đánh giá hiện trạng và đề xuất một số giải pháp kỹ thuật nhằm phát triển sản xuất lúa chất lượng tại huyện tiên du tỉnh bắc ninh

B GIÁO D C VÀ ðÀO T O
TRƯ NG ð I H C NÔNG NGHI P HÀ N I
------------------

NGUY N TH PHƯƠNG HƯ NG

ðÁNH GIÁ HI N TR NG VÀ ð XU T M T S

GI I PHÁP

K THU T NH M PHÁT TRI N S N XU T LÚA CH T LƯ NG
T I HUY N TIÊN DU T NH B C NINH

LU N VĂN TH C SĨ NÔNG NGHI P
Chuyên ngành: TR NG TR T
Mã s : 60.62.01
Ngư i hư ng d n khoa h c: PGS.TS. NGUY N TH LAN

HÀ N I, 2011


L I CAM ðOAN
Tơi xin cam đoan, s li u và k t qu nghiên c u trong lu n văn này là
trung th c và chưa ñư c s d ng ñ b o v m t h c v nào.
Tơi xin cam đoan m i s giúp đ cho vi c th c hi n lu n văn đã đư c
c m ơn và các thơng tin trích d n trong lu n văn ñ u ñư c ch rõ ngu n g c.
Hà n i, ngày

tháng 11 năm 2011

Tác gi lu n văn

Nguy n Th Phương Hư ng

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p …………………………….

i


L I C M ƠN
ð hồn thành đ tài, tơi ñã nh n ñư c s giúp ñ , ng h nhi t tình c a
các th y cơ, cơ quan, b n bè, ñ ng nghi p và gia đình.
Trư c tiên, tơi xin bày t lịng bi t ơn sâu s c t i PGS. TS Nguy n Th Lan,
ngư i đã t n tình giúp đ , hư ng d n tôi trong su t th i gian th c hi n ñ tài
cũng như trong quá trình hồn ch nh lu n văn t t nghi p.
Xin chân thành c m ơn các th y, cô giáo Vi n ðào t o Sau ñ i h c; B
môn H th ng Nông nghi p - Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i đã giúp đ
tơi trong q trình h c t p, nghiên c u và hoàn thành lu n văn t t nghi p.
Xin chân thành c m ơn S Nông nghi p và Phát tri n nông thôn B c Ninh,
Phịng Th ng kê, Phịng Tài ngun Mơi trư ng, Phịng Nơng nghi p và PTNT
huy n Tiên Du; Trung tâm Khí tư ng - Thu văn B c Ninh, UBND và bà con
nông dân các xã L c V , Hiên Vân, Liên Bão - huy n Tiên Du, gia đình và b n
bè, đ ng nghi p đã nhi t tình giúp đ tơi trong q trình th c hi n đ tài và
hồn thành lu n văn t t nghi p.

Tác gi lu n văn

Nguy n Th Phương Hư ng

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p …………………………….

ii


M CL C
1.

M ð U........................................................................................................1

1.1 Tính c p thi t c a đ tài .................................................................................1
1.2 M c đích và u c u c a ñ tài ......................................................................3
1.3 Ý nghĩa khoa h c và ý nghĩa th c ti n c a ñ tài ..........................................3
2.

T NG QUAN TÀI LI U ..............................................................................4

2.1 Cơ s lý lu n .................................................................................................4
2.1.1 ð c ñi m c a s n xu t nông nghi p hàng hóa..............................................4
2.1.2 Nh ng nhân t

nh hư ng đ n phát tri n s n xu t lúa ch t lư ng ...............6

2.1.3 H th ng và phương pháp ti p c n trong nghiên c u .................................10
2.2 Cơ s th c ti n ............................................................................................13
2.2.1 Tình hình s n xu t lúa trên th gi i và Vi t Nam.......................................13
2.2.2 Các nghiên c u v c i ti n gi ng lúa và lúa ch t lư ng .............................19
2.2.3 Nh ng nghiên c u v phân h u cơ cho lúa ................................................26
2.2.4 Tình hình s n xu t lúa và lúa ch t lư ng t i t nh B c Ninh .......................33
3.

N I DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U ...................................38

3.1 ð a ñi m và th i gian nghiên c u ...............................................................38
3.2 N i dung nghiên c u...................................................................................38
3.2.1 ðánh giá ñi u ki n t nhiên và kinh t - xã h i c a huy n Tiên Du ..........38
3.2.2 ðánh giá th c tr ng s n xu t lúa.................................................................39
3.2.3 Th c hi n thí nghi m đ ng ru ng...............................................................39
3.2.4 ð xu t m t s gi i pháp nh m nâng cao hi u qu s n xu t lúa ch t lư ng
c a huy n ....................................................................................................40
3.3 Phương pháp nghiên c u.............................................................................40
3.3.1 Phương pháp ñi u tra thu th p, th a k s li u...........................................40
3.3.2 Phương pháp b trí thí nghi m và các bi n pháp k thu t..........................41

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p …………………………….

iii


3.4 Các ch tiêu và phương pháp theo dõi thí nghi m .......................................44
3.5 Phương pháp tính hi u qu kinh t và phân tích k t qu thí nghi m...........47
4. K T QU NGHIÊN C U VÀ TH O LU N ............................................48
4.1 Các y u t

nh hư ng ñ n phát tri n s n xu t lúa ch t lư ng c a huy n

Tiên Du .......................................................................................................48
4.1.1 ði u ki n t nhiên .......................................................................................48
4.1.2 ði u ki n kinh t - xã h i............................................................................62
4.2 Hi n tr ng s n xu t lúa ch t lư ng c a huy n Tiên Du..............................72
4.2.1 Hi n tr ng s n xu t tr ng tr t .....................................................................72
4.2.2 Hi n tr ng s n xu t lúa ch t lư ng c a huy n Tiên Du..............................82

