nâng cao hiệu quả sử dụng vốn lưu động tại công ty cổ phần đầu tư phát triển năng lượng và hạ tầng việt nam

B GIÁO DC ÀO TO
TRNGăI HCăTHNGăLONG
o0o


KHÓA LUN TT NGHIP

 TÀI:
NÂNG CAO HIU QU S DNG
VNăLUăNG TI CÔNG TY C PHN
UăTăPHÁTăTRINăNNGăLNG VÀ
H TNG VIT NAM
SINH VIÊN THC HIN : LểăPHNGăTHU
MÃ SINH VIÊN : A17174
CHUYÊN NGÀNH : TÀI CHÍNH
HÀ NI - 2014


B GIÁO DC ÀO TO
TRNGăI HCăTHNGăLONG
o0o


KHÓA LUN TT NGHIP

 TÀI:
NÂNG CAO HIU QU S DNG
VNăLUăNG TI CÔNG TY C PHN
UăTăPHÁTăTRINăNNGăLNG VÀ

H TNG VIT NAM
Giáo viênăhng dn : Th.S V L Hng
Sinh viên thc hin : LêăPhngăThu
Mã sinh viên : A17174
Chuyên ngành : Tài Chính
HÀ NI - 2014
Thang Long University Library


LI CM N
Trong thi gian nghiên cu và làm khóa lun, em xin chân thành cm n đn
giáo viên hng dn Th.S V L Hng đư giúp đ em hoàn thành tt đ tài khóa lun
tt nghip. Bên cnh đó, em xin chân thành cm n các thày cô giáo trong khoa Kinh
t trng i hc Thng Long đư tn tình truyn đt kin thc cho em trong sut quá
trình hc tp. Vi vn kin thc đc tip thu trong quá trình hc không ch là nn
tng cho quá trình nghiên cu khóa lun mà còn là hành trang quý báu trong nhng
công vic sau này.
Em xin gi li cm n đn toàn b các cán b nhân viên Công ty C phn đu t
phát trin nng lng và h tng Vit Nam, đc bit là các Cô, Chú, Anh, Ch phòng
Tào chính- K toán đư h tr, giúp đ em trong sut thi gian thc tp ti công ty.
Do trình đ hn ch nên trong quá trình làm khóa lun khó tránh khi nhng
thiu sót, em rt mong s ch bo thêm ca thy cô giúp em hoàn thành và đt kt qu
tt hn.
Em xin chân thành cm n!
Hà Ni, ngày 24 tháng 03 nm 2014
Sinh viên


Lê Phng Thu

LIăCAMăOAN
Tôi xin cam đoan Khóa lun tt nghip này là do t bn thân thc hin có s h
tr t giáo viên hng dn và không sao chép các công trình nghiên cu ca ngi
khác. Các d liu thông tin th cp s dng trong Khóa lun là có ngun gc và đc
trích dn rõ ràng.
Tôi xin chu hoàn toàn trách nhim v li cam đoan này!
Sinh viên


Lê Phng Thu
Thang Long University Library


MC LC

LI M U Trang
CHNGă1. NHNG VNă LÝ LUN CHUNG V VNăLUăNG VÀ
HIU QU S DNG VNăLUăNG CA DOANH NGHIP 1
Vnăluăđng trong doanh nghip 1 1.1.
1.1.1. Khái nim vn lỐ đng 1
1.1.2. c đim ốà ốai trò 1
1.1.3. Phân loi vn lỐ đng 2
1.1.4. Kt cu vn lỐ đng 4
1.1.5. Nhu cu vn lỐ đnỂ ốà pểnỂ pểáp ồác đnh nhu cu vn lỐ đng 5
Ni dung qun lý vnăluăđng 7 1.2.
1.2.1. Chính sách qun lý vn lỐ đng 7
1.2.2. Qun lý vn bng tin 9
1.2.3. Qun lý các khon phi thu 12

1.2.4. Qun lý hàng tn kho d tr 15
Hiu qu s dng vnăluăđng trong doanh nghip 18 1.3.
1.3.1. Khái nim 18
1.3.2. Các ch tiêỐ đánể Ểiá ểiu qu s dng vn 19
1.3.3. Nhân t khách quan 26
1.3.4. Nhng nhân t ch quan 27
Các bin pháp nhm nâng cao hiu qu s dng vnăluăđng 28 1.4.
1.4.1. S cn thit phi nâng cao hiu qu s dng vn lỐ đng 28
1.4.2. Mt s bin pháp ch yu nhm nâng cao hiu qu s dng vn lỐ đng 29
CHNGă2. THC TRNG HIU QU S DNG VNă LUă NG TI
CÔNG TY C PHNăUăTăPHÁTăTRINăNNGăLNG VÀ H TNG
VIT NAM 31
Vài nét khái quát v Công ty C phnăđuătăphátătrinănngălng và h 2.1.
tng Vit Nam 31
2.1.1. Quá trình hình thành và phát trin ca Công ty C phn đỐ t pểát trin
nnỂ lng và h tng Vit Nam 31
2.1.2. Khái quát v ngành ngh kinh doanh ca Công ty C phn đỐ t pểát trin


nnỂ lng và h tng Vit Nam 31
2.1.3. C cu t chc ca Công ty C phn đỐ t pểát trin nnỂ lng và h tng
Vit Nam 32
2.1.4. Quy trình hot đng kinh doanh ca Công ty C phn đỐ t pểát trin nnỂ
lng và h tng Vit Nam 34
Thc trng hotă đng sn xut kinh doanh ca Công ty C phnă đuă tă2.2.
phát trinănngălng và h tng Vit Nam 36
2.2.1. C cu Tài sn- Ngun vn 36
2.2.2. Kt qu hot đng sn xut kinh doanh ca Công ty C phn đỐ t pểát
trin nnỂ lng và h tng Vit Nam 35
2.2.3. Các ch tiêu tng hp 38

