B GIÁO DC ÀO TO
TRNGăIăHCăTHNGăLONG
o0o
KHịAăLUNăTTăNGHIP
TÀI:
NỂNGăCAOăCHTăLNG CHO VAY
TIăNGỂNăHÀNGăNỌNGăNGHIPăVÀăPHỄTăTRIN
NỌNGăTHỌNăHUYN PH YểN
HÀăNIăậ 2014
SINHăVIểNăTHCăHIN
:
NGUYNăTHăLC
MÃăSINHăVIểN
:
A18039
CHUYểNăNGÀNH
:
NGỂNăHÀNG
B GIÁO DC ÀO TO
TRNGăIăHCăTHNGăLONG
o0o
KHịAăLUNăTTăNGHIP
TÀI:
NỂNGăCAOăCHTăLNG CHO VAY
TIăNGỂNăHÀNGăNỌNGăNGHIPăVÀăPHỄTăTRIN
NỌNGăTHỌNăHUYN PH YểN
HÀăNIăậ 2014
Giáoăviênăhngădn
:
TS.ăNguynăThăThuý
Sinhăviênăthcăhin
:
NguynăThăLc
Mƣăsinhăviên
:
A18039
ChuyênăngƠnh
:
TƠiăchínhăậ NgơnăhƠng
Thang Long University Library
LI CMăN
Em xin chân thành gi li cm n đn ban lãnh đo và tp th cán b công nhân
viên trong chi nhánh Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn huyn Ph Yên
đã tn tình ch bo, giúp đ em trong sut quá trình thc tp, cung cp cho em nhng
s liu c th và kin thc thc t đ em hoàn thành khóa lun này.
Em cng xin đc cm n thy cô giáo b môn Tài chính – Ngân hàng trng
i hc Thng Long, đc bit là ging viên : TS. Nguyn Th Thúy đã hng dn tn
tình, ch cho em nhng sai sót đ hoàn thành khóa lun.
Sinh viên
Nguyn Th Lc
LIăCAMăOAN
Tôi xin cam đoan Khóa lun tt nghip này là do t bn thân thc hin
có s h tr t giáo viên hng dn và không sao chép các công trình nghiên
cu ca ngi khác. Các d liu thông tin th cp s dng trong Khóa lun là có
ngun gc và đc trích dn rõ ràng.
Tôi xin chu hoàn toàn trách nhim v li cam đoan này!
Sinh viên
Nguyn Th Lc
Thang Long University Library
MC LC
LI M U 9
CHNGă1:ăCăS LụăLUNăVÀăCHTăLNG CHO VAY TIăNGỂNă
HÀNGăTHNGăMI 1
1.1. Tng quan v cho vay 1
1.1.1. Khái nim v cho vay 1
1.1.2. Các nguyên tc c bn trong hot đng cho vay 1
1.1.3. iu kin cho vay vn 2
1.1.4. Phân loi cho vay 3
1.1.5. Quy trình cho vay vn chung ca ngân hàng thng mi 7
1.2. Cht lng cho vay ti ngân hang thng mi 11
1.2.1. Khái nim v cht lng cho vay 11
1.2.2. Các ch tiêu đánh giá cht lng cho vay 11
1.2.3 Ý ngha ca vic nâng cao cht lng cho vay ca NHTM 16
1.3. Nhân t nh hng ti cht lng cho vay 17
1.3.1. Nhân t không th kim soát 17
1.3.2.Các nhân t ch quan (nhân t có th kim soát) 18
Tng ktăchngă1 21
CHNGă2:ăTHC TRNG CHTăLNG CHO VAY TIăNGỂNăHÀNGă
NỌNGăNGHIPăVÀăPHỄTăTRINăNỌNGăTHỌNăHUYN PH YểN 23
2.1. Tng quan v Chi nhánh Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn huyn
Ph Yên 23
2.1.1. Lch s hình thành và phát trin ca Chi nhánh Ngân hàng Nông nghip
và Phát trin Nông thôn huyn Ph Yên 23
2.1.2. C cu ca t chc ca Agribank – Ph Yên 24
2.2. Kt qu kinh doanh ca Agribank – Ph Yên trong giai đon 2011-2012 26
2.2.1. Hot đng huy đng vn 26
2.2.2. Hot đng cho vay 29
2.2.3. Hot đng kinh ếoanh khác 30
2.2.4. Kt qu kinh doanh ca Agribank – Ph Yên 30
2.3. Quy trình cho vay ti Agribank – Ph Yên 32
2.4. Thc trng cht lng cho vay ti Agribank – Ph Yên 36
2.4.1. Doanh s cho vay ti Agribank – Ph Yên giai đon 2011-2012 36
2.4.2. D n cho vay ca Agribank – Ph Yên giai đon 2011-2012 38
2.4.3 Doanh s thu n ca Agribank – Ph Yên giai đon 2011-2012 40
2.5. Phân tích mt s ch tiêu đánh giá cht lng cho vay ti Agribank – Ph Yên 41
2.5.1. T l n quá hn và n xu 41
2.5.2. T l n quá hn trên tng ế n 43
2.5.3. T l ni xu trên tng ế n 43
2.5.4. Vòng quay vn tín ếng 44
2.5.5. Hiu sut s dng vn 45
2.5.6. Li nhun t hot đng cho vay 46
2.6. ánh giá kt qu hot đng cho vay ca Agribank – Ph Yên 47
2.6.1. Nhng kt qu đt đc 47
2.6.2. Nhng hn ch trong công tác cho vay 48
2.6.3. Nguyên nhân hn ch 49
Tng ktăchngă2 50
CHNGă3:ăMT S GIIăPHỄPăNỂNGăCAOăCHTăLNG CHO VAY
TI AGRIBANK - PH YểN 51
3.1 nh hng phát trin ca Agribank – Ph Yên trong vài nm ti: 51
3.1.1 nh hng phát trin ca Ngân hàng Nông nghip 51
3.1.2 nh hng hot đng cho vay ti Agribank – Ph Yên trong nhng nm
ti: 52
3.2 Các gii pháp nâng cao cht lng cho vay ti Agribank – Ph Yên 53
3.2.1. Nâng cao cht lng thm đnh cho vay 54
3.2.2. m bo thc hin tt hn quy trình cho vay 55
3.2.3.Tng cng công tác qun lý cho vay 55
3.2.3. Nâng cao cht lng cán b tín ếng 57
3.2.4. Tng cng công tác markỀting 58
3.2.1.Nâng cao cht lng cán b tín ếng: 59
3.2.2.Tng cng công tác kim tra, kim soát: 60
3.3 Mt s kin ngh : 60
3.3.1 Kin ngh vi Chính ph và Nhà nc 60
3.3.2.Kin ngh vi Ngân hàng Nhà nc 61
3.3.3.Kin ngh vi ngân hàng Nông nghip và phát trin nông thôn Vit Nam
62
3.3.4.Kin ngh đi vi các khách hàng: 64
Tng ktăchngă3 65
Thang Long University Library
DANH MC VIT TT
NHTM
Ngân hàng thng mi
NHNN
Ngân hàng Nhà nc
TCTD
T chc tín dng
TSB
Tài sn đm bo
CBTD
Cán b tín dng
DN
Doanh nghip
HTX
Hp tác xã
VN
Vit Nam đng
TKTGTT
Tài khon tin gi thanh toán
TN
T nhân
DV
Dch v
DANH MC BNG, BIU,ăSă
Bng 2.1: Hot đng huy đng vn ca Agribank – Ph Yên giai đon 2011-2012 27
Bng 2.2: Kt qu hot đng kinh doanh ca Agribank – Ph Yên 30
Bng 2.3: Doanh s cho vay caAgribank- Ph Yên 36
Bng 2.4: C cu d n theo k hn ti Agribank – Ph Yên 38
Bng 2.5: C cu d n phân theo thành phn kinh t ti Agribank - Ph Yên 39
Bng 2.6: Tình hình n quá hn ca Ngân hàng Nông nghip – Ph Yên 41
Bng 2.7 : Vòng quay vn tín dng ca hot đng cho vay 44
Bng 2.8: Hiu sut s dng vn 45
Biu đ 2.1: Hot đng cho vay ca Agribank - Ph Yên 29
Biu đ 2.2: Doanh s thu n ca Agribank – Ph Yên giai đon 2011-2012 40
Biu đ 2.3: Li nhun t hot đng cho vay ti Agribank - Ph Yên 46
S đ 1.1 : Quy trình cho vay chung ca NHTM 7
S đ 2.1: C cu t chc các phòng ban ca ngân hàng Nông nghip Chi nhánh
Ph Yên 24
S đ 2.2: Quy trình cho vay ti Agribank – Ph Yên 33
Thang Long University Library
LI M U
1. Tínhăcp thit caăđ tƠi
Hot đng ngân hàng trong nn kinh t th trng có tác đng mnh m ti đi
sng con ngi và xã hi. c bit là s ra đi và phát trin ca NHTM c v quy mô
s lng, cht lng các dch v. Cho đn nay ngành ngân hàng đóng mt vai trò ht
sc quan trng trong nn kinh t vi s hình thành ca h thng ngân hàng hai cp:
NHNN và NHTM. Bên cnh đó, nn kinh t th trng phát trin thúc đy quá trình
xâm nhp và phát trin t tng, tác phong kinh doanh mi trong các ngân hàng đc
th hin bng s có mt ca tt c các chi nhánh ngân hàng trong và ngoài nc.
