TRNG I HC M TP. H CHÍ MINH
CHNG TRÌNH ÀO TO C BIT
KHÓA LUN TT NGHIP
NGÀNH TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG
TÊN TÀI:
QUN LÝ RI RO TÍN DNG TI
NGÂN HÀNG LIÊN DOANH LÀO VIT
CHI NHÁNH TP.HCM
SVTH: LÊ NGUYN PHNG HNG THY
MSSV: 0954032671
Ngành: Tài chính – Ngân hàng
GVHD: PGS.TS NGUYN MINH KIU
\
Thành ph H Chí Minh - Nm 2013
LI CM N
u tiên em xin bày t lòng bit n đn Ban giám hiu, Quý thy cô ging viên
trng i hc M TP.HCM, đc bit là Chng trình ào to c bit đã to cho em
mt môi trng hc tp đy nng đng, sáng to, đã giúp đ, hng dn và truyn đt
cho em vn kin thc quý báu trong sut ging đng đi hc.
ng thi em xin gi li cm
n chân thành đn toàn th Ban Giám c, Qúy
Vn Phòng cng nh anh Dng Minh Tú, anh Nguyn Duy Tùng, anh Lâm Quc
Dng và đc bit anh Trng Phòng Nguyn Thin Nhân thuc Phòng Qun lý ri ro
Ngân hàng Liên doanh Lào Vit Chi nhánh TPHCM đã nhit tình h tr cho em, đã
chia s nhng kin thc, kinh nghim thc t, mt môi trng làm vic vui v, thân
thin cng nh cung cp thông tin giúp hoàn thin chuyên đ tt nghip và hoàn thành
đt thc tp tt đ
p.
Và vi lòng bit n sâu sc nht, em xin cm n thy PGS.TS Nguyn Minh
Kiu đã tn tình hng dn, giúp đ em hoàn thành bài báo cáo tt nghip. Em cm n
thy đã tâm huyt ging dy, chia s nhng kinh nghim quý báu ca thy cho chúng
em.
Cui cùng, em xin kính chúc quý thy cô trng i hc M TPHCM cùng các
anh ch Ngân hàng Liên doanh Lào Vit Chi nhánhTPHCM li chúc sc khe và thành
đt.
Sinh viên thc hin
Lê Nguyn Phng Hng Th
y
NHN XÉT CA GING VIÊN HNG DN
…………………………………………………………
…………………………………………………………
…………………………………………………………
…………………………………………………………
…………………………………………………………
…………………………………………………………
…………………………………………………………
…………………………………………………………
…………………………………………………………
…………………………………………………………
…………………………………………………………
…………………………………………………………
…………………………………………………………
…………………………………………………………
…………………………………………………………
…………………………………………………………
…………………………………………………………
…………………………………………………………
DANH MC T VIT TT
STT T VIT TT GII THÍCH
1 BCEL Ngân hàng Ngoi thng Lào
2 BIDV
Ngân hàng thng mi co phn đu t và phát trin Vit
Nam
3 CN Chi nhánh
4 DPRR D phòng ri ro
5 VT n v tính
6 HO Hi s
7 LVB Ngân hàng liên doanh Lào - Vit
8 LVB HCM Ngân hàng liên doanh Lào - Vit Chi nhánh TP.HCM
9 NHNN Ngân hàng Nhà nc
10 NHTM Ngân hàng thng mi
11 NXB Nhà xut bn
12 QHKK Quan h khách hàng
13 QLRR Qun lý ri ro
14 TCKT T chc Kinh t
15 TCTD T chc tín dng
16 TP.HCM Thành ph H Chí Minh
17 TSB Tài sn bo đm
18 USD ô la M
DANH MC BNG, HÌNH
STT
TÊN
HÌNH GiI THÍCH
1 Hình 3.1 S đ t chc LVB HCM
2 Hình 2.1 Các b phn ca ri ro tín dng
3 Bng 2.1 Bng t l ti đa (C) cho TSB
4 Bng 3.1
Kt qu huy đng vn ca LVB HCM giai đon 2009 – 2012.
(VT: t đng)
5 Bng 3.2
Kt qu kinh doanh ca LVB HCM giai đon 2009 – 2012.
(VT: t đng)
6 Bng 3.3 Kt qu kinh doanh ca LVB HCM trong nm 2012 (VT: USD)
7 Bng 3.4 Tng thu t hot đng tín dng ca LVB HCM (VT: USD)
8 Bng 3.5
Doanh s thu n ca LVB HCM giai đon 2010 – 2012 (VT:
USD)
DANH MC BIU
STT TÊN HÌNH GiI THÍCH
1 Biu đ 3.1
T trng thu nhp t hot đng tín dng trên tng thu nhp ca
LVB HCM giai đon 2010 – 2012.(VT: %)
2 Biu đ 3.2
Tng tài sn và tng d n ca LVB HCM giai đon 2010 –
2012.(VT: triu đng)
3 Biu đ 3.3
C cu cho vay theo ngành ngh ca LVB HCM giai đon 2010
– 2012. (VT: %)
4 Biu đ 3.4
H s ri ro tín dng ca LVB HCM giai đon 2010 – 2012
(VT: %)
5 Biu đ 3.5
T l n quá hn ca LVB HCM giai đon 2010 – 2012. (VT:
%)
6 Biu đ 3.6 T l n xu ca LVB HCM giai đon 2010 – 2012 (VT: %)
7 Biu đ 3.7
T trng các nhóm n xu ca LVB HCM giai đon 2010 –
2012. (VT: %)
8 Biu đ 3.8
S d phòng ri ro phi trích ca LVB HCM giai đon 2010 –
2012 (VT: triu đng)
9 Biu đ 3.9
S d phòng đi vi tng nhóm n ca LVB HCM giai đon
2010 – 2012 (VT: %)
10 Biu đ 3.10
T l khi kin trên tng d n ca LVB HCM giai đon 2010 –
2012 (VT: %)
11 Biu đ 3.11
Doanh s thu n ca LVB HCM giai đon 2010 – 2012(VT:
USD)
12 Biu đ 3.12
T l n quá hn ca LVB HCM, LVB HN, INDOVINA,
VINASIAM
13 Biu đ 3.13
Kho sát ý kin đng ý v nguyên nhân gây ra ri ro tín dng tai
LVB HCM giai đon 2010 – 2013.
Chng 1: Gii thiu
1
CHNG 1: GII THIU
1.1 TNG QUAN V VN NGHIÊN CU
Hot đng ca các NHTM luôn phi đi mt nhiu loi ri ro trong sut quá trình
hot đng, tt c các khâu, các lnh vc. Vì vy chp nhn ri ro và có bin pháp
phòng nga trên c s qun lý ri ro hiu qu là vô cùng quan trng đ đt kt qu
hot đng cao. Trong điu kin Vit Nam hin nay, có bn loi ri ro mà các NHTM
thng phi quan tâm, nhiu nh
t là ri ro tín dng, ri ro thanh khon, ri ro th
trng và ri ro hot đng, trong đó ri ro tín dng là d xy ra và cha nhiu nguy c
tim n hn c. Bi, hot đng tín dng là nghip v ch yu ca h thng NHTM
VN, mang li 80-90% thu nhp ca mi ngân hàng. Ri ro tín dng cao quá mc s
nh hng rt ln đn hot đng kinh doanh ngân hàng và c
nn kinh t. Cùng
vi nhng thi c và thách thc ca hi nhp kinh t quc t, nht là din bin phc
tp và nguy c khng hong tín dng và kinh t th gii đang tng cao, vn đ nâng
cao kh nng qun lý ri ro tín dng, hn ch đn mc thp nht nhng nguy c tim
n đang và ngày càng tr nên cp thit. Toàn c
nh kinh t v mô liên quan đn ri ro
tín dng đc th hin qua c cu lãi sut huy đng, lãi sut cho vay, mc tng trng
tín dng và n xu chi tit sau s xây dng nên bi cnh ca vn đ nghiên cu qun
lý ri ro tín dng ti LVB HCM.