4.2.3 Hi u qu kinh t c a các công th c tr ng tr t có lúa ch t lư ng

huy n

Tiên Du .......................................................................................................98
4.2.4 Th trư ng tiêu th cho lúa ch t lư ng trên ñ a bàn huy n.......................100
4.2.5 Nh ng thu n l i, khó khăn, cơ h i và thách th c ñ i v i s n xu t lúa ch t
lư ng t i huy n Tiên Du. ..........................................................................101
4.3 K t qu thí nghi m ....................................................................................104
4.3.1 Thí nghi m 1: So sánh m t s gi ng lúa ch t lư ng v xuân 2011..........104
4.3.2 Thí nghi m 2: Xác đ nh lư ng phân chu ng bón cho lúa ch t lư ng gi ng
TL6 v xuân năm 2011.............................................................................115
4.3.3 Hi u qu kinh t c a công th c tr ng tr t theo phương th c m i............125
4.4 ð xu t m t s gi i pháp nh m phát tri n s n xu t lúa ch t lư ng

huy n

Tiên Du .....................................................................................................126
5. K T LU N VÀ ð NGH ............................................................................128
5.1 K t lu n ........................................................................................................128
5.2 ð ngh .........................................................................................................129

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p …………………………….

iv


DANH M C CÁC CH

VI T T T

BVTV:

B o v th c v t

CT:

Cơng th c

DT:

Di n tích

ðBSCL:

ð ng b ng sơng C u long

ðC:

ð i ch ng

ðVT:

ðơn v tính

FAO:

T ch c Nông lương Th gi i

HTCT:

H th ng cây tr ng

HTX:

H p tác xã

IRRI:

Vi n Nghiên c u Lúa Qu c t

LAI:

Leaf Area Index (Ch s di n tích lá)

NS:

Năng su t

NSLT:

Năng su t lý thuy t

NSTT:

Năng su t th c thu

NXB:

Nhà xu t b n

P:

Kh i lư ng

NN&PTNT:

Nông nghi p và Phát tri n nông thôn

SL:

S n lư ng

TGST:

Th i gian sinh trư ng

UBND:

U ban Nhân dân

WTO:

T ch c Thương m i Th gi i

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p …………………………….

v

DANH M C B NG
B ng 2.1: S n xu t lúa g o c a th gi i giai ño n 2005 - 2008 .........................13
B ng 2.2: S n xu t lúa g o c a 10 nư c ñ ng ñ u th gi i.................................14
B ng 2.3: Di n tích, năng su t, s n lư ng, tiêu th và xu t nh p kh u g o c a
Vi t Nam giai ño n t 1961 - 2010 ....................................................16
B ng 2.4: S bi n ñ ng di n tích đ t lúa

Vi t Nam giai đo n 2000 - 2009.....18

B ng 2.5: Thành ph n dinh dư ng c a m t s lo i phân chu ng........................29
B ng 2.6: Di n tích lúa ch t lư ng c a các huy n, th xã, thành ph c a t nh B c
Ninh (t 2007 - 2009) .........................................................................35
B ng 3.1: K t qu phân tích đ t t i khu v c thí nghi m......................................41
B ng 4.1: Di n bi n m t s y u t khí h u c a huy n Tiên Du ..........................49
B ng 4.2: Phân lo i các lo i ñ t c a huy n Tiên Du ...........................................56
B ng 4.3: Hi n tr ng s d ng ñ t huy n Tiên Du năm 2007, 2009 ....................60
B ng 4.4: Cơ c u gi a các ngành kinh t .............................................................62
B ng 4.5: Giá tr s n xu t các ngành nông nghi p ..............................................64
B ng 4.6: Cơ c u các ngành kinh t nông nghi p................................................64
B ng 4.7: Di n bi n s n xu t tr ng tr t c a huy n Tiên Du ..............................72
B ng 4.8: K t qu s n xu t nông nghi p năm 2009 - 2010 c a huy n...............75
B ng 4.9: Các công th c tr ng tr t có lúa c a huy n Tiên Du...........................77
B ng 4.10: Cơ c u gi ng lúa v xuân, v mùa năm 2010 ...................................79
B ng 4.11: Di n tích, năng su t và s n lư ng lúa c a huy n Tiên Du................83
B ng 4.12: Lư ng phân bón các h nơng dân bón cho lúa năm 2010.................86
B ng 4.13: Tình hình s d ng phân chu ng bón cho lúa

các h nơng dân......90

B ng 4.14: Hi u qu kinh t m t s gi ng lúa s n xu t t i huy n Tiên Du ........96

B ng 4.15: Các công th c tr ng tr t chính có lúa ch t lư ng

Tiên Du............98

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p …………………………….

vi


B ng 4.16: Hi u qu kinh t c a các cơng th c tr ng tr t có lúa ch t lư ng......99
B ng 4.17: Th i gian sinh trư ng c a các gi ng lúa ch t lư ng .......................104
B ng 4.18: M t s ch tiêu sinh trư ng c a các gi ng lúa ch t lư ng ..............106
B ng 4.19: Ch s di n tích lá và kh năng tích lũy ch t khơ qua các th i kỳ ..108
B ng 4.20: Kh năng ch ng ch u m t s lo i sâu b nh chính ...........................110
B ng 4.21: Năng su t và y u t c u thành năng su t c a các gi ng lúa............111
B ng 4.22: Hi u qu kinh t c a các gi ng lúa thí nghi m ...............................114
B ng 4.23: M t s ch tiêu sinh trư ng, phát tri n c a các công th c ..............115
B ng 4.24: Ch s di n tích lá và hàm lư ng ch t khô qua các th i kỳ.............118
B ng 4.25: nh hư ng c a phân bón đ n m c đ nhi m sâu, b nh .................119
B ng 4.26: Năng su t và y u t c u thành năng su t.........................................120
B ng 4.27: Hi u su t s d ng phân chu ng c a gi ng TL6..............................123
B ng 4.28: Hi u qu kinh t các m c phân chu ng bón cho lúa TL6...............124
B ng 4.29: Công th c tr ng tr t s d ng gi ng m i và m c bón phân m i .....126

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p …………………………….

vii


DANH M C HÌNH

Hình 4.1: ð th th hi n di n bi n nhi t ñ và th i gian chi u sáng..................50
Hình 4.2: ð th th hi n lư ng mưa, lư ng b c hơi và ñ

m khơng khí..........50

Hình 4.3: Bi u đ di n tích lúa và lúa ch t lư ng huy n Tiên Du ......................84
Hình 4.4: Bi u đ năng su t th c thu các gi ng lúa thí nghi m........................111
Hình 4.5: Bi u ñ năng su t th c thu c a các cơng th c thí nghi m ................121

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p …………………………….

