hoàn thiện công tác kế toán tiêu thụ thành phẩm và xác định kết quả tiêu thụ tại công ty tnhh mtv xi măng vicem điệp

B GIÁO DC ÀO TO
TRNGăI HCăTHNGăLONG
o0o






KHÓA LUN TT NGHIP

 TÀI:
HOÀN THIN CÔNG TÁC K TOÁN TIÊU TH
THÀNH PHMăVẨăXÁCăNH KT QU TIÊU TH TI
CÔNG TY TNHH MTV XIăMNG VICEMăTAMăIP





SINH VIÊN THC HIN :ăTRNGăTH HNG NHUNG
MÃ SINH VIÊN : A15960
CHUYÊN NGÀNH : K TOÁN






HÀ NI - 2014
B GIÁO DC ÀO TO

TRNGăI HCăTHNGăLONG
o0o





KHÓA LUN TT NGHIP



 TÀI:
HOÀN THIN CÔNG TÁC K TOÁN TIÊU TH
THÀNH THMăVẨăXÁCăNH KT QU TIÊU TH TI
CÔNG TY TNHH MTV XIăMNGăVICEMăTAMăIP



Giáoăviênăhng dn :ăTh.SăƠoăDiu Hng
Sinh viên thc hin :ăTrngăTh Hng Nhung
Mã sinh viên : A15960
Chuyên ngành : K toán




HÀ NI - 2014
Thang Long University Library
LI CMăN
Trong quá trình thc hin bài khóa lun này, em đư nhn đc s đng viên,

giúp đ tn tình t nhiu phía.
Em xin bày t lòng cm n sâu sc nht ti các thy cô giáo trng i hc
Thng Long và đc bit là Th.S ào Diu Hng, cùng các bác, các cô chú, anh ch trong
công ty TNHH MTV xi mng Vicem Tam ip đư tn tình giúp đ đ em có th hoàn
thành bài khóa lun tt nghip này.
Thông qua bài khóa lun, em mun gi li cm n chân thành nht ti các thy
cô ging dy ti trng i hc Thng long đư luôn nhit huyt vi ngh, quan tâm,
chia s và truyn đt nhng kin thc b ích cho chúng em, giúp chúng em có mt nn
tng kin thc cng nh k nng quan trng đ bc tip trên con đng s nghip
trong tng lai.
Em xin chân thành cm n!

LIăCAMăOAN

Tôi xin cam đoan khoá lun này là công trình nghiên cu ca bn thân, các s
liu trình bày trong khoá lun có ngun gc rõ ràng, tuân th đúng nguyên tc.
Kt qu trình bày trong khoá lun thu thp đc trong quá trình nghiên cu là
trung thc, cha tng đc ai công b trc đây.


Hà Ni, tháng 7 nm 2014
Sinh viên
Trng Th Hng Nhung

Thang Long University Library
MC LC
CHNGă1:
CăS LÝ LUN V CÔNG TÁC K TOÁN TIÊU TH THÀNH
PHM
VẨăXÁCăNH KT QU TIÊU TH TI CÁC DOANH NGHIP SN
XUT 1
1.1. S cn thit ca ca công tác k toán tiêu th thành phm và xác đnh kt
qu tiêu th 1
1.1.1. c đim ca thành phm 1
1.1.2. c đim tiêu th thành phm và xác đnh kt qu tiêu th trong doanh
nghip sn xut 2
1.1.3. Ý ngha và nhim v ca k toán tiêu th thành phm và xác đnh kt
qu tiêu th 3
1.1.4. Mt s khái nim c bn có liên quan đn công tác k toán tiêu th thành
phm và xác đnh kt qu tiêu th 5
1.2. Ni dung công tác k toán tiêu th thành phm 6
1.2.1. Các phng thc tiêu th thành phm 6
1.2.2. Chng t và tài khon s dng 7
1.2.3. K toán tiêu th thành phm trong doanh nghip hch toán hàng tn kho
thỀo phng pháp kê khai thng xuyên 11
1.2.3.1. Phng thc tiêu th trc tip 11
1.2.3.2. Phng thc tiêu th theo hình thc gi bán 12
1.2.3.4. Phng thc bán hàng tr góp 13

1.2.4. K toán tiêu th thành phm trong các doanh nghip hch toán hàng tn
kho thỀo phng pháp kim kê đnh k 14
1.2.5. K toán xác đnh giá vn hàng bán 15
1.2.5.1. Phng pháp tính giá thc t đích danh 15
1.2.5.2. Phng pháp bình quân c k d tr 15
1.2.5.3. Phng pháp bình quân sau mi ln nhp 16
1.2.5.4. Phng pháp nhp trc xut trc (FIFO) 16
1.2.5.5. Phng pháp nhp sau xut trc (LIFO) 17
1.2.6. K toán các khon gim tr doanh thu 17
1.3. Ni dung công tác k toánăxácăđnh kt qu tiêu th 17
1.3.1. K toán chi phí bán hàng 17
1.3.2. K toán chi phí qun lý doanh nghip 19
1.3.3. K toán xác đnh kt qu tiêu th 21
1.4. H thng s k toán s dng trong công tác k toán tiêu th thành phm và
xácăđnh kt qu tiêu th 22
1.4.1. Hình thc Nht ký chung 22
1.4.2. Hình thc Nht ký - S cái 23
1.4.3. Hình thc Chng t - Ghi s 24
1.4.4. Hình thc Nht ký - Chng t 25
1.4.5. Hình thc k toán trên máy vi tính 26
CHNGă 2:
THC TRNG CÔNG TÁC K TOÁN TIÊU TH THÀNH
PHM VÀ
XÁCăNH KT QU TIÊU TH TI CÔNG TY TNHH MTV XI
MNGăVICEMăTAMăIP 28
2.1. Khái quát chung v công ty XiămngăVicemăTamăip 28
2.1.1. Quá trình hình thành và phát trin ca công ty Xi Mng VicỀm Tam ip
28
2.1.2. c đim hot đng sn xut kinh doanh 29
2.1.3. c đim t chc b máy qun lý ti công ty xi mng VicỀm Tam ip . 30

