SKKN Hướng dẫn học sinh phương pháp kí hoạ vận dụng vào vẽ hình tượng trong tranh đề tài

PHẦN A
MỞ ĐẦU
I. Lí do chọn đề tài :
Mục tiêu của môn mỹ thuật ở trường THCS là dạy
học sinh nhận ra cái đẹp, tập tạo ra cái đẹp và vận dụng
những hiểu biết về cái đẹp vào học tập và sinh hoạt hàng
ngày, cho công việc mai sau, góp phần xây dựng con
người lao động mới phục vụ công nghiệp hoá, hiện đại hoá
đất nước.
Môn mỹ thuật ở trường THCS thường được đông đảo
học sinh yêu thích. Ở đây các em được thưởng thức các
tác phẩm nghệ thuật trong nước và thế giới, tự mình tập
trang trí, vẽ theo mẫu và sáng tác các tác phẩm theo đề
tài.
Qua khảo sát tại trường THCS Phúc Thịnh
Có trên 50% học sinh không thích phân môn vẽ tranh
đề tài. Khi được hỏi, các em trả lời "Chúng em thích học
trang trí hơn vì nó dễ vẽ, còn vẽ tranh đề tài chúng em
không tưởng tượng được và không vẽ được hình tượng,
nhất là vẽ hình tượng người và con vật."
Thực tế đã cho thấy kết quả các bài vẽ tranh đề tài
của các em thường có kết quả thấp, vẽ hình không được,


1
đặc biệt là những bài vẽ tranh đề tài có liên quan đến con
người, bài tự vẽ thì xấu mặc dù quá trình dạy học tôi đã
quán triệt học sinh không được chép các bài vẽ có trong
sách, nhưng do không vẽ được hình tượng nên một số em
vẫn chép cho có bài vẽ.
Là giáo viên dạy môn mỹ thuật, qua các năm học vừa

qua tôi đã trăn trở, suy nghĩ rất nhiều, vậy làm thế nào các
em vẽ hình tốt hơn trong phân môn vẽ tranh đề tài? Nếu
các em vẽ được hình, sắp xếp bố cục đẹp, màu sắc hài
hoà có đậm nhạt thì các em vẽ tranh được tốt hơn, khi vẽ
được các em sẽ tự cảm thấy thích học phân môn này. Vì
thế tôi nghĩ ngay đến kí hoạ và tôi thử nghiệm cho học sinh
lớp 7 trong những năm học vừa qua đã thu được kết quả
hêt sức khả quan trong phân môn vẽ tranh đề tài. Nên tôi
đã chọn đề tài sáng kiến kinh nghiệm: Hướng dẫn học
sinh phương pháp kí hoạ vận dụng vào vẽ hình tượng
trong tranh đề tài.
II. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu .
- Học sinh THCS: Xác định nghiên cứu nói trên đề tài
không đi sâu nghiên cứu lí luận mà vận dụng những thành
tựu đạt được trong dạy học mỹ thuật thực tế ở trường
THCS. Do điều kiện thời gian và yêu cầu đề tài còn hạn


2
chế, đề tài chỉ nghiên cứu việc dạy học ở trường THCS
Phúc Thịnh
III . Mục đích nghiên cứu và cơ sở lí luận .
1.Mục đích nghiên cứu.
- Hiểu được thực trạng của hoc sinh học tập phân
môn vẽ tranh đề đài.
- Những phương pháp hướng dẫn học sinh kí hoạ.
- Học sinh biết vận dụng kí hoạ vào vẽ hình tượng
trong tranh đề tài.
2. Cơ sở lí luận.
- Nghiên cứu một số lí luận chung có liên quan đến đè

tài.
- Phương pháp hướng dẫn học sinh kí hoạ thông qua
kinh nghiệm giảng dạy và phươg pháp điều tra, Đề ra
những giải pháp giúp học sinh học tốt môn kí hoạ vận
dụng vào vẽ tranh đề tài.
- Học sinh biết vận dụng kí hoạ vào vẽ tranh đề tài.
IV. Phương pháp nghiên cứu.
- Nghiên cứu tài liệu ( ̣lí luận)
- Khảo sát điều tra thực tế qua giờ dạy.
- Phân tích đánh giá kết quả điều tra.


