GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỐNG LỨA TUỔI VỊ THÀNH NIÊN TRÁNH XA CÁC TỆ NẠN XÃ HỘI

BÀI: GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỐNG LỨA TUỔI VỊ THÀNH NIÊN
TRÁNH XA CÁC TỆ NẠN XÃ HỘI
I/ Tình huống cần giải quyết:
Hiện nay, nhiều gia đình chỉ quan tâm đến kết quả học tập của con mà không
chú ý rèn luyện kỹ năng sống cho các bạn học sinh, không khuyến khích con tham
gia các hoạt động xã hội, hòa nhập vào cộng đồng, điều đó đã làm ảnh hưởng đến sự
phát triển toàn diện của con em mình. Vì vậy, hôm nay chúng em viết một bài thuyết
minh về kĩ năng sống nhằm giúp các bạn có được những kiến thức cần thiết, phòng
tránh các tệ nạn ở lứa tuổi vị thành niên
II/ Mục tiêu:
-Giúp các bạn học sinh biết được những kiến thức cần thiết ở lứa tuổi vị thành
niên.
-Nâng cao nhận thức của các bậc cha mẹ những kĩ thức, kĩ năng cơ bản về
giáo dục kĩ năng sống trong lứa tuổi vị thành niên để các bậc cha mẹ ứng phó hiệu
quả các thách thức của cuộc sống hằng ngày.
III/ Tổng quan về nghiên cứu liên quan đến việc giải quyết tình huống:
-Tuổi vị thành niên là gì?
-Kỹ năng sống ở tuổi vị thành niên.
-Phòng tránh các tệ nạn xã hội
-Các biện pháp cai nghiện
IV/ Giải pháp giải quyết tình huống:
Vận dụng các kiến thức liên môn:
-GDCD : đức tính cần thiết của mỗi người.
-Ngữ Văn : sử dụng từ ngữ, phương thức biểu đạt phù hợp cho bài văn.
-Toán : thống kê những số liệu các bạn ở lứa tuổi vị thành niên sa vào các tệ
nạn xã hội.
-Hóa: thành phần trong thuốc lá, rượu bia, ma túy
-Sinh học: các kiến thức về sức khỏe
V/ Thuyết minh tiến trình giải quyết tình huống:
1. Tuổi vị thành niên là gì ?
Tuổi Vị Thành Niên (người sắp đến tuổi trưởng thành) là những bạn ở giai

đoạn chuyển tiếp từ ấu thơ sang trưởng thành trong độ tuổi từ 10- 19 (theo quy định
của Tổ chức Y tế Thế giới). Đây là giai đoạn phát triển đặc biệt mạnh mẽ và phức
tạp nhất của cuộc đời mỗi con người. Biểu hiện của nó là xảy ra đồng thời một loạt
những thay đổi bao gồm: Sự phát triển mạnh mẽ về thể chất, sự biến đổi điều chỉnh
tâm lý và các quan hệ xã hội, bước đầu hình thành nhân cách nên nảy sinh nhiều rối
nhiễu về tâm lý nhất so với các lứa tuổi khác.
Tuổi VTN còn được chia ra ba nhóm:
* Nhóm VTN sớm (10-13 tuổi)
* Nhóm VTN giữa (14-16 tuổi)
* Nhóm VTN muộn (17-19 tuổi)
Sự phân chia các nhóm như vậy là dựa trên sự phát triển thể chất, tâm lý xã
hôi của từng thời kỳ, sự phân chia này cũng chỉ có tính chất tương đối. Vì trong thực
tế, yếu tố tâm sinh lý, phát triển thể lực của mỗi em có những đặc điểm riêng biệt
không hoàn toàn theo đúng như sự phân định. Cho nên nếu cha mẹ nhận thấy tại sao
con mình lại có những vấn đề không giống hoàn toàn với các bạn cùng trang lứa thì
điều đó cũng là điều bình thường và không nên quá lo lắng.
2.Các số liệu % tuổi vị thành niên ở Việt Nam:
Theo Tổng điều tra Dân số và Nhà ở 1/4/1999, Việt Nam có khoảng 17,3
triệu trẻ vị thành niên (10-19 tuổi), chiếm 22,7% dân số và 6,9 triệu thanh niên 20-
24 tuổi (chiếm 9,1% dân số). Sự tăng trưởng về thể lực của đối tượng này tuy có cao
hơn trước nhưng vẫn chỉ thuộc loại trung bình yếu so với thế giới. Theo một nghiên
cứu của Bộ Y tế, có đến 50% vị thành niên chưa có tri thức đầy đủ về sinh lý tuổi
dậy thì và các vấn đề tình dục, mang thai, 90% không biết áp dụng một biện pháp
tránh thai nào. Trong khi đó, tình trạng quan hệ tình dục trước hôn nhân ở lứa tuổi
này ngày một tăng. Điều đó dẫn đến sự gia tăng các bệnh lây truyền qua đường tình
dục, các biến chứng liên quan đến nạo thai. Tỷ lệ vị thành niên trong tổng số người
nhiễm HIV/AIDS ở Việt Nam đã tăng từ 5% (năm 1997) lên 9,4% (năm 2001).
Thực trạng trên cho thấy cần thiết phải có một cuộc điều tra quốc gia toàn diện về vị
thành niên để cung cấp những số liệu cơ bản chính xác, làm cơ sở để xây dựng chính
sách quốc gia và kế hoạch hành động cho vị thành niên.

3.Các kỹ năng cần thiết cho tuổi vị thành niên:
*Kỹ năng giao tiếp:
-Mối quan hệ giữa các cá nhân: mối quan hệ là bản chất của cuộc sống. Các
em cần tự nhận thức được bản thân mình và tìm được cách đối xử phù hợp trong
từng mối quan hệ. Khi lớn lên các em phải phát triển các mối quan hệ sau:
Những người lớn có vai trò quan trọng trong cuộc sống: bố mẹ, họ hàng, thầy cô
giáo…Bạn bè đồng lứa. Những con người mà các em gặp gỡ trong cuộc sống.
-Thiết lập tình bạn: việc thiết lập tình bạn bắt đầu từ giai đoạn rất sớm nhưng
các em cần phải nhận biết được tình bạn được hình thành như thế nào và phát triển
tình bạn đó ra sao.
-Sự cảm thông: bày tỏ sự cảm thông bằng cách tự đặt mình vào vị trí của
người khác.
-Đứng vững trước sự lôi kéo của bạn bè: các em biết bảo vệ những giá trị
và niềm tin của bản thân nếu phải đương đầu với những ý nghĩ hoặc những việc làm
trái ngược của bạn bè cùng lứa.
-Thương lượng: là một kỹ năng quan trọng trong mối quan hệ giữa các cá
nhân với nhau. Nó liên quan đến tính kiên định, sự cảm thông cũng như khả năng
thỏa hiệp những vấn đề không có tính nguyên tắc của bản thân. Kỹ năng thương
lượng còn liên quan đến khả năng đương đầu với những hoàn cảnh đe dọa hoặc rủi
ro có thể xảy ra trong các mối quan hệ giữa cá nhân với nhau kể cả sức ép của bạn
bè, hoặc xác định rõ vị trí của mỗi cá nhân và thiết lập sự hiểu biết lẫn nhau.
-Giải quyết các xung đột không dùng bạo lực: việc này liên quan đến mối
quan hệ giữa các cá nhân với nhau, đến kỹ năng thương lượng và đương đầu với xúc
cảm và căng thẳng, lo âu. Xung đột là điều không thể tránh khỏi song kỹ năng giải
quyết xung đột không bằng bạo lực đảm bảo những xung đột được giải quyết trên cơ
sở xây dựng.
-Khả năng giao tiếp hiệu quả: giao tiếp kỹ năng có hiệu quả bao gồm kỹ
năng lắng nghe, hiểu được người khác thực hiện giao tiếp của họ như thế nào và
nhận biết được người ta giao tiếp với nhau bằng nhiều cách khác nhau ra sao.
*Kỹ năng tự nhận thức bản thân:

