Tổng hợp công thức và lí thuyết hóa học vô cơ

LÝ THUYẾT VÔ CƠ

1
CÔNG THỨC HÓA HỌC – TÍNH TAN –NHẬN BIẾT CHẤT VÔ CƠ

I. CÔNG THỨC TÍNH SỐ MOL
1.
M
m
n 
=> m = n.M
2.
4,22
V
n 
=> V = n.22,4
3.
ddM
VCn 
=>
:
M
C n V

4.
M
mC
n
dd




%100
%

5.
 
M
CDmlV
n
dd



%100
%

6.
 
TR
dkkcVP
n




II. CÔNG THỨC TÍNH NỒNG ĐỘ C%
7.
dd
ct
m

m
C
%100
%



8.
D
MC
C
M



10
%

III. CÔNG THỨC TÍNH NỒNG ĐỘ MOL
9.
dd
ct
M
V
n
C 

10.
M
CD

C
M
%10 


IV. CÔNG THỨC TÍNH KHỐI LƯỢNG
11.
Mnm 

12.
%100
%
dd
ct
VC
m



V. CÔNG THỨC TÍNH KHỐI LƯỢNG DUNG DỊCH
13.
dmctdd
mmm 

14.
%
%100
C
m
m

ct
dd



15.
 
DmlVm
dddd


CHÚ THÍCH:
Kí hiệu
Tên gọi
Đơn vị
n

Số mol
mol
m

Khối lượng
gam
ct
m

Khối lượng chất tan
gam
dd
m

Khối lượng dung dịch
gam
dm
m

Khối lượng dung môi
gam
hh
m

Khối lượng hỗn hợp
gam
A
m

Khối lượng chất A
gam
B
m

Khối lượng chất B
gam
M

Khối lượng mol
gam/mol
A
M

Khối lượng mol chất tan A
gam/mol
B
M

Khối lượng mol chất tan B
gam/mol
V

Thể tích
Lít
dd
V

Thể tích dung dịch
Lít
 
mlV
dd

Thể tích dung dịch
mililít
 
dkkcV

Thể tích ở đktc
Lít
%C

Nồng độ phần trăm

%
M
C

Nồng đọ mol
Mol/lít
D

Khối lượng riêng
gam/ml
P

Áp suất
atm
R

Hằng số (22,4:273)

T

Nhiệt độ (
o
C+273)
o
K
A%

Thành phần % của A
%
B%

Thành phần % của B
%
%H

Hiệu suất phản ứng
%
 
tttttt
Vnm /

Khối lượng (số mol/thể tích ) thực tế

Gam(mol/lít)
 
ltltlt
Vnm /

Khối lượng (số mol/thể tích ) lý thuyết
gam(mol/lít
hh
M

Khối lượng mol trung bình của hỗn hợp
gam/mol
S
Độ tan của một chất
gam

LÝ THUYẾT VÔ CƠ

2
VI. CÔNG THỨC TÍNH THỂ TÍCH DUNG DỊCH
16.
M
dd
C
n
V 

17.
 
D
m
mlV
dd
dd


VII. CÔNG THỨC TÍNH THÀNH PHẦN %VỀ KHỐI
LƯỢNG HAY THỂ TÍCH CÁC CHẤT TRONG HỖN HỢP
18.
%100% 
hh
A
m
m
A

19.

%100% 
hh
B
m
m
B
hoặc
AB %%100% 

20.
BAhh
mmm 


VIII. TỶ KHỐI CUÛA CHẤT KHÍ:
21.









B
A
B
A
M

M
d
m
m
d


IX. HIỆU SUẤT PHẢN ỨNG:
22.
 
%100
/
)/(
% 
ltlt
lt
tttttt
Vn
Vnm
H
m

X. CÔNG THỨC QUAN HỆ GIỮA C% VÀ C
M
23.
M
C
ct
M
DC 10%.


, 24.
D
C
M
C
ct
M
10
.
% 

XI. CÔNG THỨC QUAN HỆ GIỮA C% VÀ S

25.
100
%100.
%


S
S
C
, 26.
%100
100%.
C
C
S




XII. TÍNH KHỐI LƯỢNG MOL TRUNG BÌNH HỖN HỢP
CHẤT KHÍ

27.

