TiÕt 10: T¬ng t¸c gen vµ t¸c ®éng ®a hiÖu cña gen
KiÓm tra bµi cò:
C©u 1:
!"!
C©u 2:
Tr¶ lêi: “
!""#!
$”
%& ''()*+,- .
/(012345 -637!.8-
.!#!#-9:6;63-49+-<
=
-<
>
.(
"#!$?8@'A
%BCD37#!:!:9E!
ư7 D.FG6A2!5CDH7!)A
#$%&'()!*+!,#-./01$
2!&345!-6789:*);ư<$=!$>?;(<
$='@A'B"!%5
Tr¶ lêi: 137!!$#*>
I
-137! 9#I
I
-2@'
9#*J=K>K=L
I
-2@' 9"#*JIK=L
I
TiÕt 10: T¬ng t¸c gen vµ t¸c ®éng ®a hiÖu cña gen
C-@(%'*C-@(%'*
DE)F!=G!'5$5BB
BH@FI)F(%"!)JK"!
'=$BL
MN O C 5$
? $ P
P $ (%
'
QF!$4O'
78 $ P P
$'!'
'/!'
RS*E)F!=
G! ' 5$ 5B
BB
-
Gen alen: hai alen của cùng 1 gen H++T!!T+!L
- Gen không alen: hai alen thuộc 2 lôcut khác nhau H+,T+T!,L
R@5$?S(%'P)F(%G!
!'/'!H#UN)F(%G!
'/!'L
A
,
A
,
V'/!'
V'!'
→W!'XY'&(%Z!'$
5[3$$T5[3/$$$3\5
.4O*
6! !' X Y
'H.Q!'+!L&
(% Z !
'$G$
TiÕt 10: T¬ng t¸c gen vµ t¸c ®éng ®a hiÖu cña gen
C-@(%'*C-@(%'*
RS*E)F!=
G! ' 5$ 5B
BB
E!8WU]&$!5^Z!
D_
W
&Y`1<'$AHa*bL→_
Y
:<W3
'H+!,Lc5W3?@(%\!-(
d_
W
Y`1<'=/$e$=BZAHa*
f*f*YLA$W$=B-(8)^$!$W
3':TJP5c*
Y-@(%1)*
Y-@(%1)*
!-@4*
]
6$!5^96$!5^
_
Y
Yggh6$!i ?!&$_
Y
FOI
_
W
ZAB≈a6$!i*b6$!5^
→
.8J4P
J5$2!
5(P$
-VJ4*
RP5$'&3\jJW'5+,c
5W?@!)k:B6$!iH+D,DL
RP5$'A&Y5$W'5$3/&'
5$)k:B6$!5^H+Dl!!,Dl!!L
?% \ ! 5$
2!5 P
(P$
TiÕt 10: T¬ng t¸c gen vµ t¸c ®éng ®a hiÖu cña gen
C-@(%'*C-@(%'*
RS*E)F!=
G! ' 5$ 5B
BB
D _
W
& Y` 1 < → _
Y
:
<W3'H+!,L
c 5 W 3 ?@ (%
\!-(d_
W
Y`1<'=/$
e$=BZAHa*
f*f* YLA$W$=
B-.8)^$!
$W3':
Y-@(%1)*
Y-@(%1)*
!-@4*
]
6$!5^96$!5^
_
Y
Yggh6$!i
#$_
Y
FOI
_
W
S6*≈a6-i*b6-5^
-VJ4*
-?%\!
]
6$!@5^++
!-@4*
-VJ4*
6$!@5^!!,,x
V
+
!,
_
Y
+!,HYggh6$!MiL
V
_Y
+, + !, !
+,
_
W
+ !, !
+,
+
!,
!
+!,
+!,, +!,
+!
!!,, !!,
!!!!,
++,++,,
++++,
+!,, +!,
+!+!,
+!,
+!,, +!,++,++,,
++,
+!,, +!,
+!,
YH!!L
m*@ASVnS6
92 A
'Bd_
W
aH+D,DL
fH+DL
fH!!,DL
Y!!
W+!
Y!!,,
W!!,
W+!,,
W++,
Y++,,
Y++
e+!,
@5^
@5^
@5^
Mi
TiÕt 10: T¬ng t¸c gen vµ t¸c ®éng ®a hiÖu cña gen
C-@(%'*C-@(%'*
RS*E)F!=
G! ' 5$ 5B
BB
Y-@(%1)*
Y-@(%1)*
!-@4*
-VJ4*
-?%\!