-Hiểu rõ bản thân: vị thành niên cần nhận biết và hiểu rõ bản thân những
tiềm năng, tình cảm, những xúc cảm vị trí của mình trong cuộc sống và xã hội cũng
như các mặt mạnh, mặt yếu của chính các em nữa.
-Lòng tự trọng, tự tin: sự tự nhận thức đưa đến lòng tự trọng và tự tin khi
con người nhận thức được năng lực tiềm tàng của bản thân và vị trí của mình trong
cộng đồng.
-Đương đầu với cảm xúc: những cảm xúc sợ hãi, phẫn nỗ, e thẹn và mong
muốn được thừa nhận là những đáp ứng một cách tức thời đối với tình huống. Việc
nhận biết được những cảm xúc và nguyên nhân của chúng sẽ giúp cho việc quản lý
được cảm xúc.
-Đương đầu với căng thẳng: căng thẳng là một phần trong cuộc sống. Vị
thành niên cần có khả năng nhận biết sự căng thẳng, nguyên nhân và hậu quả cũng
như cách ứng phó với nó.
-Xác định giá trị: giá trị là những điều mà bản thân mỗi người coi là quan
trọng. Những điều chúng ta xác định là giá trị nhất sẽ giúp chúng ta hành động và có
hành vi theo các giá trị đó.
*Kỹ năng ra quyết đinh:
-Suy nghĩ có phê phán: mạnh dạng phê phán những cái xấu
-Suy nghĩ sáng tạo: tiếp cận với các sự việc mới, phương thức mới, ý tưởng
mới, cách sắp xếp mới và tổ chức mới được gọi là tư duy sáng tạo. Con người
thường xuyên bị gặp phải những hoàn cảnh bất ngờ và không bình thường, trong
hoàn cảnh đó đòi hỏi họ phải có tư duy sáng tạo để có thể đáp ứng lại một cách phù
hợp.
-Giải quyết vấn đề: để giải quyết vấn đề cần phải: xác định vấn đề, thu thập
thông tin, liệt kê các giải pháp lựa chọn, kiểm định lại hiệu quả của quyết đinh, hành
động, ra quyết định.
*.Kỹ năng kiên định: Là khả năng nhận biết được những gì bạn muốn hoặc không
muốn và biết làm thế nào để đạt được những gì bạn muốn hoặc không muốn phù hợp
với hoàn cảnh cụ thể.
*Kỹ năng đặt mục tiêu: Là xác định được điều mà chúng ta muốn thực hiện, muốn

đạt tới. Mục tiêu đặt ra cần phải rõ ràng, có thể đo lường được.
4.Những tệ nạn xã hội ở tuổi vị thành niên:
a) Hút thuốc lá:
*Thuốc lá là gì?
Thuốc lá là loại thuốc kích thích làm từ là cây thuốc lá. Đây là loại cây có độc,
nhất là những lá già, có hàm lượng Nicitin cao. Trên thực tế đã có trường hợp người
lớn chết do dùng khoảng 15-20g thuốc lá dưới dạng thuốc nước để thụt tháo đại trực
tràng. Trẻ em chỉ cần uống 1 vài gram sẽ tử vong. Người ta thường sử dụng thuốc lá
theo cách đốt lên để hít khói thuốc vào người.Các loại thuốc lá thuờng dùng là :
thuốc lá có đầu lọc, thuốc lá không có đầu lọc, thuốc lào, xì gà.
*Thành phần thuốc lá:
Trong khói thuốc lá chứa hơn 4000 loại hoá chất. Trong đó có hơn 200 loại có
hại cho sức khoẻ, bao gồm chất gây nghiện và các chất gây độc. Người ta chia ra 4
nhóm chính.
-Nicotine: là một chất không màu, chuyển thành màu nâu khi cháy và có mùi
thuốc khi tiếp xúc với không khí. Nicôtine được hấp thụ qua da, miệng và niêm mạc
mũi hoặc hít vào phổi. Người hút thuốc trung bình đưa vào cơ thể 1 đến 2 mg
nicôtine mỗi điếu thuốc hút. Hút thuốc lá đưa nicôtine một cách nhanh chóng đến
não, trong vòng 10 giây sau khi hít vào
-Monoxitcarbon (khí CO): Khí CO có nồng độ cao trong khói thuốc lá và sẽ
được hấp thụ vào máu, gắn với hemoglobine với ái lực mạnh hơn 20 lần oxy. Với
người hút trung bình một bao thuốc mỗi ngày thì hàm lượng hemoglobine khử có thể
tới 7-8%. Sự tăng hemoglobine khử làm chuyển dịch đường cong phân tách oxy-
hemoglobin dẫn đến giảm lượng oxy chuyển đến tế bào gây thiếu máu ở các cơ
quan.
-Các phân tử nhỏ trong khói thuốc lá: Khói thuốc lá chứa nhiều chất kích
thích dạng khí hoặc dạng hạt nhỏ. Các chất kích thích này gây nên các thay đổi cấu
trúc của niêm mạc phế quản dẫn đến tăng sinh các tuyến phế quản, các tế bào tiết
nhầy và làm mất các tế bào có lông chuyển. Các thay đổi này làm tăng tiết nhày và
giảm hiệu quả thanh lọc của thảm nhầy-lông chuyển. Phần lớn các thay đổi này có

thể hồi
-Các chất gây ung thư: Trong khói thuốc lá có trên 40 chất trong số đó gồm
cả các hợp chất thơm có vòng đóng như Benzopyrene có tính chất gây ung thư. Các
hoá chất này tác động lên tế bào bề mặt của đường hô hấp gây nên tình trạng viêm
mãn tính, biến đổi tế bào dẫn đến dị sản, loạn sản rồi ác tính hóa.phục được khi
ngừng hút thuốc.
*Nguyên nhân:
Một trong những yếu tố quan trọng dẫn đến tình trạng hút thuốc lá ở học sinh
ngày càng tăng cao là do môi trường. Các em thường bị bạn bè lôi kéo, muốn chứng
tỏ mình là người biết “chơi”, ảnh hưởng bởi kết quả học tập, hoàn cảnh gia đình…
Cũng vì tò mò muốn biết xem hút thuốc lá cảm giác sẽ như thế nào. Với tâm lý hút
vài điếu sẽ không bị nghiện và dần dần trở thành thói quen không bỏ được.
*Tình trạng:
Dạo quanh các quán cà phê gần các trường không khó để bắt gặp cảnh học
sinh nam tụm 3, tụm 5 phì phèo khói thuốc. Các bạn xem hút thuốc lá như một thú
vui, thú tiêu khiển vô hại. Nhưng các bạn đâu biết rằng tương lai của các bạn đang
mờ tan dần theo khói thuốc. Đốt thuốc, cũng chính là đốt tương lai sức khoẻ của các
bạn. Không chỉ có học sinh nam hút mà còn có cả học sinh nữ vì thấy các bạn hút
mình cũng muốn thử.
*Mua thuốc lá quá đơn giản:
Các bạn rất dễ dàng mua thuốc lá ở bất cứ chỗ nào tại các thành thị, vùng
nông thôn. Vì hệ thống bán hàng và phân phối sản phẩm, đặc biệt là việc bán lẻ ở
các quán cà phê, các tiệm và các tủ thuốc lá ở ven đường ngày càng phổ biến. Ngoài
ra, pháp luật chỉ buộc nhà sản xuất phải ghi dòng chữ “Hút thuốc lá có hại cho sức
khoẻ” lên bao thuốc, chứ pháp luật chưa có quy định về độ tuổi bao nhiêu mới được
mua thuốc lá và người bán không có trách nhiệm từ chối việc bán thuốc cho đối
tượng là học sinh. Chính vì thế, để mua được thuốc lá đối với các bạn là không khó.
*Hậu quả nếu hút thuốc lâu dài:
- Bác sĩ Nguyễn Văn Sơn, Phó khoa lao và bệnh phổi – Trung tâm phòng
chống các bệnh xã hội cho biết: “Trẻ em hút thuốc sớm sẽ học kém hơn. Bệnh

