SKKN Mần non: Kinh nghiệm rèn luyện thói quan vệ sinh cho trẻ

Phòng Giáo Dục & Đào Tạo Thành Phố Pleiku
TRƯỜNG MẦM NON 2/9

KINH NGHIỆM RÈN LUYỆN
THÓI QUEN VỆ SINH CHO TRẺ
NĂM HỌC: 2008- 2009


Họ và tên: Trần Thị Thu Hồng
Đơn vị công tác: Trường mầm Non 2/9
KINH NGHIỆM RÈN LUYỆN
THÓI QUEN VỆ SINH CHO TRẺ
I/ Đặt vấn đề:
Chúng ta đã biết giai đoạn từ 0-6 tuổi là giai đoan trẻ phát triển nhanh hơn bất kỳ
giai đoạn nào khác trong cuôc đời, đây là giai đoạn thể lực trẻ rất non nớt dễ mắc
bệnh. Giai đoàn này bản thân trẻ nhỏ chưa ý thức được sự nguy hiểm của việc
mất vê sinh, do vậy nguy cơ mắc bệnh ngày càng cao. Sự phát triển cơ thể trẻ
phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố: học tập , vui chơi, chăm sóc nuôi dưỡng, vê sinh
dinh dưỡng Trong đó phải nói đến vê sinh là yếu tố góp phần ảnh hưởng đến
sức khỏe cho trẻ, thực hiện tốt việc giữ gìn vệ sinh cho trẻ là một trong các mặt
giúp trẻ phát triển toàn diện.
Các nhà khoa học qua nghiên cứu cho thấy 80% các loại bệnh của trẻ nhỏ
liên quan tới chăm sóc vệ sinh cá nhân và vê sinh môi trường. Trường lớp mầm
non lại là nơi tập trung đông trẻ nên các loại bệnh dễ phát sinh và lây lan thành
dịch làm ảnh hưởng tới sức khỏe của nhiều trẻ, cho nên công tác chăm sóc vệ
sinh cho trẻ là góp phần phòng bệnh cho trẻ, là việc làm có ý nghĩa thực tiễn góp
phần nâng cao nhận thức đối với người chăm sóc trẻ. Vì đối với trẻ chăm sóc
giáo dục vệ sinh tốt hình thành cho trẻ một số nề nếp thói quen vệ sinh, hành vi
văn minh và những kỹ năng sống đơn giản ban đầu góp phần tạo điều kiện cho
trẻ phát triển toàn diện và sống mạnh khỏe. Đặc biệt năm học này thì vấn đề vệ
sinh lại là một trong các nội dung xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích

cực. Chính vì thấy được tầm quan trọng của công tác vệ sinh trong nhiệm vụ
chăm sóc trẻ mầm non nên tôi quyết định đầu tư về vấn đề này , nhưng khi bắt
tay vào tôi thấy rất là khó khăn:” Vạn sự khởi đầu nan”, quả thật tôi gặp rất nhiều
khó khăn:
- Khó khăn:
Khó khăn chủ quan:
Bản thân chưa nắm chắc các qui trình của chuyên đề vệ sinh, các thao tác rất
khó nhớ dễ nhầm lẫn, nhất là khi rửa tay, rửa mặt.
Khó khăn khách quan:
Năm học này tôi được phân công dạy lớp mẫu giáo lẻ ở tổ dân phố, lớp tôi dạy
học sinh rất đông nhưng ý thức vệ sinh cá nhân trẻ rất kém: quần áo không sạch
sẽ, đến lớp không chải đầu , móng tay móng chân dài không được cắt, trẻ chưa
có nề nếp thói quen giữ vệ sinh chung, phụ huynh bận lo làm ăn buôn bán nên ít
quan tâm đến trẻ, lại thêm cơ sở vật chất ở lớp còn khó khăn: thiếu đồ dùng vệ
sinh, nguồn nước và môi trường xung quanh không sạch sẽ.
Chính những điều này đã làm cho tôi băn khoăn lo lắng là làm thế nào đây, tìm
biện pháp như thế nào để thực hiện cho phù hợp với lớp của mình. Qua sưu tầm
sách báo tài liệu, tôi đưa ra một số biện pháp mạnh dạn trao đổi với đồng nghiệp
và ban giám hiệu nhà trường ủng hộ, như được tiếp thêm sức mạnh tôi đã bắt tay
vào áp dụng.
II/ Giải quyết vấn đề:
Để làm được điều đó, công việc đầu tiên tôi bắt tay vào làm là nghiên cứu kỹ
nội dung chuyên đề vệ sinh. Vì đây là năm học thứ hai thực hiện chuyên đề vệ
sinh cho trẻ rửa tay với xà phòng nên tôi đọc rất kỹ. Đầu năm học trước tôi nắm
bắt chưa kỹ chuyên đề này nên việc thực hiện còn nhiều lúng túng. Năm học này
tôi mạnh dạn trao đổi với ban giám hiệu nhà trường đề nghị tổ chức học lại. Sau
đợt học tập tôi nắm bắt và phân loại cụ thể việc làm của cô và cháu.
Để chuyển tải nội dung giáo dục vệ sinh đến với trẻ một cách nhẹ nhàng mà
không gò bó tôi đã sắp xếp và thực hiện các biện pháp sau:
1/ Biện pháp thứ nhất: Lên kế hoạch rèn luyện vệ sinh:

• Cơ sở đề ra biện pháp này là:
Giáo viên mầm non là người trực tiếp dạy trẻ các môn học đúng theo yêu cầu
của Bộ qui định, do vậy người giáo viên không được dạy theo kinh nghiệm mà
phải nắm bắt cái mới của chương trình.
• Các tác động của biện pháp:
Tôi tiến hành nghiên cức kỹ chuyên đề vệ sinh mà sở giáo dục và phòng giáo dục
triển khai , tôi áp dụng như sau:
Để rèn luyện cho trẻ có thói quen vệ sinh giáo viên phải thực hiện nhiều
nội dung: biết tự phục vụ bản thân ( Đánh răng, rửa tay, rửa mặt, mặc quần áo,
chải tóc), vệ sinh lớp, vệ sinh môi trường Nhiều nội dung như thế nhưng nếu
chúng ta không có kế hoạch rèn luyện cụ thể và có thời gian thì kết quả đem lại sẽ
không khả quan. Do vậy ngay từ đầu năm học này tôi đã vạch cho mình kế hoạch
rèn luyện những thói quen vệ sinh cho trẻ vào ngay đầu năm học từng tuần, từng
tháng cụ thể như sau:
- Tháng 9: Tuần 1 và 2 tôi đưa nội dung rèn nề nếp các môn học, nề nếp khi
ăn ngủ. Tuần 3 nội dung trọng tâm là rèn cho trẻ biết tự phục vụ bản thân:
rửa tay, rửa mặt. Tuần 4 nội dung trọng tâm là rèn cho trẻ biết đánh răng.
Sở dĩ tôi phân chia các yêu cầu trên vào từng tuần thứ tự như trên là vì
tuần 1 và 2 đầu tháng trẻ được khám sức khỏe tổng quát lần đầu. Kết quả
kênh A ở lớp tôi chỉ đạt 85 % , trẻ sâu răng chiếm 2/3 số học sinh cả lớp. có
học sinh sâu 1, 2 cái răng, nhưng cũng có học sinh sâu 6,7 cái răng. Do
vậy việc đưa tiêu chuẩn này vào lúc này là rất phù hợp
- Tháng 10 : Day cho trẻ biết vệ sinh trường, lớp và nơi công cộng.
- Tháng 11, 12 : Rèn các nề nếp khác.
2/ Biện pháp thứ hai: Vệ sinh lớp học sạch sẽ thoáng mát:
• Cơ sở đề ra biện pháp này là:
Việc làm gương cho trẻ noi theo rất là quan trọng, đối với giáo dục vệ sinh
cho trẻ thì trực tiếp thấy cô thực hiện trẻ sẽ noi theo.

• Quá trình thực hiện và các tác động của biện pháp:

Do chuyên đề vệ sinh là chuyên đề mới lại kèm rửa tay với xà phòng, các
thao tác rửa mặt, rửa tay rất khó nhớ, đặc điểm tâm lý của trẻ là rất chóng
quên nên tôi đã thực hiện như sau:
Do thời tiết ở tây nguyên có hai mùa rõ rệt đó là mùa mưa và mùa khô. Mùa
mưa thì rất bẩn , mỗi lần cháu đến lớp tôi cho cháu thay dép đi trong lớp để
giữ cho lớp luôn sạch và đặt dép lên kệ sau đó tôi sẽ đem dép cả lớp chà rửa
sạch sẽ. Những lúc trời nắng nóng tôi mở cửa lớp học cho thoáng mát, chuẩn
bị đủ nước cho trẻ uống. Vào mùa đông gió lạnh, tôi luôn đóng của kín ấm áp
và không quên bật sáng đèn để có đủ ánh sáng. Vệ sinh lớp hàng ngày là công
việc thường xuyên mà cô giáo nào cũng phải thực hiện khi đến lớp: quét dọn,
lau lớp, lau kệ, chuẩn bị nước để trẻ vệ sinh và sắp xếp bàn ghế cũng như
chuẩn bị đồ dùng dạy học trong ngày cho cô và trẻ. Sau khi vệ sinh lớp xong
tôi thường gọi cháu đến trò chuyện chải tóc, cắt móng tay, móng chân cho
từng cháu trông cháu gọn gàng hẳn lên. Cháu rất mến cô, thích đến lớp được
cô chải tóc.Những ngày sau đó cháu đến lớp đã tự chải đầu, ở nhà nhờ mẹ tết
tóc thật đẹp, ăn mặc sạch sẽ mới chịu đến lớp.
Ngoài ra tôi còn dọn dẹp sạch sẽ xung quanh khu vực lớp, tôi trồng cây
bóng mát và tưới nước thường xuyên. Thấy tôi làm trẻ cũng bắt chước làm
theo như: trẻ thì tưới cây cùng cô, trẻ khác lau lá, bón phân( phân vi sinh) , trẻ
thì nhặt cỏ rác xung quanh cây. Ở góc thiên nhiên tôi trang bị thêm nhiều loại
cây: Tiểu Quỳnh, Mẫu Tử, Bướm Đêm, Lan ý, cây Lá Môn, Ngũ Gia Bì, Sống
đời, Kim Phát Tài Ngoài ra trong năm học này tôi còn làm thêm một giàn cây
có lá rũ: Chuỗi ngọc, Vẩy rồng, Rau má. Hoa Son Môi, lan Hồ Điệp và không
quên đặt một chậu cá cảnh để trẻ cùng cô chăm sóc , tôi sắp xếp bố trí lớp
học gọn gàng nên lớp học rất xanh mát.
Bản thân tôi luôn là tấm gương cho các cháu noi theo, tôi luôn giữ đầu tóc
gọn gàng, móng tay cắt ngắn , quần áo lịch sự, sạch sẽ phù hợp với công
việc. Cô giáo phải thường xuyên vệ sinh lớp sạch, trẻ sẽ nhìn vào đó mà noi
theo. Trẻ sẽ không xả rác bẩn khi thây cô quét dọn gọn gàng.
3/ Biện pháp thứ ba: Lồng ghép giáo dục vệ sinh vào các hoạt động ở