Chi nhánh Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn huyn Ph Yên là mt
chi nhánh cp 1 trc thuc Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn Vit Nam
đc thành lp nm 2002. Tuy là mt đn v nm trên đa bàn còn cha phát trin v
kinh t, khu vc nông nghip nông thôn vn chim t trng ln trong c cu ngành
kinh t. Mt khác trong vài nm tr li đây đã có s cnh tranh khc lit ca các
NHTM khác trong cùng đa bàn nh chi nhánh ngân hàng ông Á, chi nhánh ngân
hàng BIDV… Nhng nh có s c gng ca tp th cán b và lãnh đo nên chi nhánh
đã tng bc khng đnh đc mình, đng vng trên th trng, to đc nim tin và
uy tín đi vi khách hàng. Li nhun qua các nm không ngng tng.
Trong các hot đng ca chi nhánh thì hot đng tín dng, đc bit là cho vay là
hot đng quan trng nht, to thu nhp ln nht ca chi nhánh và cng là hot đng
mang li nhiu ri ro nht cho chi nhánh. Vì vy, nâng cao cht lng cho vay luôn là
nhim v và mc tiêu quan trng nht ca tt c các NHTM. đa ra đc quyt
đnh tài tr hoc cho vay, các ngân hàng phi cân nhc k lng, c lng kh nng
ri ro và sinh li da trên quy trình phân tích tín dng. Nhng hot đng này trong các
NHTM còn nhiu bt cp. Chính vì l đó mà vic nâng cao cht lng cho vay s góp
phn quyt đnh ti hiu qu kinh doanh ca ngân hàng. Qua quá trình thc tp ti chi
nhánh em đã chn đ tài : “Nơngă cao chtă lng cho vay tiă Ngơnă hƠngă Nôngă
nghipă vƠă Phátă trină Nôngă thônă huyn Ph Yên”ă đ hoàn thành Khóa lun tt
nghip ca mình.
2. Mcăđíchănghiênăcu
- Nghiên cu : Cht lng tín dng ti Ngân hàng Nông nghip và Phát trin
Nông thôn huyn Ph Yên.
- Phân tích dánh giá thc trng cht lng cho vay ti Ngân hàng Nông nghip
và Phát trin Nông thôn huyn Ph Yên.
- xut gii pháp nâng cao cht lng cho vay ti Ngân hàng Nông nghip và
Phát trin Nông thôn huyn Ph Yên.
3. iătngăvƠăphmăviănghiênăcu
Phm vi nghiên cu : Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn huyn Ph
Yên tr nm 2011 đn 6 tháng đu nm 2013.
4. Phngăphápănghiênăcu
Phng phát nghiên cu ch yu đc s dng trong bài : Phân tích, thng kê,
tng hp, điu tra, kim tra.
5. óngăgópăcaăkhóaălun
Khóa lun đã vn dng lý thuyt đ phân tích, đánh giá thc trng cht lng cho
vay ti Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn huyn Ph Yên trong thi
gian qua, t đó thy đc nhng thành công và nhng hn ch, xác đnh rõ nguyên
nhân làm cn c đa ra nhng gii pháp thích hp nhm đa ra nhng gii pháp thích
hp nâng cao cht lng cho vay góp phn tng hiu qu, tng kh nng cnh tranh
ca chi nhánh.
6. Kt cu caăkhóaălun
Ngoài phn m đu và l cm n, khóa lun đa chia làm 3 chng vi ni dung
cn bn sau:
Chng 1 : Căs lýălunăvƠăchtălng cho vay tiăNgơnăhƠngăThngămi
Chng 2 : Thc trng chtă lng cho vay tiă Ngơnă hƠngă Nôngă nghipă vƠă
PhátătrinăNôngăthônăhuyn Ph Yên
Chng 3: Mt s giiăphápăchoăvayătiăNgơnăhƠngăNôngănghipăvƠăPhátătrin
Nôngăthônăhuyn Ph Yên
Thang Long University Library
1
CHNGă1:ăCăS LụăLUNăVÀăCHTăLNG CHO VAY TIăNGỂNă
HÀNGăTHNGăMI
1.1. Tng quan v cho vay
1.1.1. Khái nim v cho vay
Theo quyt đnh s 1627/2007/Q-NHNN ngày 31/12/2001 ca Thng đc ngân
hàng Nhà nc v vic ban hành quy ch cho vay ca t chc tín dng đi vi khách
hàng thì: “Cho vay là mt hình thc cp tín dng, theo đó t chc tín dng giao cho
khách hàng mt khon tin đ s dng vào mc đích và thi hn nht đinh theo tha
thun vi nguyên tc có hoàn tr c gc và lãi. Thi hn nht đnh đây là thi hn
cho vay”.
Hay theo PGS.TS Mai Vn Bn (trong giáo trình Nghip v ngân hàng thng
mi, nm 2011) thì khái nim cho vay đc hiu là: Cho vay ca NHTM là vic
chuyn nhng tm thi mt lng giá tr t NHTM (ngi s hu) sang khách hàng
(ngi s dng) sau mt thi gian nht đnh quay tr li NHTM vi lng giá tr ln
hn giá tr ban đu.
Theo giáo trình Lut ngân hàng Vit Nam (ca Võ ình Toàn, nm 2005) thì:
“Cho vay là mt hin tng kinh t khách quan, xut hin khi xã hi có tình trng tm
thi tha vn và tm thi thiu vn. Khái nim cho vay, theo ngha chung nht đc
hiu là vic mt ngi tha thun đ cho ngi khác đc quyn s dng tài sn ca
mình (vt cùng loi) trong mt thi gian nht đnh vi điu kin có hoàn tr, da trên
c s tín nhim ca mình vi ngi đó”.