viii


1. M

ð U

1.1 Tính c p thi t c a ñ tài
Trong h th ng các cây tr ng

nư c ta hi n nay, lúa là cây lương th c quan

tr ng s m t c a ngành tr ng tr t, là lo i lương th c chính trong b a ăn hàng
ngày c a hàng t ngư i và trong tương lai nó v n là lo i cây lương th c hàng
ñ u.
ð i s ng c a con ngư i khơng ng ng đư c nâng cao t ch yêu c u ñư c ăn
no, m c m ti n t i ăn ngon m c ñ p. Trư c ñây g o ñ c s n ch ñư c s d ng
trong ngày l t t và trong các gia đình trung lưu… Nhưng ngày nay, xã h i ngày
càng phát tri n không ch có ngư i dân

các thành ph , th xã mà nh ng ngư i

dân nơng thơn cũng có nhu c u s d ng nh ng lo i g o ngon.
Trong nh ng năm g n ñây, s n lư ng lúa g o c a Vi t Nam luôn ñ t trên
30 tri u t n/năm, ñ ng th 2 trên th gi i v xu t kh u g o (sau Thái Lan). Tuy
nhiên, giá tr xu t kh u đ t th p là do cịn thi u nh ng gi ng lúa có ch t lư ng
cao.
B c Ninh, lúa v n là cây tr ng chính trong cơ c u cây tr ng c a t nh.
Hi n nay, di n tích nh ng gi ng lúa có năng su t khá, nhưng ch t lư ng th p v n
chi m ch y u nên giá tr s n xu t lúa g o chưa cao. Di n tích các gi ng lúa ch t
lư ng m i ch chi m kho ng 10 - 15%. Vì v y, đ nâng cao hi u qu kinh t tăng
thu nh p cho nơng dân địi h i B c Ninh ph i l a ch n ñư c nh ng gi ng lúa
ng n ngày, thích ng r ng, ch ng ch u sâu b nh, ch t lư ng cao, năng su t khá
ñ m r ng ra s n xu t.
Tiên Du là huy n đ ng b ng n m

phía tây nam c a t nh B c Ninh là m t

huy n thu n nơng. ð thốt kh i đói nghèo, nh ng năm qua huy n Tiên Du ñã

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p …………………………….

1


th c hi n chuy n ñ i cơ c u kinh t nông nghi p theo hư ng nâng cao năng su t
cây tr ng và v t nuôi. Theo đó, s chuy n d ch cơ c u trong lĩnh v c tr ng tr t
th hi n

s thay ñ i m nh m v cơ c u mùa v , gi ng cây tr ng. Trong đó, cơ

c u mùa v đư c b trí h p lý hơn như: gi m di n tích lúa xuân s m, xuân
trung; tăng trà lúa xuân mu n… ð ng th i, th c hi n chương trình đưa gi ng lúa
m i có năng su t, ch t lư ng cao vào thâm canh [39]. ð i h i ñ i bi u ð ng b
huy n Tiên Du l n th XVI nhi m kỳ 2010 - 2015 ñ t nhi m v tr ng tâm là t p
trung m i ngu n l c cho phát tri n kinh t - xã h i. Trong đó, v s n xu t nông
nghi p s th c hi n ñ y m nh chuy n d ch cơ c u kinh t nông nghi p, t ng
bư c phân vùng s n xu t h p lý, nh m t o ra nh ng vùng s n xu t chuyên canh,
s n xu t hàng hoá. Trong đó, hình thành vùng s n xu t lúa có giá tr kinh t cao
các đi m chính như L c V , Phú Lâm, Hiên Vân, th tr n Lim, Liên Bão [16].
Tuy nhiên, m t th c t còn t n t i trong s n xu t lúa c a huy n là trình đ
canh tác c a nơng dân cịn h n ch , ch y u quan tâm ñ n s lư ng, chưa quan
tâm nhi u t i ch t lư ng. Trong cơ c u s n xu t lúa nông dân v n s d ng ch
y u là Khang Dân 18 và Q5. Hai gi ng lúa này tuy có năng su t n đ nh nhưng
cơm c ng, ăn khơng ngon, ñã th hi n s suy gi m v năng su t và kh năng
ch ng ch u. Do v y, vi c nghiên c u, chuy n giao gi ng lúa m i ng n ngày, s ch
b nh, có năng su t, ch t lư ng và kh c ph c nh ng h n ch c a các gi ng Khang
Dân 18, Q5 ñ nâng cao hi u qu s n xu t là c n thi t khơng ch đ i v i huy n
Tiên Du, mà là v n ñ t t y u trong s n xu t lúa c a B c Ninh [42].
Nh m góp ph n kh c ph c nh ng t n t i trên ñ ñ t ñư c phương hư ng
nhi m v phát tri n nông nghi p c a huy n Tiên Du, chúng tơi ti n hành nghiên
c u đ tài: “ðánh giá hi n tr ng và ñ xu t m t s gi i pháp k thu t nh m
phát tri n s n xu t lúa ch t lư ng t i huy n Tiên Du t nh B c Ninh”
Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p …………………………….

2


1.2 M c đích và u c u c a ñ tài

1.2.1 M c ñích
Trên cơ s nghiên c u th c tr ng c a s n xu t lúa ch t lư ng, ñánh giá
nh ng thu n l i và khó khăn tác đ ng đ n và s n xu t lúa ch t lư ng c a huy n.
T đó, đưa ra các gi i pháp ñ nâng cao hi u qu s n xu t lúa ch t lư ng góp
ph n phát tri n s n xu t nông nghi p theo hư ng s n xu t hàng hoá nh m tăng
thu nh p và nâng cao ñ i s ng cho ngư i dân.
1.2.2 Yêu c u
- ðánh giá ñi u ki n t nhiên và kinh t - xã h i chi ph i s n xu t nông
nghi p t i ñ a phương.
- ðánh giá th c tr ng s n xu t ngành tr ng tr t, s n xu t lúa và s n xu t
lúa ch t lư ng c a huy n Tiên Du: thu n l i, khó khăn trong q trình s n xu t.
- Th c hi n m t s thí nghi m v lúa ch t lư ng và ñ xu t m t s gi i
pháp nh m nâng cao năng su t lúa ch t lư ng trên ñ a bàn huy n.
1.3 Ý nghĩa khoa h c và ý nghĩa th c ti n c a ñ tài
1.3.1 Ý nghĩa khoa h c
- K t qu nghiên c u c a ñ tài là cơ s khoa h c đ b sung hồn thi n h
th ng cây tr ng và phát tri n s n xu t nông nghi p theo hư ng s n xu t hàng hóa
cho huy n Tiên Du.
- Vi c th nghi m m t s bi n pháp k thu t trên m t s gi ng lúa ch t
lư ng là m t trong nh ng cơ s quan tr ng góp ph n xác đ nh bi n pháp k thu t
thâm canh phù h p ñ nâng cao hi u qu s n xu t lúa ch t lư ng t i huy n Tiên
Du và các vùng khác có đi u ki n tương t trên ñ a bàn t nh B c Ninh.
1.3.2 Ý nghĩa th c ti n
- ð tài là cơ s góp ph n đ y m nh s n xu t lúa, ñ c bi t là lúa ch t
lư ng nh m nâng cao hi u qu kinh t trong s n xu t tr ng tr t, nâng cao thu
nh p cho ngư i dân.

