Phân tích tài chính và kinh tế xã hội dự án xây dựng (môn học quản lý dự án)

8/14/2013 QUẢN LÝ DỰ ÁN 1
Chương 7
PHÂN TÍCH KINH TẾ, TÀI CHÍNH VÀ PHÂN
TÍCH RỦI RO CỦA DỰ ÁN
Nộidungchương7 :
7.1.ÝNGHĨACỦAVIỆCPHÂNTÍCH ĐÁNHGIÁDỰÁN
7.2.PHÂNTÍCHTÀICHÍNH
7.3.PHÂNTÍCHKINHTẾ-XÃHỘI
7. 4. QUẢN LÝ RỦIRO CỦA DỰ ÁN
8/14/2013 QUẢN LÝ DỰ ÁN 2
7.1.ÝNGHĨACỦAVIỆCPHÂNTÍCH ĐÁNHGIÁDỰÁN
Để lựachọn ñượcPAtốiưuchomộtDA ĐTXDCTngườita
cóthể dùng3loạiP.tíchlà: (1)phântíchKT-kỹthuật;(2)
phântíchTC;(3)vàphântíchKT-xãhội
*SaukhicácPAK.thuật ñược ñề xuất,P.tíchK.thuậtgiúp
ngườitalựachọn ñượccácPAH.lý => Thôngqua phântích
KT-kỹthuật sẽ sosánh,lựachọn ñượcPAtốiưu(ví dụ PP:
Chỉ tiêutổnghợpkhông ñơnvịño;Giátrị -giátrị sử dụng).
*Saukhi chọn ñượcPA tối ưu về
mặtK.tế K.thuật,thôngqua P.tích
Tài chính và P.tíchkinh tế -XH sẽ
ñánh giá ñược tính khả thi và tính
HQ củaPAtrên giác ñộ của Chủ
ñầutưhay củaQG.
8/14/2013 QUẢN LÝ DỰ ÁN 3
Đề xuất các phương án kỹ
thuật
Phương án tối ưu (hoặc một tập
hợp các phương án khả thi)
Dự án ñầu tư xây dựng công
trình

Phân tích kinh
tế -xã hội
Phân tích tài chính
Quyết ñịnh ñầu tư
Phân tích kinh tế -
kỹ thuật
Vị trí của các phân tích
8/14/2013 QUẢN LÝ DỰ ÁN 4
7. 2. PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH
1.Kháiniệm
P.tíchTCmộtDAĐTlàmột
q.trìnhchọnlọc,tìmhiểuvề
tươngquancủacácchỉ tiêuTC
và Đ.giátìnhhìnhTC củamột
DAĐTnhằmgiúpcácnhà ĐT
ñưaracácQĐĐ.tư cóHQ.
P.tíchTCdiễnratừbướclậpB.cáo ĐTXDCTcho ñếnkhi
ñưaCTvàoVH,nênP.tíchTCgiúpcácnhà ĐTdựtính ñược
chotươnglaikhicósựT.ñổivềT.nhậpvàCP ñể kịpthời
Đ.chỉnhvàrútK.nghiệm:BằngcáchdựtínhtrướccácPA
khácnhauvàL.chọn ñượcPAcụthể choDAcủamình
2.Mụcñích
7.2.1.Kháiniệm, mục ñích, nộidung
8/14/2013 QUẢN LÝ DỰ ÁN 5
3 . Những ND cơ bản của PT tài chính
a. XĐ tổng VĐT, cơ cấu các nguồn và loại vốn của DA
b. XĐ các dòng thu -chi của DA.
c. XĐ các chỉ tiêu HQ và lựa chọn PA.
d. P.tích ñộ an toàn về mặt TC (Độ nhậy, rủi ro).
PhântíchTCchobiếtquymô

