slide bài giảng kinh tế vĩ mô chương 4 tổng cầu và chính sách tài khóa

1
12/25/2012 Tran Bich Dung 1
C4.TỔNG CẦU& CHÍNH SÁCH
TÀI KHOÁ
 I.Tổng cầu trong nền kinh tế mở
 AD = C + I + G +X -M
 II. Xác đònh sản lượng cân bằng
 III.Mô hình số nhân trong nền KT mở
 IV.Chính sách tài khoá
12/25/2012 Tran Bich Dung 2
I. Tổng cầu trong nền kinh tế
mở
 Tiêu dùng cá nhân (C)
 Đầu tư tư nhân(I)
 Thu chi ngân sách của chính phủ:
 Thu ngân sách(T)
 Chi ngân sách(G)
Thuế ròng và sự thay đổi của C
Xuất nhập khẩu
Hàm tổng cầu
12/25/2012 Tran Bich Dung 3
I. Tổng cầu trong nền kinh tế
mở
 Tiêu dùng cá nhân(C):
 C = C
0
+ Cm .Yd
 Đầu tư tư nhân(I):
 I = I
0
+ Im.Y

12/25/2012 Tran Bich Dung 4
1.Thu chi ngân sách của chính
phủ
 Thu ngân sách gồm:
 Thuế
 Phí& lệ phí
 Nhận viện trợ
 Vay trong nước và nước ngoài
 Chi ngân sách gồm :
 Chi tiêu về hàng hoá và dòch vụ(G)
 Chi chuyển nhượng(Tr)
12/25/2012 Tran Bich Dung 5
1.Thu chi ngân sách của chính
phủ
 a. Hàm G theo Y:
 Phản ánh mức chi tiêu hàng hoá và
dòch vụ dự kiến của chính phủ ở mỗi
mức sản lượng.
 Trong ngắn hạn,G độc lập với Y:
 G = G
0
12/25/2012 Tran Bich Dung 6
G
Y
G
0
G
0
A
B

Y
1
Y
2
2
12/25/2012 Tran Bich Dung 7
b.Hàm thuế ròng theo Y
 Phản ánh mức thuế ròng dự kiến ở mỗi
mức sản lượng:
 T = T
0
+ Tm.Y
 Với T
0
: Thuế ròng tự đònh
 Tm = MPT=∆T/ ∆Y: Thuế ròng biên:là
phần thuế thu tăng thêm khi Y tăng thêm 1
đơn vò
12/25/2012 Tran Bich Dung 8
T(Y)
Y
T
0
T
Y
1
Y
2
T
2

T
1
B
A
∆Y
∆T
12/25/2012 Tran Bich Dung 9
Tình trạng ngân sách
T(Y)
G
T
0
T
Y
1
Y
2
T
2
G=T
1
D
E
Y
Y
’
A
B
C
B > 0

B =0
B < 0
12/25/2012 Tran Bich Dung 10
2. Thuế ròng và sự thay đổi của
tiêu dùng C
 C = C
0
+ Cm.Y
D
 Không chính phủ T = 0→Y
D
= Y
 C = C
0
+ Cm.Y (*)
 Có chính phủ T = T
0
+ Tm.Y
 →Y
D
=Y– T
12/25/2012 Tran Bich Dung 11
2. Thuế ròng và sự thay đổi của
tiêu dùng C
 C = C
0
+ Cm(Y – T)
 C = C
0
+ Cm( Y – T

0
– Tm.Y)
 C = C
0
–Cm* T
0
+ Cm(1– Tm).Y(**)
 Đặt C’m= Cm(1-Tm): tiêu dùng biên theo thu
nhập quốc gia
 Co’ = C
0
–Cm* T
0
:tiêu dùng tự đònh theo Y
 C = C’
0
+ C’m.Y
12/25/2012 Tran Bich Dung 12
2. Thuế ròng và sự thay đổi của
tiêu dùng C
 VD:Ta có hàm C = 1000 + 0,75Y
D
 T = 0 →Y
D
= Y
 → C = 1.000 + 0,75.Y
 Nếu Y = 5000
 →C = 1.000+0,75*5.000 = 4750
3
12/25/2012 Tran Bich Dung 13

