Các yếu tố tài chính ảnh hưởng đến quyết định đầu tư của nhà đầu tư cá nhân tại sàn giao dịch thành phố Hồ Chí Minh

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC M THÀNH PH H CHÍ MINH
………………………………



NGUYN TH NGC DIP


CÁC YU T TÀI CHÍNH NH HNG
N QUYT NH U T CA NHÀ U T CÁ NHÂN
TI SÀN GIAO DCH THÀNH PH H CHÍ MINH


LUN VN THC S TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG







TP.H Chí Minh, Nm 2011
i
LI CAM OAN
***


Tôi xin cam đoan tt c các ni dung ca Lun vn này hoàn toàn đc hình
thành và phát trin t nhng quan đim ca chính cá nhân tôi, di s hng dn khoa
hc ca Pgs. Ts Nguyn Minh Kiu. Các s liu và kt qu có đc trong Lun vn là

hoàn toàn trung thc.

TP. H Chí Minh, nm 2011
Nguyn Th Ngc Dip
ii
LI CM N
***

Trc tiên, tôi xin gi li chân thành cám n s hng dn tn tình ca Thy
Nguyn Minh Kiu trong sut quá trình thc hin lun vn tt nghip. Trong quá trình
hc cng nh nghiên cu lun vn, Thy đã ch dy cho tôi rt nhiu v kin thc cng
nh kinh nghim trong thc t. Cùng vi s gi ý đ tài ca Thy cng nh nhng
hng dn tn tình trong quá trình làm nghiên cu, lun vn không th hoàn thành nu
thiu s tn tâm ca Thy.
Tôi xin chân thành cm n quý thy cô Khoa Sau i Hc – Trng i Hc
M Thành Ph H Chí Minh đã truyn dy cho tôi nhng kin thc chuyên môn quý
báu trong sut hai nm hc ti trng, xin cám n Ch Trn Th Vit Hà - ch nhim
lp MFB2 đã giúp tôi rt nhiu trong vic hoàn thành lun vn tt nghip.
Bên cnh đó, tôi cng xin chân thành cám n anh Khánh và các bn trong lp
MFB2 – nhng ngi bn cùng lp đã chia s nhng kinh nghim cng nh nhng
kin thc quý báu đ có th hoàn thành lun vn.
Và sau cùng tôi cng xin gi li cám n đn tt c nhng ngi thân trong gia
đình, đã to điu kin tt nht cho tôi trong sut quá trình đi hc và hoàn thành lun
v
n tt nghip.
TP. H Chí Minh, nm 2011
Nguyn Th Ngc Dip
iii
TÓM TT
***

Có nhiu yu t tác đng đn quyt đnh đu t ca nhà đu t cá nhân khi tham
gia th trng chng khoán, ngoài nhng yu t tâm lý, vic xem xét các yu t tài
chính còn th hin tính chuyên nghip ca nhà đu t cá nhân.  tài: “Các yu t tài
chính nh hng đn quyt đnh đu t ca nhà đu t cá nhân ti sàn giao dch
Tp. H Chí Minh” đc thc hin vi mc đích xác đnh các yu t tài chính, và đánh
giá mc đ nh hng ca các yu t tài chính này đn quyt đnh đu t, ca nhà đu
t cá nhân ti sàn giao dch chng khoán Tp. H Chí Minh.
C s lý thuyt ca nghiên cu da trên nn tng là lý thuyt tài chính hành vi
ca Victor Ricciardi & Helen K.Simon, kt hp vi nghiên cu ca Robert A. Nagy và
Robert W. Obenberger v “Các yu t nh hng đn quyt đnh ca nhà đu t cá
nhân” (1994), đã đc nhiu nc ng dng đ thc hin, đin hình là  UAE (Hussen
A. Hassan Al-Tamimi [2005]).
Nghiên cu đc tin hành theo hai bc nghiên cu đnh tính và nghiên cu
đnh lng. Kt qu phân tích cho thy có 4 yu t nh hng đn quyt đnh ca nhà
đu t cá nhân là: Li nhun k vng, Chính sách chia c tc, T l chia c tc, Mnh
giá c phiu. Trong đó yu t Li nhun k vng, T l chia c tc và Mnh giá c
phiu có quan h dng, yu t Chính sách c tc có quan h âm vi bin Quyt đnh
ca nhà đu t cá nhân.
Nghiên cu không tránh đc nhng hn ch do nhng nguyên nhân khách
quan và ch quan. Nhng tác gi hy vng, nghiên cu s là ngun thông tin hu ích
cho nhà đu t cá nhân, các công ty c phn và góp mt phn nh vào mc tiêu phát
trin th trng chng khoán Vit Nam trong nhng nm sp ti.
TP. H Chí Minh, nm 2011
Nguyn Th Ngc Dip
v
MC LC