trường mầm non:
• Cơ sở đề ra biện pháp này là:
Do đặc điểm tâm lý của trẻ là chóng nhớ nhưng rất mau quên, bên cạnh đó
còn phải hình thành cho trẻ nhớ lâu và nhớ chính xác. Do vậy đòi hỏi người
giáo viên không những phải thực hiện đầy đủ vệ sinh cho trẻ trong chương
trình mà còn phải biết kết hợp dạy trẻ vào các hoạt động khác.
• Quá trình thực hiện biện pháp:
Từ các cơ sở nêu trên, bản thân tôi nghiêm túc thực hiện hoạt động vệ
sinh hàng ngày đầy đủ.
Ngoài hoạt động vệ sinh chính ra, khi dạy các hoạt động khác tôi cũng kết
hợp lồng ghép để trẻ nhớ lâu.
Cụ thể như sau:
Họp mặt đầu tuần: giúp tôi giáo dục vệ sinh có hiệu quả nhất. Mỗi tuần đều
có tiêu chuẩn bé ngoan khác nhau. Sau khi cô và trẻ cùng trò chuyện về ngày
nghỉ, căn cứ vào kế hoạch ở trường tôi lựa chọn những bài thơ câu chuyện có
nội dung phù hợp để dạy cho trẻ đọc.
Theo chuyên đề rửa tay, trẻ phải rủa tay 7 bước với xà phòng , nhưng lúc
đầu rất khó khăn, do lớp có nhiều độ tuổi mà trẻ nhỏ lại nhiều , tiếp thu chậm,
lúng túng trong khi thực hiện: khi thì rửa lòng bàn tay trước, khi thì rửa mu
bàn tay trước, khi thì cổ tay. Ban đầu tôi cho trẻ học đọc các bước rửa tay
theo cô, sau đó mô phỏng lại cách rửa trên tay. Khi trẻ tương đối nhớ tôi mới
cho trẻ thực hiện dưới vòi nước. Đồng thời tôi kết hợp vẽ các qui trình rửa tay
theo 7 bước , tô màu đẹp, ép lác tích dán trên tấm bảng gần nơi trẻ rửa tay, trẻ
hàng ngày nhìn thấy và khi rửa tay trẻ có thể nhìn rõ và kết hợp vừa đọc vừa
thao tác. Có trẻ lại quên rửa với xà phòng, tôi liền đọc nhỏ câu thơ: Miếng xà
phòng nho nhỏ trong bài thơ “Rửa tay” là trẻ nhớ đến phải rửa tay với xà
phòng:
Rửa tay.
Miếng xà phòng nho nhỏ.
Em xát lên bàn tay.

Nước máy đây trong vắt.
Em rửa đôi bàn tay.
Khăn mặt đây thơm phức
Em lau khô bàn tay.
Đôi bàn tay bé bé.
Nay rửa sạch xinh xinh.
Tất cả lớp chúng mình
Cùng giơ tay vỗ vỗ.
Để dạy trẻ rửa mặt tôi dạy trẻ đọc bài thơ để trẻ dễ thuộc:
Bé tập rửa mặt
Một tay làm chẳng được Cô cất giọng nhỏ nhẹ.
Bé phải lau hai tay Làm thế nào nữa đây
Bắt đầu từ mắt này Bé gấp đôi khăn ngay
Lau từ ngoài vào nhé Lau hai bên má đỏ
Nhích khăn lên các bé Gấp đôi một lần nữa
Lau sống mũi xuống đi Lau cái cổ cái cằm
Sau đó đến cái gì Mắt bé nhìn chăm chăm.
Cái miệng xinh của bé Kìa cô khen bé giỏi.
Thao tác rửa mặt theo chuyên đề mới rất khó nhớ, ví dụ vừa đọc bắt đầu
từ mắt này, lau từ ngoài vào nhé, nếu không đọc trẻ sẽ lau từ trong ra, như
vậy sẽ kéo nhử ghèn từ trong ra làm bẩn cả mắt. Đến đoạn: lau xong “cái
miệng xinh của bé” tôi đã cho trẻ vừa đọc thơ bé gấp đôi khăn ngay, lau hai
bên má đỏ, trẻ sẽ nhớ thao tác gấp khăn để lau hai má, rồi tiếp tục như thế đến
hết bài thơ trẻ đã làm đúng hết các thao tác.Chính vì thực hiện như vây nên trẻ
nhớ rất lâu và rất thành thạo. Khi trẻ thực hiện rửa tay, rửa mặt xong, tôi ngâm
khăn bằng xà phòng và giặt phơi khô để ngày hôm sau trẻ thực hiện. Do thực
hiện thường xuyên nên chỉ một thời gian ngắn mà trẻ nhớ luôn cả ký hiệu
riêng khăn của mình.
Khi giáo dục trẻ chăm sóc răng và giúp trẻ biết đánh răng đúng cách tôi đã
chuẩn bị một mô hình răng mẫu, bàn chải đánh răng, kem đánh răng dùng

