c oan
SVTH: Nguy n Th Nh Hi p

Trang 9


Khóa lu n t t nghi p 2010
¬ Th i h n giao hàng (shipment day, day of delivery): là th i h n quy

nh

bên bán ph i chuy n giao hàng hoá cho bên mua k t khi L/C có hi u l c.
Th i h n giao hàng liên quan ch t ch

n th i h n hi u l c c a tín d ng th .

Chú ý: N u hai bên tho thu n kéo dài th i h n giao hàng thì th i h n hi u l c
c a L/C t
¬

ng

c kéo dài t

ng ng.

i u kho n v hàng hoá: tên hàng, s l

hố, giá c

n v , bao bì, ký mã hi u, tr ng l

ng, quy cách ph m ch t hàng
ng, xu t x .

¬ Nh ng n i dung v v n t i, giao nh n hàng hoá: i u ki n c s giao
hàng,

a i m g i hàng, b c hàng, d hàng,

chuy n và cách giao hàng…c ng

a i m chuy n t i, cách v n

c ghi vào L/C.

¬ Cách giao hàng, cách thanh tốn và cách v n t i: có nhi u cách khác
nhau. L/C có th quy

nh c th sau ây:

Giao hàng m t l n.
Giao nhi u l n trong th i gian…
Giao nhi u l n trong th i gian quy
Giao nhi u l n nh ng quy

nh, s l

ng quy

nh gi i h n tr ng l

Giao nhi u l n, m i l n có s l

nh.

ng c a m i chuy n.

ng nh nhau.

¬ Nh ng ch ng t mà nhà xu t kh u ph i xu t trình cho ngân hàng tr
ti n: là n i dung then ch t c a m t L/C, b i b ch ng t thanh toán quy

nh

trong L/C là m t b ng ch ng c a nhà xu t kh u ch ng minh r ng mình ã hồn

thành ngh a v giao hàng và làm úng ngh a v c a L/C, do v y ngân hàng m
ph i d a vào ó

ti n hành tr ti n cho nhà xu t kh u n u b ch ng t phù

h p v i nh ng i u quy
¬ Quy

nh trong L/C.

nh v b o hi m:

ng ti n, công ty b o hi m, i u ki n b o hi m

ph i mua,…
¬ H p
h p

ng mua bán làm c s

m L/C, c n ghi rõ s hi u, ngày ký

ng và hai bên ký k t.

GVHD: Th.s Tr n Anh Th c oan
SVTH: Nguy n Th Nh Hi p

Trang 10

Khóa lu n t t nghi p 2010
¬ Các i u ki n khác, ch ng h n: có th hoàn tr ti n b ng i n ch ng h n,
chi phí s a

i do ai ch u,..

¬ S cam k t c a ngân hàng m th tín d ng: là n i dung cu i cùng c a
L/C và nó ràng bu c trách nhi m c a ngân hàng m v i L/C này.
¬ Nh ng i u kho n

c bi t khác

¬ Ch ký c a ngân hàng m L/C.
Các lo i L/C
o Th tín d ng không th h y ngang: Là lo i L/C sau khi ã
và thông báo cho ng

ih

ng l i thì khơng

c m ra

cs a

i, b sung hay

hu b trong th i h n hi u l c c a nó n u khơng có s

ng ý c a các

bên liên quan.
o Th tín d ng khơng th h y ngang có xác nh n: Là lo i L/C khơng h y
ngang
do ng
m L/C
th

c m t ngân hàng khác xác nh n
i bán không tin t

m b o cam k t thanh toán,

ng vào kh n ng thanh toán c a ngân hàng

i v i nh ng L/C có giá tr t

ng

i l n. Ngân hàng xác nh n

ng là ngân hàng thông báo L/C, ho c ngân hàng khác.

