APEC và sự tham gia của Việt Nam

VltN KHOA HOC
XA
HQI VltT NAM
VI¢N NGHIEN
CUu
DONG NAM
A
APEC
, ?
A
VA Slj THAM GIA CUA VI~T NAM
NHltM Vl} CAP BQ
Ban tom t~t
CO'
quan th~(chi¢n: Vi~n Nghien CUll Dong Nam
A
Chu nhi~m
de
tai
PGS.TS. Ph(pn Dite Thanh
HA
N<)I, 2006
1. PGS.TS. Ph~m Duc Thanh , Vi~n nghien
CLm
Dong Nam
A
2. TS. Vii TuySt Loan , Vi~n nghien cuu Dong Nam
A
3. Th.s Ph~m thi H6ng Phuqng, Vi~n nghien cuu Dong Nam
A
4. Ba Nguy~n Di~u Lan, Be>ngo~i giao

5. Ong Hoang Nguyen, Be>ngo~i giao
6. Ba Nguyen Le Thanh, Be>Ngo~i giao
7. Ong Cao Tdn Qu6c Hai , Be>ngo~i giao
8. Ba Tr~n thi Thu H~ng , Be>ThuO'ngm~i
9. Ong Nguy~n Truong San, Van phong Chinh phu
A TiIih c~p thi€tcuanhi~m V\l
B. Tinh hinh nghien
Clm
C. Ml;1ctieu cua nhi¢m Vl;1
1. Nhin l(;litien trinh APEC tu khi thanh l~p (11/1989) den nay.
2. Nhfrng dlJ bao ve n(>idung hO(;ltd(>ng cua APEC trong nhfrng nam stip tai .
3. Lam
ra
slJ tham gia cua Vi¢t Nam trong APEC: thanh tlJUva tri~n v<;>ng.
4. Dua ra m(>t s6 kien nghi trinh Chinh phu Vi¢t Nam chu~n bi cho H(>inghi
Thuqng dinh APEC nam 2006 .
D. Oiai h(;lnnhi¢m vl;1
1. Nhin l(;litien trinh APEC tu 1989 den nay
2. Danh gia slJ tham gia cua Vi¢t Nam tu khi gia nh~p APEC den nay:
thanh tlJUva tri~n v<;>ng.Nhfrng kien nghi.
CHUONGI
TONG QUAN
VE
TI:EN TRINH APEC
I. Boi canh ra dill cua APEC
1. Chien tranh L(;lnh di den hoi ket thuc ; xu the khu VlJchoa , lien ket kinh
te the giaingay cang-gia- tang
2. SlJ phat tri~n kinh te va xu huang hqp tac kinh te trong khu VlJcchau
A -
Thai Binh Duong phat tri~n kha nhan~.

!;
3. SlJ be) sung lfin nhau ve kinh te giUa cac
nuac
trong khu VlJc.
4. Cac t6 chuc hqp tac kinh te ti~u khu VlJcdang hinh thanh.
II. Quan di~m cua mQt sonuoc
16'0
va
ASEAN
ve
APEC
] . Quan di~m cua My
2. Quan di~m cua Nh~t Ban
.3.
Quan di~m cua Australia
4. Quan di~m cua Trung Quac
5. Quan di~m cua ASEAN
III. SI! hinh thanh va phat tri~n APEC
1.
S{l'
hinh thimh
Dien d~m Hqp tac Kinh te chau a-Thai Binh Duong (Asia- Pacific
Economic Cooperation -APEC) duqc 12 thahh vien thu¢c khu vvc chau A-Thai
Blnh puong sang l~p te:tiH¢i ngh~ B¢ truemg N goe:tigiao va Kinh te t6 chuc
a
Canberra thang 11/1989 theo
y
tuang cua Nh~t Ban va do Otxtraylia khai xu6ng
va Dien dan c~t canh dugc la nha
S\1'

tan thanh cua ASEAN. Cac thanh vien sang
l~p la My, Nh~t, Otxtraylia, Niu Di Lan, Canada, Han Quac, Thai Lan, Philippin,
Xingapo, Brunay, Indonexia va Malaixia. Thang 11/1991, ket ne:tpthem Trung
Quac, Hinh th6 Hong Kong va Dai Loan; thang 11/1993 ket ne:tpthem Pa-pua Niu
Ghine, Mehico; thang 11/1994 them Chile va te:tmngung thai he:tnket ne:tpthanh
vien trong 3 nam; den thang 11/1998 ket ne:tpthem Vi¢t Nam, Nga va Peru, dong
thai APEC quyet d~nh te:tmngung thai he:tnxem xet ket ne:tpthanh vien m6'i them
10 nam nfra d~ cung
co
t6 chuc. Nhu v~y, cho den thai di~m nay (nam' 2006),
APEC co 21 thanh vien, chiem khoang 52% di¢n tich Einh th6, 59% dan
so,
70%
nguon
tal
nguyen thien nhien tren the gi6'i va dong gap khoang 57% GDP to~n
cau va 46% thuong me:tithe gi6'i.
Nhfrng ml.;lctieu co ban cua APEC dugc xac dinh te:tiH¢i ngh~ B¢ truang
Ian thu Ba
a
Seoul, Han Quac nam 1991, d~t nen mong cho sl! phat tri~n cua
APEC nhu m¢t khuon kh6 hqp tac khu vl!c v6'i bon ml.;lctieu la:
• Duy trl sl! tang truemg va phat tri~n cua kb.u vl!c vllqi ich chung cua
cac dan t¢c trong khu vl!c, va b~ng cach do dong gap van sl! tang truemg va phat
tri~n cua nen kinh te the gi6'i.
• Phat huy cac ketqua dch cl!c dai v6'i khu vl!c va nen kinh te the gi6'i
do Sl! tuy thu9,C Ian nhau ngay cang tang ve kinh te te:t0ra, khuyen khich cac
luong hang hoa, dich Vl;l,van vacong ngh¢.
• Phat tri2n va tang cuang h¢ thong thuong m~i da phuong
ma

VI
lqi
ich cac nu6'c chau A-Thai Blnh Duong va cac nen kinh te khac.
• C~t giam nhfrng hang rao can tra vi~c trao d6i hang hoa, dich v\l va
dau tu gifra cac thanh vien phu hgp voi cac nguyen t~c cua GA TT/WTO
a
nhfrng
Imh Vl!Cthich hgp va kh,gng lam t6n hc:titoi cac n~n kinh te khac.
, TrongsocacnQidtinghoc:tt dQngcua APEC, quantn;m
9
nhat labatr\l cQt ~-~ _~
chfnh:
(1)
TV do hoa thuong mc:tiva dau tu. (2) Thu~n lqi hoa thuong mc:tiva dau
tu. (3) Hgp tac kinh te - ky thu~t . . .
Tuy nhien, a nhfrng thai ky khac nhau thi tr<;mgtam hoc:ttdQng cling thay
d6i. Qua trinh thanh l~p va phat trien cua APEC c6 the chi a lam bagiaidoc:tn:
- Giai d0c:tnhlnh thanh va phat trien (1989-1993)
- Giai d0c:tntll 1993-1998 , tn;mg Him la t\1'do hoa va thu~n lqi hoa thuong
m~i
va
d~u tu
- Giai d0c:tntll 1998 d~n nay, trQng tam la thu~n lqi hoa thuong m~i , d~u
tu va hqp tac kinh t~ - ky thu~t.
Cho den nay, qua cac hQi nghi thuqng dinh hang nam, m\lc tieu hoc:ttdQng
cua APEC van barn vao ban Tuyen b6 Bogor 1994, trong d6 d5 C\l the hoa v~
Vien canh APEC va ba
m~lC
tieu lem
sau:

(a) Hoan thanh thuong mc:tiva dau tu "tV do,
ma"
trong khu Vl!c Chau
A-
Thai Blnh Duong vao nam 2010 d6i voi cac thanh "ien phat trien va nam 2020
d6i voi cac thanh vien dang phat trien;
(b) Thu~n l¢ hoa thuong mc:tiva dau tu trong khu Vl!c;
(c) Phan dau dc:ttsv phat trien b~n vfrng, 6n dinh va can d6i gifra tat ca cac
thanh vien trong khu Vl!cthong qua cac chuong trinh hqp tac kinh te va ky thu~t
(ECOTECH). .
Ba m\lc tieu hqp tac kinh
te
cua A.pEC duqc thvc hi~n thong qua cac kenh
sau:
(1)
Cac
Ke
hoc:tchHanh dQng Qu6c gia - lAPs;
(2) Cae Ke hoc:tchHanh d¢ng T~p the - CAPs;
(3) Ho~t d¢ng cua cac
Uy
ban va cac Nh6m Cong tac c6 lien quan.
Vi thtclla APEC :
APEC co vi thS trong h~ th6ng thuang mc:tida phuong ; co Quan h¢ vai
cac t6 chuc ti~u khu VlJCtrong APEC; va co cac nQi dung
hqp
tac khac nhu
Chong khung bo; tang cuang ph6 bien thong tin ve APEC; d~k bi~t la sv tharn
gia cua doanh nghi~p v6i HQi dong Tu van doanh nhan APEC (ABAC)
ABAC carn ket tich qrc cung APEC thl;Tchi~n cac rnl;lc tieu dii de ra thong

qua cac khuyen nghi
a
cac TInh Vl!c: (i) T:;tothu~n IQ'icho cac luong chu chuy~n
qua bien gi6i; (ii) Tai chfnh va dau tu; (iii) H:;ttang co sa; (iv) Doanh nghi~p vila
va nho (5ME) va Sl;Tphat tri~n nguon nhan Il!e; (v) HQ'Ptac kinh te-
ky
thu~t
DANH GIA VE APEC
I.I>ANH GIA NHUNG TRV C(>T CUA APEC
1.
T.,
do hoa thuong m~i
va
daD
hr
Nhin chung tf\l cQt
tv
do hoa thuang m?i trong APEC ho?t dQng chua
thanh cong nhu m\lc tieu d~ ra , nhftt la tu sau sv thftt b?i cua Chuang trinh TV
do hoa TV nguyen Sam (EVSL) ma nguyen nhan chinh la do chau
A
rai vao
khung hoang tai chinh ti~n t~ nam 1997. Day I~-dftu hi~u cho thfty bfm than
chinh phu cac n~n kinh t~ thanh vien chua thlJc
sv
tin tu6'ng vao Iqi ich cua
tv
do
h6a do APEC mang I?i; d6ng thai, cho thfty cO' ch~ ho?t dQng cua APEC con
chua hi~u qua, do Co' ch~ hqp tac 6' khu VlJCnay con long leo.