V lãi sut điu hành, lãi sut huy đng và cho vay, thì gim mnh. K t khi
trn lãi sut huy đng đc áp d
ng mc 6%/nm cho k hn di 1 tháng và
14%/nm cho k hn trên 1 tháng đc áp dng t cui nm 2011, trn lãi sut huy
đng đã gim mnh t 4% - 6% trong nm 2012 cho các k hn. C th, lãi sut k
hn di 1 tháng gim xung mc 2%/nm, k hn 1 – 12 tháng là 8%/nm trong khi
trn lãi sut k hn trên 1 nm đã đc d b. Xu hng gim c
a lm phát trong nm
2012 là c s chính cho vic gim trn lãi sut huy đng. Bên cnh vic điu chnh
trn lãi sut huy đng, NHNN đã khuyn khích các NHTM gim lãi sut cho vay vi
vic áp trn lãi sut cho vay mc 15%/nm trong 4 lnh vc thit yu và các khon
vay c k t gia nm 2012. Theo đà gim ca lãi sut huy đng, lãi sut cho vay k
hn ngn c
a hu ht các ngân hàng cng đã đc điu chnh mc t 9% - 13%/nm
vào thi đim cui nm, tuy nhiên lãi sut cho vay k hn dài vn còn mc cao t
15% - 17%/nm. Có th thy rng, NHNN cng đã liên tc gim lãi sut cho vay và lãi
sut huy đng nhm khi thông dòng tin ca các doanh nghip, cu các doanh nghip
gim chi phí lãi, to c hi khuyn khích t
ng cng đu t.
V tng trng tín dng, đc nhn xét chung là tng trng tín dng thp
trong khi vn huy đng tng mnh. Sau khi tng trng âm trong sut 5 tháng đu
nm, tín dng bt đu dng tr li t tháng 6 vi tc đ tng chm. Tính ht nm
Chng 1: Gii thiu
2
2012, tng trng tín dng đt khong 7% vào cui nm, không kh quan nh mong
đi và thp hn nhiu so vi mc tng 10,9% ca nm 2011. Trong khi đó, huy đng
li tng trng mnh m và đt mc 20,29%, cao gp đôi mc tng 8,89% ca nm
2011 mc dù lãi sut liên tc gim. Qua đó thy đc rng vi tình hình kinh t khó
khn, hàng tn kho ln khin sn xu
t b thu hp trong khi n xu ngân hàng tng cao
là yu t chính khin cho c doanh nghip và các NHTM thn trong hn trong vic đi
vay và cho vay mc dù lãi sut gim khá mnh. c bit, có th thy rng mc lãi sut
cho vay hin nay là khá hp lý nhng không còn đóng vai trò quan trng mà thay vào
đó, vic gii quyt n xu trong h thng ngân hàng mi là tác nhân chính thúc đy
tng trng tín dng. Tuy nhiên, đ gii quyt n xu và t
ng trng tín dng không
h đn gin vì áp lc n xu có th khin cho các ngân hàng cn trng hn trong vic
gii ngân tín dng. T đó, tín dng s khó có th tng trng mnh mc dù t l n
xu theo đó có th gim nh trong nm 2013, nhng ch tiêu tng trng tín dng đã
đc NHNN đt ra khá thn trng khong 8 – 10% trong nm 2013 so vi mc t
ng
trng 7% trong nm 2012.
V toàn cnh n xu, theo C quan Thanh tra Giám sát NHNN công b n xu
là 202 nghìn t đng, tng đng 8,8% - 10% tng d n tín dng. So vi cui nm
2011 là 3,07%, cui nm 2011 là 2,5% nên trong nm qua, n xu đã tng nhiu so vi
hai nm v trc. Trc con s này, n xu đc đánh giá là khá cao và ri ro do ch
có 84% n xu có TSB nhng nh
ng TSB này ch yu là bt đng sn và hàng tn
kho. N xu tng mnh là do n c t các nm trc dn li và phn ln thuc v lnh
vc sn xut công nghip, xây dng. Trong môi trng hin nay, xu hng n xu và
n quá hn tng lên là điu có th nhìn thy, bi môi trng kinh doanh rt khó khn,
điu kin kinh t th
trng không thun li, hàng tn kho tng cao, sn xut trì tr,
mc tiêu th kém khin các doanh nghip mt kh nng tr n. Chi tit, do nh hng
ca cuc khng hong kinh t tài chính và suy thoái kinh t toàn cu t nm 2008 đn
nay, nn kinh t nc ta đã chu tác đng tiêu cc gây nhiu khó khn cho kinh t v
mô. Tình hình kinh t trong nc bt n vi lm phát tng cao, s
đóng bng ca th
trng bt đng sn, th trng chng khoán din bin tht thng, s tng trng
nóng ca tín dng… đã làm cho cht lng tín dng ngày càng xu đi. c bit là s
suy gim ca th trng bt đng sn, th trng chng khoán dn đn không bán đc
hay kinh doanh thua l làm các khon vay vn đu t c
a doanh nghip có kh nng
mt thanh toán. Hn na, do tình hình kinh t trong nc khó khn kéo dài, th trng
xut nhp khu b thu hp, các doanh nghip làm n không hiu qu, sn phm không
tiêu th đc, hàng tn kho tng cao gây kh nng mt thanh toán các khon vay vn
ngân hàng. Do vy, vic phát trin tín dng ca các ngân hàng trong nm qua rt ri ro
và gp nhiu khó khn,các sn phm dch v theo tín dng c
ng không phát trin
đc. Ngoài ra, n xu tng cao và công tác x lý n xu gp rt nhiu tr ngi đã tác
đng không nh đn hot đng ca các ngân hàng.
Chng 1: Gii thiu
3
Minh ha cho hot đng sn xut kinh doanh ca các doanh nghip gp rt nhiu
tr ngi là s liu theo sau. Nhng khó khn ca nn kinh t k t nm 2011 đã khin
s lng doanh nghip phá sn, gii th tip tc tng mnh trong nm 2012. Trong
tng s 670.000 doanh nghip đc thành lp và hot đng trên c nc thì có đn gn
202.000 doanh nghip gii th
, ngng hot đng trong nm 2012, tng 8,4% so vi
nm 2011 và bng 50% tng s doanh nghip ri th trng trong vòng 50 nm qua
1
.
Không nhng th, nn kinh t trì tr kéo dài đã tip tc khin cho s lng doanh
nghip phá sn, gii th tng mnh trong quý 1 nm 2013. C th, s doanh nghip
ngng hot đng hay phá sn trong quý 1 đã lên ti 15.800 doanh nghip, trong đó có
ti 13.000 doanh nghip dng hot đng, tng 26% so vi quý 1 2012. Vi con s
doanh nghip gii th và ngng hot đng nh vy ch
ng minh s khó khn, trì tr ca
nn kinh t trong thi gian qua. iu này dn đn vic mt kh nng chi tr vn vay
gây ra n xu cho ngân hàng. Vì vy, n xu ca h thng các ngân hàng có chiu
hng gia tng nhanh. N xu hin nay ca các TCTD gia tng mt phn là do n
đc tích ly t trc đây do môi trng kinh doanh xu đi k t nm 2008, khách
hàng vay g
p nhiu khó khn v tài chính và hot đng.
Mt cái nhìn lc quan hn, mc dù các TCTD Vit Nam có t l n xu trên tng
d n tín dng khá ln là 8,8% và đang có chiu hng tng nhng vn còn thp hn
so vi nhiu nc nh Albania: 18,8%; Latvia: 17,5%; Lithuania: 16,4%; Montenegro:
15,5%; Romania: 14,1%; Serbia: 18,8%; Kazakhstan: 30,8%; Tajikistan: 14,9%;
Ukraine: 14,7%; Pakistan: 16,2%. Và so vi tng d n cp tín dng cho nn kinh t
Vit Nam, t l n xu là 8,8% vn thp h
n so vi t l n xu ca mt s nc
trong khu vc ti thi đim Chính ph phi đng ra x lý n xu, c th: Hàn Quc
17% (tháng 3/1998), Thái Lan 47,7% (tháng 5/1999), Malaysia 11,4% (tháng 9/1998),
Indonesia trên 50% (nm 1999).
