PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO VIỆT TRÌ
TRƯỜNG TIỂU HỌC GIA CẨM
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
MỘT SỐ KINH NGHIỆM GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC
LỐI SỐNG CHO HỌC SINH TIỂU HỌC
Người thực hiện : Nguyễn Thị Thúy Ngân
Chức vụ : Giáo viên
Chuyên môn : Đại học tiểu học
Năm học 2013 - 2014
1
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Đạo đức là những chuẩn mực, hành vi đúng đắn được mọi người trong
cộng đồng tuân thủ. Đó là những quy định về mối quan hệ giữa con người với
con người, giữa con người với môi trường xung quanh.
Trong các nhà trường phổ thông giáo dục đạo đức cho học sinh giữ vai trò
quan trọng trong việc hình thành nhân cách cho học sinh nhằm xây dựng và phát
triển những con người làm chủ tương lai của đất nước. Muốn làm được việc đó,
đòi hỏi nhà trường phải thực hiện bằng được mục tiêu giáo dục toàn diện. Trong
đó giáo dục đạo đức là một trong những hoạt động giáo dục cơ bản của nhà
trường. Giáo dục đạo đức là một quá trình tác động có mục đích, có kế hoạch
đến học sinh, nhằm làm cho nhân cách của mỗi học sinh được phát triển đúng
đắn, giúp cho học sinh có được nhận thức, ý thức tình cảm đạo đức; có những
thói quen, hành vi ứng xử đúng mực trong các mối quan hệ của cá nhân với xã
hội, của cá nhân đối với mọi người xung quanh và của cá nhân đối với chính
mình.
Vì vậy, việc giáo dục đạo đức cho học sinh thế hệ mới - chủ nhân
tương lai của nền khoa học công nghệ hiện đại càng có vị trí quan trọng
trong mục tiêu giáo dục toàn diện. Đạo đức con người không phải có sẵn
mà phải được giáo dục. "Hiền dữ phải đâu là tính sẵn, phần nhiều do giáo
dục mà nên" (Hồ Chí Minh) và giáo dục đạo đức cho học sinh phải có kế
hoạch, có phương pháp phù hợp "Không sợ học sinh hỏng mà chỉ sợ
phương pháp giáo dục hỏng" (Makarenko). Giáo dục nói chung và giáo dục
đạo đức nói riêng phải được thực hiện ngay từ lúc nhỏ, từ lứa tuổi Tiểu
học. Sự phát triển nhân cách của học sinh được bắt nguồn từ môi trường
này. Các nền nếp, thói quen, các cử chỉ hành vi đều được xây dựng từ đây.
Tuy nhiên, mặt trái của cơ chế mới cũng ảnh hưởng tiêu cực đến sự
nghiệp giáo dục, trong đó sự suy thoái về đạo đức và những giá trị nhân văn tác
động đến đại đa số thanh niên và học sinh như: có lối sống thực dụng, thiếu ước
mơ và hoài bão, lập thân, lập nghiệp; những tiêu cực trong thi cử, bằng cấp,
2
chạy theo thành tích. Thêm vào đó, sự du nhập văn hoá phẩm đồi truỵ thông qua
các phương tiện như phim ảnh, games, mạng Internet… làm ảnh hưởng đến
những hành vi đạo đức trong lứa tuổi học sinh, nhất là các em chưa được trang
bị và thiếu kiến thức về vấn đề này.
Đánh giá thực trạng giáo dục, đào tạo Nghị quyết TƯ 2 khóa VIII nhấn
mạnh: “Đặc biệt đáng lo ngại là một bộ phận học sinh, sinh viên có tình trạng
suy thoái về đạo đức, mờ nhạt về lý tưởng, theo lối sống thực dụng, thiếu hoài
bão lập thân, lập nghiệp vì tương lai của bản thân và đất nước. Trong những
năm tới cần tăng cường giáo dục tư tưởng đạo đức, ý thức công dân, lòng yêu
nước, chủ nghĩa Mác - Lê Nin, tư tưởng Hồ Chí Minh… tổ chức cho học sinh
tham gia các hoạt động xã hội, văn hoá, thể thao phù hợp với lứa tuổi và với yêu
cầu giáo dục toàn diện”.