o Th tín d ng khơng h y ngang mi n truy òi: Là lo i L/C mà sau khi
ng

ih

ng l i ã nh n

g i ch ng t

c ti n t ngân hàng thanh tốn L/C, sau ó

ịi ti n ngân hàng m L/C. N u ngân hàng m L/C khơng

thanh tốn thì ngân hàng thanh tốn khơng
h

ng trong b t k tr

c òi ti n l i ng

i th

ng h p nào. Trên th c t lo i L/C này

cs

d ng ph bi n.
o Th tín d ng chuy n nh
trong ó cho phép ng

ng: Là lo i th tín d ng khơng h y ngang

i th h

ng (nhà xu t kh u là ng

i th h

ng

u tiên) yêu c u ngân hàng thanh toán ho c ch p nh n h i phi u, chi t
kh u h i phi u chuy n nh
ba t c là ng

i th h

ng m t ph n hay toàn b giá tr L/C bên th

ng th hai ho c nhi u ng

i.

o Th tín d ng tu n hồn: Là th tín d ng trong ó có quy
d ng xong L/C ho c h t th i gian hi u l c thì nó t
GVHD: Th.s Tr n Anh Th c oan
SVTH: Nguy n Th Nh Hi p

nh sau khi s

ng có giá tr nh

Trang 11


Khóa lu n t t nghi p 2010
v y cho

n khi hoàn t t giá tr h p

ng. Lo i L/C tu n hoàn này

c

áp d ng trong tr

ng h p hai bên xu t kh u và nh p kh u có quan h

th

it

ng xun và

ng thanh tốn khơng thay

tu n hoàn, t ch c nh p kh u có l i
gi m

i. Khi áp d ng L/C

hai i m l n: khơng b

ng v n,

c phí t n do m L/C.

o Th tín d ng giáp l ng: Là lo i L/C

c m trên c s L/C mà nhà

nh p kh u ã m cho nhà xu t kh u h

ng. Nhà xu t kh u mua hàng t

nhà cung c p, c n c vào L/C nh n

c nhà xu t kh u yêu c u ngân

hàng ph c v mình m L/C cho nhà cung c p h
gi ng nhau, L/C m sau

ng v i n i dung g n

c g i là L/C giáp l ng, L/C

u g i là L/C

g c. Vi c th c hi n q trình thanh tốn theo lo i hình th tín d ng này
nói chung khá ph c t p:

c bi t là nh ng i u ki n v th i gian, v b

ch ng t … vì th hay có s sai sót gây thi t h i cho các bên.
Nói chung, ngày nay trong th
nên L/C giáp l ng ít khi
o Th tín d ng
nó ã

ng m i qu c t , hình th c mua hàng

c s d ng.

i ng: Là lo i L/C ch có hi u l c khi L/C

c m có ngh a là khi nh n

nhà xu t kh u ph i m L/C t
ng

i hàng ít

i ng v i

c L/C do nhà nh p kh u m thì

ng ng thì m i có giá tr . Lo i L/C

i

c s d ng khi gi a hai bên xu t nh p kh u có quan h thanh

tốn trên c s mua bán hàng

i hàng,

o Th tín d ng d phòng: Là lo i L/C
c a nhà nh p kh u trong tr

i l u, gia công…
c m nh m

m b o quy n l i

ng h p nhà xu t kh u nh n

c L/C,

nh ng l i không có kh n ng giao hàng. Ngân hàng m L/C cam k t v i
nhà nh p kh u s

c thanh toán l i cho h trong tr

ng h p nhà xu t

kh u khơng hồn thành ngh a v giao hàng và b i th

ng các kho n

thi t h i do nhà xu t kh u gây cho nhà nh p kh u, n u nh nhà nh p
kh u ng tr
ti n nh t

c ti n hàng, t n phí chi phí m L/C ho c

tc cm ts

nh.