M?c dll chuang trinh EVSL di vao b~ t~c va thftt b?i, nhung tu nam 1998
tai nay, cac thanh vien APEC v~n c6g~ng duy tri n6 Ivc
tv
do hoa thuang m?i
thong qua Co' ch~ chinh sau:
(i) lAP (hi~n la e-LA.P). Day la cong C\l chinh d~ cac thanh vien APEC
thvc hi~n
tv
do h6a thuang m?i va dfiu tu theo Tuy'Sn b6 Bo-go. (ii) Ho?t dQng
cua Uy ban (Uy ban Thuang m~i va Dfiu
tu)
va cac Nh6m Cong tac (Nh6m
chuyen gia v~ ti~p c~n thi truang, Nh6m chuyen gia v~ dich V\l, Nh6m chuyen
gia v~ dfiu tu, Nh6m chuyen gia v~ xay dVng nang IVCthve hi~n cae hi~p dinh
WTO). Tu khi APEC ra dai d~n nay, muc thu~ suftt trung binh ap d\lng gifra cac
n~n kinh t~ APEC dii giam dang k~, tu 16,6% nam 1988 xu6ng 6,4% nam 2004.
MQt 10i;ltnhfrng rao can phi thuang mi;li cling duqc 10i;lib6 ho~c chuy~n sang
hinh thuc thu~ quan.
2. Thu~n
1Qi.
hoa thO'O'ng
m~i
va
dflu
to'
Vai SlJth~t bi;li cua Chuang trinh TlJ do h6a TlJ nguy~n sam (EVSL) nam
1998, tlJ do hoa thuang mi;liva dfiu tu khong di;ltduqc ti~n tri~n nhu mong muon,
tr\l cQtthu?n lqi hoa thuang mi;liva dfiu tu duqc d§'y mi;lnh va tra thanh uu tien
hang dfiu trong APEC. HQi nghi cac Nha Lanh di;loKinh t~ APEC nam 1996 da
thong qua K~ hOi;lChHanh dQng Manila, bao g6m hai phfin chinh la K~ hOi;lCh

Hanh dQng Qu6c gia (lAP) va K~ hOi;lchHanh dQng T?p th~ (CAP). Trang khi
lAP thien v~ cac bi~n phap thuc d§'y tlJ do hoa thuang mi;li va dfiu tu, thi CAP
chu y~u nh~m thlJc hi~n m\lc tieu thu?n lqi hoa thuang mi;li va dfiu tu. C~c IInh
VlJCduqc tri~n khai thlJc hi~n trang CAP g6m: (i) thu~ quan, (ii) phi thu~ quan,
(iii) dich V\l, (iv) dfiu tu, (v) tieu chu§.n va hqp chu§.n, (vi) thu t\lC hai quan, (vii)
quy~n sa hfru tri tu~, (viii) chinh sach ci;lnh tranh, (ix) mua s~m chinh phu, (x)
phi ch~ dinh hoa, (xi) quy t~c xu~t
Xlf,
(xii) giai quy~t tranh ch~p, (xiii) SlJ luu
chuy~n cua doanh nhan, (xiv) thlJc thi cac k~t qua cuaVcmgU-ru-goay va (xv)
thu th?p va phan tich thong tin.
Tu mQt vai nam tra li;liday, nh~t la saunhfrng ti~n tri~n ch?m,chi;lp cua
Yang dam phan Do-ha ·trang khuon kh6 WTO va SlJbung n6 cua m?u dich tlJ do
song phuang, d6ng g6p Ian nh~t cua APEC la ti;lothu?n lqi cho thuang m~i va
dfiu tu. Nam 2001 ti;liHQi nghi C~p cao APEC lfin thu 10 ti;liThuqng Hai, APEC
da d§'y thu?n lqi hoa thuang mi;li thanh
mQt
chuang trinh hqp tac quan tr9ng,
thong qua vi~c dua ra m\lc tieu giam 5% chr"phi giao dich thuang mi;li trong
vang 5 nam (kSt thuc VaGnam 2006). Nhu V?y SlJ giam b6t thue quan, phi thue
quan va nhfrng faO can dang sau bien gi6i da c6 lien quan trtlc tiep t6i sg gia tang
~ cac dong dau tu va thuang ffii;litrong klm VlJcAPEC. Tfnh theo do la thl thuang
ffii;litrring n¢i kh6i APEC ve hang hoa va dich vv da tang han 3 Ian k~ tir giii'a
1989 den 2003. Thuang ffii;litrong cac nganh dich Vl;lcua khu VlJcAPEC tang
gapdoi so v6i cung ky giai dOi;lntru6c d6. Thuong
m;;ti
gifra cae nen kinh te
APEC v6'i phan con li;li cua the gi6i dIng tang mi;lnh, v6i luqng xuat kh<1utang
hon gap doi k{;tu khi APEC
dU9'~

thanh l~p.
CaC dong van dau tu nu6c ngoai cling da tang, be>sung them nguon tiet
ki¢m n¢i dia va giup cho vi¢c chuyen giao cong ngh¢ va cai tien quy trlnh san
xuat thu~n 19i hem. ~~c dong van dau tu trlJc tiep nu6c ngoai tu khu vlJc APEC
tang gap doi ttf 1989 den 2003, trong khi cac dong v6n vao da tang len gap 5 Ian
t6i muc toi da la 565 ty do la vao nam 2000, truac d6 giam xuong dang ke t6i
muc 50% chi cao han so v6i nam1989. Cac n~n kinh te APEC chiem t6i 42% cac
dong van FDI cua the gi6'i nam 2003. Cac nen kinh te c6 thu nh~p thap han dugc
huang 19i d~c bi¢t tu cac dong van dau tu trlJc tiep nu6'c ngoai, cac dong van nay
van gifr vi
tri
tfch ClJCth~m chi ca trong giai dO(;lnkhung hoang tai chinh chau
A.
Nhu V?y c6 th6 n6i cac nen kinh te APEC da phat trien m(;lnh ke tu khi
APEC thanh l~p, d6ng g6p 61 % sl! tang truang cua the gi6'i ke tu 1989 den 2003.
Nam 2003, cac nen kinh te APEC chiem 57% kinh te the giOi. GDP cua khu VlJc
APEC tang 46% tu gifra 1989 den 2003, so v6i 36% doi v6'i cac nen kinh te
khong nam trong APEC trong cung thai kY. Cac nen kinh te c6 thu nh~p thap han
trong khoi APEC da tang truang ffi(;lnhme v6'i GDP thlJc te tang 77% ke tu khi
APEC hlnh thanh. GDP blnh quan dau nguai tang khoang 26% tu gifra 1989 den
2003 (tuang duang khO£lng 1,7% m¢t nam) so v6'i 8% doi v6i cac nen kinh te
khong nam trong APEC.
Vi¢c lam trong khu VlJcAPEC da tang 18% tu 1990 den 2002, trong khi
tlnh tr(;lng that nghi¢p tang khong dang ke so v6'i cung ky, n6 van duy tr'i
a
muc
d~c bi¢t thap do slJ tac d¢ng tieu cl!c cua khung hoang tai chinh chau
A
trong
m¢t so nen kinh te APEC. Ty 1¢ that nghi¢p trong khu VlJc APEC trung blnh la