Thc trng qun lý và s dng vnăluăđng ti Công ty C phnăđuătă2.3.
phát trinănngălng và h tng Vit Nam 44
2.3.1. Chính sách qun lý vn lỐ đng 44
2.3.2. C cu vn lỐ đng 45
C cu n ngn hn 46
2.3.3. Các ch s đánể Ểiá b phn cu thành vn lỐ đng 56
2.3.4. Phân tích các b phn cu thành vn lỐ đng 59
ánhăgiá hiu qu s dng vnăluăđng ti Công ty C phnăđuătăphátă2.4.
trinănngălng và h tng Vit Nam 62
2.4.1. Kt qu đt đc 62
2.4.2. Nhng hn ch còn tn đng 63
CHNGă3. MT S GII PHÁP CH YU NHM NÂNG CAO HIU QU
S DNG VNăLUăNG TI CÔNG TY C PHNăUăTăPHÁTăTRIN
NNGăLNG VÀ H TNG VIT NAM 64
nhăhng phát trin ca Công ty C phnăđuătăphátătrinănngălng 3.1.
và h tng Vit Nam 64
Mt s gii pháp ch yu nhm nâng cao hiu qu s dng vnăluăđng ti 3.2.
Công ty C phnăđuătăphátătrinănngălng và h tng Vit Nam 65
3.2.1. Qun lý và s dng hiu qu các khon mc ca ngun vn lỐ đng 66
3.2.2. Chú trnỂ nânỂ cao trìnể đ đi nỂ qỐn lý và nhân viên 68

Thang Long University Library


DANH MC VIT TT
Ký hiu vit tt
Tênăđyăđ
LNST
Li nhun sau thu
NV

Ngun vn
NVDH
Ngun vn dài hn
NVNH
Ngun vn ngn hn
TS
Tài sn
TSC
Tài sn c đnh
TSDH
Tài sn dài hn
TSL
Tài sn lu đng
TSNH
Tài sn ngn hn
VCSH
Vn ch s hu
VL
Vn lu đng




DANH MC CÁC BNG BIU, HÌNH V, BIU , S 
Bng 1.1. Cp tín dng và không cp tín dng 14
Bng 1.2. S dng và không s dng thông tin ri ro tín dng 14
Bng 2.1. C cu Tài sn- Ngun vn 40
Bng 2.2. Bng tng hp kt qu kinh doanh trong nm 2010, 2011, 2012 36
Bng 2.3. Các ch tiêu đánh giá kh nng sinh li 38
Bng 2.4. Phân tích ROA, ROE theo phng pháp Dupont 40

Bng 2.5. Mt s ch tiêu tài chính 41
Bng 2.6. ánh giá hiu sut s dng Tài sn 42
Bng 2.7. ánh giá hiu sut qun lý n 43
Bng 2.8. C cu vn lu đng 45
Bng 2.9. Ngun hình thành vn lu đng 48
Bng 2.10. Tình hình bin đng ca nhu cu vn lu đng 49
Bng 2.11. S bin đng ca tin và các khon tng đng tin 51
Bng 2.12. Tình hình bin đng ca các khon phi thu 52
Bng 2.13. Tình hình công n ca công ty 54
Bng 2.14. Các ch tiêu v hiu qu s dng vn lu đng 56
Bng 2.15. Ch tiêu đánh giá tc đ thu hi n phi thu 59
Bng 2.16. Ch tiêu đánh giá hàng tn kho 60
Bng 2.17. Ch tiêu đánh giá các khon phi tr 61
Bng 3.1. Phiu theo dõi tình hình tài chính khách hàng 67
Biu đ 2.1. C cu vn lu đng 46
Biu đ 2.2. C cu n ngn hn 47
Biu đ 2.3. Tình hình hàng tn kho ca công ty 55
 th 1.1. Mc d tr tin mt 11
 th 1.2. Lng hàng hóa d tr 18
Hình 1.1. Chính sách thn trng qun lý TSL và n ngn hn 8
Hình 1.2. Chính sách cp tin qun lý TSL và n ngn hn 8
Hình 1.3. Chính sách dung hòa qun lý TSL và n ngn hn 9
Hình 2.1. Chính sách qun lý vn lu đng 44
Hình 2.2. Mô hình tài tr vn lu đng ca Công ty C phn đu t phát trin nng
lng và h tng Vit Nam nm 2012 49
Thang Long University Library



S đ 1.1. K thut phân tích ABC 16

S đ 1.2. Mô hình EOQ 17
S đ 2.1. C cu t chc Công ty 33
S đ 2.2. Quy trình sn xut kinh doanh chung 35



LI M U
1. Lý do chn đ tài
Trong nn kinh t th trng vn là mt trong nhng yu t c bn, là tin đ bt
buc, quyt đnh s hình thành tn ti và phát trin ca doanh nghip. Không có vn
s không có bt k hot đng sn xut kinh doanh nào. Các doanh nghip dùng tin
vn ca mình đ đu t vi mc đích ti đa hóa li nhun.
Bt k mt hot đng sn xut kinh doanh ca doanh nghip cng cn đi tng
lao đng.  cung ng nhu cu v các đi tng đó, doanh nghip phi s dng đn
vn lu đng. Vi mc đích gi đc ch đng ca mình trên th trng, nâng cao sc
cnh tranh, các doanh nghip phi đt đc hiu qu trong hot đng sn xut kinh
doanh, điu này ph thuc rt ln vào vic t chc qun lý và s dng ngun vn nói
chung và vn lu đng nói riêng.
Nâng cao hiu qu s dng vn lu đng là mc tiêu lâu dài ca các doanh
nghip. Hiu qu s dng vn nói chung và vn lu đng nói riêng có tác đng ln
đn hiu qu sn xut kinh doanh. Do vy, vn đ s dng vn lu đng mt cách có
hiu qu luôn là vn đ đt ra đi vi mi doanh nghip.
Nhn thc đc tm quan trng ca vic s dng có hiu qu ngun vn lu
đng trong hot đng sn xut kinh doanh ca doanh nghip, qua thi gian thc tp ti
Công ty c phn đu t phát trin nng lng và h tng Vit Nam, vi s giúp đ tn
tình ca Th.S V L Hng và các cán b nhân viên phòng Tài chính- K toán, tác gi
đư la chn đ tài “NânỂ cao ểiu qu s dng vn lỐ đng ti Công ty c phn
đỐ t pểát trin nnỂ lng và h tng Vit Nam” làm đ tài cho bài khoá lun tt
nghip ca mình.
2. Mcăđích nghiên cu