CHNG 1 : M U 1
1.1 Gii thiu đ tài 2

1.2 Vn đ nghiên cu 2
1.3 Mc tiêu nghiên cu 2
1.4 Phm vi đi tng nghiên cu 2
1.5 Phng pháp nghiên cu 2
1.6 im mi ca đ tài 3
1.7. Kt cu ca đ tài 3
CHNG 2 : KHO SÁT LÝ THUYT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CU 5
2.1 Lý thuyt tài chính hành vi 5
2.1.1 Gii thiu chung v lý thuyt tài chính hành vi 5
2.1.2 Nn tng ca lý thuyt tài chính hành vi 6
2.1.3 Nghiên cu ca Robert A. Nagy and Robert W. Obenberger (1994) 8
2.1.4 Nghiên cu ca Hussen A. Hassan Al-Tamimi (2005)  UAE –Dubai 10
2.2 Mô hình nghiên cu 12
2.2.1 La chn bin nghiên cu 12
2.2.2 Mô t các bin nghiên cu 15
CHNG 3 : THIT K NGHIÊN CU 28
3.1 Quy trình nghiên cu 28
3.2 Nghiên cu đnh tính 29
3.3 Nghiên cu đnh lng 34
3.4 Phng pháp ly mu 34
3.4.1 Tng th nghiên cu và đi tng kho sát 34
3.4.2 Xác đnh khung chn mu 35
3.4.3 Kích thc mu 35
3.4.4 Thit k bng câu hi, thang đo 36
v
3.4.5 Thang đo 37
3.5 Phng pháp phân tích s liu 38
3.5.1 Thng kê mô t d liu 38
3.5.2 Phng pháp đa bin đc lp vào mô hình hi quy Binary Logistic 38
3.5.3 ánh giá đ phù hp ca mô hình 39

3.5.4 Kim đnh ý ngha thng kê ca các h s 39
3.5.5 Kim đnh mc đ phù hp tng quát 40
3.5.6 Din dch các h s hi quy ca mô hình Binary Logistic 40
CHNG 4 : PHÂN TÍCH D LIU VÀ KT QU NGHIÊN CU 42
4.1 Phân tích thng kê mô t 42
4.2 Kt qu mô hình nghiên cu 47
4.3 Kim đnh đ phù hp ca mô hình 51
4.4 Mc đ chính xác ca d báo 51
4.5 Kt qu nghiên cu và nhn đnh các nhân t nh hng đn quyt đnh đu t
ca nhà đu t cá nhân 55
4.5.1 Kt qu nghiên cu 55
4.5.2 Gii thích kt qu ca các h s hi quy Binary Logistic 56
4.6 Tho lun kt qu 59
CHNG 5 : KT LUN VÀ KIN NGH 61
5.1 Tóm tt kt qu nghiên cu 61
5.2 Ý ngha ca kt qu nghiên cu 63
5.2.1 Li nhun k vng 63
5.2.2 Chính sách chia c tc 63
5.2.3 T l chia c tc 64
5.2.4 Mnh giá c phiu 64
v
5.3 Các đ xut 65
5.3.1 i vi doanh nghip 65
5.3.2 i vi nhà đu t cá nhân 65
5.4 Nhng hn ch và hng nghiên cu tip theo 66
5.4.1 Nhng hn ch ca đ tài 69
5.4.2 Hng nghiên cu tip theo ca đ tài 70

Tài liu tham kho 71
Ph lc 73

Ph lc 1 : Gii thiu th trng chng khoán Vit Nam 73
Ph lc 2 : Kt qu nghiên cu 94

vii
DANH MC CÁC CH VIT TT
***

CK : Chng khoán
DN : Doanh nghip
EPS : Thu nhp trên mi c phn thng
ROE : T sut li nhun ròng trên vn ch s hu
ROA : T sut li nhun ròng trên tài sn
P/E : Ch s giá th trng trên thu nhp ca c phn thng
Tp. HCM : Thành ph H Chí Minh
TTGDCK : Trung tâm giao dch chng khoán
viii
DANH MC BNG
***