thường thấy rõ nhất là viêm đường hô hấp mãn tính hay người ta còn gọi là gây khó
thở trường kỳ tắt nghẽn đường hô hấp không phục hồi được. Ngoài ra, khói thuốc lá
còn là nguyên nhân của nhiều bệnh như: ung thư phổi, ung thư vùng hầu. Thời gian
hút càng dài thì tác hại càng lớn, lượng nicôtin trong thuốc lá dự trữ trong cơ thể
càng cao”.
- Bệnh lý ở hệ hô hấp:
+Bệnh lý ở đường hô hấp trên: như viêm mũi mãn tính, viêm họng mãn tính,
viêm thanh quản mãn tính, ung thư xoang hàm, ung thư vòm họng, ung thư thanh
quản. ung thư miệng, ung thư thực quản
+ Bệnh lý ở đường hô hấp dưới: viêm phế quản mãn tính, hen suyễn, ung thư
phế quản.
+Bệnh lý ở phổi: viêm phổi, dãn phế nang, ung thư phổi
- Bệnh lý hệ mạch máu: bệnh xơ vữa động mạch, bệnh động mạch vành, gây
viêm tắc mạch máu, nhồi máu cơ tim, xuất huyết não…
-Ảnh hưởng của thuốc lá lên hệ thần kinh: Một nghiên cứu mới của các nhà
khoa học cho thấy mối liên quan giữa hút thuốc lá và sự tổn thương ở vùng não.Đó
là do trong thuốc lá có hợp chất NNK làm cho bạch cầu ở hệ thần kinh trung ương
tấn công những tế bào khỏe khác dẫn đến sự phá hủy nghiêm trọng ở hệ thần kinh
làm giảm số lượng các tế bào thần kinh trong não làm giảm trí nhớ, giảm trí thông
minh và khả năng học tập…Nghiên cứu của các nhà khoa học gần đây cho thấy
rằng, con của những người có hút thuốc trong thời kì mang thai thì tỉ lệ chậm phát
triển trí tuệ tăng hơn 50% so với người không hút thuốc và tăng 70% ở những người
hút từ 1 bao / ngày trở lên.
-Bệnh răng và lợi: Viêm loét, cao răng, các mảng bám vào răng làm cho răng
dễ bị lung mủ, dễ rụng tự nhiên hơn.
-Đối với phụ nữ và bào thai: Tăng nguy cơ ung thư cổ tử cung, giảm trọng
lượng thai nhi trung bình khoảng 200g, sinh non, băng huyết sau sinh, dễ sẩy thai
ngẫu nhiên, gia tăng tần suất sinh ra thai nhi bị bất thường bẩm sinh. Đứa trẻ sau khi
sinh ra cũng có nguy cơ bị còi xương, trí tuệ chậm phát triển, suy dinh dưỡng do
giảm tiết sữa ở người mẹ.

-Đối với nam giới: hút thuốc lá có thể bị suy nhược sinh dục hay liệt dương
giảm số lượng và chất lượng tinh trùng, dễ dẫn đến vô sinh.
Đối với trẻ em: Dễ bị còi xương, trí tuệ chậm phát triển, suy dinh dưỡng do bị
giảm tiết sữa ở người mẹ
Những rối loạn về da: xuất hiện sớm các vết nhăn trên mặt, Nicotine làm da
của các ngón tay cầm điếu thuốc trở nên màu vàng nâu.
Đối với việc học của học sinh: Giảm khả năng tập luyện: tác động tới tim,
phổi của thuốc lá có thể gây bất lợi cho bất kì tham gia hoạt động nào.Hình thành
cho các bạn học sinh một thói quen sấu và rễ dàng rơi vào các tệ nạn xã hội một
cách nhanh hơn. Ảnh hưởng đến việc học tập, giảm sự sáng tạo nhạy bén trong học
tập và các hoạt động khác.
*Biện pháp:
-Giáo dục học sinh qua bài vở.
-Nghiêm khắc trong việc hút thuốc lá của học sinh.
-Tuyên truyền vận động “Nói không với thuốc lá”
-Nêu ra các tác hại của việc hút thuốc lá cho học sinh biết và phòng tránh.
-Nếu học sinh đã bị nghiện thì phải nói cho gia đình hoặc những người có
trách nhiệm biết và tìm biện pháp cai nghiện hợp lý.
-Sau đây là một số biện pháp: Thời gian thực hiện việc cai nghiện thuốc lá này
nên kéo dài từ 10 đến 15 ngày, trong khoảng thời gian nầy phải tuân theo những yêu
cầu sau:
+Không nên để thuốc lá trong túi áo, khi thèm hút thuốc ta nên suy tưởng về
những hình ảnh đặc biệt hay làm một công việc gì đó để quên cảm giác này đi, bởi vì
chỉ cần khoảng 5 – 10 phút cố gắng chống lại với cảm giác thèm hút thuốc thì nhu
cầu nầy sẽ biến mất.
+Khi thèm hút thuốc nên tự hỏi những câu sau để thấy sự vô nghĩa của nó: tại
sao tôi phải hút điếu thuốc này? Hút thuốc sẽ có nguy cơ bị ung thư phổi rất cao
cùng với những bệnh lý nguy hiểm khác vậy hút thuốc để làm gì? Tại sao nó nguy
hại như vậy mà mình lại hút? Tại sao mình lại tự hủy hoại sức khoẻ của mình, hủy
hoại sức khỏe của người thân trong gia đình và những người xung quanh? Sức khỏe