2. Thuế ròng và sự thay đổi của
tiêu dùng C
 C = 1000 + 0,75Y
D
 Có thuế: T = 200 + 0,2Y
 C = 1000 + 0,75(Y –T)
 C = 1000 + 0,75(Y – 200- 0,2Y)
 C = 1000 - 0,75*200 + 0,75(1 -0,2)Y
 C = 850 + 0,6Y
 Nếu Y= 5000→ C= 850 +0,6*5000 =3850
12/25/2012 Tran Bich Dung 14
Y
C(không thuế)
C
C
0
-Cm.T
0
C
0
C(có thuế)
A
B
Y1
C
1
C
’
Phần C giảm
khi có thuế

0
12/25/2012 Tran Bich Dung 15
Y
C(không thuế)
C
8.50
1.000
C(có thuế)
A
B
5.000
4.750
3.850
Phần C giảm
khi có thuế
0
12/25/2012 Tran Bich Dung 16
3.Xuất nhập khẩu
 Xuất khẩu phụ thuộc vào:
 Y nước ngoài↑→X ↑
 Tỷ giá hối đoái (e)↑→X ↑
 Hàm X theo Y:
 X không phụ thuộc Y trong nước:
 X = X
0
12/25/2012 Tran Bich Dung 17
X
Y
X
0

X
0
A B
Y
1
Y
2
12/25/2012 Tran Bich Dung 18
3.Xuất nhập khẩu
 Nhập khẩu phụ thuộc vào:
 Y ↑→M ↑
 e ↑→M ↓
 e ↑→Gía hàng xuất khẩu rẻ hơn→X↑
 e ↑→Gía hàng nhập khẩu đắt hơn→M↓
4
12/25/2012 Tran Bich Dung 19
 VD: VIỆT NAM xuất áo sơ mi:
P=210.000VND/áo
 Nhập nho: P= 5USD/kg
12/25/2012 Tran Bich Dung 20
e
1
=21.000 e
2
=22.000
P
X
:USD 10$ 9,54$
P
M

:VND 105.000 110.000
12/25/2012 Tran Bich Dung 21
Hàm nhập khẩu
 Nhập khẩu phụ thuộc đồng biến với
sản lượng:
 M = M
0
+ Mm.Y
 Với M
0
:nhập khẩu tự đònh
 Mm = MPM = ∆M/ ∆Y(Khuynh
hướng) nhập khẩu biên: ˜
12/25/2012 Tran Bich Dung 22
M(Y)
Y
M
M
0
Y
2
Y
1
M
1
M
2
B
A
0

12/25/2012 Tran Bich Dung 23
5.Xuất nhập khẩu
 Cán cân thương mại: là giá trò xuất khẩu
ròng : NX = X – M:
 X > M→NX >0: Thăng dư thương mại
 X < M→NX <0: Thâm hụt thương mại
 X = M→NX =0: Cân bằng thương mại
12/25/2012 Tran Bich Dung 24
M(Y)
Y
X, M
M
0
Y
2
Y
1
M
1
M
2
=X
0
B
A
0
E
C
D
X

Y
3
M
3
NX = 0
NX<0
5
12/25/2012 Tran Bich Dung 25
6.Hàm tổng cầu trong nền kinh tế
mở
 AD = C + I+ G + X –M
 Với: C= C
0
+ Cm.Yd = C
0
-Cm.T
0
+ Cm(1-Tm)Y
 I = I
0
+ Im.Y
 G = G
0
 T = T
0
+ Tm.Y
 X = X
0
 M = M
0

+ Mm.Y
12/25/2012 Tran Bich Dung 26
6.Hàm tổng cầu trong nền kinh tế
mở
 AD = C + I+ G + X –M
 AD = (C
0
+I
0
+ G
0
+X
O
-M
0
-Cm.T
0
) +
 [Cm(1-Tm) +Im -Mm]Y
 Đặt A
0
= C
0
+I
0
+ G
0
+X
O
-M