4,3% nam 2003 so v6'i ffiuctrung blnh cua the gi6'i la 6,2%.
3. HQ'p
hlc
Kinh te -
Ky
thu~t (ECOTECH)
ECOTECH tr6 thanh m9t trong ba tn,.!c9t hgp t,ic chinh Clla APEC, v6i 3
y~u t6 co ban cua ECOTECH la d6ng thu?n v@chinh sach, ph6i hgp hanh d9ng
va d6i tho'.li y@chinh sach. Sau 11nh Yl,lC hgp tac augc uu tien la philt tridn
ngu6n nhiin l~fc; cO'
sa
hg tcing,'thi truo'ng v6n,' khoa hrc cong ngh¢; bao
V?
mOl
tnnlng:
va phcif triJn doanh nghi¢p
Vl~ra
va nho. B6n m\lc tieu elJa hgp tac
ECOTECH dU(Jc d@C?P trong Tuyen b6 Manila la: (i) O'.ltdugc tang tru6ng b~n
vi.'l"ng,vatang truang c:!6ng d~u trong khu VlJC;(ii) giam SlJ chenh l~ch y~ phat
tri~n kinh tS gifra cac thanh vien; (iii) dii thi~n di~u ki~n kinh tS va x5 hQicho
nguai dan; (iv) nang cao tinh thAncQngd6ng trong khu vvc.
Chuang
trinh hQ'Ptac kinh tS - ky thu~t trong khuon kh6 ECOTECH lam
chodiSndan na)'khac v6'icact6chuc hQ'Ptac kinh tS khck; D~c bi~t;trongdi~u ;
ki~n cac thanh vien APEC dt khac nhau v~ trinh dQ phat tri~n, ECOTECH la
chuang trinh dugc cac thanh vien, nhftt la cae thanh vien dang phat tri~n rftt coi
trgng. Trong thai gian tu 1999-2004, APEC d5 thvc hi~n dugc t6ng s6 992 dVan
ECOTECH. Nhfrng dv an nay dugc tri~n khai trong nhi~u lInh vvc khac nhau
xoay quanh 6 vftn d~ uu tien CllahQ'Ptac ECOTECH dugc thong qua nam 1996,

chu ySu du6i hinh thuc t6 chuc hQithflO,hQinghi, khoa dao t~o va trao d6i kinh
nghi~m cung nhu thvc tiSn gifra cac n~n kinh tS thanh vien.
Hi~n nay, hang nam, APEC c6 khofmg 2 tri~u USD danh cho cac dv an
xay dVng nang Ivc tu tftt ca cac n~n kinh tS thanh vien tren tftt ca cac lInh vvc.
Ngoai ra, trong khuon kh6 APEC, mQt s6 dv an v~ cac lInh vvc hgp tac dugc
thvc hi~n tren ca sa song phuang. Cac n~n kinh tS m~nh nhu My, Nh~t, Ot-
xtray-li-a, Ca-na-da , c6 th~ d6ng g6p va thuc d~y nhi~uhan cho ho~t d9ng hf>
trg nang Ivc va ECOTECH. Ot-xtray-li-a d5 d6ng g6p 3 tri~u do la Ot-xtray-li-a
d~ hh1hthanh Quy he>trg APEC danh cho cac dv an he>trg nang Ivc
M?c dli tftt ca cac thanh vien d~u bay to ung hQ ho?c cam kSt d6i v6i
ECOTECH, nhung mQt s6 thanh vien khong coi tr<;mgECOTECH nhu TILF.
Kinh nghi~m cho thfty thiSu cac chuang trinh dai h~n va cac thoa thu~n, ph6i
hgp, lien kSt toan di~n gifra cac dv an va thiSu co chS giam sat va danh gia. Do
ECOTECH chua dugc quan tam dung muc nen APEC chua xay dVng dugc mQt
chuang trinh ECOTECH hi~u qua. Nhi~u dtJ an ch6ng cheo do thi~u sv ph6i
hgp. M~c dli dugc coi la ffiQttrl,lcQt cua APEC, cac dlj an cua ECOTECH tren
thtJc tS thu~ng dugc coi la "nhi~m
V\l
nh
y
nhang" va chua d~t dugc cac kSt qua
quan tr9ng.
d
muc dQnao d6, di~u ~ay lam giam mong mu6n cua cac thanh vien
dang phat tri~n d6i v6i hgp tac khu VtJC.
II.
Dauh
gia
CO'
ch~

hQ'ptac APEC
APEC la J.llQtt6 chuc dugc xay dVng tren nguyen t~c t/6ng thu(Ln.Thong
qua nguyen tlie t/6ng thu(in, sv hqp tac gifra cac thanh vien trong APEC mang
tinh t~l'nguy¢n. APEC chi la mQt dien oan
ill
v~n kinh t~, mQtco ch~ lien chinh
phu nh~m xuc ti~n S\1hQ'ptac, tang Truong va phat tri~n khu V\1C.APEC kh6ng
oua ra nhfrng quy~t ojnh, nguyen tic co tinh ch~t b~t bUQc06i vO'icac thanh
'lien. MQi ho~toQng
hQ1J
tac o~u clva tren co s5~'_!¥_!1guy~n,philhQ'PvO'ilQ'iich _
cac ben.
APEC con la mr5tdiin tlan "mCJ" theo, nghla APEC ung hQch~ oQthuang
m~i oa phuong, kh6ng t~o ra S\1phan bi~t 06i xu gifra APEC vO'icac nuO'cva
nh6m nuO'c'khac tren "th~ giO'i, 06ng thai APEC mo cua cho cac n~n kinh t~
kh6ng phai la thanh 'lien APEC trong khu Vl,ICtham gia. Vi~c theo ou6i t\1 do
hoa thuong m~i trong APEC phil hgp vO'ico sa cua GATT /WTO va kh6ng lam
t6n h~i to'i cac nuO'ckhac oa t~o ra S\1h6 trQ'm~nh me cho h~ th6ng thuang m~i
oa phuong.
Trang g~n hai th?p nien qua, APEC oa oi oUQ'cmQt quang ouang va c6
g~ng vUQ'tqua kh6 khan, thu thach o~ kh6ng ngirng phat tri~n. V~ s6 luQ'ng
thanh 'lien, APEC tang tir 12 len 21 Thanh 'lien; v~ c~p cila hQi nghj oa nang tir
di~n oim c~p bQtruang len di~n oan cac nguyen thu qu6c gia ; v~ nQidung ho~t
oQng, APEC oa xay d\1ng oUQ'cba tf\! cQthgp tac chinh la t\1do h6a thuang m~i
va o~u tu, thu?n lQ'ihoa thuang m~i va o~u tu va hgp tac kinh tS ky thu?t.
APEC kh6ng phai-mQt T6 chuc, mQt
Uy
ban hay mQt Co chS oam phan
thuong m~i. V~ ban ch~t APEC la mQt di~n oan 06i tho~i
ma,

ho~t oQng d\1atren
nguyen tdc tl6ng thucJ-n,thaa hi¢p va t~rnguy¢n. Cac quyit tljnh cua APEC khong
mang tinh rang bur5cva khong t6n tgi trang APEC mr5tca chi giam sat vi¢c th~rc
hi¢n cac quyit tltnh dU(Jcthong qua, chinh vi thS oa kh6ng t~o nen oU:Q'cnhfrng
kSt qua tich C\1Ctrong vi~c th\1c hi~n cac m\lc tieu cila APEC. Va cung bai thS
.khi cac thanh 'lien APEC g?P kh6 khan trong nuO'c v~ kinh tS ho?c c6 nhfrng
thay 06i nao 06 thi kh6ng c6 mQt c6 chS nao h6 trQ'd~n d€n tinh t\1nguy~n S\1
tham gia clla cac thanh vien suy giam va k€t qua kh6ng tranh kh6i la vi~c th\1c
hi~n cac cam k€t kh6nghi~u qua. S\1th~t b~i cua EVSL la mQt d~u hi~u r5 rang
eno th~y ban than chinh phu cac n~n kinh t~ thanh 'lien chua thlJc sv tin tuang
vfw 19'iich cila tv do hoa do APEC mang l~i, 06ng thai bQc lQmQtthvc t€ la co
ch~ ho~t oQng ella APEC kern hi~u qua. Cling v6i S\1th~t b~i cua EVSL, APEC
cling to ra bfrt IlJc trong vi~c d6i ph6 v6'i khung hoang tai chinh-ti~n t~ luc d6
dang di~n ra m~mh me
a
h~u hSt cae n~n kinh tS thanh vien trong khu V\fC.
Nhfrng thlJc tS nay da anh huang m~nh dSn vi tri va vai tro cua APEC d6i v6'i
khu Y\fCva thS gi6'i._____ _
Trong 11nhV\fCthu?n Igi hoa, APEC da tiSn hanh nhi~u ho~t d9ng nh~m
thuc d~y thuang m~i va d~u tu. Tuy nhien,_khong c6 cac ca chS nh~m dam bao
cac thanh vien se th\fc thi cac hi~p dinh, cai thi~n th\fc tS hay thay d6i chinh
sach. ThiSu cac ca chS nhu V?yse kh6 d~t dugc 19trinh cho APEC.
Hi~n nay , m~c du c6 m9t s6 thay d6i d6i v6'i ca chS hgp tac mang tinh
chfrt d6ng thu~n' va khong rang bU9C,nhung cac nguyen t~c ca ban cua APEC
g~n nhu v~n gifr nguyen k~ tu khi thanh l?p!
APEC se t6n t~i va c6 th~ phat tri~n thanh c9ng d6ng Chfm
A -
Thai Binh
Duang nhu mong mu6n hay khong ph\l thu9C rfrt nhi~u vao chinh SlJv?n hanh
cua APEC tren ba tr\l C9t trong khi

y
tuang hinh thanh C9ng d6ng Dong
A
da
xufrt hi~n va da bu6'c d~u v?n hanh v6'iH9i nghi cfrpcao Dong
A
l~n thfrnhfrt t~i
Kualalumpur thang 12/2005. V6'i quySt tam chinh tri cua cac nha lanh d~o cfrp
cao t~i H9i nghi Thugng dinh ASEAN+6 , m9t "nguy
ca
m6'i" da xufrt hi~n d6i
v6'iAPEC va nguy ca nay c6 th~ d~n dSn SlJgiai th~ clb APEC nSu n6 "chi n6i
ma khong hanh d9ng".
Qua ph~n danh gia tren, m9t nh?n xet chung c6 th~ rut ra la 21 thanh vien
tham gia APEC d~u c6 nhfrng
y
d6 , mong mu6n cua minh. Trong khi cac nu6'c
phat tri~n mu6n d~y m~nh tlJ do hoa r6i thu~n Igi hoa thuang m~i va d~u tu thi
-_ cac thanh vien dang phat tri~n l~i mu6n d~y m~nh thu?n Igi hoa han la t\1'do hoa
thuang m~i va d~u tu. Cling rfrtkhac nhau v~ 19i ich d6i v6'i ECOTECH. Trong
khi cac nu6'c dang phcit tri~n rfrt hy vQng vao nhfrng n9i dung hgp tac cua
ECOTECH thi cac nu6'c phat tri~n l~i it m~n ma han.
Do V?y d~ APEC c6 th~ th\fc hi~n dugc cac m\lc,tieu ca bfm clm minh v6'i
cac Tuyen b6 Seoul va Bogor n6i tieng thi APEC c~n phai dugc cung c6 va cai
cacho
III. Danh gia chung ve APEC
Tren blnh di~n t6ng th~ co th~ thay APEC da co vai tra dang k~ tren m(>t
s6 rinh Vl!Csau :
1. APEC gap phan tang cuang h~ th6ng thuang m(;1ic1aphuang.
Dong gop co gia tri cua APEC 1a gop ph~n tang cuang h~ th6ng thuang