1.1.2. Các nguyên tc c bn trong hot đng cho vay
hot đng cho vay đc đm bo an toàn, phù hp vi li ích ca c bên cho
vay và bên vay, hot đng cho vay ca các TCTD đc thc hin trên nhng nguyên
tc nht đnh và các nguyên tc này có nh hng quan trng đn vic xây dng và
ban hành các quy phm pháp lut điu chnh hot đng cho vay. Các nguyên tc đó là:
− Tin cho vay phi đc hoàn tr sau mt thi gian nht đnh c vn ln lãi:
ây là nguyên tc quan trng hàng đu vì đi b phn vn kinh doanh ca ngân hàng
là ngun vn huy đng t nn kinh t. Nguyên tc hoàn tr phn ánh đúng bn cht
quan h tín dng, tính cht ca tín dng s b phá v nu nguyên tc này không đc
thc hin đy đ. Nu trong quá trình hot đng kinh doanh, các khon tín dng mà
ngân hàng đã cung cp không đc hoàn tr đúng hn nht đnh s nh hng ti kh
nng thanh toán và thu nhp ca ngân hàng. Do đó, khách hàng khi vay vn phi cam
kt tr c gc và lãi trong mt thi hn nht đnh, cam kt này đc ghi trong hp
đng vay n.
− Vn vay phi có giá tr tng đng làm đm bo: Trong nn kinh t th trng
các hot đng kinh t din ra ht sc đa dng và phc tp, vì th mi d đoán v ri ro
2
ca ngân hàng ch mang tính tng đi. Trong môi trng kinh doanh nh vy, bo
đm tín dng đc coi là mt tiêu chun xét duyt cho vay nhm b sung nhng mt
hn ch ca nhà qun tr tín dng cng nh phòng nga nhng din bin không thun
li ca môi trng kinh doanh. Các giá tr tng đng làm bo đm có th là: vt t
hàng hóa trong kho, tài sn c đnh ca doanh nghip, s d trên tài khon tin gi,
hoá đn chun b nhn hàng hoc có th là cam kt bo lãnh ca mt c quan khác
thm chí có th là chính uy tín ca doanh nghip trên th trng và trong mi quan h
quá kh vi ngân hàng. Giá tr đm bo là c s cho kh nng tr n ca khách hàng,
c s đ hn ch ri ro tín dng ca ngân hàng và là điu kin đ thc hin nguyên tc
th nht trong các điu kin khác nhau.
− Cho vay theo k hoch tho thun trc (vn vay phi đc s dng đúng mc
đích): Cho vay đúng mc đích không nhng là nguyên tc mà còn là phng châm
hot đng ca tín dng. Quan h tín dng phn ánh nhu cu v vn và li nhun ca
doanh nghip. Vic thc hin đúng cam kt trong hp đng tín dng là c s đ doanh
nghip tính toán các yu t hiu qu ca quá trình sn xut kinh doanh, đng thi nó
cng là mt trong nhng yu t đm bo kh nng thu n ca ngân hàng.
thc hin nguyên tc này, ngân hàng yêu cu khách hàng vay vn phi s dng
tin vay đúng mc đích nh đã cam kt trong hp đng, bi vì mc đích đó đã đc
ngân hàng thm đnh. Nu phát hin khách hàng vi phm ngân hàng đc quyn thu
hi n trc hn, trng hp khách hàng không có tin thì chuyn n quá hn.
1.1.3. iu kin cho vay vn
Theo điu 7, Quyt đnh s 1627/2001/Q-NHNN quy đnh v điu kin vay vn
nh sau:
T chc tín dng xem xét và quyt đnh cho vay khi khách hang có đ các điu
kin sau:
− Có nng lc pháp lut dân s, nng lc hành vi dân s và chu trách nhim dân
s theo quy đnh ca pháp lut: Quan h gia ngân hàng vi khách hàng là quan h
đc pháp lut bo v, vì vy nó phi đc lp trên c s quy đnh ca lut pháp. Do
đó, các ch th tham gia quan h phi có đ t cách pháp lý. Hn th, trong quan h
vay mn s phát sinh s chuyn giao và giao dch v tài sn do đó cn có s xác nhn
ca các bên tham gia theo đúng quy đnh ca lut pháp. Nh vy, khách hàng phi có
đ t cách pháp lý đ thc hin các giao dch.
− Mc đích s dng vn vay hp pháp: Vn vay phi đc s dng hp pháp tc
là không vi phm pháp lut và mc đích s dng vn vay phi phù hp vi đng ký
kinh doanh. Vì vy, khi khách hàng s dng vn bt hp pháp thì các tài sn đó s b
phong ta hoc b tch thu t đó nh hng ti kh nng hoàn tr gc và lãi cho ngân
hàng. Ngoài ra, khi vn vay s dng bt hp pháp thì t cách pháp lý ca khách hàng
Thang Long University Library
3
có th b mt đi do đó nh hng ti quan h cho vay hp pháp gia ngân hàng vi
khách hàng.
− Thc hin các quy đnh v đm bo tin vay theo quy đnh ca Chính ph và
hng dn ca NHNN Vit Nam: m bo tin vay là h thng các bin pháp ngân
hàng đ ra đ to c s kinh t, pháp lý cho ngân hàng trong vic thu hi n. Các bin
pháp đm bo tin vay có th là: cm c, th chp tài sn khách hàng hoc bo lãnh
ca bên th ba hoc s dng tín chp cho khách hàng vay vn. Vic áp dng bin pháp
nào là tùy thuc vào quyt đnh kinh doanh ca ngân hàng và ngân hàng phi đm bo
các bin pháp là phù hp vi tng khon vay, tng ngân hàng. Ngân hàng t chu trách
nhim vi quyt đnh ca mình và phi đm bo an toàn trong hot đng cho vay.
m bo tin vay cng cung cp ngun thanh toán n “th hai” cho NHTM (trong
trng hp khách hàng không tr đc khon vay).
− Có kh nng tài chính đm bo tr n trong thi gian cam kt: T chc và cá
nhân phi có nng lc tài chính lành mnh, kh nng qun lý tt, chng minh s phát
trin n đnh ca mình. Nng lc tài chính lành mnh đc th hin qua tng giá tr tài
sn – ngun vn ln kh nng thanh toán, kh nng sinh li cao. Ngoài ra còn là kh
nng khai thác, qun lý, s dng các ngun lc tài chính th hin qua trình đ t chc
qun lý, trình đ công ngh, cht lng ngun nhân lc. Các yu t này là c s vng
chc đm bo cho cam kt hoàn tr n vay ngân hàng đúng hn.
− Có d án đu t, phng án sn xut kinh doanh kh thi, có hiu qu và phù
hp vi quy đnh ca pháp lut: T chc và cá nhân phi có phng án hoc d án
kh thi và hot đng hiu qu vì hiu qu ca vic s dng vn mang li li ích cho c
doanh nghip ln ngân hàng.