n M + n M + n M +
1 1 2 2 3 3
M=
hh
n + n + n +
1 2 3

V M + V M + V M +
1 1 2 2 3 3
M=
hh
V + V + V +
1 2 3

LÝ THUYẾT VÔ CƠ

3
CÁCH THUỘC NHANH TÍNH TAN CỦA MỘT SỐ AXIT – BAZƠ – MUỐI

A. Tính tan của muối:
1. Tất cả các muối của kim loại kiềm ( Na, K, Li ) , muối axit (có gốc -HS, -HSO
3
-HCO
3
), muối nitrat, amoni (có gốc -NO
3
, -NH
4
),
muối axetat(gốc -CH
3
COO) đều rất dễ tan
2. Hầu hết các muối cacbonat (gốc =CO
3
) đều không tan trừ các muối của kim loại kiềm ( Na
2
CO

3
, K
2
CO
3
, Li
2
CO
3
, ) tan được. Riêng
các kim loại Hg, Cu, Fe(III), Al không tồn tại muối cacbonat hoặc muối này bị phân huỷ trong nước
Hầu hết các muối Photphat (gốc =PO
4
) đều không tan (nhưng cũng trừ muối của kim loại kiềm là tan được)
Hầu hết các muối Sunfit (gốc =SO
3
) đều không tan (trừ muối của kim loại kiềm) và Fe(III) , Al không tồn tại muối sunfit
Hầu hết các muối Silicat (gốc =SiO
3
) đều không tan (trừ muối của kim loại kiềm) và Ag, Hg, Cu không tồn tại muối Silicat
3. Hầu hết các muối có gốc -Cl, -F, -I, -Br đều tan trừ AgCl, AgBr, AgI không tan; PbCl
2
tan ít và AgF không tồn tại
4. Hầu hết các muối sunfat (gốc =SO
4
) đều tan trừ BaSO
4
, PbSO
4
, SrSO

4
không tan; CaSO
4
, Ag
2
SO
4
ít tan và Hg không tồn tại muối
sunfat
5. Hầu hết các muối sunfua (gốc =S) đều khó tan trừ muối của các kim loại kiềm và kiềm thổ (Na
2
S, K
2
S, CaS, BaS ) tan được và Mg,
Al không tồn tại muối sunfua
B. Tính tan của bazơ:
Bazơ của kim loại kiềm (Li, K, Na, Ca, Ba) tan, bazơ của kim loại kiềm (Ca, Ba )thổ tan ít, NH
4
OH tan, còn lại không tan.
Ag và Hg không tồn tại bazơ
C. Tính tan của axit:
Hầu hết các axit đều tan và dễ bay hơi (hoặc bị phân huỷ thành khí bay lên như HNO
2
hay H
2
SO
3
chẳng hạn)
H
2

SiO
3
không tan




LÝ THUYẾT VƠ CƠ

4

BẢNG TÍNH TAN CỦA MỘT SỐ AXIT – BAZƠ – MUỐI


T : hợp chất tan được trong nước
K : hợp chất khơng tan
I : hợp chất ít tan
B : hợp chất dễ bay hơi/dễ bị phân hủy thành khí bay lên
KB : hợp chất khơng bay hơi
“–” : hợp chất khơng tồn tại hoặc bị phân hủy trong nước .
NHẬN BIẾT HOÁ CHẤT MẤT NHÃN
I) PHƯƠNG PHÁP HOÁ HỌC NHẬN BIẾT HOÁ CHẤT MẤT NHÃN:
- Phân loại các chất mất nhãn để xác đònh tính chất đặc trưng, từ đó chọn thuốc thử đặc trưng.
- Trình bày: Trích mẫu thử - Nêu thuốc thử đã chọn - Chất nhận ra - Dấu hiệu để nhận biết (Hiện tượng) - Viết PTHH xảy ra
để minh hoạ
* Lưu ý : Nếu chỉ được lấy thêm 1 thuốc thử , thì chất lấy vào phải nhận ra được một chất sao cho chất này có khả năng làm thuốc
thử cho các chất còn lại.
Nhóm hiđroxit và
gốc axit
Hóa