ĐT,hiệuquảĐTvàantoàn
vềñầutư,giúpchonhà ĐT
QĐñầutưhaykhông, ñồng
thờicũnggiúpcácCQthẩm
ñịnhbiết ñượctínhthựcthi
củaDAvềphươngdiệnTC.
8/14/2013 QUẢN LÝ DỰ ÁN 6
7.2.2.Cácbướctínhtoán,sosánhphươngán
4. Xác ñịnh giá trị tương ñương của tiền tệ theo thời gian
3. Tính toán các chỉ tiêu thu, chi, hiệu số thu chi của các PA
2 XĐ thời kỳ tính toán của PA ñầu tư
 Trường hợp mua sắm máy móc
 Trường hợp XD các CT
S.sánhcácPA ñầutưtiếnhành ở bước
lậpBCvàlậpDA.Trongbướclậpbáo
cáo ĐTcácGĐtínhtoán ñơngiản,chỉ
chomộtnămñạidiện.Trongbướclập
DA, ñượctiếnhànhtheotrìnhtự:
1. XĐ số lượng các PA có thể ñưa vào so sánh
8/14/2013 QUẢN LÝ DỰ ÁN 7
5. Lựa chọn loại chỉ tiêu dùng làm chỉ tiêu HQ tổng hợp
6. XĐ tính ñáng giá của mỗi PA ñem ra so sánh
7. So sánh các PA theo chỉ tiêu HQ ñã lựa chọn
8. P.tích ñộ nhạy, ñộ an toàn và mức tin cậy của PA
9. Lựa chọn PA tốt nhất có tính ñến ñộ an toàn và tin cậy của kết
quả tính toán
NPV, NPV/V, IRR, B/C, Thv, …
8/14/2013 QUẢN LÝ DỰ ÁN 8
7.2.3.DòngtiềnvàK.năngT.toáncủaDAtrongP.tíchsauthuế
1. Khái niệm, nội dung của dòng tiền

2. P.pháp thể hiện các dòng tiền
Có thể sử dụng 2 PP là sơ ñồ và lập bảng
a.PPsơñồ là ñơngiảnvàtrựcquan,chỉ cóthể áp dụngcho
cácdòngtiền ñơngiản (chưatính ñếnthuế vàtrả lãivay)
b.PPlập bảng áp dụngchocácdòngtiềnphứctạp(tính ñến
thuế vàtrả lãivay)
8/14/2013 QUẢN LÝ DỰ ÁN 9
Cóthể córấtnhiềuphươngthứcthanhtoánnợvaynhư sau:
1.Vốngốcñượcthanhtoántoànbộmộtlầnvàocuốithời
hạnvay,tiềnlãi ñượctrả hàngnămhoặccũngtrả toànbộ
mộtlầnvàocuốithờihạn.
2.Vốngốcñượcbắtñầutrả dầnhàngnămsaumộtkhoảng
TGnhất ñịnhkểtừkhivayvốnbằngmộtlượngtiền ñã ấn
ñịnhtrướctrongKHthanhtoán ñã ñượcQĐtrongHĐ
còntiềnlãiphảitrả hàngnămñượcXĐtrêncơsởtiền
vốngốccònnợchuyểnsang.
3.Tiềntrả vốngốchàngnămdobên ñivaytựxác ñịnhtùy
theokhả năng,miễnsaotrả hếtnợtrongthờihạnñãấn
ñịnhcòntiềnlãivayphảitrả cũng ñượcxác ñịnhnhư
phươngthức2.
8/14/2013 QUẢN LÝ DỰ ÁN 10
Để phụcvụcôngtác ĐG ñộ antoànvềmặt
TC củaDAngườitalậpbảngtínhchỉ tiêu
Hệ số khả năngthanhtoán. Hệ số khả
năngthanhtoánmỗinămñượcXĐbằngtỷ
sốgiữalượngtiềncóthể dùng ñể thanhtoán
củanămñóchiachotổngtiềnphảitrả.Một
DA ñượccoilàantoànvềTCkhihệsốnày
luôn>1
Năm