o Th tín d ng thanh tốn d n: Là lo i th tín d ng khơng th h y b
c, ngân hàng m L/C cam k t v i ng
GVHD: Th.s Tr n Anh Th c oan
SVTH: Nguy n Th Nh Hi p

ih

ng l i thanh toán d n s

Trang 12


Khóa lu n t t nghi p 2010
ti n ghi trong L/C trong th i gian hi u l c quy

nh. Lo i L/C này

áp d ng trong quan h mua bán ch u cho các kho n tín d ng th

c

ng m i

phát sinh gi a các nhà xu t nh p kh u v i nhau.
o Th tín d ng ng tr
ti n

c ng tr

trình BCT.
i u kho n

c: Là lo i L/C mà trong ó quy

c cho nhà xu t kh u vào m t th i i m tr

i v i kho n ng tr

c này ng

i ta th

c khi xu t

ng quy

nh m t

c bi t nh m t o i u ki n thu n l i cho các bên liên quan

g i là L/C i u kho n
ti n nh t

nh m t kho n

nh nh t

. Ng

nh tr

ih

ng l i có quy n có th

c khi giao hàng và s ti n ng tr

òi kho n
c này s

c tr vào s ti n thanh tốn khi xu t trình BCT vào ngân hàng.

1.2. M t s r i ro ch y u trong ph

ng th c thanh tốn tín d ng

ch ng t
1.2.1. R i ro k thu t.
Là nh ng r i ro do nh ng sai sót mang tính ch t k thu t trong quy
trình thanh tốn TDCT, th

ng do các bên th c hi n sai m t khâu trong quy

trình nghi p v thanh tốn :
¬ R i ro

i v i nhà Xu t kh u
Trong ph

hành

ng th c thanh tốn tín d ng ch ng t , ngân hàng phát

ng ra cam k t thanh toán cho nhà xu t kh u khi h xu t trình b ch ng

t phù h p v i L/C trong khi ó
ng th

ng m i, L/C th

m b o vi c giao hàng theo úng h p

ng òi h i nhi u i u kho n r t chi ti t và kh t khe.

Ch c n m t s su t nh trong vi c l p b ch ng t thì nhà xu t kh u c ng b
ngân hàng m L/C và ng

i mua b t l i, t ch i thanh tốn. Do ó vi c l p b

ch ng t thanh toán là m t khâu r t quan tr ng và r t d g p r i ro

i v i nhà

XK.
M t b ch ng t thanh toán phù h p v i L/C ph i áp ng

c

các yêu c u sau:

Các ch ng t ph i l p ra úng yêu c u v s l
dung nh

ã quy

ng, s lo i, n i

nh trong L/C.

GVHD: Th.s Tr n Anh Th c oan
SVTH: Nguy n Th Nh Hi p

Trang 13


Khóa lu n t t nghi p 2010
N i dung c a các ch ng t không
B ch ng t ph i

c mâu thu n v i nhau.

c xu t trình t i

a i m tr ti n quy

nh

trong L/C trong th i h n hi u l c c a L/C.
Trên th c t có r t nhi u sai sót x y ra trong q trình l p ch ng t
mà th

ng g p nh t là:
Sai l i chính t , sai tên,

a ch …

Ch ng t khơng hồn ch nh v m t s l

ng

Các sai sót trên b m t ch ng t nh :
+S ti n trên ch ng t v

t quá giá tr L/C.

+Các ch ng t không ghi s L/C
+Ch ng t không ánh d u b n g c
+Các ch ng t không kh p nhau ho c không kh p v i L/C v s
l

ng, tr ng l

ng hàng hoá….

+Các ch ng t không tuân theo quy
v hãng v n t i, ph

nh c a L/C v c ng b c d ,

ng th c v n chuy n…

T t c nh ng sai sót trên

u là nguyên nhân gây nên r i ro cho nhà

xu t kh u khi l p b ch ng t thanh toán.
N u ngân hàng phát hành m t kh n ng thanh toán, thì cho dù b
ch ng t xu t trình là hồn h o thì c ng khơng
M t r i ro k thu t n a là vi c ng

c thanh toán.
i bán ph m ph i các sai l m

khi ti n hành giao hàng nh vi c vi ph m th i h n thanh tốn th tín d ng, giao
hàng mu n, xu t trình ch ng t mu n…N u vi c xu t trình ch ng t th hi n
s vi ph m m t trong các th i h n nói trên c ng s b t ch i thanh tốn.
¬ R i ro

i v i nhà Nh p kh u
Trong thanh toán TDCT, vi c thanh toán c a NH cho ng

h

i th

ng ch c n c vào b ch ng t xu t trình mà khơng c n c vào vi c ki m

tra hàng hố. NH ch ki m tra tính chân th t b ngoài c a ch ng t , mà không
GVHD: Th.s Tr n Anh Th c oan
SVTH: Nguy n Th Nh Hi p

