thuyết trình sinh học - phương pháp nghiên cứu di truyền người (4)

Kính chào q thầy cơ giáo, chào các em học sinh
TỔ HÓA SINH-TD
MÔN SINH HỌC – LỚP 9
PHỊNG GD-ĐT HUYỆN ĐƠNG HỒ
TR NG THCS TR NG CHINHƯỜ ƯỜ

GV: ĐẶNG VĂN TRỊ


CHÖÔNG V: DI TRUYEÀN HOÏC NGÖÔØI

?
TIẾT 31: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU DI TRUYỀN NGƯỜI
1/ Nghiên cứu phả hệ:
Em hãy đọc thông tin mục I ở SGK và trả lời :
Giải thích các kí hiệu
Tại sao người ta dùng 4 kí hiệu biểu thò sự kết hôn
giữa hai người khác nhau về một tính trạng ?
-M tộ tính trạng có hai trạng thái đối lập -> 4
kiểu kết hợp.
+ Cùng trạng thái
+ Hai trạng thái đối lập
;
;
Ch namỉ Ch nỉ ữ
Hai trạng thái đối lập nhau

TIẾT 31: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU DI TRUYỀN NGƯỜI
Các em nghiên cứu VD 1: Khi theo dõi sự di truyền tính
trạng màu mắt ( nâu hoặc và đen hoặc )

qua 3 đời của hai gia đình khác nhau, người ta lập hai sơ
đồ phả hệ như sau:
Đời ông bà (P)
Đời con (F1)

Đời cháu (F
2
)
a (có bà ngoại mắt nâu) b (có ông nội mắt nâu)
- Mắt nâu và mắt đen tính trạng nào là trội ?Vì sao?
- Sự di truyền tính trạng màu mắt có liên quan đến
giới tính hay không ? Tại sao ?
Em hãy quan sát hình trên và cho biết:
1/ Nghiên cứu phả hệ:

TIẾT 31: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU DI TRUYỀN NGƯỜI
1/ Nghiên cứu phả hệ:
Đời ông bà (P)
Đời con (F1)

Đời cháu (F
2
)
- Mắt nâu và mắt đen tính trạng nào là trội ?Vì sao?
a (có bà ngoại mắt nâu) b (có ông nội mắt nâu)
- Màu mắt nâu trội so với màu mắt đen. Vì nó thể hiện ở đời F
1
- Sự di truyền tính trạng màu mắt có liên quan đến
giới tính hay không ? Tại sao ?
- Không liên quan đến giới tính.Vì trong hai gia đình được lập phả hệ

để nghiên cứu di truyền màu mắt, ở F
2
tính trạng mắt nâu và mắt đen
biểu hiện ở cả nam và nữ, điều này chứng tỏ gen quy đònh tính trạng
này không nằm trên NST giới tính mà nằm trên NST thường.

TIẾT 31: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU DI TRUYỀN NGƯỜI
1/ Nghiên cứu phả hệ:
Phương pháp nghiên cứu phả hệ là gì ?
?
Phương pháp nghiên cứu phả hệ là phương
pháp theo dõi sự di truyền của một tính trạng
nhất đònh trên những người thuộc cùng một
dòng họ qua nhiều thế hệ để xác đònh đặc điểm
di truyền của tính trạng đó.
Tại sao người ta dùng phương pháp đó để nghiên
cứu sự di truyền một số tính trạng ở người ?
?
Vì :
+ Người sinh sản chậm, đẻ ít.
+ Lí do xã hội không
áp dụng được phương pháp lai hoặc gây đột
biến. + Phương pháp này
đơn giản, dễ thực hiện

Phương pháp nghiên
cứu phả hệ là phương pháp
theo dõi sự di truyền của một
tính trạng nhất đònh trên
những người thuộc cùng một

dòng họ qua nhiều thế hệ để
xác đònh đặc điểm di truyền
của tính trạng đó

Phương pháp nghiên cứu phả
hệ là phương pháp theo dõi sự
di truyền của một tính trạng
nhất đònh trên những người
thuộc cùng một dòng họ qua
nhiều thế hệ để xác đònh đặc
điểm di truyền của tính trạng
đó
TIẾT 31: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU DI TRUYỀN NGƯỜI
1/ Nghiên cứu phả hệ:
Ví dụ 2: Bệnh máu khó đông do một gen quy đònh
. Người vợ không mắc bệnh ( ) lấy chồng không
mắc bệnh ( ) , sinh ra con mắc bệnh chỉ là con
trai ( ).
Em hãy viết sơ đồ phả hệ trên( lưu ý kết hợp
giữa NST và gen ) từ P  F
1
.
+ Bệnh máu khó đông do gen trội hay gen lặn quy
đònh ?
+ Sự di truyền máu khó đông có liên quan đến giới
tính hay không? Tại sao ?