!-@4*
-VJ4*
H@o→_
Y
_
W
L
YH!!L
m*@ASVnS6d_
W
fH+DL
fH!!,DL
Y!!
W+!
Y!!,,
W!!,
W+!,,
Y++
6$!@5^
6$!@5^
6$!@5^
-?%\!
aH+D,DL
W++,
Y++,,
e+!,
6$!Mi
$AHa*bL5$FP!U3A
(AHa*`*YL$3Ha*f*eL4O*
S!W04J5U]Z!-_
Y
(<YgghJp-
#$_
Y
!$IZ!d_
W
(<f$=B
'$A*a]Y`JQp*`]Y`J@5U*Y]Y`JQ
678J4P)%\!o→_W
M3N*S/A&'c5?@!Z
(%Z!J'c5XY?@q
(%Z!(5I&
→(8AHa*bLTHa*`*YL
!8 Ha* f* eL P =
"!AHa*f*f*YLrEEME
.8 P $
(%
1)
TiÕt 10: T¬ng t¸c gen vµ t¸c ®éng ®a hiÖu cña gen
C-@(%'*C-@(%'*
RS*E)F!=
G! ' 5$ 5B
BB
Y-@(%1)*
Y-@(%1)*
!-@4*
-VJ4*
-?%\!
!-@4*
-VJ4*
H@o→_
Y
_
W
L
-S*
-?%\!
.8P$
(%
1)
-S*
E"!W!8'/!'05$XY
'sP9IYBZ
E "! W !8
' / !' 0
5$XY'sP
9IYBZ
TiÕt 10: T¬ng t¸c gen vµ t¸c ®éng ®a hiÖu cña gen
W-@(%*C-@(%'*
RS*E)F!=
G! ' 5$ 5B
BB
Y-@(%1)*
-?%\!
!-@4*
-VJ4*
H@o→_
Y
_
W
L
-S*
!-S*
MN O C-W 5$ ?
$ P P $ (
%
E(%!'5W$3/'(%
Z!'$t!'5HI/$Lu
)F"!BY4
!-S*
W-@(%*
E(%!'
5W$3/'
(%Z!'$t
!' 5HI / $L
u )F "!
BY4
-.4O*
.Q
Y
*v!(j$"!f'5:1
<)^ ;!-P5$ '&'5B J
u1<)^;!!$T!'-P'/
&'5$B!)k5^I-
.8)^!d8O
$8P;$
→v)^!O$);(<'5&35$'
P);(<':Y45=
uBB=\:)k(P
$
→S);(<'uT);$=SVS6)kuT)F)!
G!S65Ii\:)kw8)!(j$
K-@45=$':B)F)!
SV S6 i$8 & P(<S6 3X $
oSV
@'$'45=); (<!8
I(<$':
→G45=);(<(j$'::
J(d"!/5(j*45=u)IH.Q*)J(<
)G!T;(<%T)J(<50 LG45=I(<…
4:J(d"!/5(jH.Q*A%5$)G! L…
@5$ )J 9I u / 5\
5Nw(GB
TiÕt 10: T¬ng t¸c gen vµ t¸c ®éng ®a hiÖu cña gen
W-@(%*C-@(%'*
RS*E)F!=
G! ' 5$ 5B
BB
Y-@(%1)*
-?%\!
!-@4*
-VJ4*
H@o→_
Y
_
W
L
-S*
!-S*
!-S*
W-@(%*
-.4O*
-.4O*
.Q
W
*S!W0$!]MiZ@5^B_
Y
(<Yggh
$!Mi-#$_
Y
9_
Y
(<_
W
'$AYx$!Mi*Y$!
@5^Hd 8 8 $! Mi Z 0 Mi T Mi =
!)^$!O$);'5&35$'L
]
_
Y
_
W
*Yx$!MiH0=!L*Y$!@5^
6$!Mi 6$!@5^9
6$!Mi
#$_
Y
9_
Y
$A HYx*YL !U
3AS6d_
W
HY*e*`*
e*YL
→@5$FPU(
% y o (
%AS6d_
W
P="!AHa*f*f*YL
→ $ (< '
)FBY4
5= U (< Y '
\j)FB
"!45=
TiÕt 10: T¬ng t¸c gen vµ t¸c ®éng ®a hiÖu cña gen
CC-@!"!'*C-@(%'*
RS*E)F!=
G! ' 5$ 5B
BB
Y-@(%1)*
-?%\!
!-@4*
-VJ4*
H@o→_
Y
_
W
L
-S*
RS*
!-S*
W-@(%*
-.4O*
CC-@!"!'*
MN O CC 5$
?$PP
$ !