Các doanh nghip mun đu t mang li hiu qu cao nh mong mun thì cn
chú trng đn tình hình s dng vn kinh doanh, đc bit là vn lu đng. Các doanh
nghip luôn quan tâm đn tình hình vn lu đng th nào, đc s dng có hiu qu
hay không và làm th nào đ nâng cao hiu qu s dng vn lu đng ca doanh
nghip. Do đó mà mc tiêu nghiên cu ca khóa lun nhm:
 H thng hóa nhng vn đ lý lun chung v vn lu đng và hiu qu s dng
vn lu đng trong doanh nghip
 ánh giá thc trng hiu qu s dng vn lu đng ti Công ty C phn đu t
phát trin nng lng và h tng Vit Nam
  xut ra các gii pháp nâng cao hiu qu s dng vn lu đng ca công ty.
Thang Long University Library


3. iătng và phm vi nghiên cu
Khóa lun đc thc hin trong quá trình thâm nhp thc t, quan sát và ghi li
t phòng Tài chính- K toán ca Công ty C phn đu t phát trin nng lng và h
tng Vit Nam trong giai đon t nm 2010- 2012.
 i tng nghiên cu: Vn lu đng và hiu qu s dng vn lu đng ti Công
ty C phn đu t phát trin nng lng và h tng Vit Nam
 Phm vi nghiên cu ca khóa lun: hiu qu s dng vn lu đng ti Công ty
C phn đu t phát trin nng lng và h tng Vit Nam trong giai đon t nm
2010 đn nm 2012.
4. Phngăphápănghiên cu
Phng pháp nghiên cu đc s dng trong khóa lun là: phng pháp thng
kê, phng pháp so sánh, phng pháp t l t đó đa ra nhng nhn xét, đánh giá
v các ch tiêu và các đi tng nghin cu.
5. Kt cu khóa lun
Kt cu khóa lun gm 3 chng:
Chngă1: Nhng vn đ lý lun chung v vn lỐ đng và hiu qu s dng vn
lỐ đng ca doanh nghip

Chngă2: Thc trng hiu qu s dng vn lỐ đng ti Công ty c phn đu t
phát trin nnỂ lng và h tng Vit Nam
Chngă3: Mt s gii pháp ch yu nhm nâng cao hiu qu s dng vn lu
đng ti công ty c phn đu t phát trin nnỂ lng và h tng Vit
Nam


1

CHNGă1. NHNGăVNăăLụăLUN CHUNGăVăVNăLUăNG VÀ
HIUăQUăSăDNGăVN LUăNGăCAăDOANHăNGHIP
Vnăluăđng trong doanh nghip 1.1.
1.1.1. Khái nim vn lỐ đng
Trong nn kinh t th trng, điu kin tiên quyt đi vi s ra đi ca mi
doanh nghip đó là vn kinh doanh. “Vn kinh doanh ca mi doanh nghip là biu
hin bng tin ca toàn b giá tr tài sn đc huy đng, s dng vào hot đng sn
xut kinh doanh nhm mc đích sinh li.” [2, tr.57]
Cn c vào đc đim chu chuyn ca vn, có th chia vn kinh doanh thành hai
loi: vn c đnh và vn lu đng. Vn c đnh là vn đu t ng trc đ mua sm,
xây dng các tài sn c đnh. Còn ngun vn lu đng là điu kin vt cht không th
thiu đc ca quá trình tái sn xut.
Trong quá trình sn xut kinh doanh, vn lu đng chu chuyn không ngng, nên
ti mt thi đim nht đnh, vn lu đng thng xuyên có các b phn cùng tn ti
di các hình thái khác nhau trong các giai đon mà vn đi qua. Mun cho quá trình
sn xut kinh doanh đc tin hành thng xuyên, liên tc, doanh nghip phi có đ
tin vn đu t vào các hình thái khác nhau ca vn lu đng, nh vy s to điu kin
cho quá trình luân chuyn vn thun li, tng tc đ luân chuyn vn lu đng và tng
hiu sut s dng vn lu đng.
Tóm li, “vn lu đng ca doanh nghip là s vn ng ra đ hình thành nên tài
sn lu đng nhm đm bo cho quá trình kinh doanh ca doanh nghip đc thc

hin thng xuyên, liên tc. Vn lu đng chuyn toàn b giá tr ngay trong mt ln
và đc thu hi toàn b, hoàn thành mt vòng luân chuyn khi kt thúc mt chu k
kinh doanh.” [2, tr.85]
1.1.2. c đim ốà ốai trò
1.1.2.1. c đim ca vn lu đng
 Vn lu đng ca doanh nghip thng xuyên đc chuyn hóa qua nhiu hình
thái khác nhau to thành s tun hoàn ca vn lu đng.
 Trong doanh nghip sn xut, vn lu đng t hình thái ban đu là tin đc
chuyn hóa sang hình thái vt t d tr, sn phm d dang, thành phm hàng hóa và
khi kt thúc quá trình tiêu th li tr v hình thái ban đu là tin. S vn đng ca vn
lu đng trong doanh nghip sn xut đc mô t nh sau:
T – H SX H’- T’
 Trong doanh nghip thng mi, vn lu đng ch vn đng theo 2 giai đon:
Thang Long University Library