TIẾT 31: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU DI TRUYỀN NGƯỜI
1/ Nghiên cứu phả hệ: Em hãy viết sơ đồ phả hệ trên( lưu ý kết hợp
giữa NST và gen ) từ P  F

1
.
*Quy đònh : + Gen a gây bệnh
+ Gen A không
gây bệnh
P : X
A
X
a
x X
A
Y
*Sơ đồ
G
P
: X
A
; X
a
X
A
; Y
F
1
: X
A
X
A
; X
A

X
a
; X
A
Y ; X
a
YX
a
Y (trai mắc bệnh )
+ Bệnh máu khó đông do gen trội hay gen lặn quy
đònh ?
Bệnh máu khó đông do gen lặn quy đònh
+ Sự di truyền máu khó đông có liên quan đến
giới tính hay không? Tại sao ?
Có liên quan đến giới tính. Vì do gen lặn quy
đònh và thường thấy nam giới mắc bệnh.
?
?
Phương pháp nghiên cứu phả
hệ là phương pháp theo dõi sự
di truyền của một tính trạng
nhất đònh trên những người
thuộc cùng một dòng họ qua
nhiều thế hệ để xác đònh đặc
điểm di truyền của tính trạng
đó

?
TIẾT 31: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU DI TRUYỀN NGƯỜI
1/ Nghiên cứu phả hệ:

2/Nghiên cứu trẻ đồng sinh:
Thế nào là trẻ đồng sinh ?
Là những đứa trẻ cùng được sinh ra ở một lần sinh.
a. Trẻ đồng sinh cùng
trứng và khác trứng:
Em hãy quan sát sơ đồ hình 28.2a, 28.2b
a.Sinh đôi cùng trứng b. Sinh đôi khác trứng
phôi
Hợp tử phân
bào
Thụ tinh
Phương pháp nghiên cứu phả
hệ là phương pháp theo dõi sự
di truyền của một tính trạng
nhất đònh trên những người
thuộc cùng một dòng họ qua
nhiều thế hệ để xác đònh đặc
điểm di truyền của tính trạng
đó
 Là những đứa trẻ được
sinh ra ở một lần sinh
Sơ đồ 28.2a giống và khác sơ đồ 28.2b ở điểm nào ?
H.a -Một trứng thụ tinh hai phơi phát triển
H.a - Hai trứng thụ tinh hai phơi phát triển
?

TIẾT 31: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU DI TRUYỀN NGƯỜI
+ Tại sao trẻ sinh đôi cùng trứng đều là nam hoặc
điều là nữ ?
1/ Nghiên cứu phả hệ:

2/ Nghiên cứu trẻ đồng
sinh:
a. Trẻ đồng sinh cùng
trứng và khác trứng
Vì chúng được phát triển từ một hợp tử, có chung
bộ NST trong đó có cặp NST giới tính quy đònh giới
tính giống nhau.
phôi
Hợp tử
phân bào
Thụ tinh
?
Là những đứa trẻ được
sinh ra ở một lần sinh

TIẾT 31: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU DI TRUYỀN NGƯỜI
+ Đồng sinh khác trứng là gì ? Những đứa trẻ
đồng sinh khác trứng có thể khác nhau về giới tính
hay không? Tại sao ?
1/ Nghiên cứu phả hệ:
2/ Nghiên cứu trẻ đồng
sinh:
a. Trẻ đồng sinh cùng
trứng và khác trứng
Đồng sinh khác trứng là những trẻ đồng sinh ,
nhưng được phát triển từ các hợp tử (trứng thụ
tinh) khác nhau, có bộ NST (2n) khác nhau,chúng
chỉ giống nhau như anh chò em có chung bố mẹ .
Do vậy chúng có thể khác nhau về giới tính.
phôi

Hợp tử
phân bào
Thụ tinh
?
Là những đứa trẻ được
sinh ra ở một lần sinh

TIẾT 31: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU DI TRUYỀN NGƯỜI
+ Đồng sinh cùng trứng vàø khác trứng khác nhau
cơ bản ở điểm nào ?
1/ Nghiên cứu phả hệ:
2/ Nghiên cứu trẻ đồng
sinh:
a. Trẻ đồng sinh cùng
trứng và khác trứng
-Đồng sinh cùng trứng
có cùng kiểu gen 
cùng giới.
-Đồng sinh khác trứng
khác kiểu gen.  cùng
giới hoặc khác giới.
a.Sinh đôi cùng trứng b. Sinh đôi khác trứng
phôi
Hợp tử
phân bào
Thụ tinh
?
Là những đứa trẻ được
sinh ra ở một lần sinh