2.1.5. c đim t chc công tác k toán 36
2.2. Thc trng công tác k toán tiêu th thành phm ti công ty Xiă mngă
VicemăTamăip 37
2.2.1. Các phng thc tiêu th thành phm ti công ty 37
2 2.1.1. Bán hàng qua kho theo hình thc giao hàng trc tip 37
2.2.1.2. Bán qua kho theo phng thc chuyn hàng 37
2.2.2. K toán chi tit tiêu th thành phm 37
2.2.2.1. K toán doanh thu bán hàng 37
2.2.2.2. K toán giá vn hàng bán 47
2.2.2.3. K toán các khon gim tr doanh thu 47
2.2.3. K toán tng hp tiêu th 53
2.3. Thc trng công tác k toánăxácăđnh kt qu tiêu th 60
2.3.1. K toán chi phí bán hàng 60
2.3.2 K toán chi phí qun lý doanh nghip 60
2.3.3. K toán xác đnh kt qu tiêu th 71
CHNGă 3:
MT S KIN NGH NHM HOÀN THIN CÔNG TÁC K
TOÁN 74
TIÊU TH THÀNH PHMăVẨăXÁCăNH KT QU TIÊU TH TI 74
CỌNGăTYăTNHHăMTVăXIăMNGăVICEMăTAMăIP 74
3.1. Nhn xét v công tác tiêu th thành phmăvƠăxácăđnh kt qu tiêu th ti
côngătyăxiămngăVicemăTamăip 74
3.1.1. Nhn xét chung 74
3.1.1.1. Thun li 74
3.1.1.2. Khó khn 74
Thang Long University Library
3.1.2. Nhn xét v công tác k toán tiêu th và xác đnh kt qu tiêu th ti công
ty xi mng VicỀm Tam ip 75
3.1.2.1. Nhng u đim 75
3.1.2.2. Nhng nhc đim 77

3.2. Yêu cu và nguyên tc hoàn thin công tác k toán tiêu th thành phm và
xácăđnh kt qu tiêu th tiăcôngătyăVicemăTamăip 77
3.2.1. Yêu cu 77
3.2.2. Nguyên tc hoàn thin 77
3.3. Mt s ý kin góp phn hoàn thin công tác tiêu th vƠăxácăđnh kt qu
tiêu th tiăcôngătyăxiămngăVicemăTamăip 78
KT LUN

DANH MC VIT TT

Ký hiu vit tt
Tênăđyăđ
CKTM
CP QLDN
DT
GVHB
HTC
MTV
TNHH
TP

Chit khu thng mi
Chi phí qun lý doanh nghip
Doanh thu
Giá vn hàng bán
Hot đng tài chính
Mt thành viên

Trách nhim hu hn
Thành phm
Thang Long University Library
DANH MC CÁC BNG BIU, HÌNH V,ă TH, CÔNG THC
Trang
Biuă2.1.ăHóaăđnăGTGT 39
Biu 2.2. Phiu xut kho 40
Biu 2.3. Phiu thu 41
Biu 2.4. Giy báo có ca Ngân hàng 42
Biu 2.5. S chi tit doanh thu bán hàng 43
Biu 2.6. Bng tng hp doanh thu bán hàng 44
Biu 2.7. S chi tit thanh toán viăngi mua 45
Biu 2.8. Bng tng hp chi tit công n 46
Biu 2.9. S chi tit giá vn hàng bán 49
Biu 2.10. Bng tng hp giá vn hàng bán 50
Biu 2.11. S chi tit thành phm 51
Biu 2.12. Bng tng hp nhp- xut- tn thành phm 52
Biu 2.13. S nht ký chung 54
Biu 2.14. S cái tài khon 155 - Thành phm 56
Biu 2.15. S cái tài khon 632 - Giá vn hàng bán 57
Biuă2.18.ăHóaăđnăGTGTătinăđin 61
Biu 2.19. Phiu chi 62
Biu 2.20. Bng tính và phân b khu hao tài sn c đnh 63
Biu 2.21. BngătínhălngăvƠăcácăkhonătríchătheoălng 64
Biu 2.22. Bng phân b tinălngăvƠăbo him xã hi 65
Biu 2.23. S chi tit chi phí bán hàng 66
Biu 2.24. S chi tit chi phí qun lý doanh nghip 67
Biu 2.25. S nht ký chung 68
Biu 2.26. S cái TK 641 - Chi phí bán hàng 69
Biu 2.27. S cái TK 642 - Chi phí qun lý doanh nghip 70