1.1.4. Phân loi cho vay
1.1.4.1. Phân loi theo hình thc cho vay
− Cho vay có TSB: Là hình thc mà ngi vay mun đc vay vn ca ngân
hàng phi có TSB, cm c, th chp, nh: các loi giy t có giá (c phiu, trái
phiu, nhà ca, ) đng thi các loi tài sn này là tài sn phi có tính thanh khon cao,
tc là phi đc mua – bán trao đi trên th trng. Vi hình thc cho vay này thì đ
an toàn tng đi cao, hn ch đc ri ro, tuy nhiên, do phi có TSB mi đc vay
nên mt lng khách hàng b hn ch, không đ điu kin cho vay, làm gim li
nhun, th phn ca ngân hàng trên th trng tín dng.
− Cho vay không có TSB: ây là hình thc tín dng cung cp cho khách hàng
có uy tín, đ tin cy cao, hot đng kinh doanh n đnh, tài chính lành mnh, k c có
s bo lãnh ca bên th 3. Vi hình thc cho vay này thì ngân hàng có th m rng th
trng, đi tng cho vay, nh đó ngân hàng tng doanh thu, th phn. Mc dù li
4
nhun thu đc là tng đi ln nhng nó vn cha đng nhiu ri ro, nu khách hàng
sn xut kinh doanh không hiu qu thì ri ro mt vn có th xy ra.
− Cho vay thu chi: Là hình thc cho vay mà qua đó ngân hàng cho phép ngi
vay đc chi tri trên s d tin gi thanh toán ca mình đn mt gii hn cho phép
ca ngân hàng trong mt thi gian nht đnh. Khách hàng mun đc thu chi phi
làm đn xin phép nu đc ngân hàng cho phép thì mi đc s dng dch v này,
trong quá trình chi tr nu vt quá hn mc cho phép s b pht rt nng vi lãi sut
cao. ây là hình thc cho vay ngn hn, linh hot, th tc đn gin, phn ln là
TSB, có th cho vay c doanh nghip và cá nhân. Hình thc này ch áp dng đi vi
khách hàng lâu nm có đ tin cy cao, thu nhp n đnh, kì thu nhp ngn.
− Cho vay gián tip: Là hình thc cho vay ca ngân hàng thông qua mt t chc
nào đó có uy tín trong xã hi làm trung gian đng ra bo lãnh, bo đm cho ngi vay.
Hình thc cho vay này mang li nhiu c hi vay vn đi vi các khách hàng không
đ tài sn th chp. Ngân hàng thông qua t chc trung gian phát trin th trng tín
dng nh, l, gim đc chi phí giao dch, bt ri ro. Tuy nhiên, vi hình thc vay
này, t chc trung gian có th li dng ngun vn ca ngân hàng đ cho vay vi lãi
sut cao hoc chim dng vn vào mc đích khác.
− Cho vay tr góp: Là hình thc cho vay mà ngân hàng cho phép khách hàng ca
mình có th tr gc và lãi làm nhiu ln trong thi hn tín dng. Hình thc này thng
đc áp dng vi tín dng tiêu dùng, tài tr cho các tài sn có giá tr ln, lâu bn nh:
cho vay mua nhà, xe, vi hình thc tín dng này kích thích ngi tiêu dùng mua
hàng hóa dch v, đc bit là nhng hàng hóa lâu bn có giá tr ln vt thu nhp ca
h. Ngân hàng thu đc lãi cao mà không mt nhiu chi phí giao dch, qun lý. Tuy
nhiên, đây cng là hình thc cho vay cha đng nhiu ri ro. Kh nng tr n ph
thuc vào thu nhp ca ngi đi vay, nu ngi đi vay đau m, mt kh nng lao đng
thì kh nng thu n ca ngân hàng cng b nh hng.
− Ngoài ra, còn có các hình thc cho vay ph bin đi vi doanh nghip
+ Cho vay trc tip tng ln
Là hình thc cho vay ph bin nht đi vi các doanh nghip. Cho vay trc tip
tng ln là hình thc cho vay tng đi ph bin ca ngân hàng đi vi khách hàng
không có nhu cu vay thng xuyên, không có điu kin đ đc cp hn mc thu
chi. Các khách hàng này s dng vn s hu và tín dng thng mi là ch yu, ch
khi có nhu cu thi v, hay m rng sn xut đc bit mi vay ngân hàng, tc là vn
t ngân hàng ch tham gia vào mt s giai đon nht ca chu kì sn xut kinh doanh.
Ngân hàng s da vào phng án s dng vn vay đ xác đnh quy mô, thi hn, lãi
sut và các điu kin đm bo khác.Mi món vay đc tách thành các h s vay khác
nhau, s lng cho vay ca mi khách hàng đc ngân hàng xác đnh nh sau:
Thang Long University Library
5
S lng cho vay = Nhu cu cho sn xut kinh doanh – Vn ch s hu tham gia
– Các ngun vn khác tham gia.
Theo tng k hn n trong hp đng, ngân hàng s thu gc và lãi. Trong quá trình
khách hàng s dng tin vay, ngân hàng s kim soát mc đích và hiu qu s dng,
nu thy có du hiu vi phm hp đng, ngân hàng có th thu hi n trc hn, hoc
chuyn n quá hn. Lãi sut có th c đnh hoc th ni theo thi đim tính lãi.
Nghip v cho vay tng ln tng đi đn gin. Ngân hàng có th kim soát tng
món vay tách bit. Tin cho vay da vào giá tr ca tài sn đm bo.
+ Cho vay theo hn mc tín dng
ây là nghip v tín dng theo đó ngân hàng tha thun cp cho khách hàng hn
mc tín dng. Hn mc tín dng có th tính cho c kì hoc cui kì. ó là s d tính ti
thi đim tính.
Hn mc tín dng đc cp trên c s k hoch sn xut kinh doanh, nhu cu vn
và nhu cu vay vn ca khách hàng. Ngân hàng c lng các hn mc tín dng đi
vi DN cn c vào phng án sn xut kinh doanh và nhu cu vay vn ca khách
hàng, t l cho vay ti đa trên tng giá tr tài sn đm bo, kh nng ngun vn ca
ngân hàng.
Trong kì, khách hàng có th thc hin vay tr nhiu ln, song d n không đc
vt quá hn mc tín dng. Mt s trng hp ngân hàng quy đnh hn mc tín dng
cui kì, d n trong kì có th ln hn hn mc. Tuy nhiên, đn cui kì, khách hàng
phi tr n đ gim bt d n cui kì không đc vt quá hn mc.
Mi ln vay, khách hàng ch cn trình bày phng án s dng tin vay, np các
chng t chng minh đã mua hàng hóa hoc dch v và nêu yêu cu vay. ây là hình
thc cho vay thun tin cho nhng khách hàng vay mn thng xuyên, vn vay tham
gia thng xuyên vào quá trình sn xut kinh doanh. Trong nghip v này ngân hàng
không n đnh trc ngày tr n. Khi khách hàng có thu nhp, ngân hàng s thu n, do
đó to ch đng qun lý ngân qu cho khách hàng. Tuy nhiên, do các ln vay không
tách bit thành các kì hn n c th nên ngân hàng khó kim soát đc hiu qu ca
tng ln vay. Ngân hàng ch có th phát hin ra vn đ khi khách hàng np báo cáo tài
chính hoc d n lâu không gim sút.
+ Cho vay luân chuyn
Cho vay luân chuyn là nghip v cho vay da trên luân chuyn ca hàng hóa.