Bng 2.1 : Nhng đi tng ra quyt đnh đc xét đn trong lý thuyt tài chính hành vi
Bng 2.2 : Din gii nhng bin đc lp trong phân tích
Bng 2.3 : D kin du ca h s  ca các bin đc lp
Bng 3.1 : Kt qu kho sát đnh tính
Bng 3.2 : Bng thang đo
Bng 4.1 : Thông tin v ni đu t trong mu
Bng 4.2 : Thông tin v tình trng gia đình ca các nhà đu t cá nhân trong mu
Bng 4.3 : Kt qu chy mô hình ln 1
Bng 4.4 : Kt qu sau khi chy mô hình
Bng 4.5 :  phù hp ca mô hình

Bng 4.6 : Kt qu giá tr -2LL
Bng 4.7 : Mc đ chính xác ca d báo
Hình 4.6 : Biu đ phân b thu nhp hàng tháng ca nhà đu t cá nhân trong mu
ix
DANH MC HÌNH
***

Hình 2.1 :  th ch s S&P 500 qua các thi k t 3/1/1950 đn 1/7/2011
Hình 4.1 : Biu đ phân b thi gian tham gia th trng chng khoán trong mu
Hình 4.2 : Biu đ phân b loi nhà đu t trên th trng chng khoán trong mu
Hình 4.3 : Biu đ phân b gii tính trong mu
Hình 4.4 : Biu đ phân b trình đ hc vn trong mu
Hình 4.5 : Biu đ phân b đ tui trong mu
Hình 4.6 : Biu đ phân b
thu nhp hàng tháng ca nhà đu t cá nhân trong mu
x
DANH MC S 
***


S đ 2.1 : Mô hình c bn lý thuyt tài chính hành vi.
S đ 2.2 : Mô t các yu t tác đng đn quyt đnh đu t ca nhà đu t cá nhân
S đ 3.1 : Quy trình nghiên cu
S đ 4.1 : Các nhân t tác đng đn quyt đnh đu t
1
CHNG 1
M U
1.1 Gii thiu đ tài
Trc đây, ch có các nhà đu t nh tham gia vào th trng chng khoán mi
đc 6 nm tui ca Vit Nam. Còn hin nay, các công ty tài chính ph Wall đã tin

đn Tp.HCM, trung tâm kinh t ca VN, điu này chng t Vit Nam đang có nhng
bc tin vt bc đ hoà nhp vào nn kinh t th gii. Theo t báo The Wall Street
Journal (M), chng khoán Vit Nam đang là câu chuyn nóng trên th trng mi ni
lên hin nay.
Cui nm 2010, giá tr vn hóa ti 2 sàn giao dch TP. H Chí Minh và Hà Ni đt
khong 734.000 t và đn cui tháng 5/2011, vn hóa 2 sàn ch còn khong 620.000 t
đng. Mc gim cha k có thêm 25 mã chng khoán niêm yt mi . Nguyên nhân nào
đã tác đng đn các nhà đu t cá nhân có lúc  t r nhau đi đu t c phiu, có lúc li
bán đ bán tháo đ thu hi vn. Có rt nhiu lý do đc đa ra đ gii thích cho s vic
trên, nhng nguyên nhân đc phn ln mi ngi đng tình là do tâm lý bay đàn, đu
t theo phong trào ca các nhà đu t trong nc, va thiu kin thc li không có k
vng ca riêng mình. Ch trong mt thi gian ngn đã có quá nhiu nhà đu t cùng đ
xô vào th trng làm xy ra tình trng cung vt quá cu, đy giá c phiu tng lên
vt quá giá tr thc ca nó. Vic đu t chng khoán đc xem nh là mt th “siêu
li nhun”, mt phong trào thu hút mi tng lp tham gia chi chng khoán .
Có nhiu nhóm yu t tác đng đn quyt đnh đu t chng khoán, ngoài các yu
t tâm lý, tính cách chuyên nghip ca nhà đu t còn đc th hin qua vic xem xét
các yu t tài chính. Nghiên cu các yu t tài chính nh hng đn quyt đnh đu t
chng khoán ca nhà đu t cá nhân là rt cn thit, nhm giúp nhà đu t có cái nhìn
thu đáo, phân tích th trng rõ ràng trc khi đa ra quyt đnh đu t chng khoán.
Do vy đ tài: “Các yu t tài chính nh hng đn quyt đnh đu t ca nhà đu
2
t cá nhân ti sàn giao dch Tp. HCM” đc thc hin nhm nhn dng thc t các
nhà đu t chng khoán cá nhân ti th trng chng khoán Vit Nam.
1.2 Vn đ nghiên cu
Nghiên cu nhng yu t tài chính có nh hng đn quyt đnh ca nhà đu t cá
nhân khi tham gia th trng chng khoán.
Nghiên cu mc đ nh hng ca các yu t tài chính đn quyt đnh ca nhà đu
t cá nhân khi tham gia th trng chng khoán.
1.3 Mc tiêu nghiên cu

