Tiết 23. Tạo giống bằng công nghệ gen dạy theo định hướng phát triển năng lực của người học, phương pháp dự án

Giáo viên: Vũ Thị Huệ

Báo cáo tổ 1


I. Qui trình tạo cừu chuyển gen
- B1. Tạo vectơ chứa gen người rồi chuyển vào tế bào xôma của
cừu
- B2. Nuôi cấy tế bào xôma của cừu trong môi trường nhân tạo
- B3. Chọn lọc và nhân dòng tế bào chuyển gen
- B4. Lấy nhân tế bào chuyển gen cho vào tế bào trứng đã bị lấy
mất nhân
- B5. Cấy phôi đã chuyển gen vào tử cung của một con cừa khác
cho nó mang thai và đẻ như bình thường. Tạo được cừu chuyển
gen


II. Ý nghĩa của sản phẩm cừu biến đổi gen sản sinh ra
protein người trong sữa
-Trong y học: cung cấp một nguồn dược liệu quý để
sản xuất ra những loại thuốc phục vụ sức khỏe con
người
- Có thể cung cấp sữa có chứa prôtêin người với số
lượng và chất lượng tốt hơn

III. Một số thành tựu ứng dụng công nghệ gen ở Động vật
Chuột nhắt mang gen hoocmon tăng
trưởng của chuột cống to(phải) hơn khoảng 2
lần so với chuột bình thường(trái)

Chuột được chuyển gen
GFP phát huỳnh quang
Cá hồi (salmon) chuyển gen
hormone tăng trưởng

Heo chuyển gen phát huỳnh quang

Dê chuyển gen cho sữa có prôtêin của tơ nhện.
Loại sữa
Loại sữa
này được sử dụng để sản xuất một loại sợi có độ bền cao
này được sử dụng để sản xuất một loại sợi có độ bền cao
tên là Biosteel
tên là Biosteel

Bò ít metan
Giống bò này
tạo ra metan
ít hơn 25%
so với bò
bình thường.
Tiến hành: Các nhà khoa học nông nghiệp
nghiên cứu tại Đại học Alberta.

Malaysia là nước đầu tiên ở châu Á dùng muỗi biến đổi gen
để chống lại căn bệnh sốt xuất huyết đang ngày càng gia
tăng. Malaysia thả các con muỗi đực đã được biến đổi gen
trong phòng thí nghiệm vào môi trường để chúng giao phối
với muỗi cái và sinh ra loại muỗi có tuổi thọ ngắn hơn do
vậy sẽ ngăn chặn việc "tăng nhanh dân số" thủ phạm của

căn bệnh chết người này.
Muỗi biến đổi gen

Báo cáo tổ 2

NHO M 2: ́
Thành viên tham gia : Nguyễn Trang, Trâm, Phạm Thu, Hằng,
Thùy Linh, Trương Ngân, Thăng, Duyệt, Phương Lan, Tiến
Nội dung tìm hiểu : Giống lúa gạo vàng có khả năng tổng hợp
beta- caroten
- Quy trình tạo ra giống cây
- Ý nghĩa của giống lúa đối với cuộc sống con người


I. Quy trình tạo ra giống lúa hạt vàng :
+ Bước 1 : Chọn giống lúa taipei 309, IR 64 và MLT 250. Sau đó chọ hạt có phôi
tốt
+ Bước 2 : Nuôi cấy mô tái sinh từ phôi hạt lúa
+ Bước 3 : tách chiết gen ctrl từ vi khuẩn Erwinia uredovora sau đó chuyển gen
vào plasmid pFun3. Tiếp tục tách chiết gen Psy và gen Lcy từ cây thủy tiên hoặc
từ cây ngô sau đó chuyển 2 gen đó vào plasmid pCaCar
+ Bước 4 : Các Plasmid được chuyển vào 2 petry khác nhau có nuôi vi khuẩn
Agrobacterium tumefacien dòng manopine type Ti plasmid tự động chuyển vào
trong tế bào vi khuẩn, nhờ sự tăng sinh của vi khuẩn chúng được nhân bản với
số lượng lớn và được sử dụng trong giai đoạn tiếp theo
+ Bước 5 : Nuôi cấy A.mamopine trên môi trường có chứa mầm tái sinh cây lúa
đã được chuẩn bị ở bước 2. Các đoạn gen lai từ A. mamopine sẽ được chuyển
vào mầm tái sinh từ phôi
+ Bước 6 : Nuôi tăng sinh và tái tạo cây con từ mầm tái sinh đã chuyển gen
+ Bước 7 : Trồng lúa chuyển gen và cho lai với giống lúa địa phương. Sau đó

trồng đại trà thu giống lúa gạo vàng

Các dạng lúa gạo khác nhau: (a) dạng bình thường, (b)Gạo
vàng sử dụng gene psy của hoa thủy tiên, c) Gạo vàng sử
dụng gene psy của ngô. (Al-Babili et al., 2005)