Các trường Tiểu học nói chung và trường Tiểu học Gia Cẩm nói riêng
cũng không đứng ngoài thực trạng đó. Trong những năm qua, nhiều gia đình,
cha mẹ mải làm ăn, lo kiếm tiền, không chăm lo đến sự học hành, đời sống của
con trẻ. Hàng loạt các hàng quán mọc lên với đủ loại các trò chơi từ đánh xèng,
bi a, game, chát…để móc tiền học sinh. Nhiều hiện tương, các hành vi thiếu đạo
đức đã có những ảnh hưởng tiêu cực đến học sinh làm cho các em có những
nhìn nhận, suy nghĩ tiêu cực đến cuộc sống xung quanh các em. Học sinh chỉ
chào thầy cô ở trường con khi đi ra ngoài thi coi như không biết, học sinh nói
tục, đi học muộn, quay cóp trong làm bài, Tinh thần tương thân tương ái, sự
hồn nhiên của lứa tuổi học sinh Tiểu học đã có những biểu hiện của sự vụ lợi
của người lớn.
Xuất phát từ mục đích, yêu cầu và tầm quan trọng của việc giáo dục đạo
đức cho học sinh, là người giáo viên tiểu học tôi mạnh dạn trình bày: “Một số
kinh nghiệm giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh Tiểu học ”
3
II. GIẢI QUYẾT VÂN ĐỀ
1. Cơ sở lý luận của vấn đề :
Theo quan điểm Mácxít: “Phẩm chất đạo đức - bộ phận quan trọng trong
cấu trúc nhân cách toàn diện của con người”.
Giáo dục đạo đức cùng với công tác tư tưởng chính trị trong nhà trường
là nhiệm vụ chính trị hàng đầu góp phần thực hiện tốt nhiệm vụ giáo dục toàn
diện cho học sinh.
Việc giáo dục đạo đức cho học sinh trong nhà trường luôn là vấn đề cần
quan tâm. Đồng thời với việc dạy văn hoá các em có ngoan ngoãn chăm chỉ thì
mới có thể học tập tốt được, bên cạnh đó việc tiếp thu tốt kiến thức các bộ môn
văn hoá là nền tảng xây dựng những phẩm chất tốt đẹp trong tâm hồn trong sáng
của các em.
Giáo dục đạo đức cùng với công tác tư tưởng chính trị trong nhà trường là
nhiệm vụ chính trị hàng đầu góp phần thực hiện tốt nhiệm vụ trung tâm - nhiệm
vụ chuyên môn nhất là trong tình hình hiện nay, khi các giá trị truyền thống
trong xã hội đang bị xói mòn, tệ nạn xã hội đang len lỏi, xâm nhập vào nhà
trường. Nhà trường Tiểu học là nơi đặt những “viên gạch” đầu tiên trong việc
xây dựng nhân cách toàn diện cho học sinh. Giáo dục đạo đức cho học sinh thế
hệ mới - chủ nhân tương lai của nền khoa học công nghệ hiện đại càng có vị trí
quan trọng trong mục tiêu giáo dục toàn diện.
Cùng với gia đình, xã hội, nhà trường có trách nhiệm "phải chăm lo giáo
dục đạo đức " cho học sinh. Việc giáo dục học sinh, không đơn thuần truyền thụ
trang bị cho các em nguồn tri thức khoa học về tự nhiên xã hội, con người, cách
làm việc trí óc, mà còn hướng tới sự tạo dựng phát triển những phẩm chất nhân
cách, giá trị nhân văn, đạo đức cho học sinh góp phần hoàn thiện nhân cách phù
hợp yêu cầu định hướng xã hội. Phải hình thành cho các em có sự phát triển toàn
diện nhân cách, đó là sự thống nhất biện chứng giữa đức và tài hay là sự toàn
vẹn về phẩm chất và năng lực.
Sự hài hoà giữa đức và tài có ý nghĩa xã hội, có giá trị xã hội con người.
Như Bác Hồ nói:
4
" Có tài mà không có đức là con người vô dụng
Có đức mà không có tài làm việc gì cũng khó "
Vì vậy việc giáo dục đạo đức trong nhà trường là một trong những biện
pháp quản lý rất quan trọng đối với người giáo viên
2 . Thực trạng của vấn đề:
a. Thuận lợi
Học sinh tiểu học ngoan, biết vâng lời cô giáo, thực hiện tốt nội quy, quy
định của nhà trường đề ra.