2

Ảiai đon 1: Giai đon mua hàng: Vn lu thông đc chuyn t vn bng tin
thành hàng hóa d tr.
Giai đon 2: Giai đon bán. Vn lu đng chuyn t hàng hóa d tr tr v vn
bng tin nh ban đu và kt thúc k chu chuyn.
Tóm li, s vn đng ca vn lu đng trong doanh nghip thng mi đc
khái quát nh sau:
T – H – T’
 Vn lu đng ch tham gia vào mt chu k sn xut, giá tr ca nó đc dch
chuyn toàn b mt ln vào giá tr sn phm hàng hóa, cung ng dch v, thu đc tin
bán hàng v. Nh vy, vn lu đng hoàn thành mt vòng chu chuyn sau mt k sn
xut và tiêu th sn phm.
 Quá trình sn xut kinh doanh ca doanh nghip din ra mt cách thng xuyên,
liên tc. Các giai đon vn đng ca vn lu đng đan xen vào nhau nên cùng mt

thi đim vn lu đng thng tn ti di nhiu hình thái khác nhau trong khâu sn
xut và lu thông.
 S vn lu thông cn thit cho doanh nghip ph thuc vào đc đim, chu k
kinh doanh và tình hình tiêu th ca doanh nghip. Trong doanh nghip thng mi,
vn lu đng thng chim t trng ln trong tng ngun vn.
1.1.2.2. Vai trò ca vn lu đng
Là mt b phn ca vn kinh doanh, vn lu đng đm bo cho s thng
xuyên, liên tc ca quá trình sn xut kinh doanh t các khâu thu mua nguyên vt liu,
tin hành t chc sn xut và tiêu th sn phm. ây cng chính là vn luân chuyn
giúp cho doanh nghip s dng tt nht máy móc thit b và lao đng đ tin hành sn
xut kinh doanh nhm thu li nhun. Vì vn lu đng chuyn hoá 1 ln toàn b giá tr
vào giá tr sn phm nên nó là c s đ xác đnh giá thành và giá bán sn phm. Ngoài
ra, vòng tun hoàn và chu chuyn ca vn lu đng din ra trong toàn b các giai đon
ca chu k kinh doanh nên đng thi trong quá trình theo dõi s vn đng ca vn lu
đng, doanh nghip cng qun lý gn nh đc toàn b các hot đng din ra trong
chu k sn xut kinh doanh.
1.1.3. Phân loi vn lỐ đng
1.1.3.1. Cn c vào vai trò ca vn lu đng đc chia thành 3 loi:
 Vn lu đng trong khâu d tr sn xut gm: nguyên vt liu chính (hay bán
thành phm mua ngoài), nguyên vt liu ph, nhiên liu, vn ph tung thay th, vn
vt liu đóng gói, công c lao đng…

3

 Vn lu đng trong quá trình sn xut là toàn b vn sn xut đang ch to (bán
thành phm) và vn chi phí tr trc
 Vn lu đng trong quá trình lu thông bao gm: vn thành phm, vn hàng hoá,
vn hàng gi bán, vn bng tin, vn trong thanh và vn đu t chng khoán ngn
hn.
Qua cách phân loi trên ta bit kt cu ca vn lu đng t đó có bin pháp

qun lý cht ch và s dng vn có hiu qu.
1.1.3.2. Phân loi theo thi gian huy đng vn bao gm 2 loi:
 Vn lu đng tm thi: là ngun vn có tính cht ngn hn ch yu đ đáp ng
các nhu cu có tính cht tm thi v vn lu đng phát sinh trong quá trình sn xut
kinh doanh ca các doanh nghip. Ngun vn này bao gm các khon vay ngn hn
ngân hàng, các t chc tín dng và các khon n ngn hn khác.
 Vn lu đng thng xuyên: là ngun vn có tính cht n đnh nhm hình thành
nên tài sn lu đng thng xuyên cn thit.
Qua cách phân loi này doanh nghip xem xét huy đng các ngun vn lu đng
mt cách phù hp vi thi gian s dng đ nâng cao hiu qu t chc và s dng vn
lu đng trong doanh nghip mình.
1.1.3.3. Phân loi theo hình thái biu hin, vn lu đng gm 3 loi:
 Vn vt t hàng hoá: gm vt liu, sn phm d dang, hàng hoá i vi loi
vn này cn xác đnh vn d tr hp lý đ t đó xác đnh nhu cu vn lu đng đm
bo cho quá trình sn xut và tiêu th đc liên tc.
 Vn bng tin và vn trong thanh toán: gm tin mt, tin gi ngân hàng, các
khon n phi thu, nhng khon vn này d sy ra tht thoát và b chim dng vn nên
cn qun lý cht ch.
 Vn tr trc ngn hn: nh chi phí sa cha ln tài sn c đnh, chi phí nghiên
cu, ci tin k thut, chi phí v công c dng c.
Qua cách phân loi này giúp doanh nghip có c s xác đnh nhu cu vn lu
đng đc đúng đn.
1.1.3.4. Cn c vào ngun hình thành, vn lu đng chia làm 2 loi:
 Vn lu đng đc hình thành t vn ch s hu gm:
 Vn ngân sách cp hoc có ngun gc t ngân sách cp.
 Vn c phn, liên doanh
 Vn b sung t kt qu kinh doanh
Thang Long University Library