thứ
Khấu
hao
Thu nhập
sau
thuế và lãi
Tổng khả năng
thanh toán
Tổng tiền
phải trả
Hệ số khả năng
thanh toán
[1] [2] [3]=[1+2] [4] [5]=[3/4]
1 4 1,82 5,82 2,4 2,43
2 4 1,82 5,82 7,4 0,79
3 4 2,17 6,17 6,9 0,89
4 4 2,52 6,52 6,4 1,02
5 4 2,87 6,87 5,9 1,16
6 4 7,42 11,42 4,4 2,6
8/14/2013 QUẢN LÝ DỰ ÁN 11
7.2.4. Đặc ñiểm phân tích tài chính của một số loại dự án
1. Các dự án XDCT công cộng
VìlàDAphụcvụcôngcộngnênthườngchỉ cóHQxéttừgóc ñộ
KT-xãhộivàítkhiHQnếuthuầntúyxéttừgóc ñộ tàichính.
VìmụctiêuXHhoá ĐT,Nhànước
cómộtsốchínhsách ưu ñãi ñể thu
hútcácnguồnvốntưnhân.CácDA
XDCTtheohìnhthứcBOT(cácCT
ñượcXDbằngnguồnvốntưnhân.
SaukhiXDxongCT ñược ñưavào

sử dụng,dodoanhnghiệpBOTthu
phí. Đếnkhitiềnthutừphí ñủñể bồi
hoànvốnĐTñảmbảomứclãinhất
ñịnh,CT ñượcbàngiaolạichoNN
8/14/2013 QUẢN LÝ DỰ ÁN 12
2. Các DA XDCT dân dụng và công nghiệp
GồmcácdựánXDkhuchungcư,xâydựngVP(ñể bánhoặc
chothuê);cácdựánXDkhu ñôthị hoặc/vàhạtầngKTkhu
ñôthị,khuCN;cácdựánXDkhunghỉ dưỡng,khugiảitrí,
vuichơi,…
8/14/2013 QUẢN LÝ DỰ ÁN 13
Đặc ñiểm về dòng tiền
* Dòng chi
v Vốn ñầu tư xây dựng ban ñầu
v Chi phí khai thác công trình hàng năm:
• Chiphíduytu,bảodưỡngcácCTXDcủaDAchưabán
hoặcchothuê,thuêmuahết.
• C.phíduytu,bảodưỡng,sửachữahạtầngcơsởhàngnăm.
• C.phíchobanQLCTtronggiai ñoạn ñưavàoKTS.dụng.
• C.phíchocácHĐKDdịchvụbấtñộngsảnhàngnăm.
• Chiphítrả lãivayvàmộtsốkhoảnchiphíkhác.
8/14/2013 QUẢN LÝ DỰ ÁN 14
DòngthucủaDAloạinàylàtiềnbánhoặcchothuê,thuêmua
CTXDcủaDAhàngnăm.
Trongmộtsốtrườnghợp,vìVĐTban ñầuquálớn,CĐTñược
phéphuy ñộngvốntừkháchhàngthôngquaH.Thứckhách
hàng ứngmộtphầntiềnmua(hoặcthuê)CTsảnphẩmngaykhi
DAcó ñủ căncứpháplý ñể thựchiệntriểnkhaiXD.
* Dòng thu
8/14/2013 QUẢN LÝ DỰ ÁN 15

