slide bài giảng kinh tế vi mô phân tích các chính sách can thiệp giá cuả chinh phủ trong thị trường cạnh tranh

1
CHƯƠNG 1
Phân tích các chính sách can
thiệp giá cuả chinh phủ trong
thị trường cạnh tranh
2
Các chủ đề chính
•
Hiệu quả của thị trường cạnh tranh
•
Chính sách kiểm soát giá: giá tối đa, giá tối
thiểu
•
Trợ giá và hạn ngạch sản xuất
•
Tác động của thuế và trợ cấp
•
Thuế và hạn ngạch nhập khẩu
3
Thặng dư
nhà sản xuất
Thặng dư người
tiêu dùng
Lượng
0
Giaù
S
D
P
Q
A

B
CS = A
PS = B
NW = A + B
Hiệu quả của thị trường cạnh tranh
4
B
A
C
Tổn thất vô ích
Chính sách kiểm soát giá của chính phủ.
Giá tối đa
Q
P
S
D
P
0
Q
0
P
max
Q
1
Q
2
D
* Mục đích : Bảo vệ lợi ích
người tiêu dùng
* Tạo nên sự thiếu hụt

* Cần một chế phân phối phi
giá cả.
* Cơ sở tồn tại các tiêu cực
* Tổng phúc lợi xã hội giảm
∆CS = C - B
∆PS = - C- D
∆NW (DWL) = - B - D
Thiếu hụt
5
B
C
P
max
D
Q
1
Nếu đường cầu là rất ít co
giãn, tam giác B có thể lớn
hơn hình chữ nhật C và
người tiêu dùng sẽ bị thiệt
do chính sách kiểm soát giá
tối đa
S
D
Tác động của việc kiểm soát giá khi
đường cầu là co giãn ít
Q
P
P
0

Q
0
A
DCS = C - B
6
P
min
Q
2
A
B
D
Q
3
DWL là bao nhiêu nếu QS = Q3 ?
Chính sách kiểm soát giá của chính phủ.
Giá tối thiểu
Q
P
S
D
P
0
Q
0
C
Khi giá quy định lá Pmin
lượng cầu chỉ là Q2, v nếu
lượng cung lá Q2,
∆CS = -A-B

∆PS = +A-D
∆NW (DWL) = -B-D
7
B
A
Thay đổi trong thặng dư nhà
sản xuất sẽ là A - D - E.
Thặng dý của các nhà sản xuất
có thể sẽ giảm đi.
DWL = - B - D - E
D
E
Chính sách Giá tối thiểu
Q
P
S
D
P
0
Q
0
P
min
Q
2
Q
3
Nếu nhà sản xuất sản xuất tại mức Q3, lượng sản phẩm Q3
– Q2 sẽ không bán được.
C

∆CS = -A-B
∆PS = +A-D -E
∆NW (DWL) = -B-D -E
8
Trợ giá và hạn ngạch sản xuất
•
Phần lớn các chính sách về nông nghiệp
thường được thực hiện trên cơ sở trợ giá.
–
Chính sách trợ giá là quy định giá cả cao hơn giá
cân bằng thị trường và chính phủ sẽ mua hết sản
lượng thừa.
•
Chính sách này đôi khi còn kết hợp với
chính sách khuyến khích giảm sản lượng
hoặc giới hạn hạn ngạch sản xuất.
9
Để duy trì mức giá Ps chính phủ
mua số lượng :
Qg = Q2 – Q1
G = -C – B – D -E
DCS = - A – B
DPS = A + B + C
∆NW = - B - D – E
Trợ giá
Chi phí của
chính phủ là
hình chữ nhật
= PS (Q2 - Q1)
D + Q

g
Q
g
B
A
Q
P
S
D
P
0
Q
0
P
s
Q
2
Q
1
E
DWL
D
C
10
Trợ giá
–
Có cách nào ít tốn kém hơn mà vẫn làm
gia tăng thu nhập của nông dân bằng
khoản A + B + C không?
11

B
A
∆CS = - A - B
∆ PS = A - D
∆ WL = - B - D
D
C
Hạn ngạch sản xuất
Q
P
D
P
0
Q
0
S
P
S
S’
Q
1
Cung giới hạn ở mức Q1
Đường cung dịch chuyển sang S’ = Q1
12
Hạn ngạch sản xuất (tt)
B
A
Q
P
D

P
0
Q
0
P
S
S
S’
C
D
∀
∆
PS = A - D + B + C + D
= A + B + C.
∀
∆
CS = -A -B
∀
∆
G = - B - C - D
•
∆WL = - B - D
PS được quy định kèm theo thưởng
Chi phí của chính phủ = B + C +D
Q
1
13
Hạn ngạch sản xuất (tt)
•
Câu hỏi:

–
Chính phủ áp dụng
chính sách nào để
giảm chi phí nhưng
vẫn có thể trợ cấp
được cho nông dân?
–
Chính sách nào tốn
kém hơn: trợ giá hay
giới hạn diện tích
sản xuất?
B
A
Q
P
D
P
0
Q
0
P
S
S
S’
D
C
Q
1
14
Tác động của thuế và trợ cấp