-Đồng sinh cùng trứng có
cùng kiểu gen  cùng giới.
-Đ
o
àn
g

s
i
n
h

k
h
a
ùc

t
r
ư
ùn
g

k
h
a
ùc

k
i

e
åu

g
e
n
.


c
u
øn
g

g
i
ơ
ùi

h
o
a
ëc

k
h
a
ùc

g

iơ
ùi

TIẾT 31: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU DI TRUYỀN NGƯỜI
1/ Nghiên cứu phả hệ:
2/ Nghiên cứu trẻ
đồng sinh:
a. Trẻ đồng sinh cùng
trứng và khác trứng
b. ù nghóa của nghiên
cứu trẻ đồng sinh.
Hãy đọc phần “Em có biết ?” và trả lời câu hỏi .
Tính trạng nào của hai anh em hầu như không đổi
hoặc ít thay đổi do tác động của môi trường?
Là tính trạng chất lượng (hai anh em giống nhau
như hai giọt nước)
Tính trạng nào dễ bò thay đổi do điều kiện môi
trường ( công việc và môi trường xã hội )?
Là tính trạng số lượng ( chiều cao, giọng nói,
nước da… ).
- Giúp ta hiểu rõ vai trò kiểu gen và vai trò môi
trường đối với sự hình thành tính trạng.
-Hiểu rõ sự ảnh hưởng khác nhau của môi trường
đối với tính trạng số lượng và chất lượng.
Nêu ý nghóa của nghiên cứu trẻ đồng sinh?
?
Là những đứa trẻ được
sinh ra ở một lần sinh

-Đồng sinh cùng trứng có

cùng kiểu gen  cùng giới.
-Đồng sinh khác trứng khác
kiểu gen.  cùng giới
hoặc khác giới
 - Giúp ta hiểu rõ vai trò
kiểu gen và vai trò môi trường
đối với sự hình thành tính
trạng.
-Hiểu rõ sự ảnh hưởng khác
nhau của môi trường đối với
tính trạng số lượng và chất
lượng
?
?

Bài tập
Hãy chọn ý đúng nhất trong các câu sau:
a
c
b
TIẾT 31: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU DI TRUYỀN NGƯỜI
1/Thế nào là phương pháp nghiên cứu phả hệ?
Phương pháp nghiên cứu những dò tật trong một gia đình qua nhiều thế hệ
Theo dõi sự di truyền một tính trạng nhất đònh trên những người cùng
một dòng họ qua nhiều thế hệ.
Theo dõi sự di truyền các tính trạng trên những người thuộc cùng một dòng
họ qua nhiều thế hệ.
Cả a vàc
d
d

2/ Trẻ đồng sinh cùng trứng khác trẻ đồng sinh khác trứng ở những điểm nào?
Trẻ đồng sinh khác trứng có kiểu gen khác nhau, nên chỉ giống ở
mức độ như anh chò em ruột.
Trẻ đồng sinh cùng trứng có cùng một kiểu gen nên rất giống nhau.
Trẻ đồng sinh cùng trứng bao giờ cũng hành động giống nhau
Cả a và b.
a
b
c

Em ñaõ choïn sai

Em ñaõ choïn ñuùng

•
* BÀI VỪA HỌC:
•
- Học nội dung vừa ghi và phần ghi nhớ cuối bài.
•
- Trả lời câu hỏi 1 và 2 .
•
- Đọc mục “em có biết” ?.
* BÀI SẮP HỌC:
- Xem trước bài: Bệnh Và Tật Di Truyền Người
- Sưu tầm tranh, ảnh hoặc thông tin có liên quan đến nội
dung của bài.
H NG D NVỀ NHÀƯỚ Ẫ
TIẾT 31: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU DI TRUYỀN NGƯỜI

* BÀI SẮP HỌC:

- Xem trước bài: Bệnh Và Tật Di Truyền Người
- Sưu tầm tranh, ảnh hoặc thông tin có liên quan đến nội
dung của bài.
H NG D NVỀ NHÀƯỚ Ẫ
TIẾT 31: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU DI TRUYỀN NGƯỜI
B nh ệ
T c ớ
nơ
B nh aoệ Đ

* BÀI SẮP HỌC:
- Xem trước bài: Bệnh Và Tật Di Truyền Người
- Sưu tầm tranh, ảnh hoặc thông tin có liên quan đến nội
dung của bài.
H NG D NVỀ NHÀƯỚ Ẫ
TIẾT 31: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU DI TRUYỀN NGƯỜI
Bàn tay dị tật
Tật khe hở mơi -hàm

Tiết học đến đây kết thúc.
Kính chúc quý thầy cô,
chúc các em mạnh khoẻ, thành đạt