m(;1ida phuang.Th~mh c6ng day an tuqng cua APEC trang vi~c d6i dau vai nhung
van de ve th~~n
1qi
hoa thuang m(;1iva khttc phl)c nhung rao can phi bien giai d6i
vai thuang m(;1iva dau tu dl!a tren Itch trinh chfnh thuc cua WTO c1adem l(;1iket
qua trong vi~c 10(;1ib6 m(>t s6 van de d~ tien vao chuang trlnh thuang thuyet
thuang m(;1itoan cau.
2. APEC con gop ph~n dieu tiet cac thoa thu~n thuang m(;1i
W
do song
phuang, khu vl;1'Cva dic m6i quan h~ gifia Thuang m(;1iva An ninh khu V\fc, nh~t
la khuy~n khich cac thanh vien thvc hi~n cac cong uac cO' b~m v~ ch6ng khung
b6 chung.
3. Gttn thuang m(;1ivai an ninh khu Vl;1'c.
4. Dua ra nhieu chuang trinh hanh d(>ng, sang kien nham thl!c hi~n cac
ml;lc tieu cua APEC.
Trong khi th\1c thi ba trl,l cQt eua minh ,APEC da dua ra nhi~u sang ki~n ,
nhung tuyen b6 va chuang trinh hanh d(mg h~t suc co gia
tri
nhu :
Tuyen bc5
vJ
Quyit tam chung Bo-go ,. Chuang trinh Hcmh d(mg Osaka;
Chuang trinh Hc'znhd(jng Ma-ni-la ,. Chin lmh v~rcddu tien cho chuang trinh
EVSL; Chuang trinh The di l(li cLlaDoanh nhan APEC; ThQ¢/thu(m Cong nhgn
ldn nhau cLlaAPEC dc5ivai cac thdt bi di¢n
vc'z
di¢n tir
vc'z
Khuon kh6 H(ji nhijp

Ph7:lnfr vc'zotdn trinh APEC,. Ki hO(lchHcmh d(jng Quc5Cgia di¢n tLf; Chiin
lu9'c APEC di¢n tir; Tuyen bc5Chc5ngKhung bc5;Sang klin Santiago
vJ
!vIa
rqng thuong m(li, trong
do
dgc bi¢!
Chli
trr;mgdin win dJ xay d~mg nang hrc,
VL1
Cac earn kit Santiago
vJ
Chc5ngTham nhftng
vc'z
BCIOdam Minh b(lch
T~t ca nhfrng tuyen b6, sang ki~n va chuO'ng trinh hqp tac cua APEC, du
mang d~m tinh kinht~, thuang m~i v§nco
y
nghia va tac d\lng chfnh trio Do v~y
tuy cae cb.uang trinh sang ki~n v~ kinh t~ , thuang mc;ti, d~u tu aa aua ra , k~t
qua thu duqc chua d(;ltduqc bao nhieu nhung cai thu duqc Ian nh~t la y nghla
chinh tri cua chtmg.
CHU'aNG III
TUONG LAI
CUA APEC
Tu
khi thanh l?p cho d~n gifra th?p nien 90 cua th~ ky truac, APEC da co
mQtgiai dO(;lnphat triSn kha ~n tuqng vS quy mo t6 chuc cung nhu nQidung hO(;lt
dQng vai nhiSu m\lc tieu, k~ hO(;lchva dffnh?n duqc SlJhucmg ung va cam k~t
tham gia nhi~t tinh cua cac thanh vien.

Nhfrng nam qua, APEC da danh m~t vi th~ cua minh. APEC bi chi trich
la noi " chi dS noi" , va la "diu l(;lcbQquan lieu". APEC duang nhu bi dung
ngoai IS "san kh~u thuong m(;lith~ giai" vi ngay cang co nhiSu cac hi~p dinh
thuong m(;lihqp tac song phuong va khu VlJCduqc ky k~t. Hi~n nay APEC dang
d6i m~t vai mQt IO(;ltthach thuc trong vi~c thlJc thi cam k~t thuc d~y thuong m(;li
va d~u tu tlJ do ,
ma
cua va xay d\mg mQtcQng d6ng kinh t~ trong khu VlJCchau
A -
Thai Binh Duong. Do la (1) Ngay cang co nhiSu nSn kinh t~ thanh vien
dang m~t d~n hung thu d6i vai ti~n trinh cu.aAPEC ; cac thanh vien nay dang
chuySn quan tam cua h9 sang cac hi~p dinh thuong m(;litv do song phuong va
khu vvc;(2) APEC qua t?P trung vao tv do hoa va thu?n lqi hoa thuong m(;liva
d~u tu d~ tim ki~m sv thuc d~y hoa nh?P kinh t~ khu vvc. Do V?y cac m~t hqp
tac kinh t~ va ky thu?t (ECOTECH ) bi suy giam ra r~t; (3) Thai gian d~t ra cho
tv do hoa trong ml,lC.tieu Bogo la qua nhanh va vftn con nhfrngb~Ld6ng trong
mvc tieu Bogo; (4) M~c dil da co mQt s6 thay d6i trong co ch~ ph6i hqp cua
APEC nhung nhung nguyen t~c co ban vftn duqc gifr nguyen nhu khi mai thanh
l?p. Cac tieu chu~n duqc ap d\lng trong th?p nien truac nay dang can tra APEC
diSu chinh dS phil hgp vai nhfrnggia tri mai.
M~c dil giai dO(;lnt6i t~ nh~t da qua di nhung con duang phia truac cua
APEC vftn con d~y chong gaL Khong thS phu nh?n n6 l\l'c t?P thS cung nhu cua
ca nhan tung nSn kinh t~ thanh vien nh~m thuc d~y ti~n trinh APEC di len. Co
thS noi.APEC da c6 lamqml nhiSu thu trong mQtkhoang thai gian qua ng~n v6i
qua it ngu6n h,rc, cQng them nhfrng kh6 khan khach quan ma g~n day nh~t la Sl,f
ra dai clla HQi nghi C~p cao Dong
A
(Thang 12/2005, t~i Kuala Lumpur) nen
APEC dang phai d6i m~t v6i nguy cO' suy giam vai tro va sv chia re gifra cac
thanh vien. D~ ti~p t\lc t6n t~i va phat tri~n, ngoai nhfrng nguyen t~c va hu6ng di

v6n c6 thi nhfrng gia tri m6i c~n phai duQ'c b0 sung. APEC c~n rut kinh nghi~m
cua qua khu, ti~p Wc ti~n len va huang t6i tuO'ng 1ai. Trang nhfrng nam sap tai
APEC can t~p trung van m¢t so n¢i dung sau :
1.Phdn dd'u thl/C hi¢n M~lCtieu B6go.
Nam 2005 danh d~u nlla ch~ng duang thlJc hi~n cac MFC tieu Bo-go v~ tlJ
do hoa thuO'ng m~i va d~u tu van nam 2010 d6i v6i cac thanh vien phat tri~n
( nam 2020 d6i v6i cac thanh vien dang phat tri~n ). Cac thanh vien coi vi~c cam
k~t thlJc hi~n M\lc tieu Bo-go la c6
y
nghla nh~t va duQ'c coi la tieu chi quan
trQng nh~t d~ danh gia SlJthanh cong hay th~t b~i cua APEC.
V6i cach ti~p c~m d6, nam 2010 duQ'c coi la mQt m6c vo cling quan trQng
cua ti~n trinh APEC. D6 1a thai di@m cac thanh vien phat tri~n phai d~t duQ'c
m\lc tieu Bo-go v~ thuO'ng m~i, d~u tu t\1'do va
ma
cua d6i v6i cac thanh 'vien
khac. N~u thlJc hi~n duQ'c m\lc tieu nay se t~o ra dQng ll,fc va ca ap l\1'c16n len
cac thanh vien dang phat tri@n d~ c6 th@th\1'c hi~n duQ'c m\lc tieu tuO'ng t\1'van
thai h~n 2020, th~rn chi s6m hO'n.NguQ'c l~i, n~u cac thanh vien phat tri@nkhong
th@ho~c khong chu
y
th\1'c hi~n nhfrng cam k~t t\1'do hoa va
rna
cua thi APEC se
chiu t0n h~i 16nv~ uy tin va dQ tin c~y. Cac thanh vien se khong con coi trQng
APEC.
Y
tuang xay dlJng CQng d6ng Chau
A -
Thai Binh Duang se bi S\lP d0.