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p …………………………….

3

2. T NG QUAN TÀI LI U
2.1 Cơ s lý lu n
2.1.1 ð c ñi m c a s n xu t nơng nghi p hàng hóa
S n xu t hàng hóa là s n xu t các s n ph m ñ bán, trao ñ i ph c v yêu
c u s n xu t và tiêu dùng. S n xu t hàng hóa là m t t t y u khách quan, là thu c
tính cơ b n và mang tính ph bi n c a n n nông nghi p phát tri n.
S n xu t hàng hố nơng nghi p phát tri n t o đi u ki n cho th trư ng
nông s n lưu thông s làm tăng giá tr c a các s n ph m nông nghi p, t ng bư c
c i thi n ñ i s ng cho ngư i nông dân. N u nông nghi p v n gi l i s n xu t cũ
thì kh năng tích lu c a nơng dân r t ít, thu nh p c a h s không vư t qua
nghèo kh . ð i v i quy mô s n xu t c a h gia đình n u khơng chun mơn hố,
s n xu t manh mún, nh l thì k t qu cao nh t cũng ch tho mãn đư c nhu c u
c a gia đình mà khơng có s n ph m đem trao đ i. S n xu t nơng nghi p theo
hư ng hàng hố là hư ng ñi ñúng ñ n giúp ngư i nơng dân có thu nh p cao. ð
phát tri n s n xu t nông nghi p theo hư ng hàng hố c n ph i n m đư c m t s
ñ c ñi m cơ b n sau:
S n xu t nông nghi p r t phong phú và đa d ng. Do v y, nơng h ph i l a
ch n gi ng sao cho phù h p v i kh năng ñ u tư c a mình, phù h p v i nhu c u
th trư ng. Khi th trư ng đư c thơng su t, lương th c ñư c ñi u ti t theo quy
lu t cung c u trên th trư ng c nư c, v n chuy n t vùng dư th a sang vùng
thi u ñư c t do. Nh các chính sách c a Nhà nư c t khi đ i m i ñ n nay mà
s n xu t lương th c ñư c thúc ñ y, năng su t và s n lư ng tăng lên ñáng k .
Hàng nơng s n đư c t do lưu thơng theo cơ ch th trư ng, m r ng và tăng
cư ng xu t kh u kích thích s n xu t lương th c phát tri n ngày càng hi u qu
(D n theo Ph m Văn Tiêm, 2005) [24].
Nh ng năm g n ñây, Vi t Nam tham gia h i nh p ñã tác ñ ng r t l n ñ n

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p …………………………….

4


m r ng thương m i hàng hóa nói chung và thương m i nơng s n nói riêng v i
xu hư ng “Càng ch ñ ng h i nh p, Vi t Nam càng m r ng thương m i và đưa
l i ích kinh t ngày càng cao” (D n theo Dương Ng c Trí, 2007)[28].
Trong hơn th p k qua, nơng nghi p nư c ta đã phát tri n v i t c ñ cao,
s n xu t khơng nh ng đáp ng đ nhu c u trong nư c mà còn tham gia xu t
kh u, đ ng v trí cao trên th gi i. Năm 2005 kim ng ch xu t kh u nông lâm s n
ñ t 5.977 tri u USD, chi m 18,44% kim ng ch xu t kh u c nư c. ðây là t l
r t cao so v i nhi u nư c khác. Tuy nhiên, hi n nay nơng s n hàng hố ch t
lư ng cao c a ta chưa nhi u, s n ph m xu t kh u ch y u

d ng thô, giá tr

th p, tính c nh tranh trên th trư ng th gi i cịn y u, th trư ng nơng s n t ch c
chưa ch t ch , tính n ñ nh không cao. Cơ s thương m i ph c v tiêu th còn
h n ch , các h th ng kênh th trư ng ho t ñ ng cịn chưa thơng su t, hi u qu
thương m i cịn khiêm t n. ðó là nh ng thách th c l n ñ i v i qu n lý nhà nư c
trong tiêu th nơng s n hàng hóa trong th i gian t i.
Giá các m t hàng nông s n xu t kh u c a ta ñang ti p c n d n v i giá bình
qn th gi i. Song đ bán s n ph m v i giá b ng ho c cao hơn giá th gi i c n
nghĩ t i c i ti n ch t lư ng thích ng v i th trư ng và đa d ng hóa s n ph m.
Bên c nh đó, c n h chi phí s n ph m xu ng m c th p nh t, có như v y l i
nhu n t xu t kh u m i là ngu n thu ngo i t l n.
Trong ñi u ki n c a nư c ta hi n nay, nhi m v c a nông nghi p trong
nh ng năm t i ph i ñ m b o ti p t c ñ y nhanh t c ñ tăng trư ng c a s n xu t
nông nghi p theo hư ng s n xu t hàng hóa nh m đ m b o nhu c u ñ i s ng
nhân dân, có đ ngun li u cho cơng nghi p ch bi n, kim ng ch xu t kh u

ngày càng l n và góp ph n gi i quy t yêu c u v công b ng xã h i trong nông
thôn [40].

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p …………………………….