Biu 2.28. S cái TK 911 - Xácăđnh kt qu kinh doanh 72
Biu 2.29. S cái TK 421 - Li nhunăchaăphơnăphiănmănay 73
Biu 3.1. S chi tit gim tr doanh thu - XiămngăPCBă30 80
Biu 3.2. S chi tit gim tr doanh thu - XiămngăPCBă40 81
Biu 3.3. S cái TK 511 - Doanh thu bán hàng và cung cp dch v 82
Biu 3.4. S cái TK 521 - Chit khuăthngămi 83
Săđ 1.1: K toán tiêu th thành phmătheoăphngăthc tiêu th trc tip 11
Săđ 1.2: K toán tiêu th thành phmătheoăphngăthc gi bán 12
Săđ 1.3: K toán tiêu th thành phm (tiăbênăgiaoăđi lý) 12
Săđ 1.5: K toán tiêu th thành phmătheoăphngăthc tr góp 13
Săđ 1.6: K toán tiêu th thành phmătheoăphngăphápăKKK 14
Săđ 1.7: K toán các khon gim tr doanh thu 17
Săđ 1.8: K toán chi phí bán hàng 19
Săđ 1.9: K toán chi phí qun lý doanh nghip 21
Săđ 1.10: K toánăxácăđnh kt qu tiêu th 22
Săđ 1.11: Trình t ghi s k toán theo hình thc Nht ký chung 23
Săđ 1.12: Trình t ghi s theo hình thc Nht ký- S cái 24
Săđ 1.13: Trình t ghi s theo hình thc Chng t- Ghi s 25
Săđ 1.14: Trình t ghi s theo hình thc Nht ký- Chng t 26
Săđ 1.15: Trình t ghi s k toán theo hình thc k toán trên máy tính 27
Săđ 2.2: T chc b máy qun lý ca công ty 31
Săđ 2.3: T chc b máy k toán ca công ty 35
xiămngăVicemăTamăip 35

Thang Long University Library
LI M U
Trong nn kinh t th trng hin nay, mc tiêu sn xut kinh doanh ca các
doanh nghip là đáp ng tt nhu cu th trng và giành li nhun cao nht. Nói mt cách
khác, các doanh nghip cn gii quyt tt mi quan h gia đu ra và đu vào, gia sn
xut và tiêu th. Mun thc hin tt điu đó, doanh nghip phi hoch toán chính xác, đy
đ và kp thi các chi phí sn xut đư b ra. Trên c s đó, tìm ra các gii pháp h giá
thành sn phm giúp cho công tác tiêu th tt hn và kp thi hn. Nhim v đó đòi hi
các doanh nghip không ch đu t sn xut nhm cho ra đi nhng sn phm có cht
lng tt, đ sc cnh tranh trên th trng mà còn có nhim v t chc tiêu th s sn
phm đó.
Vi đc đim là mt doanh nghip sn xut, công ty TNHH MTV xi mng Vicem
Tam ip ngay t nhng nm đu thành lp đư luôn đ cao mi quan h mt thit gia
sn xut và tiêu th.
Nhn thc rõ vn đ trên, nên trong thi gian thc tp ti công ty TNHH MTV xi
mng Vicem Tam ip em đư thy đc tm quan trng cng nh nhng tn ti bt cp
trong công tác k toán tiêu th thành phm và xác đnh kt qu tiêu th ti công ty. Vì
vy, em đư chn đ tài khoá lun tt nghip là: ắăHoƠnăthinăcôngătácăkătoánătiêuăthă

thƠnhăphmăvƠăxácăđnhăktăquătiêuăthătiăcôngătyăTNHHăMTVăxi mngăVicemă
TamăipẰ.
Xét trong đ tài nghiên cu, mc đích nghiên cu là vn dng lý lun v hch toán
k toán đư đc hc trong trng vào hot đng thc t trong công tác k toán tiêu th
thành phm và xác đnh kt qu tiêu th ti công ty TNHH MTV xi mng Vicem Tam
ip. Khoá lun này, em xin đc trình bày ni dung nh sau:
Kt cu khoá lun ngoài li m đu, danh mc bng biu, s đ gm ba chng:
Chng 1: C s lý lun v công tác k toán tiêu th thành phm và xác đnh kt
qu tiêu th ti các doanh nghip sn xut.
Chng 2: Thc trng công tác k toán tiêu th thành phm và xác đnh kt qu
tiêu th ti công ty TNHH MTV xi mng Vicem Tam ip.
Chng 3: Mt s kin ngh nhm hoàn thin công tác k toán tiêu th thành phm
và xác đnh kt qu tiêu th ti công ty TNHH MTV xi mng Vicem Tam ip.
 i tng nghiên cu: Công tác k toán tiêu th thành phm và xác đnh kt
qu tiêu th ti công ty TNHH MTV xi mng Vicem Tam ip.
 Phm vi nghiên cu: Công tác k toán tiêu th thành phm và xác đnh kt
qu tiêu th ti công ty TNHH MTV xi mng Vicem Tam ip trong tháng 6 nm 2013.
 Mc tiêu nghiên cu: Tìm hiu và phân tích thc trng, đng thi đa ra
gii pháp v mt lý lun đi vi công tác k toán tiêu th thành phm và xác đnh kt qu
tiêu th ti công ty TNHH MTV xi mng Vicem Tam ip.
 Phng pháp nghiên cu: Thng kê và phân tích s liu thu nhp đc
trong quá trình thc tp, các chng t k toán, s sách,…

Thang Long University Library

1
CHNGă1:
CăS LÝ LUN V CÔNG TÁC K TOÁN TIÊU TH THÀNH PHM
VẨăXÁCăNH KT QU TIÊU TH
TI CÁC DOANH NGHIP SN XUT
1.1. S cn thit ca ca công tác k toán tiêu th thành phm và xác đnh kt qu
tiêu th