riêng cho trẻ . Cô giáo phải thao tác đánh răng và giảng giải cách đánh răng
mặt ngoài răng, mặt trong và mặt nhai.
Sau khi được thao tác đánh răng trên mô hình tôi kết hợp kể cho cháu
nghe câu chuyện “ Gấu con bị đau răng”
Chuyện kể có một chú Gấu con được các bạn đến dự sinh nhật tặng nhiều
bánh kẹo, Gấu con ăn mà quên đánh răng trước khi đi ngủ nên các sâu răng
đã đục khoét những chiếc răng bám đầy bánh kẹo. Gấu con đau quá khóc suốt
cả ngày và gấu mẹ phải đưa Gấu con đến bệnh viện nhờ bác sĩ khám, bác sĩ
dặn rằng “Gấu con khi ăn xong phải chăm chỉ đánh răng và súc miệng”. Gấu
con làm đúng theo lời bác sĩ dặn nên răng của gấu con ngày càng chắc khỏe.
Sau đó tôi đưa nội dung chăm sóc răng miệng vào tiêu chuẩn bé ngoan trong
tuần và cho trẻ đọc thơ:
Giữ hàm răng đẹp
Bé đừng cắn bút , mút tay
Khiến hàm răng xấu lại gây bệnh nhiều
Hàm răng giúp bé sớm chiều
Học hành ca hát nói điều dễ thương.
Hoặc là khi giáo dục trẻ giữ vệ sinh lớp, vệ sinh môi trường, ngoài việc dạy
và kết hợp lồng ghép câu chuyện để giáo dục trẻ trong hoạt động họp mặt đầu
tuần, tôi dành một buổi chiều thứ sáu cho trẻ lao động lau chùi đồ chơi của lớp,
tôi giáo dục cho trẻ biết đồ chơi có sạch, có đẹp thì mới chơi lâu bền và không
gây bệnh cho cháu. Tôi hướng dẫn trẻ làm vệ sinh trong lớp , trong sân trường tôi
nhắc nhở các cháu nhặt bỏ rác vào sọt rác, cô và trẻ cùng nhặt rác vừa nhặt vừa
đọc bài thơ:
Biết giữ vệ sinh môi trường
Sân trường bé chơi
Thấy lá vàng rơi
Vung vãi khắp nơi
Cùng đi nhặt lá
Bỏ vào thùng rác

Các nơi đều sạch
Không khí trong lành
Giúp bé học hành
Chăm ngoan khỏe mạnh.
Bên cạnh hoạt động họp mặt đầu tuần tôi còn giáo dục vệ sinh cho trẻ
thông qua hoạt động vui chơi như: trò chơi dân gian, trò chơi học tập, trò chơi
vận động, trò chơi phân vai theo chủ đề. Đầu giờ tôi tổ chức cho trẻ chơi trò chơi
dân gian qua các bài đồng dao như bài: “ Tập tầm vông”, bài
“ Nu na nu nống” , “ Xỉa cá mè”, mục đích là kiểm tra vệ sinh trước khi vào lớp ,
nếu cháu nào đó chân tay bẩn thì cuối buổi học không được cắm cờ bé ngoan mà
cô đã đưa ra đầu tuần.
Ví dụ : Để kiểm tra tay, tôi cho trẻ đọc bài đồng dao. Trong quá trình trẻ
đọc, một bạn đi kiểm tra còn các cháu khác xòe tay ra để trên đùi.
Xỉa cá mè
Xỉa cá mè
Đè cá chép
Tay nào đẹp
Đi bẻ ngô
Tay nào to
Đi giở củi
Tay nào nhỏ
Hái đậu đen
Tay lọ lem
Ở nhà mà rửa.
Còn để kiểm tra chân tôi cho trẻ đọc đồng dao:
Nu na nu nống
Nu na nu nống
Đánh trống phất cờ
Mở cuộc thi đua
Thi chân sạch sẽ