5


2.1.2 Nh ng nhân t

nh hư ng ñ n phát tri n s n xu t lúa ch t lư ng

2.1.2.1 Nhu c u th trư ng
ð s n xu t lúa ch t lư ng có hi u qu c n ph i g n quá trình s n xu t v i
nhu c u th trư ng. Khi mà nhu c u c a th trư ng tăng, th trư ng m r ng s
kích thích s n xu t phát tri n, khi nhu c u gi m d n t i s n xu t gi m. Ngư i s n
xu t ln quan tâm đ n vi c n m b t, m r ng và n ñ nh th trư ng ñ ñ m b o
cho s n xu t c a mình. Th trư ng

đây khơng ch là th trư ng tiêu th s n

ph m, mà ngư i s n xu t cịn quan tâm đ n th trư ng tài chính, th trư ng lao
đ ng, d ch v vì các y u t này có liên quan đ n q trình s n xu t. S n xu t lúa
ch t lư ng c n có th trư ng, h th ng t ch c tiêu th và qu ng bá s n ph m
ñ m b o cho quá trình s n xu t ra s n ph m tiêu th đư c thơng su t.
Nhu c u c a ngư i tiêu dùng ngày càng cao v ch ng lo i và ch t lư ng s n
ph m

các thành ph như: Hà N i, H i Phòng, Thành ph H Chí Minh... S

xu t hi n m t th trư ng m i v g o cao c p

th trư ng trong nư c và yêu c u

tăng kh năng c nh tranh qu c t v i g o ch t lư ng cao v a t o ra cơ h i l i
v a ñ t ra nh ng thách th c m i cho s n xu t lúa g o c a Vi t Nam.
2.1.2.2 ði u ki n t nhiên
S n xu t nông nghi p g n li n v i ñi u ki n t nhiên. Do v y, ñi u ki n
t nhiên c a vùng s n xu t có nh hư ng l n đ n năng su t, ch t lư ng s n
ph m. ð t, nư c, khí h u và cây tr ng có m i quan h khăng khít v i nhau b ng
nh ng quy lu t ch t ch , ph c t p. Vì v y, chúng ta c n ph i hi u và n m ch c
các quy lu t đó đ v n d ng chúng vào trong s n xu t. ði u ki n t nhiên nh
hư ng ñ n vi c s n xu t lo i s n ph m gì? Ch t lư ng ra sao? Và cũng là cơ s
hình thành vùng s n xu t, vùng chun mơn hóa. V trí đ a lý cũng là y u t
quan tr ng cho vi c phát tri n s n xu t lúa ch t lư ng hàng hóa. V trí g n th

Trư ng ð i h c Nơng Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p …………………………….

6


trư ng tiêu th , giao thông thu n l i… là y u t l i th cho tiêu th và gi m chi
phí s n xu t, kích thích s n xu t phát tri n.
2.1.2.3 ði u ki n kinh t - xã h i
- Kinh t vùng: ði u ki n kinh t vùng s quy t đ nh các chính sách h tr
phát tri n nông nghi p như: H tr giá gi ng, v t tư trong s n xu t, t ch c các
l p t p hu n cho nông dân v k thu t thâm canh lúa ch t lư ng... nh m nâng
cao năng su t lúa, hi u qu kinh t và đ i s ng cho nơng dân.
- Lao ñ ng: S lư ng, ch t lư ng lao ñ ng, cơ c u lao ñ ng nh hư ng
khơng nh đ n phát tri n s n xu t lúa ch t lư ng, ñ c bi t là ch t lư ng lao đ ng

như: trình ñ hi u bi t, tay ngh , v n d ng ti n b khoa h c k thu t, trình đ
qu n lý kinh t … Do v y, ñ phát tri n s n xu t lúa ch t lư ng c n nâng cao dân
trí, b i dư ng và đào t o cán b cơng nhân lành ngh c v k thu t l n qu n lý
kinh t , ñưa ti n b khoa h c k thu t vào s n xu t, nh m phát tri n m t n n nông
nghi p hi n ñ i, b n v ng.
- Phong t c t p quán s n xu t: M i khu v c ñ a phương, m i dân t c có
phong t c t p quán s n xu t khác nhau s

nh hư ng nh t ñ nh ñ n phát tri n

ngành s n xu t lúa t i đ a phương đó. Vì th , vi c ñ u tư phát tri n s n xu t lúa
ch t lư ng t i ñ a phương nào c n quan tâm ñ n phong t c t p qn và văn hố
c a đ a phương đó.
- Cơ s h t ng giao thơng: Cơ s h t ng tác ñ ng nhi u m t ñ n phát
tri n kinh t xã h i trong đó có s n xu t nơng nghi p.

nh ng đ a phương có h

th ng giao thơng, cơ s h t ng t t là cơ s v ng ch c thúc ñ y s n xu t phát
tri n. ð c bi t, lúa ch t lư ng là lo i nơng s n mang tính hàng hóa cao nên cơ s
h t ng giao thơng càng có nh hư ng m nh m đ n q trình phát tri n s n xu t
lúa ch t lư ng.
- ði u ki n kinh t nông h : T t c nh ng ho t ñ ng nông nghi p và phi
Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p …………………………….

7


nơng nghi p

nơng thơn ch y u đư c th c hi n thông qua nông h . Do v y,

phát tri n s n xu t lúa ch t lư ng th c ch t là quá trình chuy n ñ i cơ c u cây
tr ng, th c hi n c i ti n s n xu t nơng nghi p

các h nh m đem l i thu nh p

cho nông dân.
2.1.2.4 Gi ng
Gi ng cây tr ng là khâu quan tr ng nh t trong s n xu t tr ng tr t. ð c
tính c a gi ng (ki u gen), y u t môi trư ng và k thu t canh tác quy t ñ nh
năng su t c a gi ng. S thay ñ i v khí h u, đ t, nư c nh hư ng r t l n ñ n
năng su t, ch t lư ng s n ph m. Vì v y, tính n đ nh và thích nghi c a gi ng v i
môi trư ng thư ng là ch tiêu ñư c s d ng ñ ñánh giá gi ng.
Gi ng lúa m i ñư c coi là gi ng lúa t t thì ph i có đ thu n cao, kh năng
ch ng ch u t t v i ñi u ki n ngo i c nh b t l i c a t ng vùng khí h u, ñ ng th i
ch u thâm canh, kháng sâu b nh h i, năng su t cao, ph m ch t t t và n ñ nh qua
nhi u th h .
2.1.2.5 Phân bón
Cây tr ng hút ch t dinh dư ng trong đ t và t phân bón ñ t o ra s n
ph m c a mình nh quá trình quang h p. Vì v y, s n ph m thu ho ch ph n ánh
tình hình ñ t ñai và vi c cung c p th c ăn cho cây. Phân bón là th c ăn c a cây
tr ng, thi u phân cây không th sinh trư ng và cho năng su t, ph m ch t cao.
Khi nghiên c u v k thu t bón phân cho cây tr ng, Vũ H u Yêm (1998)
cho r ng: bón phân cân đ i và v a ph i thì vi c bón phân có th làm tăng ch t
lư ng s n ph m. Thi u ch t dinh dư ng, bón phân khơng cân ñ i ho c quá nhu
c u c a cây ñ u làm gi m ch t lư ng s n ph m [31].
ð i v i cây lúa, phân bón có nh hư ng r t l n đ n ch t lư ng h t. Phân
đ m có nh hư ng tương ñ i m nh ñ n q trình t ng h p và tích lũy gluxit (mà
ch y u là tinh b t) c a cây lúa. Hàm lư ng tinh b t dư i tác ñ ng c a ñ m có

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p …………………………….