Xác đnh nhng yu t tài chính nh hng đn quyt đnh ca nhà đu t cá nhân
khi tham gia th trng chng khoán.
ánh giá mc đ nh hng ca các yu t tài chính đn quyt đnh ca nhà đu t
cá nhân khi tham gia th trng chng khoán.
1.4 Phm vi đi tng nghiên cu
i tng nghiên cu : Nhà đu t cá nhân là ngi Vit Nam đã tham gia th
trng chng khoán (tính đn thi đim nghiên cu)
Phm vi nghiên cu : Sàn TP.H Chí Minh
Thi gian thu thp d liu : T tháng 8 đn tháng 09/2011.
1.5 Phng pháp nghiên cu
Trong nghiên cu này, hai phng pháp nghiên cu đc thc hin là nghiên cu
đnh tính và nghiên cu đnh lng . Phng pháp nghiên cu đnh tính dùng phng
pháp thng kê, phng pháp so sánh, phng pháp phân tích nhng s liu v hot
đng ca sàn giao dch chng khoán nhng nm qua.
V phng pháp nghiên cu đnh lng: dùng bng câu hi v nhng yêu t liên
quan đn quyt đnh đu t ca nhà đu t cá nhân, tin hành phát phiu kho sát đ
3
thu thp d liu. Thu hi phiu kho sát đã phát ra và tin hành tng hp và phân tích
s liu.
Phng pháp thng kê phân tích s liu: S dng phn mm tin hc ng dng SPSS
16.0 đ tng hp toàn b thông tin d liu đã tng hp đc t các phiu kho sát đã
phát ra. Tin hành làm sch d liu. Chy mô hình. Chy các kim đnh. Tin hành
phân tích các yu t, xem xét mc đ nh hng ca tng yu t nh hng nh th
nào đn quyt đinh đu t ca nhà đu t cá nhân. a ra nhn xét theo quan đim cá
nhân da trên kt qu phân tích có đc, t đó đ xut nhng ý kin và kin ngh
1.6 im mi ca đ tài
Nghiên cu này da vào Lý thuyt tài chính hành vi ca Victor Ricciardi & Helen
K.Simon (2000), và nghiên cu ca Robert A. Nagy và Robert W. Obenberger(1994),
v các yu t nh hng đn quyt đnh ca nhà đu t cá nhân đã đc Hussen A.
Hassan Al-Tamimi (2005)ng dng  UAE, đ ng dng vào th trng chng khoán

Vit Nam c th là th trng chng khoán TP.HCM .
Vn dng mô hình kinh t lng vào thc t, c th là mô hình hi quy Binary
Logictic vào thc t nghiên cu đ
xây dng mô hình. Trên c s mô hình đã xây dng
đc tin hành phân tích tng bin đc lp đ có th thy đc nh hng ca tng
nhân t đn quyt đinh đu t ca nhà đu t cá nhân .
Da vào c s phân tích nhng nhân t đó, tác gi tin hành đa ra nhng đ xut
và kin ngh da trên kt qu đt đc .
1.7 Kt cu ca đ tài
Kt cu đ tài gm 05 chng chính, sau các chng chính là phn tài liu tham
kho và phn ph lc đc trình bày theo th t sau :
Chng 1 : M đu
Chng 2 : Kho sát lý thuyt và mô hình nghiên cu
Chng 3 : Thit k nghiên cu
4
Chng 4 : Phân tích kt qu nghiên cu
Chng 5 : Kt lun và kin ngh
Tài liu tham kho
Ph lc

5

CHNG 2
KHO SÁT LÝ THUYT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CU
2.1 Lý thuyt tài chính hành vi
2.1.1 Gii thiu chung v lý thuyt tài chính hành vi
Nn tng c bn ca lý thuyt tài chính hành vi da vào khung kin thc đc
xây dng trên nguyên tc kinh doanh chênh lch giá ca Miller và Modigliani
(Miller
và Modigliani, 1958, 1961, 1963), lý thuyt th trng hiu qu ca Markowitz