4

 Ngun vn vay: gm vn vay ngn hn và các khon n hp pháp nh n thu,
n cán b công nhân viên, nhà cung cp
Qua cách phân loi này giúp doanh nghip la chn đi tng huy đng vn ti
u đ có đc s vn n đnh đáp ng cho nhu cu sn xut kinh doanh.
1.1.3.5. Cn c vào kh nng chuyn hoá thành tin vn lu đng gm:
 Vn bng tin
 Vn các khon phi thu
 Hàng tn kho
 Vn tài sn lu đng khác nh tm ng, chi phí tr trc, th chp, ký cc, ký
qu ngn hn
1.1.4. Kt cu vn lỐ đng
Kt cu vn lu đng là t trng gia tng b phn vn lu đng trên tng s
vn lu đng ca doanh nghip.
Vic nghiên cu kt cu vn lu đng giúp ta thy đc tình hình phân b vn
lu đng và t trng ca mi loi vn chim trong các giai đon luân chuyn, t đó
xác đnh trng đim qun lý vn lu đng, đng thi tìm mi bin pháp nâng cao hiu
qu s dng vn lu đng.
Do vn lu đng đc phân b  c ba khâu ca quá trình sn xut kinh doanh
nên nhìn chung có 3 nhóm nhân t nh hng đn kt cu vn lu đng:
 Nhân t v mt sn xut: gm các nhân t qui mô sn xut, tính cht sn xut,
trình đ sn xut, qui trình công ngh, đ phc tp ca sn phm khác nhau thì t
trng vn lu đng  các khâu d tr - sn xut - lu thông cng khác nhau.
 Nhân t v cung ng tiêu th:
 Trong sn xut kinh doanh, các doanh nghip thng cn rt nhiu vt t,
hàng hoá và do nhiu đn v cung cp khác nhau. Nu đn v cung ng vt t, hàng
hoá càng nhiu, càng gn thì vn d tr càng ít.
 Trong điu kin tiêu th sn phm cng có nh hng nht đnh đn kt cu
vn lu đng. Khi lng tiêu th sn phm mi ln nhiu hay ít, khong cách gia
doanh nghip vi đn v mua hàng dài hay ngn đu trc tip nh hng đn kt cu

vn lu đng.
 Nhân t v mt thanh toán: S dng th thc thanh toán khác nhau thì vn chim
dng trong quá trình thanh toán cng khác nhau. Do đó nó nh hng đn vic tng
gim vn lu đng chim dùng  khâu này.

5

1.1.5. Nhu cu vn lỐ đng và phng pháp ồác đnh nhu cu vn lỐ đng
1.1.5.1. Nhu cu v vn lu đng trong doanh nghip
Nhu cu vn lu đng thng xuyên là mc vn lu đng cn thit đ quá trình
sn xut kinh doanh ca doanh nghip đc din ra liên tc theo mt quy mô kinh
doanh đc xác đnh trc.
Vic xác đnh nhu cu vn lu đng thng xuyên có ý ngha quan trng đi vi
doanh nghip vì:
 m bo cho quá trình sn xut và lu thông ca doanh nghip đc tin hành
liên tc, đng thi tránh đc  đng, lãng phí vn.
 Là c s đ t chc các ngun vn hp lý, hp pháp, đáp ng kp thi nhu cu
vn lu đng  các doanh nghip.
  s dng tit kim, hp lý và hiu qu vn lu đng, đng thi là cn c đ
đánh giá kt qu công tác qun lý vn lu đng trong ni b doanh nghip.
Khi xác đnh nhu cu vn lu đng, doanh nghip cn quan tâm đn các nguyên
tc sau:
 Nhu cu vn lu đng phi xut phát t nhu cu sn xut, đm bo đ vn lu
đng cho sn xut.
 Thc hin tit kim vn lu đng, gim lng vn lu đng d tha, đm bo s
dng lng vn lu đng  mc ti u cho sn xut kinh doanh.
 Xác đnh nhu cu vn lu đng phi da trên các k hoch v tiêu th sn phm,
k hoch sn phm, k hoch chi phí, k hoch thu mua nguyên vt liu.
 Xác đnh nhu cu vn lu đng phi quan tâm đn vic thu thp thông tin t các
phòng ban, có s phi hp và đóng góp ý kin ca các phòng ban chc nng.

1.1.5.2. Phng pháp xác đnh nhu cu vn lu đng ca doanh nghip
Nhu cu v vn lu đng ph thuc vào quy mô và lnh vc hot đng sn xut
kinh doanh ca doanh nghip. S vn lu đng doanh nghip phi ng ra ph thuc
vào nhu cu ln hay nh ca mi doanh nghip trong tng thi k kinh doanh khác
nhau. Do vy, cn phi xác đnh đc nhu cu vn lu đng cn thit tng ng vi
quy mô và điu kin kinh doanh nht đnh. Mi doanh nghip cn phi da vào đc
đim hot đng sn xut kinh doanh đ chn phng pháp xác đnh nhu cu vn lu
đng thích hp.
Nhu cu vn lu đng ca doanh nghip th hin s vn tin t cn thit doanh
nghip phi trc tip ng ra đ hình thành mt lng d tr hàng tn kho và các khon
cho khách hàng n sau khi đư s dng khon tín dng ca nhà cung cp và các khon
Thang Long University Library

6

n phi tr khác có tính cht chu k (tin lng phi tr, tin thu phi np…). Do
vy, doanh nghip có th xác đnh nhu cu vn lu đng:
Nhu cu
vnăluă
đng
=
Mc d
tr hàng
tn kho
+
Khon phi
thu t khách
hàng
-
Khon phi tr nhà cung

cp và các khon n phi
tr khác có tính chu k
[2, tr.91]
 xác đnh nhu cu vn lu đng ca doanh nghip, có 2 phng pháp đc
trình bày nh sau:
 Phngăphápătrc tip:
Công thc tng quát:
 
 








Trong đó :
V : nhu cu vn lu đng ca doanh nghip.
M : là mc tiêu dùng bình quân 1 ngày ca loi vn đc tính toán.
N : s ngày luân chuyn ca loi vn đc tính toán.
i : s khâu kinh doanh; (i = 1, k).
j : loi vn s dng ; (i = 1, n).
Mc tiêu dùng bình quân 1 ngày ca mt loi vn nào đó trong khâu tính toán
đc tính bng tng mc tiêu dùng trong k (theo d toán chi phí) chia cho s ngày
trong k (tính chn 360 ngày/nm).
S ngày luân chuyn ca mt loi vn nào đó đc xác đnh cn c vào các nhân
t liên quan v s ngày luân chuyn ca loi vn đó trong tng khâu tng ng.
u đim ca phng pháp tính toán trc tip là xác đnh đc nhu cu c th ca
tng loi vn trong tng khâu kinh doanh. Do đó to điu kin tt cho vic qun lý, s

dng vn theo tngloi trong tng khâu s dng. Tuy nhiên do vt t s dng có nhiu
loi, quá trình sn xut kinh doanh thng qua nhiu khâu vì th vic tính toán nhu
cu vn theo phng pháp này tng đi phc tp, mt nhiu thi gian.
 Phngăphápăgiánătip:
c đim ca phng pháp gián tip là da vào kt qu thng kê kinh nghim v
vn lu đng bình quân nm báo cáo, nhim v sn xut kinh doanh nm k hoch và
kh nng tng tcđ luân chuyn vn lu đng nm k hoch đ xác đnh nhu cu vn