Học sinh tiểu học dễ bắt chước, hình thành các thói quen từ những điều
nhận thấy, quan sát được. Học sinh có nhu cầu, mong muốn được thầy cô, bố mẹ
khen có "ước nguyện" làm người tốt.
Bộ Giáo dục và Đào tạo đã có các quy định chuẩn về kiến thức và kĩ năng
cho học sinh về mặt đạo đức thông qua đánh giá hạnh kiểm và qua môn học
Đạo đức
Cán bộ, giáo viên và phụ huynh ngày nay đã có những nhìn nhận đúng
đắn về tầm quan trọng của giáo dục đạo đức cho trẻ em ngay từ những năm
tháng đầu đời.
b. Khó khăn
Trong thực tế hiện nay chất lượng giáo dục đạo đức của học sinh nói
chung và của học sinh tiểu học nói riêng có phần giảm sút bởi ảnh hưởng của
nhiều nguyên nhân:
Sự cạnh tranh của cơ chế thị trường có mặt tích cực là thúc đẩy sự phát
triển của nền kinh tế, song lại là mảnh đất tốt cho tư tưởng cơ hội, thực dụng vụ
lợi phát triển chủ nghĩa cá nhân ích kỷ coi đồng tiền là trên hết dẫn đến sự
xuống cấp về đạo đức xã hội từ người lớn đến trẻ em, đến mọi mặt của đời sống
xã hội cụ thể là:
Trong gia đình: một số cha mẹ học sinh thiếu gương mẫu, ông bà cha mẹ,
chửi mắng lẫn nhau, một số gia đình còn khoán trắng, bỏ mặc cho nhà trường và
xã hội, thậm chí còn nuông chiều con cái thiếu văn hoá, dẫn đến một số học sinh
5
vô lễ với người trên, nhiều em không vâng lời ông bà, bố mẹ, lười lao động, lười
học, trộm cắp … Trong giao tiếp nói năng thô lỗ, cục cằn.
Ngoài xã hội: Hiện tượng tiêu cực, các hành vi đạo đức thiếu văn minh
như: một số tụ điểm chiếu phim ảnh băng hình có nội dung đồi truỵ ảnh hưởng
lớn đến hành vi đạo đức của các em.
Trong nhà trường: học sinh tiểu học phần lớn là ngoan, biết vâng lời cô
giáo, thực hiện tốt nội quy, quy định của nhà trường đề ra. Tuy nhiên đánh giá
một cách khách quan mà nói học sinh hiện nay rất nhạy cảm, rất dễ thích ứng
với các hiện tượng tiêu cực ngoài xã hội: hiện tượng nói tục, các hành vi thiếu
văn hoá vẫn còn. Đặc biệt học sinh không biết áp dụng kiến thức đã học vào
thực tế.
3. Các biện pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề
Việc giáo dục đạo đức, hình thành nhân cách cho thế hệ trẻ là một quá
trình lâu dài liên tục, diễn ra ở nhiều môi trường khác nhau, liên quan đến nhiều
mối quan hệ phức tạp. Vì thế trong giáo dục đạo đức cho học sinh tiểu học cần
phải linh hoạt, sáng tạo, biết kết hợp nhiều biện pháp. Ở đây tôi xin được đề cập
một số biện pháp cơ bản:
Biện pháp 1. Phối kết hợp với các lực lượng ngoài nhà trường nâng
cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh.
a. Phối kết hợp với hội cha mẹ học sinh và gia đình học sinh
* Thành lập Ban đại diện cha mẹ học sinh.
Nhà trường cần tổ chức tốt các cuộc họp phụ huynh trong năm. Đầu mỗi
năm học cần kiện toàn chi hội trưởng cha mẹ học sinh các lớp đến ban chấp
hành hội.
Tạo điều kiện cho Hội cha mẹ học sinh thực hiện tốt theo Điều lệ của hội.
Từng thành viên trong Ban chấp hành nắm bắt kịp thời tình hình rèn luyện của
học sinh qua nhà trường (các giáo viên chủ nhiệm) thông báo với các bậc cha
mẹ học sinh.
* Thông qua sổ liên lạc.