trị
Tên
nhóm
HIĐRO VÀ CÁC KIM LOẠI
H
+

I
K
+

I
Na
+

I
Ag
+

I
Mg
2+

II
Ca
2+

II
Ba
2+

II
Zn
2+

II
Hg
2+

II
Pb
2+

II
Cu
2+

II
Fe
2+

II
Fe
3+

III
Al
3+

III

OH
–

I
Hiđroxit

T
T
–
K
I
T
K
–
K
K
K
K
K
CI
–

I
Clorua
T/B
T
T
K
T
T

T
T
T
I
T
T
T
T
NO
3
–

I
Nitrat
T/B
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
CH
3

COO
–

I
Axêtat
T/B
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
–
I
S
2–

II
Sunfua
T/B
T
T
K
–
T

T
K
K
K
K
K
K
–
SO
3
2–
II
Sunfit
T/B
T
T
K
K
K
K
K
K
K
K
K
–
–
SO
4
2–

II
Sunfat
T/KB
T
T
I
T
I
K
T
–
K
T
T
T
T
CO
3
2–
II
Cacbonat
T/B
T
T
K
K
K
K
K
–

K
K
K
–
–
SiO
3
2–
II
Silicat
K/KB
T
T
–
K
K
K
K
–
K
–
K
K
K
PO
4
3–

III
Photphat

T/KB
T
T
K
K
K
K
K
K
K
K
K
K
K
LÝ THUYẾT VƠ CƠ

5
II) TÓM TẮT THUỐC THỬ VÀ DẤU HIỆU NHẬN BIẾT MỘT SỐ CHẤT VÔ CƠ:

Chất cần nhận biết
Thuốc thử
Dấu hiệu ( Hiện tượng)
dd axit
* Q tím
*Q tím  đỏ
dd kiềm
* Q tím
* phenolphtalein
*Q tím  xanh
*Phênolphtalein  hồng

Axit sunfuric
và muối sunfat
* dd BaCl
2

*Có kết tủa trắng : BaSO
4

Axit clohiđric
và muối clorua
* ddAgNO
3

*Có kết tủa trắng : AgCl 
Muối của Cu (dd Xanh lam)
* Dung dòch kiềm
*Kết tủa xanh lơ : Cu(OH)
2

Muối của Fe(II)
(dd lục nhạt )
*Kết tủa trắng xanh bò hoá nâu đỏ trong nước :
4Fe(OH)
2
+ 2H
2
O + O
2



4Fe(OH)
3

( Trắng xanh) ( nâu đỏ )
Muối Fe(III) (dd vàng nâu)
* Kết tủa nâu đỏ Fe(OH)
3

d.dòch muối Al, Cr (III)

* Dung dòch kiềm, dư
*Kết tủa keo tan được trong kiềm dư :
Al(OH)
3
 ( trắng , Cr(OH)
3
 (xanh xám)
Al(OH)
3
+ NaOH

NaAlO
2
+ 2H
2
O
Muối Amoni
* dd kiềm, đun nhẹ
*Khí mùi khai : NH
3


Muối Photphat
* dd AgNO
3

*Kết tủa vàng: Ag
3
PO
4

Muối Sunfua
* Axit mạnh
* dd CuCl
2
, Pb(NO
3
)
2

*Khí mùi trứng thối : H
2
S 
*Kết tủa đen : CuS  , PbS 
Muối Cacbonat
và muối Sunfit

* Axit (HCl, H
2
SO
4

)
* Nước vôi trong
*Có khí thoát ra : CO
2
 , SO
2
 ( mùi hắc)
* Nước vôi bò đục: do CaCO
3
, CaSO
3