7

lu đng ca doanh nghipnm k hoch.
Công thc tng quát:
V
nc
= V
L0
x




x (1 + t)
Trong đó :
V
nc
: nhu cu vn lu đng nm k hoch.
M
1
, M
0

: là tng mc luân chuyn vn lu đng nm k hoch và nm báo
cáo.
V
L0
: là s d bình quân vn lu đng nm báo cáo.
t : t l gim (hoc tng) s ngày luân chuyn vn lu đng nm k
hoch so vi nm báo cáo
Ni dung qun lý vnăluăđng 1.2.
1.2.1. Chính sách qun lý vn lỐ đng
Trong nn kinh t th trng, đ có th tn ti và phát trin, các doanh nghip
phi không ngng nâng cao trình đ qun lý các hot đng kinh doanh ca mình. Mt
trong nhng vn đ phi quan tâm là nâng cao hiu qu s dng vn lu đng. ây có
th nói là mt b phn rt quan trng và có ý ngha quyt đnh đn các hot đng kinh
doanh ca doanh nghip, là yu t đ doanh nghip đt đc kt qu sn xut kinh
doanh tt nht. Vy s cn thit phi qun lý vn lu đng xuât phát t nhng lý do c
bn sau:
 Xut phát t vai trò, v trí quan trng ca vn lu đng trong quá trình sn xut
kinh doanh. Nó là b phn không th thiu đc đi vi mot hot đng sn xut kinh
doanh, là b phn chm t trng khá cao trong c cu vn kinh doanh ca doanh
nghip. Nu donh nghip qun lý vn lu đng tt s tránh đc tình trng  đng vn
và là tin đ cho vic s dng vn hp lý, tit kim và hiu qu.
 Xut phát t mc đích kinh doanh ca doanh nghip là li nhun, li nhun là ch
tiêu cht lng nói lên kt qu ca toàn b hot đng sn xut kinh doanh và là ngun
tích ly đ tái sn xut, m rng. t đc li nhun ngày càng nhiu là mc tiêu
hng ti ca tt c các doanh nghip.  đt đc điu đó các doanh nghip phi
tng cng công tác t chc qun lý vn kinh doanh nói chung và vn lu đng nói
riêng.
 xem xét doanh nghip đang s dng chin lc qun lý vn lu đng nào, ta
cn nghiên cu v các chính sách qun lý tài sn lu đng và n ngn hn. Khi kt hp
vic qun lý TSL và n ngn hn, doanh nghip có 3 chin lc qun lý VL có th

Thang Long University Library

8

theo đui là: chính sách thn trng, chính sách cp tin và chính sách dung hòa.
 Nu doanh nghip theo đui chính sách thn trng (duy trì t trng tài sn lu
đng cao) thì nó nên đc cân bng bng vic áp dng chin lc qun lý n ngn hn
cp tin (duy trì t trng n ngn hn cao).
Hình 1.1. Chính sách thn trng qun lý TSL và n ngn hn
TSNH


NV ngn hn

NV dài hn
TSDH

c đim khi doanh nghip áp dng chính sách thn trng là: Mc tài sn lu
đng cao và mc n ngn hn thp, thi gian quay vòng tin dài do phi thu khách
hàng và hàng tn kho tng nên vòng quay ca chúng gim và thi gian quay vòng
tng, ri ro trong thanh toán thp.
 Nu doanh nghip theo đui chin lc qun lý TSL cp tin tc là duy trì
mc t trng TSL thp thì doanh nghip cn cân bng ri ro bng cách duy trì t
trng n ngn hn cng thp ca chin lc qun lý n ngn hn thn trng.
Hình 1.2. Chính sách cp tin qun lý TSL và n ngn hn
TSNH

NV ngn
hn
TSDH

NV dài hn
c đim khi doanh nghip áp dng chính sách cp tin là: Mc tài sn lu đng
thp nhng đc qun lý cp tin và hiu qu, thi gian quay vòng tin ngn do phi
thu khách hàng và hàng tn kho gim nên vòng quay ca chúng tng và thi gian quay
vòng gim, chi phí thp hn dn đn li nhun trc thu cao, lãi sut ngn hn thp
hn lãi sut dài hn, ri ro cao trong thanh toán.
 Nu doanh nghip có t trng TSL  mc trung bình thì cng nên duy trì t
trng n ngn hn  mc trung bình.
c đim khi doanh nghip áp dng chính sách dung hòa là: Mc tài sn lu
đng và mc n ngn hn trung bình, tài sn lu đng luôn đc đm bo thng
xuyên liên tc thông qua ngun n ngn hn, không gp ri cao trong thanh toán, li
nhun trc thu không cao, không thâp.

9

Hình 1.3. Chính sách dung hòa qun lý TSL và n ngn hn
TSNH

NV ngn
hn
TSDH

NV dài hn
Tóm li, vic qun lý vn lu đng trong mi doanh nghip là rt cn thit, là
yêu cu khách quan phi thc hin tt đ giúp doanh nghip m rng sn xut, tng li
nhun.
1.2.2. Qun lý vn bng tin
Tin mt là tin tn qu, tin trên tài khon thanh toán ca doanh nghip  ngân