Chân ai sạch sẽ
Gót đỏ hồng hào
Không bẩn tí nào
Được vào đánh trống
Tùng Tùng tùng
Qua hình thức kiểm tra thường xuyên như vây sẽ giúp trẻ có ý thức vệ
sinh thân thể sạch sẽ. Những cháu bị phát hiện tay hoặc chân bị bẩn tôi cho trẻ ra
rửa lại và nhắc trẻ ngày mai đi học cháu phải rửa tay chân sạch sẽ hơn nhé.
Trò chơi học tập là trò chơi tôi thường áp dụng để giáo dục trẻ nhiều nhất.
Bên cạnh việc phát triển tư duy, trò chơi còn giúp trẻ phán đoán nhanh chính xác
các bức tranh về vệ sinh khi được chơi qua trò chơi chắp tranh hoặc qua trò chơi
tung bóng kể tên một số đồ dùng vệ sinh, hoặc trẻ chơi xếp tranh đúng qui trình
rửa tay 7 bước. tôi còn sử dụng các câu đố để trẻ chơi đố bạn bằng các song
loan, phách tre, một trẻ vừa gõ song loan vừa đố:
Xúc xắc xúc xẻ bạn nghe đố nè:
“ Cái gì nho nhỏ mà có nhiều răng
Giúp bạn siêng năng chải tóc hàng ngày”
Nhóm trẻ cũng cầm song loan vừa gõ vừa trả lời:
Xúc xắc xúc xẻ , nghe trả lời nè:
“ là chiếc lược nhựa
Chải tóc đó mà”.
Trẻ đọc nhiều câu đố khác về vệ sinh như bài” Đôi dép” , “ Chiếc khăn
tay”, “ Bàn chải đánh răng” hoặc
Lấp la lấp lánh
Treo ở trên tường
Mỗi khi đến trường
Bé soi chải tóc.
Đố là cái gì?
Trẻ đều chơi như thế.
Trong trò chơi phân vai theo chủ đề tôi lồng ghép giáo dục sức khỏe cho

trẻ qua trò chơi “ Bác sĩ khám răng” : Có đoàn y tế đến khám bệnh định kỳ cho
lớp mẫu giáo chúng mình, các bác sĩ sẽ giúp các cháu kéo các con sâu ra sẽ
không còn đau răng nữa, các cháu hãy cầm sổ y bạ của mình đến khám bệnh.
Hoặc khi trẻ chơi bán hàng, tôi làm một quầy hàng chuyên phục vụ đồ
dùng vệ sinh như: ca, cốc , bàn chải, lược gương, xô, chậu người mua phải nói
công dụng, chất liệu đúng thì người bán mới bán. Cách giáo dục trẻ qua các hoạt
động này đã giúp tôi rất nhiều trong công tác chăm sóc vệ sinh cho trẻ và giúp trẻ
có phản xạ nhanh về các đồ dùng vệ sinh mà trẻ vừa học.
4/ Biện pháp thứ tư: Lồng ghép giáo dục vệ sinh vào các môn học:
• Cơ sở đề ra biện pháp này là:
Do đặc diểm tâm lý trẻ mau nhớ chóng quên , phải hình thành thói quen cho
trẻ. Nên ngoài hoạt động chính ra cô giáo phải biết kết hợp lồng ghép vào các
môn học khác.
• Quá trình thực hiện biện pháp:
Song song với việc giáo dục vệ sinh cho trẻ qua các hoạt động, qua vui chơi
thì các môn học nếu lồng ghép phù hợp sẽ mang lại lợi ích không kém.
Đối với môn làm quen môi trường xung quanh: đây là môn học có nhiều đề tài
dễ liên hệ và lồng ghép nhất. Ví dụ đề tài :” Lớp mẫu giáo của chúng ta” có cô
giáo và các bạn, được học tập và vui chơi, được hướng dẫn vệ sinh. Muốn được
cô khen phải vâng lời cô khi thực hiện vệ sinh trường lớp sạch sẽ; đề tài “ Gia
đình em” ngoài yêu cầu trẻ biết phân biệt qui mô gia đình, trẻ còn phải biết vệ
sinh cá nhân. Hoặc đề tài “ Đồ dùng vệ sinh của cá nhân, của lớp” thì càng dễ cho
việc lồng ghép , trẻ lại dễ tiếp thu kiến thức từng loại đồ dùng của lớp là những
loại đồ dùng gì? Của cá nhân là những đồ dùng gì? trẻ dễ nhớ nhất là khi trẻ
được luyện tập và vui chơi. Ví dụ: Với đề tài” Đồ dùng vệ sinh của cá nhân, của
lớp; sau khi cung cấp kiến thức đầy đủ, trẻ được thực hành luyện tập. Đến phần
trò chơi tôi cho trẻ chơi “ Hãy tìm lấy đôi của mình” cách chơi như sau: Cô phát
cho mỗi trẻ một lô tô có các đồ dùng vệ sinh; gương, lược, bàn chải đánh răng,
kem đánh răng, khi chơi trẻ sẽ tìm lấy đôi của mình: trẻ có gương sẽ tìm bạn cầm
lược, trẻ cầm kem đánh răng sẽ tìm bạn cầm bàn chải đánh răng trẻ rất thích thú