đã bị hủy hoại mà lại phải tốn tiền, hãy để dành tiền cho những việc cần thiết và có
lợi cho sức khoẻ hơn? Con cái ta đang nhìn ta, chúng sẽ noi theo gương của ta và
nghiện thuốc trong tương lai, lúc ấy ta sẽ hối hận đến mức nào?
+Khi không còn chịu nổi nữa, chúng ta nên đi mua thuốc hơn là để sẵn thuốc
ở nhà hoặc trong túi áo và chỉ nên mua một điếu thôi.
+Cố gắng kéo dài thời gian giữa hai lần hút thuốc càng lâu càng tốt.
+Khi hút thuốc, nên hít khói và giữ ở miệng không nên đưa khói vào sâu hai
phổi. Nên hút khoảng nửa điếu rồi vất bỏ, không nên hút đến tận cùng của điếu
thuốc (vì như vậy sẽ rất độc hại do lượng nicotine đọng lại ở phần sau điếu thuốc).
Khi hút thuốc nên dùng thuốc có đầu lọc hay sử dụng một đầu lọc riêng để lọc bớt
lượng nicotine. Trong khoảng cách giữa hai lần hút thuốc, chúng ta nên dùng những
chất thay thế như nhai kẹo cao su, ăn kẹo, hay ngậm một số loại thức ăn thích hợp,
có thể nhỏ giọt dầu đinh hương vào miệng để làm mất cảm giác thèm thuốc lá.
+Nên tổ chức một buổi tiệc cho người thân trong gia đình và bạn bè tâm giao
để tuyên bố rằng: đây là ngày ta sẽ bỏ thuốc lá và nêu ra những yêu cầu cần giúp đỡ.
Đề nghị mọi người nên chú ý nhắc nhở nếu ta vi phạm, động viên tinh thần cho ta
vượt qua những khó khăn khi có những cơn thèm thuốc xuất hiện, thông báo cho
người thân cũng như bạn bè đến thăm không nên hút thuốc trước mặt mình.
+Loại bỏ tất cả những biểu tượng gì có thể làm cho ta nhớ chuyện hút thuốc lá
(thay đổi cảnh vật nơi ta thường hút thuốc lá, vất bỏ các gạt tàn thuốc…).
+Thay đổi những thói quen thường thực hiện kèm theo việc hút thuốc lá như
uống cà phê buổi sáng ở một quán cà phê quen thuộc, với những người bạn nào đó.
Nên tránh gặp mặt những người thường hút thuốc lá chung với mình.
+Nên tập thể dục thường xuyên, hãy bắt đầu đi bộ khoảng 30 phút đến 1 giờ.
Đi bộ sẽ giúp cho cơ thể sản xuất lượng morphin nội sinh, điều nầy có thể làm mất
cảm giác thèm hút thuốc lá. Tập thể dục hay thái cực quyền, khí công… đều giúp cơ
thể tiết ra morphin nội sinh. Tập thiền định, thư giãn đều đặn hàng ngày sẽ phát huy
những hiệu quả độc đáo của nó, giúp cho cơ thể thoát khỏi sự lệ thuộc đối với thuốc
lá, rượu và ngay cả với ma túy nữa.
+Nếu như vẫn còn cảm giác thèm thuốc xuất hiện chúng ta hãy thực hiện

những bước sau để dập tắt ngay ngọn lửa thèm muốn đó: hãy hít vào một hơi thật
sâu như khi bạn đang hút thuốc lá, nín hơi càng lâu càng tốt. Uống một ngụm nước
(hay có thể uống nhiều ngụm liên tục), uống nhiều nước còn giúp thải nhanh lượng
Nicotine ra ngoài cơ thể. Ngậm một cây tăm xỉa răng, một miếng quế hay một lát
cam thảo. Ăn một viên kẹo hay nhai một cái kẹo cao su. Nên tìm một công việc, hay
thú vui gì đó để làm cho khuây khoả sự thèm muốn hút thuốc lá. Cuối cùng nếu
không thể chịu nổi cảm giác thèm thuốc nữa, nên dùng liệu pháp thay thế bằng một
viên kẹo cao su có chất nicotine, hay băng keo dán trên da có chứa nicotine. Tìm
mọi cách để đừng bị tăng thể trọng sau khi cai thuốc.
*Lợi ích khi không hút thuốc:
-Đối với học sinh chúng ta, sức khỏe là một vấn đề quan trọng. Nếu thiếu đi
sức khỏe thì chúng ta khó có thể làm được những gì mà chúng ta muốn. Tuy nhiên,
một vài bạn trẻ thường hút thuốc lá ở trong trường học mà không để ý gì đến tác hại
của chúng.
-Không hút thuốc lá hay không hít phải khói thuốc lá sẽ giúp các bạn học sinh
phòng trừ một số bệnh về đường hô hấp như ung thư phế quản phổi, ung thư vòm
họng, miệng, thực quản, ung thư ruột… và giúp các bạn tránh được các bệnh về
răng, lợi, giảm số lượng và chất lượng tinh trùng.
-Giảm đi một phần nào các độc hại tích tụ trong cơ thể các bạn.
-Khi không hút thuốc lá hay bỏ thuốc lá sẽ giúp cho trí não phát triển, sáng
tạo, cải thiện thị lực, trí nhớ.
Bỏ thuốc lá là một trong những biện pháp giúp con người cải thiện vẻ đẹp cơ
thể.Tăng cường khả năng tuần hoàn máu, tăng sức khỏe xương cốt, bỏ được một số
căn bệnh nan y, bệnh ù tai và một số bệnh thường gặp.
b)Rượu, bia:
*Tình trạng:
Hiện nay, các bạn học sinh đã tập tành, đua đòi theo người lớn uống rượu
bia.Các bạn cho rằng, ‘Đàn ông con trai là phải biết uống rượu bia thì mới có tính
cách mạnh mẽ’. Thực tế, các bạn chỉ biết rượu là một thức uống nâng cao phẩm chất
của đàn ông, mà không hề nghĩ đến trong rượu bia có gì, gây hậu quả như thế nào?

100% lượng rượu uống vào bụng đều sẽ hấp thu hết vào máu, lượng rượu này sẽ thải
qua phổi và qua thận chỉ khoảng 5%, phần còn lại sau một thời gian tích lũy ở trong
máu và các bộ phận cơ thể sẽ được gan chuyển hóa dần, sau cùng thành nước, khí
carbonic (CO2) và mỗi gam rượu cho ra 7 Kcalori năng lượng. Rượu được hấp thu
ngay từ ly đầu tiên khi vào đến bao tử và đi thẳng vào máu, chỉ khoảng 30ph – 1 giờ
nồng độ rượu đã đạt đến đỉnh. Sau đó lượng rượu được hấp thu chậm dần vì phải đợi
cơ thể chuyển hóa dần lượng rượu trong máu. Dù ta uống rượu vào cơ thể nhiều hay
ít thì cơ thể cũng chỉ chuyển hóa một mức nhất định, gọi là "hệ số oxy hóa rượu".
Trong khi chờ đợi chuyển hóa, rượu theo máu đến gần hết các cơ quan với mức độ
khác nhau, so với tỉ lệ nồng độ rượu trong máu là 100% thì rượu ở Não chứa 80%, ở
Thận chứa 75%, ở các Cơ chứa 63%, riêng Gan chứa 62% vì lúc đó gan đang
chuyển hóa rượu. Ngoài gây nguy hiểm cho cơ thể mà còn dẫn đến tai nạn giao
thông gây nguy hiểm đến tính mạng.
Hình ảnh minh họa về học sinh uống rượu bia
*Tác hại của rượu bia:
-Ảnh hưởng đến não bộ:
+Bia, rượu làm tăng hoạt động GABA (gamma – aminobutyric) và ức chế ảnh
hưởng của glutamate, khiến thông tin truyền đi trong não bộ chậm hơn bình thường.
Các tế bào thần kinh ở não bộ rất nhạy cảm trước bất cứ chất độc nào, do đó
với lượng cồn lớn trong bia rượu được đưa vào từ đường máu sẽ gây ra những rối
loạn trầm trọng trong sự hoạt động của vỏ não và làm cho vỏ não không còn kiểm
soát, điều chỉnh được hoạt động của các trung tâm dưới vỏ. Từ đó, gây ra các hành
động tiêu cực của người uống như đi đứng loạng choạng, phản ứng chậm, mất kiểm
soát và liều lĩnh hơn.
+Ngoài ra, lượng cồn có trong rượu, bia còn làm cho trí nhớ của bạn bị suy
giảm. Nếu nồng độ cồn trong máu là 15g/100cc, bạn bắt đầu không thể ghi nhớ
những gì đã làm trong ngày. Khi nồng độ này tăng lên 20g/100cc là lúc bạn mất đi
khoảng 50% trí nhớ ngắn hạn.
-Ảnh hưởng đến cơ tim:
+Rượu bia làm cho cơ tim bị thoái hóa, bộ máy tim mạch bị tổn thương: Đau

