LỜI NÓI ĐẦU
Hiện nay, trên thế giới các hình thức thanh toán không dùng tiền mặt đã trở nên rất
phổ biến và chiếm tỷ lệ ngày càng cao trong khối lượng vốn huy động ký gửi tại các ngân
hàng. Mỗi hình thức thanh toán đều có công dụng riêng thích hợp cho từng đối tượng và loại
hình giao dịch đa dạng phong phú. Việc đưa ra một hình thức thanh toán phù hợp vừa là
nhiệm vụ, vừa là mục đích kinh doanh và trọng điểm cạnh tranh của các ngân hàng.
Sau khi trở thành thành viên thứ 150 của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO), hệ
thống Ngân hàng Việt Nam đã có những bước chuyển mình mạnh mẽ nhằm đáp ứng cho
nhu cầu phát triển của nền kinh tế trong những thách thức và cơ hội mới. Cũng như nhiều
quốc gia phát triển trên thế giới Việt Nam đang nỗ lực để thực hiện việc thanh toán không
dùng tiền mặt trong nền kinh tế.
Đến trước năm 2004 sự xuất hiện của máy ATM trong khu vực dân cư ở Việt Nam
vẫn còn phát triển khiêm tốn, chưa được sử dụng rỗng rãi. Gần đây theo đà phát triển của
thế giới, chiếc máy ATM đã trở nên phổ biến, gần gũi với người dân. Tốc độ tăng trưởng
của thị trường thẻ ATM ngày càng cao, quy mô, số lượng phát hành và sử dụng ngày càng
lớn. Tuy nhiên bên cạnh những tiện ích to lớn do việc sử dụng máy ATM vẫn còn tồn tại
những vấn đề hạn chế cần được quan tâm đòi hỏi phải có những giải pháp thích hợp.
Đề tài :” Thực trạng sử dụng máy ATM tại Việt Nam “là một đề tài thực tế và gần
gũi với sinh viên.Qua quá trình tìm hiểu Tắc kè Team đã có thêm rất nhiều hiểu biết và trải
nghiệm thú vị.
MỤC LỤC
Trang
Lời nói đầu 1
I/ Lịch sử hình thành và phát triển của máy ATM 3
1. Khái niệm 3
2. Lịch sử phát triển 4
II/ Chức năng của máy ATM 5
III/ Thực trạng sử dụng máy ATM tại Việt Nam 6
IV/ Giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng máy ATM tại Việt Nam 10
Tài liệu tham khảo 17
2
NỘI DUNG
I/ SƠ LƯỢC VỀ MÁY ATM.
1. Khái niệm.
Máy rút tiền tự động hay máy giao dịch tự động (còn được gọi là ATM, viết tắt của
Automatic Teller Machine trong tiếng anh) là một thiết bị ngân hang giao dịch tự động với
khách hàng, thực hiện việc nhận dạng khách hàng thông qua thẻ (thẻ ghi nợ, thẻ tín dụng)
hay các thiết bị tương thích và giúp khách hàng kiểm tra tài khoản, rút tiền mặt, chuyển
khoản, thanh toán tiền hàng hóa dịch vụ.
2. Lịch sử phát triển.
ATM (Automatic Teller Machine) - máy rút tiền tự động - ngày nay đã trở nên phổ
biến trên khắp thế giới. Người dân Việt Nam cũng chẳng mấy xa lạ với loại máy rút tiền
này. Chỉ cần vài phút, người tiêu dùng có thể thực hiện mọi giao dịch tài chính tại bất cứ nơi
nào có đặt máy ATM mà không cần phải đến ngân hàng.
Trên thế giới: Hiện người ta vẫn còn bàn cãi về người sáng chế ra máy ATM. Theo
đó, Luther George Simjian - một nhà phát minh người Thổ Nhĩ Kỳ - là người đầu tiên nghĩ
ra "loại máy có lỗ đặt áp vào tường" cho phép khách hàng có thể thực hiện mọi giao dịch tài
chính. Simjian bắt đầu đăng ký bằng sáng chế cho ý tưởng này vào năm 1939. Ông đã cố
thuyết phục một ngân hàng - ngày nay là Ngân hàng Citicorp - thử lắp đặt máy phát tiền tự
động này. Thế nhưng chỉ trong vòng 6 tháng sau, người ta phải tháo dỡ loại máy trên do nhu
cầu sử dụng không cao. Theo Simjian, khách hàng giao dịch qua máy thường chỉ là... các cô
gái điếm và các con bạc vốn không thích thú việc giao dịch trực tiếp với nhân viên thu ngân.
