quản lý thời gian

CHƯƠNG I: THỜI GIAN
1. Khái quát chung
Bước vào đại học là tấm vé mà bất kì những người học sinh nào cũng hằng mơ
ước, thế nhưng biết rằng thời gian là thứ luôn tuần hoàn và công bằng với mọi
người, nhưng việc quản lí, phân bổ thời gian ở mỗi cấp học là khác nhau. Cho
nên, nếu chúng ta không biết cách xử lí, không biết cách vận dụng thì chúng ta sẽ
dễ rơi vào những cạm bẫy thời gian, vướng mắc vào nhưng chuyện làm ta khó có
cách xử lí nhanh gọn và dễ dàng. Do vậy, ta phải hiểu được tầm quan trọng của
thời gian, hiểu được hệ thống quản lí thời gian, những vướng mắc khi ta thực
hành quản lí và lập kế hoạch về thời gian. Có như thế, ta mới có được ít nhất là
một hành trang vững chắc để tiếp tục đi vào giảng đường đại học, tiếp tục học
tiếp những môn học, và tiếp tục làm việc cho dẫu áp lực công việc, áp lực học tập
có lớn đến đâu chăng nữa. Nhờ vậy, ta có thế lấy được kết quả tốt hớn, công việc
của ta hiệu quả hơn mà không ảnh hưởng tới sức khỏe của ta. Trong buổi tọa đàm
“ Kỹ năng quản lí thời gian” diễn ra tại Học viện Hà Nội mới đây, đã mang đến
cho các bạn sinh viên nhiều kỹ năng chia sẻ từ người thành công. Như theo thầy
Phan Quốc Việt – Tổng giám đốc tập đoàn Tâm Việt- chia sẻ: “Chỉ những thói
quen tốt mới đè bẹp được thói quen xấu”. Thầy còn nói muốn tránh được những
cám dỗ dành nhiều thời gian vào các giờ chơi, bạn hãy tập cho mình một thói
quen tốt, và kiên trì theo đuổi nó. Theo Tiến sĩ Nguyễn Lê Minh – chuyên gia tư
vấn về lao động và việc làm – cho rằng: “Quản lí thời gian tốt là biết cách sử
dụng thời gian có hiệu quả, biết tranh thủ thời gian, mọi lúc mọi nơi, học thật
nhiều để có thời gian chơi”. Việc học sẽ hiệu quả hơn nếu biết cách vừa học vừa
chơi, “Sẽ có rất nhiều công việc khiến bạn nản lòng, hãy cố gắng tìm niềm đam
mê trong công việc đó, khiến nó không còn trở thành gánh nặng để có thể hoàn
thành tốt, hiệu quả, tiết kiệm thời gian” là chia sẻ của anh Cao Duy Phong – chủ
tịch tập đoàn Hà Nội Sài Gòn (Hasaico).
2. Thời gian là gì?
1
2.1. Khái niệm
Một trong ba thứ quan trọng trong đời mà một khi nó đã ra đi thì không bao giờ

lấy lại được đó là: Thời gian. Vậy thời gian là gì mà nó quan trọng? Đây là một
câu hỏi mà khi nhắc đến thì ta khó có thể mà trả lời được, bởi khái niệm của nó
rất đa dạng và nhiều hàm nghĩa.
Nói về thời gian cho một đợi người, Kinh Thánh chép rằng:
“Tuổi tác chúng tôi thọ được bảy mươi,
Nếu mạnh khỏe thì tám mươi,
Nhưng sự kiêu căng của chúng chỉ là lao khổ và buồn thảm;
Vì đời sống thoáng qua, rồi chúng tôi bay mất đi”. ( Thi Thiên 90:10)
Thật vậy, thời gian quả là một bí mật lớn, chúng ta cảm nhận nó trôi qua.
Chúng ta đo đạc tiến trình của nó với những dụng cụ đo lường tinh vi. Chúng ta
đánh dấu những hành trình của nó và đọc lại các dấu vết lưu trữ thời gian để lại
nhưng có điều chúng ta khó có thể nói, đó là định nghĩa về thời gian.