đầu xuất hiện, khó thở, mắt cá sưng to. Dùng rượu mạnh trong thời gian dài có thể
gây giãn cơ tim, phì đại tâm thất và xơ hóa.
-Tác hại đối với dạ dày
Rượu, bia bị phân hủy từ ethanol thành các acetaldehyde (chất rất độc) có thể
gây viêm loét dạ dày. Khi lượng bia, rượu đưa vào cơ thể quá nhiều sẽ gây ra bệnh
viêm dạ dày cấp, lóet dạ dày và tá tràng. Nghiện rượu cũng gây ra các biến chứng
như thủng dạ dày và chảy máu dạ dày.
-Tác hại đối với gan:
Khi rượu vào cơ thể, nó được hấp thu nhanh với 20% hấp thu tại dạ dày và
80% tại ruột non, sau 30-60 phút toàn bộ rượu được hấp thu hết. Sau đó, rượu được
chuyển hóa chủ yếu tại gan (90%). Chính vì lý do này mà chức năng ngăn các chất
độc khác nhau do máu mang từ ruột hoặc ở ngoài đến của gan bị suy giảm, dẫn đến
việc gan bị nhiễm mỡ, xơ gan và nghiêm trọng hơn nữa là ung thư gan.
-Ảnh hưởng đến tim mạch, huyết áp:
Rượu gây ra thiếu B1, làm cho người bệnh cảm thấy mệt mỏi, phù, tím tái,
giảm khả năng gắng sức… dần dần dẫn tới suy tim. Nhiễm độc rượu dẫn tới viêm cơ
tim cấp, gây nguy cơ tử vong cao. Ngoài ra, rượu còn gây rối loạn nhịp nhĩ hay nhịp
thất, nhất là nhịp nhanh kịch phát ở những người bình thường.
-Giảm sức đề kháng của cơ thể:
+Rượu bia làm giảm khả năng tấn công vi khuẩn và phòng ngừa bệnh tật của
hệ miễn dịch. Chính vì thế mà người say rượu rất dễ bị cảm, trúng gió…
+Ngoài ra, rượu bia còn làm thay đổi sự hóa ứng động bạch cầu, số lượng tế
bào limpho T, hoạt tính của NK (natural killer cell), do đó người nghiện rượu dễ
mắc các bệnh nhiễm khuẩn như viêm phổi, lao phổi, nếu không phát hiện sớm có thể
tử vong.
-Ảnh hưởng đến xương khớp:
Rượu bia làm suy yếu sự trao đổi chất, gia tăng axit uric – nguyên nhân của
bênh gout. Người uống rượu cũng sẽ thường cảm thấy đau nhức, mỏi xương khớp.
-Ảnh hưởng đến khả năng tình dục và sức khỏe sinh sản :
+Đối với nữ giới, nghiện rượu sẽ làm suy yếu vùng hạ đồi - tuyến yên, buồng

trứng dẫn đến trứng không rụng nữa, làm bất thường phát triển nội mạc tử cung, rối
loạn kinh nguyệt, ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của chị em, gây nguy cơ sinh
non cao và là một nguyên nhân gây vô sinh.
+Đối với nam giới, ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng, khi kết hợp với
trứng để thụ thai dễ dẫn đến suy yếu thế hệ.
-Gây ra các bênh về tâm thần:
+Rượu là một chất tác động tâm thần mạnh. Sử dụng rượu nhiều sẽ gây ra một
số các bệnh lí rối loạn tâm thần.
+Nhiều nghiên cứu cho thấy rượu đóng một yếu tố lớn trong tái phát các bệnh
lí tâm thần. Zenevitch năm 1974 thấy rằng có 14,3% bệnh nhân tâm thần phân
liệt tái phát là do dùng rượu. Rượu làm hoang tưởng, ảo giác, kích động vận động
nặng lên ở giai đoạn cấp của bệnh, mặc dù vẫn tuân thủ điều trị bằng thuốc nó còn
làm tăng lo âu, sầu uất, trầm cảm, làm gia tăng các ý tưởng tự sát hoặc xu hướng
kích động tấn công.
Gan bị tổn thương do uống bia rượu
*Biện pháp:
-Nhà trường phải nghiêm ngặc hơn trong việc học sinh uống rượu,bia.
-Phụ huynh phải siết chặc con em mình hơn.
-Không bao che khi bạn mình uống rượu, bia.
c)Ma túy:
Ma túy
*Nguyên nhân:
-Do đua đòi theo bạn bè xấu, bị bạn bè rủ rê lôi kéo, thích tìm cảm giác lạ, bắt
chước lối sống ăn chơi. Do một số phong tục tập quán của đồng bào vùng cao cho
rằng hút thuốc phiện là thú vui; Trình độ dân trí kém làm tăng đối tượng nghiện ma
túy, thiếu sự quan tâm của gia đình và xã hội. Kinh doanh ma túy siêu lợi nhuận đối
với những kẻ tham lam, bất chấp tính mạng, tài sản để buôn ma túy, các điểm ăn
chơi mọc lên nhiều vượt quá tầm kiểm soát của cơ quan nhà nước; Việt Nam liền kề
với khu vực sản xuất ma túy lớn: khu Tam Giác Vàng (Lào, Cam-pu-chia, Thái
Lan), Quảng Đông ( Trung Quốc), Afghanistan, …

-Đây là những nguyên nhân chính , đó là do tính chơi trội hoặc do buồn chán,
căng thẳng không có giải pháp khi bị thất nghiệp, bi quan trước tiền đồ trong cuộc
sống cũng là tác nhân chính gây nghiện ma túy ở giới trẻ. Bên cạnh đó, người
nghiện ma túy còn chưa nhận thức rõ tác hại của ma túy khi sử dụng, họ thiếu ý chí
và nghị lực để vượt lên chính mình, nhiều người nghiện đã cai nghiện nhưng sau đó
lại tái nghiện.
*Tác hại của ma túy:
-Đối với bản thân:
Khi đã nghiện ma tuý, họ sẽ mất chủ động, không có ý thức được hành vi của
mình, làm suy thoái nhân cách đạo đức của bản thân, gây dị tật bẩm sinh cho con
cái, bị tiêu chảy trong một thời gian, giảm 10% trọng lượng cơ thể, bị sốt dai dẳng
hoặc ho kéo dài, lở loét người, da hoặc sưng hạch ở nhiều nơi, rối loại sinh lý, tai
biến do tiêm chích…rồi dẫn đến tử vong.
- Đối với gia đình:
Người nghiện ma túy sẽ làm ảnh hưởng đến kinh tế, hạnh phúc gia đình tan
vỡ, làm mất đi truyền thống tốt đẹp của gia đình, nhiều người thân trong gia đình bị
tổn thương, đau khổ Người đầu bạc tiễn người đầu xanh, thanh thiếu niên trong
tuổi đẹp nhất của cuộc đời mình chỉ vì trót dại thiếu suy nghĩ một lần mà không có
cơ hội lấy lại bản thân, cho bố mẹ thấy được sự trưởng thành của mình - thành quả
của họ nuôi nấng, nâng niu, chăm sóc đùm bọc được phát triển.
- Đối với xã hội:
Nhu cầu cần tiền để mua ma túy của một người nghiện là rất lớn nên dễ sinh
ra trộm cắp, gây mất trật tự an toàn xã hội, mất đi một lực lao động lớn. Đây là một
trong những con đường lớn nhất dẫn đến lây nhiễm HIV/AIDS. Hằng năm nhà nước
ta phải tốn nhiều tiền trong việc chữa chạy cho người nghiện, hàng vạn người sống
bám vào xã hội. Lám suy sụp kinh tế nước nhà.
*Giải pháp phòng tránh ma túy:
-Đối với bản thân:
Chắn chắnchúng ta phải có những giải pháp để ma túy không thể xâm nhập
vào xã hội này, trước hết tất cả mọi người có thể làm là tuyên truyền giải thích, vận

