giáo án bồi dưỡng thao giảng, thi giáo viên giỏi môn sinh học lớp 9 tiết 38 ưu thế lai (16)

Text
Text
S
I
N
H

H
Ọ
C

9
TRƯỜNG THCS NGUYỄN VĂN TỐ
Năm học: 2010 - 2011
1
KIỂM TRA BÀI CŨ
?Hiện tượng thoái hoá do tự thụ phấn
và do giao phối gần biểu hiện như thế nào?
? Nêu nguyên nhân của hiện tượng thoái
hoá ?Vì sao trong chọn giống người ta
lại dùng thụ phấn bắt buộc và giao phối
gần?
BÀI 35
BÀI 35: u thÕ lai
i. HiÖn t îng u thÕ lai
Bµi tËp1 : Ph©n biÖt th©n vµ b¾p ng« ë F1víi c©y bè mÑ
theo m u b ng sauẫ ả
c©y vµ b¾p ng« cña 2 dßng tù thô phÊn (bè, mÑ):
a c
a aF1 c F1 c
c i mĐặ để

Thân B p ắ (trái)
H tạ
C©y lai F1
so víi c©y
bè mÑ
Bµi tËp1 : Ph©n biÖt th©n vµ b¾p ng« ë F1víi c©y bè mÑ
vµ c©y vµ b¾p ng« cña 2 dßng tù thô phÊn (bè, mÑ):
: C©y vµ b¾p ng« cña c¬ thÓ lai F1
a
c
b
a ab c b c
c i mĐặ để
Thân B p ắ (trái)
H tạ
C©y lai F1
so víi c©y
bè mÑ
Cao h¬n,
khoÎ h¬n
Dµi h¬n, to
h¬n
Lín h¬n,
nhiÒu h¬n
hiện t ợng u thế lai thể hiện khi:
* Lai giữa các dòng thuần
* Lai các thứ cây trồng, các nòi vật nuôi thuộc
cùng một loài: (cà chua hồng Việt Nam x cà chua
Ba Lan ),
(gà Đông Cảo x gà Ri )

* Lai giữa hai loài khác nhau: (vịt x ngan )


Bài tập 2:
Bài tập 2:
Ưu thế lai thể hiện khi thực hiện
Ưu thế lai thể hiện khi thực hiện
những phép lai nào
những phép lai nào
?
?
Ưu thế lai là gì?
i. Hiện t ợng u thế lai
u thế lai là hiện t ợng cơ thể lai f
1
có sức
sống cao hơn , sinh tr ởng nhanh hơn , phát triển
mạnh hơn , chống chịu tốt hơn , các tính trạng
năng suất cao hơn trung bình giữa hai bố mẹ
hoặc v ợt trội cả hai bố mẹ
BI 35: u thế lai
Giống cà chua lai số 9
Sinh tr ởng khoẻ, kháng bệnh
tốt đặc biệt là bệnh héo xanh
vi khuẩn. Giống có khối l ợng
quả lớn (140g), năng suất rất
cao(65-78 tấn/ha, thích hợp
cho cả ăn t ơi và chế biến.
Trâu lai F
1

Viện chăn nuôi Quốc gia đã
nghiên cứu đ ợc ph ơng pháp lai
tạo trâu nhà với trâu Murah (ấn
Độ) nhằm làm tăng tầm vóc đàn
trâu đang có xu h ớng giảm về
khối l ợng
u th lai cõy trng, vt nuụi
i. Hiện t ợng u thế lai
u thế lai là hiện t ợng cơ thể lai f
1
có sức
sống cao hơn , sinh tr ởng nhanh hơn , phát triển
mạnh hơn , chống chịu tốt hơn , các tính trạng
năng suất cao hơn trung bình giữa hai bố mẹ
hoặc v ợt trội cả hai bố mẹ
ii. Nguyên nhân của Hiện t ợng u thế lai
BI 35: u thế lai
1/ Ví dụ: một dòng thuần mang 2 gen trội lai với một dòng
thuần mang 1 gen trội sẽ cho cơ thể lai F1 mang 3 gen trội có lợi
p : AAbbCC x aaBBcc
F1 AaBbCc
Aa
Aa
Aa
Aa
Aa
Aa
F3
F4
F5