3
PHẦN B .
NỘI DUNG NGHIÊN CỨU.
Chương I . Hướng dẫn học sinh phương pháp kí
hoạ
I.Thực trạng.
1. Thực trạng tình hình của vấn đề đặt ra.
* Thuận lợi.
- Môn mĩ thuật là môn còn mới lạ HS thích tìm tòi sáng
tạo trong cách vẽ màu và xây dượng hình tượng.
- Học kí hoạ học vẽ ở ngoài trời HS có hứng thú học
tập.
* Khó khăn.
-Đa số HS là con gia đình làm nương rẫy cuộc sống
thiếu thốn nên đồ dùng học tập không đủ.
-Nhận thức của phụ huynh và HS còn xem môn mĩ
thuật là môn phụ nên chưa quan tâm đến vấn đề học tập,
ở địa bàn vùng miền núi thuộc xã 135. HS chưa nhận thức

được thẩm mĩ trong đời sống hằng ngày nói chung và học
mĩ thuật nói riêng.
2. Sự cần thiết của đề tài.


4
-Giúp học sinh học tốt môn kí hoạ.
-Biết vận dụng kí hoạ vào vẽ hình tượng trong tranh
đề tài.
3. Khái niệm kí hoạ
Kí là ghi, hoạ là vẽ. Kí hoạ là hình thức vẽ nhanh,
nhằm ghi lại nhưng nét chính, chủ yếu nhất, đồng thời ghi
lại cảm xúc cúa người vẽ về thiên nhiên ,cảnh vật, con
người.
4. Chất liệu kí hoạ.
-Than, chì, bút sắt, bút lông , mực nho, màu nước,
màu bột
II.Các thể loại kí hoạ.
1. Kí hoạ nhanh.<tốc hoạ>
2. Kí hoạ sâu.<thâm diễn>
III. Hướng dẫn học sinh phương pháp kí hoạ.
1. Kí hoạ người ngồi.
2. Kí hoạ người đang vận động:
3. Kí hoạ đám đông.
Chương II. Các giải pháp và cách tiến hành


5
I. Các giải pháp:
Trong chương trình học chỉ có hai tiết kí hoạ điều đó

thật khó cho cả giáo viên và học sinh. Tôi thiết nghĩ chỉ có
phương pháp tốt nhất là cách "mưa dầm thấm lâu"
Ngay từ đầu năm học tôi dành riêng cho các em một
tiết ngoài chương trình học để giới thiệu với các em những
bước cơ bản của kí hoạ về người, vật, cây cối và phong
cảnh và sự quan trọng của nó trong vẽ tranh đề tài. Đương
nhiên để giúp các em dễ hiểu và nắm được phương pháp
kí hoạ tốt hơn tôi phải kèm theo một số tranh đề tài với các
bài kí hoạ để phân tích. Sau đó tôi yêu cầu mỗi em phải có
một quyển sổ tay để ghi chép kí hoạ. Mỗi ngày phải vẽ ít
nhất một dáng ( có thể là nhà, cây, người, vật ) sau một
tuần đến tiết học thì các em đem lên để kiểm tra, để động
viên khích lệ việc học kí hoạ này tôi thường xuyên chấm
bài cuả các em, ban đầu tôi chấm theo số lượng, sau là
vừa số lượng vừa chất lượng.Tuyên dương những em
chăm chỉ, chịu khó, kí hoạ đẹp chuẩn bị cho bài vẽ tranh
phong cảnh tôi dành 5 phút cuối để dặn các em kí hoạ
phong cảnh. Có thể là cả bài phong cảnh hoặc chỉ cây cối,
nhà cửa, con đường sau đó các em gép lại thành bố cục
của một bức tranh. Có thể kí hoạ , điểm màu nếu các em


6
thích. Và kết quả của bài vẽ tranh đề tài phong cảnh đạt
kết quả khả quan hơn, các em vẽ nhanh hơn có nhiều em
hoàn thành bài tại lớp những năm trước các em thương vẽ
xong phần chì, Có nhiều bài khá đẹp bởi các hình ảnh các
em vẽ rất gần gũi vơi thực tế.
Tiếp đến là các bài vẽ đề tài cuộc sống quanh em và
bài vẽ tranh đề tài tự chọn ( bài kiểm tra học kì ) tôi đều

cho các em làm như vậy. Qua đầu học kì II có thêm tiết vẽ
kí hoạ ngoài trời tôi hương dẫn kĩ hơn cho các em và cho
các em ra thực tế ngoài trời để vẽ.
Phần dặn dò các em chuẩn bị cho bài sau, cũng hết
sức quan trọng. Nếu quên không dặn dò các em, các em
vẫn kí hoạ nhưng có nhiều hình ảnh thường không sát với
nội dung của bài sau. Với các đề tài như trò chơi dân gian
các em có thể kí hoạ vào giờ ra chơi hoặc những lúc đi
học sớm thường có rất nhiều học sinh chơi ở sân trường
các em sẽ có điều kiện hơn. Có thể kí hoạ ở nhà cũng
được hoặc nhờ người làm nẫu để vẽ .Tương tự với các đề
tài cảnh đẹp đất nước, an toàn giao thông và các hoạt
động trong những ngày hè cũng vậy. Bao giờ cũng có sự
chuẩn bị kĩ càng thì bài vẽ của các em sẽ tốt hơn, sau mỗi
bài vẽ tranh đề tài tôi đều phân tích vẽ bố cục, hình ảnh


