Cho biết các yếu tố của môi trường tác động
lên quá trình quang hợp.
I) Ánh sáng
1) Cường độ
ánh sáng
?Cường độ ánh
sáng ảnh hưởng
thế nào đến
cường độ quang
hợp khi nồng độ
CO
2
bằng 0.01
và 0.32?
Cường độ quang hợp
(mgCO
2
/dm
2
/giờ)
Nồng độ CO2(%)
667
lux
2000
lux
6000
lux
18000
lux
0,01 0,32
Ảnh hưởng của cường độ ánh
sáng đến cường độ quang hợp
khi nồng độ CO
2
tăng
Dựa vào hình để phân tích mối quan hệ giữa quang hợp với
ánh sáng và cho biết điểm bù và điểm bão hoà ánh sáng là gì?
0
Io
Im
Cường độ ánh
sáng (lux)
Cường độ quang hợp
(mgCO
2
/dm
2
/giờ)
Điểm bão hoà
ánh sáng
Điểm bù ánh
sáng (I
qh
= I
hh
)
Điểm bù ánh sáng: cường độ ánh sáng
mà tại đó cường độ quang hợp cân bằng
với cường độ hô hấp.
Điểm bão hòa ánh sáng: là trị số ánh sáng
mà từ đó cường độ quang hợp không
tăng thêm dù cường độ ánh sáng tiếp tục
tăng.
Trong khoảng giữa điểm bù ánh sáng và
điểm bão hòa ánh sáng, cường độ quang
hợp tăng hầu như tỉ lệ thuận với cường
độ ánh sáng.
?Sự ảnh hưởng của cường độ ánh sáng đến quang
hợp không tác động riêng lẽ mà nằm trong mối
tương tác với các yếu tố khác của môi trường.
Vậy có cách nào để điều chỉnh ánh sáng cho trồng
trọt không?
Có thể trồng cây trong nhà kính đối với những
vùng ôn đới.
2) Quang phổ của ánh sáng
•
Các tia sáng khác nhau ảnh
hưởng không giống nhau đến
cường độ quang hợp.
•
Quang hợp chỉ xảy ra tại miền
ánh sáng xanh tím và miền
ánh sáng đỏ.
•
Các tia sáng xanh tím kích
thích sự tổng hợp aa, prôtêin.
•
Các tia sáng đỏ xúc tiến quá
trình hình thành cacbohidrat.
Diệp lục b
Diệp lục a
Thành phần ánh sáng biến động phụ thuộc :
Độ sâu (trong môi trường nước)
Thời gian của ngày: sáng sớm và chiều ánh
sáng có nhiều tia đỏ hơn; buổi trưa các tia
sáng có sóng ngắn (tia xanh, tia tím) tăng
lên.
Cây mọc dưới tán rừng thường chứa hàm
lượng diệp lục b cao giúp hấp thụ các tia
sáng có bước sóng ngắn trong điều kiện
thiếu tia sáng đỏ của ánh sáng khuếch tán.
II) Nồng độ CO
2
Điểm bão
hoà CO2
Nồng độ CO
2
(%)
Cường độ quang hợp
(mgCO
2
/dm
2
/giờ)
0,03 0,4
20
40
0
60
80
Cây bí đỏ
Cây đậu
Sự phụ thuộc của quang hợp vào nồng độ CO
2
-
Điểm bão hòa CO2: Khi nồng độ CO2 tối đa
để cường độ QH đạt cực đại.
-
- Nồng độ CO
2
trong không khí chiếm 0,03%.
- Nồng độ CO
2
thấp nhất mà cây bắt đầu
quang hợp là khoảng 0,008% - 0,01%, điểm
bão hoà CO
2
tối đa của cây thường là 0,4%.
- Nếu tăng dần nồng độ CO
2
lên đến trị số bão
hòa CO
2
thì cường độ quang hợp tăng dần.
Vượt quá trị số đó, cường độ quang hợp giảm.
III) Nước
Hãy cho biết vai trò của nước đối với quang
hợp?
+ Là nguyên liệu cho QH.
+ Điều tiết sự đóng mở khí khổng và nhiệt độ
của lá.
+ Là môi trường của các phản ứng sinh hóa
trong tế bào.
+ Là dung môi hòa tan các chất…
IV) Nhiệt độ
Nhiệt độ
0
C
Cường độ quang hợp
(mgCO
2
/dm
2
/giờ)
10 60
10
20
0
30
40
Cây
khoai
tây
Cà chua
Ảnh hưởng của nhiệt độ đến quang hợp
20 30 40 50
IV) Nhiệt độ
IV) Nhiệt độ
Nhiệt độ ảnh hưởng đến các phản ứng enzim
trong pha tối và pha sáng của quang hợp.
Mỗi loài thực vật có 1 nhiệt độ tối ưu, tại nhiệt
độ đó cường độ quang hợp là lớn nhất.
Cường độ quang hợp tăng theo nhiệt độ đến
giá trị tối ưu, trên ngưỡng đó cường độ quang
hợp giảm.
V) Nguyên tố khoáng
Nguyên tố khoáng ảnh hưởng nhiều mặt đến
quang hợp:
Tham gia cấu thành enzim quang hợp (N,P,S)
và diệp lục (Mg, N)
Điều tiết độ mở khí khổng cho CO
2
khuếch tán
vào lá (K)
Liên quan đến quang phân li nước (Mn,Cl),
Sự ảnh hưởng của các nhân tố ngoại
cảnh đến quang hợp tùy thuộc vào đặc
điểm của giống và loài cây.
Trong tự nhiên, các yếu tố môi trường
không tác dụng riêng lẻ lên quang hợp
mà là tác động phối hợp.
VI) Trồng cây duới ánh sáng nhân tạo
- Trồng cây dưới ánh sáng nhân tạo là sử dụng các
loại đèn (đèn nêon, đèn sợi đốt) thay cho ánh sáng
mặt trời trồng cây trong nhà.
- Uu điểm: khắc phục giá rét, sâu bệnh trong sản
xuất nông phẩm.
-
Ứng dụng: đảm bảo cung cấp rau tươi trong các
tháng mùa đông ở nước ôn đới. Tại Việt Nam: sản
xuất rau sạch, nuôi cấy mô thực vật, tạo cành
giâm
Thực hành
Câu 1: Điểm bù và điểm bão hoà ánh sáng ở cây
trên đồi trọc và cây dưới tán rừng có gì khác
nhau?
Cây trên đồi trọc có điểm bù và điểm bão hoà ánh
sáng cao hơn cây dưới tán rừng.
Câu 2: Có thể sử dụng quá trình trồng cây dưới ánh
sáng nhân tạo để giải thích hiện tượng gì?
HT hiệu ứng nhà kính, làm trái đất nóng lên.
Câu 3: Tại sao khi hái quả vào ngày trời nắng lại
ngọt hơn ngày trời mưa?
0
Điểm bão
hoà CO2
Nồng độ CO
2
(%)
Cường độ quang
hợp
(mgCO
2
/dm
2
/giờ)
Phân tích hình trên để thấy rõ mối quan hệ giữa quang
hợp và nồng độ CO
2
và cho biết trị số bão hoà CO
2
là gì?
II) Nồng độ CO
2