xây dựng phần mềm quản lý thư viện trường trung cấp đa nghành vạn xuân

Xây dựng phần mềm quản lí thư viện
MỤC LỤC
Trang
L I NÓI UỜ ĐẦ 5
CH NG I T NG QUAN V TÀIƯƠ Ổ ỀĐỀ 8
I.1 T NG QUAN V TÌNH HÌNH CÔNG NGH THÔNG TINỔ Ề Ệ 8
I.2 KH O SÁT V C S TH C T PẢ Ề Ơ Ở Ự Ậ 9
I.2.1 Cơ sở thực tập 9
I.2.2 Cơ sở lấy thông tin cho bài làm báo cáo thực tập 11
II.3 PHÁT BI U TÀIỂ ĐỀ 11
I.2.1 Lí do chọn đề tài 11
I.2.2 Mục đích và mục tiêu nghiên cứu của đề tài 12
I.2.3 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 14
I.2.4 Ý nghĩa của đề tài nghiên cứu 14
CH NG II KH O SÁT H TH NGƯƠ Ả Ệ Ố 16
II.1 KH O SÁT QUY TRÌNH HO T NG NGHI P VẢ Ạ ĐỘ Ệ Ụ 16
II.1.1 Cơ cấu tổ chức của thư viện 17
II.1.2 Hoạt động nghiệp vụ của thư viện và một số mẫu biểu 20
Giáo viên HD: Thạc sĩ- Lưu Minh Tuấn Sinh viên: Vũ Việt
Khánh
1
Xây dựng phần mềm quản lí thư viện
II.1.4 Xây dựng hệ thống mới 41
II.1.4.1.Gi i thi u v h th ng m i.ớ ệ ề ệ ố ớ 41
II.2 L A CH N MÔI TR NG CÀI TỰ Ọ ƯỜ ĐẶ 44
II.2.1 Đôi nét về C# 44
II.2.1.1 Ngu n g c .Netồ ố 44
II.2.2 Microsoft .NET 46
II.2.3 Ngôn ng C#ữ 48
II.2.2 SQL Server 2000 65
II.2.2.1. Relational Database Engine – c t lõi c a SQL Server:ố ủ 68

II.2.2.2 Replication – C ch t o b n sao (Replica):ơ ế ạ ả 68
II.2.2.3 Data Transformation Service- M t d ch v chuy n d ch data vô cùng hi u qu ộ ị ụ ể ị ệ ả 69
II.2.2.4 Analysis Service – M t d ch v phân tích d li u r t hay c a Microsoft ộ ị ụ ữ ệ ấ ủ 70
II.2.2.5 English Query – M t d ch v m ng i vi t Nam ch c l mu n dùng ộ ị ụ à ườ ệ ắ à ố 70
II.2.2.6 Meta Data Service: 71
II.2.2.7 SQL Server Books Online – Quy n Kinh Thánh không th thi u :ể ể ế 72
II.2.2.8 SQL Server Tools 72
CH NG III PHÂN T CH H TH NGƯƠ Í Ệ Ố 74
III.1 XÂY D NG BI U PHÂN C P CH C N NG (BPC)Ự Ể ĐỒ Ấ Ứ Ă 74
Giáo viên HD: Thạc sĩ- Lưu Minh Tuấn Sinh viên: Vũ Việt
Khánh
2
Xây dựng phần mềm quản lí thư viện
III.1.1 Biểu đồ phân cấp chức năng 74
III.1.2 Mô tả các chức năng 78
III.2 XÂY D NG BI U LU NG D LI U (BLD)Ự Ể ĐỒ Ồ Ữ Ệ 84
III.2.1 Biểu đồ luồng dữ liệu mức ngữ cảnh hệ thống quản lý thư viện 87
III.2.3 Biểu đồ luồng dữ liệu mức dưới đỉnh hệ thống quản lý thư viện 92
97
99
III.3 XÂY D NG S TH C TH LIÊN K T (ER)Ự ƠĐỒ Ự Ể Ế 106
III.3.1 Xác định các thực thể của hệ thống quản lý thư viện 107
III.3.2 Xác định các liên kết của các thực thể cho hệ thống quản lý thư viện 110
III.3.3 Sơ đồ thực thể liên kết (ER) của hệ thống quản lý thư viện 111
CH NG IV THI T K VÀ CÀI T H TH NGƯƠ Ế Ế ĐẶ Ệ Ố 113
IV.1 THI T K C S D LI UẾ Ế Ơ Ở Ữ Ệ 113
IV.2 THI T K CH NG TRÌNH Ế Ế ƯƠ 117
IV.3 THI T K GIAO DI N CH NG TRÌNH Ế Ế Ệ ƯƠ 122
IV.4 MÃ CODE M T S CH C N NG CH NHỘ Ố Ứ Ă Í 126
K T LU NẾ Ậ 129