(Markowitz, 1952), lý thuyt đnh giá tài sn ca Sharpe, Lintner và Black và lý thuyt
quyn chn giá ca Black, Scholes và Merton (Black và ctg., 1995) cùng vi gi đnh
rng các cá nhân kinh doanh trên th trng gi lut mt giá (Glaser, Noth và Weber,
2004). Nhng nguyên tc này xem xét th trng hiu qu và  mc phân tích tiêu
chun cao, là mt trong nhng khái nim ct lõi trong lý thuyt v th trng hiu qu.
Lý thuyt tài chính hành vi (behaviroal finance) vi nn tng c
bn là “th
trng không luôn luôn đúng”, đã đt ra mt đi trng ln đi vi lý thuyt “th trng
hiu qu” là c s ca các lý thuyt tài chính c bn trong sut 4, 5 thp k gn đây.
Lý thuyt th trng hiu qu da trên nim tin rng luôn tn ti mt c ch điu chnh
th trng v trng thái hiu qu, đó là c ch kinh doanh chênh lch giá. Mt khi tn
ti hin tng đnh giá sai trên th trng, ngha là giá ca các công c (c phiu, trái
phiu, sn phm phái sinh, v.v…) trên th trng tài chính không phn ánh mt cách
chính xác giá tr hp lý (da trên nhng nhân t c bn), thì s tn ti c hi kinh
doanh chênh lch giá, và “nhng nhà đu t hp lý” khi tn dng nhng c hi này
(mua tài sn b đnh giá thp, bán tài sn b đnh giá quá cao chng hn), s góp phn
điu chnh th trng v trng thái hp lý hay cân bng. Ý tng v c ch điu chnh
kinh doanh chênh lch giá s to lp trng thái “th trng hp lý” tr thành nn tng
cho rt nhiu lý thuyt đnh giá, t đng con th trng hiu qu, CAPM cho đn
Black Scholes, đn các lý thuyt tài chính quc t nh PPP, .v.v…(Marilyn và ctg.,
2005)
6

Lý thuyt tài chính hành vi s cung cp cho chúng ta bit làm th nào đ các nhà
đu t hiu rõ bn thân mình hn t đó h có th đa ra nhng quyt đnh tt hn.
2.1.2 Nn tng ca lý thuyt tài chính hành vi
Có nhiu đnh ngha v lý thuyt tài chính hành vi, theo Ricciardi và K.Simon
(Ricciardi và ctg., 2000) lý thuyt tài chính hành vi đc xây dng da trên ba nn
tng chính là tâm lý hc, xã hi hc và tài chính. Theo lý thuyt này, nhng nhân t
nh hng đn quá trình ra quyt đnh ca nhà đu t cá nhân và nhóm nhng ngi ra

quyt đnh, đc xét đn trong lý thuyt tài chính hành vi đc th hin  bng 2.1 sau:
Bng 2.1 Nhng đi tng ra quyt đnh đc xét đn trong lý thuyt tài chính hành vi
Cá nhân Mt nhóm ngi Mt t chc
Nhà đu t nh Danh mc các nhà đu t T chc tài chính
U viên hi đng qun tr Nhóm các c đông T chc phi kinh t
(Ngun : Ricciardi, Victor và Simon, Helen K. “What is Behavioral Finance?”.
Business, Education & Technology, Vol. 2, No. 2, Fall 2000,1-9.)
i tng ra quyt đnh đc nghiên cu trong đ tài này là nhà đu t chng
khoán cá nhân, do vy s dng lý thuyt tài chính hành vi là phù hp. Mô hình c bn
ca lý thuyt tài chính hành vi đc th hin  s đ 2.1 sau:
S đ 2.1: Mô hình c bn lý thuyt tài chính hành vi.







(Ngun : Ricciardi, Victor và Simon, Helen K. “What is Behavioral Finance?”.
Business, Education & Technology, Vol. 2, No. 2, Fall 2000,1-9.)
Tài chính
hành vi
Xã hi hc
Tài chính
Tâm lý hc
7