Muối Nitrat

* ddH
2
SO
4
đặc / Cu
*Dung dòch màu xanh , có khí màu nâu NO
2

Kim loại hoạt động
* Dung dòch axit
*Có khí bay ra : H
2

Kim loại đầu dãy :
* H
2

O
* Có khí thoát ra ( H
2
) , toả nhiều nhiệt
LÝ THUYẾT VƠ CƠ

6
K , Ba, Ca, Na…
* Đốt cháy, quan sát màu
ngọn lửa
* Na ( vàng ) ; K ( tím ) ; Li ( đỏ tía ) ;
Ca ( đỏ cam) ; Ba (lục vàng )…

Kim loại lưỡng tính:
Al; Zn; Be; Cr…
*Dung dòch kiềm
*Kim loại tan ra và có sủi bọt khí H
2

Kim loại yếu :
Cu, Ag, Hg
( thường để lại sau cùng)
*HNO
3
đặc
* Kim loại tan + NO
2
 ( nâu )
( nếu phải phân biệt các Kim loại này với nhau thì chọn thuốc thử để
phân biệt các muối).

Ví dụ : muối tạo kết tủa với NaCl là AgNO
3
suy ra kim loại ban đầu là
Ag.
Các hợp chất có kim loại hoá trò
thấp như :
FeO, Fe
3
O
4
,
FeS,FeS
2
,Fe(OH)
2
,,Cu
2
S
*HNO
3
, H
2
SO
4
đặc
*Có khí bay ra :
NO
2
( màu nâu ), SO
2

( mùi hắc )…
BaO, Na
2
O, K
2
O
CaO
P
2
O
5

* H
2
O
* tao dd trong suốt, làm q tím  xanh
* Tan , tạo dung dòch đục
* Dung dòch tạo thành làm q tím  đỏ
SiO
2
(có trong thuỷ tinh)
*dd HF
* Chất rắn bò tan ra.
CuO
Ag
2
O
MnO
2
, PbO

2

*dung dòch HCl
( đun nóng nếu MnO
2,
PbO
2
)
* Dung dòch màu xanh lam : CuCl
2

* Kết tủa trắng AgCl 
* Có khí màu vàng lục : Cl
2

Khí SO
2

* Dung dòch Brôm
* Khí H
2
S
* mất màu da cam của dd Br
2

* Xuất hiện chất rắn màu vàng ( S  )
LÝ THUYẾT VƠ CƠ

7

Lưu ý : * Dung dòch muối của Axit yếu và Bazơ mạnh làm q tím hóa xanh ( Ví dụ: Na
2
CO
3
)
* Dung dòch muối của Axit mạnh và Bazơ yếu làm q tím hóa đỏ. ( Ví dụ : NH
4
Cl )
* Nếu A là thuốc thử của B thì B cũng là thuốc thử của A.
* Dấu hiệu nhận biết phải đặc trưng và dấu hiệu rõ ràng, không giống các chất khác .

III) Cách nhận biết 1 số hợp chất hữu cơ:
1. Hidrocacbon no (ankan, xicloankan):
*Có thể nhận biết ankan và xicloankan(n>=5) bằng tính trơ hóa học
với hầu hết các thuốc thử thơng thường như khơng làm mất màu dd
nước Br2, KMnO4… và cũng khơng tan trong axit H2SO4
*Các xicloankan (n>=4) tan trong H2SO4 đặc, làm mất màuBr2 trong
CCl4 nhưng khơng làm mất màu dd KMnO4
Các hidrocacbon có 1-4 ngun tử C tồn tại ở thể lỏng
2. Hidrocacbon khơng no (anken, ankadien, ankin):
*Tan trong H2SO4 đặc
* Nhận biết tính khơng no: làm mất màudd Br2 (nâu đỏ), dd KMnO4
(tím) do phản ứng cộng và phản ứng oxi hóa khơng hồn tồn
*Nhận biết ank-1-in: tạo kết tủa màu vàng với dd AgNO3/NH3,
tạo kết tủa màu đỏ với dd CuCl/NH3
*Xác định cấu tạo của anken bằng phản ứng ozon phân hoặcoxi
hóa bằng KMnO4/H+. Dựa vào cấu tạo của các chất sản phẩm suy ra
cấu tạo của anken
*Phân biệt hidrocacbon chứa nối đơi C=C và chứa nối ba C-=C bằng
phản ứng cộng nước (H+). Nếu tạo ra rượu đó là hidrocacbon chứa nối