vì được chơi như thế.
Với môn làm quen với toán tùy theo số khi dạy trẻ cô giáo có thể sử dụng các
đồ dùng vệ sinh để trẻ xếp tương ứng: khăn, ca, cốc, bàn chải, lược , gương
Nếu là số 3 thì xếp 3 cái khăn, 3 các cốc , 3 cái bàn chải đánh răng. Hoặc là xếp
các loại cây xanh: Một cây xanh cần mấy bình tưới( 1 cây xanh ứng với 1 bình
tưới, 2 cây xanh ứng với 2 bình tưới).
Khi dạy trẻ hoạt động tạo hình ngoài những tiết có đề tài cụ thể, còn những
tiết vẽ, xé, nặn theo ý thích tôi hướng trẻ vẽ , xé nặn những đồ dùng vệ sinh như:
khăn, xô, ca , cốc nhất là những tiết nặn cô không được quên cho trẻ lau tay,
cuối giờ cô cho trẻ rửa tay bằng xà phòng.
Nêu gương bé ngoan là một trong những hoạt động giáo dục được qui định
trong chương trình giáo dục mẫu giáo, đối với trẻ đây là hình thức sinh hoạt rất
sinh động có tác dụng giáo dục đạo đức cũng như giáo dục các mặt khác. Các
cháu thích được động viên khen ngợi, thích bắt chước .Do đó việc nêu gương
khen ngợi trẻ khi làm được việc tốt rất là cần thiết, ví dụ như: cũng căn cứ tình
hình kế hoạch của trường tôi đề ra các yêu cầu: Đến lớp đúng giờ, trong giờ học
ngồi ngay ngắn, quần áo sạch sẽ gọn gàng. Các tuần sau căn cứ vào kết quả đã
đạt được ở tuần trước, điểm nào yếu thì tiếp tục củng cố thêm và có phần nâng
cao hơn đồng thời cô bổ sung thêm yêu cầu mới, đầu tuần tiêu chuẩn bé ngoan
thế nào thì vào giờ nêu gương tôi đều căn cứ vào tiêu chuẩn để đánh giá.
Ngoài ra tôi còn sưu tầm nhiều bài thơ , bài hát có nội dung giáo dục vệ sinh
trong các sách chương trình đổi mới để dạy trẻ vào mọi lúc mọi nơi như bài “ Tay
thơm , tay ngoan” của Bùi Đình Thảo, bài “ Khám tay” của Đào Việt Hưng , bài “
Rất vừa xinh” của Văn Chung, bài “ Chiếc khăn tay” của Văn Tấn, bài “ Em ngoan
hơn búp bê” của Phùng Như Thạch, “ Bé quét nhà” của Hà Đức Hậu.
Hoặc những bài thơ:
Bé tập làm vệ sinh
Cứ đến chiều thứ sáu
Cháu tập làm vệ sinh
Lau thật sạch lớp mình

Cùng các cô các bạn
Giữ gìn vệ sinh
Con heo không đi dép
Chân nó bẩn quá thôi
Vừa mới rửa xong rồi
Lại giũi ngay xuống đất
Bé chẳng như thế đâu
Lúc nào cũng đi dép
Chân bé luôn sạch tinh
Nhớ lời cô giáo dạy
Bé giữ gìn vệ sinh.
Bé ngoan của bà
Bé tập đếm Khi xếp hàng
Một hai ba Không chen lấn
Bé nghe bà Không nói càng
Không bêu nắng Khi chưa nghĩ
Bé im lặng Bé thủ thỉ
Bà ngủ trưa Cùng với bà
Không chơi mưa Bé lên bà
Không nghịch bẩn Ngoan bà nhỉ .
Bé quét nhà
Cầm cây chổi bện rơm vàng
Bé quét nhẹ nhàng nhà sạch như lau
Chớ vội nhát trước nhát sau
Quay đi quay lại rác đâu lại về.
Không vứt rác ra đường
Cái bánh có lá gói
Quả chuối vỏ rất trơn
Dẫm phải là ngã luôn
Nhớ bỏ vào thùng rác.

Cánh hoa nở
Năm ngón tay đẹp
Như năm cánh hoa
Mười ngón tay đẹp
Như Mười cánh hoa
Bé không nghịch bẩn
Tay bé trắng hồng
Như cánh hoa nở
Trong vườn mùa xuân.
Bé và mèo
Mèo ơi rửa mặt
Sao chỉ dùng tay
Khăn vắt trên dây
Sao mèo không lấy?
Mèo quên rồi đấy
Bé chả thế đâu
Phải có khăn lau
Vừa mau vừa sạch.
5/ Biện pháp thứ năm: Hoạt động mọi lúc mọi nơi:
• Cơ sở đề ra biện pháp này:
Cũng chính là do đặc điểm lứa tuổi nên qua mọi lúc mọi nơi là cách rèn luyện
tốt nhất đói với từng cá nhân trẻ, nhất là những trẻ bé.
• Quá trình thực hiện biện pháp này là:
Tôi luôn luôn rèn cho trẻ biết giữ vệ sinh chung, không bôi bẩn lên tường,
không khạc nhổ bữa bãi và biết bỏ rác vào thùng.
Biết xếp mũ nón, giày dép, đồ dùng đồ chơi vào nơi qui định và giữ vệ sinh
sạch sẽ.
Rèn cho trẻ có thói quen vệ sinh trong ăn uống, vệ sinh cá nhân như: biết rửa
tay bằng xà phòng trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh. Tôi thường xuyên giáo dục
trẻ có thói quen nề nếp tiểu tiện đúng nơi qui định. Đối với trẻ nhỏ chưa có ý thức