8


th gi m chút ít

các gi ng lúa chín s m, chín trung bình và có th tăng cao

m t s gi ng lúa chín mu n [35].
Khi nghiên c u v

nh hư ng c a li u lư ng phân bón N, P, K đ n t l

b c b ng và hàm lư ng amylose trong h t g o trên ñ t phèn Tr n Thanh Sơn
(2007) rút ra k t lu n: Phân lân và kali nh hư ng ñ n c t l b c b ng và hàm
lư ng amylose c a h t g o trong khi đó phân đ m có nh hư ng ñ n t l b c
b ng c a h t g o nhưng hàm lư ng amylose khác bi t khơng có ý nghĩa gi a các
cơng th c bón phân [21].
Khi nghiên c u nh hư ng c a phân N, P, K ñ n năng su t và ch t lư ng
lúa g o các tác gi có nh n xét: Lân nh hư ng ñ n s chuy n hóa ñư ng và b t
tích lũy v h t và các b ph n thu ho ch. Kali có vai trị làm tăng ph m ch t
nơng s n, tăng kích thư c h t [5]. Ch đ bón phân cân đ i đ y đ NPK khơng
nh ng làm tăng năng su t lúa mà còn c i thi n ch t lư ng g o rõ r t như làm
tăng t l g o nguyên, gi m ñ b c b ng, gi m ñ ñ c c a n i nhũ so v i ch đ
bón phân đơn đ c nh ng y u t N, P, K riêng r [14].
Ti n hành nghiên c u nh hư ng c a m c bón phân N, P, K đ n ph m
ch t g o Tr n Tr ng Th ng (1999) đưa ra k t lu n [22]:
- Khơng bón đ m ho c bón ít đ m trên n n (90 P2O5 + 60 K2O) kg/ha hàm
lư ng prôtêin trong h t g o th p và t l b c b ng cao. Tuy nhiên, n u bón ñ m

quá cao thì t l g o nguyên gi m và năng su t th p.
- N u không bón lân ho c bón ít lân trên n n (120 N + 60 K2O) kg/ha
cũng nh hư ng v các y u t ph m ch t g o dù khơng rõ r t.
- Bón kali trên n n (120 N + 90 P2O5) kg/ha cũng nh hư ng ñ n các y u
t ph m ch t g o.
Ch t lư ng dinh dư ng c a h t g o ngồi ph thu c vào đ c tính di truy n
c a gi ng cịn ch u nh hư ng rõ r t c a các bi n pháp tr ng tr t, lo i phân bón,
Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p …………………………….

9


lư ng phân bón và k thu t bón. Bón ph i h p cân đ i NPK có tác d ng làm
tăng ch t lư ng c a h t lên r t nhi u (Nguy n Văn Hi n, 1992) [10].
2.1.2.6 Quy trình k thu t
Trong quá trình s n xu t các bi n pháp k thu t có vai trị:
- Tăng kh năng sinh trư ng, phát tri n c a cây tr ng cũng như tăng năng
su t và ph m ch t nông s n. ðây là m c đích c a các bi n pháp k thu t nơng
nghi p, b i có bi n pháp k thu t thích h p khơng ch l i d ng t t nh t các y u
t t nhiên và mơi trư ng mà cịn phát huy vai trò c a gi ng, k thu t canh tác
cũng như cơng tác phịng ch ng d ch h i t ng h p.
- B o v môi trư ng và các h sinh thái, h n ch t i thi u tác h i c a sâu
b nh và s d ng thu c b o v th c v t t đó đ m b o ch t lư ng và đ an tồn
c a s n ph m.
- ði u hịa lao đ ng và vi c s d ng các v t tư: M i lo i cây tr ng c n
ph i qua các khâu gieo tr ng, chăm sóc… s d ng các v t tư công c khác nhau
tùy t ng giai đo n. Vì th khi s d ng các bi n pháp k thu t thích h p v i m t
lo i cây tr ng nào đó s t o ra vi c b trí ngu n nhân l c, v t tư m t cách h p lý
hơn và gi m tính th i v , nâng cao hi u qu s n xu t.
2.1.3 H th ng và phương pháp ti p c n trong nghiên c u

2.1.3.1 Khái ni m v h th ng
H th ng (Systems): Theo Nguy n T t C nh và cs (2008) [4], h th ng là
m t t p h p các ñ i tư ng, các thành ph n có quan h v i nhau, tương tác v i
nhau theo nh ng nguyên t c, nh ng cơ ch nào đó nhưng t n t i trong m t th
th ng nh t.
H th ng nông nghi p (Agricultural systems): là h th ng th b c ñư c
l ng vào nhau c a các h sinh thái nông nghi p, bao g m các y u t sinh thái,
Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p …………………………….