6
- Mỗi giáo viên sử dụng có hiệu quả tác dụng của sổ liên lạc hàng năm (4
lần) giáo viên thông báo tới các bậc cha mẹ học sinh vế tình hình học tập, rèn
luyện, ý thức từng em. Ngược lại gia đình cũng thông qua sổ liên lạc ghi lại
nhận xét tình hình của con em mình ở nhà. Qua đó người giáo viên có những
biện pháp giáo dục phù hợp với từng học sinh.
* Thông qua các buổi họp phụ huynh.
- Tại các buổi họp phụ huynh. Nhà trường, giáo viên chủ nhiệm thông báo
tới các bậc phụ huynh nội quy, quy định về học tập, nền nếp của nhà trường tới
các bậc phụ huynh đôn đốc học sinh thực hiện.
- Thông qua với gia đình về các chuẩn mực đạo đức mà học sinh phải đạt
được ở từng lứa tuổi. Phụ huynh trao đổi với giáo viên về việc rèn luyện đạo đức
của từng em. Với những học sinh có cá tính, giáo viên cần trao đổi cụ thể với gia
đình nắm được đặc điểm tâm lý, sinh lý của từng em. Kết hợp với gia đình có
các biện pháp cụ thể: có thể mềm dẻo nhưng thật kiên quyết với những em có
hành vi không đúng.
- Nhà trường tuyên truyền cho các bậc cha mẹ học sinh cần quan tâm hơn
nữa đến đời sống tình cảm của học sinh, bố mẹ thường xuyên trò chuyện với các
em. Tạo cho các em có góc học tập: Có tủ sách, có một môi trường sống lành
mạnh. Cha mẹ anh chị em có mối quan hệ thân thiết, quan tâm đến nhau từ đó
có tác dụng tới việc hình thành nhân cách cho các em.
b. Thông qua các đoàn thể khác ở địa phương.
Học sinh tiểu học ở lứa tuổi sinh hoạt sao, đội nhi đồng. Ngoài hoạt
động ở trường các em còn tham gia những tổ chức đoàn thể các xóm. Đoàn
thể trực tiếp quản lý các em là Đoàn Thanh niên. Nhà trường cần có mối
liên hệ chặt chẽ với tổ chức này. Với địa bàn các khu rộng, chúng tôi phối
kết hợp với các đoàn thể trong tổ, khu phố tổ chức các hoạt động ngoại
khoá mang ý nghĩa giáo dục: giúp đỡ người già cô đơn không nơi nương
tựa, giúp đỡ gia đình thương binh liệt sĩ Phối kết hợp với Hội Cựu chiến
binh mời các bác, các chú kể chuyện về các anh Bộ đội Cụ Hồ, những thiếu
nhi dũng cảm, những tấm gương anh hùng của các chiến sĩ cách
7
mạng. Phối kết hợp với Hội Phụ nữ tổ chức các hoạt động vui chơi, thể dục thể
thao, văn nghệ. Với học sinh Tiểu học việc hình thành và rèn luyện các hành vi,
thói quen đạo đức cho học sinh đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển
nhân cách. Nó giúp cho các em phát triển thành những con người có nhân cách
toàn diện.
Biện pháp 2. Phối kết hợp với các lực lượng trong nhà trường
a. Giáo viên chủ nhiệm với giáo viên giảng dạy
Tuyên truyền, giáo dục cho cán bộ giáo viên thấy được trách nhiệm của
mình trong việc giáo dục đạo đức cho học sinh. Người giáo viên cần phải xác
định được không chỉ thực hiện nội dung bài giảng mà phải rèn cho học sinh biết
áp dụng kiến thức đã học vào thực tế từ đó hình thành các thói quen đạo đức.
Học sinh tiểu học rất nghe lời và làm theo thây cô giáo. Các em thường coi thầy
cô giáo là thần tượng và luôn đúng. Chính vì vậy mỗi giáo viên phải là tấm
gương sáng cho học sinh học tập và noi theo. Là tấm gương trong lời nói, cách
cư xử, thái độ trong giao tiếp giữa giáo viên với giáo viên, giáo viên với học
sinh, giáo viên với các tầng lớp nhân dân. Mỗi giáo viên cần có thái độ kiên
quyết với những học sinh có biểu hiện hành vi thiếu văn hoá và cùng có trách
nhiệm phối kết hợp cộng đồng trong việc giáo dục đạo đức cho học sinh .