động, nâng cao ý thức nhận biết của con người về tác hại của ma túy Mỗi chúng ta
phải học kĩ năng sống, phản ứng, xử lý tình huống tốt, có đầy đủ hiểu biết về
HIV/AIDS để chủ động phòng tránh Cần xử phạt nghiêm minh, có tính chất răn đe
các hành vi buôn bán, vận chuyển, tàng trữ ma túy trái phép,tuyên truyền mọi người
hiểu rõ tác hại của ma túy đồng thời tích cự tham gia các hoạt động phòng chống
HIV / AIDS. Nhà trường phải có trách nhiệm tổ chức, thành lập các đội thiếu niên,
thanh niên phòng chống tệ nạn ma túy, với các hình thức phong phú đa dạng như tổ
chức các diễn đàn, các CLB để phát tài liệu tờ rơi. …tổ chức các hoạt động tập thể
hay liên hoan theo qui mô lớn tầm cỡ quốc gia. Hoạt động của các đội thiếu niên tiền
phong phòng chống ma túy đã có những tác động tích cực đến mọi người đặc biệt là
thanh thiếu niên. Ngoài ra pháp luật nước ta còn có những quy định để phòng chống
nhiễm HIV/AIDS đối với mọi người dân.
-Đối với gia đình:
+Gia đình cần làm tốt vai trò của mình, ngăn chặn các hành vi dẫn đến nghiện,
quan tâm hơn đến con cái mình, không phân biệt đối xử hay có các hành vi coi
thường con cái.
+Có nhiều phương pháp cai nghiện chủ yếu ở Việt Nam như phương pháp cắt
ngang ( không dùng thuốc), tổ chức nuôi dưỡng tập trung, phương pháp dùng thuốc
gây ngủ kéo dài, phương pháp đông tây y kết hợp, trị liệu, xoa bóp, dùng thuốc bổ,
xông hơi,châm cứu … phương pháp phục hổi chức năng sinh lý (sau khi cai nghiện).
-Đối với xã hội:
+Cần tuyên truyền, giáo dục ý thức mọi người dân hiểu được hiểm họa của
ma túy; có biện pháp để tự bảo vệ mình tránh xa ma túy; đối với những người đã bị
nghiện ma túy, cộng đồng cần chung tay giúp người nghiện cai nghiện, chúng ta
phải thật thông cảm, yêu thương, quan tâm giúp đỡ họ; đối với bệnh nhân
HIV/AIDS, cần động viên, khuyên nhủ để họ sống lành mạnh, có ích cho cuộc đời,
chúng ta không nên miệt thị, xa lánh họ.
+Thanh hiếu niên là những đối tượng dễ nghiện ma túy nhất vì sự tò mò, dễ bị
xã hội đưa đẩy vào vòng tội lỗi. Vì vậy cần giáo dục thế hệ trẻ bản lĩnh, lập trường
đối mặt với những thử thách, cám dỗ để vượt qua và đứng vững trong cuộc đời. Mỗi

học sinh, sinh viên, thanh thiếu niên là một tuyên truyền viên xuất sắc để ngăn chặn
nạn nghiện ma tuý đang lộng hành ở Việt Nam. Để làm được điều đó, bên cạnh gia
đình, nhà trường, các tổ chức xã hội cần quan tâm hơn nã tới thế hệ trẻ bằng cách tạo
cơ hội công ăn, việc làm cho họ; tổ chức các hoạt động, phong trào bổ ích, có tính
giáo dục để lôi cuốn họ tham gia.
d)Tai nạn giao thông:
*Nguyên nhân:
-Do rượu bia:
+Khi có chất men trong người, người điều khiển phương tiện thường vượt sai
quy định, đi sai phần đường, chạy tốc độ cao, lạng lách, không làm chủ được tay lái,
phán đoán và xử lý tình huống kém. Một thực tế khác đáng lo ngại không kém trong
việc sử dụng và lạm dụng rượu bia ở những người có trình độ học vấn cao đang có
xu hướng tăng nhiều hơn. Nhất là tại khu vực thành thị, xu hướng sử dụng và lạm
dụng rượu-bia nhiều hơn so với khu vực nông thôn.
+Thực tế, số người không tự kiểm soát được hành động của mình sau khi
uống rượu-bia rất lớn. Theo các chuyên gia y tế, với nồng độ cồn ở mức 0,05mg/1l
khí thở, người uống đã bị giảm sút suy nghĩ và bị kích động nhẹ, nói nhiều; 0,1mg/1l
khí thở, gặp khó khăn trong việc cầm nắm, đi lại vụng về; 0,2mg/1l khí thở, dễ bị ức
chế, dễ giận dữ, đi lại loạng choạng. Nếu cao hơn nữa, tùy mức độ, người uống có
thể bị lú lẫn, không nhận thức được mọi việc diễn ra xung quanh… Số người bị tai
nạn, thậm chí bị chấn thương sọ não do điều khiển phương tiện sau khi sử dụng
rượu-bia luôn ở mức cao. Tổng số hơn 3,3 triệu ca tử vong có liên quan đến chất có
cồn trên toàn cầu, có đến 15% số tử vong này do TNGT có nguyên nhân từ sử dụng
rượu- bia. Cũng theo nghiên cứu của aikhi tiến hành khảo sát trên hơn 18.000 nạn
nhân nhập viện do TNGT tại Việt Nam đã cho thấy, 36% số người lái xe máy có
nồng độ cồn trong máu vượt ngưỡng cho phép, 66,8% số lái xe ôtô vi phạm quy định
về nồng độ cồn khi điều khiển phương tiện.
-Do mối quan hệ:
+Trong quan hệ gia đình, khi sự quan tâm của cha mẹ càng cao thì con cái
càng ít có hành vi lái xe không an toàn. Hành vi lái xe không an toàn của học sinh