Va d6cung c6 th~ la d~u ch~rn h~t cho APEC.
Trang b6i canh d6, vi~c ti~n hanh
ra
SOGtgiifa
leY
vi¢c thvc hi¢n
m~lC
tieu
Bo-go (MTST) trang narn 2005 d@dua ra mQt
L9
trinh din Bo-go la mQt quy~t
dinh chinh tri khon ilgoan nh~rn tang cuang long tin d6i v6i APEC. Narn 2005
v6i MTST va
L9
trinh Busan din Eo-go t~o carn giac tg do hoa thuang m~i va
d~u tu dang la nQi dung hQ'p tac quan trQng nh~t cua APEC. Tren thvc t~, trong
thai
gian qua, di[lc bi~t tu khi EVSL th~t b~i, v6i nhfrng kh6 khan d~t ra trong
qua trinh thgc hi~n tv do hoa, APEC dff t~p trung nhi~u hO'n van tr\l cQt Thu~n
lqi hoa. C6 th~ n6i, day la cach ne tranh nhung kha thi hO'nva vi v~y day cung la
lInh vvc thu dugc nhi~u k~t qua thvc ch§.t nh§.t t1'ong thai gian qua va se ti~p t\lC
la t1'9ng tam cua APEC t1'ong nhfrng nam t6i. ECOTECH cung se ti~p tvc la m<)t
t1'\lc<)tkh6ng th@thi~u cua APEC m<)t khi con c6 S\I khac bi~t dang k@v~ trinh
d<)ph:h t1'i@ngifra cac thanh vi~n ~Cac thanh vien phat t1'i@ncAn ph:ii chu t1'9ng-~~ ~-
hon nfra d~n hgp tac kinh t~ ky thu?t, t~o co
sa
va di~u ki~n cho cac thanh vien
dang phat t1'i@nc6 th@thvc hi~n m\lc tieu W-do hoa, g6p phfm thuc dfty ti~n trinh
t\I
do hoa cua ca APEC. CAn gia tang sv th6ng nh§.t trong m\lc tieu dai h~n ,

chi~n lugc uu tiSn va nguyen t~c hanh d<)ng cua ECOTECH . Tinh minh b~ch va
hi~u qua cua cac
d\I
an cAn dugc xem xet nghiem tuc hon va co ch~ giam sat ,
danh gia cAn dugc dua vao m<)t cach thich hqp. cAn c6 dugc nhi~u h6
t1'g
tai
chinh cho cac ho~t d<)ng ECOTECH tu cac t6 chuc tai chinh qu6c t~ . V§.n d~
phat t1'i@nngu6n nhfm l\IC cAn dugc chu
y
hon nfra. cAn khuy~n khich cac
d\I
an
thanh c6ng dua 1'anhfrng k~t qua t6t hon n11'ava cAn cai ti~n co ch~ tuy@n ch9n
d\I fm va danh gia hi~u qua cua cac dvan .Chinh S\I ho~t d<)ng d6ng b<)va toan
di~n d6 se giup cho APEC th\Ic hi~n dugc 1<)trinh BuSan nh~m th\Ic hi~n m\lc
tieu B6go dung thai h~n.
2. Th~(c hi¢n cdi cach APEC
Th\Ic t~, cai ~ach APEC da b~t dAu tir lau nhung chith\Ic S\I dugc chu
y
va
b~t dAu tang t6c tu Nam Chile - 2004, D~c bi~t, cai cach APEC la m<)ttrong uu
tien hang dfru cua nam Han Qu6c - 2005, t?P trung van 3 n<)i dung chinh: ndng
cao hi¢u qua hogt a(jng thong qua cO'chi ph6i h9'P t6t hO'n;6n ajnh tai chinh
va
cai cach lien t?lCTuy nhien, nhfrng n6 l\Ic t1'en day m6i chi la bu6c dAu. D~ kh6i
ph\lc suc s6ng, S\I nang d<)ngva uy tin cua APEC, 21 n~n kinh t~lhanh vien phai
quy~t tam hon nfra d@co th@dua 1'acac bi~n phap nh~m tang hi~u qua ho~t d<)ng
cua APEC, trong d6 t?P trung vao m<)ts6 lInh V\ICC\lth@sau: (1) Cai t6 b(j may
hanh chinh , nh§.t la tang

cucmg ,
hoan thi~n hon nfra Ban Thu
Ky ;
(2) Tang
cUrYngquan h¢ voi cac tacnhdn lien a6'i;(3) D6i m6'i trong xac atnh m?lCtieu :
f)a dSn luc APEC cAn xac dinh 1'0m<)tt1'ong nhfrng nhi~m V\l c6t 10i cua minh la
xay dVng chinh sach;( 4) Tang cUrYnggiam sat va ra soat cheo; (5) Ndng cao
hi¢u qua ph6i
!U1P
(6) va Cizi cach tai chinh nh~m huy d<)ng them ngw3n hlC tai
chinh cho ho?t dQng cua Ban Thu ky va cho vi~c thvc hi~n cac sang ki~n; thanh
l~p Quy H6 tfQ'APEC
3. Huong etin m(Jt C(Jng et6ng Chdu
A -
Thai Binh DU'O'ng
Hi~n nay cac chu dS an ninh, chinh tr1. ch6ng khung b6, ch6ng tham
nhung, an ninh y t~, an ninh con nguai, phong ch6ng thien tai, dich b~nh va mai
day nh~t la h9P tac vS van hoa dang chi~m.thai lUQ'ngngay cang Ian trong cae
cUQc thao lu~n cua APEC tu c~p chuyen vien d~n Lanh d?o cao c~p. C6 quan
di~m cho dng hqp tac vS an ninh se tra thanh tr\1 cQt thu tu cua APEC .
Nhu v~y, r5 rang gia day APEC khong chi dan thu~n la rnQt di~n dan hqp
tac kinh t~ rna ngay cang tra nen toan di~n han. M\1c tieu Bo-go chi la cai dich
cua mQtgiai do?n trong ca ti~n trinh APEC. V~y xa han Bo-go se la gi?
NhiSu y ki~n cho r~ng d~ tranh tinh tr?ng APEC thi~u dinh huang dai h?n,
dil d~n lilc phai nhin xa han m~{c lieu Bo-go va xac dinh xdy d~mg c(Jng et6ng
rnai la rn\1c tieu cao nh~t cua ti~n trinh APEC. Day la rnQt xu th~ duQ'Cph an anh
ph~n nao qua chu dS chinh cua 2 HQi nghi Thuang dinh APEC g~n day nh~t:
"M(Jt c(Jng et6ng - Tuong lai cua chung ta" (Chile 2004) va "Huang tai m(Jt
c(Jng et6ng: ete5ietc7uvai thach thL'rC,tgo ra
sv

thay et6i" (Han Qu6c
2005)
va ch~c
ch~n y tuemg nay se duQ'c ti~p n6i trong narn 2006.
Tren thvc t~, sau
17
narn t6n t?i va phat tri~n, APEC da d~n rnang nhfrng
y~u t6 va d?c di~m cua rnQt cQng d6ng va sv rna rQng ph?rn vi nQi dung hqp tac
cua APEC trong nhfrng narn g~n day cho th~y APEC dang huang d~n mQt cQng
d6ng rQng han, da di~n han la rnQt "C(Jng etimg Kinh
d"
dan thu~n.
Cau h6i ti~p theo duQ'c d?t ra la CQng d6ng Chau
A -
Thai Binh Duang c6
dva tren nhung nguyen t~c ca ban Clla APEC hi~n nay khong. Thai gian qua,
giai nghien cuu da n6i kha nhiSu d~n vi~c c~n thay d6i hai trong s6 nhfrng
nguyen t~c d6 - khong dmg bu(Jc va et6ng thu(m - d~ tang cuang tinh th~ ch~,
dua APEC tu rnQt di~n dan long leo, thi~u thvc ch~t, carn k~t nhiSu nhung it th\l'c
hi~n thanh rnf,ltt6 chue ch?t che, c6 ca ch~ rang bUQcd~ th\l'c hi~n cac carn k~t.
Nhung ch~c ch~n d6 khong phai la mQt tuang lai g~n.
Tren th\l'c t~, nh~rn phat huy t6i da uu di~rn Clla nguyen t~c t~rnguy¢n va
giarn thi~u nhung nhuQ'c di~m va tinh cung nh~c cl~a nguyen dc et6ng thu(in,
thai gian qua, APEC dil ap dVng co ch~ "Ngll'Cri tim thfCrng" (path-finder) ma mQt
s6
hQc
gia con
gQi
1a "lien minh t~r nguy¢n" (coalition of the willing) hay dun
gian 1a"21-x". CO'ch~ nay lam t[mg them tinh linh ho~t va kha thi trong vi~c dua

ra cac quy~t dinh, cam k~t cling nhu vi~c
thvc
hi~n cac cam k~t trong APEC.
1\1QtphuO'ng thuc khac ma APEC ap dVng ngay cang nhi~u 1a xay dVng cae bQ
"thong l~/thvc ti~n t6t nh~t" (best practices) trong cac lInh vvc kh6 d~t dugc '1
ki~n th6ng nh~t, vua d~ cac thanh vien di tien phong chia se kinh nghi~m vai
thanh vien khac, vua t~o ra nhfrng mo hinh ki~u m~u d~ tang tinh th6ng nh~t,
d6ng bQ va h(>it\1trong qua trinh thvc thi cua cac thanh vien.
4. Vi¢c
ma
rt5ng
AP EC
Hi~n nay, m(>t s6 nuac
a
Chau
A
va Chau
My
dil b~t d§u chi~n dich v~n
dQng gia nh~p APEC vao nam 2007. Trong s6 cac ung vien c6 ca nhUng nuac
khong ti~p giap vai Thai Binh Duung vi v~y c§n c6 sv th6ng nh~t trong quan
ni~m v~ khu vvc dia 1'1.
Tu 1au trong APEC dil t6n t~i hai quan di~m trai ngugc d6i vai v~n d~
ma
rQng APEC (
ma
va d6ng ).Tuy nhien, quy~t dinh k~t n~p thanh vien mai se
khong chi dva tren co sa ph an tich tac dQng cua vi~c
ma
r(>ng APEC d6i vai