Khó có ai có thể định nghĩa thời gian là gì? Nói về không gian và thời
gian, dường như nó là khái niệm khá quen thuộc và thong dụng trong đời sống
của tất cả mọi người. Chắc hẳn không ai lại nghĩ rằng mình chưa hiểu thế nào là
không gian, là thời gian vì nó đã quá đương nhiên rồi. Giống như hiện giờ, tôi
đang tồn tại, dường như không ai nói với tôi thì tôi cũng biết tôi đang sống và ít
năm nữa tôi sẽ phải chết. Tất cả những gì diễn ra khi tôi sống đều là diễn biến
theo cái gọi là thời gian và những thứ xung quanh tôi, có khoảng cách, kích
thước… gọi là không gian. Chỉ có khi tôi chết thì không gian và thời gian mới trở
thành vô nghĩa đối với tôi. Nghe qua và nghĩ lại thì thật đơn giản, thậm chí hầu
hết con người ta cũng chẳng bao giờ nghĩ làm gì, cũng như không ai phí thời giờ
để ngồi nghĩ xem mình đã sinh ra để làm gì và cuộc sống của mỗi người có thật
sự có ý nghĩa không.
Do vậy, tùy vào ngành nghề, tùy vào đối tượng mà ta đang muốn truyền
tải thì ta có những định nghĩa về thời gian như sau:
2
* Xét về Kinh Thánh: Cái bong soi trên cái dĩa đồng hồ mặt trời, tiếng gõ
nhịp của chiếc đồng hồ treo tường, nắm cát đang chảy tuột xuống, ngày và đêm,
mùa hạ và mùa đông, ngày, tháng, năm, rồi thế kỉ - những điều này chỉ là dấu

hiệu bên ngoài, là những đơn vị đo lường thời gian, chứ không phải chính là thời
gian. Khoa học hiện đại đang cố gắng định nghĩa thời gian, biểu diễn thời gian
bằng phương trình toán học trừu tượng, thậm chí xem thời gian là thứ nguyên thứ
tư của không gian bốn chiều.
Kinh thánh còn dạy rằng thời gian và đời sống gắn liền với nhau. Hình
như cả vũ trụ này được dựng lên để đo lường thời gian. Thế giới thiên nhiên là
một cái xưởng khồng lồ sản xuất đủ các loại đồng hồ liên tục gõ nhịp ngày đêm.
Nhịp đập của trái tim đánh dấu những phút giây thoáng qua, chu kì vận hành của
Trái Đất đánh dấu ngày và đêm, trăng tròn rồi trăng khuyết đánh dấu chu kì của
tháng, sự vận chuyển của các hành tinh và ngôi sao đánh dấu một năm, một thế kỉ
đã vụt trôi…Khoa địa chất tìm tìm hiểu các vết nhăn thời gian lưu lại trên bề mặt
Trái Đất, khoa thiên văn tìm hiểu sự vận hành của chiếc đồng hồ vũ trụ khổng lồ,
khoa địa chất tìm lại dấu vết thời gian qua những di tích còn lại từ thời cổ xưa.
Thời gian còn là một tên trộm tinh quái. Thời gian ăn trộm nét trẻ trung trên
khuôn mặt chúng ta, tước đoạt sức khỏe và những gì còn sót lại cuối cùng của
một đời người…
Dưới quan điểm của Kinh Thánh, tức lời của Đấng Tạo hóa thì thời gian
mang ba ý nghĩa:
Thứ nhất, thời gian là sự tin cậy hay ủy thác. Đấng Tạo Hóa ban cho mỗi
chúng ta một thời lượng nhất định trong cuộc đời này, các bạn và tôi có đang sử
dụng thời lượng này như thế nào và cho việc gì? Chúng ta đang có phung phí thời
gian hay đang trân quý mỗi phút giây? Sứ đồ Phao-lô có khuyên: “Hãy tận dụng
thời giờ” ( Ê-phê-sô 5:16). Mà thật vậy, chúng ta chỉ tận dụng thời giờ để gặt hái
một kết quả nào đó chứ không thể “làm sống” lại thời gian đã trôi qua.