Trang 14


Khóa lu n t t nghi p 2010
ch u trách nhi m v tính chân th t bên trong c a ch ng t , c ng nh ch t l
và s l

ng c a hàng hoá. Nh v y s khơng có s

m b o nào cho nhà NK

r ng hàng hoá s

úng nh

hàng kém ch t l

ng ho c b h h i trong quá trình v n chuy n mà v n ph i

hoàn tr

y

n

ng

t hàng hay khơng. Nhà NK có th nh n

ti n thanh tốn cho NH phát hành.

M t r i ro mà nhà NK hay g p là hàng
NK ch a nh n
v n

n, mà v n

hàng hố khơng
x p

c

n tr

c b ch ng t , nhà

c b ch ng t mà hàng ã c p c ng. B ch ng t bao g m
n l i là ch ng t s h u hàng hố nên thi u v n

n thì

c gi i to . N u nhà NK c n g p ngay hàng hố thì ph i thu

ngân hàng phát phát hành m t th b o lãnh nh n hàng.

cb o

lãnh nh n hàng, nhà NK ph i tr thêm m t kho n phí cho NH. H n n a, n u
nhà NK không nh n hàng theo qui

nh thì ti n b i th

ng gi tàu quá h n s

phát sinh.
¬ R i ro

i v i ngân hàng phát hành
Trong nghi p v m L/C, n u ngân hàng phát hành ki m tra không

k

n xin m L/C s d n

n vi c tranh ch p nh ng i u kho n hàm ch a r i

ro cho ngân hàng sau này.
Ngân hàng phát hành ph i th c hi n thanh toán ngay cho ng
h

ng theo qui

nh c a L/C ngay c trong tr

i th

ng h p nhà NK m t kh n ng

thanh toán ho c b phá s n do kinh doanh thua l .

N u trong L/C ngân hàng phát hành không qui
(full set off B/L) thì m t nhà NK có th l y
trình m t ph n c a b v n

n, trong khi ó ng

nh b v n

n

y

c hàng hố khi ch c n xu t
i tr ti n hàng hoá l i là ngân

hàng phát hành theo cam k t c a L/C.
¬ R i ro

i v i ngân hàng thơng báo
NH thơng báo có trách nhi m ph i

chân th t
hành tr

m b o r ng th tín d ng là

ng th i ph i xác minh ch ký, mã khoá, m u i n c a NH phát
c khi g i thông báo cho nhà XK. R i ro x y ra

là khi NH này thông báo m t L/C gi ho c s a

GVHD: Th.s Tr n Anh Th c oan
SVTH: Nguy n Th Nh Hi p

i v i NH thông báo

i m t L/C không có hi u l c

Trang 15


Khóa lu n t t nghi p 2010
trong khi chính NH ch a xác nh n

c tình tr ng c a mã khoá hay ch ký u

quy n c a ngân hàng m L/C.
¬ R i ro

i v i ngân hàng chi t kh u
i v i ngân hàng chi t kh u r i ro x y ra ph n nhi u tu thu c

vào thi n chí ngân hàng m và nhà NK. Ngân hàng chi t kh u s không thu h i
c ti n ho c thu ch m là do nhà NK trì hỗn thanh tốn. Lý do

nhà NK trì

hỗn ch y u là do g p khó kh n trong thanh tốn ho c c ng có th do bên mua
khơng tin t