Thực hiện việc đánh giá xếp loại hạnh kiểm học sinh theo qui định và
được theo dõi đánh giá thường xuyên kết hợp đánh giá cả trong và ngoài trường.
b. Thông qua tổ chức Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh
Việc xây dựng lồng ghép những bài học kỹ năng sống, lịch sử, đạo đức
ngay trong các hoạt động Đội bằng các hình thức phong phú như hoạt cảnh,
chương trình văn nghệ, cuộc thi vấn đáp, diễn đàn trao đổi thu hút đông đảo học
sinh tham gia sẽ để lại ấn tượng tốt đẹp trong lòng mỗi học sinh. Giáo dục đạo
đức, nhân cách, kĩ năng sống thông qua hoạt động này sẽ giúp các em trưởng
thành nhanh chóng so với những hình thức khác.
Biện pháp 3. Nâng cao chất lượng giảng dạy môn đạo đức.
Xây dựng cho học sinh nền nếp học tập, chuyên cần, giữ vở sạch chữ đẹp,
nề nếp sinh hoạt Đội, sao nhi đồng, các quy tắc giao tiếp giữa học sinh với giáo
8
viên, nhân viên trong nhà trường; giữa các em trong một lớp với nhau, giữa học
sinh lớp này với học sinh lớp kia.
Đề nghị phụ huynh cùng với giáo viên chủ nhiệm phối kết hợp với thư
viện trường trang bị đầy đủ sách giáo khoa các môn học (trong đó có môn Đạo
đức). Nhà trường giáo dục cho học sinh ý thức học tập, thể hiện ở thái độ học
tập đúng đắn tự giác rèn luyện nề nếp học tập ở lớp cũng như ở nhà.
Xây dựng cho các em ý thức học tập đầy đủ, đúng giờ khi nghỉ học phải
viết giấy xin phép. Xây dựng phong trào hoạt động Đội có nền nếp. Hiệu trưởng
chỉ đạo cho giáo viên tổng phụ trách tổ chức các hoạt động Đội, sao nhi đồng
sao cho phong phú đa dạng bởi đây là hoạt động rất phù hợp với lứa tuổi của
học sinh Tiểu học. Hoạt động này nếu làm tốt sẽ có tác dụng rất lớn trong giáo
dục đạo đức cho học sinh.
* Xây dựng, đầu tư cơ sở vật chất.
Tư duy của học sinh Tiểu học là tư duy trực quan hình ảnh. Vì vậy để giờ
dạy thành công, học sinh dễ hình thành các biểu tượng về các hành vi đạo đức
thì việc chuẩn bị đồ dùng dạy học là vô cùng cần thiết. Nhà trường đã đầu
tư mua sắm trang thiết bị dạy học như máy chiếu, tranh ảnh minh hoạ cho các
giờ dạy.
Giáo viên nghiên cứu tự làm đồ dùng dạy học đơn giản. Lập tủ sách Măng
non , đầu tư mua sắm thêm sách báo, truyện tranh phù hợp với lứa tuổi thiếu
niên nhi đồng, Tủ sách góc lớp cho học sinh đọc sách sau giờ nghỉ giải lao, sau
buổi học.
Giáo viên áp dụng các thiết bị giáo dục hiện đại vào giảng dạy tạo ra các
tư liệu giáo dục phong phú sinh động.
Cải tiến, đổi mới hình thức các buổi sinh hoạt chuyên môn hàng tuần tới
từng tổ. Có kế hoạch chỉ đạo sinh hoạt chuyên môn từng tuần từng tháng. Nội
dung chính của các buổi chuyên môn là trao đổi rút kinh nghiệm những giờ dạy
tuần trước, thảo luận nội dung bài dạy tuần tới. Các thành viên trong tổ đưa ra
những ý kiến về nội dung cũng như về phương pháp dạy từng bài để cả tổ cùng
nhau bàn bạc, thống nhất cách giải quyết.
9
Để có tiết dạy đạt hiệu quả cao người giáo viên cần phải chỉ đạo giáo
viên cần chuẩn bị chu đáo trước khi lên lớp:
+ Nghiên cứu nội dung bài giảng trước khi lên lớp. Xác định rõ mục đích
yêu cầu, kiến thức trọng tâm từng bài, từng phần. Soạn bài chi tiết cụ thể.
+ Căn cứ vào nội dung bài học chuẩn bị đồ dùng, tranh ảnh, sách báo,
trang phục và các đồ dùng phụ trợ khác để phục vụ cho các tiết học có tổ chức
trò chơi .