1.1.1. c đim ca thành phm
T xa đn nay, sn xut luôn là hot đng ch yu trong các hot đng kinh t
ca con ngi, sn xut là quá trình làm ra sn phm đ s dng hay đ trao đi trong
thng mi. Ti các doanh nghip sn xut, sn phm ch yu bao gm thành phm và
bán thành phm do các đn v sn xut ra đ cung cp cho nhu cu tiêu dùng ca xã hi,
trong đó ch yu là thành phm.
Thành phm là sn phm đư đc ch to xong  giai đon ch bin cui cùng ca
quy trình công ngh trong doanh nghip, đc kim nghim đ tiêu chun k thut quy
đnh và đc vào nhp kho.
Ngoài ra, chúng ta cng cn phi lu ý đn mt khái nim na là bán thành phm.
Bán thành phm là sn phm cha tri qua giai đon ch bin cui cùng ca quy trình
công ngh trong doanh nghip nhng do yêu cu ca sn xut tiêu th mà nó đc nhp

kho thành phm và đc bán cho khách hàng, bán thành phm khi đó cng có ý ngha
nh thành phm. Vic hiu rõ hai khái nim trên s giúp doanh nghip trong công tác tp
hp chi phí sn xut đ tính đúng giá thành. T đó, đánh giá đc mc đ hoàn thành k
hoch ca đn v cng nh xác đnh chính xác kt qu tiêu th ca doanh nghip.
c đim ca thành phm:
Bt c loi thành phm nào ca doanh nghip cng đc biu hin qua hai mt, đó
là cht lng và s lng.
Mt s lng ca thành phm phn ánh quy mô ca thành phm mà doanh nghip
đư to ra, thng đc xác đnh bng các đn v đo lng nh: kg, lít, mét, cái, b,…
Mt cht lng ca thành phm phn ánh giá tr s dng ca thành phm và đc
xác đnh bng t l phn trm tt, xu hoc phm cht cp (loi 1, loi 2,…) ca thành
phm.
Trong quá trình sn xut, các doanh nghip cn phi chú ý tng nhanh s lng sn
phm sn xut, đa dng hoá sn phm. Có nh vy, thành phm ca doanh nghip mi

2
đc th trng chp nhn, có kh nng cnh tranh, góp phn đy nhanh doanh thu tiêu
th sn phm. Vì vy, trong qun lý và k toán thành phm phi đ cp ti c hai mt s
lng và cht lng.
Vic qun lý thành phm trong doanh nghip sn xut gn lin vi vic qun lý s
tn ti ca tng loi thành phm trong quá trình nhp, xut, tn kho da trên các ch tiêu
s lng, cht lng và giá tr. Thành phm là kt qu lao đng sáng to ca toàn b cán
b công nhân viên trong doanh nghip, vì vy cn phi đc đm bo an toàn đn ti đa,
tránh mi s ri ro nh hng ti tài sn, tin vn và thu nhp ca doanh nghip.
1.1.2. c đim tiêu th thành phm và xác đnh kt qu tiêu th trong doanh nghip
sn xut
- Tiêu th thành phm (hay bán hàng): Là giai đon tip theo ca quá trình sn
xut, là quá trình trao đi đ thc hin giá tr ca hàng hóa. Ti quá trình này, doanh
nghip chuyn hóa vn t hình thái hin vt sang hình thái tin và hình thái kt qu tiêu
th, đây là kt qu cui cùng ca hot đng sn xut kinh doanh. Quá trình trao đi có th

chia thành hai giai đon:
+ Giai đon 1: Doanh nghip sn xut sn phm cho khách hàng, giai đon này bên
bán cn c vào hp đng kinh t đư ký kt đ giao hàng cho ngi mua. Quy trình này
phn ánh mt mt quá trình vn đng ca hàng hóa nhng cha phn ánh đc kt qu
quá trình tiêu th vì cha có c s đm bo quá trình tiêu th đư hoàn tt.
+ Giai đon 2: Khách hàng thanh toán hoc chp nhn thanh toán tin hàng. ây là
giai đon hoàn tt ca quá trình tiêu th, là thi đim chuyn giao quyn s hu v sn
phm, dch v,…
Xét v mt hành vi, quá trình tiêu th phi có s tha mưn trao đi gia ngi mua
và ngi bán, ngi bán đng ý bán, ngi mua đng ý mua và chp nhn thanh
toán.
Xét v mt bn cht kinh t, bán hàng là quá trình có s thay đi v quyn s hu
hàng hóa. Sau khi bán hàng, ngi bán thu đc tin nhng mt quyn s hu còn ngi
mua mt tin đ có đc quyn s hu hàng hóa.
Ngoài thành phm là b phn ch yu, hàng đem tiêu th có th là hàng hóa, vt t
hay dch v cung cp đ tha mãn nhu cu cho khách hàng, đn v khác hoc ca cá nhân
trong và ngoài doanh nghip s đc coi là tiêu th ngoài.
Thang Long University Library

3
Trong trng hp dùng đ cung cp gia các đn v trong cùng mt tng công ty,
mt tp đoàn,… thì đc coi là tiêu th ni b.
- Kt qu tiêu th (kt qu bán hàng): Là phn chênh lch gia doanh thu thun và
tr giá vn ca sn phm bán ra, chi phí bán hàng, chi phí qun lý doanh nghip. Nu chi
phí kinh doanh trong k doanh nghip b ra và lng tin trong k doanh nghip đư thu >
chi phí thì kt qu tiêu th là lưi. Ngc li, nu doanh thu < chi phí thì kt qu tiêu th là
l. Vic xác đnh kt qu đc tin hành vào cui k hch toán nh cui tháng, cui nm
tu thuc vào đc đim sn xut kinh doanh ca doanh nghip. Khi xác đnh kt qu tiêu
th phi tuân th nguyên tc phù hp.

Kt qu
tiêu th
=
Doanh thu
thun
-
Giá vn
hàng bán
-
Chi phí bán hàng; Chi phí
qun lý doanh nghip
Kt qu tiêu th là mt trong nhng thông tin mà các nhà lưnh đo doanh nghip
quan tâm nht đ phân tích, đánh giá đ có hng đu t, sn xut kinh doanh đúng đn
và có hiu qu cao. Do vy, các ch doanh nghip thng đòi hi k toán cn phi thng
xuyên cp nht, cung cp thông tin v doanh thu, chi phí và kt qu tiêu th ca tng loi
sn phm.