còn liên quan đến những trải nghiệm bất lợi thời thơ ấu. Tương tự như hành vi hút
thuốc lá, hành vi lái xe không an toàn có liên quan đến việc trong gia đình có người
nghiện chất kích thích hoặc thành viên trong gia đình cư xử bạo lực, bị đi tù…
Khi phải trải qua môi trường không thật sự lành mạnh, tỷ lệ gia tăng các hành vi lái
xe không an toàn có thể đạt mức rất cao, từ 31% cho đến 236% so với những học
sinh không phải sống trong môi trường bất an như vậy.
+Bạn bè, trường lớp, kết quả khảo sát cho thấy hành vi lái xe không an toàn
của học sinh có liên quan đến mối xung đột giữa các em với thầy cô giáo, sự gắn kết
giữa học sinh với nhà trường, kết quả học tập và thời gian học thêm. Nếu như học
sinh có xung đột với thầy cô giáo thì hành vi lái xe không an toàn có thể cao gấp
2,63 lần so với những trường hợp bình thường khác.
Ngược lại, học sinh và nhà trường, thầy cô có sự gắn kết cao hơn thì tỷ lệ gây ra
nguy cơ mất an toàn khi lái xe sẽ giảm xuống. Liên quan đến hành vi lái xe không an
toàn còn có yếu tố học tập, theo đó kết quả học tập thấp, không được như mong đợi
sẽ gia tăng tình trạng lái xe không an toàn nơi học sinh.
-Do ý thức:
+Theo quy định hiện hành, người đủ 16 tuổi trở lên được điều khiển xe gắn
máy có dung tích xi lanh dưới 50 cm3; Người đủ 18 tuổi trở lên được điều khiển xe
mô tô hai bánh, xe mô tô ba bánh có dung tích xi lanh từ 50 cm3 trở lên và các loại
xe có kết cấu tương tự, với điều kiện phải có giấy phép lái xe.
+Thực tế học sinh (Dưới 18 tuổi) lái xe trên 50 cm3 để đến trường,nhiều học
sinh còn không đội mũ bảo hiểm, đi dàn hàng, chở quá số người quy định.
+Các bạn chưa ý thức được việc làm của mình. Có bạn còn nói “Xe đạp điện
mấy chú CSGT ít bắt lắm, bọn em đi hoài ngoài đường có khi nào bị dừng xe, xử
phạt đâu".
-Do cảnh sát giao thông và nhà trường, gia đình trong việc quản lý giáo
dục và xử lý các học sinh vi phạm vẫn còn thiếu chặt chẽ. Ngoài ra, các bậc cha mẹ
vẫn chưa quan tâm, quản lý con em mình hoặc có sự chiều chuộng quá mức khi để
các em điều khiển xe máy khi chưa đủ điều kiện
*Hậu quả:

Gây ra nhiều vụ tai nạn, làm mất đi tinh thần, nguy hiểm đến tính mạng, làm
quá tải trong bệnh viện, sup sụp kinh tế gia đình.
*Biện pháp:
Để tạo chuyển biến về nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật về giao thông
trong học sinh trong năm học 2014-2015, các đơn vị giáo dục cần tăng cường vai trò
tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về ATGT, bởi đây là môi trường rất thuận
lợi để học sinh có thể thu nhận những kiến thức cần thiết về pháp luật nói chung và
vấn đề ATGT nói riêng. Đặc biệt, tập trung tuyên truyền nâng cao ý thức chấp hành,
nêu rõ tác hại của việc không chấp hành Luật Giao thông, đưa những hình ảnh trực
quan sinh động về các vụ tai nạn, hậu quả của TNGT, cùng những hệ lụy đau lòng
để lại; phối hợp với các ban, ngành liên quan của địa phương xây dựng mô hình
“Cổng trường an toàn giao thông” và tăng cường tổ chức các buổi phổ biến, giáo
dục, tuyên truyền pháp luật về ATGT, nội dung tập trung vào các lỗi vi phạm thường
gặp khi tham gia giao thông; nguyên nhân gây ra các vụ tai nạn, ùn tắc giao thông;
các kỹ năng tham gia giao thông an toàn nhằm tạo ra những chuyển biến tích cực
trong nhận thức, trách nhiệm của học sinh, phụ huynh, nhà trường, đồng thời các
trường học cần có hình thức kỷ luật nghiêm khắc đối với học sinh vi phạm.
Bên cạnh đó, về phía gia đình, phụ huynh phải là tấm gương về việc chấp hành luật
lệ giao thông để cho con cái noi theo. Đồng thời, tuỳ thuộc vào độ tuổi của con em,
cần có những hướng dẫn kỹ năng tham gia giao thông, thường xuyên nhắc nhở, giáo
dục những tác hại, hậu quả của việc vi phạm ATGT, nhất là không giao xe máy cho
con khi chưa đủ tuổi, chưa có giấy phép lái xe và cam kết đội mũ bảo hiểm cho con
em mình khi ngồi trên xe mô tô, xe gắn máy nhằm giúp các em nâng cao nhận thức
và hình thành thói quen tốt khi tham gia giao thông. Đặc biệt, các cơ quan chức năng
phải thường xuyên kiểm tra, phát hiện và xử lý kịp thời, nghiêm minh đối với những
học sinh vi phạm Luật Giao thông. Điều này thể hiện tính công bằng, nghiêm minh
của pháp luật cũng như nâng cao ý thức chấp hành pháp luật cho học sinh.
Nâng cao ý thức chấp hành luật lệ giao thông trong học sinh không chỉ góp phần làm
giảm thiểu TNGT, mà quan trọng hơn là giáo dục ý thức pháp luật cho thế hệ tương
lai.

e) Trộm cắp:
*Nguyên nhân:
Tình trạng trộm cắp của học sinh ngày càng nhiều. Nguyên nhân chính là do
không có tiền mua thuốc, rượu, bia , ma túy….dẫn đến nợ nần chồng chất phải ăn
trộm, ăn cắp để có tiền trả. Ngoài ra do môi trường ở không tốt, bạn bè níu kéo…
*Hậu quả:
-Khi bị phát hiện sẽ bị xa lánh, ghê tởm của mọi người xung quanh.
-Bị đưa lên công an, vào trại giáo dưỡng.
-Làm thiệt hại tài sản.
-Sa vào các tệ nạn xã hội.
*Biện pháp:
-Giáo dục con em đi vào con đường đúng.
-Không tỏ thái độ coi thường mà phải hướng cho con em mình.
-Không bao che cho bạn bè.
-Đưa lên chính quyền có trách nhiệm để xử lý nếu cần thiết.
g) Quan hệ tình dục ở tuổi vị thành niên:
*Tình trạng:
Thời gian gần đây, hành vi quan hệ tình dục đối với trẻ em vị thành niên có
chiều hướng gia tăng. Từ chuyện bé gái “tự dâng hiến” cho bạn trai, đến yêu đương
cùng huyết thống Tất cả như đang gióng lên hồi chuông cảnh báo về sự nhận thức
sai, lệch lạc của một bộ phận giới trẻ.
-Hầu hết các đối tượng phạm tội quan hệ với trẻ em vị thành niên đều có
chung giải thích rằng họ không hiểu pháp luật và không ai nói cho họ biết. Các đối
tượng đều có chung suy nghĩ chỉ những trường hợp quan hệ trái ý muốn mới phạm
tội, còn đã được sự chấp thuận, đồng ý, tự nguyện thì không sao. Mặt khác, có
những bé gái bị lạm dụng nhiều lần, trước Toà vẫn một mực khẳng định “quan hệ”
với bạn trai là vì “tình yêu” và tự nguyện.
-Chính vì cách hiểu này, mà ngày càng nhiều những vụ “vô tư” quan hệ với
trẻ em.
-Nguy hiểm hơn cả là hiện tượng quan hệ cùng huyết thống. Mặc dù biết đấy