Cũng có giả thuyết cho rằng máy phát tiền mặt tự động đầu tiên là do John Shepherd-
Barron sáng chế vào giữa thập niên 1960. Hồi đó xuất phát từ nhu cầu của bản thân muốn có
thể rút tiền từ ngân hàng bất cứ lúc nào nên ông đã nghĩ ra loại máy rút tiền tự động. Loại
máy do Shepherd-Barron chế tạo có thể thực hiện giao dịch bất cứ lúc nào với tần số 24/7
3
(tức 24 giờ/ngày và 7 ngày/tuần) và được lắp đặt lần đầu tiên tại chi nhánh Ngân hàng
Barclays ở London (Anh) vào năm 1967. Lúc đó, khách hàng chỉ được rút tối đa 10 bảng
Anh cho một lần giao dịch. Thế nhưng, các chuyên gia đã không công nhận đây là loại máy
ATM vì chúng luôn nuốt thẻ và khách hàng phải mua thẻ khác nếu muốn thực hiện một giao
dịch nữa.
Theo họ, loại máy ATM đầu tiên mà chúng ta đang sử dụng chính là loại máy đã ra
mắt công chúng vào năm 1969 tại Ngân hàng Chemical Bank ở New York (Mỹ). Tác giả
của loại máy ATM trên chính là Don Wetzel - Phó giám đốc chi nhánh kế hoạch sản phẩm
của Docutel (một công ty chuyên về máy tự động xử lý hành lý). Ông nảy ra ý tưởng tạo ra
chiếc máy ATM hiện đại trong một lần xếp hàng chờ rút tiền tại một ngân hàng ở Dallas.
Ông trình bày ý tưởng của mình và được Công ty Docutel hỗ trợ tài chính. Với số tiền 5
triệu USD, Wetzel cùng 2 cộng sự đã chế tạo thành công chiếc máy ATM đầu tiên trên thế
giới. Họ được nhận bằng sáng chế vào năm 1973.
Tại Việt Nam: Máy ATM xuất hiện tại Việt Nam từ những năm 1996 đến nay. Và
đặc biệt là hiện tại thì máy ATM đã có thêm một chức năng ngoài những chức năng đã có
đó là: Bán vàng thẻ. Chiếc máy này chính thức ra mắt vào ngày (9/10/2010) tại trụ sở chi
nhánh DongA Bank quận 5 TP.HCM, Ngân hàng Đông Á
Sự phát triển của Máy ATM trên thế giới:
Trong năm 1969, Chemical Bank phát động chiến dịch quảng cáo ATM rầm rộ với
khẩu ngữ: "Kể từ ngày 2/9, ngân hàng chúng tôi sẽ mở cửa lúc 9 giờ sáng và sẽ không bao
giờ đóng cửa nữa". Thế là từ dạo ấy, khách hàng có thẻ tín dụng không cần phải xếp hàng
chờ đến phiên được nhân viên ngân hàng giải quyết cho rút tiền mặt nữa. Chỉ cần đút tấm
plastic có vẹt từ trường vào một cái máy ATM, khách hàng có thể rút tiền mặt bất cứ lúc nào
mình thích, kể cả ngày cuối tuần.
Tiếp sau Chemical Bank, nhiều ngân hàng khác cũng bắt đầu chiến dịch lắp đặt và
quảng bá máy ATM. Năm 1973, tại Mỹ đã có 2.000 máy ATM hoạt động trên toàn quốc.
Chi phí cho một máy ATM lúc bấy giờ vào khoảng 30.000 USD. Hiện nay riêng ở Mỹ, số
4
lượng máy ATM được đưa vào sử dụng lên đến 371.000 cái. Bạn có thể thấy ATM không
chỉ có trong các siêu thị, sân bay mà còn hiện diện trong nhiều cửa hàng bán thức ăn nhanh
McDonald hay các cửa hàng rượu nhỏ ở Mỹ. Ngay cả ở khu vực núi đá cheo leo South Rim
thuộc dải Grand Canyon hiểm trở ở bang Colorado (Mỹ) cũng có máy ATM. Ngày nay,
ATM hiện diện ở khắp mọi nơi trên thế giới, thậm chí vành đai Bắc cực hay trạm quan sát
McMurdo Station ở Nam cực cũng có vài máy. Nếu Nữ hoàng Anh Elizabeth II cần một ít
tiền để "boa" cho các cảnh vệ của mình, bà có thể rút tiền từ máy ATM được lắp đặt sẵn
trong cung điện Buckingham ở London.