10


kinh t và con ngư i t ph m vi cánh đ ng đ n nơng tr i, vùng, qu c gia và th
gi i. ði u quan tr ng là th y rõ các m i quan h ràng bu c gi a các m c ph m
vi không gian khác nhau c a h th ng nông nghi p. Nghiên c u phát tri n h
th ng nông nghi p là s k t h p nghiên c u phát tri n k thu t nông nghi p vi
mơ

m c đ nơng tr i v i nghiên c u chính sách phát tri n nơng nghi p vĩ mơ

m c đ vùng, qu c gia và th gi i. S phát tri n nông tr i s là cơ s , n n t ng
cho s phát tri n nông nghi p vùng và qu c gia. Song s phát tri n đó l i ph
thu c và b chi ph i b i các y u t

các h th ng cao hơn như: vùng, qu c gia

và th gi i. Nh t là trong s n xu t nơng nghi p mang tính hàng hố cao như hi n
nay [4].
H th ng canh tác (Farming systems): là m t h th ng ñ c l p, n ñ nh c a
nh ng b trí s n xu t gi a các ho t ñ ng s n xu t c a nông h do ngư i nông dân

qu n lý, trong m i tương tác v i các đi u ki n mơi trư ng t nhiên, kinh t và xã
h i phù h p v i m c đích, nhu c u và ti m năng c a nông dân [4].
H th ng tr ng tr t: là h th ng con và là trung tâm c a HTCT, c u trúc
c a nó quy t ñ nh s ho t ñ ng c a các h ph khác như chăn nuôi, ch bi n,
ngành ngh . Nghiên c u h th ng tr ng tr t là m t v n ñ ph c t p vì nó liên
quan đ n các y u t mơi trư ng như đ t đai, khí h u, sâu b nh, m c đ u tư phân
bón, trình ñ khoa h c nông nghi p và v n ñ hi u ng h th ng c a h th ng
cây tr ng. Tuy nhiên, t t c nghiên c u trên đ u nh m m c đích s d ng có hi u
qu đ t đai và nâng cao năng su t cây tr ng (Nguy n Duy Tính, 1995) [25].
2.1.3.2 Phương pháp ti p c n trong nghiên c u
Ti p c n h th ng (System approach): ðây là phương pháp nghiên c u
dùng ñ xét các v n ñ trên quan ñi m h th ng, nó giúp cho s hi u bi t và gi i
thích các m i quan h tương tác gi a các s v t và hi n tư ng. Trư c ñây thư ng

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p …………………………….

11


áp d ng theo phương pháp ti p c n t trên xu ng. Phương pháp này t ra khơng
có hi u qu và nhà nghiên c u không th y h t ñư c các ñi u ki n c a nơng dân,
do gi i pháp đ xu t thư ng khơng phù h p và đư c thay th b ng phương pháp
đánh giá nơng thơn có s tham gia c a nơng dân (PRA).
* Phương pháp đánh giá có s tham gia c a nơng dân (PRA) g m:
- Phương pháp khơng dùng phi u đi u tra:
N i dung c a phương pháp là các nhà nghiên c u tìm hi u đ c đi m c a
đi m nghiên c u thơng qua các cư dân t i ch , nh ng quan sát, nh ng d ki n
hi n có, nh ng ngu n thông tin khác và t nh ng ngư i am hi u s vi c nh t
ho c các nhà nghiên c u v i nhau.
Ngu n thông tin c n thu th p:

+ Tài li u t các nghiên c u trư c có liên quan đ n vùng nghiên c u và
ph m vi nghiên c u.
+ Các d li u th c p: Bao g m các s li u khí tư ng, kinh t , xã h i... qua
đây, các nhà tr ng tr t có th ñánh giá ti m năng v m t sinh h c ho c k thu t
tr ng tr t thích h p cho m t cơ c u cây tr ng.
+ Quan sát tìm hi u đi m: Là cu c đi kh o sát nơng thơn đ tìm hi u v h
th ng tr ng tr t, chăn ni, kinh t - xã h i, qua đ y th m đ nh đ a đi m có phù
h p v i yêu c u nghiên c u hay khơng.
- Phương pháp dùng phi u đi u tra
Phi u ñi u tra là m t t p câu h i in s n dùng ñ thu th p nh ng d li u có
tính ch t s lư ng v tình tr ng s n xu t c a nông dân.
+ Th o câu h i: Ngôn ng dùng trong câu h i ph i th t ñơn gi n và d hi u
ñ ngư i ñư c ph ng v n có th tr l i m t cách tin c y và chính xác. Nh ng
câu h i v k thu t canh tác ph i liên quan đ n nơi nơng dân nơng v canh tác.

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p …………………………….

12


+ Nh ng thông tin c n thu th p: H th ng s n xu t và vi c tiêu th s n
ph m; l ch s n xu t và l ch cung c p lương th c; nguyên nhân bi n ñ ng năng
su t, phương pháp s n xu t ch y u; ñ t ñai, lao ñ ng và kh năng ti n v n; k
thu t tr ng tr t, k thu t chăn nuôi...
Như v y, b ng các phương pháp nghiên c u c a h th ng s giúp đánh giá
chính xác hi n tr ng c a vùng nghiên c u, trên cơ s đó đưa ra nh ng gi i pháp
phát tri n vùng nghiên c u m t cách thích h p, hi u qu .
2.2 Cơ s th c ti n
2.2.1 Tình hình s n xu t lúa trên th gi i và Vi t Nam
2.2.1.1 Tình hình s n xu t lúa trên th gi i

Lúa là m t lo i cây lương th c gi vai trò h t s c quan tr ng trong ñ i
s ng và s phát tri n c a hàng trăm tri u ngư i trên trái ñ t. Do v y, lúa ñư c
tr ng kh p nơi trên th gi i. Th ng kê c a t ch c lương th c th gi i (FAO,
2008) cho th y, di n tích tr ng lúa trên th gi i ñã gia tăng rõ r t t năm 1961
đ n 1980. Trong vịng 19 năm đó, di n tích tr ng lúa trên th gi i tăng bình quân
1,53 tri u ha/năm. T năm 1980, di n tích lúa tăng ch m và ñ t cao nh t vào
năm 1999 (156,8 tri u ha). T năm 2000 tr ñi di n tích tr ng lúa th gi i có xu
hư ng gi m d n, đ n năm 2005 cịn

m c 155,1 tri u ha và đư c duy trì n đ nh

cho t i nh ng năm g n ñây.
B ng 2.1: S n xu t lúa g o c a th gi i giai ño n 2005 - 2008
Ch tiêu

Năm 2005

Năm 2006

Năm 2007

Năm 2008

Di n tích (tri u ha)

154,83

155,79

155,81

155,71

Năng su t (t n/ha)

4,08

4,12

4,23

4,25

S n lư ng (tri u t n)

632,27

641,64

659,59

661,81

Ngu n: FAOSTAT.FAO

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p …………………………….