0
-Cm.T
0
 Am =Cm(1-Tm) +Im -Mm]
 → AD = A
0
+ Am.Y

12/25/2012 Tran Bich Dung 27
6.Hàm tổng cầu trong nền kinh tế
mở
 VD:
C =200 +0,75Y
D
I = 100 + 0,2Y
G = 580
T = 40 +0,2Y
X= 350
M = 200 + 0,05Y
 AD= C+I+G+X-M
 AD =1000 + 0,75Y
 Y=3000→AD=3250
 Y=4000→AD=4000
 Y=5000→AD=4750
12/25/2012 Tran Bich Dung 28
Y
AD
AD
AD
2

A
0
0
Y
1
Y
2
A
AD
1
B
12/25/2012 Tran Bich Dung 29
II.Xác đònh sản lượng cân bằng
trong nền kinh tề mở
 Có 2 phương pháp xác đònh Y cân
bằng:
 1.Cân bằng tổng cung tổng cầu:
 Y = AD
 Y= A
0
+ Am.Y

12/25/2012 Tran Bich Dung 30
1.Cân bằng tổng cung tổng cầu:
A
MIT
C
A
A
mmm

m
m
Y
Y
0
0
*
)1(1
1
*
1
1
6
12/25/2012 Tran Bich Dung 31
Y
AD
A
0
AD
E
45
0
Y
1
AD
1
AS
0
12/25/2012 Tran Bich Dung 32
2.Cân bằng “tổng rò rỉ” và “tổng

bơm vào”
 Y = AD
 T + C +S = C+ I+ G+ X –M
 T +S +M = I+ G+ X (***)
 (Tổng rò rỉ = Tổng bơm vào)
12/25/2012 Tran Bich Dung 33
Y
I+G+X
T+S+M
T+S+M
I+G+X
0
Y
1
E
12/25/2012 Tran Bich Dung 34
III.Mô hình số nhân
 1. Số nhân tổng quát(tổng cầu) k
 2. Các so ánhân cá biệt
12/25/2012 Tran Bich Dung 35
1. Số nhân tổng quát(tổng cầu)
 A
0
= C
0
+I
0
+ G
0
+X

O
-M
0
-Cm.T
0
 Am =Cm(1-Tm) +Im –Mm
 ∆A
0
= ∆C
0
+∆I
0
+ ∆G
0
+∆X
O
-∆M
0
-Cm. ∆T
0
 Từ công thức tính Y cân bằng:
12/25/2012 Tran Bich Dung 36
A
MIT
C
A
A
mmm
m
m

Y
Y
0
0
*
)1(1
1
*
1
1
A
MIT
C
A
A
mmm
m
m
Y
Y
0
0
*
)1(1
1
*
1
1
7
12/25/2012 Tran Bich Dung 37

1. Số nhân tổng quát(tổng cầu)
 →
MIT
C
A
mmm
m
m
k
k
)1(1
1
1
1
12/25/2012 Tran Bich Dung 38
2. Các so ánhân cá biệt
 ∆A
0
= ∆C
0
+∆I
0
+ ∆G
0
+∆X
O
-∆M
0
-Cm. ∆T
0

 Các thành phần trực tiếp của AD la:ø
 C, I, G,NX thay đổi bao nhiêu
 → AD thay đổi bấy nhiêu
 → các số nhân cá biệt k
c
, k
I
k
G
k
NX
=k
12/25/2012 Tran Bich Dung 39
2. Các so ánhân cá biệt
 Các thành phần gián tiếp tác động
đến tổng cầu la:ø
 Tx và Tr thay đổi
 → AD thay đổi một lượng ít hơn
 → số nhân của Tx và Tr nhỏ hơn số
nhân tổng quát
12/25/2012 Tran Bich Dung 40
2. Các so ánhân cá biệt
 a. Sốnhân tiêu dùng(k
c
):∆Y = k
c
.∆C
0
 ∆C
0

= ∆A
0
 Mà ∆Y = k.∆A
0
= k.∆C
0
 → k
c
= k
 b. Sốnhân đầu tư (k
I
): ∆Y = k
I
.∆I
0
 ∆I
0
= ∆A
0
 → k
I
= k
 c. Sốnhân chi tiêu của chính phủ (k
G
): ∆Y = k
G
.∆G
 ∆G
0
= ∆A