Ü Tâm lý hc
Tâm lý hc là mt ngành khoa hc nghiên cu các hành vi và quá trình suy ngh
ca con ngi. Mt s hành vi ca con ngi rt đn gin nhng hu ht là rt phc

tp. Ngành tâm lý hc thng gii thích các dng khác nhau ca hành vi liên quan đn
hai khía cnh sau : Mt là : S tin hoá ca sinh vt hc. Hai là : Nhng vn đ liên
quan đn b não con ngi. Xã hi, vn hoá và nhng kinh nghim bn thân hình
thành nên nhn thc, thái đ và hành vi con ngi.
Khi nghiên cu hành vi ca các nhà đu t, khái nim tâm lý hc s tr li đc
mt s câu hi nh : Ti sao nhà đu t b thu hút bi loi c phiu này, mà không phi
loi c phiu khác? Ti sao nhà đu t li t ra do d khi mua c phiu, mc dù trc
đó h đã mc c đ mua đc c phiu đó? T
i sao các nhà đu t cm thy vn phi
gi li c phiu mà h bit đã tng kch trn, và thng là vic gi li c phiu này làm
gim li nhun ca h? Ti sao các nhà đu t vn không bán các c phiu mình thua
l, khi vn bit c phiu này đã đn giai đon suy tàn? Ti sao các nhà đu t li cm
thy chán. Mc dù h đã s hu mt danh mc đu t tt và cm thy mong mun đu
t thêm đ to ra nhiu hot đng cho mình? Ti sao các nhà đu t thng đu t theo
li bn bè ngi thân báo chí… hn là các thông tin đã đc công b?
Ü Xã hi hc : Là ngành khoa hc nghiên cu các hành vi trong xã hi ca con
ngi. Tp trung nghiên cu ch yu vic nh hng ca các mi quan h xã hi
vi thái đ và hành vi ca con ngi. Các yu t nh hng đn thái đ và hành vi
ca con ngi bao gm :
• Cu trúc xã hi : gia đình, t chc mà con ngi đang sinh hot…
• Phm trù xã hi : tui tác, gii tính, chng tc…
• Nhng vn đ thành lp xã hi : quan h h hàng, kinh t, chính tr, tôn giáo…
8

Ü Tài chính :  khía cnh tài chính ch yu đ cp đn vic xác đnh giá tr và ra
quyt đnh đu t. Cu trúc ca tài chính liên quan đn vn đ vn, giá c, đu t và
ngun lc qun lý.
• Th trng tài chính là các th ch, quá trình và c cu giúp cho các công ty và
cá nhân kinh doanh có th huy đng vn đ trin khai và thc hin mc tiêu
hot đng.

• Tm quan trng ca th trng tài chính nm  khía cnh liên kt gia các
quyt đnh chi tiêu ca con ngi, trong c đi sng cá nhân, gia đình ln xã
hi. Cá nhân và nhà kinh doanh luôn có th đóng vai trò hoc th đng hoc
ch đng trên th trng tài chính. i vi cá nhân, th trng tài chính giúp
ci thin ngun thu nhp và ti u hóa tài sn trong tng lai. i vi công ty,
nó tng cng ngun lc và ci thin hiu qu qun tr tài chính.
•  mt góc đ khác, th trng tài chính là ni các tài sn tài chính đc trao
đi và giá ca chúng đc hình thành bi các lc lng tham gia.
Trong nghiên cu này không kho sát c ba nn tng ca lý thuyt tài chính
hành vi, mà ch tp trung kho sát các yu t tài chính có nh hng đn quyt đnh
ca nhà đu t cá nhân.
2.1.3 Nghiên cu ca Robert A. Nagy và Robert W. Obenberger (1994)
Nghiên cu ca Robert A. Nagy và Robert W. Obenberger (1994) v các yu t
nh hng đn quyt đnh đu t ca nhà đu t cá nhân, nghiên cu đc thc hin
nm 1994, trong bi cnh tình hình th trng chng khoán M đang phát trin, ch s
S&P 500 vào tháng 4/1994 là 444.27 đim. (Ti thi đim thc hin nghiên cu này,
trong giai đon tháng 07/2011 ch s VN-index dao đng trung bình quanh ngng
422.97 đim)

9

Hình 2.1  th ch s S&P 500 qua các thi k t 3/1/1950 đn 1/7/2011

(Ngun :
Nghiên cu này xem xét các yu t có nh hng ln nht đn quyt đnh đu
t ca nhà đu t cá nhân. Hai câu hi đc đt ra trong nghiên cu này là :
(1) Nhng yu t nào tác đng đn quyt đnh đu t ca nhà đu t cá nhân?
(2) Trong nhng yu t tác đng trên, có hình thành nên nhng nhóm yu t tác
đng đn quyt đnh ca nhà đu t
cá nhân hay không ?