I. U I M C A H TH NG Ư Đ Ể Ủ Ệ Ố 129
Giáo viên HD: Thạc sĩ- Lưu Minh Tuấn Sinh viên: Vũ Việt
Khánh
3
Xây dựng phần mềm quản lí thư viện
II. NH NG T N T I C A H TH NGỮ Ồ Ạ Ủ Ệ Ố 131
III. H NG PHÁT TRI N TÀI TRONG T NG LAIƯỚ Ể ĐỀ ƯƠ 132
IV.TÀI LI U THAM KH OỆ Ả 133
Giáo viên HD: Thạc sĩ- Lưu Minh Tuấn Sinh viên: Vũ Việt
Khánh
4
Xây dựng phần mềm quản lí thư viện
LỜI NÓI ĐẦU

Hiện nay trên thế giới cũng như ở nước ta, tin học là một nghành mũi nhọn, đã và đang
thâm nhập vào mọi lĩnh vực đời sống kinh tế, xã hội. Xã hội ngày càng phát triển thì ứng
dụng tin học ngày càng lớn và ngược lại những thành tựu của nghành tin học đang tác động
trở lại tạo điều kiện phát triển nhanh chóng cho sản xuất và xã hội.
Xuất phát từ nhu cầu thực tế khách quan, cùng với sự tiến bộ của khoa học, máy tính
dần dần có nhiều ứng dụng tin học vào các nghành nghề khác nhau, trợ giúp cho con người
trong hoạt động sản xuất, đã tiết kiệm được nhiều công sức và thời gian, đồng thời mang lại
Giáo viên HD: Thạc sĩ- Lưu Minh Tuấn Sinh viên: Vũ Việt
Khánh
5
Xây dựng phần mềm quản lí thư viện
kết quả tin cậy chính xác. Song song với việc trang bị máy tính cung cấp phần mềm và sử
dụng phần mềm là công việc cấp bách hơn. Trong thực tế có rất nhiều công việc đòi hỏi phải
được máy tính hóa, đặc biệt là trong công tác quản lí. Vì vậy trong báo cáo thực tập tốt nghiệp
này em xin đề cập đến một ứng dụng tin học vào việc quản lí thư viện tai thư viện của trường
Trung cấp đa nghành Vạn Xuân.

Quản lí sách báo, quản lí độc giả là nhiệm vụ hàng đầu của tất cả các thư viện. Vì vậy
việc đưa tin học quản lí vào trong nghành thư viện là một vấn đề rất cấp bách.
Sau thời gian học tập tại trường Đại Học Kinh Tế Quốc Dân với vốn kiến thức mà các
thầy cô trang bị cho em, dưới sự hướng dẫn tận tình của thầy giáo: Thạc sĩ Lưu Minh Tuấn
cùng sự giúp đỡ của tổ quản lí thư viện Trường trung cấp Hà Nội em đã có thể hoàn thành
xong báo cáo thực tập tốt nghiệp của mình.
Giáo viên HD: Thạc sĩ- Lưu Minh Tuấn Sinh viên: Vũ Việt
Khánh
6
Xây dựng phần mềm quản lí thư viện
Em rất mong nhận được những ý kiến góp ý của thầy cùng toàn thể các thầy cô trong
Bộ môn Công Nghệ Thông Tin Trường Đại Học Kinh Tế Quốc Dân và của các bạn để em có
thể rút kinh nghiệm và sửa chữa những điểm chưa phù hợp của báo cáo thực tập của mình.
Cuối cùng em xin chân thành cảm ơn thầy giáo : Thạc sĩ Lưu Minh Tuấn cùng toàn
thể các thầy các cô trong bộ môn Công Nghệ Thông Tin Trường Đại Học Kinh Tế Quốc Dân
và các bạn. Em xin kính chúc các thầy cô luôn luôn mạnh khỏe, hạnh phúc, để các thầy cô
đào tạo thêm nhiều nhân lực có ích cho đất nước. Em xin chân thành cám ơn.
Sinh viên
Vũ Việt Khánh
Giáo viên HD: Thạc sĩ- Lưu Minh Tuấn Sinh viên: Vũ Việt
Khánh
7
Xây dựng phần mềm quản lí thư viện
CHƯƠNG I TỔNG QUAN VỀ ĐỀ TÀI
I.1 TỔNG QUAN VỀ TÌNH HÌNH CÔNG NGHỆ THÔNG TIN
Trong thời đại ngày nay công nghệ thông tin phát triển với tốc độ rất nhanh. Hệ thống
máy tính đã có mặt trong tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội của bất kì một quốc gia nào
và Việt Nam cũng không nằm ngoài quy luật đó.
Ở Việt Nam chúng ta hiện nay công nghệ thông tin cũng phát triển rất mạnh mẽ ở tất
cả các nghành nghề. Trước kia để có một cái máy tính quả thật là khó, cách đây vài năm chỉ