Doanh nghip khi mua hàng có th thiu vn, ngân hàng có th cho vay đ mua hàng
và s thu n khi khách hàng bán hàng. u nm hoc quý, ngi vay phi làm đn xin
vay luân chuyn. Ngân hàng và khách hàng tha thun vi nhau v phng thc vay,
hn mc tín dng, các ngun cung cp hàng hóa và kh nng tiêu th. Hn mc tín
dng có th tha thun trong 1 nm hoc vài nm, đây không phi là thi hn hoàn tr
6
mà là thi hn ngân hàng xem xét li mi quan h vi khách hàng và quyt đnh cho
vay na hay không tùy mi quan h gia ngân hàng và khách hàng cng nh tình hình
tài chính ca khách hàng.
Vic cho vay da trên luân chuyn ca hàng hóa nên c ngân hàng ln doanh n
đu phi nghiên cu k hoch lu chuyn hàng hóa đ d đoán dòng ngân qu trong
thi gian ti. Ngân hàng s cho vay theo t l nht đnh tùy theo khi lng và cht
lng quan h n nn ca ngi vay.
Ngi vay cam kt các khon vay s đc tr cho ngi bán và mi khon thu bán
hàng đu đc dùng đ tr vào tài khon tin vay trc khi đc trích tr li tài khon
tin gi thanh toán ca khách hàng.
Cho vay luân chuyn thng đc áp dng cho các doanh nghip thng nghip
hoc doanh nghip sn xut có chu kì tiêu th ngn ngày, có quan h vay tr thng
xuyên vi ngân hàng.
Cho vay luân chuyn rt thun tin cho các khách hàng. Th tc cho vay ch cn
thc hin 1 ln cho nhiu ln vay. Khách hàng đc đáp ng nhu cu vn kp thi, vì
vy vic thanh toán cho ngi cung cp s nhanh gn hn.
1.1.4.2 . Phân loi cho vay theo thi gian
− Cho vay ngn hn: Là loi tín dng có thi hn ti mt nm, thng đc s
dng vào nghip v thanh toán, cho vay b sung thiu ht tm thi v vn lu đng
ca các doanh nghip hay cho vay phc v nhu cu sinh hot tiêu dùng ca cá nhân.
− Cho vay trung hn: Có thi hn t 1 đn 5 nm, đc dùng đ cho vay vn
phc v nhu cu mua sm tài sn c đnh, ci tin đi mi k thut, m rng và xây
dng các công trình nh có thi hn thu hi vn nhanh.
− Cho vay dài hn: Là loi tín dng có thi hn trên 5 nm, đc s dng đ
cung cp vn cho xây dng c bn, ci tin và m rng sn xut có quy mô
ln.Thng thì tín dng trung và dài hn đc đu t đ hình thành vn c đnh và
mt phn vn ti thiu cho hot đng sn xut.
1.1.4.3. Phân loi theo mc đích cho vay
− Cho vay sn xut và lu thông hàng hoá: Là loi tín dng đc cung cp cho
các doanh nghip đ h tin hành sn xut và kinh doanh.
− Cho vay tiêu dùng:Là loi tín dng đc cp phát cho cá nhân đ đáp ng nhu
cu tiêu dùng. Loi tín dng này thng đc dùng đ mua sm nhà ca, xe c, các
thit b gia đình Tín dng tiêu dùng ngày càng có xu hng tng lên.
Hot đng cho vay nhìn chung rt đa dng và phong phú, đáp ng đc ht nhu
cu ca khách hàng và to ra thu nhp ln cho ngân hàng. Vì vy, ngân hàng cn quan
tâm hn na ti cht lng cho vay, cn có nhng bin pháp thích hp đ nâng cao
cht lng cho vay.
Thang Long University Library
7
1.1.5. Quy trình cho vay vn chung ca ngân hàng thng mi
Quy trình cho vay là bng tng hp các nguyên tc, quy đnh ca ngân hàng trong
vic cho vay, mô t công vic ca ngân hàng t khi nhn h s vay vn ca khách
hàng cho đn khi quyt đnh cho vay, gii ngân, giám sát khon vay, thu hi vn và
thanh lý hp đng vay vn. Mi Ngân hàng có nhng quy đnh riêng ca mình nhng
nhìn chung quy trình cho vay gm 6 bc sau:
Săđ 1.ă:ăQuyătrìnhăcho vay chung ca NHTM
(Ngun: Giáo trình NHTM – H Thng Long)
Bc 1: Thit lp h s cho vay:
− Tip nhn hng dn khách hàng v điu kin tín dng và h s vay vn
+ i vi khách hàng có quan h tín dng ln đu: Cán b tín dng (CBTD)
hng dn khách hàng đng ký nhng thông tin v khách hàng, các điu kin vay vn
và t vn vic thit lp h s vay.
+ i vi khách hàng đã có quan h tín dng: CBTD kim tra s b các điu kin
vay, b h s vay, hng dn khách hàng hoàn thin h s vay.
− Khách hàng đ hoc cha đy đ điu kin h s vay đu đc CBTD báo cáo
lãnh đo và thông báo li cho khách hàng (nu không đ điu kin vay)
− Kim tra h s và mc đích vay vn
+ Kim tra h s vay vn: CBTD kim tra tính hp pháp, hp l ca các giy t
vn bn trong danh mc h s pháplý; CBTD kim tra tính xác thc ca h s vay
vn; đi vi các báo cáo kt qu kinh doanh d toán cho ba nm ti và phng án sn
xut kinh doanh/d án đu t , kh nng vay tr, ngun tr; ngoài ra, kim tra s phù
hp v ngành ngh ghi trong đng ký kinh doanh vi ngành ngh kinh doanh hin ti
ca khách hàng vay và phù hp vi phng án d kin đu t; ngành ngh kinh doanh
đc phép hot đng, xu hng phát trin ca ngành trong tng lai.
+ Kim tra mc đích vay vn: Kim tra xem mc đích vay vn ca phng án
đu t có phù hp vi đng ký kinh doanh; kim tra tính hp pháp ca mc đích vay
vn (đi chiu nhu cu xin vay vi danh mc nhng hàng hóa cm lu thông, dch v
Gii ngân
Quyt
đnh cho
vay
Phân tích
cho vay
Thit lp
h s cho
vay
Qun lý
cho vay
8
thng mi cm thc hin theo quy đnh ca Chính ph); đi vi nhng khon vay
vn bng ngoi t, kim tra mc đích vay vn đm bo phù hp vi quy đnh qun lý
ngoi hi hin hành.
H s gm:
+ Giy đ ngh vay vn.
+ H s pháp lý : Quyt đnh hoc giy phép thành lp doanh nghip, điu l ca
doanh nghip, giy chng nhn đng ký kinh doanh, giy phép hành ngh, quyt đnh
b nhim Tng giám đc (Giám đc, k toán trng),
+ H s kinh t: K hoch sn xut kinh doanh trong kì, Bng cân đi k toán và
báo cáo kt qu hot đng kinh doanh k trc lin k k vay vn. i vi cá nhân thì
là bng lng ca nm gn nht,
+ H s khon vay: phng án, d án sn xut kinh doanh kh thi và hiu qu, nhu
cu và mc đích khon vay
+ H s đm bo khon vay: Bng kê khai đm bo tài sn tin vay, cm c, bo
lãnh,
Bc 2: Phân tích cho vay
Phân tích cho vay là phân tích kh nng hin ti và tng lai ca khách hàng v
s dng vn tín dng cng nh kh nng hoàn tr vn vay ca ngân hàng, tìm kim
nhng tình hung dn đn ri ro và và kh nng kim soát ca ngân hàng v các loi
ri ro đó, d kin các bin pháp phòng nga và hn ch nhng thit hi có th xy ra.