Trong nghiên cu này, 500 bng câu hi đã đc phát ra và có 137 bng tr li
đã đc s dng, nhng ngi tham gia đc yêu cu đánh giá tm quan trng ca 34
yu t. Kt qu cho thy vic ti đa hóa li ích rt quan trng đi vi nhà đu t cá
nhân và có 7 nhóm yu t tác đng đn quyt đnh đu t ca nhà đu t cá nhân là :
(1)Thông tin trung lp
(2) Thông tin k
toán
(3) Thông tin v hình nh, danh ting ca công ty
(4) Nhóm yu t c bn (li nhun k vng, c tc k vng, ri ro cá nhân )
(5) Yu t xã hi
10

(6) Nhng khuyn ngh đu t ca các t chc, cá nhân, bn bè
(7) Nhu cu tài chính cá nhân
2.1.4 Nghiên cu ca Hussen A. Hassan Al-Tamimi (2005)  UAE –Dubai
Nghiên cu ca Hussen A. Hassan Al-Tamimi (2005) v các yu t nh hng
đn quyt đnh đu t ca nhà đu t cá nhân, đc tác gi thc hin nghiên cu ti hai
th trng tài chính ln cu UAE (UAE là mt đt nc đc thành lp nm 1971 khi
by tiu vng quc  Rp sát nhp). Nghiên cu này da trên nghiên cu ca Robert
A. Nagy và Robert W. Obenberger (Nagy và Obenberger, 1994) t 34 yu t tác đng
đn quyt đnh ca nhà đu t cá nhân đc tác gi la chn, điu chnh li cho phù
hp vi nhà đu t cá nhân ti UAE (ti các tiu vng quc  Rp). Trong nghiên
cu này, 350 bng câu hi đc phát ra và 343 bng câu hi hp l đc thu thp t
các nhà đu t cá nhân ti Dubai (203)và Abu Dhabi (140). ây là 2 trong s 7 tiu
vng quc lp nên Các tiu vng quc  rp thng nht (UAE).
Kt qu nghiên cu này đa ra đc 5 nhóm yu t nh hng đn quyt đnh
đu t ca nhà đu t cá nhân c th nh sau :
Ü S nhn thc t bn thân
Trong nhóm yu t nhn thc t bn thân, tác gi đa ra 10 yu t thành phn.
• n tng v sn phm, dch v ca công ty.

• V trí ca công ty trong ngành.
• Danh ting ca công ty.
• Mang đn s giàu sang nhanh chóng.
• S hình thành ca các t chc tài chính th trng.
• Chun mc đo đc ca công ty.
• Cm nhn v nn kinh t.
11

• Kh nng gii quyt các vn đ ca công ty.
• Tôn giáo.
• Danh ting ca các c đông.
Ü Thông tin k toán : Nghiên cu đã đa ra 7 yu t thành phn
• Kh nng bán đc ca c phiu.
• Li nhun k vng kim đc.
• Tình hình tài chính.
• C tc đc tr.
• Kh nng giá c phi
u.
• C tc k vng
• Thông tin quá kh ca c phiu.
Ü Thông tin trung lp
Nghiên cu đã đa ra 7 yu t thành phn trong nhóm yu t thông tin trung lp.
• Giá gn đây ca c phiu.
• Thông tin trên internet.
• Ch s chng khoán.
• ng thái t vn phòng Chính Ph.
• Ch s t nn kinh t hin ti.
•
Mc đ tham gia ca đám đông.
• C phn chính ph.

Ü S gii thiu : Nghiên cu đã đa ra 3 yu t
• S gii thiu ca ngi môi gii.
12

• Ý kin ca ngi thân.
• Ý kin ca nhng ngi nm gi c phiu chính trong công ty.
Ü Nhu cu tài chính cá nhân : Nghiên cu đã đa ra 6 yu t thành phn
• S hp dn t nhng th trng đu t khác.
• S đa dng hóa cn thit.
• Ri ro thp.
• K vng tht bi trong th tr
ng tài chính quc t.
• S thoi mái ca nhng qu tín dng.
• K vng tht bi trong th trng tài chính ni đa.
2.2 Mô hình nghiên cu
Da vào nghiên cu ca Victor Ricciardi và Helen K.Simon (2000) v Lý
thuyt tài chính hành vi và nghiên cu ca Robert A. Nagy và Robert W. Obenberger
(1994), cùng vi nghiên cu ca Hussen A. Hassan Al-Tamimi (2005) v các yu t
nh hng đn quyt đnh đu t ca nhà đu t cá nhân, tác gi tin hành la ch
n và
phân tích s tng đng ca th trng chng khoán Vit Nam và th thng chng
khoán ca M và UAE da trên hai nghiên cu trên. Qua nghiên cu, tác gi nhn thy
th trng chng khoán Vit Nam có nhiu nét tng đng vi th trng chng khoán
ti UAE :
• Cùng là th trng chng khoán mi ni, cùng thành lp và đi vào hot đng
trong nm 2000 (Ti Vit Nam, ngày 10/07/1998 Th tng Chính ph đã ký
ban hành Ngh đnh 48/1998/N-CP v Chng khoán và Th trng chng
khoán. Ngày 20/07/2000, TTGDCK Tp.HCM đã chính thc khai trng đi vào
vn hành, và thc hin phiên giao dch đu tiên vào ngày 28/07/2000 vi 02 loi
c phiu niêm yt. Th trng chng khoán Abu Dhabi (bt đu hot đng ngày