II. Ý nghĩa của việc tạo ra giống lúa hạt vàng
+ Chống đói, tăng cường sức khoẻ tốt cho con người
+ Cung cấp Vitamin A rất cần thiết cho cơ thể trẻ nhỏ
+ Làm hạn chế nguy cơ mù lòa ở trẻ em
+ Góp phần đảm bảo an ninh lương thực và xóa bỏ nạn đói
+ Gạo vàng ra đời mang ý nghĩa cho thấy sức mạnh và giá trị ứng dụng của
công nghệ sinh học đối với đời sống con người
……

III. Một số lại cây trồng biến đổi gen :
1. Giống đu đủ kháng bệnh đốm vòng

2. Giống bông kháng Bt
Bông vải mang gen Bt
Bông vải bình thường

3. Giống lúa chịu hạn và lụt :
Lúa chuyển gen (mang gen Sub1A có thể giúp cây lúa tươi tốt
trở lại sau một thời gian chịu hạn bằng cách đâm ra những chồi
non. Chính loại gen này cũng giúp lúa chịu đựng lũ lụt tốt hơn
thông thường)

4. Giống ngô chuyển gen giàu dưỡng chất :
Giống ngô chuyển gen (chứa gen protein giàu lysine -SBgLR từ

khoai tây và một gen nhân tố phiên mã - transcription factor
gene -TSRF1 từ cà chua) có hàm lượng lysin đã tăng 7,7-24,4%
và 8,7-30,4% tương ứng với 2 dòng

Báo cáo tổ 3

I. Qui trình tạo vi khuẩn tổng hợp insulin người
B1: Tách ADN của vi khuẩn và
gen tổng hợp insulin người
B2: Cắt 2 ADN bằng enzim
cắt giới hạn
B3. Nối gen tổng hợp insulin
người vào ADN của vi khuẩn
bằng enzim nối tạo ADN tái tổ
hợp
B4. Đưa ADN tái tổ hợp vào
tế bào vi khuẩn và nuôi cấy vi
khuẩn cho chúng sinh trưởng
B5. Phân lập dòng vi khuẩn chứa
ADN tái tổ hợp

Chủng Synechococcus elongatus thuộc họ Cyanobacteria
được biến đổi gen.

II. Ý nghĩa của vi khuẩn sản xuất insulin người
- Xuất phát từ vai trò to lớn của insulin, hiện nay nhu cầu sử dụng insulin
trong điều trị căn bệnh tiểu đường là rất cao. Tính trong năm 2005, nhu cầu
insulin dùng trong trị bệnh tiểu đường ước tính khoảng 4.000 – 5.000 kg và dự
kiến đến năm 2010 sẽ là 16.000 kg. Nhu cầu về insulin của thế giới vượt qua
con số vài tấn/năm. Do đó, nguồn cung cấp insulin cho điều trị bệnh tiểu

đường đang thiếu hụt.
- Từ những thập niên 1920 cho đến những năm đầu của thập niên 1980,
insulin được tạo ra bằng cách cô lập tuyến tuỵ của động vật như Bò và Lợn.
Tuy nhiên, insulin người có sự khác biệt trong thành phần amino acid so với
insulin Bò ( hai vị trí trong chuỗi A và một vị trí trong chuỗi B) và insulin Lợn
(một vị trí trong chuỗi B). Do vậy nó đã gây ra một số tác dụng phụ không
mong muốn khi dùng insulin có nguồn gốc từ Bò hay Lợn. Ngoài ra, quá trình
sản xuất và làm tinh khiết insulin trong thời kỳ này còn gặp nhiều khó khăn.
- Năm 1982, insulin được sản xuất bằng kỹ thuật di truyền đầu tiên tại công ty
Genetech (Hoa Kỳ) và sản phẩm này được đưa ra thị trường. Trong lịch sử,
đây là lần đầu tiên các nhà nghiên cứu ứng dụng công nghệ sinh học vào dược
phẩm thành công.
- Bằng kỹ thuật tái tổ hợp AND, người ta chuyển gene mã hoá insulin vào tế
bào vi khuẩn, khi được nuôi cấy trong môi trường thích hợp, vi khuẩn E.coli
sẽ sinh tổng hợp tạo ra loại peptid này. Hiệu suất cao, giá thành hạ