Đến Việt Nam :
Theo thống kê của Hội thẻ ngân hàng Việt Nam, tính đến cuối năm 2009, về thị phần
thẻ nội địa, Ngân hàng Nông nghiệp (Agribank) đã vượt lên trở thành ngân hàng có số lượng
thẻ ATM lớn nhất Việt Nam với gần 4,2 triệu thẻ, chiếm 20,7% thị phần. Tiếp đến là Ngân
hàng cổ phần Đông Á với 4 triệu thẻ, chiếm 19,8% thị phần; đứng thứ ba là Vietcombank
với 3,85 triệu thẻ, chiếm 19% thị phần.Tương ứng đó :
Về lượng máy ATM, tới cuối năm 2009 Agribank cũng giữ vị trí số một với 1.702
máy (chiếm 17,5% thị phần), tiếp theo là Vietcombank 1.483 máy (15,3%), Vietinbank đứng
thứ ba với 1.042 máy (10,7%). Đi kèm với việc đoạt “ngôi vương” về lượng thẻ phát hành
cũng như số máy ATM, nguồn tin từ một lãnh đạo của Agribank cho biết, tỷ lệ thẻ ATM
hoạt động thực sự của ngân hàng này khoảng từ 85% đến 90%.
Tuy nhiên, Agribank lại không lọt vào top 3 ngân hàng có doanh số giao dịch thẻ lớn
nhất (thẻ ATM chiếm hơn 93%). Giữ vị trí số một vẫn là Vietcombank với thị phần 30,7%
(doanh số 100.828 tỷ đồng). Ngân hàng Đông Á đứng thứ 2 với 19,5% (64.036 tỷ đồng),
Vietinbank đứng thứ 3 với 12,95% (42.580 tỷ đồng). Dù có “ngôi vương” về lượng thẻ và số
máy ATM nhưng thị phần về doanh số giao dịch của Agribank chỉ là 12,51% (bằng 40% của
Vietcombank).
• Bạn có biết : Trên thế giới
• Cứ mỗi 7 phút sẽ có một máy ATM mới được lắp đặt ở một nơi nào đó trên hành
tinh.
5
• Số lượng máy ATM trên 1 triệu dân ở Mỹ là 1.250, ở Úc: 800, Trung Quốc: 40... và
Việt Nam: 3.
• Hiện nay có khoảng hơn 1,5 triệu máy ATM hoạt động trên toàn cầu.
• Ngày thứ sáu được xem là ngày có số lượng người giao dịch qua máy ATM cao nhất
trong tuần
• Tại việt nam
• ANZ là ngân hàng đầu tiên lắp đặt máy ATM ở Việt Nam. Khi đó cả nước mới chỉ có
2 máy ATM
• Việc sử dụng máy ATM thực sự phát triển khoảng 10 năm gần đây
II.VAI TRÒ CỦA MÁY ATM :
a) Đối với người sử dụng.
Sự xuất hiện của máy ATM mang đến một dịch vụ tiện lợi nhanh chóng phục vụ tốt cho
nhu cầu giao dịch tiền tệ trong cuộc sống hiện đại khách hàng có nhu cầu sử dụng tiền tệ không cần
phải tốn thời gian và công sức để đến ngân hàng và đối mặt với các thủ tục phức tạp tại đó,
giao dịch được thực hiện một cách nhanh chóng trong suốt 24/24 giờ trong ngày và 7 ngày
trong tuần. Mặt khác việc những chiếc máy ATM của các ngân hàng được đặt trong các siêu
thị sẽ rất tiện lợi cho người dân, có thể không cần phải đem quá nhiều tiền mặt trong người.
Chiếc máy ATM cung cấp các dịch vụ như : rút tiền, gửi tiền ,in sao kê,kiểm tra tài
khoản,chuyển tiền,mua vàng,thanh toán tiền điện nước..............và ngày càng đa dạng các
dịch vụ khác.
b) Đối với ngân hàng.
Có điều kiện tạo một kênh huy động vốn nhàn rỗi đáng kể trong dân chúng khi mà
tiền của người dân đều được huy động trong tài khoản ngân hàng. Số tiền này sẽ giúp ngân
hàng tăng nguồn vốn hoạt động đồng thời có được nguồn thu vững chắc từ việc cung cấp
các dịch vụ thanh toán thông qua hệ thống ATM.
c) Đối với nền kinh tế.
6