7. 3. PHÂN TÍCH KINH TẾ -XÃ HỘI
5.3.1. Những khái niệm và vấn ñề chung
1. Sự cần thiết của PT kinh tế -XD
Phântíchkinhtế-xãhộilà ñánhgiádựánxuấtpháttừlợiích
củatoànbộnềnkinhtếquốcdânvàXH
a. TrongnềnKTthị trường,chủ trương ĐTlàdocácDNtự
QĐxuấtpháttừlợiíchtrựctiếpcủaDN,nhưngkhôngtrái
vớiluậtphápvàphùhợpvớiñườnglốiPTkinhtế-XH
chungcủañấtnước.
b. PTkinhtế-XHcủanhà ĐTlàcăncứchủ yếu ñể thuyết
phụcNN,cácCQcóthẩmquyềnchấpthuậnDA,cácngân
hàngchovayvốn, ñịaphương ủnghộCĐTthựchiệnDA.
8/14/2013 QUẢN LÝ DỰ ÁN 16
c. ĐốivớiNN,phântíchKT-XHlàcăncứchủ yếu ñể xét
duyệt ñể cấpgiấyphép ĐT.
d. Đốivớicáctổchứcviệntrợ DA,phântíchKT-XHlàcăncứ
ñể họ chấpthuậnviệntrợ
(việntrợ nhân ñạochocácmục
ñíchXH,choviệcbảovệMT).
e. ĐốivớicácDAphụcvụlợiíchC.cộngchoNNtrựctiếpbỏ
vốnthìPTkinhtế-XH ñóngvaitròchủ yếutrongDA,(ở
nướctakháphổ biến loạiDA này).
8/14/2013 QUẢN LÝ DỰ ÁN 17
 PTtàichính ñứngtrêngiác ñộ vimô,cònPTkinhtế-XH
ñứngtrêngiác ñộ vĩ mô ñể xemxétVĐ.
 PTtàichínhlấymụctiêutốiñahóalợinhuậnkếthợpvớian
toànKDlàchính,cònPTkinhtế-XHlấymụctiêutốiña
hóalợiíchKT-XHlàxuấtphát ñiểm ñể xemxétvấnñể.
2 Sự khác nhau giữa phân tích TC và PT kinh tế -xã hội
a. Về quan ñiểm và mục ñích

8/14/2013 QUẢN LÝ DỰ ÁN 18
b. Về phương pháp tính toán
 Khitínhtoáncácchỉ tiêutĩnhvàcácchỉ tiêu ñộng(như
NPV,IRR,B/C)trongphântíchKT-XHdùnggiákinhtế
(giáthamkhảo-ReferencePrice,haygiá ẩnhoặcgiáquy
chiếu-ShadowPrice).
 TrongPTtàichínhdùnggíathị trườnglàchủ yếu,còntrong
phântíchKT-XHthườngdùnggiáthờicơ
(Chi phícơ hội-
OpportunityCost), ñólàgiátrị củamộtcáigì ñómàXH
phảibỏkhiphảichấpnhậnmộtQĐnào ñócủaDAĐT.
8/14/2013 QUẢN LÝ DỰ ÁN 19
v Mộtsốquanniệm:khiPTtàichính,thuế làmộtkhoảnchiphí
ñốivớiCĐT,nhưngkhiPTkinhtế-XHnólạikhông ñượccoi
làthunhậpcủaNhànước.Khoảntrợ cấpcủaNhànước ñối
vớiDA ñượccoilàmộtkhoảnthukhiPTtàichính,nhưng
phảicoilàmộtkhoảnchikhiPTkinhtế-XHv.v,…
v CácphươngphápápdụngkhiPTkinhtế-XHphứctạpvà ña
dạnghơnsovớiPTtàichính.
8/14/2013 QUẢN LÝ DỰ ÁN 20
KhiPTtàichính,phântíchKT-XHcũngsửdụngnhómchỉ tiêu
tĩnhvànhómchỉ tiêu ñộng,nhưngchohaitrườnghợp:
 KhiDADTlàcủacácDNkinhdoanhnhằmthulợinhuận.
 KhiDADTlàDAphụcvụlợiíchC.cộngmànguồnvốndo
ngânsáchNNcấp.Trongtrườnghợpnàyngườitathường
dùngPPsosánhkhicóDAvàkhikhôngcóDA(Phươngpháp
nàykhiPTtàichínhhầunhư không ñượcápdụng).
ViệcXĐcáctrị số lợiíchvàCPkhiPTkinhtế-XHthườngkhó
khănhơnsovớikhiPTtàichính,vìkhiPTkinhtế-XHnhữnglợi
íchvôhìnhvàkhó ñịnhlượnghơnsovớikhiPTtàichính.