là đi ngược với đạo đức truyền thống, nhưng nhiều bạn trẻ vẫn làm. Vụ việc xảy ra
vào ngày 6/9, đôi nam nữ thanh niên chết trong nhà nghỉ Bảo An (P.Đồng Xuân, thị
xã Phúc Yên, tỉnh Vĩnh Phúc) là một ví dụ. Do bị gia đình ngăn cấm yêu đương vì
có quan hệ huyết thống, N.V.L (21 tuổi) và N.T.C (15 tuổi), đều cùng ở xã Nam
Tiến, H.Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên đã thuê nhà nghỉ. Tại đây, họ đã “quan hệ”, sau
đấy tự tử.
*Nguyên nhân:
Phạm tội do thiếu hiểu biết
-Thực tế cho thấy, có rất nhiều người chưa hình dung được trách nhiệm pháp
luật đối với hành vi của mình dẫn đến phạm tội. Trước toà, khi được hỏi về việc có
biết quan hệ tình dục với trẻ em dưới 16 tuổi là phạm tội không thì không ít bị cáo
đã bật khóc và trả lời rằng không biết đó làm phạm tội.
-Ở chừng mực nào đó, kẻ đồi bại trong những vụ án kiểu này cũng có phần
đáng thương. Bởi hình phạt của tội hiếp dâm trẻ em là vô cùng nghiêm khắc, cao
nhất bị cáo có thể phải nhận án tử hình. Đối với những vụ án hiếp dâm trẻ em mà bị
hại là người tự nguyện, thì về hành vi khách quan là không có sự cưỡng bức. Tuy
nhiên, pháp luật quy mọi hành vi giao cấu với trẻ em chưa đủ 13 tuổi đều phạm tội
hiếp dâm trẻ em. Hình phạt từ 12 năm đến 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình (Điều
112 Bộ luật Hình sự). Do đó, dù thực tế bị hại có đồng thuận và hưởng ứng quan hệ
tình dục thì người đã thành niên vẫn bị quy kết phạm tội.
-Luật quy định như vậy là vì ở tuổi dưới 13, trẻ em không nhận thức được
việc làm của mình và thể trạng trẻ em không cho phép làm “chuyện người lớn”. Mục
đích của việc xử lý hình sự đối với hành vi này là nhằm bảo vệ sự phát triển bình
thường về mặt tình dục đối với trẻ vị thành niên.
-Theo các chuyên gia tâm lý, do sự phát triển về kinh tế, cuộc sống vật chất,
tinh thần đầy đủ hơn nên sự phát triển về thể chất, tâm sinh lý của con người cũng
sớm hơn trước đây. Bên cạnh những giá trị văn hóa, đạo đức truyền thống, giới trẻ
hiện nay được tiếp thu các giá trị văn hóa, tinh thần, lối sống từ bên ngoài. Tất cả
những yếu tố đó dẫn đến đòi hỏi về tình cảm, sinh lý sớm hơn, quan niệm sống cũng
có nhiều thay đổi. Tuy nhiên, nguyên nhân chính vẫn là do thiếu hiểu biết pháp luật

của một bộ phận giới trẻ; vì không hiểu biết pháp luật nên đã “vô tư” phạm tội
*Biện pháp:
-Do đó, theo khuyến nghị UNFPA, chúng ta cần đầu tư nhiều hơn vào trẻ em
gái vì lợi ích của chính các em. Các em gái được học hành và khỏe mạnh sẽ có nhiều
cơ hội để phát huy hết tiềm năng của mình, đồng thời sẽ có nhiều cơ hội để nhận các
quyền mà mình được hưởng. Các em cũng có thể sẽ kết hôn muộn hơn, trì hoãn việc
sinh con ở tuổi muộn hơn, sinh ra những đứa trẻ khỏe mạnh hơn và có khả năng có
thu nhập cao hơn. Các em có thể tự giúp mình và gia đình của mình thoát khỏi đói
nghèo. Các em sẽ chính là động lực tạo ra những sự thay đổi cho cộng đồng và cho
các thế hệ tương lai.
-Cần thực hiện đầu tư sớm một cách có chiến lược vào giáo dục, chăm sóc sức
khỏe và cuộc sống của trẻ em gái VTN, đồng thời bảo vệ các quyền con người cho
các em. Việc này sẽ tạo ra vô số các tác động tích cực tới cuộc sống của các em,
giúp làm giảm tình trạng mang thai ngoài ý muốn ở tuổi VTN - một tình trạng có thể
dẫn tới nhiều nguy hiểm cho các em.
-Thực hiện chương trình giáo dục giới tính toàn diện kết hợp với cung cấp
dịch vụ SKSS và dịch vụ phòng chống HIV cho VTN. Cần đảm bảo rằng các dịch
vụ này được cung cấp tới VTN một cách tế nhị, đảm bảo bí mật, không mang tính
phán xét và không phân biệt đối xử, không hạn chế về mặt pháp lý và phù hợp với
các quy định quốc tế.
-Ngăn ngừa kết hôn sớm bằng cách nâng tuổi kết hôn tối thiểu lên 18 tuổi,
đảm bảo rằng các em gái được đi học và khuyến khích các em tham gia học trên bậc
tiểu học. Giải quyết các nguyên nhân cơ bản khiến hiện tượng kết hôn sớm vẫn còn
tồn tại, xác định các biện pháp thay thế và tạo cơ hội cho các em gái có nguy cơ cao,
đồng thời phối hợp chặt chẽ với cộng đồng nhằm tạo sự hỗ trợ cho những động thái
này.
-Ủng hộ việc thực hiện các chương trình mang lại nhiều tác động tích cực
trong đó xác định được các đối tượng và xây dựng giá trị của nhóm trẻ em gái VTN
có nguy cơ phải kết hôn sớm và có thai ngoài ý muốn. Tạo ra các chương trình có
mô hình không gian an toàn cho các em gái gặp gỡ nhau và gặp gỡ các cán bộ tư

vấn, đồng thời đây là nơi thực hiện nội dung các chương trình giáo dục kỹ năng
sống, nơi học tập, chăm sóc sức khỏe em và là nơi các em có thể tiếp cận được với
các dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản.
-Gia đình và nhà trường cần phải chú trọng quan tâm, bổ sung kiến thức pháp
luật cho học sinh và con em mình. Nhà trường cần thường xuyên trang bị kiến thức
sâu hơn về luật pháp cho học sinh, giúp các em học sinh ở lứa tuổi vị thành niên nắm
vững, tự điều chỉnh hành vi để khi trưởng thành không mắc những vi phạm “đáng
tiếc” do thiếu hiểu biết về pháp luật. Ngoài ra, gia đình quản lý chặt chẽ con em
mình, giải thích rõ hành vi nào được phép, hành vi nào bị cấm để con em mình
không vì thiếu hiểu biết, chỉ vì phục vụ "bản năng" mà mất hết tương lai.
VI/ Ý nghĩa của việc giải quyết tình huống
Việc kết hợp các kiến thức liên môn như Toán, Hóa, Sinh, Văn,… vào bài
thuyết trình rất quan trọng, giúp cho bài thuyết trình bao quát, đầy đủ ý hơn và có
sức thuyết phục hơn. Vận dụng kiến thức liên môn giải quyết những vấn đề thực tế
tạo điều kiện cho học sinh chủ động tìm hiểu vấn đề, phát huy được tính tích cực,
sáng tạo để giải quyết vấn đề.
Với việc vận dụng kiến thức liên môn chắc chắn các bạn ở lứa tuổi vị thành
niên sẽ có nhiều kiến thức bổ ích góp phần phòng tránh các mối nguy hiểm ngoài xã
hội. Làm đất nước ngày càng văn minh, hiện đại.