vệ sinh ngăn nắp nên đôi khi chơi đồ chơi xong trẻ thường vất bừa bãi không
xếp vào nơi mà cô đã qui định. Vì thế sau mỗi lần chơi xong tôi thường cho trẻ
đọc bài thơ:
Đồ chơi
Đồ chơi của lớp
Chơi xong ta cất
Kẻo mất bạn ơi
Ta giữ đồ chơi
Cho bền cho đẹp.
Hoặc giáo dục trẻ muốn giữ gìn bàn ghế tôi thường cho trẻ đọc bài thơ:
Bàn ghế
Bàn ghế ta ngồi
Chớ bôi mực bẩn
Giữ gìn cẩn thận
Đừng kéo đừng lôi
Kéo mà nó gãy
Khi dạy trẻ lao động tự phục vụ, ngoài việc dạy trẻ kê xếp bàn ghế, tôi còn dạy
trẻ cách đánh răng, xúc miệng qua các bài thơ:
Bé đánh răng
Mỗi sáng thức dậy
Bé luôn đánh răng
Tay cầm bàn chải
Ly nước trên tay
Bé đánh răng ngay
Vệ sinh sạch sẽ.
Tôi vừa đọc vừa nhắc các cháu cùng làm, hình thức này được lặp đi lặp lại
nhiều lần nên dần dần đã hình thành thói quen cho trẻ.
6/ Biện pháp thứ sáu: Phối hợp với gia đình:
• Cơ sở đề ra biện pháp này:
Thời gian ở trường của trẻ không nhiều nên việc kết hợp với phụ huynh để trẻ

thực hiện giống như ở trường là biện pháp giúp trẻ nhớ lâu.
• Quá trình thực hiện biện pháp này là:
Việc cần thiết trước tiên là tôi động viên thuyết phục các bậc cha mẹ trang bị
đủ đồ dùng để trẻ thực hiện. Còn đồ dùng vệ sinh của lớp thì tôi tự trang bị :
thùng nước, xô, khăn lau tay từng tổ, khăn tải còn nguồn nước nhà dân bên
cạnh ủng hộ. Như vậy khó khăn về đồ dùng coi như tạm ổn.
Tôi còn thường xuyên trao đổi với phụ huynh vào đầu giờ, từ đó tôi biết trẻ rất
có ý thức vệ sinh khi ở nhà, như vậy việc làm của cô đã có tác dụng.
Không những giáo dục vệ sinh cho trẻ trong các tiết học, trong giờ đón trẻ mà
tôi còn giáo dục bằng hình thức tuyên truyền qua tranh ảnh bằng cách: tôi làm hai
bảng tuyên truyền, một cho phụ huynh và một cho trẻ.
Đối với bảng dành cho phụ huynh tôi đặt trước lớp để phụ huynh dễ nhìn thấy.
Tôi tuyên truyền cho phụ huynh những vấn đề về dinh dưỡng cho trẻ và một số
biện pháp xử ký khi trẻ bị một số bệnh thường gặp như: Tiêu chảy, ho, sốt, giun
sán, suy dinh dưỡng.
Nắm được tình hình sức khỏe của trẻ trong lớp tôi thường xuyên thay đổi nội
dung kiến thức nuôi dạy trẻ cho cha mẹ trẻ một cách khéo léo tế nhị. Đồng thời
trò chuyện với phụ huynh về những cháu có kênh B và kênh C trong biểu đồ tăng
trưởng, góp ý với phụ huynh cho cháu ăn đủ chất dinh dưỡng: đạm, chất béo,
vitamin, can xi để trẻ tăng cân
Tôi liên hệ với y tế phường xin một số tài liệu về bệnh sâu răng, tiêu chảy,
viêm phổi cấp để cho phụ huynh tham khảo. Những cháu bị sâu răng tôi đề nghị
cho cháu đi điều trị kịp thời và thường xuyên nhắc nhở trẻ đánh răng.
Đối với góc tuyên truyền dành cho trẻ: tôi dán tranh to, rõ, đẹp với lời minh
họa ở dưới cũng to tương tự. Vào các giờ chơi, giờ học cuối buổi chiều tôi cho
trẻ xem tranh và dạy cho trẻ đọc hàng chữ dưới tranh:
Ví dụ: Tranh và chữ
“ Đi học quần áo gọn gàng
Tóc không để rối nhớ mang dép giày”
Hoặc tranh và chữ:

“ Đánh răng súc miệng hằng ngày
Miệng thơm răng trăng đẹp thay nụ cười”
Hoặc dạy trẻ có ý thức về môi trường cho trẻ xem tranh và đọc bài thơ:
“ Cây cho ta bóng mát
Hoa cho trái cho hương
Xanh sạch đẹp môi trường
Ta cùng nhau gìn giữ”
Ngoài ra tôi còn photo các tranh về hành vi đúng hành vi sai để cho trẻ chơi
đúng sai, đúng thì tô màu, sai thì gạch chéo.
Ví dụ:
Tranh vẽ mang quà bánh đến lớp
Tranh vẽ tưới cây xanh
Tranh vẽ đi chân đất đến lớp
Tranh vẽ mùa đông không mặc áo ấm.
Tranh vẽ rửa tay bằng xà phòng.
Từ đó giúp cho trẻ hiểu được và ý thức về vệ sinh trong cuộc sống hàng
ngày.
Đối với đồ dùng thiết bị phục vụ trẻ phải hợp vệ sinh , đảm bảo an toàn sử
dụng và bảo quản tốt, được xếp ngăn nắp đúng nơi qui định. Trang bị đủ đồ dùng
cá nhân cho mỗi trẻ và được đánh dấu riêng.
Qua sự chuẩn bị chu đáo, đầy đủ đồ dùng vệ sinh của lớp và của cá nhân trẻ
và bản thân cô giáo luôn gọn gàng, lớp luôn sạch sẽ và nhất là có sự kết hợp với
phụ huynh nên lớp tôi đạt được kết quả thật đáng mừng.
III/ Kết quả đạt được:
• Đối với trẻ:
Trẻ thực hiện vệ sinh hàng ngày thường xuyên các yêu cầu về vệ sinh rửa
tay, rửa mặt đã thành thạo
Cháu biết sử dụng đồ dùng vệ sinh của mình không nhầm lẫn với bạn khác
Cháu có ý thức cao về giữ vệ sinh môi trường khi ở nhà cũng như ở trường.
Các cháu đi học đều, sức khỏe tốt, ít cháu bị ốm vào các mùa.

Tỉ lệ suy dinh dưỡng của lớp giảm đáng kể, đợt 1 có 15 % cháu kênh B, đợt 2
chỉ còn 5% cháu kênh B không có kênh C.
Trẻ khỏe mạnh thích đến lớp.
Chất lượng học của các cháu được nâng cao về mọi mặt
• Đối với phụ huynh:
Các phụ huynh có ý thức hơn về việc chăm sóc con mình đã biết kết hợp
với cô giáo rèn cho trẻ vệ sinh ở nhà giống như cô dạy ở lớp, họ rất hài lòng
khi thấy con mình lúc nào cũng sạch sẽ mỗi khi về nhà.
Phụ huynh thật sự tin tưởng khi gởi con em mình đến trường cho cô giáo
chăm sóc dạy dỗ.
• Đối với bản thân:
Cô giáo rất vui vì lớp được nhà trường chỉ đạo điểm thực hiện chuyên đề
vệ sinh cho toàn trường dự rút kinh nghiệm và được xếp loại toàn diện và
thực hiện tốt nội dung 1 của phong trào xây dựng trường học thân thiện học
sinh tích cực.
IV/ Bài học kinh nghiệm:
Từ những việc làm cụ thể và kết quả đạt được ở trên tôi rút ra một số kinh
nghiệm bản thân:
Phải coi trọng việc chăm sóc giáo dục vệ sinh cho trẻ
Bám chắc chuyên đề vệ sinh do ngành phổ biến.
Phải kết hợp chặt chẽ với phụ huynh để chăm sóc vệ sinh cho trẻ.
Làm tốt công tác phối kết hợp với phụ huynh và tham mưu với nhà trường
trang bị đầy đủ đồ dùng vệ sinh cho lớp.
Sưu tầm nhiều bài thơ câu chuỵên để giáo dục trẻ và giúp trẻ tiếp thu nhanh.
Và phải thường xuyên lồng ghép, tích hợp vào các môn học khác để giúp trẻ nhớ
lâu.
Tạo cho trẻ có thói quen vệ sinh hàng ngày, ở nhà, ở lớp và nơi công cộng.
Thường xuyên thay đổi tranh ảnh về vệ sinh để tuyên truyền đến các bậc phụ
huynh.
Cô phải trồng nhiều cây xanh, hoa ở góc thiên nhiên ở sân, ở lớp.Vận động

nhân dân giữ vệ sinh môi trường xung quanh lớp học.
Bố trí bàn ghế ,trang trí lớp đảm bảo đủ ánh sáng.
Đồ dùng đồ chơi của trẻ phải để đúng nơi qui định và thường xuyên vệ sinh
hàng tuần, lớp học thoáng mát về mùa hè , ấm áp về mùa đông.
Tích cực vận động phụ huynh nuôi dạy con theo phương pháp khoa học.
Đảm bảo đủ nước sạch cho trẻ uống và vệ sinh hàng ngày.
Theo dõi sức khỏe trẻ trên biểu đồ tăng trưởng định kỳ.
V/ Kết luận:
Chăm sóc giáo dục vệ sinh là một trong những hoạt động ở trường, lớp mẫu
giáo nhằm tạo cho trẻ thói quen vệ sinh tốt và góp phần tăng cường sức khỏe
cho trẻ. Chính vì vậy cô giáo cần coi trọng vấn đề vệ sinh vì đó là một trong các
phương tiện giáo dục trẻ trở thành con người phát triển toàn diện sau này.