Tìm hiu v khách hàng vay vn
CBTD phi đi thc t ti doanh nghip đ kim tra mc đích vay vn, tình hình
sn xut kinh doanh, tình trng nhà xng, máy móc thit b, k thut, quy trình công
ngh hin có ca DN, đn tng gia đình thm và tính toán TSB.
Tìm hiu v phng án sn xut kinh doanh (nu là doanh nghip):
CBTD phi đi thc t đ tìm hiu v giá c, tình hình cung cu trên th trng đi
vi sn phm ca phng án sn xut kinh doanh/ d án đu t; tìm hiu qua các nhà
cung cp thit b, nguyên vt liu đu vào, các nhà tiêu th sn phm tng t ca
phng án sn xut kinh doanh/ d án đu t đ đánh giá tình hình th trng đu vào,
đu ra, tìm hiu t các phng tin đi chúng (báo, đài, mng máy tính ).
Kim tra, xác minh thông tin
Quá trình kim tra và xác minh nhng thông tin v khách hàng đc thc hin
qua các ngun sau: H s vay vn trc đây ca khách hàng; thông qua Trung tâm
Thông tin Tín dng (CIC); các bn hàng/đi tác làm n; các c quan qun lý trc tip
khách hàng xin vay (nh c quan thu, )
Phân tích đánh giá nng lc tài chính:
Thang Long University Library
9
Phân tích nng lc tài chính ca doanh nghip thông qua các t s tài chính nh:
Các t s phn ánh kh nng thanh toán, các t s phn ánh tình hình hot đng, các t
s phn ánh hiu qu kinh doanh và các t s phn ánh c cu tài chính.
Phân tích thm đnh phng án vay vn và d án đut
a ra kt lun v tính kh thi, hiu qu v mt tài chính ca phng án sn xut
kinh doanh, kh nng tr n và nhng ri ro có th xy ra đ phc v cho vic quyt
đnh cho vay hoc t chi cho vay; làm c s tham gia góp ý, t vn cho khách hàng
vay, to tin đ đ đm bo hiu qu cho vay, thu đc n gc đúng hn, hn ch,
phòng nga ri ro; làm c s đ xác đnh s tin cho vay, thi gian cho vay, d kin
tin đ gii ngân, mc thu n hp lý, các điu kin cho vay; to tin đ cho khách
hàng hot đng có hiu qu và đm bo mc tiêu đu t ca Ngân hàng.
Thm đnh các bin pháp bo đm tin vay
CBTD phi xung tn ni xem xét, đánh giá, thm đnh giá tr ca tài sn đm
bo, giy t hp l, không có tranh chp sau đó CBTD hoc cán b thm đnh làm th
tc đ đm bo tài sn thm đnh có th bo đm cho khon vay.
Lp báo cáo thm đnh cho vay thông qua chm đim tín dng và xp hng
khách hàng, tng hp ni dng thm đnh và báo cáo thm đnh.
Trên c s kt qu thm đnh theo các ni dung trên, Cán b thm đnh phi lp
Báo cáo thm đnh cho vay. Tu theo tng phng án sn xut kinh doanh c th, cán
b thm đnh chn la linh hot nhng ni dung chính, cn thit, có liên quan trc tip
ti hiu qu tài chính và kh nng tr n ca khách hàng đ đa vào Báo cáo thm
đnh cho vay. i vi nhng h s vay Chi nhánh trình lên Chi nhánh cp trên: Vì quá
trình tip cn vi khách hàng, phng án đc din ra trc tip ti các Chi nhánh cho
nên ni dungBáo cáo thm đnh cho vay ti Chi nhánh phi đm bo chi tit, đy đ tt
c ni dung có liên quan, làm c s đ các cp lãnh đo Chi nhánh và Trung tâm điu
hành xem xét.
Ti Chi nhánh cp trên/ Trung tâm điu hành, vic thmđnh mang tính kim tra,
thm đnh li kt qu đã thm đnh ca chi nhánh, li đc thc hin ch yu trên h
s vay vn và các thông tin, báo cáo ca chi nhánh cho nên Báo cáo thm đnh không
cn chi tit tt c các ni dung nh đã thc hinti các chi nhánh, nu thng nht vi
phng pháp và kt qu tính toán ca chi nhánh thì không nhtthit phi tính toán li.
Vi nhng d án ln có giá tr trên 20 t thì phi do phòng thm đnh ca hi s
thm đnh, nh th đ đm bo tính an toàn trong cho vay đi vi d án ln.
Bc 3: Quyt đnh tín dng
Ra quyt đnh tín dng là mt bc cc k khó khn vì đây là bc then cht
trong hot đng ngân hàng. Vic ra quyt đnh tín dng, ngoài da vào báo cáo thm
10
đnh và đ xut ca cán b tín dng còn ph thuc vào: thông tin cp nht t th
trng, các chính sách tín dng ca ngân hàng, quy đnh tín dng ca nhà nc và
ngun cho vay ca ngân hàng khi ra quyt đnh tín dng.
Các bc thc hin ra quyt đinh tín dng:
1. Sau khi nghiên cu, thm đnh các điu kin vay vn, CBTD lp báo cáo thm
đnh kiêm t trình cho vay kèm h s vay vn trình trng phòng tín dng.
2. Trên c s T trình ca CBTD kèm h s vay vn, trng phòng tín dng xem
xét kim tra, thm đnh li và ghi ý kin vào T trình và trình Lãnh đo (chm nht là
2 ngày tính t khi CBTD np t trình cho trng phòng tín dng).
3. Hoàn chnh các th tc khác theo quy đnh.
4. Cn c b h s cho vay, cn c ý kin đ xut ca cán b thm đnh/ tái thm
đnh và trng phòng tín dng, khon vay s đc Ban lãnh đo ngân hàng chi nhánh
phê duyt (trong vòng t 1-2 ngày tùy theo tng trng hp)
Vi các khon vay thuc quyn phán quyt: Sau khi đó kim tra ln cui h s
pháp lý, h s vay vn, Ban lãnh đo s quyt đnh: Duyt đng ý hoc không đng ý
cho vay, duyt cho vay có điu kin, triu tp hp Hi đng t vn tín dng đ quyt
đnh đi vi khon vay ln hoc phc tp.
Vi các khon vay vt quyn phán quyt: S đc Ban thm đnh d án ngân
hàng cp trên phê duyt. Ch khi đc phê duyt, có thông báo, ngân hàng khu vc
mi đc phép gii ngân.
Bc 4: Gii ngân
Là nghip v cp tin cho khách hàng trên c s mc tín dng đã cam kt theo
hp đng. Gii ngân phi đm bo nguyên tc vn đng ca tín dng phi gn vi vn
đng ca hàng hóa. Vic phát tin vay phi phù hp vi mc đích vay ca hp đng
tín dng.
Gii ngân có th 1 ln hoc chia làm nhiu ln. Nhân viên chm sóc khách hàng
phi luôn xem xét đn các khon n cng nh s dng các khon n đó.
Bc 5: Giám sát và qun lý cho vay
Giai đon giám sát tín dng đc tip ni vi mc tiêu theo dõi, đánh giá mc đ
chp hành tín dng ca khách hàng và kp thi có các bin pháp x lý thích hp, trong
giai đon này thng có nhng bc:
Giám sát tín dng: c tin hành t khi tin vay phát ra cho đn khi khon
vay đc hoàn tr, nhm đôn đc khách hàng thc hin đúng và đy đ nhng cam kt
đã tha thun trong hp đng cho vay.