+ Tuỳ từng nội dung bài học, đối tượng học sinh, điều kiện về cơ sở vật
chất của lớp, của trường người giáo viên lựa chọn và sử dụng linh hoạt các
phương pháp cũng như các hình thức dạy học.
+ Giáo viên phải tham khảo tìm đọc thêm truyện, sách báo, các thông tin
ngoài sách giáo khoa hoặc có thể sưu tầm những câu chuyện về những gương tốt
người thật, việc thật kể cho học sinh nghe để qua đó cung cấp thêm những hiểu biết
bên ngoài cuộc sống và giáo dục cho các em theo nội dung, chủ đề của bài học.
Đặc biệt là những hành vi đạo đức tốt của những người xung quanh các em từ đó
giúp học sinh hình thành những hành vi đạo đức thông qua gương người tốt.
Mỗi năm nhà trường tổ chức hai lần hội thảo cần dành riêng quan tâm
đến nội dung và phương pháp giảng dạy môn Đạo đức. Lựa chọn những giáo
viên có kinh nghiệm viết sáng kiến kinh nghiệm (đề tài) đổi mới phương pháp
giảng dạy môn Đạo đức, phối kết hợp giáo dục đạo đức học sinh giữa nhà
trường gia đình, xã hội Sau đó tổ chức cho trình bày sáng kiến (đề tài) của
mình để toàn thể giáo viên trao đổi, bàn bạc rút kinh nghiệm trong giảng dạy bộ
môn.
Giáo viên áp dụng công nghệ thông tin vào sưu tấp, giảng dạy tạo ra các
tư liệu giáo dục phong phú sinh động từ đó lôi quấn học sinh tham gia vào giờ
học đó là điều kiện để hình thành các hành vi, chuẩn mực đạo đức cho học sinh.
Biện pháp 4. Giáo dục đạo đức thông qua các hoạt động ngoài giờ lên
lớp, hoạt động nhân đạo :
Tổ chức cho học sinh tham gia các hoạt động ngoài giờ lên lớp như tổ
chức các hội thi; tiếng hát tuổi thơ, “Búp măng xinh”, tham gia các hoạt động xã
10
hội, nhân đạo, “đền ơn đáp nghĩa” … giáo dục cho các em về truyền thống của
dân tộc, đồng thời tạo môi trường thuận lợi cho học sinh luyện tập, thực hành
kiến thức đã học được trong bài giảng.
Giáo viên thực hiện nghiêm túc các giờ sinh hoạt lớp trong các giờ sinh
hoạt lớp đưa các gương tốt việc tốt những hành vi đạo đức cho học sinh học tập.
Giáo viên thực hiện nghiêm túc và có kết quả giờ chào cờ, trong giờ chào cờ
lồng ghép các hoạt động mang tính giáo dục đạo đức, kĩ năng sống cho học sinh
tham gia.
Thành lập các nhóm “Chữ thập đỏ” trong học sinh. Vận động các bạn
cùng lớp, cùng trường giữ vệ sinh môi trường và khung cảnh sư phạm sạch đẹp.
Hướng dẫn các em giữ gìn vệ sinh thân thể. Liên kết các tổ chức làm công tác từ
thiện để “lá lành đùm lá rách", giúp nhau vượt khó để học và tu dưỡng bản thân.
Nhờ đó mà động viên được cả về vật chất lẫn tinh thần, giáo dục đạo lý, tạo nên
tình người sâu nặng, đằm thắm, khối đoàn kết gắn bó trong trường học tốt hơn.
Đẩy lùi những thói hư tật xấu, hình thành những thói quen, hành vi đạo đức tốt.
Biện pháp 5. Xây dựng môi trường sư phạm lành mạnh.