Vì ri ro tín dng gây ra hu qu không ch cho ngân hàng mà còn tác đng ti
toàn h thng ngân hàng và nn kinh t. K t nm 2005, NHNN ban hành nhiu quy
đnh mi v qun tr ri ro, an toàn hot
đng ngân hàng và qun lý tín dng, đc bit
là quy đnh v phân loi n, trích lp và s dng d phòng ri ro tin dn ti các chun
mc quc t. Các nhà lãnh đo, các nhân viên ngân hàng nói chung và LVB HCM nói
riêng đu ht sc quan tâm ti tình hình ri ro tín dng hin nay. LVB HCM cng đã
nhn thc đc điu này nên đã rt n lc trong công tác gim thiu n xu, nâng cao
cht lng tín dng. LVB HCM đ
ã áp dng các bin pháp x lý ri ro tín dng bng
các cách nh phân loi n, trích lp d phòng ri ro, cho vay có tài sn đm bo, thu
hi n bng cách khi kin, đc bit tuân th đúng theo quy trình tín dng đc bit
trong khâu thm đnh, xp hng tín dng khách hàng. Kt qu cho s n lc ca toàn
th cán b nhân viên LVBHCM, công tác huy đng vn tng đu qua các nm, công
tác tín dng c th
nm 2012 d n tín dng tng 13% so vi 2011. Cùng vi vic phát
1
trích VCBS, Báo cáo v mô nm 2012
Chng 1: Gii thiu
4
trin tín dng, Chi Nhánh đã và đang thc hin nhiu bin pháp đ nâng cao cht
lng tín dng và gim thiu ri ro cho Chi Nhánh, li nhun trc trích DPRR ca
Chi Nhánh đã hoàn thành 100% k hoch đc giao và đã kim soát đc ri ro tín
dng, t l n quá hn, n xu mc đ an toàn. Tuy nhiên, đng trc đc đim là
tín dng là ngun thu nhp ca Chi Nhánh, cho nên công tác qun lý r
i ro tín dng là
vô cùng cn thit. Mc dù Chi Nhánh đi mt nhiu th thách nh kinh t khó khn,
kt qu kinh doanh ca doanh nghip vay vn cha đc phc hi, công tác x lý n
xu thì vô cùng gian nan và t l n xu tuy mc đ an toàn nhng Chi Nhánh quyt
tâm thu hi vn vay, gim thiu n xu bng mi bin pháp và đt đc nhng thành
tu nht đnh.
ây là nhng ý chính s đc trình bày trong các chng sau ca đ tài.
Hi vng vi nhng thông tin v mt đnh tính và đnh lng đc dn trích
trên s cung cp cái nhìn tng quan v s khó khn ca nn kinh t trong thi gian
qua, thy đc s tng trng n xu cùng vi nhng n lc gim thiu n xu và hn
ch ri ro tín dng ca các TCTD, Nhà nc nói chung và LVB HCM nói riêng. Qua
đó góp phn to nn tng cho s đánh giá tc đ tng trng tín dng, công tác qun lý
ri ro tín dng ca Ngân hàng Liên doanh Lào Vit Chi Nhánh H Chí Minh trong giai
đon 2010 – 2012 khách quan hn.
1.2 LÝ DO CHN TÀI
Trong quá trình đi mi và phát trin kinh t, hot đng ngân hàng thc s đóng
mt vai trò quan trng, then cht và có nhng đóng góp tích cc nh kim ch lm
phát, duy trì s n đnh t giá, góp phn ci thin kinh t v mô, sn xut kinh doanh,
thúc đy đu t, hot đng xut nhp khu, tng trng kinh t. Song đ cho nn kinh
t, quá trình sn xut ngày càng m rng và hoàn thi
n phi nói đn vai trò quan trng
ca tín dng ngân hàng. Tín dng ra đi đã góp phn đóng góp to ln, to điu kin
các doanh nghip, cá nhân m rng sn xut, ci tin máy móc, công ngh đ tng
nng sut lao đng, nâng cao hiu qu và cht lng sn phm. c bit, tín dng đáp
ng nhu cu v vn cho nn kinh t thông qua vic luân chuyn vn chy t
ni tha
vn đn ni thiu vn.
Nh đã bit, hot đng tín dng là ngun thu nhp chính ca ngân hàng. Các
khon cp tín dng chim t trng t 60% -70% tài sn có thm chí lên đn 80% vài
ngân hàng. Mc khác, hot đng tín dng luôn cha nhiu ri ro tim n, phc tp và
khó nhn bit. c bit, nhng ri ro trong tín dng xy ra trong thi qua nh
n xu
Vinashin, Bianfishco, Vinalines,… đã gây v hu qu nghiêm trng. u tiên là
Habubank phi sáp nhp vi SHB vì không gánh ni khong n xu hn 3.345 t đng
ca Vinashin đ li. Hin ti, đ án hp nht gia công ty tài chính c phn du khí
Chng 1: Gii thiu
5
(PVFC) và Ngân hàng Phng Tây
2
(Western Bank) cng vì khon n xu Vinashin
và Vinalines tr giá 2800 t đng . T đó,cho thy nh hng ca nó không nhng trc
tip đn hiu qu hot đng ca ngân hàng đó mà còn có tác đng dây chuyn đn hot
đng các ngân hàng khác và c nn kinh t nói chung. Vì vy, các khon n xu đc
xem là gánh nng, là nguyên nhân cn tr đi vi s phát trin ca nn kinh t. n
thi đim hin nay n xu đã tng lên rt nhanh bi nhng lý do khác nhau, đc bit là
tác đng t môi trng kinh doanh. Theo s liu mà c quan Thanh tra giám sát ca
Ngân hàng Nhà nc va công b, con s n xu hin nay ca Vit Nam 8,8%,
tng đng 202 nghìn t đng.
ng trc nhu cu cp bách, thit yu này là gii quyt n xu hay gim thiu
ri ro trong hot đ
ng tín dng thì qun lý ri ro tín dng là mt nhim v quan trng
hàng đu giúp cho hot đng ngân hàng phát trin bn vng và giúp kinh t phát trin
n đnh. Cùng xu th hi nhp ngày càng sâu rng vào nn kinh t khu vc và th gii,
thêm vào đó là nhng gì đã din ra trên th trng tin t Vit Nam trong thi gian gn
đây cho thy tm quan trng ca qun lý ri ro tín dng trong các ngân hàng thng
mi c
ng nh mang ý ngha cp bách c v lý lun và thc tin. Qun lý ri ro tín
dng giúp phòng nga và kim soát ri ro, hn ch tn tht đn mc thp nht. ó là
nhng lý do dn đn s ra đi ca đ tài: “QUN LÝ RI RO TÍN DNG TI
NGÂN HÀNG LIÊN DOANH LÀO – VIT CHI NHÁNH TP.HCM”
1.3 MC TIÊU NGHIÊN CU
Bên cnh vic làm rõ các c s lý thuyt v qun lý ri ro tín dng thì vic xây
dng khóa lun cn đt đc nhng mc tiêu đa ra nh sau:
Th nht, tìm ra nhng yu t, nhng nguyên nhân ch quan cng nh nguyên
nhân khách quan gây ra ri ro tín dng ti Ngân hàng Liên doanh Lào - Vit Chi nhánh
H Chí Minh (LVB HCM)
Th hai, phân tích đc thc trng ri ro tín dng ti LVB HCM thông qua các
s liu phn ánh tình hình n xu, n quá h
n, n ngoi bng, doanh s thu hi n và
thc trng qun lý ri ro tín dng bng các bin pháp trích d phòng đ x lý ri ro,
thm đnh tài sn đm bo hay thm chí khi kin.
Cui cùng, da trên c s lý lun và thc trng đã phân tích, t đó đa ra đc
nhng kin ngh nhm ci thin, nâng cao cht lng qun lý ri ro và đ
m bo tin
vay ti LVB HCM.
2
trích: Ngc Lan (21/03/2013), “N lc li ngc dòng ca PVFC”, Thi báo Kinh t Sài Gòn, S 12, trang 10
Chng 1: Gii thiu
6
1.4 PHNG PHÁP NGHIÊN CU
Khóa lun đc nghiên cu da vào d liu thng kê ca LVB HCM trong quá
kh v các ch tiêu tín dng đi kèm công tác qun lý ri ro. Ngoài ra còn kt hp xem
xét thc tin trong vic ng dng các bin pháp đ qun lý ri ro tín dng ti phòng
qun lý ri ro LVB HCM. Qua đó đ xut đc nhng kin ngh ca các nhân nhm
nâng cao công tác phòng nga và hn ch ri ro tín dng ti LVB HCM. Thêm vào đó,
đ tài đc th
c hin bng các phng pháp khác di đây:
Tng hp, tìm kim và so sánh đ thu thp s liu.
S dng s liu đã thu thp đ phân tích và đa ra nhn xét, ý kin ca cá nhân.
Quan sát, tìm hiu, nghiên cu thc t các vn đ phát sinh trong quá trình thc
tp đ xây dng đ tài.
Mt khác, khóa lun đc xây dng da trên vic tìm hiu các c s lý lun
liên quan nh các báo cáo thc t
p v qun lý ri ro tín dng các nm trc, lý thuyt
qun lý ri ro tín dng, các quyt đnh, điu lut,… thu thp t các công vn, thông t,
tp chí Kinh t phát trin, tp chí Ngân hàng Nhà nc, báo chí, sách v, ngun
Internet và Ngân hàng.
1.5 PHM VI NGHIÊN CU
Nhu cu cp tín dng là nhu cu c bn và quan trng đi vi các doanh nghip
trong tt c các nn kinh t, là ngun thu nhp chính ca ngân hàng. Chính vì vy qun
lý ri ro tín dng hiu qu là bài toán khó chung cn phi gii quyt nhm thit lp s
phát trin n đnh ca mt ngân hàng và mt nn kinh t bn vng. Tuy nhiên, do gii
hn v thi gian và các yu t khác, đ
tài khóa lun s làm rõ vn đ nghiên cu trong
phm vi là nhng lý lun c bn v ri ro tín dng và qun lý ri ro tín dng. Trong
đó trng tâm là thc trng công tác qun lý ri ro tín dng ti Ngân hàng Liên doanh
Lào Vit Chi Nhánh TPHCM trong giai đon 2010 – 2012.cùng vi các nguyên nhân
gây ra ri ro tín dng. Ngoài ra, còn khái quát k hoch kinh doanh trong nm 2013 đ
làm nn tng cho vic đ xut các gii pháp, kin ngh phù hp.
1.6 KT CU CA KHÓA LUN
Ngoài phn m đu, kt lun, ph lc, danh mc tài liu tham kho, khóa lun
đc thit k thành 4 chng chính:
Chng 1: Gii thiu
Chng 2: Tng quan v lý thuyt liên quan đn vn đ
Chng 3: Thc trng Qun lý ri ro tín dng ti Ngân hàng Liên doanh Lào -
Vit Chi nhánh H Chí Minh.
Chng 4: Kin ngh
Chng 2: Tng quan v lý thuyt liên quan đn vn đ
7
CHNG 2: TNG QUAN V LÝ THUYT LIÊN QUAN N
VN
Trong ni dung chng này đc trình bày các c s lý thuyt xoay quanh đ
tài nh ri ro tín dng, qun lý ri ro tín dng, tip theo s gii thiu khái quát các
nghiên cu đã thc hin liên quan đn đ tài và các phng pháp nghiên cu. Vic đa
ra nhng c s lý thuyt trên hi vng góp phn to nn tng vng chc trong vic xây
dng và hoàn thành đ tài; t đó, đ xây dng đc ý ngha thit th
c trong thc tin.
2.1 C S LÝ LUN
2.1.1 nh ngha tín dng ngân hàng
Mc dù tín dng ngân hàng ra đi t rt lâu nhng cho đn nay, đnh ngha v
tín dng vn cha đc thng nht. Khái nim tín dng có ngun gc t thut ng La
tinh “Creditium” ngha là s tin tng. Theo K.Mark thì tín dng – di hình thc
biu hin ca nó là s tín nhim ít nhiu có cn c đã khin ngi này giao cho ngi
khác mt s t bn nào đó di hình thái hàng hóa đc
đánh giá thành mt s tin
nht đnh. S tin này bao gi cng phi đc tr li trong mt thi gian đã đc n
đnh. Theo quan nim truyn thng, tín dng là mi quan h trong đó mt ngi
chuyn qua ngi khác mt quyn s dng mt lng giá tr hoc hin vt nào đó vi
nhng điu kin nht đnh mà hai bên th
a thun
3
.
Hiu mt cách thông thng nht thì tín dng ngân hàng là s vay mn, tc
ngân hàng s chuyn giao mt s tin cho khách hàng s dng, sau mt thi gian thì
khách hàng phi tr cng thêm mt phn tin li. Qua đó, tín dng có các đc đim c
bn là: ngi s hu có mt s vn chuyn giao cho ngi khác s dng trong mt
thi gian nht đnh. Ht thi h
n s dng, ngi s dng vn phi hoàn tr vn cho
ngi s hu vi mt giá tr ln hn. Phn chênh lch đó gi là lãi sut tín dng. Nh
vy, trong quan h tín dng, ngi cho vay ch trao đi quyn s dng vn ch không
trao đi quyn s hu vn cho ngi đi vay.
2.1.2 nh ngha ri ro
Nhiu nhà kinh t hc đã đnh ngha ri ro theo các cách khác nhau. Frank
Knight, mt hc gi ngi M đu th k 20 đnh ngha ri ro là s bt trc có th đo
lng đc. Alain Willet cho rng ri ro là s bt trc có th liên quan đn bin c
không mong đi. Còn Irving Perfer li nói ri ro là tng hp ca nhng ngu nhiên có
th đo lng bng xác sut. Mt nhà kinh t
hc ngi Anh là Marilic Carty quan
3
PGS.TS Trn Huy Hoàng (2010), Qun tr Ngân hàng, NXB Lao đng, trang 166.
Chng 2: Tng quan v lý thuyt liên quan đn vn đ
8
nim ri ro là tình trng trong đó các bin c xy ra trong tng lai có th xác đnh
đc. Nh vy, các đnh ngha tuy có khác nhau nhng đu thng nht mt ni dung
coi ri ro là s bt trc không mong đi, gây ra thit hi và có th đo lng đc.
2.1.3 Ri ro tín dng
2.1.3.1 nh ngha
Có nhiu đnh ngha v ri ro tín dng nh theo Thomas P. Fitch thì ri ro tín
dng là loi ri ro xy ra khi ngi vay không thanh toán đc n theo tha thun hp
đng dn đn sai hn trong ngha v tr n. Cùng vi ri ro lãi sut thì ri ro tín dng
là mt trong nhng ri ro ch yu trong hot đng cho vay ca Ngân hàng (Dictionary
of Bank terms, Barron’s Edutional Series, Inc, 1997). Còn theo Hennie van Greuning –
Sonja Brajovic Bratanovic thì ri ro tín dng đc đnh ngha là nguyên c
mà ngi
đi vay không th chi tr tin lãi hoc hoàn tr vn gc so vi thi hn đã n đnh trong
hp đng tín dng. Ri ro tín dng tc là vic chi tr b trì hoãn hoc ti t hn là
không hoàn tr đc toàn b. iu này gây ra s c đi vi dòng chu chuyn tin t và
gây nh hng ti kh nng thanh khon ca Ngân hàng (The World Bank).
C
n c vào khon 01 iu 02 ca Quy đnh v phân loi n, trích lp và s
dng d phòng đ x lý ri ro tín dng theo Quyt đnh s 493/2005/Q-NHNN ngày
22/04/2005 ca Thng đc NHNN thì “Ri ro tín dng trong hot đng ngân hàng ca
TCTD là kh nng xy ra tn tht trong hot đng ngân hàng ca TCTD do khách
hàng không thc hin hoc không có kh nng thc hin ngha v ca mình theo cam
k
t”.
Ngoài ra, ri ro tín dng còn đc đnh ngha là loi ri ro phát sinh do khách
n không còn kh nng chi tr. Trong hot đng ngân hàng, ri ro tín dng xy ra khi
khách hàng vay n có th mt kh nng tr n mt khon vay nào đó. Giao dch tín
dng ch đc xem là hoàn thành khi nào ngân hàng thu hòi v đc khon tín dng
bao gm c gc và lãi
4
.
Qua trên, có th nói rng ri ro tín dng phát sinh khi khách hàng vay vn
không tr n hoc không đ kh nng thc hin ngha v tr n khi đn hn.
2.1.3.2 Phân loi ri ro tín dng
Theo khái nim v ri ro tín dng thì ri ro tín dng còn đc chia thành bn
hình thc xy ra đi vi n gc và n lãi. C th nh sau:
Mt, không thu đc lãi đúng hn: Lúc này ngân hàng s chuy
n s lãi đó vào
khon mc lãi treo phát sinh. Hình thc ri ro này đc xp vào mc ri ro thp.
4
PGS.TS Nguyn Minh Kiu, 2011, Nghip v Ngân hàng thng mi, NXB Lao đng Xã hi, trang 610.
Chng 2: Tng quan v lý thuyt liên quan đn vn đ
9
Hai, không thu đc vn đúng hn: Ngân hàng lúc này s có khon n quá hn
phát sinh. Tuy nhiên, khon n này vn cha th coi là khon mt mát hoàn toàn ca
ngân hàng vì có th lý do nào đó doanh nghip chm tr n gc và s tr sau hn cam
kt trong hp đng.
Ba, không thu đ lãi: Khi ngân hàng không thu đc đ lãi thì tình hình đã tr
nên nghiêm trng. Tình hình kinh doanh ca khách hàng có th đã gp khó khn,
không hiu qu trong vic s dng vn. Khon m
c lãi treo đóng bng, tr trng hp
lúc này ngân hàng có nhng bin pháp h tr khách hàng nh gim lãi, t vn cho
khách hàng hoc có th cung cp thêm nhng khon tín dng cn thit cho khách hàng
nu d án đu t là kh thi.
Bn, không thu đ vn cho vay: Khi ngân hàng không thu đ vn cho vay ti
thi đim này, ngân hàng coi nh gp ri ro tín dng mc đ cao vì đã phát sinh
khon n s không có kh
nng thu hi hoc phi xóa n đi vi nhng trng hp
đc bit (doanh nghip vay vn hi t đ điu kin theo nhng quy đnh v xóa n).
Bên cnh đó, ri ro tín dng bao gm các loi đc tóm gn theo hình sau:
Ngun: PGS.TS Nguyn Minh Kiu, 2011, Nghip v Ngân hàng thng mi
Hình 2.1: Các b phn ca ri ro tín dng
Ri ro tín dng
(liên quan đn
vic theo dõi
m
t khon cho
Ri ro xét duyt
(liên quan đn
vic đánh giá
mt khon cho
Ri ro tín dng
(lên quan đn
tng loi cho
va
y)
Ri ro tín dng
(liên quan đn
kém đa dng hóa
c
h
o
v
a
y)
Ri ro tín dng
(Ri ro mt vn)
Ri ro giao dch
(Ri ro liên quan đn
mt khon cho vay)
Ri ro danh mc
(Ri ro liên quan đn
danh mc các khon cho
Ri ro bo đm
(liên quan đn chính sách
và hp đng cho vay)
Chng 2: Tng quan v lý thuyt liên quan đn vn đ
10
2.1.3.3 Tác đng ca ri ro tín dng
Ngân hàng nh là trung tâm ca nn kinh t nên khi ngân hàng gp bt k ri ro
nào đu nh hng nghiêm trng không ch bn thân ca ngân hàng đó mà còn c nn
kinh t ca đt nc.
i vi ngân hàng b ri ro, khi gp ri ro tín dng, ngân hàng không thu hi
đc vn đã cp và lãi cho vay, nhng ngân hàng phi tr vn và lãi cho khon tin
huy đng khi đn hn,
điu này làm cho ngân hàng mt cân đi trong vic thu chi. Khi
không thu hi đc n thì vòng quay ca vn tín dng b chm li làm ngân hàng kinh
doanh không hiu qu và có th mt kh nng thanh khon. iu này làm gim lòng
tin ca ngi gi tin, nh hng đn uy tín ca ngân hàng. Nghiêm trng hn có th
làm cho ngân hàng b sáp nhp, phá sn. Ví d minh ha đu tiên là Habubank phi
sáp nhp vi SHB vì không gánh ni khong n xu h
n 3.345 t đng ca Vinashin
đ li. Và hin ti, đ án hp nht gia công ty tài chính c phn du khí (PVFC) và
Ngân hàng Phng Tây
5
(Western Bank) cng vì khon n xu Vinashin và Vinalines
tr giá 2800 t đng.
Khi ri ro tín dng làm ngân hàng mt kh nng thanh toán gây mt lòng tin
ca ngi gi tin có th dn đn vic rút tin t gây bt n trong c h thng ngân
hàng, tác đng dây chuyn đn mt vài ngân hàng khác, có th làm cho toàn h thng
ngân hàng gp khó khn. Vì hot đng ca mt ngân hàng lúc nào cng liên quan đn
h thng ngân hàng, t ch
c kinh t trong nn kinh t, có mi quan h rt cht ch vi
mi thành phn kinh t khác, là trung gian nhn tin gi và cho vay đu t, tiêu dùng
ca các t chc kinh t, doanh nghip, cá nhân. Ngoài ra, khi ri ro tín dng làm ngân
hàng phá sn hay ch sáp nhp, hp nht dn đn kinh t ri lon và mt n đnh, tht
nghip, lm phát, nh hng hot đng sn xut kinh doanh ca doanh nghi
p. Bên
cnh đó, ri ro tín dng cng nh hng đn nn kinh t th gii vì ngày nay, nn kinh
t mi quc gia ph thuc vào nn kinh t khu vc và th gii nh minh chng cho
khng hong tài chính châu Á (1997), khng hong kinh t (2008 -2009), khng hong
n công châu Âu, s sp đ h thng ngân hàng.
Nh vy, ri ro tín dng ca mt ngân hàng có th xy ra nhiu mc đ khác
nhau: nh nht là ngân hàng b gim li nhun khi không thu hi đc lãi vay, nng
nht là ngân hàng không thu hi đc vn ln lãi, n tht thu vi t l cao dn đn
ngân hàng b l và mt vn. Tình trng này kéo dài s làm ngân hàng b phá sn, gây
hi
u qu nghiêm trng cho nn kinh t nói chung và h thng ngân hàng nói riêng. Vì
vy đòi hi các nhà qun tr ngân hàng phi ht sc thn trng và có các gii pháp phù
hp nhm ngn nga và gim thiu ri ro trong hot đng ngân hàng.
5
trích: Ngc Lan (21/03/2013), “N lc li ngc dòng ca PVFC”, Thi báo Kinh t Sài Gòn, S 12, trang 10
Chng 2: Tng quan v lý thuyt liên quan đn vn đ
11
2.1.3.4 Các ch tiêu đo lng ri ro tín dng
Các ch s thng đc s dng đ đánh giá ri ro tín dng là:
Th nht, t l n quá hn.
T l n quá hn = (D n quá hn/Tng d n cho vay)*100%
N quá hn là khon n mà khách hàng không tr đc khi đã đn hn tha
thun ghi trên hp đng tín dng hay là nhng khon tín dng không hoàn tr đúng
hn, không đc phép và không đ điu kin đ đc gia hn n. đm bo qun lý
cht ch, các khon n quá hn trong h thng NHTM Vit Nam đc phân loi theo
thi gian và đc phân chia theo thi hn thành các nhóm sau: n
cn chú ý, n di
tiêu chun, n nghi ng, n có kh nng mt vn
6
. Quy đnh hin nay ca Ngân hàng
Nhà nc cho phép d n quá hn ca các Ngân hàng thng mi không đc vt
quá 5%,.
Th hai, t trng n xu trên tng d n cho vay
N xu hay còn gi n có vn đ, n không lành mnh, n khó đòi, n không
th đòi,… là khon n mang các đc đim sau: Khách hàng đã không thc hin ngha
v tr n vi ngân hàng khi các cam k
t này đã ht hn.Tình hình tài chính ca khách
hàng đang và có chiu hng xu dn đn có kh nng ngân hàng không thu hi đc
c vn ln lãi. Tài sn đm bo (th chp, cm c, bo lãnh) đc đánh giá là giá tr
phát mãi không đ trang tri n gc và lãi. Thông thng v thi gian là các khon n
quá hn ít nht là 90 ngày. Theo Quyt đnh NHNN, n xu ca t chc tín dng bao
gm các nhóm n nh sau: Nhóm n di tiêu chun, nhóm n nghi ng, nhóm n có
kh nng mt vn
7
. Theo quy đnh hin nay, t l này không đc vt quá 3%.
Th ba, h s ri ro tín dng
H s ri ro tín dng = (Tng d n cho vay/ Tng tài sn có)*100%
H s này cho ta thy t trng ca khon mc tín dng trong tài sn có, khon
mc tín dng trong tng tài sn càng ln thì li nhun s ln nhng đng thi ri ro
tín dng cng rt cao. Thông thng, tng d n cho vay ca ngân hàng đc chia
thành 3 nhóm:
Mt, nhóm d n ca các khon tín dng có cht lng xu: là nhng khon
cho vay có mc đ ri ro l
n nhng có th mang li thu nhp cao cho ngân hàng. ây
là khon tín dng chim t trng thp trong tng d n cho vay ca ngân hàng.
6
Theo Quyt đnh s 18/2007/Q-NHNN ngày 25/04/2007 v vic sa đi, b sung mt s điu ca Quy đnh
v phân loi n, trích lp và s dng d phòng đ x lý ri ro tín dng trong hot đng ngân hàng ca t chc tín
dng
7
Theo Quyt đnh s 18/2007/Q-NHNN ngày 25/04/2007 v vic sa đi, b sung mt s điu ca Quy đnh
v phân loi n, trích lp và s dng d phòng đ x lý ri ro tín dng trong hot đng ngân hàng ca t chc tín
dng
Chng 2: Tng quan v lý thuyt liên quan đn vn đ
12
Hai, nhóm d n ca các khon tín dng có cht lng tt: là nhng khon cho
vay có mc đ ri ro thp nhng có th mang li thu nhp không cao cho ngân hàng.
ây cng là nhng khon tín dng chim t trng thp trong tng d n cho vay ca
ngân hàng.
Ba, nhóm d n ca các khon tín dng có cht lng trung bình: là nhng
khon cho vay có mc đ ri ro có th chp nhn đc và thu nhp m
ng li cho ngân
hàng là va phi. ây là khon tín dng chim t trng áp đo trong tng d n cho
vay ca ngân hàng
8
.
2.1.4 Qun lý ri ro tín dng
2.1.4.1 Khái nim
Theo đnh ngha ca Phí Trng Hin trên Tp chí Ngân hàng thì qun lý ri ro
là mt quá trình quan trng đc da trên c s kt hp lý thuyt xác sut và lý thuyt
ri ro. Nó ph thuc vào chính sách ca tng ngân hàng trên mc đ vi mô và ca
NHNN trên mc đ v mô.
Theo bài vit trên báo Quân đi nhân dân thì qun lý ri ro là mt ni dung
quan trng gn lin vi mi hot đng ca NHTM. Qun lý r
i ro tín dng không có
ngha là né tránh ri ro, mà là xác đnh mt mc ri ro có th chp nhn đc, trên c
s đó đa ra các bin pháp đ bo đm ri ro tín dng ca ngân hàng không vt quá
mc xác đnh trc đó.
Tóm li, qun lý ri ro tín dng là quá trình xây dng và thc thi các chin
lc, các chính sách qun lý và kinh doanh tín dng nhm đt mc tiêu an toàn, phát
trin bn vng, tng cng các bin pháp phòng ng
a, hn ch và gim thp n xu,
n quá hn trong kinh doanh tín dng, t đó tng doanh thu, gim chi phí và nâng cao
cht lng và hiu qu hot đng kinh doanh trong c ngn hn và dài hn ca
NHTM.
2.1.4.2 Ý ngha qun lý ri ro tín dng
Hot đng ca các NHTM luôn phi đi mt nhiu loi ri ro trong sut quá
trình hot đng, tt c các khâu, các lnh vc. Trong điu kin Vit Nam hin nay, có
bn loi ri ro mà các NHTM thng phi quan tâm, nhiu nht là ri ro tín dng, ri
ro thanh khon, ri ro th trng và ri ro hot đng, trong đó ri ro tín dng là d xy
ra và thng là ln, vì đây là hot
đng c bn ca NHTM và hot đng này cng tng
trng nhanh theo thi gian; mt khác, nng lc qun tr còn nhiu bt cp trong khi
kinh doanh và pháp lut cha n đnh… Trong khi đó, ri ro và li nhun bao gi
cng cha đng hai nghch lý: Mt, li nhun cao thì ri ro cao và hai, ngc li
8
PGS.TS Trn Huy Hoàng (2010), Qun tr Ngân hàng, NXB Lao đng Xã hi
Chng 2: Tng quan v lý thuyt liên quan đn vn đ
13
không có ri ro cao thì li nhun không cao. Vì th, đ tìm kim li nhun, hn ch ti
đa thit hi, ti đa hóa li nhun và ti đa hóa giá tr cho c đông thì qun lý ri ro tín
dng là thit yu
9
.
Bên cnh đó, hu qu ri ro tín dng nh hng không ch bn thân ngân hàng
mà còn toàn h thng ngân hàng và nn kinh t trên cho thy vic qun lý ri ro tín
dng là vô cùng quan trng và thit yu. Mc đích ca qun lý ri ro tín dng là phòng
nga và kim soát ri ro đ ri ro thc t xy ra mc có th chp nhn đc. Hot
đng qun lý ri ro tín dng hi
u qu có th cho phép NHTM hn ch tn tht đn
mc thp nht. Cùng xu th hi nhp ngày càng sâu rng vào nn kinh t khu vc và
th gii, thêm vào đó là nhng gì đã din ra trên th trng tin t Vit Nam trong thi
gian gn đây cho thy vn đ qun tr ri ro trong các ngân hàng thng mi có ý
ngha cp bách c v lý lun và thc tin.
có th tn ti và phát trin bn vng, các ngân hàng thng mi phi n lc
nâng cao nng lc cnh tranh, mt mt không ngng gia tng các dch v và mt khác
nâng cao nng lc qun tr trong đó nng lc qun tr ri ro đc xem là quan trng
hàng đu.
2.1.4.3 Nhng quy đnh v qun lý ri ro tín dng
Th nht, quy đnh v phân loi n bao g
m vic phân chia các khách hàng
theo các nhóm sau đây
10
:
Nhóm 1 – N đ tiêu chun: Các khon n trong hn và đánh giá là có kh
nng thu hi đy đ c gc và lãi đúng hn. Và các khon n quá hn di 10 ngày và
đánh giá là có kh nng thu hi đy đ gc và lãi b quá hn và thu hi đy đ gc và
lãi đúng thi hn còn li. Ngoài ra, có th phân loi li các khon n vào nhóm n có
ri ro thp hn trong các trng h
p đi vi khon n quá hn hay khon n c cu li
là khách hàng tr đy đ phn n gc và lãi b quá hn và n gc và lãi ca các k hn
tr n tip theo trong thi gian ti thiu sáu tháng đi vi khon n trung và dài hn,
ba tháng đi vi các khon n ngn hn, k t ngày bt đu tr đy đ n g
c và lãi b
quá hn. Bên cnh đó, có tài liu, h s chng minh các nguyên nhân làm khon n b
quá hn hay khon n c cu li đã đc x lý, khc phc. Và có đ c s đánh giá là
khách hàng có kh nng tr đy đ n gc và lãi đúng thi hn còn li.
9
PGS.TS Nguyn Minh Kiu (2011), Nghip v Ngân hàng thng mi, NXB Lao đng xã hi
10
Quyt đnh s 493/2005/QD-NHNN ngày 22/4/2005 v phân loi n và trích lp và s dng d phòng đ x
lý ri ro tín dng trong hot đng ngân hàng ca các TCTD và Quyt đnh s 18/2007/QD-NHNN ngày
25/04/2007 b sung quyt đnh 493
Chng 2: Tng quan v lý thuyt liên quan đn vn đ
14
Nhóm 2 – N cn chú ý: Các khon n quá hn t 10 ngày đn 90 ngày và
điu chnh k hn tr n ln đu (đi vi khách hàng là doanh nghip, t chc thì t
chc tín dng phi có h s đánh giá khách hàng v kh nng tr n đy đ n gc và
lãi đúng k hn đc điu chnh ln đu);
Nhóm 3 – N d
i tiêu chun: Các khon n quá hn t 91 ngày đn 180
ngày và các khon n c cu li thi hn tr n ln đu.
Nhóm 4 – N nghi ng: Các khon n quá hn t 181 ngày đn 360 ngày và
các khon n c cu li thi hn tr n ln đu quá hn di 90 ngày theo thi hn tr
n đc c cu li l
n đu; Các khon n c cu li thi hn tr n ln th hai;
Nhóm 5 (N có kh nng mt vn): Các khon n quá hn trên 360 ngày và
các khon n c cu li thi hn tr n ln đu quá hn t 90 ngày tr lên theo thi
hn tr n đc c cu li ln đu; Các khon n c
cu li thi hn tr n ln th hai
quá hn theo thi hn tr n đc c cu li ln th hai;
i vi n nhóm 2, 3, 4, 5 thì chú ý các khon sau v chuyn khon n vào
nhóm có ri ro cao hn trong các trng hp đc bit nh toàn b d n ca mt
khách hàng ti mt TCTD phi đc phân loi vào cùng mt nhóm n. i v
i khách
hàng có t hai khon n tr lên ti TCTD mà có bt c mt khon n nào b phân loi
vào nhóm có ri ro cao hn các khon n khác, TCTD phi phân loi li các khon n
còn li ca khách hàng vào nhóm có ri ro cao nht đó. Thêm vào đó là khi có nhng
din bin bt li tác đng tiêu cc đn môi trng, lnh vc kinh doanh ca khách
hàng; Các khon n ca khách hàng b các TCTD khác phân loi vào nhóm n có mc
đ r
i ro cao hn (nu có thông tin); Các ch tiêu tài chính ca khách hàng (v kh
nng sinh li, kh nng thanh toán, t l n trên vn và dòng tin) hoc kh nng tr
n ca khách hàng b suy gim liên tc hoc có bin đng ln theo chiu hng suy
gim; Khách hàng không cung cp đy đ, kp thi và trung thc các thông tin tài
chính theo yêu cu ca t chc tín dng đ đánh giá kh nng tr n c
a khách hàng.
Th hai, quy đnh v s dng d phòng đ x lý ri ro tín dng: Có ngha là Hi
đng XLRR có trách nhim
11
xem xét vic phân loi n, trích lp d phòng, tình hình
theo dõi, sao kê và thc hin thu hi n đi vi các khon n đã x lý ri ro tín dng,
xét duyt danh mc x lý ri ro tín dng. Vic s dng qu d phòng đ x lý ri ro
tín dng dành cho các đi tng khách hàng là doanh nghip b gii th, phá sn theo
quy đnh ca Pháp lut, cá nhân b cht hay b mt tích. Các khon n đ
c phân loi
vào nhóm 5 và thõa điu kin sau: Khách hàng là t chc, doanh nghip có báo cáo tài
chính 2 nm lin trc b thua l hay vn ch s hu âm. Khách hàng là cá nhân: báo
cáo hoàn cnh gia đình, cá nhân khó khn có xác nhn ca chính quyn đa phng
11
Quyt đnh s 493/2005/QD-NHNN ngày 22/4/2005 v phân loi n và trích lp và s dng d phòng đ x lý
ri ro tín dng trong hot đng ngân hàng ca các TCTD và Quyt đnh s 18/2007/QD-NHNN ngày
25/04/2007 b sung quyt đnh 493
Chng 2: Tng quan v lý thuyt liên quan đn vn đ
15
cp c s. V nguyên tc: Trích theo t l tính nh trên, ngng quan h tín dng vi
khách hàng có khon n đc đ ngh x lý ri ro tín dng, s dng d phòng không
phi xóa n ( không thông báo di mi hình thc cho khách hàng bit), chuyn n đã
x lý ri ro t ni bng ra ngoi bng. V s tin d phòng đc quy đnh nh sau bên
c
nh thc trích theo t l d n là tính theo công thc:
R = max {0, A-C)}x r
Trong đó R: s tin d phòng c th phi trích
A: giá tr ca khon n
C: Gía tr khu tr TSB
r: t l trích lp d phòng c th (Nhóm 1: 0%, Nhóm 2: 5%, Nhóm 3:
20%, Nhóm 4: 50%, Nhóm 5: 100%)
C = giá tr th trng * t l sau:
Bng 2.1 Bng t l ti đa (C) cho TSB
Loi tài sn bo đm T l t
i đa
S d tài khon tin gi, tit kim = VND 100%
Tín phiu kho bc, vàng, s d tài khon tin gi, tit kim = ngoi t 95%
Trái phiu chính ph:
- thi hn < 1 nm
- thi hn t 1 – 5 nm
- thi hn > 5 nm
95%
85%
80%
Thng phiu, giy t có giá ca TCTD khác 70%
Chng khoán ca TCTD khác 65%
Chng khoán ca doanh nghip 50%
Bt đng sn 50%
Tài sn khác 30%
Ngun: Quyt đnh s 18/2007/QD-NHNN ngày 25/04/2007 v phân loi n và trích lp và s dng d phòng
đ x lý ri ro tín dng trong hot đng ngân hàng ca các TCTD
Chng 2: Tng quan v lý thuyt liên quan đn vn đ
16
Th ba, quy đnh ca LVB HCM v vic xp loi tín dng và chính sách khách
hàng.
12
Vic xp loi tín dng khách hàng là mt bc quan trng đ đánh giá khách
hàng khi đa ra quyt đnh cho vay. i vi doanh nghip, vic xp loi chia theo
nhóm tóm gn nh sau:
Nhóm A*: Tài chính lành mnh, kt qu kinh doanh tt, có kh nng m rng
và phát trin. Có v th vng mnh trong ngành. Là doanh nghip đc quyn và có tính
cnh tranh cao. Thông tin phi tài chính tt, có trin vng phát trin. ây là nhóm
khách hàng đáng tin cy nht, rt có tín nhi
m trong quan h vi ngân hàng.
Nhóm A: c đánh giá tt (da nh trên) tình hình tài chính và kt qu kinh
doanh và có tín nhim trong quan h vi ngân hàng
Nhóm B: c đánh giá bình thng trong tình hình tài chính và kt qu kinh
doanh. Khon vay cha ri ro nhng có du hiu không tt.
Nhóm C: Tình hình tài chính và kt qu kinh doanh không tt. Khon vay có
ri ro tín dng và bt đu xut hin nhng yu tt bt li dn đn nguy c không tr
đc n. Khon vay cho nhóm này không đc
đm bo.
Nhóm D: Tình hình tài chính và kt qu kinh doanh mc báo đng. Phát sinh
n quá hn
Nhóm E: Có vn đ nghiêm trng trong tình hình tài chính và kt qu kinh
doanh. Có kh nng xy ra mt vn vi ngân hàng.
Nhóm R. Có vn đ rt nghiêm trng trong tình hình tài chính và kt qu kinh
doanh. Không có kh nng thu hi n vay.
Ngoài ra, quy đnh ca LVB HCM v cho đim khách hàng đc da trên các
ch tiêu tài chính và ch tiêu phi tài chính và quy mô ca doanh nghip cng nh ngành
ngh kinh doanh. Ngoài ra, còn có nhng đ
im thng và đim pht đc xem xét trên
nhiu tiêu chí.
2.2 CÁC NGHIÊN CU LIÊN QUAN N TÀI
Vit v qun lý ri ro tín dng, đã có nhiu đ tài nghiên cu xoay quanh các
vn đ này nh nhng lun vn, lun án, nhng bài báo, tp chí, bài vit trên internet
và đc bit là sách. Bi vi tình hình kinh t Vit Nam hin nay, n xu đang mc
rt cao, có th đem li hu qu nghiêm trng cho bn thân ngân hàng cho vay vn, cho
12
Quyt đnh 525/QD-NVKD ngày 19/07/2006 v quy ch xp loi tín dng và chính sách khách hàng
ca LVB
Chng 2: Tng quan v lý thuyt liên quan đn vn đ
17
c nn kinh t và các doanh nghip nên vic tìm hiu qun lý ri ro tín dng là vô cùng
cp thit. Vic tìm hiu các nghiên cu liên quan đn đ tài này đã giúp cho sinh viên
có đc cái nhìn rng m v thc trng các ngân hàng cùng vi các kin ngh quý
báu và cng không th k đn khung khái nim, lý thuyt.
Th nht, ngun nghiên cu cung cp nn tng cho c s lý lun đn t hai
cun sách chính: Nghip v
ngân hàng thng mi ca PGS.TS Nguyn Minh Kiu
và Qun tr Ngân hàng ca PGS.TS Trn Huy Hoàng. Trong đó:
Cun Nghip v Ngân hàng thng mi đã đáp ng c s nn tng, nhu cu
nghiên cu ca đ tài và cái nhìn tng quan v các nghip v trong ngân hàng. Quan
trng hn c là nhng kin thc xoay quanh nhng vn đ c bn v hot đng tín
dng ca ngân hàng và nghip v
qun lý ri ro. Nhng c s lý thuyt này đã giúp
sinh viên hiu đc quan h gia ri ro tín dng trong hot đng ca khách hàng và
ca ngân hàng, hiu đc tm quan trng ca qun lý ri ro tín dng. T đó, góp phn
xây dng không nhng chng c s lý thuyt mt cách rõ ràng , sát vi thc t và
xác đnh đc nhng nguyên nhân và gii pháp.
Cun Qun tr Ngân hàng đã cung c
p các kin thc liên quan đn qun tr hot
đng các NHTM trong điu kin c th ca VN cùng vi s tip cn vi các công
ngh ngân hàng và k thut qun tr ngân hàng tiên tin nh k thut qun tr Chin
lc kinh doanh, qun tr Vn, N, Tài sn, Ri ro, Ngun nhân lc, Marketing,…
Trong đó đã trình bày k lng v các đnh ngha ca các loi r
i ro và ri ro tín dng,
phân loi ri ro tín dng, nguyên nhân và hu qu, lng hóa và đánh giá ri ro tín
dng và các phng pháp qun lý ri ro tín dng. Vic tìm hiu chng ri ro tín dng
đã giúp sinh viên hoàn thin đc chng c s lý lun bên cnh vic tìm hiu, so
sánh các ngun khác đ cho ra nhng khung lý thuyt làm nn cho đ tài.