Thứ hai, thời gian là một cuộc trắc nghiệm, giả sử tôi hỏi bạn rằng, bạn sẽ
định làm gì vào 12 giờ trưa ngày hôm qua, chắc bạn nghĩ tôi hơi bị lãng trí rồi, vì
3
ngay trong hiện tại, đâu ai có thể hoạch định một việc gì đã xảy ra rồi trong quá
khứ. Nhưng giả sử tôi hỏi bạn rằng, bạn sẽ dự định làm gì vào 12 giờ trưa ngày
mai, thì bạn sẽ trả lời bạn có thể làm điều này, có thể làm điều kia. Chúng ta

không thể thay đổi những gì đã xảy ra rồi trong quá khứ, nhưng chúng ta có
quyền lựa chọn làm việc gì cho những thời điểm trong tương lai và những lựa
chọn này phản ánh tinh thần đạo đức. Có vô số những lựa chọn trong cuộc đời
của bạn và tôi. Chúng ta chọn làm gì vào những phút giây sắp tới?, chúng ta lựa
chọn thành thật hay giả dối?, chúng ta lựa chọn điều lành hay điều ác?, chúng ta
chọn sống cho tha nhân hay chọn sống cho chính mình? Thời gian, tự nó không
tốt mà cũng không xấu, nhưng thời gian trở nên tốt hay xấu là do sự lựa chọn của
mỗi chúng ta. Do vậy, thời gian là một cuộc trắc nghiệm có tính quyết định, sàng
sảy mỗi chúng ta qua từng phút từng giây của cuộc đời.
Thứ ba, thời gian là một cuộc hẹn. Thời gian cho chúng ta cơ hội để nhận
ra Đấng dựng nên mình, là dịp tiện để bước vào mối liên hệ với Thiên Chúa.
* Xét về khoa học:
Nếu quá trình lý hóa nói chung, cũng như tương tác giữa các hạt cơ bản được đơn
giản bằng một từ “ quá trình” thì thời gian cũng được định nghĩa như sau:
“Thời gian là một thuộc tính của tự nhiện, nó đặc trưng cho trật tự và mức độ của
các quá trình”. Nói dễ hiểu hơn, thời gian là một khái niệm cho ra biết trận tự của
các diễn biến. Giữa hai sự kiện A và B, sự kiện nào có trước, sự kiện nào có sau.
Nó cũng cho phép ta có một đại lượng để đo khoảng đo khoảng trống giữa các sự
kiện đó. Thứ tự của các quá trình cũng là quá trình của quan hệ nhân – quả mà ta
thấy hằng ngày. Quan hệ nhân – quả là một tính chất cơ bản và hết sức quan
trọng của thời gian mà chỉ do nó mà những biến đổi theo thời gian chỉ xảy ra theo
một chiều nhất định.
* Bên cạnh đó, thời gian còn là một khái niệm triết học, chỉ sự biến đổi nhanh hay
chậm, kế tiếp nhau theo một trật tự nhất định. Thời gian cho mỗi người là như
nhau và chúng ta không có thể cất giữ hoặc níu kéo.
2.2 Tính tương đối của thời gian
4
Thời gian có nghĩa khác nhau trong từng giai đoạn lịch sử:
- Thời thượng cổ nếp sống mộc mạc, đơn sơ thì thời gian được tính theo sự vận
hành của mặt trăng và mặt trời.

- Thời nay thì con người đang sống vội vã trong một thế giới hiện đại, thời gian
được tính theo đồng hồ một cách chính xác, tạo ra những phương tiện do đến
được một phần tỉ, một phần triệu của một giây đồng hồ. Con người đang sống vội
vã trong từng giây, từng phút.