Ý nghĩa của những phong trào, hoạt động ngoại khóa trong việc giáo dục
đạo đức cho học sinh là rất lớn. Bên cạnh đó, hình ảnh của các thầy giáo, cô
giáo, nhân viên nhà trường cũng tác động lớn đến việc hình thành đạo đức, nhân
cách cho học sinh. Thầy giáo, cô giáo không chỉ truyền dạy kiến thức, học sinh
cũng không chỉ học ở thầy, cô qua những bài giảng mà còn học theo cả cử chỉ,
cách cư xử…. Rất nhiều học sinh lớn lên, lựa chọn nghề nghiệp… do chịu ảnh
hưởng của thầy, cô. Những việc làm, hành động không tốt của thầy cô ít nhiều
cũng tác động đến việc giáo dục đạo đức của học sinh. Ngược lại, những hình
ảnh đẹp của các thầy giáo, cô giáo sẽ có những tác động tích cực đến suy nghĩ,
đạo đức của các em. Chính vì vậy cần xậy dựng, hình thành các thói quen cho
giáo viên, nhân viên tốt: không hút thuốc, không dùng điện thoại khi lên lớp,
không nói chống không với đồng nghiệp; xây dựng các mối quan hệ, các giao
tiếp giữa giáo viên với giáo viên, giáo viên với học sinh, cán bộ quản lý với giáo
viên nhân viên là những mối quan hệ tốt.
11
4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm:
- 100% số học sinh đều thực hiện đầy đủ các nhiệm vụ của người học
sinh; đa số các em đều ngoan ngoãn, kính thầy, yêu bạn; vâng lời ông bà, cha
mẹ, thầy cô giáo;
- Các em mạnh dạn, tự tin hơn trong giao tiếp;
- Học sinh trong lớp, trong trường đoàn kết, giúp đỡ nhau, không có hiện
tượng miệt thị xa lánh bạn bè, xa lánh những học sinh có hoàn cảnh đặc biệt.
- Các nền nếp học tập của học sinh; chất lượng hoạt động ngoài giờ lên
lớp ngày một tốt hơn vì thế chất lượng giáo dục toàn diện được nâng lên một
cách rõ nét. Các chỉ số thi đua của nhà trường luôn đạt thứ hạng cao trong những
năm vừa qua. Trường đã được Phòng Giáo dục và Đào tạo Việt Trì kiểm tra,
công nhận đơn vị đạt xuất sắc trong phong trào thi đua "Xây dựng trường học
thân thiện, học sinh tích cực" .
12
III. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
1. Kết luận:
Sau khi vận dụng những kinh nghiệm trong việc giáo dục đạo đức cho học
sinh trường Tiểu học và áp dụng vào thực tiễn của nhà trường tôi nhận thấy:
a. Với học sinh
Hình thành, xây dựng được các thói quen, hành vi đạo đức tốt, có ý thức
luôn quan tâm đến mọi người xung quanh.
Có thái độ đúng đắn, biết bày tỏ thái độ với các hành vi chưa phù hợp với
các chuẩn mực đạo đức.
b. Với giáo viên
Giáo viên đã thực sự đổi mới phương pháp dạy học, nâng cao ký kỹ năng
sư phạm trong giảng dạy. Có cách hiểu đúng đắn về công tác giáo dục đạo đức
cho học sinh Tiểu học.
Høng thó trong gi¶ng d¹y, kh«ng ngõng t×m tßi n©ng cao tr×nh ®é chuyªn
m«n, n©ng cao kiÕn thøc.
Để áp dụng hiệu quả sáng kiến kinh nghiệm "Một số kinh nghiệm giáo
dục đạo đức, lối sống cho học sinh Tiểu học" trong thực tế người giáo viên cần
vận dụng sáng kiến một cách linh hoạt phù hợp với thực tế của học sinh và điều
kiện cơ sở vật chất của từng đơn vị. Cần có sự phối kết hợp chặt chẽ giữa gia
đình - nhà trường - xã hội.
Để đáp ứng được mục tiêu của giáo dục đào tạo trong thời kỳ công nghiệp
hoá, hiện đại hoá đất nước đó là: "Đào tạo nguồn nhân lực, bồi dưỡng nhân tài
cho xã hội". Do vậy công tác giáo dục đạo đức trong nhà trường Tiểu học là một
yêu cầu hết sức cấp bách và cần thiết. Việc giáo dục đạo đức tốt sẽ góp phần tạo
ra những con người có nhân cách phẩm chất đạo đức tốt và góp phần nâng cao
chất lượng giáo dục các môn văn hoá. Bởi vậy người cán bộ giáo viên phải có
nhận thức đúng đắn về vị trí vai trò, nhiệm vụ của công tác giáo dục đạo đức.
Trên cơ sở đó phối kết hợp với các lực lượng trong và ngoài nhà trường cùng
tham gia vào công tác giáo dục theo mục tiêu của Đảng và nhà nước.