•
Khi chính phủ đánh thuế gián thu đối với nhà
sản xuất thì ai là người chịu thuế?
•
Khi chính phủ đánh thuế đối với người tiêu
dùng thì ai là người chịu thuế?
•
Khi chính phủ trợ cấp cho nhà sản xuất căn
cứ trên sản lượng sản xuất thì ai là người
được lợi?
•
Khi chính phủ trợ cấp cho người tiêu dùng
căn cứ trên số lượng tiêu dùng về một mặt
hàng cụ thể thì ai là người được lợi?
15
Tác động của thuế và trợ cấp (tt)
•
Gánh nặng thuế (hay lợi ích do trợ cấp) phn
bổ cho cả người tiêu dùng và người sản
xuất.
•
Chúng ta sẽ xem xét một loại thuế đặc thù là
loại thuế tính bằng một số tiền trên mỗi đơn
vị sản phẩm.
16
D
S
B
C
A

D
Tác động của thuế đánh theo
đơn vị sản phẩm
Q
P
P
0
Q
0
Q
1
P
D
1
t
* Sản lượng giảm
* Giá cầu tăng
* Giá cung giảm
∆CS = - A – B
∆ PS = -C – D
∆ G = A + C
∆ WL = -B -D
P
S
1
17
Tác động của thuế tuỳ thuộc vào
độ co giãn của Cung và Cầu
Q
Q

P
P
S
D
S
D
Q
0
P
0
P
0
Q
0
Q
1
P
D
1
P
S
1
t
Q
1
t
Khi cầu co giãn ít
hơn cung, gánh
nặng thuế rơi vào
người mua

Khi cầu co giãn
nhiều hơn cung,
gánh nặng thuế
rơi vào người
bán
P
D
1
P
S
1
18
D
S
Trợ cấp
Q
P
P
0
Q
0
Q
1
s
Giống như thuế, lợi ích của trợ cấp được
chia ra cho cả người mua và người bán, tùy
thuộc vào độ co giãn của cung và cầu.
P
S
1

P
D
1
* Sản lượng tăng
* Giá cầu giảm
* Giá cung tăng
DCS = C + D
DPS = A + B
DG = -A -B - C -D -E
DWL = -E
A
B
D
C
E
19
Q
S
Q
D
P
W
Q
IM
A
B C
Lợi ích của chính sách tự do nhập khẩu
Q
P
D

P
0
Q
0
S
* Giá trong nước giảm
* Lượng cầu tăng
* Lượng cung giảm
∆CS = A + B + C
∆PS = - A
∆NW = B + C
20
Hạn ngạch và thuế nhập khẩu
•
Mục đích:
–
Bảo hộ các ngành sản xuất trong nước
–
Là công cụ kinh tế khuyến khích hay hạn chế đối với
sản xuất và tiêu dùng
•
Tạo nguồn thu ngân sách
21
D
C
B
Q
S
Q
D

Q
S
1
Q
D
1
A
P
W
(1+ t)
P
W
Thuế nhập khẩu
Q
P
D
S
∆CS = -A - B - C- D
∆ PS = - A
G = D
∆ NW= - B - C
22
Hạn ngạch nhập khẩu
•
Nếu áp dụng biện pháp
đánh thuế nhập khẩu,
chính phủ sẽ thu được D,
do đó mất mát ròng trong
nước là B + C.
•

Nếu áp dụng biện pháp
hạn ngạch nhập khẩu,
hình chữ nhật D sẽ trở
thành lợi nhuận của nhà
nhập khẩu sản phẩm, và
mất mát ròng trong nước
là B + C
D
C
B
Q
S
Q
D
Q
S
1
Q
D
1
A
P
q
P
W
Q
D
S
P
S+quota

23
So sánh hạn ngạch và thuế nhập khẩu
•
Giống nhau:
–
Cùng mục đích chính là bảo vệ các nhà sản
xuất trong nước.
–
Cùng tác động làm:
•
giá trong nước tăng.
•
lượng cung trong nước tăng.
•
lượng cầu trong nước giảm.
•
lượng nhập khẩu giảm.
24
So sánh hạn ngạch và thuế nhập khẩu (tt)
•
Khác nhau:
Lượng hàng và
ngoại tệ để nhập
khẩu
Biết chính xác Khó biết chính xác
Đối tượng hưởng lợi
ngoài nhà sản xuất
Người có quota Ngân sách chính phủ
Khi cầu trong nước
tăng

Ngân sách chính phủ Giá trong nước không
tăng, nhà sản xuất trong
nước không được lợi
Khi cầu trong nước
tăng
Giá trong nước tăng, nhà
sản xuất trong nước được lợi
Giá trong nước không
tăng, nhà sản xuất trong
nước không được lợi
Khi giá thế giới thay
đổi
Giá trong nước không thay
đổi
Giá trong nước thay đổi
Quota Thuế
25
Q
S
Q
D
P
W
Q
EX
A
B
C
Lợi ích của chính sách tự do xuất khẩu
Q

P
D
P
0
Q
0
S
* Giá trong nước
tăng
* Lượng cầu giảm
* Lượng cung tăng
∆CS = -A - B
∆PS = + A+ B + C
∆NW = + C