8/14/2013 QUẢN LÝ DỰ ÁN 21
3. KN về CP, lợi ích, hiệu quả KT -XH và chỉ tiêu T.toán
a.Kháiniệm
*Chiphíkinhtế-xãhội:
Lànhữngchitiêu,tổnthấtmàNN,XHchịu,thườnglà:
§ TNTNdànhchoDA(cóthể hiểu ñâylàmộtloạichiphíthời
cơ). Để bồihoànlạiCPnàyDNthườngphảinộpthuế TN.
§ CáccơsởhạtầngKTvàVHXHtrựctiếphaygiántiếpPVcho
DA. Để bồihoàncácDNphảinộpthuế SDcơsởHT.
§ LLlao ñộngnghề nghiệpmàNN ñã ñàotạo,DAsửdụng. Để
bồihoàn ñúngracácDNcònphảinộpthuế cho ĐTnhânlực.
§ ChiphíquảnlýchungcủaNhànước
§ CáctổnthấtvềKT,XHvàMTmàNhànướcvànhândân ñịa
phươngXDCTphảigánhchịukhithựchiệnDA.
§ CácCPvềtổnthấtKT-XH(cóthể khôngtínhchínhxác ñược).
8/14/2013 QUẢN LÝ DỰ ÁN 22
*Lợiíchvàhiệuquả kinhtế-xãhội
LàloạilợiíchvềKTvàXH ñượcxéttheogiác ñộ vĩ môcủa
toànbộnềnKTQDvàtoànXH.
 CầnphânbiệtlợiíchKT-XHcóbaogồmvàkhôngbao
gồmlợiíchcủaDN;
 CónhữnglợiíchKT-XHcóthểñịnhlượng ñược…nhưng
cũngcó trường hợpkhó tínhtoánlượnghóa ñược.
Lợiíchkinhtế-xãhộiphứctạphơnlợiíchtàichínhkhông
nhữngvềchủngloạilợiíchmàcònvềtínhthay ñổicủalợiích
theothờigianvàtheo từngquốcgia.
8/14/2013 QUẢN LÝ DỰ ÁN 23
b. Phân loại các chỉ tiêu lợi ích kinh tế xã hội
b1.Phânloạitheobảnchấtcácchỉ tiêu
Cácchỉ tiêulợiíchKT-XHvềthựcchấtluônluônbaohàmtổng

hợp ñồngthờihaimặtKTvàXH.Tuynhiên,ngườitacóthể
phânbiệttương ñốihai nàycủacácchỉ tiêunhư sau:
 Các chỉ tiêu KT cho toàn bộ nền KTQD và toàn XH
 Các chỉ tiêu lợi ích về mặt XH
8/14/2013 QUẢN LÝ DỰ ÁN 24
b2.P.loạichỉ tiêutheomứcñộ phátsinhtrựctiếpvàgiántiếp
v Cáclợiíchphátsinhtrựctiếptừdựán
v Cáclợiíchphátsinhgiántiếp,baogồm:
 CácL.ích phátsinh ở cácngànhSXcácyếutốñầuvào
củaDA. VídụvớiDAĐTchoSXcơkhíthì => lợiích
củangànhnănglượng,luyệnkim,chế tạomáyv.v…
 Cáclợiíchphátsinhgiántiếp ở cácngànhSXcóliên
quan ñếnSP ñầuracủaDA;
 CáclợiíchphátsinhgiántiếptừlợiíchKTchuyển
thànhlợiíchXH,và  lợiíchXHchuyểnthànhlợi
íchKT.
8/14/2013 QUẢN LÝ DỰ ÁN 25
4. Một số phương pháp xác ñịnh suất chiết khấu xã hội
SuấtchiếtkhấuXHdùng ñể tínhchuyểncáckhoảnlợiíchvàchi
phíKT-XHcủaDAvềcùngmộtmặtbằngTG. Về nguyêntắc, nó
ñượctínhdựatrênchiphíXHcủaviệcsửdụngVĐT.
a. Đối với dự án vay vốn trong nước
Do việc ưu ñãi ñối với các DAĐT trong nước ñể hạ
thấp suất chiết khấu xã hội:
i
s
= (1-p
d
).i
w

Trong ñó:
i
w
-lãi suất thực tế trên thị trường vốn quốc tế;
p
d
mức ñộ ưu ñãi cho các dự án trong nước.