1.1.3. Ý ngha và nhim v ca k toán tiêu th thành phm và xác đnh kt qu
tiêu th
ụăngha
i vi mi doanh nghip, đc bit là nhng doanh nghip sn xut, vic tiêu th
thành phm là vn đ sng còn quyt đnh s tn ti và phát trin ca mình. Tiêu th
thành phm s góp phn tng nhanh tc đ luân chuyn vn nói riêng và hiu qu s dng
vn nói chung, giúp tin hành tái sn xut m rng, nâng cao hiu qu s dng vn, đng
thi góp phn tho mưn nhu cu tiêu dùng ca xư hi.
Trong nn kinh t th trng, chc nng ca doanh nghip sn xut là sn xut
hàng hoá phc v nhu cu tiêu dùng bao gm các khâu cung ng, sn xut, tiêu th. Vì
vy, nhim v ca các doanh nghip không nhng có nhim v sn xut ra thành phm
mà còn phi t chc tiêu th đc sn phm trên th trng, nh th mi thc hin đy đ
chc nng ca mình. Trong quá trình luân chuyn vn, tiêu th là khâu gi v trí quan

trng trc tip thc hin nhim v kinh doanh ca doanh nghip, các khâu cung ng và
sn xut sn phm đu ph thuc vào vic sn phm có th tiêu th đc hay không. Vì
vy, có th nói tiêu th là c s đ bo toàn và phát trin vn kinh doanh, quyt đnh s
thành bi ca doanh nghip.

4
Do đó, tiêu th sn phm là mt nghip v rt quan trng đi vi hot đng ca
mi doanh nghip sn xut. Lng sn phm tiêu th là nhân t trc tip làm thay đi li
nhun ca doanh nghip, th hin sc mnh cnh tranh ca doanh nghip trên th trng,
là c s đ đánh giá trình đ t chc qun lý, hiu qu sn xut kinh doanh ca doanh
nghip.
Doanh thu tiêu th gián tip phn ánh trình đ t chc ca các khâu cung ng sn
xut cng nh công tác d tr, bo qun thành phm trong doanh nghip.
Kt qu tiêu th là mt ch tiêu tng hp đ phân tích, đánh giá các ch tiêu kinh t
tài chính ca doanh nghip nh c cu tiêu th, mc tiêu th, s vòng quay ca vn,…
Mt khác, nó cng gián tip phn ánh trình đ t chc ca các khâu cung ng sn xut
cng nh công tác d tr bo qun thành phm trong doanh nghip.
Qua nhng phân tích trên, có th thy công tác k toán tiêu th thành phm và xác
đnh kt qu tiêu th là nhng nghip v k toán rt quan trng và có ý ngha cao đi vi
s tn ti và phát trin ca mt doanh nghip.
Nhim v k toán
Do khâu tiêu th có ý ngha rt quan trng nên vic qun lý cht ch vic tiêu th
thành phm nói chung và k toán tiêu th thành phm nói riêng là rt cn thit.
K toán tiêu th là công c phc v đc lc cho công tác qun lý hot đng kinh
doanh, phn ánh mt cách khách quan và giám sát mt cách toàn din mi hot đng v
tiêu th thành phm ca doanh nghip. K toán có nhim v ghi chép, phn ánh kp thi,
chính xác các nghip v kinh t phát sinh, các ch tiêu liên quan đn quá trình tiêu th. 
đáp ng đc các yêu cu v k toán tiêu th thành phm và xác đnh kt qu tiêu th, k
toán phi thc hin tt nhng nhim v ch yu sau đây:
- T chc theo dõi, phn ánh chính xác, cht ch v tình hình hin có và s bin

đng ca tng loi thành phm v c hai mt s lng và cht lng. Phi có mt h
thng s sách k toán theo đúng yêu cu qun lý ca doanh nghip. Vào cui k, k toán
phi xác đnh chính xác tng doanh thu và tng chi phí trong k. T đó, xác đnh kt qu
tiêu th ca doanh nghip đ làm c s xác đnh kt qu kinh doanh cng nh thc hin
các ngha v đi vi nhà nc.
- Theo dõi, phn ánh và giám sát cht ch quá trình tiêu th, ghi chép đy đ các
khon chi phí bán hàng, chi phí qun lý doanh nghip cng nh doanh thu tiêu th.
Thang Long University Library

5
- Cung cp các thông tin kinh t cn thit cho các b phn liên quan, phân tích hiu
qu tiêu th đnh k đ t đó các nhà qun lý có th nm rõ tình hình hot đng kinh
doanh ca công ty.
Nhim v k toán tiêu th thành phm và xác đnh kt qu phi luôn gn lin vi
nhau, thc hin tt nhim v này s là tin đ cho nhim v kia thc hin và ngc li.

1.1.4. Mt s khái nim c bn có liên quan đn công tác k toán tiêu th thành phm
và xác đnh kt qu tiêu th
- Doanh thu bán hàng và cung cp dch v: Là tng giá tr các li ích kinh t
doanh nghip thu đc trong k k toán phát sinh t các hot đng sn xut kinh doanh
thông thng ca doanh nghip góp phn làm tng vn ch s hu. Theo chun mc k
toán s 14 ca Lut k toán doanh nghip, doanh thu bán hàng đc xác đnh khi tha
mưn đng thi tt c các điu kin sau:

+ Doanh nghip chuyn giao phn ln ri ro và li ích gn lin vi quyn s hu
sn phm.
+ Doanh nghip không còn nm gi quyn qun lý, quyn kim soát sn phm.
+ Doanh thu xác đnh tng đi chc chn.
+ Doanh nghip đư thu hay s thu đc li ích kinh t t vic bán hàng.
+ Xác đnh đc chi phí liên quan đn bán hàng.