0
 → k
G
= k
12/25/2012 Tran Bich Dung 41
2. Các so ánhân cá biệt
 d. Sốnhân về xuất khẩu ròng(k
NX
):
 ∆NX
0
= ∆A
0
 → k
NX
= k
12/25/2012 Tran Bich Dung 42
2. Các so ánhân cá biệt
 e. Số nhân về thuế(k
T
): ∆Y = k
T
.∆Txo
 ∆Txo→ ∆A
0
= - Cm. ∆Txo
 Mà ∆Y = k.∆A
0
= k. -Cm. ∆Txo
 →k

T
= -Cm.k
 f.Số nhân chi chuyển nhượng(k
Tr
):
 ∆Tr→ ∆A
0
= Cm. ∆Tr
 →k
Tr
= Cm.k
8
12/25/2012 Tran Bich Dung 43
Số nhân cân bằng ngân sách
(k
B
):
 ∆T= ∆ G = 1→
 k
B
=k
G
+k
T
 k
B
=k-Cm.k
 k
B
= (1- Cm)k

0
1
1
k
A
C
k
B
m
m
B
12/25/2012 Tran Bich Dung 44
 VD: ∆T= ∆ G =100
 k=2,5; Cm= 0,75
 k
B
= (1-0,75)2,5= 0,625
 ∆Y= ∆ G* k
B
= 100*0,625= 62,5
12/25/2012 Tran Bich Dung 45
IV. Chính sách tài khoá
 1.Mục tiêu:
 n đònh nền kinh tế Y = Yp,
 Tỷ lệ thất nghiệp Un
 Tỷ lệ lạm phát vừa phải
 2.Các công cụ của CS tài khoá:
 Thuế(T)
 Chi ngân sách(G)
3. Nguyên tắc thực hiện CSTK:

Khi nền KT suy thoái
(Y < Yp):
 p dụng CSTK mở
rộng:
 ↑ G,
 ↓T
 ↑ G, ↓T
 →AD↑→Y↑, P↑, U↓
Khi nền KT lạm phát (Y >
Yp):
 Áp dụng CSTK thu
hẹp:
 ↓ G,
 ↑T
 ↓ G, ↑T
 →AD ↓→Y ↓, P ↓, U ↑
12/25/2012 Tran Bich Dung 46
12/25/2012 Tran Bich Dung 47
4. Đònh lượng:
 a. Y Yp:
 ∆Y= Yp – Y
 → ∆A
0
= ∆Y/k:
 Chỉ áp dụng công cụ chi: ∆G = ∆A
0
 Chỉ áp dụng công cụ thuế:∆T=- ∆A
0
/ Cm
 p dụng cả 2 công cụ:

 ∆G - Cm.∆T= ∆A
0
12/25/2012 Tran Bich Dung 48
4. Đònh lượng:
 VD: Cho Y=100; Yp = 110, k = 2,5
Cm = 0,75
 Để Y= Yp phải thay đổi :
 ∆Y= Yp – Y = 110 -100 = 10
 → ∆A
0
= ∆Y/2,5 = 10/2,5 = 4
 Chỉ áp dụngcông cụ chi: ∆G=∆A
0
=4
9
12/25/2012 Tran Bich Dung 49
4. Đònh lượng:
 Chỉ sử dụng công cụ thuế:
 ∆T =- ∆A
0
/ 0,75= -4/0,75=-5,33
 p dụng cả 2 công cu:ï
∆G – Cm. ∆T = ∆A
0
= 4
 Nếu chọn ∆G = 3 thì:
 ∆T=(∆G-∆A
0
)/Cm =(3–4)/0,75= -1,33
12/25/2012 Tran Bich Dung 50