Thu n: Là vic thu hi c vn ln lãi ca hp đng cho vay
Tái xét tín dng và phân hng tín dng.
Thang Long University Library
11
X lý n quá hn, n có vn đ: Là hình thc x pht ngi vay vn khi h vi
phm nhng cam kt trong hp đng cho vay và nhng quy đnh khác trong điu l
ca ngân hàng. Tùy theo mc đ mà có nhng bin pháp x lý khác nhau nh: chuyn
n quá hn,thu hi n trc hn, hn ch và đình ch cho vay, khi kin trc pháp
lut.
1.2. Chtălng cho vay tiăngơnăhangăthngămi
1.2.1. Khái nim v cht lng cho vay
Hot đng cho vay là mt trong nhng hot đng mang li doanh thu ch yu cho
các NHTM, do đó, cht lng cho vay luôn là vn đ đc quan tâm hàng đu ca các
ngân hàng. Hin nay, các v trí khác nhau thì có nhng quan đim khác nhau v cht
lng cho vay.
- Theoăquanăđim caăkháchăhƠng: Các khon vay có cht lng là các khon có
vn vay phù hp vi mc đích vay vn, có lãi sut và kì hn hp lý to điu kin thun
li cho hot đng sn xut kinh doanh ca doanh nghip, th tc đn gin, thun tin
nhng vn đm bo các nguyên tc tín dng và quy ch cho vay.
- Theoăquanăđim s phátătrin kinh t vămôăca nn kinh t: Cht lng cho
vay th hin hot đng cho vay có phc v cho sn xut và lu thông hàng hóa hay
không, góp phn gii quyt công n vic làm, to đc s hài hòa gia hot đng cho
vay vi chính sách phát trin ca Chính ph
- Theoăquanăđim caăcácăNHTM : Cht lng cho vay th hin trên hai mt c
bn: mc đ an toàn ca khon vay và hiu qu kinh t ca khon vay.
+ Mcă đ ană toƠnăca khon vay : c th hin qua kh nng hoàn tr ca
khách hàng. Mt khon vay cha đng nhiu nguy c không tr đc n thì đc coi
là khon vay có cht lng kém.
+ Hiu qu kinh t ca khon vay: ó là kh nng sinh li mà khon vay mang li
đ đm bo s tn ti và phát trin bn vng ca ngân hàng. Thông qua hot đng cho
vay này, các DN nhn tin vay s đc h tr v vn đ m rng sn xut, to công n
vic làm đóng góp vào s phát trin chung ca toàn xã hi.
Mt cách khái quát, cht lng cho vay chính là s đáp ng v s lng và cht
lng đi vi nhu cu vay vn ca bên đi vay và đm bo các yu t an toàn và li
nhun đi vi bên cho vay. Khon vay đc coi là có cht lng tt khi nó mang li
li ích kinh t cho c khách hàng và ngân hàng và cho c xã hi.
1.2.2. Các ch tiêu đánh giá cht lng cho vay
Cht lng tín dng là mt khái nim va c th (thông qua các ch tiêu đnh
lng có th tính toán đc nh kt qu kinh doanh, n quá hn, ) li va tru tng
(th hin kh nng thu hút khách hàng, đóng góp vào nn kinh t, ). T đó, đ đánh
12
giá cht lng tín dng ca NHTM, có 2 nhóm ch tiêu: nhóm ch tiêu đnh tính và
nhóm ch tiêu đnh lng.
1.2.2.1. Nhóm ch tiêu đnh tính
Khó có th đa ra các tiêu chun c th cho các ch tiêu đnh tính. Do đó, tùy vào
mi ngân hàng khác nhau s t xác đnh tiêu chí cho các ch tiêu đnh tính. Có th k
đn vài ch tiêu nh sau:
Tuân th theo c s pháp lý, nguyên tc và quy trình cho vay
Hot đng cho vay có cht lng phi tuân th các quy đnh ca pháp lut nhà
nc: lut các t chc tín dng, các quy ch cho vay, các vn bn ca Ngân hàng Nhà
nc và các vn bn có liên quan.(c th hn)
Khi tin hành hot đng cho vay, phi luôn đm bo tuân th các quy trình
chovay, nguyên tc cho vay vì nó giúp phòng nga ri ro, đánh giá đc cht lng
cho vay. Hot đng cho vay ca NHTM da trên mt s nht đnh nhm đm bo tính
an toàn và kh nng sinh li. Các nguyên tc này đc c th hóa trong các quy đnh
ca ngân hàng Nhà nc và các NHTM nh: Khách hàng phi cam kt hoàn tr vn và
lãi đúng hn, s dng vn vay đúng mc đích đã tha thun trong hp đng tín dng,
ngân hàng ch đc tài tr trên các d án có hiu qu.(lp, xem li)
Nu ngân hàng thc hin đúng theo quy trình cho vay, thì ngân hàng có th đánh
giá đúng tình hình tài chính ca khách hàng, t đó, giúp đa ra quyt đnh tài tr phù
hp, đm bo an toàn và hn ch ri ro cho ngân hàng.
Chính sách qun tr điu hành đúng đn, chin lc phát trin phù hp vi
yêu cu cnh tranh, phát trin kinh doanh ca ngân hàng theo tng thi kì c th.
Ch tiêu trên đc th hin trong chính sách cho vay ca ngân hàng. Chính sách
cho vay cho ta bit v ch trng ca ngân hàng là hng dn chung cho cán b, nhân
viên ngân hàng tng cng chuyên môn và to s thng nht. Chính sách cho vay ca
mt ngân hàng cng cho bit đc chin lc phát trin hot đng cho vay ca ngân
hàng đó.
Mc đ tha mãn nhu cu tài tr ca khách hàng.
Cht lng cho vay ca ngân hàng vi khách hàng đc cho là tt khi mà ngân
hàng có kh nng đáp ng đc kp thi và đy đ nhu cu vay vn hp lý ca khách
hàng. đm bo yêu cu trên, ngân hàng cn có h thng đánh giá, d báo, phân tích
nhu cu ca khách hàng tht chính xác, t đó nâng cao cht lng cho vay. ng thi,
vic đáp ng nhu cu vn hp lý ca khách hàng mt cách nhanh chóng giúp làm tng
thêm uy tín ca ngân hàng.
óng góp ca hot đng cho vay ca ngân hàng vào s phát trin kinh t - xã
hi.
Thang Long University Library
13
Thông qua hot đng cho vay thì các ngân hàng đã đóng góp vào s phát trin
chung ca kinh t - xã hi, tng vic làm, thúc đy sn xut phát trin, Tuy nhiên,
đây là mt ch tiêu khó có th đánh giá chính xác. Bi vì, s phát trin ca kinh t - xã
hi không ch th hin mt phía là s tng trng GDP mà nó th hin tt c các
mt trong nn kinh t chung nh giáo dc, an sinh xã hi, n đnh kinh t, chính tr,
1.2.2.2. Nhóm ch tiêu đnh lng
Vì các ch tiêu đnh tính rt khó xác đnh hiu qu nên ngi ta thng s dng
các ch tiêu đnh lng làm các ch tiêu ch yu đ đánh giá cht lng ca hot đng
tín dng. ây là các ch tiêu rt quan trng vi các NHTM, thông qua các ch tiêu này,
ngân hàng có th xác đnh mt cách tng đi chính xác v cht lng tín dng . Do
đó, vic tính toán cn đm bo s chính xác và đy đ.