- Doanh thu thun: Là s chênh lch gia doanh thu bán hàng vi các khon gim
giá hàng bán, chit khu thng mi, doanh thu hàng bán b tr li, thu tiêu th đc bit,
thu xut khu, thu GTGT theo phng pháp trc tip.
- Gim giá hàng bán: Là s tin gim tr cho khách hàng ngoài hóa đn hay hp
đng cung cp dch v do các nguyên nhân đc bit nh: hàng kém phm cht, không
đúng quy cách, giao hàng không đúng thi gian đa đim trong hp đng,
- Hàng bán b tr li: Là s hàng đư đc coi là tiêu th nhng b ngi mua t
chi, tr li do không tôn trng hp đng kinh t nh đư ký kt, hàng b kém, mt phm
cht, không đúng chng loi, quy cách,…
- Chit khuăthngă mi: Là khon doanh nghip gim trên giá niêm yt cho
khách hàng mua vi khi lng ln. Chit khu thng mi bao gm các khon chit
khu bt giá (là khon mà ngi bán gim tr cho ngi mua trên giá bán niêm yt vì
mua vi khi lng ln hàng hóa trong mt đt) và khon hi khu (là s tin ngi bán
thng cho ngi mua do trong mt khong thi gian nht đnh đư mua mt khi lng
ln hàng hóa).

6
1.2. Ni dung công tác k toán tiêu th thành phm
1.2.1. Các phng thc tiêu th thành phm
- Phngăthcătiêuăthătrcătip: Là phng thc giao hàng cho ngi mua trc
tip ti kho, ti các phân xng sn xut (không qua kho) ca doanh nghip. Sn phm
khi bàn giao cho khách hàng đc chính thc coi là tiêu th và đn v bán mt quyn s
hu v s hàng này.
- Phngăthc tiêu th theo hình thc gi bán: Theo phng thc này bên bán
chuyn hàng đi đ giao cho bên mua theo đa ch ghi trong hp đng. Hàng chuyn đi vn
thuc quyn s hu ca bên bán, ch khi nào ngi mua chp nhn (mt phn hay toàn
b) mi đc coi là tiêu th, bên bán mt quyn s hu v toàn b s hàng này.
- Phngăthc tiêu th thôngăquaăđi lý (ký gi): Là phng thc bên ch hàng
xut hàng giao cho bên nhn đi lý, ký gi đ bán và thanh toán thù lao bán hàng di
hình thc hoa hng đi lý. Bên đi lý s ghi nhn hoa hng đc hng vào doanh thu

tiêu th. Hoa hng đi lý có th đc tính trên tng giá thanh toán hay giá bán (không có
VAT) ca lng hàng tiêu th. Khi bên mua thông báo đư bán đc s hàng đó thì ti thi
đim đó k toán xác đnh là thi đim bán hàng.
- Phngă thc bán hàng tr góp: Theo phng thc này, khi giao hàng cho
ngi mua, thì lng hàng chuyn giao đc coi là tiêu th, ngi mua s thanh toán
ngay mt phn. S tin còn li ngi mua s tr dn và phi chu mt t l lãi sut nht
đnh. Thông thng s tin tr  các k bng nhau, trong đó bao gm mt phn doanh thu
gc và mt phn lãi sut tr chm.
- Phngăthc tiêu th ni b: Là vic s dng hàng hoá, sn phm gia đn v
chính vi đn v ph thuc hay gia các đn v thc thuc vi nhau hay trong cùng mt
tp đoàn, tng công ty, liên hip… Ngoài ra tiêu th ni b còn bao gm giá tr sn phm
hàng hoá, dch v xut tr lng, biu tng, qung cáo, tip th, xut dùng cho sn xut
kinh doanh.

- Phngăthc tiêu th theo hình thcăhƠngăđi hàng:  thun li cho hot
đng sn xut kinh doanh đng thi gii quyt lng hàng tn kho, nhiu doanh nghip
đư thc hin vic trao đi sn phm hàng hoá ca mình đ nhn các loi sn phm khác.
Sn phm khi bàn giao cho khách hàng đc chính thc coi là tiêu th và đn v xác đnh
doanh thu. Trong trng hp này, doanh nghip va là ngi bán hàng li va là ngi
mua hàng. Khi doanh nghip xut hàng đi trao đi và nhn hàng mi v, tr giá ca sn
phm nhn v do trao đi s tr thành hàng hoá ca đn v.
Thang Long University Library

7
1.2.2. Chng t và tài khon s dng
Chng t s dng:
- Phiu xut kho, phiu xut kiêm vn chuyn ni b,…
- Hóa đn GTGT
- Hóa đn bán hàng
- Chng t thanh toán: Phiu thu, giy báo có ca Ngân hàng,…

- Bng tng hp Nhp- Xut- Tn
- Các chng t khác có liên quan
Tài khon s dng:
- Tài khon 155- Thành phm: Dùng đ phn ánh toàn b giá tr thành phm, na
thành phm nhp, xut, tn kho theo giá thành thc t (giá thành công xng thc t).

N
TK 155 – Thành phm
Có
- Tr giá thc t ca thành phm nhp
kho.
- Kt chuyn tr giá thc t thành
phm tn kho cui k.
(p
2
KKK)
- Tr giá thc t thành phm xut kho.
- Kt chuyn tr giá thc t thành phm
tn kho đu k .
(p
2
KKK)
SD: Tr giá thc t thành phm tn
kho (đu k và cui k).