Th hai, các lun án, lun vn đã tng thc hin trc đây
đã góp phn
đóng góp đc cái nhìn rng hn v thc trng qun lý ri ro các ngân hàng khác
trong giai đon trc bên cnh các kin ngh và c s lý thuyt quý báu. ây cng là
mt cách giúp sinh viên tìm hiu, so sánh và nhìn nhn ra nhng đim mnh cng nh
nhng hn ch trong vic qun lý ri ro tín dng ti Chi Nhánh LVB HCM. C th:
Mt, khóa lun tt nghip ca tác gi Nguy
n Hng Lun (2010) vi đ tài
“Nâng cao hiu qu qun tr ri ro tín dng ti Ngân hàng TMCP Nam Vit
(Navibank). tài tìm hiu v ri ro tín dng và công tác qun tr ri ro tín dng, phân
tích tình hình thc tin qun tr ri ro tín dng ti ngân hàng Nam Vit, nghiên cu
nhng vn đ lý lun v bn cht, đc trng, các loi hình biu hin và mi tng quan
ca ri ro tín d
ng trong hot đng kinh doanh tin t ca Navibank. Nhng nguyên
nhân dn đn ri ro tín dng cng đc phân tích nhm làm ni bt nguyên nhân ri ro
trong mi quan h vi các ch th liên quan trong hot đng tín dng ca ngân hàng.
Trên c s đó đa ra các bin pháp nhm nâng cao hiu qu qun tr ri ro tín dng.
Chng 2: Tng quan v lý thuyt liên quan đn vn đ
18
Hai, khóa lun tt nghip ca tác gi Hà Th Sáu (2010) mang tên “Gii pháp
qun lý ri ro tín dng đi vi doanh nghip va và nh ti Ngân hàng u T Và
Phát Trin Vit Nam Chi Nhánh Quang Trung”. Lun vn đã tp trung phân tích v
ri ro tín dng và quy trình qun lý ri ro tín dng. ng thi, lun vn còn đi sâu
và phân tích thc trng hot đng kinh doanh, và qun lý ri ro tín dng ca BIDV Chi
nhánh Quang Trung. T đó, lun v
n đã đa ra các gii pháp giúp BIDV Quang
Trung nói riêng và h thng ngân hàng nói chung ngày càng hoàn thin kh n
ng
qun lý ri ro tín dng vi đi tng khách hàng doanh nghip va và nh, đng thi
kin ngh các ban ngành hu quan có các hng gii pháp đ to điu kin cho Ngân
hàng tng cng kh nng qun lý ri ro tín dng.
Ba, lun vn thc s “Qun tr ri ro tín dng ti Ngân hàng Liên doanh Lào
Vit Chi Nhánh TPHCM” ca tác ga Dng Minh Tú (2011) nghiên cu nhng ri ro
ch yu mà chi nhánh LVBHCM
đang gp phi, đ xut mt s bin pháp nhm qun
tr ri ro trong hot đng kinh doanh ti LVBHCM. C th: Nhn dng, phân tích các
nguyên nhân gây ra ri ro tín dng và đánh giá thc trng hot đng qun tri ri ro tín
dng hin nay ti LVBHCM. T đó, đ xut mt s bin pháp khc phc, hn ch và
phòng nga ri ro trong hot đng tín dng ti LVBHCM.
B
n, lun vn thc s (2007) nghiên cu v “Ri ro tín dng ti Ngân hàng
Thng mi tnh Lung Nm Thà (Lào) – Thc trng và gii pháp” cng phân tích
thc trng hot đng tín dng ti NHTM Tnh Lung Nm Thà, nhn đnh nhng ri
ro tim n và xác đnh nguyên nhân. Qua đó, đ xut đc nhng gii pháp góp phn
nâng cao công tác qun tr ri ro ti Ngân hàng Thng M
i ca Lào.
Th ba, nhng quyt đnh ca NHNN liên quan đn công tác qun lý ri
ro tín dng đc bit là Quyt đnh s 493/2005/QD-NHNN ngày 22/4/2005 v phân
loi n và trích lp và s dng d phòng đ x lý ri ro tín dng trong hot đng ngân
hàng ca các TCTD và Quyt đnh s 18/2007/QD-NHNN ngày 25/04/2007 b sung
quyt đnh 493. Quyt đnh đã đa ra nhng quy đnh v phân loi n bao g
m: Nhóm
1 (n đ tiêu chun), nhóm 2 (n cn chú ý), nhóm 3 (n nghi ng), nhóm 4 (n di
tiêu chun), nhóm 5 (n có kh nng mt vn). Bên cnh đó là nhng điu lut trong
vic trích d phòng đ x lý ri ro tín dng, đó là nhng chính sách, mc d phòng
chung, s dng d phòng, hch toán báo cáo nh th nào đ phù hp và đúng theo quy
đnh. Ngoài ra còn có các quyt đnh ca Tng Giám c Ngân hàng Liên doanh Lào
Vit c
th là Quy trình cho vay vn lu đng áp dng ti Hi s chính, ti Chi Nhánh
có Phòng Qun lý ri ro và ti Chi Nhánh không có Phòng Qun lý ri ro vi nhim
v, chc nng ca tng phòng ban. Tham kho quy trình cho vay vn lu đng thy
đc các giai đon cn ti qun lý ri ro ti LVB cng nh chc nng, vai trò và
ngun nhân lc thc hin.
Chng 2: Tng quan v lý thuyt liên quan đn vn đ
19
Cui cùng, không th k đn ngun t liu giá tr đn t các bài báo và bài
vit trên internet đã cung cp nhng s liu thc t cng nh thc trng ri ro tín
dng và công tác qun lý ri ro hin nay nh th nào. Kèm vào đó là nhng nhn xét,
đánh giá ca các chuyên gia ht sc giá tr trong vic hình thành đ tài đ đ tài thc
hin bám sát thc tin, phù hp vi tình hình thc t
hin nay hn. ó là nhng bài
vit sau:
Mt, bài vit “Qun lý ri ro tín dng: Kinh nghim ca các ngân hàng th gii
và bài hc cho Vit Nam” ca Ths Lê Th Huyn Diu trên báo Th trng tài chính
tin t s đu nm 2010. Bài vit đã gii thiu nhng phng pháp qun lý ri ro tín
dng ca các ngân hàng trên th gii, c th là quy trình qun lý ri ro bao gm nhn
bi
t ri ro, đo lng ri ro, qun lý ri ro và kim soát ri ro. Vic hc hi các kinh
nghim này có nhng đóng góp quan trng, rút ngn khong cách và đem li nhng
bài hc quý báu cho VN.
Hai, bài vit đc đng ti trên internet cui nm 2012 theo Tp chí Pháp lut
vit v “Kinh nghim qun lý ri ro tín dng th gii” ca Ths Phan Th Linh. Bài vit
đa ra nhng kinh nghim qun lý ri ro tín dng ca Trung Qu
c, M và Nht Bn
nh nhn mnh vic thm đnh khon vay hn là vic kim soát khon vay, tránh s
dng nhng đn v môi gii, tp trung quyt đnh cho vay đ bo đm tính thng nht
và kim soát,…Và vic nghiên cu kinh nghim qun lý ri ro tín dng các nc
trên th gii s là hu ích cho các ngân hàng nc ta đ có th sn sàng đi phó nu
x
y ra khng hong tín dng th gii.
Và còn có cun bài ging “tp hun công tác qun lý ri ro tín dng ti BIDV,
nm 2011” chia s nhng vn đ c bn v qun lý ri ro tín dng, mô hình qun lý ri
ro tín dng ti BIDV, các k nng thc hin thm đnh và đánh giá ri ro tín dng,
chính sách qun lý ri ro tín dng trong thi gian ti.
2.3 PHNG PHÁP NGHIÊN CU CA TÀI
gii quyt mc tiêu đa ra ca đ tài, sinh viên đã s dng kt hp nhiu
phng pháp bao gm các phng pháp v điu tra, thu thp s liu đi kèm phng
pháp phân tích và so sánh. Ngoài ra, còn s dng phng pháp chuyên gia đ thu thp
ý kin ca các anh ch trong quá trình thc tp ti LVB HCM. Chi tit nh sau:
Phng pháp điu tra: iu tra các h s tín dng ti LVBHCM. Tng th là
tp hp các h s tín dng phát sinh và có d n t nm 2010 đn nm 2012. Trong
các h s trên, chn ra các h s tín dng tng nm theo các tiêu chí phân theo tính
cht n: N trung hn và n quá hn. Trong đó ch yu tp trung xem xét các h s n
quá hn