13
Công tác giáo dục đạo đức thông qua việc giảng dạy bộ môn đạo đức
trong nhà trường Tiểu học có vị trí hết sức quan trọng bởi thông qua bài học
hình thành cho các em những phẩm chất tốt đẹp. Từ đó tạo cho các em có bản
lĩnh đạo đức để ứng xử đúng trong các mối quan hệ trong và ngoài nhà trường.
Người giáo viên phải hiểu rõ và phải xác định cho mình một trách nhiệm
lớn lao và phải biết vận dụng sáng tạo, linh hoạt các biện pháp giáo dục. Thực tế
cho thấy nếu hiểu biết đề ra các biện pháp thiết thực khả thi sẽ góp phần nâng
cao được chất lượng giáo dục đạo đức nói riêng, giáo dục nhân cách toàn diện
nói chung.
2. Những ý kiến đề xuất
Để việc nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh ở trường
Tiểu học đạt hiệu quả, tôi có một số kiến nghị, đề xuất sau:
- Đối với chính quyền các cấp:
+ Đề nghị tập trung đầu tư cơ sở vật chất cho các đơn vị trường học, gắn
kế hoạch đầu tư cơ sở vật chất với kế hoạch phát triển kinh tế xã hội ở địa
phương.
+ Tăng cường đầu tư ngân sách tạo điều kiện cho nhà trường tổ chức các
buổi tham quan cho giáo viên, học sinh để giáo viên và học sinh có thêm hiểu
biết về lịch sử văn hoá của quê hương, đất nước.
- Đối với các đơn vị trường học: Cần coi trọng công tác giáo dục đạo đức
cho học sinh, coi đây là động lực chính để nâng cao chất lượng giáo dục toàn
diện.
Trên đây là những kinh nghiệm giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh ở
tiểu học. Tôi tin rằng, nếu mỗi người giáo viên luôn coi việc giáo dục đạo đức
cho học sinh là một việc làm rất quan trọng góp phần nâng cao chất lượng giáo
dục toàn diện trong nhà trường Tiểu học thì chắc chắn sau này các em sẽ trở
thành những con người vừa có đức, vừa có tài xứng đáng là những chủ nhân
tương lai của đất nước mai sau.
14
Những ý kiến của tôi đưa ra có thể còn nhiều hạn chế. Rất mong được sự
góp ý của đồng nghiệp để tôi có được những kinh nghiệm giáo dục đạo đức lối
sống cho học sinh tiểu học trong nhà trường đạt hiệu quả tốt hơn.
T«i xin chân thµnh c¶m ¬n!
Gia Cẩm, ngày 20 tháng 3 năm 2014
Ngêi thùc hiÖn
Nguyễn Thị Thúy Ngân
15
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Bộ Giáo dục và Đào tạo. Điều lệ trường Tiểu học.
2. Đảng Cộng sản Việt Nam. Nghị quyết Trung ương 2 Khóa VIII
3. Luật Giáo dục sửa đổi năm 2009 – NXB Chính trị Quốc gia.
4. Lưu Thu Thủy - Đạo đức lớp 1.2.3.4.5- NXB Giáo dục Việt Nam.
5. Lưu Thu Thủy - Đạo đức sách giáo viên lớp 1.2.3.4.5 - NXB Giáo dục
Việt Nam.
6. Ngô Thị Tuyên - Cẩm nang giáo dục kỹ năng sống cho học sinh Tiểu học -
NXB Giáo dục Việt Nam.
ĐÁNH GIÁ CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC CẤP TRƯỜNG
16
XÁC NHẬN CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC CẤP THÀNH PHỐ
MỤC LỤC
SÁNG KI N KINH NGHI MẾ Ệ 1
17
II. GI I QUY T VÂN Ả Ế ĐỀ 4
1. C s lý lu n c a v n :ơ ở ậ ủ ấ đề 4
2 . Th c tr ng c a v n : ự ạ ủ ấ đề 5
3. Các bi n pháp ã ti n h nh gi i quy t v n ệ đ ế à để ả ế ấ đề 6
4. Hi u qu c a sáng ki n kinh nghi m:ệ ả ủ ế ệ 12
III. K T LU N, KI N NGHẾ Ậ Ế Ị 13
TÀI LI U THAM KH O Ệ Ả 16
18