những cơ quan nhà nước mới có được một vài chiếc máy tính nhưng hiện nay máy tính đã có
mặt ở khắp các cơ quan, trường học, doanh nghiệp và gia đình, Việt Nam được coi là một
trong những nước có nghành công nghệ thông tin phát triển nhanh trong khu vực. Trên thế
giới cũng như ở Việt Nam, công nghệ thông tin đã trở thành một nghành công nghệ mũi
Giáo viên HD: Thạc sĩ- Lưu Minh Tuấn Sinh viên: Vũ Việt
Khánh
8
Xây dựng phần mềm quản lí thư viện
nhọn. Nó là một nghành khoa học kỹ thuật không thể thiếu trong việc áp dụng vào các hoạt
động xã hội như : Quản lý, kinh tế, thông tin…
Trên thế giới nói chung cũng như Việt Nam nói riêng vấn đề quản lý là một vấn đề nan
giải vì vậy việc áp dụng tin học vào trong công tác quản lý ở các nghành các cấp là rất phổ
biến và cấp thiết.
I.2 KHẢO SÁT VỀ CƠ SỞ THỰC TẬP
I.2.1 Cơ sở thực tập
- CÔNG TY CỔ PHẦN ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN ETECH VIỆT NAM
(Là công ty trách nhiệm hữu hạn có hai thành viên trở lên)
Giáo viên HD: Thạc sĩ- Lưu Minh Tuấn Sinh viên: Vũ Việt
Khánh
9
Xây dựng phần mềm quản lí thư viện
- Địa chỉ trụ sở chính : Địa chỉ: số nhà 11, D2-2, Tập thể Đại học Thủy Lợi, ngõ 95 Chùa Bộc,
Trung Liệt, Đống Đa, Hà Nội
Điện Thoại: 04. 6276 1088 Fax: 04. 6276 1082
Website : www.etechvn.com
- Nghành nghề kinh doanh : Thiết kế quảng cáo, thiết kế website, phần mềm, dịch vụ thương
mại điện tử.
Giáo viên HD: Thạc sĩ- Lưu Minh Tuấn Sinh viên: Vũ Việt
Khánh
10