13

15 tháng 11, 2000), vài tháng sau khi th trng tài chính Dubai (DFM) đc
thành lp)
• Cùng là nhng nc có din tích hp, hn ch tài nguyên thiên nhiên áp dng
chin lc thu hút vn đu t nc ngoài đ phát trin th trng tài chính bng
cách xây dng c s h tng, h thng lut pháp, thu quan u đãi…
Ngi thc hin đã tng hp và phân nhóm các yu t tài chính phù hp vi đc
đim ca nhà đu t ti th trng chng khoán Vit Nam da vào nghiên cu ca
Hussen A. Hassan Al-Tamimi (2005).
2.2.1 La chn bin nghiên cu
Trong các nhóm yu t tác đng đn quyt đnh đu t ca nhà đu t cá nhân
trong nghiên cu ca Hussen A. Hassan Al-Tamimi (2005), ngi thc hin tin hành
la chn các bin nghiên cu da vào 5 nhóm yu t nh hng đn quyt đnh đu t
ca nhà đu t cá nhân ti UEA. Các bin đc la chn và phân nhóm theo các yu t
tài chính đc ln lt thc hin cho tng nhóm yu tô.
2.2.1.1 Nhóm yu t s nhn thc t bn thân
Trong nhóm yu t nhn thc t bn thân không đ cp đn yu t tài chính nên
không l chn là : n tng v sn phm, dch v ca công ty, v trí ca công ty trong
ngành, danh ting ca công ty, mang đn s giàu sang nhanh chóng, s hình thành ca
các t chc tài chính th trng, chun mc đo đc ca công ty, cm nhn v nn kinh
t, kh nng gii quyt các vn đ ca công ty, tôn giáo, danh ting ca các c đông.
2.2.1.2 Thông tin k toán
Các yu t trong nhóm thông tin k toán là phù hp vi th trng chng khoán
Vit Nam, và có quan h vi các yu t tài chính nên đu đc chn:
• Kh nng bán đc ca c phiu.
• Li nhun k vng kim đc.
14

• Tình hình tài chính.

• C tc đc tr.
• Kh nng giá c phiu.
• C tc k vng.
• Thông tin quá kh ca c phiu.
2.2.1.3 Thông tin trung lp
Nghiên cu đã đa ra 7 yu t thành phn trong nhóm yu t thông tin trung lp,
và da vào đó ngi thc hin đã xem xét và chn la ra 3 yu t tài chính có liên
quan đn đ tài đc s d
ng :
• Giá gn đây ca c phiu.
• Ch s chng khoán .
Các yu t còn li không phù hp vi đc đim th trng chng khoán Vit
Nam là : ng thái t vn phòng Chính Ph, ch s t nn kinh t hin ti, mc đ
tham gia ca đám đông, c phn chính ph, thông tin trên internet. Lý do nhng yu t
trên không đc la ch
n vì trong thi đim làm nghiên cu này, nc ta va tri qua
giai đon bu c đ bu ra quc hi khoá 13 (22/05/2011), các nhà lãnh đo mi đc
b nhim và k hp quc hi đu tiên là ngày 21/07/2011 (cùng vi thi đim nghiên
cu ca đ tài), do đó có th có nhng chích sách tài chính cng nh nhng đng li,
phng hng phát trin có th có nhiu thay đi. T đó, tác gi ch chn hai yu t
giá gn đây ca c phiu và ch s chng khoán đ đa vào nghiên cu .
2.2.1.4 S gii thiu
Nhóm yu t s gii thiu không đ cp đn các yu t tài chính nên không
chn: bao gm các yu t : S gii thiu ca ngi môi gii, ý kin ca ngi thân, ý
kin ca nhng ngi nm gi c phiu chính trong công ty.