- TƠiăkhonă157- HƠngăgiăbán: Dùng đ phn ánh tr giá hàng hóa, thành phm
đư gi hoc chuyn đn cho khách hàng; Hàng hóa, thành phm gi bán đi lý, ký gi;
Hàng hoá, sn phm chuyn cho các đn v cp di hch toán ph thuc đ bán; Tr giá
dch v đư hoàn thành, bàn giao cho ngi đt hàng nhng cha đc chp nhn thanh

toán.



8
N
TK 157- Hàng gi bán
Có
- Giá vn sn phm, hàng hoá, lao v,
dch v gi bán.
- Giá vn sn phm, hàng hoá, lao v,
dch v đư đc khách hàng chp nhn
thanh toán.
- Giá tr hàng gi bán b t chi, tr li.

SD: Giá vn hàng gi bán cha đc
chp nhn (đu k, cui k).



- TƠiăkhonă511- Doanh thuăbánăhƠngăvƠăcungăcpădchăv: Tài khon này dùng
đ phn ánh doanh thu bán hàng và cung cp dch v ca doanh nghip trong mt k k
toán ca hot đng SXKD t các giao dch và các nghip v nh: Bán sn phm do doanh
nghip sn xut ra, bán hàng hoá mua vào và bán bt đng sn đu t; Cung cp dch v,
thc hin công vic đư tho thun theo hp đng trong mt k, hoc nhiu k k toán,
nh cung cp dch v vn ti, du lch, cho thuê TSC theo phng thc cho thuê hot
đng,

N
TK 511- Doanh thu bán hàng và cung cp dch v

Có
- S thu phi np (thu TTB, thu xut
khu, thu GTGT theo phng pháp trc
tip tính trên doanh s bán trong k).
- Chit khu thng mi, gim giá hàng
bán và doanh thu ca hàng bán b tr li.
- Kt chuyn doanh thu thun vào tài
khon xác đnh kt qu kinh doanh.
- Doanh thu bán sn phm, hàng hoá và cung
cp dch v ca doanh nghip thc hin trong
k k toán.

Tài khon 511 cui k không có s d và đc chi tit thành 6 tài khon cp 2:
- TK 5111 – Doanh thu bán hàng hoá.
- TK 5112 – Doanh thu bán các thành phm.
- TK 5113 – Doanh thu cung cp dch v.
- TK 5114 – Doanh thu tr cp, tr giá.
- TK 5117 – Doanh thu kinh doanh bt đng sn đu t
- TK 5118 – Doanh thu khác
Thang Long University Library

9
- TƠiăkhonă512- Doanh thu bán hƠngăniăb:ăTài khon này dùng đ phn ánh
doanh thu ca s sn phm, hàng hoá, dch v tiêu th trong ni b doanh nghip. Doanh
thu tiêu th ni b là li ích kinh t thu đc t vic bán hàng hoá, sn phm, cung cp
dch v ni b gia các đn v trc thuc hch toán ph thuc trong cùng mt công ty,
Tng công ty tính theo giá bán ni b.

- TƠiă khonă 521- Chită khuă thngă mi: Tài khon này dùng đ phn ánh
khon chit khu thng mi mà doanh nghip đư gim tr, hoc đư thanh toán cho ngi

mua hàng do vic ngi mua hàng đư mua hàng (Sn phm, hàng hoá), dch v vi khi
lng ln và theo tho thun bên bán s dành cho bên mua mt khon chit khu thng
mi (ư ghi trên hp đng kinh t mua bán hoc các cam kt mua, bán hàng).

N
TK 521 – Chit khu thng mi
Có
- S chit khu thng mi đư chp nhn
thanh toán cho khách hàng.

- Kt chuyn s chit khu thng mi vào
bên N TK 511- doanh thu bán hàng và cung
cp dch v và TK 512- Doanh thu bán hàng
ni b đ xác đnh doanh thu thun trong k
báo cáo.


- Tài khon 531- Hàng bán b tr li: Tài khon này dùng đ phn ánh giá tr ca
s sn phm, hàng hóa b khách hàng tr li do các nguyên nhân: Vi phm cam kt, vi
phm hp đng kinh t, hàng b kém, mt phm cht, không đúng chng loi, quy cách.
Giá tr ca hàng bán b tr li phn ánh trên tài khon này s điu chnh doanh thu bán
N
TK 512 – Doanh thu hàng bán ni b
Có
- Tr giá hàng bán tr li (theo giá tiêu th ni
b), khon gim giá hàng bán đư chp nhn
trên khi lng sn phm, hàng hoá, dch v
tiêu th ni b trong k, s thu TTB, s
thu GTGT theo phng pháp trc tip phi
np ca s h

2
tiêu th ni b.
- Kt chuyn doanh thu ni b thun vào tài
khon XKQ.
- Tng s doanh thu ni b ca đn v
thc hin trong k.


10
hàng thc t thc hin trong k kinh doanh đ tính doanh thu thun ca khi lng sn
phm, hàng hóa đư bán ra trong k báo cáo.

N
TK 531 – Hàng bán b tr li
Có
- Doanh thu ca s hàng đư tiêu th b tr
li, đư tr li cho ngi mua hoc tính tr
vào n phi thu ca khách hàng v s sn
phm hàng hoá đư bán ra.
- Kt chuyn toàn b doanh thu hàng bán b
tr li vào bên N TK 511- Doanh thu bán
hàng và cung cp cung cp dch v và TK
512- Doanh thu bán hàng ni b đ xác đnh
doanh thu thun trong k báo cáo.