7
màu sắc hoặc xoáy sâu vào hình vẽ và cách kí hoạ, sắp
xếp hình ảnh kí hoạ thành một bức tranh để các em nắm
chắc về cách kí hoạ cũng như việc quan trọng phải kí hoạ
và bài vẽ tự nghĩ ra của học sinh để các em thấy được sự
sinh động gần thực tế của bài vẽ lấy tư liệu từ kí hoạ.
Tôi đã vận dụng bài kí hoạ này cho học sinh từ năm
2009-2010 đến nay và có kết quả rất rõ rệt. Thực ra ban
đầu các bài vẽ kí hoạ của học simh chưa được tốt lắm,
hình vẽ còn méo mó chưa đúng về hướng, về hình và tỉ
lệ.Tuy nhiên sau mỗi lần chấm bài góp ý cho các em, tôi
thấy các bài sau các em vẽ khá hơn và đến bây giờ sau
một năm thực nghiệm nhiều em đã nhuần nhuyễn việc vẽ

kí hoạ và đương nhiên các bài vẽ tranh đề tài của các em
cũng đẹp hơn so với trước. Đa số các em cũng cảm thấy
thích vẽ tranh đề tài và có nhiều điểm tốt khi vẽ tranh đề
tài. Đó chính là kết quả sau một năm tự rèn luyện và nỗ
lực của các em. Tôi quyết định vận dụng cho các em học
kí hoạ ngoài giờ học ở trường, có lẽ như vậy sẽ tốt cho
các em lẫn giáo viên, các em sẽ rèn luyện được mắt quan
sát, nhận xét, ước lượng tỉ lệ và biết cách sắp xếp bố cục
xây dựng hình tượng trong vẽ tranh đề tài, điều đó sẽ giúp
tôi nâng cao được chất lượng giảng dạy.


8
II.Khảo sát điều tra học sinh học kí hoạ vận dụng
vào vẽ tranh đề tài.
III.Kết quả đạt được qua các năm học vừa qua.
- Học sinh thích học vẽ tranh đề tài.
-Giáo viên giảng dạy có hiệu quả cao.
IV. Tài liệu tham khảo.
- Sách giáo khoa và sách giáo viên Mỹ thuật 6 và 7


9
- Kí hoạ nhân vật. (Nhà xuất bản mỹ thuật 44B.Hàm
long-Hoàn Kiếm-Hà Nội)
- Lược sử mỹ thuật và mỹ thuật học.(Giáo trình đào
tạo giáo viên THCS)
- Tự học vẽ của phạm viết song năm 2002

10
C - KẾT LUẬN
Trên đây là những kinh nghiệm nhỏ bé mà tôi đã đúc
kết được trong quá trình giảng dạy và dự giờ thăm lớp. Với
thời gian ngắn ngũi và năng lực còn hạn chế, chắc chắn
những kinh nghiệm đó còn ít ỏi và có những sai sót, mong
các bạn đồng nghiệp góp ý để tôi có được nhiều kinh
nghiệm hơn, nhằm dạy tốt môn học của mình./.
Phúc Thịnh, ngày 31 tháng
03 năm 2011
NGƯỜI VIẾT
Bùi Thị Đào


11
MỤC LỤC
Phần A: 1
MỞ ĐẦU 1
I. Lí do chọn đề tài 1
II. Phạm vi, đối tượng nghiên cứu 1
III. Mục đích nghiên cứu và cơ sở lí luận 1
IV. Phương pháp nghiên cứu 2
Phần B: 3
NỘI DUNG ĐỀ TÀI: 3
Chương I: Hướng dẫn học sinh phương pháp kí hoạ.
3
I. Thực trạng 3
II. Các thể loại kí hoạ 3
III. Hướng dẫn học sinh phương pháp kí hoạ 4
Chương II: Các giải pháp và cách tiến hành 4

I. Các giải pháp 4
II. Khảo sát điều tra học sinh học kí hoạ vận dụng vào
vẽ tranh đề tài 5
III. Kết quả đạt được 5
IV. Tài liệu tham khảo 5
Phần C: KẾT LUẬN 6


12
****************



13