tuO'ng.1ai cua ti~n trinh nay ma con chiu anh huang eua·cac· i~ut6 chinh tri phuc
t~p, cac cu(>c v~n d(>ng, m~c ca, d6i chac trong h~u truang gifra cac thanh vien
hi~n nay vai cac ung Cll' vien gia nh~p APEC. T~t ca phai chb d~n HQi nghi
Thugng dinh APEC nam 2007 d~ tim cau tra 1ai chov~n d~ nay.
CHlJONGIV
SljTHAM GIA APEC CUA VI~T NAM
I.
NHIN
L~I
vA DANH GIA
1. DlfiJng ,ai ttai ngo(li ciia
Vi~t
Nam
Duang 16i d6i ngo~i clla Vi~t Nam dugc th~ hi~n
f5
net qua cac van ki¢n
f)~i h9i, cac nghi quy~t cua dang C(>ng san Vi~t Nam. Qua cac van ki~n d6 dil
neu 1en tu wang chi d<;loxuyen suot 1akhai d~y V~l phat huy toi da n¢i Ivc, nang
cao hi~u qua hQ'p tac quac te, n{mg cao
'1
chi tl;l'Il;fctl;l'cuang, giG' vU'ng b<.lnsac
dan t¢c trong tien trlnh h¢i nh~p quac te. Da d(;lng hoa, c1aphHang ho<.lq Llanh~
c1aingo(;li, h¢i nh~p va hQ'ptac quac te phili dl;fa tren ca
so
c1(lCI~p, t~rchu. D¢c
I~p, tl;fchu, tl! cHang la
ca
sa
VUngch~c c1~c1ftyhan nila c1o~mket, hQ'ptac va h¢i
nh~p quac te nham phlfC Vl;lcho sl;fnghi~p cong nghi~p hoa, hi~n c1(;lihml.

Nghi quy~t Clla HQi nghi Trung uang 4 khoa VIII da th~ hi~n S\Xchi d~o
ch?t che va kh~n truang cua Dang d6i vO'ivi~c Vi~t Nam gia nh?p APEC , bao
dam cho ti~n trinh~'h6i nh?p khu V\XCcua nuO'c ta
duqc th\Xc
hi~n mQt cach chu
dQng, vfrng ch~c.
Tra thanh thanh vien chfnh thuc cua APEC t"uthang 11/1998 la mQt cQt
m6c quan trQng CLlati~n trinh HQi nh?p qu6c t~ va Khu v\Xccua Vi~t Nam. Vi~t
Nam da flQi nh?p VaGASEAN , tham gia VaGAFTA - mQt san chai nh6 ; chung
ta c~n
ma
rQng han nfra
S\X
hQi nh?p VaGkhu v\Xc1O'nhan . Do V?y vi~c tham gia
VaG APEC ( cung nhu ASEM ) ben c~nh ml,1ctieu Iqi fch kinh t~ chung ta da
kh~ng dinh duqc vi th~ cua Vi~t Nam tren truang qu6c t~ . Day chfnh Ja nhfrng
di~u ki~n quan trQng d~ Vi~t Nam tranh thu
duqc S\X
d6ng tinh ung hQ cua nhi~u
nuO'c tren th~ giO'i , nh~t la cac nuO'c JO'nung h9 Vi~t Nam gia nh?p WTO va
th\Xchi~n nhfrng hi~p dinh thuong m~i
t\X
do song phuong trong nhfrng nam s~p
to'i.
2. Nhfrng lr;iich va kho khan cua Vi¢t Nam trong
qua
trinh tham gia
APEC.
a. Nhfrng
l(Yi

ich
Tham gia APEC, Vi~t Nam co nhfrng lQ'iich ca ban sau:
Th(( nha't, co them m¢t dien c1anphl;lCVlfml;lc dich c1ai ngo~i da phHCfng
hoa, da d(;lng hoa quan h~, giam thi~u tlnh tr(;lng bi cac. cHOng qu6c Ian phan bi~t
doi
xu,
nang cao vi the cua Vi~t Nam tren trHOng
quac
Tllll:
hai,
n~m b~t thoI.1gtin, c~p nh~t dfiy du chieu huang phat tri~n cua
the gi6i d~ dinh huang va dieu chinh chinh sach trong l1HO'C.
Tlut
bet,
t?n dl;lng cac ChH0ng trlnh hQ'pUickinh te- ky thu~t
Tlu!: 11,(,
nang cao kha nang quan
1'1,
kinh doanh,
ma
r¢ng quan h¢ thuang
m<:ti,
dau
tu va tham nh~p thi truOng,
Tlllt /lam. trao d6i kinh nghi~m, t~o them d¢ng 11;1'cthuc dfty phat tri~n n¢i
11;1'ccua cac doanh nghi~p va dieu chinh
co
cau kinh te trong
nuac,
t[mg tfnh c~nh

tranh trong khu v1;1'c.
Tllit Salt,
co
che hqp tac
W
nguy~n trong APEC la tien de tot chuftn
bi
cho
vi~c h¢i nh~p sa~ hon va r¢ng hon vao nen kinh te khu Vl;l'cva quoc t~ nhu WTO.
Thit bdy, tham gia APEC, Vi~t Nam .co duqc nhfrng
co
h¢i phat tri~n cho
dat
nuac.
M¢t trong nhfrng thanh tl;l'UIan trong 8 nam tham gia APEC la Vi~t
Nam da chuy~n d6i thi truang kip thai, bao dam duqc yeu cau xuat , nh~p khftu
hang hoa. XU<ltkh~u vao APEC hi~n chiem ty tr9ng lOn nhat trong t6ng kim
ng~ch xuat kh~u cua Vi~t Nam. Nam 2000 d~t 10,1 ty USD, chiem 69,7%; nam
2003 d~t 14,7 ty USD, chiem 72,8%; nam 2004 da d~t khoang 15,5 ty USD,
chiem 58,5%. Vi~t Nam c6 7 nha nh~p khftu Ian thi 5 trong s6 d6 la tu APEC
(Hoa Ky, Nh~t Ban, Trung Quoc, Australia, Singapore). Nh~p khftu cua Vi~t
Nam tu APEC cling chiem ty tr9ng Ian nhat trong cac khu Vl;l'c:nam 2000 d~t 13
ty USD, chiem 83,1 %; nam 2003 d~t 20,1 ty USD, chiem 79,4%; nam 2004 d~t
khoapg 25,3 ty USD, chiem 79,2%. Ca 7 nha nh~p khftu Ian ma Vi~t Nam nh~p
kh~u tren 1 ty USD deu n~m trong khu Vl;l'cnay (Trung Quoc, Dai Loan,
Singapore, Nh~t Ban, Han Quoc, Thai Lan, Hoa KY).
Dau' tu trvc tiep cua APEC vao Vi~t Nam tinh tu 1998 den thang 7/2005 co
5.354 dV an, vai t6ng so van 35,3 ty USD, neu k~ ca so von dang ky b6 sung cua
nhfrng d1;1'an cli thllen tai 41,3 ty USD, chiem 65,6% t6ng so von dau tu vao Vi~t
nam. Nhfrng miac va vung lanh th6 co so van dang ky tu 1 ty USD trO'len (bao

gom ca dang ky mai va b6 sung) tinh den thang 7/20051a: Singapore 9.049,1
tri~u USD; Nh~t Ban 6.387,4 tri~u USD; Dai Loan 6.051,9 tri¢u USD; Han Quac
5.531.9 tri~u USD; Hong Kong 4.190,3 tri~u USD; Hoa Ky 2.102,8 tri~u USD;
Li(~n Bang Nga 1.833,1 tri~u USD; Malaysia 1.617,7 tri~u USD;.Thai Lan
1.593,5 tri~u USD; Australia 1.109,3 tri~u USD. Chi 10
nuac
va vung lanh th6
tren dil co 39,5 ty USD, chiem 95,6% t6ng s6 v6n dau tu trvc tiep cua APEC va
chiem 62,7 % t6ng so van dau tu tr1;1'ctiep cua tat ca cac
nuac
vaoVi~t Nam.
APEC cling la nai c6 Iuqng vein h6 tr9' phat tri~n chfnh thuc (ODA) la~ nhat cho
Vi~t Nam. trong do Nh~t Ban la nuac c6 s6 von Ian nhat. .
Trang gfin 3 tri¢u luqt khelch den Vi¢t Nam n[un 2004 thl APEC
cHi
co tren
2.2 tri¢u luqt nguoi, chiem 75,7%. Nhung nu6c va vung lanh th6 co
so
khach den
nhieu
Hi
Trung Quae, Hoa
Ky,
Nh~t Bim, Dai Loan, H~m Quae, Australia,
Malaysia, Canada, Theii Lan, Singap-ere, tuc
Hi
c6 10 nu6c trong t6ng
so
14 nu6c
va vung lanh th6 co

sf>
khach dong nhat (tren 50.000 luqt nguoi) den Vi¢t Nam.
b. Kh6 khan:
M~c du c6 nhieu thu~n lqi va co h(>inhung vi¢c tham gia vao qua trinh hqp
tac APEC cling c6 nhieu kh6 khan thach thuc, trong d6 c6 ca nhung thach thlic
chu quan va khach quan.
Tlzlr
nhdt, nh~n thuc ve APEC trong tien trinh h(>inh~p kinh te
quae
te cua
can b(>,gi6i doanh nghi¢p, quan chung nhan dan con nhieu h~n che.
Tlzlr
hai, h¢ thong phap lu~t ve thuang m~i eua Vi~t Nam con nhieu bat
c~p, chua phu
hqp
v6i thong l¢
quae
te.
Tlllr ba, h~n che ve nguon nhan IVe.
Tlzlr
tl(,
nang Ive c~nh tranh eua doanh nghi¢p con yeu kern. Vi~t Nam
ehua ~hai thac tri¢t d~ cac co h(>itrong APEC d~ phl;!e Vl;!cho cae doanh nghi¢p:
+ Doanh nghi¢p Vi~t Nam chua thong qua hqp tae APECd~ khai thae
thong tin ve thi truong, ve ehinh sach thuang m~i va ehinh _saeh pau
tu
cua cae
thanh vien APEC.
+ Cae ho~t d(>ng tham gia cua doanh nghi¢p rat h~n ehe do dieu ki¢n kh6
khan ve tai chinh. Chinh