Xây dựng phần mềm quản lí thư viện
I.2.2 Cơ sở lấy thông tin cho bài làm báo cáo thực tập
- TRƯỜNG TRUNG CẤP ĐA NGÀNH VẠN XUÂN
Nhà D15, tổ 58 phường Dịch Vọng Hậu, quận Cầu giấy, Hà Nội
ĐT: (04) 7688759 Fax: (04) 7688760
II.3 PHÁT BIỂU ĐỀ TÀI
I.2.1 Lí do chọn đề tài
Do em có nhận thấy việc xây dựng phần mềm quản lí thư viện là rất cấp thiết, mang
tính khả thi, có thể áp dụng rộng rãi và phổ biến khi hoàn thành, lên em đã đăng kí chuyên đề
Phân tích thiết kế và cài đặt hệ thống quản lí thư viện để làm báo cáo thực tập tôt nghiệp cho
Giáo viên HD: Thạc sĩ- Lưu Minh Tuấn Sinh viên: Vũ Việt
Khánh
11
Xây dựng phần mềm quản lí thư viện
bản thân mình. Em tin rằng nó sẽ hỗ trợ đắc lực cho công tác quản lí thư viện đem lại hiệu
quả cao.
I.2.2 Mục đích và mục tiêu nghiên cứu của đề tài
Với mục đích góp phần nâng cao hiệu quả công tác quản lí, phần mềm quản lí thư viện
được viết ra nhất thiết phải đạt được các mục đích sau:
 Đảm bảo các quy tắc trong quản lí : quản lí thư viện cũng như một số chương trình
khác rất cần có các quy tắc nghiêm túc phù hợp với từng chương trình để quản lí cho
tốt và luôn là nơi mà mà người ta tìm đến khi thấy mình cần thêm kiến thức, luôn là
người bạn tin cậy của mỗi sinh viên học sinh.
 Quản lí chính xác mọi nguồn thông tin: thông tin cần chính xác, nên khi xây dựng
chương trình này cần chú trọng yếu tố này.
Giáo viên HD: Thạc sĩ- Lưu Minh Tuấn Sinh viên: Vũ Việt
Khánh
12
Xây dựng phần mềm quản lí thư viện
 Tối ưu hóa các thao tác thủ công cho nhân viên quản lí thời đại công nghệ thông tin, để

máy tính hỗ trợ tối đa cho công tác quản lí.
 Tự động hóa các công việc có tính chất cố định: các khâu trong quản lí thư viện quan
trọng ngày càng được tự động hóa để tính chính xác và nhanh được áp dụng thay thế
cho thao tác thủ công của con người.
 Giảm thiểu lực lượng tham gia công tác quản lí, giảm chi phí quản lí tới mức thâp
nhất.
Đó là những mục đích và mục tiêu phân tích thiết kế của phần mềm quản lí thư viện,
rất mong rằng phần mềm viết ra này sẽ đáp ứng được nhu cầu của người sử dụng.
Giáo viên HD: Thạc sĩ- Lưu Minh Tuấn Sinh viên: Vũ Việt
Khánh
13
Xây dựng phần mềm quản lí thư viện
I.2.3 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng thụ hưởng đề tài nghiên cứu của đề tài chính là các thủ thư của thư viện,
các nhà lãnh đạo của trường chủ quản thư viện.
Đối tượng thực hiện và thực thi đề tài : Là những người tham gia vào quá trình Phân
tích – Thiết kế - Cài đặt hệ thống thông tin “ phần mềm quản lí thư viện”, các chuyên viên
công nghệ thông tin, các kĩ thuật viên lập trình, các thủ thư và các độc giả.
Phạm vi nghiên cứu : Hệ thống quản lí thư viện của các trường Đại Học, Cao Đẳng ….
I.2.4 Ý nghĩa của đề tài nghiên cứu
Hiện tại ở các thư viện của trường học vẫn đang dùng các công cụ thủ công để quản lí
quy trình hoạt động nghiệp vụ của mình. Do yêu cầu trong tình hình mới nên em mạnh dạn
nghiên cứu để đưa ra công cụ quản lí đã được tin học quá, em nghĩ nó sẽ có ý nghĩa thiết thực
Giáo viên HD: Thạc sĩ- Lưu Minh Tuấn Sinh viên: Vũ Việt
Khánh
14
Xây dựng phần mềm quản lí thư viện
trong công tác quản lí thư viện, ngoài ra nó cũng đảm bảo tính khoa học trong công tác quản
lí, có thể đem triển khai trong công tác quản lí thư viện để đáp ứng đòi hỏi ngày càng cao của
xã hội.