hàng. Nó đc s dng đ tr lng, mua nguyên vt liu, mua tài sn c đnh, tr tin
thu, tr n …
Tin mt bn thân là tài sn không sinh lãi, do vy trong qun lý tin mt thì vic
ti thiu hóa lng tin mt phi gi là mc tiêu quan trng nht. Vic gi tin mt
trong kinh doanh ca mi doanh nghip là vn đ cn thit, điu đó xut phát t 3 lí do
hay 3 đng c sau:
 ng c giao dch: nhm đáp ng nhu cu giao dch hng ngày nh chi tr tin
mua hàng, tin lng, tin thu, c tc…trong quá trình hot đng kinh doanh ca
doanh nghip.
 ng c đu t: nhm nm bt nhng c hi đu t thun li trong kinh doanh
nh mua nguyên liu d tr khi giá th trng gim hoc khi t giá bin đng thun
li, hay mua các chng khoán đu t nhm mc tiêu góp phn gia tng li nhun
doanh nghip.
 ng c d phòng: nhm duy trì kh nng đáp ng nhu cu chi tiêu khi có nhng
bin c bt ng xy ra nh hng hot đng thu chi bình thng ca doanh nghip,
chng hn do nh hng ca yu t thi v khin doanh nghip phi chi tiêu nhiu cho
vic mua hàng d tr trong khi tin thu bán hàng cha thu hi kp.
Tin mt luôn cn thit trong hot đng kinh doanh ca doanh nghip. D tr
tha, thiu hay không d tr tin mt s khin doanh nghip phi đi mt vi các chi
phí ri ro ln.
 Nu d tr nhiu doanh nghip s gp nhiu ri ro v lãi sut, chi phí chuyn đi
(nht là khi ngoi t mt giá so vi đng ni t) và ri ro mt giá do lm phát.
 Nu không d tr hoc d tr ít tin mt s xy ra nhng ri ro v vic mt uy tín
vi nhà cung cp do chm tr thanh toán hay mt các khon u đưi khi chit khu
Thang Long University Library

10

thanh toán và tng chi phí lưi vay do thiu ht tin mt…
T nhng ri ro trên doanh nghip cn phi xác đnh mc d tr vn tin mt

mt cách hp lý, điu này giúp doanh nghip có th tránh đc ri ro. Hin nay có 2
mô hình khoa hc đc đánh giá là có hiu qu đi vi vic xác đnh mc d tr ti
u cho doanh nghip:
 Mô hình Baumol: mô hình có mc tiêu ti thiu hoá các chi phí bao gm chi phí
giao dch và chi phí c hi ca vic nm gi tin mt, qua đó xác đnh lng tin mt
ti u cn d tr trong doanh nghip. Mô hình Baumol đa ra các gi đnh sau:
 Nhu cu v tin trong doanh nghip là n đnh.
 Không có d tr tin mt cho mc đích an toàn.
 Doanh nghip có hai hình thc d tr là tin mt và chng khoán kh th,
không có ri ro trong hot đng đu t chng khoán.
Mô hình này xác đnh mc tin mt mà ti đó, tng chi phí ca vic gi tin là
nh nht. Tng chi phí bao gm chi phí giao dch và chi phí c hi.
 Chi phí giao dch (TrC): là chi phí liên quan đn vic chuyn đi t tài sn đu
t thành tin.
TrC =


x F
Trong đó:
T : Tng nhu cu tin v tin trong nm
C : Quy mô mt ln bán chng khoán
F : Chi phí c đnh ca mt ln bán chng khoán
 Chi phí c hi(OC): là chi phí mt đi do gi tin mt khin cho tin mt
không dùng đ đu t sinh li.
OC =


x K
Trong đó:
C/2 : Mc d tr tin mt trung bình

K : Lãi sut đu t chng khoán
Vy, Tng chi phí (TC):
TC = TrC + OC =


x F +


x K
Tng chi phí là mt hàm ca C.  tng chi phí là nh nht thì đo hàm cp mt ca
TC phi bng 0 và mc d tr tin ti u là:

11

Bán CK
C/2
1
2
C* =




Trong đó: C* : mc d tr ti u.
Vy, ti mc C = C* ta đc TC
min

 th 1.1. Mc d tr tin mt

.
Theo mô hình Baumol, khi vn bng tin xung thp, doanh nghip bán chng
khoán đ thu tin v, t đó doanh nghip phi mt chi phí giao dch cho mi ln bán
chng khoán. Ngc li, khi doanh nghip d tr vn bng tin thì doanh nghip mt
khon tin thu đc do không đu t chng khoán hay gi tit kim.
Trong mô hình Baumol, các dòng tin mt đc xác đnh là c đnh, do vy, điu
này không phù hp trong thc t hin nay, các dòng tin thay đi thng xuyên. Vì
vy, đ khc phc nhng hn ch đó, Merton Miller và Daniel Orr đư phát trin mô
hình tn qu vi ngun thu và chi phí bin đng hàng ngày.
 Mô hình Miller-Orr: xác đnh các gii hn kim soát ca s d tin mt gm
gii hn trên và gii hn di. Hai gii hn này là du hiu đ quyt đnh mua, bán
chng khoán.
 Tính khong cách ca gii hn trên và gii hn di (S
p
):




   

 



Trong đó:

2
: phng sai ca thu chi ngân qu
Thi gian
Tin mt đu
k (C)
Tin mt cui
k (0)
Thang Long University Library

12

T : chi phí giao dch mi ln bán chng khoán
r : Lãi sut ngày
 Tính mc tn qu ti u: Mc tn qu ti u không nm gia gii hn trên và
gii hn di. Ngi ta thng thit k mc tn qu ti u  đim mt phn ba
khong cách k t gii hn di lên gii hn trên.
C*
=
Mc gii
hnădi
x
S
p
3
Theo mô hình Miller- Orr, các nhà qun lý tài chính trong doanh nghip mi k
kinh doanh phi xác đnh các mc gii hn trên, gii hn di và mc tn qu theo

