thuyết trình sinh học - cơ chế xác định giới tính (4)

S
I
N
H

H

C

9
Giỏo viờn: PHM TH PHNG THO
TRệễỉNG THCS PHU KHANH
NAấM HOẽC 2011 - 2012

KIỂM TRA BÀI CŨ
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1: Trình bày quá trình phát sinh giao tử của động vật ?


Bài 12
C CH XÁC NH GI I TÍNHƠ Ế ĐỊ Ớ
C CH XÁC NH GI I TÍNHƠ Ế ĐỊ Ớ
Bài 12
C CH XÁC NH GI I TÍNHƠ Ế ĐỊ Ớ
C CH XÁC NH GI I TÍNHƠ Ế ĐỊ Ớ
- Nêu những điểm giống và khác nhau của bộ NST ruồi
đực và ruồi cái?
I. NHIỄM SẮC THỂ GIỚI TÍNH:

Hãy quan sát bộ NST ở người và mô tả NST giới tính

? NST gi i tính ớ nằm ở đâu trong c th ?ơ ể

2n=8
2n=8
6A+XX
6A+XY
44A+XX 44A+XY
2n=46
Bài 12
C CH XÁC NH GI I TÍNHƠ Ế ĐỊ Ớ
C CH XÁC NH GI I TÍNHƠ Ế ĐỊ Ớ
Bài 12
C CH XÁC NH GI I TÍNHƠ Ế ĐỊ Ớ
C CH XÁC NH GI I TÍNHƠ Ế ĐỊ Ớ
I. NHIỄM SẮC THỂ GIỚI TÍNH:
Nêu những điểm khác nhau giữa NST thường và NST giới tính.
-
NST th ngườ NST gi i tínhớ
-Thường tồn tại từng cặp lớn hơn 1
trong tế bào lưỡng bội.
-
Chỉ có 1 cặp trong tế bào lưỡng
bội.
Ln ln tồn tại từng cặp tương
đồng
-Có cặp tương đồng (XX), hoặc
khơng tương đồng (XY).
-Mang gen qui định tính trạng
thường của cơ thể
-Chủ yếu mang gen qui định giới

tính và tính trạng thường liên
quan với giới tính

Bài 12
C CH XÁC NH GI I TÍNHƠ Ế ĐỊ Ớ
C CH XÁC NH GI I TÍNHƠ Ế ĐỊ Ớ
Bài 12
C CH XÁC NH GI I TÍNHƠ Ế ĐỊ Ớ
C CH XÁC NH GI I TÍNHƠ Ế ĐỊ Ớ
I. NHIỄM SẮC THỂ GIỚI TÍNH:
- Ở người, động vật có vú, ruồi giấm, cây gai Cặp NST
giới tính của giống cái là: XX, giống đực là XY. Ở chim,
ếch, bò sát, bướm, dâu tây thì ngược lại
- NST giới tính mang gen qui đònh tính trạng thường liên
quan đến giới tính, và khơng liên quan đến giới tính.
Ví dụ: Ở người, NST Y mang gen SRY còn gọi là nhân tố xác
định tinh hồn. NST X mang gen lặn quy định máu khó đơng.

II. CƠ CHẾ NST GIỚI TÍNH
22A +X
22A +Y
22A +X
44A + XX
44A + XY
44A + XY
44A + XX

- Có mấy loại trứng và
tinh trùng được tạo ra
qua GP.

- Sự thụ tinh giữa các
loại tinh trùng mang
NST giới tính nào với
trứng để tạo ra hợp tử
phát triển thành con
trai hay con gái?.
- Tại sao tỉ lệ sinh con
trai và con gái sơ sinh
là xấp xỉ 1:1?
-Qua giảm phân, nam tạo ra hai loại tinh trùng là
22A+X và 22A+Y, nữ tạo ra 1 loại trứng là 22A+X
- Trong thụ tinh,ïtinh trùng 22A+X kết hợp v iø trứng ớ
22A+X sẽ tạo ra h p t 44A+XX -> con gái; còn ïtinh ợ ử
trùng 22A+Y kết hợp v iø trứng 22A+X sẽ tạo ra h p ớ ợ
t 44A+XY -> con traiử
-Tỉ lệ trai:gái sơ sinh xấp xỉ 1:1 là do tỉ lệ 2 loại tinh trùng là ngang nhau, tham
gia vào quá trình thụ tinh với xác suất ngang nhau.
II. C CH NST GI I TÍNHƠ Ế Ớ
Thảo luận nhóm (3’)
theo nội dung sau
22A +X
22A +Y22A +X
44A + XX
44A + XY
44A + XY
44A + XX