- Thời gian cũng mang tính tương đối, với nông dân cày ruộng, thì thời gian được
tính theo chu kì của mặt trăng, đối với những nhà kinh doanh thì thời gian là tiền
bạc, tiền bạc là vua, đối với các nhà khoa học thì thời gian hay đổi theo vận tốc,
đối với bác sĩ thời gian là từng giây phút cứu lấy mạng sống con người, đối với
Thiền sư, khi ngồi thiền thì thời gian sẽ ngừng lại, và không tồn tại, vì khi tư
tưởng ngưng đọng thì thời gian cũng sẽ biến mất, lúc đó không còn sự so sánh
giây phút trước với giây phút sau đó… Trong bài Vật bất thiên của Triệu Luận,
một trong những đoạn liên hệ đến vấn để hữu thể và thời gian như sau: “ Sự sanh
tử luân hồi, mùa đông mùa hè thay phiên biến đổi, hình như có vật lưu động, ấy
là sự hiểu biết của người thường, nhưng tôi thời nói chẳng phải vậy. Tại sao?
Kinh Phóng Quang Bát Nhã nói: “Các pháp chẳng có khứ lai, chẳng có pháp nào
động chuyển cả” (nghĩa là không có thời gian).
2.3 Các loại thời gian
Thời gian là một phạm trù triết học, theo sự phát triển của các ngành khoa học
khác nhau thì thời gian cũng có các khái niệm khác nhau như thời gian tâm lí
5
(triết học), thời gian sinh lí (sinh lí học), thời gian thiên văn (thiên văn học), thời
gian địa chất (khảo cổ học), sự tiến bộ của khoa học làm cho thời gian thêm đa
dạng và chính xác.
2.3.1 Thời gian tâm lí: mang tính chủ quan, ví dụ như khi anh ngồi gần
một cô gái đẹp thì thời gian trôi qua rất nhanh, nhưng khi anh ngồi tù thì thời
gian như vô tận (nhất nhật tại tù, thiên thu tại ngoại). Một đạo sư của thế kỉ 20
– Krishnamurti trong khi trao đổi với nhà vật lí lượng tử David Bohm đã phát
biểu: “Cái trở thành là cái tệ hại nhất, đó là thời gian, đó là nguồn gốc đích
thực của mọi nguồn xung đột”, và ông đã lên án rằng thời gian tâm lí là xung
đột, thời gian là kẻ thù của con người?

2.3.2 Thời gian sinh lí: thường thì không đều, có người già trước tuổi, có
người trẻ hơn so với tuổi tác, có người tuồi cao mà tâm hồn vẫn còn trẻ. Sinh
lí học cho rằng thời gian phản ánh các đặc tính liên hệ với môi trường, khái
niệm này được mô tả bằng đồng hồ sinh học, các sinh vật và động vật có khả
năng đo thời gian, tiến trình sống của chúng được xác định bởi các nhịp hằng
ngày, theo chu kì sinh học.
Người ta có thể chứng minh rằng trong các sinh vật, nhịp sinh học của chúng
được định bởi các sự biến đổi có nhịp của môi trường địa chất ( nhà thực vật
học Linne đã làm một “ đồng hồ hoa”, ông trồng nhiều bồn hoa, và mỗi bồn
một loài nở vào một giờ trong ngày. Tiến sĩ Douglass đã nghiên cứu các vòng
tăng trường hằng năm của những cây thông vàng ở Arizona (USA) và nhận
thấy các tế bào gỗ sinh vào mùa xuân và đầu mùa hạ, lúc có mưa thì lớn và
tròn, bao bọc bởi một vách mỏng có màu nhạt, sinh ra vào lúc giữa hạ sang
thu thì ngày càng nhỏ, dẹt). Douglass không phải là một nhà thực vật học mà
là một nhà thiên văn học, ông nhận thấy các vết đen trên mặt trời theo chu kì
hoạt động 11 năm của chúng có liên quan đến sự phát triển của cây cối trên
địa cầu, nó đã để lại dấu hiệu trên cây cối, các vòng trên cây đã cho biết độ
tuổi trên cây. Khám phá này của ông được dùng làm phương pháp đo thời
gian rất có ích cho khảo cổ học.
6