4. Đònh lượng:
 b.Y = Yp:
 Nếu chính phủ cần tăng chi ngân sách
 mà không gây ra lạm phát cao
 Sử dụng 2 công cụ sao cho:
 ∆G – Cm. ∆T = ∆A
0
= 0
 →∆T = ∆G / Cm (***)
12/25/2012 Tran Bich Dung 51
4. Đònh lượng:
 VD: ∆G = 10
 →∆T = ∆G / Cm = 10/0,75=13,33
12/25/2012 Tran Bich Dung 52
B>0
0
Y, B
Yp, t
+
-
+
→ Ngân sách cân đối theo chu kỳ
(CSTK chủ động- quy tắc phản hồi)
-
B<0
12/25/2012 Tran Bich Dung 53
5.Các nhân tố ổn đònh tự động
nền kinh tế:
 Thuế:
 tự động thay đổi thuế thu khi Y thay đổi

 mặc dù quốc hội chưa kòp điều chỉnh
thuế suất
 →Hệ thống thuế đóng vai trò là bộ ổn
đònh tự động nhanh và mạnh
12/25/2012 Tran Bich Dung 54
5.Các nhân tố ổn đònh tự động
nền kinh tế:
 T = 0
 ∆Y= 100→ ∆Yd =100→ ∆C = Cm. ∆Yd =
0,75*100 = 75 → ∆Y= k* ∆C =4*75 =300
 ∆Y= 100, Tm = 0,2
 ∆T= Tm* ∆Y=20
 ∆Yd =(1-Tm) ∆Y = 80 → ∆C = Cm. ∆Yd =
0,75*80 = 60 → ∆Y= k* ∆C =2,5*60 =150
10
12/25/2012 Tran Bich Dung 55
5.Các nhân tố ổn đònh tự động
nền kinh tế:
 Bảo hiểm thất nghiệp và cáctrợ cấp
xã hội khác…
 Là hệ thống tự động
 bơm tiền vào khi nền KT suy thoái
 và rút tiền ra khi nền KT phục hồi
 ngược lại chu kỳ kinh doanh
 góp phần ổn đònh KT
12/25/2012 Tran Bich Dung 56
5.Các nhân tố ổn đònh tự động
nền kinh tế:
 Suy thoái kinh tế :Y↓, U↑→Tr↑
 Kinh tế phục hồi:Y↑, U ↓ →Tr ↓

12/25/2012 Tran Bich Dung 57
6. Hạn chế của CSTK trong thực
tiễn:
 Khó xác đònh chính xác số nhân
 → liều lượng điều chỉnh G, T cũng
không chính xác
 Thực hiện CSTK mở rộng dễ, khó
thực hiện CSTK thu hẹp
12/25/2012 Tran Bich Dung 58
6. Hạn chế của CSTK trong thực
tiễn:
 Có độ trễ về thời gian:
 Độ trễ bên trong:bao gồm thời gian thu
thập thông tin, xử lý thông tin và ra
quyết đònh
 Độ trễ bên ngoài:quá trình phổ biến,
thực hiện và phát huy tác dụng
12/25/2012 Tran Bich Dung 59
 Tăng chi ngân sách G va øtháo lui (lấn hất-
Crowding out) đầu tư:
 G↑ → Y↑→ L
M
↑→ r↑→I ↓:
 I ↓= G↑→AD không đổi →Y không đổi : lấn
hất toàn bộ
 I ↓< G↑→AD↑→Y ↑ : lấn hất một phần
12/25/2012 Tran Bich Dung 60
V: Chính sách ngoại thương
 1.Chính sách gia tăng xuất khẩu:
 Mục tiêu:

 Tăng Y
 Cải thiện cán cân thương mại ↑NX
 ∆X > 0 → ∆Y =k. ∆X → ∆M =Mm.
∆Y
 → ∆M =Mm.k ∆X
11
12/25/2012 Tran Bich Dung 61
1.Chính sách gia tăng xuất
khẩu:
 Có 3 trường hợp:
 Mm.k < 1 → ∆M <∆X → ∆NX > 0: Cải
thiện thương mại
 Mm.k = 1 → ∆M =∆X → ∆NX = 0: Cán
cân thương mại không đổi
 Mm.k > 1 → ∆M >∆X → ∆NX < 0:
Thâm hụt thương mại trầm trọng hơn
12/25/2012 Tran Bich Dung 62
2. Chính sách hạn chế nhập khẩu:
 Nếu↓M→AD↑ →Y ↑,L ↑, U ↓
 ↓M→NX↑:cải thiện thương mại
 Chính sách này chỉ thành công khi các nước
khác không phản ứng
 Sẽ thất bại khi các nước trả đũa
 VD sự kiên Mỹ tăng thuế nhập khẩu thép