"!'
E(<Y'P)F"!45=
!H(<85I1PB5$P$&5I'L
.Q
Y
*!'+:8#!$TJ@5UT:N
!'!:8@ITJQT:!
.Q
W
*6BYg-W?@ee
MNOCC!
) 6 Yg- W 5$
?- #$ P
J "! (<
8
#%\<>6?
@IJ6'//I(j
6'//P"!(<g
W
5$I$P$
\w:P=B(z
@,\w
B(z
@,\w
B(j
6\w:z #@,:&=8^
=i
@4O@,B(z
d
@F
)8J
@
8P
?8
M!
);
@1(
%7$
V8(i
%!
E:1
(%
{;$=
w
E .1 @IZ
?8
TiÕt 10: T¬ng t¸c gen vµ t¸c ®éng ®a hiÖu cña gen
CC-@!"!'*C-@(%'*
RS*E)F!=
G! ' 5$ 5B
BB
Y-@(%1)*
-?%\!
!-@4*
-VJ4*
H@o→_
Y
_
W
L
-S*
RS*
!-S*
W-@(%*
-.4O*
CC-@!"!'*
E (< Y '
P )F "! 4
5=!
MNOCC!
) 6 Yg- W 5$
?- #$ P
J "! (<
8
#%\<>6?
@IJ6'//I(j
6'//P"!(<g
W
5$I$P$
\w:P=B(z
@,\w
B(z
@,\w
B(j
6\w:z
#@,:&=8^
=i
@4O@,B(z
d
@F
)8J
@
8P
?8
M!
);
@1(
%7$
V8(i
%!
E:1
(%
{;$=
w E .1 @IZ
?8
→P1\wo=B !|W3!
B(z
R6J*
TiÕt 10: T¬ng t¸c gen vµ t¸c ®éng ®a hiÖu cña gen
CC-@!"!'*C-@(%'*
RS*E)F!=
G! ' 5$ 5B
BB
Y-@(%1)*
-?%\!
!-@4*
-VJ4*
H@o→_
Y
_
W
L
-S*
RS*
!-S*
W-@(%*
-.4O*
CC-@!"!'*
VJ 4 B )!$ A
!81Y5$'
: t βD
'// = 8 5!
51 $= ) 4
(8
→ 6 J* P 1
\ w o = B !
|W3!B(
z 9I 5;
$=45$%
R.4O
….GAG….
….XTX….
Gen HbA
…GAG…
mARN
Protein a. Glutamic
….GTG….
….XAX….
…GUG…
Gen HbS
mARN
Protein
a. Valin
Bệnh thiếu máu do hồng cầu hình liềm
( Người có kiểu gen SS bị thiếu máu nặng, thường chết sớm.)
TiÕt 10: T¬ng t¸c gen vµ t¸c ®éng ®a hiÖu cña gen
CC-@!"!'*C-@(%'*
RS*E)F!=
G! ' 5$ 5B
BB
Y-@(%1)*
-?%\!
!-@4*
-VJ4*
H@o→_
Y
_
W
L
-S*
RS*
!-S*
W-@(%*
-.4O*
CC-@!"!'*
R.4O
O.*(j\<>&W!'P6?1
<5!t'//PZIB/!:
!81t8}:P4=Z!(
<g
W
5$IsZB=\w:P=o
B !)!BP$\w:zP%:
P T F )8 JT )8 T 3 U 8 ^
k=sP1(%%!3
87$/(<I"
→(85$FP
(< Y ' :
4 5= 1 P % Y
':Y45=
.8(%'!
"! ' & " "!
v''/
→@(%'!"!'/"
"!v''1)d5
"!v''
Tiết 10: Tơng tác gen và tác động đa hiệu của gen
Củng cố:
Câu 1: Tỉ lệ phân li nào dới đây là của tơng tác bổ sung?
a. (12: 3: 1)
b. (9: 6: 1)
c. (9 : 7)
d. b và cd. b và c
Câu 2: Tỉ lệ phân li nào dới đây là của tơng tác cộng gộp?
a. (15 : 1)
b. (12: 3: 1)
c. (1: 4: 6: 4: 1)
d. a và cd. a và c
Câu 3: Hai alen của cùng 1 gen có thể tơng tác với nhau theo những kiểu nào ?
a. Trội lặn hoàn
toàn
b. Trội không hoàn toàn
c. Đồng trội d. Cả a, b và cd. Cả a, b và c