VI
v~y, saluqng doanh nghi¢p tham gia cae h(>ichq dau
tu, dien dan doahh nghi¢p tre, ho~e cae ho~t d(>ng giao lUll khae con h~n ehe.
Tlzlr
nam, Vi~t Nam la nu6c dang phat tri~n , h~n ch~ v~ ti~m hie nen lQ'i
feh thu duQ'c tv APEC kh6ng nhi~u va c6 xu huang bi phl;! thu(>c vao cac nen
kinh te 16'nhon.
3. Cae ho~t dt)ng eua Vi¢t Nam trong APEC: .
.K~ tu khi tra thanh thanh vien eua APEC vao nam 1998, Vi¢t Nam da c6
nhieu n6 ll;fc'tich cl;fc tham gia vao cae ho~t d(>ng cua dien dan nay va da dat
duqc m(>t
so
ket qua dang k~.
3.1. Tham gia K/ hoqzch Nimh d(Jng
Quoe
gia (lAP)
Xac dinh tam quan trQng cua lAP, hang nam, Chfnh phu giao eho B(>
Thuong m~i chu tri phai hqp v6i cae b(>,nganh huu quan ra soar va b6 xung lAP
tren 15 lInh Yl;rc, bao gam: Thue quan, phi quan thue, dich Vl;l,dau tu, thu tl;lchai
quan, tieu chwln va chung nh~n hqp chuan, sa huu trf tu¢, chfnh sach c~nh tranh,
mua sttm cua chfnh phu, phi che dinh hoa, quy che xuat xu, giai quyet tranh
chap, sv lUll chuy~n cua doanh nhan, thu th~p va phan tfch thong tin. ,
Vi¢t Nam tham gia d6ng g6p tfch cvc trang vi¢c xay dVng mau lAP moi
(e-IAP) cua APEC nham lam cho lAP cua cac thanh vien r6 rang, minh b~ch hon
voi ml;lc tieu mang l~i lqi fch tai da cho cac doanh nghi¢p. Nhfrng
y
kien nay
duqc cac chuyen gia APEC danh gia cao. Vi¢t Nam cung d:i ap dl;lng mau lAP
mm k~ tu khi xay dVng lAP vao nam 2001.
Hang nam, cac b(>,nganh hfru quan tiep wc c~p nh~t nhfrng thay d6i ve

ca
che chfnh sach trong cac lInh vvc chuyen trach, t~o ra nhfrng buoc tien moi d~
huang toi vi¢c ra soat tham van lAP cua Vi¢t Nam vao nam 2005. Thong qua
vi¢c xay d1p1g va d¢ trinh lAP hang nam, Vi¢t Nam d:i d~y nhanh qua trinh minh
b~ch hoa cac chfnh sach va quy dinh ve kinh te- thuang m~i, cai thi¢n m6i truang
kinh doanh cho cac doanh nghi¢p, dang thai xuc tien qua trinh d6i moi cac c6ng
cl;lquan
19
kinh te cua nha nuoc.
3.2. Tlzam gia Kl hoqzch Himh df)ng T(zp thl (CAP)
Do cac lInh Vl!Chqp tac thuQC CAP rat rQng, bao gam tu thuong m~i, dau
tu, lUll chuy~n cua doanh nhan,
sa
hfru trf tu¢.v.v rren vi¢c tham gia sau vao tat
ca cac llnh vvc hqp tac nay cua APEC la rat kh6 khan. Vi v~y, theo chi d~o cua
Chfnh phu, nhCrng nam vua qua, d~c bi¢t la tu nam 2003, Vi¢t Nam da tich ClJC
tham gia vao hai llnh vvc hqp tac chfnh la tieu chudn vacluf:ng nh(zn lu!p chudn
(SCSC) va thzt t~lChdi quan (SCCP). Trang thai gian t6i, Vi¢t Nam se tham gia
sau hon vao cac linh vvc m6i nhu
so
hihl tri tu¢ va
S~(
luu chuyln CZIGdoanh·
nhdn.
a HrJp tac ve' tieu chudn va chzf:ngnh(zn hrJp chudn
Cac ho~t d(>ng tham gia chu yeu trang lmh vvc nay bao gam:
(1)
Hai hoa
hoa cac tieu chu~n cua Vi¢t Nam voi tieu chu~n quac te theo danh ml;lc uu tien
hai hoa hoa trang APEC. Den nay, Vi¢t Nam dii hai hoa hoa tren 1.200 tieu

chu~n quac gia v6'i Uie tieu chu~n quac te (trang t6ng
so
khoang 5.100 tieu
chu~n qu6c
gia);
(2) Tham gia vao Thoa thu~n Cong nh~n Ian nhau cua APEC
d6i v6i cac thiet bi di~n
Vll
cli¢n tlr.
b. fI(/p tde trong lTnlzVi/e tlut ti.leIzdi quail:
Cae llnh vVe hO~ltd¢ng ehu yeu
ve
thLItl;le h<liquan ma Vi~t Nam tham
gia bao g6m: (l) Tham gia Cong uoe Kyoto Sll'adeli (n[lm 2001); (2) Thvc hi~n
phan lo1;lihang hoa theo Cong uoe HS; Chu~n
bi
cho vi~e (;lpd~lI1gphuong phap ~
xae dinh tri gia h~1iquan theo Hi~p dinh Tri gia hili quan eua GA TT/VVTO ngay
sau khi Vi~t Nam tr6 thanh thanh vien eua WTO; (3) Xay dVng h~ thong
W
d¢ng
hoa (tin h9C hoa) hili quan - Chuang trlnh Thuong m1;liphi giay to cua APEC .
Hi¢n nay, Vi~t Nam da xay dvng chien luqc phM tri~n cong ngh~ thong tin trong
to~mnganh hili quan giai d01;ln2001- 2005; (4) Thvc hi~n mt;lc tieu liem chinh hili
quan, ra soat va chan chinh cong tac can b¢ theo huang chong tham nhung,
chong cac bi~u hi~n tham
0,
hoi 1¢; Xuc tien tham gia Cong uoc T1;lmnh~p
(ATA) nham t1;lothu~n lqi cho hang hoa t1;lmnh~p, tai xuat.
c. Tham gia

ale
ITnh vilc kJuic Cita
CAP,
bao g6m (1) Bao v~ quyen
sa
hl1u tri tu~; (2)
Sv
lUll chuy~n cua doanh nhan; (3) Chfnh sach c1;lnhtranh; (4)
Giai quyet tranh chap; (5) Thuong m1;lidi~n tu: Hi~n nay, Vi~t Nam dang xuc
tien xay dvng Phap l~nh Thuang m1;lidi¢n tu d~ t1;l9hanh lang phap ly cho cac
h01;ltd¢ng thuang m1;lidi~n tu trong tuong lai.
3.3. fl6 tre; cho tien trinh Ju?inh(ip kinh te' quoe te'
Thong qua hqp tac APEC, Vi~t Nam da tranh thu "keu g9i cac thanh vien
. .
APEC ung h¢ Vi~t Nam gia nh~p T6 chuc Thuong m1;lithe gi6i (WTO). Ngoai
ra, do APEC bao g6m hau het cac thanh vien ASEAN khac nen Vi¢t Nam cung
da tranh thu dien dan nay d~ phoi hqp quan di~m v6i cac mi6c d6, et~c bi~t la
trong cac llnh yVc c6 lien quan t6i hqp tac v6i cac doi tac 16n nhu Trung Quoc,
My,
Nh~t Ban
3.4. Buac ddu tham gia hogt dtlng h6 tre; cae doanh nghi¢p
Vi~t Nam da khai thac tot m¢t so ca h¢i d~ ho trq cac doanh nghi~p tim
kiem thi truong, b1;lnhang va tim hi~u cac h01;ltd¢ng cua APEC d~ pht;lc
Yl;l
kinh
doanh. Cac h01;ltd¢ng hE>trq doanhnghi~p khac can etuqc xay dvng thong qua
hO(.;ltd¢ng cua Nh6m Xuc tien thuang m';ti elIa APEC.
3.5. Tlw.m gia cae chuang trinh he;p tac khac {rang
APEC
Ngoai c:k chuang trinh hqp tac ve kinh te, APEC con co nhieu hO:;1td(>ng