đơi. Nếu tạo andehit/xeton là hidrocacbon chứanối ba

3. Aren (benzen và các chất đồng đẳng):
Khí CO
2
, SO
2

*Nước vôi trong
*Nước vôi trong bò đục ( do kết tủa ) : CaSO
3
 , CaCO
3

Khí SO
3

*dd BaCl
2
*Có kết tủa trắng : BaSO
4

Khí HCl ; H
2
S

*Q tím tẩm nước

*Q tím  đỏ
Khí NH

3

*Q tím  xanh
Khí Cl
2

*Q tím mất màu ( do HClO )
Khí O
2

*Than nóng đỏ
*Than bùng cháy
Khí CO
*Đốt trong không khí
*Cháy, ngọn lửa màu xanh nhạt
NO
*Tiếp xúc không khí
*Hoá nâu : do chuyển thành NO
2

H
2

*Đốt cháy
*Nổ lách tách, lửa xanh
LÝ THUYẾT VÔ CƠ

8
*Nhận biết benzen: chất lỏng không màu, không tan trong nước (nhẹ
nổi lên trên), có mùi thơm đặc trưng, không làm mất màu dd Br2 và

KMnO4
*Nhận biết đồng đẳng benzen: không làm mất màu dd Br2,không tan
trong nước, làm nhạt màu dd KMnO4 khi đun nóng(do phản ứng ở C
mạch nhánh)
*Có thể phân biệt aren với anken và xicloankan bằngH2SO4 đặc (aren
tan được)
4. Dẫn xuất halogen:
*Nhận biết sự có mặt của halogen: Dùng giấy lọc tẩm rượu, cho thêm
vài giọt hóa chất cần nhận biết (chất lỏng hoặc dung dịch trong rượu) rồi
đốt và hứng sản phẩm cháy vào một phễu thủy tinh có phủ lớp dd
AgNo3 và úp ngược. Nếu hóa chất nhận biết là dẫn xuất halogen sẽ
tạo kết tủa trắng hoặc vàng ở thành phễu (bạc halogenua). Kết tủa này
tan nếu cho thêm amoniac.
*Phân biệt các loại dẫn xuất halogen: dùng dung dịch AgNO3 trong
rượu cho trực tiếp vào dẫn xuất halogen cần nhận biết. Tùy theo bậc của
dẫn xuất halogen (độ linh động của nguyên tử halogen) mà phản ứng tạo
thành bạc halogenua có thể xảy ra nhanh hay chậm hoặc không xảy ra.
Ví dụ:
+Alyl, benzylhalogenua: tạo kết tủa rất nhanh ở nhiệt độ phòng
+Dẫn xuất halogen bậc 3: tạo kết tủa nhanh ở nhiệt độ phòng:
+Dẫn xuất halogen bậc 2: tạo kết tủa ngay khi đun nóng:
+Dẫn xuất halogen bậc 1: tạo kết tủa khi đun lâu hơn
+Dẫn xuất vinyl và phenylhalogenua: không tạo kết tủa
*Có thể phân biệt các dẫn xuất halogen dựa vào phản ứng thủy phân sau
đó tùy theo đặc điểm của sản phẩm thủy phânsẽ có thể suy ra cấu tạo
của dẫn xuất halogen ban đầu.
5. Rượu (ancol và poliancol):
*Rượu nguyên chất: cho Na vào có hiện tượng tan và sủi bọt khí không
màu
*Dung dịch rượu: cho axit axetic vào và đun nóng trong H2SO4 đặc