- TƠiăkhonă532- GimăgiáăhƠngăbán: Tài khon này dùng đ phn ánh khon
gim giá hàng bán thc t phát sinh và vic x lý khon gim giá hàng bán trong k k
toán. Gim giá hàng bán là khon gim tr cho ngi mua do sn phm, hàng hoá kém,
mt phm cht hay không đúng quy cách theo quy đnh trong hp đng kinh t.

N
TK 532 – Gim giá hàng bán
Có
- Các khon gim giá hàng bán đư đc
chp thun cho ngi mua hàng do hàng
bán kém, mt phm cht hoc sai quy
cách,…
- Kt chuyn s gim giá hàng bán vào bên N
TK 511- Doanh thu bán hàng và cung cp cung
cp dch v và TK 512- Doanh thu bán hàng
ni b đ xác đnh doanh thu thun trong k
báo cáo.


- TƠiăkhonă632- GiáăvnăhƠngăbán:ăTài khon này dùng đ phn ánh tr giá vn
ca sn phm, hàng hóa, dch v, bt đng sn đu t; giá thành sn xut ca sn phm
xây lp (đi vi doanh nghip xây lp) bán trong k.
Ngoài ra, tài khon này còn dùng đ phn ánh các chi phí liên quan đn hot đng
kinh doanh bt đng sn đu t nh: Chi phí khu hao; chi phí sa cha; chi phí nghip
v cho thuê BS đu t theo phng thc cho thuê hot đng (Trng hp phát sinh
không ln); chi phí nhng bán, thanh lý BS đu t…

Thang Long University Library

11
1.2.3. K toán tiêu th thành phm trong doanh nghip hch toán hàng tn kho theo
phng pháp kê khai thng xuyên

Phng pháp kê khai thng xuyên là phng pháp theo dõi tình hình hin có,
bin đng tng, gim vt t, hàng hoá mt cách thng xuyên liên tc, phng pháp này

đc áp dng trong các doanh nghêp kinh doanh sn xut hay kinh doanh thng mi,
kinh doanh các mt hàng sn xut khác có giá tr ln, k thut cao.
1.2.3.1. Phng thc tiêu th trc tip


















N
TK 632 – Giá vn hàng bán
Có
- Tr giá vn ca thành phm, hàng
hoá, lao v, dch v đư cung cp theo
hoá đn.
- Tr giá vn ca hàng hoá xut bán
trong k hoc tr giá vn ca thành
phm tn kho đu k và sn xut trong

k, giá tr lao v, dch v đư hoàn
thành trong k (phng pháp KKK).
- Kt chuyn giá vn hàng tiêu th trong k vào
tài khon xác đnh kt qu.
- Giá tr hàng hoá đư xut bán nhng cha đc
xác đnh là tiêu th hoc giá tr thành phm tn
kho cui k (phng pháp KKK).

TK 111, 112, 131
TK 154
TK 155
TK 632
TK 521,531, 532
TK 511
TK 911
TK 3331
K/c GVHB
K/c DT thun
Thu VAT
đu ra
Nhp kho TP
Xut kho bán
trc tip
Xut TP bán trc
tip không qua kho
K/c gim tr
DT
Doanh thu
Săđ 1.1: K toán tiêu th thành phm theo
phngăthc tiêu th trc tip

12
1.2.3.2. Phng thc tiêu th theo hình thc gi bán















1.2.3.3. Phng thc tiêu th thông qua đi lý (ký gi)

TK 111, 112, 131
TK 154, 155
TK 157
TK 632
TK 521,531, 532
TK 511
TK 911
TK 3331
K/c GVHB
K/c DT thun
Thu VAT
đu ra
Hàng gi bán
tiêu th
GVHB

K/c gim tr
DT
Doanh thu
Xut kho
gi bán
Hàng bán b tr li
Săđ 1.2: K toán tiêu th thành phm theo phngăthc

gi bán
TK 155
TK 632
K/c GVHB
K/c DT thun
Phn ánh
GVHB
Xut kho
gi bán
TK 911
TK 111, 112, 131
TK 511
Thu VAT
đu ra
Hoa hng
đi lý
Doanh thu
TK 3331
TK 641
Thu VAT
đu vào
TK 157
TK 1331
Săđ 1.3: K toán tiêu th thành phm (tiăbênăgiaoăđi lý)

Thang Long University Library

13

1.2.3.4. Phng thc bán hàng tr góp
















Ngoài các trng hp trên, còn tn ti mt s trng hp tiêu th khác nh: bán

hàng cho các đn v trc thuc cùng tng công ty hoc công ty, trao đi hàng hóa, tr
lng cho ngi lao đng bng hàng hóa, s dng hàng hóa phc v cho hot đng sn
xut kinh doanh ca doanh nghip.
TK 111, 112
TK 155, 157
TK 632
TK 911
GVHB
hàng xut,
gi bán
K/c DT thun
K/c
GVHB
TK 511
TK 3331
TK 131
TK 3387
DT theo giá
tr ngay
Thu n
tng k
Thu GTGT
đu ra
K/c DT hot
đng TC

TK 515
Phân b lãi
tr góp

DT cha
thc hin

Săđ 1.5: K toán tiêu th thành phm theo
phngăthc tr góp

Nhn
hàng t
bên giao
đi lý
TK 111, 112, 131
TK 911
TK 331
Hoa hng đi lý đc hng
Thanh toán
bên giao hàng
K/c DT thun
TK 111, 112
TK 511
Thu VAT
đu ra
S tin phi tr
bên giao hàng
TK 33311
TK 003
-Bán
hàng
-Tr
li
hàng

Săđ 1.4: K toán tiêu th thành phm (ti bên nhnăđi lý)