13

Qua b ng 2.1 có th nói, tình hình s n xu t lúa trên th gi i v n có xu
hư ng tăng nhưng m c đ tăng ch m. V năng su t, năm 2008 năng su t lúa th
gi i là 4,25 t n/ha, ch tăng lên 0,17 t n/ha. S n lư ng năm 2005 là 623,27 tri u
t n và ñ n năm 2008 là 661,81 tri u t n, tăng 38,54 tri u t n. V i t c ñ tăng dân
s như hi n nay c n ph i nâng cao hơn n a năng su t, s n lư ng cũng như ch t
lư ng lúa g o hơn n a m i ñ m b o ñư c v n ñ an ninh lương th c c a toàn xã
h i. Theo đ đốn c a FAO, trong vịng 30 năm t i, t ng s n lư ng lúa trên tồn
th gi i ph i tăng đư c 56% m i ñ m b o ñư c nhu c u lương th c cho m i
ngư i dân [38].
B ng 2.2: S n xu t lúa g o c a 10 nư c ñ ng ñ u th gi i
Năm 2006
Qu c Gia
Trung Qu c

Năm 2007

Di n tích Năng su t S n lư ng
(tri u ha) (t n/ha) (tri u t n)

Di n tích
(tri u ha)

Năng su t S n lư ng
(t n/ha) (tri u t n)

29,20

6,28

183,28

29,18

6,02

187,40

43,81

3,20

139,96

43,77

3,30

144,57

Indonexia

11,79

4,62

54,46

12,48

4,71

57,16

Banglades

10,58

3,85

40,77

10,73

4,11

43,06

Thái Lan

10,17

2,92

29,64

10,67

3,01

32,10

Vi t Nam

7,32

4,89

35,83

7,20

4,98

35,87

Myanmar

8,14

3,76

30,60

8,20

3,98

32,61

Philippines

4,16

3,69

15,33

4,27

3,98

16,24

Braxin

2,97

3,88

11,53

2,89

3,8

11,06

Nh t B n

1,69

6,34

10,70

1,67

6,51

10,89

nð

Ngu n: FAOSTAT.FAO
Cây lúa ñư c phân b r ng kh p trên th gi i. Theo th ng kê, trên th gi i có
kho ng trên 114 nư c tr ng lúa, trong đó 18 nư c có di n tích tr ng lúa trên

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p …………………………….

14


1.000.000 ha t p trung nhi u
ph thu c vào 8 nư c

các nư c châu Á, 85% s n lư ng lúa trên th gi i

châu Á: Thái Lan, Vi t Nam, Trung Qu c,

n ð ,

Indonexia, Banglades, Myanmar và Nh t B n; 31 nư c có di n tích tr ng lúa
trong kho ng 100.000 - 1.000.000 ha, trong đó có 27 nư c có năng su t trên 5
t n/ha, ñ ng ñ u là Ai C p (9,7 t n/ha), Úc (9,5 t n/ha), El Savador (7,9
t n/ha)[6].
Trong nh ng nư c có di n tích tr ng lúa nhi u nh t th gi i, ñ ng ñ u v n là
8 nư c châu Á là

n ð , Trung Qu c, Indonexia, Banglades, Thái Lan,

Myanmar, Vi t Nam, Philippines. Tuy nhiên, v năng su t ch có 2 nư c cao hơn
5 t n/ha là Trung Qu c và Nh t B n. Nư c có năng su t cao nh t là Nh t B n
v i 6,51 t n/ha, sau ñ n Trung Qu c v i 6,02 t n/ha. Tuy nhiên xét v s n lư ng
thì Trung Qu c l i là nư c ñ ng ñ u ñ t 187,40 tri u t n, ti p đó là

nð v i

s n lư ng ñ t 144,57 tri u t n. V di n tích, n ð là nư c có di n tích tr ng lúa
cao nh t v i 43,77 tri u ha, sau đó là Trung Qu c 29,18 tri u ha. M c dù năng
su t lúa

các nư c châu Á còn th p nhưng do di n tích s n xu t l n nên châu Á

v n là ngu n đóng góp r t quan tr ng cho s n lư ng lúa trên th gi i (trên 90%).
Như v y, có th nói châu Á là v a lúa quan tr ng nh t th gi i.
2.2.1.2 Tình hình s n xu t lúa

Vi t Nam

V i đi u ki n khí h u nhi t đ i r t thích h p ñ s n xu t lúa nư c nên t

bao ñ i nay cây lúa ñã tr thành cây lương th c ch y u, có ý nghĩa quan tr ng
trong n n kinh t và xã h i c a nư c ta.

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p …………………………….

15


B ng 2.3: Di n tích, năng su t, s n lư ng, tiêu th và xu t nh p kh u g o
c a Vi t Nam giai ño n t 1961 - 2010
Xu t - nh p
kh u

Di n tích
(1.000 ha)

Năng su t
(t n/ha)

S n lư ng
(tri u t n)

Tiêu th
(tri u t n)

1961

4744

1,90

8,99

5,98

-18

1965

4826

1,94

9,37

6,50

-329

1970

4724

2,15

10,17

7,04

-1260

1974

5111

2,16

11,02

7,80

-910

1975

4856

2,12

10,29

7,65

-0,35

1980

5600

2,08

11,65

7,72

-0,20

1985

5718

2,78

15,87

10,73

-0,34

1986

5703

2,80

16,00

9,69

-0,13

1990

6042

3,18

19,23

11,35

1,62

1995

6765

3,69

24,96

14,39

1,99

1999

7653

4,11

31,39

17,55

4,51

2000

7666

4,24

32,53

16,93

3,48

2001

7493

4,29

32,11

17,97

3,72

2002

7504

4,59

34,45

17,45

3,24

2003

7452

4,64

34,57

18,23

3,81

2004

7445

4,86

36,15

17,60

4,06

2005

7329

4,89

35,83

18,39

5,25

2006

7325

4,89

35,85

18,78

4,64

2007

7207

4,99

35,94

19,40

5,26

2008

7400

5,23

38,73

19150

4,75

2009

7440

5,23

38,90

21370

5,96

2010*

7518

5,30

39,90

-

>6,00

Năm

(tri u t n)

Ngu n: FAOSTAT Database; USDA 2009; Vietnam statistics Administration;
ư c tính đ n tháng 10 năm 2010
T trư c nh ng năm 1975, do nh hư ng c a chi n tranh và trình đ k
thu t l c h u nên năng su t lúa r t th p (20 - 21 t /ha). T 1975 - 1986 ñ t nư c
Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p …………………………….

16