có mùi thơm của este tạo thành.
*Phân biệt bậc của rượu bằngthuốc thử Lucas (hỗn hợp HCl đặc và
ZnCl2 khan):
+ Rượu bậc 3: phản ứng ngay tức khắc, tạo dẫn xuất halogen làm vẩn
đục dung dịch
+Rượu bậc 2: tạo ra sản phẩm sau vài phút (dung dịch phân lớp)
+ Rượu bậc 1: không phản ứng
*Có thể phân biệt bậc của rượu bằng cách oxi hóa rượu trong ống
đựng CuO đun nóng sau đó nghiên cứu sản phẩm.
+ Nếu sản phẩm tạo ra là andehit: rượu ban đầu là bậc 1
+ Nếu sản phẩm tạo ra là xeton: rượu bậc 2.
+ Nếu rượu không bị oxi hóa: rượu bậc 3.
*Rượu đa chức có ít nhất 2 nhóm chức OH ở 2 nguyên tử C cạnh
nhau có thể hòa tan Cu(OH)2 tạo dd màu xanh lam trong suốt.
6. Phenol:
*Phenol có thể được phát hiện bằng phản ứng với dung dịch NaOH,
khi đó phenol (đục vì ít tan) chuyển thành muối C6H5ONa (trong suốt
và tan). Khi thổi khí CO2 vào dung dịch trong suốt C6H5ONa lại thấy
dung dịch trở nên vẩn đục vì tạo ra C6H5ONa ban đầu (ít tan)
*Phenol phản ứng với dd Br2 tạo 2,3,6-tribromphenol kết tủa trắng
*Có thể phân biệt ancol và phenol với các hợp chất hữu cơ khác bằng
phản ứng tạo phức chất có màu với thuốc thử xeri
amoninitratphức màu đỏ (NH4)2Ce(NO)6. Thuốc thử này có màu
vàng nhạt, nếu nó cho là ancol, phức màu xanh-nâu làphenol.
*Nhận biết phenol bằng phản ứng với dung dịch FeCl3 tạophức
phenolat của sắt có màu tím:
6C6H5OH + FeCl3 <~~~> [Fe(OC6H5)6]3- + 6H+ + 3Cl-
7. Amin:
*Nhận biết amin mạch hở: làm giấy quỳ tím hóa xanh
*Các amin khí có mùi khai, tạo khói trắng với HCl đặc

*Amin thơm phản ứng với dung dịch Br2 tạo kết tủa trắngnhư phenol
LÝ THUYẾT VÔ CƠ

9
nhưng nếu dùng dư Br2 thì tạo kết tủa vàng.
*Có thể nhận ra sự khác nhau giữa phenol và anilin làphenol tan trong
kiềm, anilin tan trong axit.
*Phân biệt bậc của amin bằng cách cho amin phản ứng với NaNO2 và
HCl ở nhiệt độ từ 0-5*C:
+ Amin bậc 3: không phản ứng
+ Amin bậc 2: tạo ra hợp chất N-nitrozo (chất lỏng màu vàng ít tan
trong nước
R-NH-R’ + NaNO2 + HCl ~~> RR’-N-N=O + NaCl + H2O
+ Amin bậc 1: tạo muối diazoni
RNH2 + NaNO2 + 2HCl ~~~> R-N=NCl + NaCl + 2H2O
+ Nếu là amin no bậc 1 thì muối diazoni sẽ phân hủy ngay, giải phóng
khí N2 và tạo ra rượu:
RN2Cl + H2O ~~> ROH + N2 + HCl
+ Nếu là amin thơm bậc 1 thì muối diazoni bền ở 0-5*C có thể tiến
hành phản ứng ghép đôi với beta-naphtol tạo sản phẩm màu
Muốn phân hủy muối diazoni thơm phải đun nóng nhẹ, khi đó thu được
phenol, N2
8. Andehit:
*Phản ứng với thuốc thử Tolen (AgNO3/NH3) tạo Ag kết tủa(phản ứng
tráng gương)
*Phản ứng với thuốc thử Sip (dung dịch axit fucsinssunfuro không màu)
cho màu hồng
*Phản ứng với thuốc thử Felinh (phức của Cu2+ với ion tactrat), thuốc
thử Benedic (phức của Cu2+ với ion xitrat) hoặc Cu(OH)2/OH- đun
nóng tạo kết tủa Cu2O màu đỏ gạch.