Giáo viên HD: Thạc sĩ- Lưu Minh Tuấn Sinh viên: Vũ Việt
Khánh
15
Xây dựng phần mềm quản lí thư viện
CHƯƠNG II KHẢO SÁT HỆ THỐNG
II.1 KHẢO SÁT QUY TRÌNH HOẠT ĐỘNG NGHIỆP VỤ
Trong thực tế có nhiều trường học vẫn đang áp dụng các phương pháp thủ công cho
công tác quản lí, với xu thế hiện nay nếu vẫn duy trì tình trạng này sẽ gây ra lãng phí về nhân
lực và tiền của… Chính vì lẽ đó chúng ta phải nhanh chóng tin học quá công tác quản lí nói
chung và công tác quản lí thư viện nói riêng. Em đã khảo sát hoạt động nghiệp vụ quản lí thư
viện và nhận thấy:
Sơ đồ hoạt động nghiệp vụ của thư viện mà em khảo sát :

Giáo viên HD: Thạc sĩ- Lưu Minh Tuấn Sinh viên: Vũ Việt
Khánh
16
Độc giả Thủ thư
Yêu cầu phục vụ
Lãnh đạo trường chủ quản thư viện
Yêu
cầu
báo
cáo
Phục vụ
Báo
cáo
tổng
kết
Nhà cung cấp sách
Yêu

cầu
cung
cấp
Cung
cấp
sách
Xây dựng phần mềm quản lí thư viện
Hình 1. Sơ đồ hoạt động nghiệp vụ của thư viện trường Trung cấp đa nghành Vạn Xuân
II.1.1 Cơ cấu tổ chức của thư viện
Thư viện Trường Trung cấp đa nghành Vạn Xuân bao gồm 3 phòng riêng có các chức năng
khác nhau:
Giáo viên HD: Thạc sĩ- Lưu Minh Tuấn Sinh viên: Vũ Việt
Khánh
17
Xây dựng phần mềm quản lí thư viện
 Phòng đọc sách tại chỗ : Là nơi học viên- sinh viên mượn sách đọc ngay tại thư viện.
Những thông tin chi tiết độc giả cũng như sách mà độc giả mượn đều được lưu lại
trong quyển “ Nhật ký sách mượn hàng ngày” nhằm tránh trình trạng mất sách.
 Phòng mượn sách về nhà : Là nơi cho học sinh- sinh viên, cán bộ công nhân viên
mượn sách mang về nhà nghiên cứu. Nếu đối tượng mượn sách là cán bộ công nhân
viên trong trường thì mỗi lần mượn sách về nhà thì những thông tin về sách mượn sẽ
được lưu trong trong quyển “Sổ mượn cán bộ công nhân viên”. Thời gian mượn sách
của những cán bộ công nhân viên trong nhà trường không giới hạn nhưng hạn chế số
lượng sách mượn, chỉ khi nào có giây đòi sách của nhà trường mới phải gửi lại
sách( trường hợp này xảy ra khi thời gian mượn đã quá lâu, có thể lên tới vài năm).
Nếu đối tượng là học sinh- sinh viên khi mượn sách, sinh viên cũng phải cung cấp
Giáo viên HD: Thạc sĩ- Lưu Minh Tuấn Sinh viên: Vũ Việt
Khánh
18
Xây dựng phần mềm quản lí thư viện

thông tin để điền đầy đủ thông tin vào “Sổ mượn học sinh sinh viên” theo từng khoa.
Bên cạnh đó nhằm tránh tình trạng độc giả mượn sách không trả, nhà trường thống
nhất với trung tâm thư viện: Khi cấp thẻ thư viện cho học sinh sinh viên thì yêu cầu
học sinh sinh viên nộp một khoản tiền để thế chấp. Số tiền này sẽ hoàn trả cho độc giả
khi độc giả trả lại thẻ thư viện. Thời gian mượn sách của học sinh- sinh viên không
hạn chế. Bạn có thể mượn sách cho đến khi nào học xong, điều đáng chú ý là bạn chỉ
có thể mượn quyển sách khác khi bạn không còn mượn thư viện bất kì quyển sách nào
khác.
 Phòng báo và tạp chí : Qua khảo sát thực tế phòng báo, tạp chí trường Trung cấp đa
nghành Vạn Xuân em thấy khó có thể áp dụng tin học vào quản lí được do hàng tuần
số lượng báo và tạp chí ngày càng tăng lên, khả năng sử dụng nhằm để học tập nghiên
Giáo viên HD: Thạc sĩ- Lưu Minh Tuấn Sinh viên: Vũ Việt
Khánh
19
Xây dựng phần mềm quản lí thư viện
cứu vẫn còn ít. Nên trong bao cáo này em không đề cập đến quản lí phòng báo và tạp
chí.
II.1.2 Hoạt động nghiệp vụ của thư viện và một số mẫu biểu
Thư viện của Trường Trung cấp đa nghành Vạn Xuân làm việc như sau
 Mỗi học sinh- sinh viên có nhu cầu đọc và mượn sách của thư viện đều phải làm
đơn xin cấp thẻ thư viện. Trong thẻ thư viện có các thông tin về độc giả: Mã thẻ, họ
tên, ngày sinh, quê quán, lớp, khoa, khóa học. Thông tin về độc giả cùng mã thẻ và
chi tiết các lần mượn đều được lưu trữ lại.
PHIẾU YÊU CẦU CẤP THẺ THƯ VIỆN
Họ tên : Ngày sinh :
Giáo viên HD: Thạc sĩ- Lưu Minh Tuấn Sinh viên: Vũ Việt
Khánh
20
Xây dựng phần mềm quản lí thư viện
…………………………… ………………………………