ng bên bán vì hay giao hàng tr , giao hàng kém ch t l

ích c a ng

ng. M c

i mua là mu n hàng th t s v c ng nhìn th y hàng r i m i tr

ti n.
1.2.2. R i ro

o

c

M c dù trong ph
v các bên tham gia
t c ó c ng

ng th c tín d ng ch ng t , quy n l i và ngh a

c quy

nh rõ ràng, song không ph i lúc nào nguyên

c tôn tr ng. R i ro

o

c là r i ro khi m t bên tham gia

không th c hi n úng ngh a v c a mình, làm nh h

ng quy n l i c a bên

kia.
¬ R i ro

o

c

i v i nhà Xu t kh u

M c dù trong thanh tốn TDCT ã có s cam k t c a NH m L/C
nh ng s tin t

ng và thi n chí gi a ng

y u t quan tr ng

i bán v n

c coi là

m b o cho s an tồn c a TTQT. Khi nhà NK khơng thi n

chí, c ý không mu n th c hi n h p
là r t nh c a b ch ng t
c a ng

i mua và ng

ng thì h có th d a vào sai sót cho dù

ịi gi m giá kéo dài th i gian

chi m d ng v n

i bán, th m chí t ch i thanh tốn.

¬ R i ro

o

c

V i ng

i v i nhà Nh p kh u
i mua s trung th c c a ng

i bán là h t s c quan tr ng

b i vì NH ch làm vi c v i các ch ng t mà không c n bi t vi c giao hàng có
úng h p

ng hay khơng. Do ó nhà NK có th g p r i ro n u nhà XK có

hành vi gian d i l a
ch t, khơng úng s l

o trong vi c giao hàng nh : c tình giao hàng kém ph m
ng…

GVHD: Th.s Tr n Anh Th c oan
SVTH: Nguy n Th Nh Hi p

Trang 16


Khóa lu n t t nghi p 2010
¬ R i ro

o

c

i v i ngân hàng

NH là ng
toán cho ng

ih

i gánh ch u r i ro: NH phát hành ph i th c hi n thanh

ng l i theo qui

nh c a L/C ngay c trong tr

ng h p nhà

NK ch tâm khơng hồn tr .
NH là ng

i gây ra r i ro

o

c: NH m L/C có th vi ph m cam

k t c a mình nh t ch i thanh tốn ho c trì hỗn thanh tốn ho c

ng v phía

khách hàng gây khó kh n trong q trình thanh tốn.
1.2.3. R i ro chính tr
R i ro chính tr trong thanh toán qu c t theo ph

ng th c TDCT

là nh ng r i ro b t ngu n t s phát tri n kinh t , chính tr c a các n

c có liên

quan trong q trình thanh toán.
Tham gia vào nhi u l nh v c, ngành ngh , có quan h v i nhi u
t

ng kinh t c a nhi u qu c gia, thanh toán qu c t mà ch y u là ph

th c TDCT ch u nh h

ng m nh m t môi tr

c a các qu c gia. M t trong các y u t trên bi n
h

ng

ns v n

ng c a t do th

doanh c a doanh nghi p và t

ó nh h

R i ro chính tr th

ng dù là nh c ng s
n ho t

ng t i quá trình thanh tốn.

ng pháp lý

th

ng xun có s a ch a, b sung. Nh ng r i ro v pháp lý th

i các quy

nh

ng s n xu t kinh

ng g p nh t là r i ro do s thay

nh ng n

ng

ng kinh t , chính tr , xã h i

tr

n vi c thay

c bi t

ng m i,

i

i c a mơi

c có h th ng pháp lu t ch a n

nh,

ng liên quan

nh v d tr , thu hay vi c ban hành các quy

nh

c n tr ho t

ng c a ngân hàng trong l nh v c thanh toán qu c t . Trên th c t

nh ng thay

i này th

ng khi n các bên xu t nh p kh u và ngân hàng không

th c hi n ngh a v c a mình, làm cho L/C b hu b , gây thi t h i cho các bên.
Bên c nh ó, các cu c n i lo n, bi u tình, b o

ng hay chi n

tranh….ho c nh ng r i ro b t kh kháng nh thiên tai, ho ho n

các n

c

tham gia, ch ng t b th t l c c ng có th gây r i ro trong q trình thanh tốn.

GVHD: Th.s Tr n Anh Th c oan

SVTH: Nguy n Th Nh Hi p

Trang 17