*Phản ứng với dung dịch NaHSO3 bão hòa tạo tinh thể kết tinh
*Phản ứng với thuốc thử 2,4-dinitrophenylhidrazin (2,4-DNPH) tạo
ra sản phẩm không tan có màu đỏ
*Phản ứng oxi hóa làm mất màu nước brom và dung dịch thuốc tím (tạo
axit cacboxylic)
9. Xeton:
*Không có phản ứng tráng gương, không tạo kết tủa đỏ gạchvới
Cu(OH)2
*Phản ứng với thuốc thử 2,4-DNPH tạo sản phẩm không tan có màu
đỏ
*Có thể nhận ra metylxeton R-CO-CH3 bằng phản ứng iodofom (tác
dụng với I3 trong môi trường kiềm) tạo ra CHI3 kết tủa vàng
*Có thể nhận ra metylxeton bằng phản ứng với dung dịch NaHSO3
bão hòa tạo tinh thể kết tinh
10. Axit:
*Tác dụng với Na hoặc bột Fe tạo khí không màu
*Làm quỳ tím hóa đỏ
*Axit cacboxylic và phenol đều tan trong kiềm nhưng có thể phân biệt
chúng bằng quỳ tím (phenol không đổi màu) hoặc cho phản ứng
với muối cacbonat (axit giải phóng khí CO2, phenol không phản ứng)
*Axit foocmic tham gia phản ứng tráng bạc, phản ứng với Cu(OH)2
tạo kết tủa Cu2O đỏ gạch
*Để phân biệt các dẫn xuất khác nhau của axit (clorua axit. anhidrit
axit, este, amit) có thể dùng dung dịch AgNO3 (clorua axit cho AgCl
kết tủa trắng), dd NaOH:
+ clorua axit: cho phản ứng mạnh, tan ngay
+ anhidrit axit: tan ngay khi mới đun
+ este: chỉ tan khi đun sôi mà không giải phóng amoniac
+ amit: cũng tan khi đun sôi, đồng thời giải phóng khí NH3 làm quỳ
hóa xanh

11. Este:
*Dùng phản ứng thủy phân và nhận biết sản phẩm taọ thành
*Phân biệt este và axit bằng phản ứng với kim loại
*Chỉ có axit, phenol, este phản ứng với kiềm tạo ra muối. Este phản
ứng chậm và phải đun nóng
*Este fomiat HCOOR được nhận biết bằng phản ứng tráng bạc
12. Glucozo và fructozo:
*Phản ứng với dd AgNO3/NH3 tạo Ag kết tủa
*Phản ứng với Cu(OH)2 tạo dd xanh thẫm, đun nóng choCu2O kết tủa
LÝ THUYẾT VÔ CƠ

10
đỏ gạch
*Để phân biệt glucozo và fructozo người ta thử với dung dịch brom,
sau đó thử tiếp với dung dịch FeCl3, chỉ có glucozo tạo kết tủa màu
vàng xanh

13. Saccarozo và mantozo:
*Dùng dung dịch vôi sữa cho dung dịch saccarat canxi trong suốt
*Phân biệt saccarozo và mantozo bằng phản ứng tráng
gương (saccarozo không phản ứng)
14. Tinh bột:
*Nhận biết hồ tinh bột bằng dung dịch I2 cho sản phẩm màu xanh, khi
đun nóng bị mất màu, sau khi để nguội lại xuất hiện màu xanh
15. Protit:
*HNO3 làm protit chuyển sang màu vàng
*Cu(OH)2 chuyển sang màu xanh tím
Chú ý nè: Chất vô cơ thường được nhận biết đầu tiên
CO2, SO2 làm đục vôi trong. cho qua Br2 để nhận biết SO2 làm mất
màu brom

CO2,HCl làm đổi màu quỳ tím
Khi bài nhận biết có H2 trong đó ta phải nghĩ ngay tới trường hợp nhận
biết H2 trước bằng phản ứng đốt, sản phẩm tạo H2O, cho qua
Ca(OH)2 không tạo kết tủa còn các hợp chất HC khi cho đốt(sẽ tạo
CO2) cho qua Ca(OH)2 thì sẽ sinh kết tủa CaCO3