Lớp:
……………………………
Khoa :
………………………………
Email
: …………………………
Ngày lập:
……………………………….
Hình 2 Biểu mẫu yêu cầu cấp thẻ thư viện
 Tại thư viện khi sách được nhà xuất bản, công ty phát hành sách chuyển đến theo
“Đơn đặt mua sách” của thư viện, nhân viên thư viện có nhiệm vụ kiểm tra lại đơn
hàng và hoá đơn thanh toán để xác định lại những thông tin về số lượng, đơn giá
của hoá đơn là đúng. Sau đó thông tin về sách nhập cũng như số lượng sách, đơn
giá sách, nhà xuất bản hay công ty phát hành sách sẽ được lưu lại tại biên bản nhập
Giáo viên HD: Thạc sĩ- Lưu Minh Tuấn Sinh viên: Vũ Việt
Khánh
21
Xây dựng phần mềm quản lí thư viện
sách. Sau đó thủ thư tiến hành dán mã sách cho sách mượn sau đó đưa sách vào sử
dụng.
Bộ Giáo Dục và Đào Tạo Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam
Trường Trung cấp đa nghành Vạn Xuân Độc Lập- Tự Do-Hạnh Phúc


HOÁ ĐƠN NHẬP HÀNG


Số :…………….

Ngày:

…………
Tên nhà cung cấp:…………………………………….

Địa chỉ nhà cung cấp :………………………………

…………………………………………………………

Điện thoại :……………… Fax :………………………



Giáo viên HD: Thạc sĩ- Lưu Minh Tuấn Sinh viên: Vũ Việt
Khánh
22
Xây dựng phần mềm quản lí thư viện

Stt Tên sách
ĐVT
Số lượng Đơn giá Thành tiền

Tổng cộng :…………………… Bằng chữ :………………………………….

Thuế VAT (…….%):………………………………………………………………

Thành tiền :……………………….Bằng chữ :………………………………….

Giáo viên HD: Thạc sĩ- Lưu Minh Tuấn Sinh viên: Vũ Việt
Khánh
23
Xây dựng phần mềm quản lí thư viện




Nhân viên nhận sách Nhân viên nhận sách

(Kí và ghi rõ họ tên) (Kí và ghi rõ họ tên)









Hình 3 Biểu mẫu hóa đơn nhập hàng
 Thông tin về các sách sẽ được cập nhật khi nhập sách mới, huỷ sách không còn sử
dụng được nữa. Các sách được phân loại theo những thể loại khác nhau và được
phân công chia làm 2 phòng: phòng đọc tại chỗ và phòng mượn về nhà tuỳ ý theo
nhu cầu về sách của từng phòng để đảm bảo có đủ sách cho độc giả mượn.
Giáo viên HD: Thạc sĩ- Lưu Minh Tuấn Sinh viên: Vũ Việt
Khánh
24
Xây dựng phần mềm quản lí thư viện
 Độc giả có thể tra cứu các thông tin về sách cần mượn theo: tên sách, tác giả, lĩnh
vực… trước khi mượn sách, để có thể điền đầy đủ thông tin về độc giả cũng như
sách cần mượn trong Phiếu yêu cầu mượn sách.
Giáo viên HD: Thạc sĩ- Lưu Minh Tuấn Sinh viên: Vũ Việt
Khánh
25