mang tfnh chat
xii
h(>i nhu cac chuang trinh lien quan t0i phl) nfr, thanh nien,
nguai khuyet t~t
Nhin chung tro!!gthqigi~n_qu,!,_c~(; 13Q,NgitIlhcillaVi~t Namdatham gia
tich ClJCvao cac hO:;1tdQng cua APEC , d~c bi~t la cac
Uy
Ban , Ti~u ban va cac
nh6m cong Hic , tieu bi~u la
Uy
ban Thuang.m~i va £)~u tu ( CTI ),
Uy
ban Kinh
t~ (EC), Ti~u ban Hqp tac Kinh t~ Ky thu?t ( ESC ), Ti~u ban v@ Thu t\lC Hai
quan (SCCP ), Ti~u ban v@Tieu chu~n va Hgp chu~n ( SCSC ), Nh6m chuyen
gia v@di l~i Clla doanh nhan , Nh6m cong U1Cv@doanh nghi~p vua va nh6 Do
ngu6n l~rcco hgn Vi?t Nam chua thi tham gia sau va eMua(m vao tdt cd cac llnh
vvc hogt arng trong APEC . Tuy V?y , k~t qua tham gia APEC trong 8 nam qua
cua Vi~t Nam la dang khich 1~ . Vi~t Nam da (1) c6 co hQi ti~p xuc va n~m b~t
nhfrng v~n d@mai n6i len trong kinh t~ - chinh tri th~ giai va khu v\!'c , giup Vi~t
Nam hQl nh?P chu dQng han va c6 hl~U qua han vao n@nkinh t~ th~ giai; (2) c6
ca hQi hQc t?P cac thong l~ quan ly t6t , cach thuc di@uhanh hl~U qua trong di@u
ki~n hQi nh?pqu6c tS va- khu VlJC;(3) gap ph~n giup Vi~t Nam d~y nhanh ti~n
trinh dam phan gia nh?P WTO bai 15 lInh v\!'c thuQc chuang trinh lAP va CAP
cua APEC cling la lTnh VlJCchu y~u cua WTO; (4) giup Vl~t Nam nang cao nang
llJCtrong cac nganh ngh@ quan trQng nhu ngh@ ca, du lich , khoa hQc ky thu?t ,
nong nghi~p , viSn thong, nang lugng g6p ph~n rut ng~n khoang cach phat
.
trien .
Tuy la thanh vien mai, Vi~t Nam da buac d~u t~o dugc uy tin va hinh anh

t6t dyp vai cac thanh vien cua APEC v@mQt Vi~tNam_nangdQng_,coi_m()', hQi
nh?p th~ hi~n qua g~n 20 sang ki~n ma Vi~t Nam da dua ra t~i cae lTnh VlJCkhae
nhau clla APEC.
II. TRIEN VQNG TRAM GIA APEC CUA VI:t::TNAM
TRONG THE
KY
XXI
1. Cac chu truf/ng, d;nh hlt67zgchung cZlaDang va Nhil nuuc
Bao cao Chien lugc Phat tri~n kinh te
-xii
h(>1nam 2001-2010 duqc thong
qua t:;1iD:;1ih(>iDang Ian thlf IX neu
1'6
Vi~t Nam se "Tilp tl;lc
mo
r¢ng cae quan
h¢ kinh te' dOlngogi theo Ill(C!ngciaplll(O'llghoa; cia dgng hoa,'cllli cle)nghe)i nh~lp
kinh te' qliO(:te'theo /e) trinll plllt hQp vO'idie'li ki¢n ella
m(ac
ta va bdo ddm tlwe
hi¢n nhzrng eam kef trong quan Il¢ song phuong va da phuong nlll( AFT A, APEC,
Hi¢p dinh Thuong mgi Vi¢t
-My,
tiell tC!igia nh(lp
WTO "
2. Cae hOf;ltd(Jng hfJp tae
ql
thl ella Vi¢t Nam trong nhitng niim sap
Trong nhfrng nam s~p tai ben c:;mhvi~c tham gia co chQn lQc nhfrng ho~t
dQng cua APEC, Vi~t Nam t~p trung· vao xay dl!J1gKe hOC;1ChH~mh d¢ng

Quoc
gia (lAP).
Vi¢c xay dVng lAP khong chi d~ thvc hi¢n cam ket v6i APEC ma con la
nhi¢m Vl;lchfnh tri quan trQng nhttm gi6i thi¢u h¢ thong chfnh sach phap lu~t cua
Vi¢t Nam v6i cac mr6c. M¢t nhi¢m vl;lkhac co lien quan la can co nhfrng bu6c
tien dang k~ trong nhfrng nam t6i d~ co th~ tien hanh thu tl;lc va chufrn
bi
thvc
hi¢n ra soat tham van lAP bM dau t11nam 2005.
Thong qua hqp tac APEC thuc dfry dao tC;1ophat tri~n ngu6n nhan lvc theo
tinh than chi dC;10Cl;lth~ cua Nghi quyet 07 ve H¢i nh~p Kinh te Quoc te.
Tiep tl;lc dfry mC;1nhvi¢c tham gia cac hOC;1td¢ng cua APEC theo huang co
chQn lQc: Tr.ong. thai gian t6i, ngoai Iinh yVc tieu chufrn va chung nh~n hqp
chuc1n va thu wc hai quan, Vi¢t Nam se tham gia tTch cvc hem nfra vao· cac
chuang trlnh hqp tac kinh te -ky thu~t, sa hii'u trf tu¢, du lich va sv
lUll
chuy~n
cua doanh nhan;Tang cUO'ngph6 bien thong tin va ket qua hqp taco
3. APEC- 2006 tf;li Vi¢t Nam
3.1 Nhrmg llnh v~rctr9ng tam Vi?t Nam can t(ip trung U'U lien trong nom
a. Thl;fChi¢n LI) trinh Busan , thtlCddy vi¢c hoan tdt vong dam ph an Doha
Vi~t Nam - 2006 la nam d~u tien APEC t~p trung vao nhi~m V\ltrQng Him
,
la tri~n khai LQ trinh Busan nh~m thvc hi~n m\lc tieu Bogor ve mQt khu vvc
thuang nwi va d~u tu
tv
do va
ma
cl'la. K~t qua cua ho~t dQng nay co
y

nghTa
quart trQng nh~m nang cao long tin Clla cac n~n kinh t~ thanh vien va qu6c t~ ct6i
vai ti~n trinh APEC.
b.
D6.v
mqmh dau tu va chuydn giao cong ngh¢.
Do tinh ch~t quan tn;mg cila FDI va chuy~n giao cong ngh~ d6i v6i tang
truang kinh t~, d~ d~t duqc m\lC tieu Bogor,
thai
gian t6i APEC c§n t~p trung ne>
h,rc dfty m~nh tl,fdo hmi, thu~n lqi hoa d§u tu va chuy~n giao cong ngh~. Cae n~n
kinh t~ phat tri~n va dang phat tri~n d~u co lqi ~ch trong lTnh V1,l'Cn~~y.Dtty m~nh
thu hut d§u tu va chuy~n giao cong ngh~ la mQt chi~n luqc quan tr~mg cila Vi~t
Nam.
c. Tg.od?mg m(Jtmoi truirng kinh doanh thu(in l(Yiva an toan.
Trong qua trinh th1,l'chi~n mllc tieu Bogor, Vi~t Nam cling nhu cac thanh
vien APEC khac phai vugt qua dt nhi~u thach thuc to lan, mu6n v~y , di~u quan
trQng hang d§u la phai t~o d1,l'ngduqc mQt moi truang kinh doanh thu~n lqi,
khong phan bi~t d6i xu, minh b~ch, khong tham nhling, 6n dinh va an toano Y~u
t6 an toan ngay cang tra nen thi~t y~u trong b6~ canh chil nghla khung b6 tang
cuang pha ho~i, de do~ nghiem trQng dong luu thong thuang m~i va d§u tu, cac
ho~t dQng kinh t~, Sl,fan toan cila doanh nghi~p va nguai tieu dung noi chung.
d. Thuc ady h(Yptac giua khu V?iCcong va khu v?rctu nhan nhdm bao aam
an ninh con nguiri.
An ninh con nguai la mQt khai ni~m r~t rQng va duqc chu trQng trang khu
vvc Chau
A -
Thai Binh Duong. Trong cUQc d~u tranh nay, sv hqp tac gifra khu
Vl,fCnha nu6c va tu nhan la dt quan trQng nh~m t~n dllng mQi ngu6n Ivc d~ d6i
pho v6i nhfrng thach thuc va de do~ d6i v6i dai s6ng con nguai. Vi~t Nam cling

nhu cac nu6c APEC khac c§n ti~p tllc nang cao kha nang tv Ivc tv cuang cua
nguai dan, t~o them nhi~u vi~c lam, phat tri~n ngu6n nhan Ivc va h~ th6ng an
sinh xa hQi nh~m·giai quy~t t6t nh~t nhfrng v~n d~ v~ anninh con-nguai.
e. nd
y mg.nh phat tri~n xi nghi?p vim va nh6 nhdm h6 tr(Ycho tang
truimg.
'\ j '\,
Trang thai gian t6i, Vi~t Nam can chu trQng nhieu han den vi~c xac dinh
chi~n luqc phM tri~n cho SMEs vasieu nha trong ky nguyen to~m c§u hoa va
kinh
t~
tri thuc, tim ki~m ca hQi, cai thi~n nang Il,fCva tinh thftn kinh doanh d~
klm
"l,Ie
nay dong gop hi~u qua han van phat tri~n kinh t~-xa hQi va
S\f
thinh
vuqng chung
<.'1
CA- TBD.
g.
Dd
y
mg.nh h(Yptac kinh ti -
kY
thu(it nhdm bao acim cimg chia se l(Yi