thit k. Doanh nghip s thc hin các bin pháp tài tr cho ngân qu khi mc tn
qu ca doanh nghip nh hn gii hn di và s thc hin các bin pháp gia tng
ngân qu nhàn ri khi mc tn qu trong k vt quá gii hn trên sao cho đt đc
mc tn qu theo thit k.”
1.2.3. Qun lý các khon phi thu
Trong nn kinh t th trng vic mua chu, bán chu là điu khó tránh khi.
Doanh nghip có th s dng các khon phi tr cha đn k hn thanh toán nh mt
ngun vn b sung đ tài tr cho các nhu cu vn lu đng ngn hn và đng nhiên
doanh nghip cng b các doanh nghip khác chim dng vn. Vic bán chu s giúp
doanh nghip d dàng tiêu th đc sn phm đng thi góp phn xây dng mi quan
h làm n tt đp vi khách hàng. Tuy nhiên nu t trng các khon phi thu quá ln
trong tng s vn lu đng thì nó s gây ra nhng khó khn cho doanh nghip và làm
gim hiu qu s dng vn lu đng trong doanh nghip.
Qun tr các khon phi thu tt, tc là hn ch mc ti thiu lng vn lu đng
b chim dng s làm gim s ngày ca chu k thu tin bình quân, thúc đy vòng tun
hoàn ca vn lu đng. ng thi s làm gim các chi phí qun lý n phi thu, chi phí
thu hi n, chi phí ri ro
Qun lý các khon phi thu có hiu qu đng ngha vi vic phi ra làm tt vic
giám sát các khon phi thu và điu khon tín dng:
 Thi hn tín dng: da vào vic phân tích, so sánh gia li nhun tng thêm vi
chi phí đu t tng thêm vào khon phi thu.
 Chit khu tín dng: là t l phn trm đc khu tr trên giá tr hóa đn mua
hàng ca khách hàng hay ca nhà cung cp.
Theo dõi và thc hin vic thu n chim phn không nh trong qun lý vn lu
đng. Thi gian thu hi n càng ngn thì doanh nghip càng có nhiu tin đ quay

13

vòng vn, nâng cao hiu qu sn xut kinh doanh.
 qun lý tt các khon phi thu, doanh nghip cn phi xây dng chính sách

thng mi. Theo đó, doanh nghip cn da trên guyên tc c bn đ đa ra chính
sách tín dng đó là: Khi li ích gia tng ln hn chi phí gia tng, doanh nghip nên cp
tín dng. Li ích gia tng nh hn chi phí gia tng, doanh nghip nên tht cht tín
dng. Trng hp c li ích và chi phí đu gim thì doanh nghip cn xem xét phn
chi phí tit kim đc có đ bù đp cho phn li ích b gim đi không.
Khi xây dng chính sách bán chu, doanh nghip cn đánh giá k nh hng ca
chính sách ti li nhun ca doanh nghip theo các tiêu thc sau: D kin quy mô sn
phm hàng hóa dch v tiêu th. Giá bán sn phm, dch v nu bán chu hoc không
bán chu. Các chi phí phát sinh do vic tng thêm các khon n. ánh giá mc chit
khu (thanh toán) có th chp nhn.
 thc hin vic cp tín dng cho khách hàng thì điu đu tiên doanh nghip
phi phân tích đc nng lc tín dng ca khách hàng thông qua các tiêu chun sau:
phm cht, t cách tín dng, nng lc tr n, vn ca khách hàng, tình hình chung ca
nn kinh t và ngành, tài sn th chp, cm c…
Sau khi phân tích nng lc tín dng ca khách hàng, doanh nghip s xem xét
các khon tín dng mà khách hàng đ ngh da vào ch tiêu NPV:
Mt s mô hình thng đc các doanh nghip s dng:
 Quyt đnh tín dng khi xem xét 1 phng án cp tín dng
NPV = CFt/k ậ CF
0

CF
0
= VC x S x ACP/365
CF
t
= [S x (1-VC) ậ S x BD - CD] x (1 - T)
Trong đó:
CF
t

: dòng tin sau thu mi giai đon
CF
0
: giá tr doanh nghip đu t vào khon phi thu khách hàng
VC : t l chi phí bin đi trên doanh thu
S : doanh thu d kin mi kì
ACP : thi gian thu tin bình quân tính theo ngày
BD : t l n xu trên dòng tin t bán hàng
CD : lung tin ra tng thêm ca b phn tín dng
T : thu sut thu thu nhp doanh nghip
K : t l thu nhp yêu cu sau thu
 đa ra đc quyt đnh có nên cp tín dng cho khách hàng hay không, doanh
nghip s cn c vào ch tiêu NPV:
Thang Long University Library

14

NPV>0: cp tín dng cho khách hàng
NPV=0: bàng quan vi vic cp tín dng
NPV<0: không cp tín dng cho khách hàng
 Quyt đnh tín dng khi xem xét 2 phng án tín dng:
Bng 1.1. Cp tín dng và không cp tín dng
Ch tiêu
Không cp tín dng
Cp tín dng
S lng bán (Q)
Q
0

Q

1
(Q1>Q0)
Giá bán (P)
P
0

P
1
(P1 > P0)
Chi phí sn xut bình
quân (AC)
AC
0

AC
1
(AC1 > AC0)
Xác sut thanh toán
100%
h (h ≤100%)
Thi hn n
0
T
T sut chit khu
0
R
Phng án 1: Không cp tín dng
NPV=P
0
Q

0
– AC
0
Q
0
Phng án 2: Cp tín dng
NPV
1
= P
1
Q
1
h/(1+R) – AC
1
Q
1

Doanh nghip đa ra quyt đnh da trên c s so sánh NPV và NPV
1
:


NPV>NPV
1
: Không cp tín dng
NPV=NPV
1
: Bàng quan
NPV<NPV
1

: Cp tín dng
 Quyt đnh tín dng kt hp s dng thông tin ri ro tín dng.
Bng 1.2. S dng và không s dng thông tin ri ro tín dng
Ch tiêu
Không s dng thông
tin tín dng
S dng thông tin ri
ro tín dng
S lng bán (Q)
Q
1

Q
1
h
Giá bán (P)
P
1

P
1

Chi phí sn xut bình quân (AC)
AC
1

AC
1

Chi phí thông tin ri ro

0
C
Xác xut thanh toán
H
100%
Thi hn n
T
T
T sut chit khu
R
R