Bài 12
C CH XÁC NH GI I TÍNHƠ Ế ĐỊ Ớ
C CH XÁC NH GI I TÍNHƠ Ế ĐỊ Ớ

Bài 12
C CH XÁC NH GI I TÍNHƠ Ế ĐỊ Ớ
C CH XÁC NH GI I TÍNHƠ Ế ĐỊ Ớ
I. NHIỄM SẮC THỂ GIỚI TÍNH:
II.CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH Ở NGƯỜI:
- Đa số loài giao phối giới tính được xác đònh trong quá
trình thụ tinh. Như cơ chế xác đònh giới tính ở người:
P : nữ (44A+XX) x nam ( 44A + XY)
22A+X
Gp
22A+X 22A+Y
F
1
44A+XX 44A+XY
( Con gái) ( Con trai)
Tỉ lệ 1 con trai: 1 con gái

-
Sinh con trai hay gái là do người mẹ
có đúng không ?

Bài 12
C CH XÁC NH GI I TÍNHƠ Ế ĐỊ Ớ
C CH XÁC NH GI I TÍNHƠ Ế ĐỊ Ớ
Bài 12
C CH XÁC NH GI I TÍNHƠ Ế ĐỊ Ớ
C CH XÁC NH GI I TÍNHƠ Ế ĐỊ Ớ
I. NHIỄM SẮC THỂ GIỚI TÍNH
II.CƠ CHẾ NST GI I TÍNHỚ
* Đa số loài giao phối giới tính được xác đònh trong quá trình thụ

tinh. Như cơ chế xác đònh giới tính ở người:
P : nữ (44A+XX) x nam ( 44A + XY)
22A+X
Gp
22A+X 22A+Y
F
1
44A+XX 44A+XY
( Con gái) ( Con trai)
Tỉ lệ 1 con trai: 1 con gái
*Cơ chế xác đònh giới tính là sự phân li của cặp NST giới tính
trong quá trình phát sinh giao tử và được tổ hợp lại trong quá trình
thụ tinh.

Tỉ lệ trai gái xấp xỉ 1:1 trong các trường hợp:
-
Số lượng nghiên cứu phải đủ lớn
-
Trứng và tinh trùng thụ tinh hoàn toàn ngẫu nhiên
-
Không bò ảnh hưởng bởi thiên tai dòch bệnh
Giới
Lứa tuổi
Nam Nữ
Bào thai
114 100
Lọt lòng
105 100
10 tuổi
101 100

Tuổi già
85 93

III.CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ PHÂN HOÁ GIỚI
TÍNH:
-Đọc thông tin ở SGK hãy giới thiệu các yếu tố ảnh hưởng
sự phân hoá giới tính.
Dùng Metyl testosteron
(hormon sinh dục) tác động
vào cá vàng cái có thể làm
cá cái biến thành cá đực
Trứng rùa ủ ở nhiệt độ dưới
28
0
C sẽ nở thành con đực,
trên 32
0
C thì nở thành con cái

Th u d u tr ng trong ầ ầ ồ
ánh sáng c ng độ yếuườ
thì số hoa đực giảm

- Sự phân hoá giới tính còn chòu ảnh hưởng của môi trường
trong( hoocmôn làm biến đổi giới tính) và môi trường ngoài
(nhiệt độ, ánh sáng, thức ăn…)
III.CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ PHÂN HOÁ GIỚI
TÍNH:
- Nắm được cơ chế phân hoá giới tính và các yếu tố ảnh
hưởng sự phân hoá giới tính người ta có thể điều chỉnh tỉ lệ

đực cái ở vật nuôi và cây trồng phù hợp với mục đích sản
xuất.
Hãy trình bày các yếu tố ảnh hưởng sự phân hóa giới tính
N m đ c c ch xác đ nh gi i tính và các yếu tố ảnh ắ ượ ơ ế ị ớ
hưởng đến sự phân hoá giới tính có ý nghóa gì trong thực
tiễn?


HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
•
Học bài, chú ý sơ đồ cơ chế xác định giới tính.
•
Trả lời các câu hỏi sgk.
•
Chuẩn bị bài mới: bài 13 DI TRUYỀN LIÊN KẾT
•
Viết sơ đồ lai hai cặp tính trạng từ PTC đến F1,
và cho F1 lai phân tích (theo Menden)
•
Xem lại quy luật phân ly độc lập của Menden.
•
Xem bài mới và trả lời các câu hỏi trong bài.