Vài suy nghĩ về kĩ năng thực hành

Vài suy nghĩ về Kĩ năng thực hành
ở các Trường PTTH
( Trong giới hạn phân môn Sinh học thực vật )
GS.TS. Vũ Văn Vụ
Đại học Quốc gia Hà Nọi
I. Nội dung thực hành :
Một trong những mục tiêu rất quan trọng của Thực hành là :
Minh họa, củng cố, chứng minh các nhóm kiến thức lí thuyết đã học.
Vì vậy, vài nội dung thực hành có thể đưa ra đây làm ví dụ :
1. Phần Sinh học tế bào :
= Xác định các nguyên tố khoáng trong tro thực vật
= Xác định Áp suất thẩm thấu của tế bào
= Thí nghiệm về Co và phản co nguyên sinh
= Thí nghiệm về Tính thấm chọn lọc của tế bào sống
2. Phần Trao đổi nước ở cơ thể :
= Xác định cường độ thoát hơi nước
= Xác định trạng thái tức thời của khí khổng
= Xác định khối lượng rễ và bề mặt hấp thụ của rễ
3. Phần Dinh dưỡng khoáng và trao đổi nitơ :
= Thí nghiệm về cơ chế hấp thụ khoáng
= Thí nghiệm về vai trò của các nguyên tố khoáng
= Thí nghiệm về trồng cây không cần đất ( Thủy canh, Khí
canh )
= Tính toán lượng phân bón cho một thu hoạch định trước
4. Phần Quang hợp :
= Xác định hàm lượng các loại sắc tố
= Xác định cường độ quang hợp
= Thí nghiệm xác định các nhân tố môi trường cần thiết
cho quang hợp
= Thí nghiệm về sản phẩm quang hợp
5. Phần Hô hấp thực vật :

= Xác định cường độ hô hấp
= Thí nghiệm về hệ số hô hấp
= Thí nghiệm về các nhân tố môi trường cần thiết cho hô
hấp
= Thực hành về hô hấp và bảo quản
1
6. Phần Sinh trưởng và phát triển ở thực vật :
= Thực hảnh đo tốc độ sinh trưởng của thân, rễ, lá
= Thí nghiệm về các chất điều hòa sinh trưởng
= Thí nghiệm về các hình thức vận động sinh trưởng
= Thí nghiệm về Quang chu kì
= Thực hành về các hình thức sinh sản
II, Kĩ năng Thiết kế, Dạy và Học một bài thực hành
Một bài Thực hành được thiết kế, phải có đầy đủ nội dung để
trả lời được 4 câu hỏi sau đây :
1. Dựa trên cơ sở lí thuyết nào để làm bài này ?
2. Làm bằng cái gì và trên đối tượng nào ?
3. Làm như thế nào ?
4. Kết quả ra sao ?
Đó cũng chính là 4 nội dung của một bài thực hành :
1. Nguyên tắc của phương pháp thí nghiệm
2. Đối tượng, dụng cụ, thiết bị, hóa chất
3. Các bước tiến hành thí nghiệm
4. Phân tích kết quả thí nghiệm và rút ra kết luận
Vài ví dụ : Bài Xác định Áp suất thẩm thấu. Bài Thí
nghiệm về tính thấm chọn lọc của các tế bào sống. Bài
Xác định cường độ quang hợp bằng phương pháp hóa
học
III. Một số kĩ năng cụ thể :
1. Kĩ năng thao tác

2. Kĩ năng quan sát
3. Kĩ năng phân tích kết quả
4. Kĩ năng tổng hợp và rút ra kết luận.
2