Doanh s cho vay :
Doanh s cho vay th hin tng lng vn mà ngân hàng đã cho vay trong
mt thi kì c th. Nó đc tính bng cách cng dn các khon cho vay trong mt thi
kì. Con s này th hin xu hng hot đng cho vay là tng hay gim.
Ngoài s dng giá tr tuyt đi đ cho thy xu hng cho vay ca ngân hàng,
ngân hàng còn s dng ch tiêu v t l tng trng doanh s cho vay qua các nm
T l tng trng DSCV =
(Trong đó: DSCV: doanh s cho vay, n: nm nay, n-1: nm trc)
D n cho vay :
Ch tiêu trên phn ánh s vn ca ngân hàng cho vay ti mt thi đim c th. Nó
đc tính trên s d cui kì trên bng cân đi k toán ca ngân hàng.
Cùng vi ch tiêu doanh s cho vay, ch tiêu cng dùng đ đánh giá mc đ tng
trng tín dng ca ngân hàng. ây là chtiêu mà ngân hàng phi theo dõi thng
xuyên đ bit tình hình s dng vn ca khách hàng. Nu d n cui kì thp và có xu
hng gim thì nó phn ánh cht lng cho vay thp. Vì vy hot đng cho vay không
thu hút khách hàng, không đc m rng. Tuy nhiên, d n cui kì cao cng cha th
đánh giá cht lng cho vay là tt đc. Ch tiêu này còn cn phi kt hp vi các ch
tiêu khác đ có th đánh giá mt cách toàn din.
T l tng trng DNCV =
(Trong đó: DNCV: D n cho vay, n: nm nay, n-1: nm trc).
Nu c hai ch tiêu trên cùng cao và vi tc đ tng trng ca hai ch tiêu này đu
cùng dng thì chng t ngân hàng đang có tng trng trong cho vay, sn phm cho
vay ca ngân hàng đã có uy tín và thu hút khách hàng. Qua đó, nhu cu v vn ca
14
khách hàng đc ngân hàng đáp ng tt. Mc dù vy, đ xét xem cht lng cho vay
ca ngân hàng có tht s tt ta vn cn phi xét đn các ch tiêu v thu n khác.
Doanh s thu n :
Ch tiêu này phn ánh lng vn đã cho vay và đã đc hoàn tr trong mt thi kì
c th. Nó đc xác đnh bng cách cng dn các khon thu n trong mt thi kì.
Doanh s cho vay ln kèm theo vi doanh s thu n cao thì mi đm bo cht lng
cho vay. Nu doanh s thu n thp th hin d n quá hn ln, kh nng thu hi vn
và lãi thp thì cht lng tín dng là kém.
T l n quá hn
N quá hn là khon n mà mt phn hoc toàn b gc và lãi đã quá hn. Mt
cách tip cn khác thì n quá hn là nhng khon tín dng không đc hoàn tr đúng
hn, không đc phép và không đ điu kin đ gia hn n. Ch tiêu t l n quá hn
phn ánh rõ nht v cht lng cho vay ca ngân hàng. Mc đ an toàn ca hot đng
cho vay cng đc phn ánh qua ch tiêu t l n quá hn này, theo thông l quc t
thì ch tiêu này di 5% thì cht lng cho vay tt. Do đó, đây là ch tiêu quan trng
đ đánh giá cht lng cho vay ca các NHTM:
D n quá hn
T l n quá hn =
Tng d n tín dng
T l n quá hn cao phn ánh nguy c mt vn ca ngân hàng, đng thi là nguy
c gim thu nhp ca ngân hàng, thm chí có th dn đn nguy c mt kh nng thanh
khon nu t l này quá cao. Vì vy, khi ngân hàng có t l n quá hn quá cao s
đc đánh giá là cht lng cho vay thp. Tuy nhiên, khi ngân hàng có t l này thp
thì cng cha th kt lun là cht lng cho vay là tt. Ta vn phi kt hp vi các ch
tiêu khác đ đánh giá cht lng cho vay khách hàng ca ngân hàng. Vì khi t l này
thp, có th ngân hàng đang theo đui chính sách cho vay an toàn, ít ri ro vi khách
hàng nên không m rng cho vay nhiu vi loi hình này nên t l tng trng d n
và doanh s s thp.
Nhìn chung, các nguyên nhân trên đu đánh giá đc khi t l n quá hn các cao
thì cht lng tín dng ca ngân hàng đng nhiên là thp.
T l n xu :
N xu trong cho vay
T l n xu =
Tng d n cho vay
Thang Long University Library
15
N xu (hay là n có vn đ, n không lành mnh, n khó đòi và n không th
đòi) là khon n mang đc trng sau:
Khách hàng không th thc hin ngha v tr n đi vi ngân hàng khi các
cam kt v cho vay ht hn.
Tình hình tài chính ca khách hàng đang có chiu hng xu dn ti có kh
nng ngân hàng không th thu hi đc c vn và lãi.
Tài sn đm bo (th chp, cm c, bo lãnh) đc đánh giá là giá tr phát mãi
không đ trang tri n gc và lãi.
Theo quyt đnh s 18/2007/Q-NHNN ngày 25/4/2007, n xu ca TCTD bao
gm các nhóm n: Nhóm n di tiêu chun, nhóm n nghi ng, nhóm n có kh
nng mt vn.
Vòng quay vn tín ếng:
Doanh s thu n
Vòng quay vn tín dng = x 100%
D n cho vay
Ch tiêu này phn ánh tc đ luân chuyn vn nhanh hay chm, ngha là mt đng
vn ca ngân hàng cho vay đc bao nhiêu ln trong nm. S vòng quay càng ln
chng t ngun vn ca ngân hàng luân chuyn nhanh, s dng vn hiu qu. ây là
mt ch tiêu mà các NHTM thng tính toán hàng nm đ đánh giá kh nng t chc
qun lý vn cho vay và cht lng cho vay trong vic đáp ng nhu cu khách hàng.
Nu vòng quay vn càng ln thì ngân hàng s có s vn ln và t đó mà thu lãi đc
t vn vay cng cao hn. iu này đng ngha vi vic s dng vn hiu qu hn.
Kh nng quay vòng vn tín dng càng nhanh, ngân hàng càng có th đáp ng đc
nhiu và kp thi nhu cu cho vay khách hàng có nhu cu v vn. Do vy, ch tiêu này
càng cao kt hp vi các ch tiêu khác dn đn cht lng cho vay ca ngân hàng tt.
Hiu sut s dng vn:
Hiu sut s dng vn đc tính theo công thc sau:
Hiu sut s dng vn = D n cho vay / Tng ngun vn huy đng
Hiu sut s dng vn ca ngân hàng cho bit c mt đng vn huy đng đc,
ngân hàng s s dng bao nhiêu đ cho vay. (ý ngha ca ch tiêu)Hiu sut s dng
vn càng cao, th hin ngân hàng càng quan tâm và u tiên cho vay đi vi các khách
hàng ca mình. Mt khác, nu t l này quá cao thì ri ro cho ngân hàng cng theo đó
mà tng lên. Vì vy, vic m rng d n cho vay cn có các bin pháp kim tra, giám
sát, thm đnh, qun lý cht ch, phi hp đng b gia các phòng ban liên quan đ
hn ch ri ro cho ngân hàng , duy trì và nâng cao hiu qu cho vay ca ngân hàng.
T l li nhun t hot đng cho vay : đc tính theo công thc sau: