thuyết trình sinh học -điện thế hoạt động và sự lan truyền xung thần kinh (2)

Tiết 30- Bài 29
I. Điện thế hoạt động
1. Đồ thị điện thế hoạt động
Quan sát đồ thị và nhận xét về điện thế nghỉ của Mực ống ( giai
đoạn A-B ) và sự biến đổi điện thế khi TB bị kích thích ( Giai đoạn
B-C , C-D và D-E )
+50
+40
+30
+20
+10
0
-10
-30
-50
-70
-80
0 1 2 3 4 5 6
A B C D E
Khi nào TBTK xuất hiện điện thế hoạt động?
Điện thế hoạt động xuất hiện khi TBTK hưng phấn . Khi bị kích thích điện
thế nghỉ biến đổi thành điện thế hoạt động .
I. Điện thế hoạt động
Điện thế hoạt động xuất hiện khi TBTK hưng phấn khi bị kích thích điện
thế nghỉ biến đổi thành điện thế hoạt động .
1. Đồ thị điện thế hoạt động
Giai đoạn A-B: Điện thế nghỉ ( Ở Mực ống khoảng -70mV)
Giai đoạn B-C: Giai đoạn mất phân cực ( Khử cực ) Điện thế từ -70mV đến
0mV.
Giai đoạn C-D: Giai đoạn đảo cực . Điện thế từ 0mV đến + 30mV rồi lại về 0mV

Giai đoạn D-E: giai đoạn tái phân cực . Điện thế từ 0mv đến -70mV
+50
+40
+30
+20
+10
0
-10
-30
-50
-70
-80
0 1 2 3 4 5 6
A B C D E
ĐT nghỉ
gđ mất phân cực
gđ đảo cực
gđ tái phân cực
2. Cơ chế hình thành điện thế hoạt động
Quan sát hình vẽ sau và cho biết
-
ở giai đoạn mất phân cực và giai đoạn đảo cực loại ion nào đi
qua màng tế bào và sự di chuyển đó có ý nghĩa gì ?
-
ở giai đoạn tái phân cực , loại ion nào đi qua màng tế bào và
sự di chuyển đó có ý nghĩa gì ?
2. Cơ chế hình thành điện thế hoạt động
Màng TB Màng TB
Bên trong TB
Bên ngoài TB Bên trong TB Bên ngoài TB

Cổng K
+

đóng
Cổng Na
+
mở
Cổng K
+
mở
Cổng Na
+
đóng
Na
+
Na
+
Na
+
Na
+
Na
+
Na
+
Na
+
Na
+
Na

+
Na
+
Na
+
Na
+
Na
+
Na
+
Na
+
Na
+
Na
+
Na
+
Na
+
Na
+
K
+
K
+
K
+
K

+
K
+
K
+
K
+
K
+
K
+
K
+
K
+
K
+
K
+
K
+
K
+
K
+
Cơ chế hình thành điện thế hoạt động
Gđ mất phân
cực và đảo cực
Gđ tái phân cực
K

+
2. Cơ chế hình thành điện thế hoạt động
- ở giai đoạn mất phân cực và đảo cực ion Na
+
khuếch tán qua
MTB vào bên trong TB làm trung hoà điện tích âm ở mặt trong TB
gây nên hiện tượng mất phân cực sau đó ion Na
+
dư thừa làm
cho mặt trong TB tích điện dương gây nên hiện tượng đảo cực .

2. Cơ chế hình thành điện thế hoạt động
Màng TB Màng TB
Bên trong TB
Bên ngoài TB Bên trong TB Bên ngoài TB
Cổng K
+

đóng
Cổng Na
+
mở
Cổng K
+
mở
Cổng Na
+
đóng
Na
+

Na
+
Na
+
Na
+
Na
+
Na
+
Na
+
Na
+
Na
+
Na
+
Na
+
Na
+
Na
+
Na
+
Na
+
Na
+

Na
+
Na
+
Na
+
Na
+
K
+
K
+
K
+
K
+
K
+
K
+
K
+
K
+
K
+
K
+
K
+

K
+
K
+
K
+
K
+
K
+
Cơ chế hình thành điện thế hoạt động
Gđ mất phân
cực và đảo cực
Gđ tái phân cực
K
+
2. Cơ chế hình thành điện thế hoạt động
- ở giai đoạn mất phân cực và đảo cực ion Na
+
khuếch tán qua
MTB vào bên trong TB làm trung hoà điện tích âm ở mặt trong TB
gây nên hiện tượng mất phân cực sau đó ion Na
+
dư thừa làm
cho mặt trong TB tích điện dương gây nên hiện tượng đảo cực .

- ở giai đoạn tái phân cực ion K
+
đi qua màng tế bào làm cho
mặt trong màng tế bào tích điện âm và mặt ngoài màng tế bào

tích điện dương
Vậy điện thế hoạt động được hình thành như thế nào
Cơ chế hình thành điện thế hoạt động
-
Khi bị kích thích , cổng Na
+
mở rộng nên Na
+
khuếch tán qua màng tế
bào vào bên trong màng tế bào gây nên hiện tượng mất phân cực và
đảo cực .
-
Tiếp đó cổng K
+
mở, còn cổng Na
+
đóng , K
+
đi qua màng tế bào ra
ngoài dẫn đến tái phân cực.
Kết luận : Điện thế hoạt động là sự biến đổi điện thế nghỉ từ phân
cực sang mất phân cực , đảo cực và tái phân cực
II. Lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh
Điện thế hoạt động khi xuất hiện được gọi là xung thần kinh ( xung điện
) . Xung thần kinh khi xuất hiện sẽ lan truyền dọc theo sợi thần kinh
Phân ch quá trình lan
truyền xung thần kinh trên
sợi thần kinh không có bao
mielin ?
Nghiên cứu SGK và hoàn

thành bảng so sánh sau
Sự lan truyền xung TK trên sợi TK có và không có bao miêlin là
khác nhau.
++++++

++++++

+++++++

+++++++

+++++++

+++++++

+++++++

+++++++

++++++

+++++++

+++++++

+++++++

++++++

++++++

1 2 3 4 5
++++++

++++++

++++++

++++++

Đặc điểm Lan truyền xung TK trên sợi TK không có
bao miêlin
Lan truyền xung TK trên sợi TK
có bao mielin
Đặc điểm
cấu tạo
Cơ chế lan
truyền

Đặc điểm
lan truyền
Tốc độ lan
truyền
Sợi TK không có bao mielin bao bọc
-
Sợi TK có bao miêlin bao bọc.
- Bao mielin bao bọc không liên
tục mà ngắt quãng tạo thành
các eo Ranvie
-

Tại điểm kích thích , cổng Na
+
gây nên
hiện tượng mất phân cực và đảo cực
làm mặt trong màng TB 9ch điện
dương. Theo quy luật lan truyền
,dòng điện truyền đến điểm bên cạnh
gây nên hiện tượng đảo cực ở điểm
đó .
- Xung TK lan truyền do sự mất phân
cực , đảo cực và tái phân cực
Xung thần kinh lan truyền do
hiện tượng mất phân cực , đảo
cực và tái phân cực từ Ranvie
này sang eo Ranvie khác
Xung TK lan truyền theo kiểu
nhảy cóc từ eo Ranvie này sang
eo Ranvie khác
Xung TK lan truyền liên tục từ vùng
này sang vùng khác kề bên.
Nhanh hơn
Chậm hơn
Tại sao xung thần kinh lan truyền trên sợi TK có bao
mielin lại theo kiểu nhảy cóc?
Xung TK lan truyền theo các bó sợi TK có bao mielin
từ vỏ não đến các cơ ngón chân , làm các ngón chân
co lại. Hãy tính thời gian xung TK lan truyền từ vỏ
não đến cơ ngón chân( cho biết chiều cao của Người
nào đó là 1,6 m, tốc độ lan truyền là 100 m/giây )
Củng cố

Câu 1 : Điện thế hoạt động xuất hiện khi
a.TBTK bị kích thích
b. TBTK nghỉ
c. TB cơ dãn
d. Cả a, b, và c
Câu 2:
1- giai đoạn đảo cực
2. giai đoạn khử cực
3. giai đoạn tái phân cực
Quá trình hình thành điện thế hoạt động diễn ra như sau
a.2-1-3
b.1-2-3
c.3-2-1
d.2-3-1
Củng cố
Câu 3: Tốc độ lan truyền xung TK trên sợi TK không có bao
mielin………… tốc độ lan truyền xung TK trên sợi TK có bao mielin
a.Tương đương
b.Nhanh hơn
c.Chậm hơn
d.Bằng nhau
Câu 4: Ghép cấu tạo và đặc điểm của các kiểu lan truyền xung thần kinh
Lan truyền xung TK trên
sợi TK không có bao mielin
Lan truyền xung TK trên sợi
TK có bao mielin
Tốc độ lan truyền chậm
Có các eo Ranvie
Tốc độ lan truyền nhanh
Truyền xung TK theo kiểu nhảy cóc

Xung TK truyền liên tục từ điểm
này sang điểm khác lân cận
Củng cố
-
Điện thế hoạt động là sự biến đổi điện thế nghỉ ở màng tế
bào từ phân cực sang mất phân cực , đảo cực và tái phân
cực.
-
Trên sợi TK không có bao mielin , xung thần kinh lan truyền
liên tục từ vùng này sang vùng khác
-
Trên sợi TK có bao mielin , xung TK lan truyền nhảy cóc từ
eo Ranvie này sang eo Ranvie khác .
Tiết 30- Bài 29 Điện thế hoạt động và sự lan truyền xung thần kinh
I. Điện thế hoạt động
1. Đồ thị điện thế hoạt động
2. Cơ chế hình thành điện thế hoạt động
II. Lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh
1. Lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh không
có bao mielin
2. Lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh có bao
mielin
Bài tập về nhà
-
Trả lời các câu hỏi cuối bài
-
Xung thần kinh lan truyền trên sợi thần kinh do hiện tượng khử
cực , đảo cực và tái phân cực . Vậy khi truyền đến tận cùng của
sợi thần kinh thì xung thần kinh lan truyền tiếp bằng cách nào?
Tiết 30- Bài 29 Điện thế hoạt động và sự lan truyền xung thần kinh

I. Điện thế hoạt động
1. Đồ thị điện thế hoạt động
2. Cơ chế hình thành điện thế hoạt động
II. Lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh
1. Lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh không
có bao mielin
2. Lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh có bao
mielin
Chân thành cảm ơn !