F6
F7
F8
F2
F
1
AA
aa
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
1/ tại sao khi lai 2 dòng thuần, u thế lai biểu hiện rõ nhất ?
2/ tại sao u thế lai biểu hiện rõ nhất ở f
1
, sau đó giảm dần qua
các thế hệ ?
2/ Sự biến đổi tỉ lệ thể dị hợp và thể đồng hợp do tự thụ phấn
-khi lai 2 dòng thuần, u thế lai biểu
hiện rõ nhất vì hầu hết các cặp gen ở
trạng thái dị hợp, chỉ có gen trội có lợi
mới đ ợc biểu hiện
- u thế lai biểu hiện rõ nhất ở f
1
sau
đó giảm dần qua các thế hệ do tỉ lệ dị
hợp giảm dần, tỉ lệ đồng hợp lặn tăng

lên
nguyên nhân của hiện t ợng u thế lai là gì ?
i. Hiện t ợng u thế lai
ii. Nguyên nhân của Hiện t ợng u thế lai
nguyên nhân của hiện t ợng u thế lai là do sự tập
trung các gen trội có lợi ở cơ thể lai f
1
muốn duy trì u thế lai thì phải dùng biện pháp gì ?
Để duy trì u thế lai phải dùng phng phỏp nhân
giống vô tính (nh giâm, chiết, ghép,vi nhân giống)
BI 35: u thế lai
§èi t îng Ph ¬ng ph¸p Thµnh tùu
C©y trång
VËt nu«i
▼ t×m hiÓu th«ng tin môc iii/103, môc 3/109, thảo luận
nhóm hoµn thµnh bảng
i. HiÖn t îng u thÕ lai
ii. Nguyªn nh©n cña HiÖn t îng u thÕ lai
iii. C¸c ph ¬ng ph¸p t¹o u thế lai
BÀI 35: u thÕ lai
các ph ơng pháp tạo u thế lai
Đối
t ợng
Ph ơng pháp Thành tựu
Cây
trồng
Vật
nuôi
-Lai khác dòng
-Lai khác thứ

-Lai kinh tế



ở cây trồng, ph ơng pháp tạo u thế lai nào đ ợc
dùng phổ biến nhất ? Tại sao ?
Lợn lai F
1

(Móng Cái X Đại Bạch)
_Bò lai Sind
( Bò vàng Thanh Hoá X
Bò Sind
-Giống ngô LVN
10
-Giống lúa DT
17

(DT
10
X OM
80
)
uthếlaiởcâytrồng

Giống lúa DT
17

(DT
10

X OM
80)
)

Ưu điểm : Có khả năng cho năng
suất cao của DT
10
và chất l ợng cao
của OM
80
hhjn
Giống ngô lai đơn LVN 10
(Lai giữa hai dòng thuần)
Ưu điểm : chịu hạn, chống
đổ, kháng sâu bệnh, năng
suất 8-12 tấn /ha
uthếlaiởvậtnuôi


Lợn lai F
Lợn lai F
1
1
(Móng Cái X Đại Bạch)
Ưu điểm: Sức sống cao, lợn con mới
đẻ đã nặng từ 0.7 - 0.8 kg, tăng trọng
nhanh ( 10 tháng tuổi đạt 80- 100
kg), tỉ lệ thịt nạc cao hơn lợn Móng
Cái
Bò lai Sind

Bò lai Sind
( Thanh Hoá X Sind)
Ưu điểm: Khối l ợng tăng
(300-450 Kg), sản l ợng sữa
cao (800-1000 kg), thích nghi
rộng ở mọi miền n ớc ta
1/ ph ¬ng ph¸p t¹o u thÕ lai ë c©y trång
-Lai kh¸c dßng
-Lai kh¸c thø
2/ ph ¬ng ph¸p t¹o u thÕ lai ë vËt nu«i
-Lai kinh tÕ
i. HiÖn t îng u thÕ lai
ii. Nguyªn nh©n cña HiÖn t îng u thÕ lai
iii. C¸c ph ¬ng ph¸p t¹o u thÓ lai
BÀI 35: u thÕ lai
_ n ớc ta lai kinh tế th ờng dùng con cái trong
n ớc lai với con đực giống ngoại.
_ Nếu nhân giống thì sang thế hệ sau các gen
lặn gây hại ở trạng thái đồng hợp sẽ biểu
hiện tính trạng.
Lai kinh tế là gì ? Tại sao không dùng con
lai kinh tế để nhân giống ?
_ Lai kinh tế: cho giao phối giữa cặp vật nuôi
bố mẹ thuộc 2 dòng thuần khác nhau rồi dùng
con lai F1 làm sản phẩm.
i/ h iện t ợng u thế lai
- u thế lai là hiện t ợng cơ thể lai f
1
có sức sống cao hơn ,
sinh tr ởng nhanh hơn , phát triển mạnh hơn , chống chịu tốt hơn

, các tính trạng năng suất cao hơn trung bình giữa hai bố mẹ
hoặc v ợt trội cả hai bố mẹ
ii / nguyên nhân của hiện t ợng u thế lai
-nguyên nhân của hiện t ợng u thế lai là do sự tập trung
các gen trội có lợi ở cơ thể lai f
1
ii i/các ph ơng pháp tạo u thế lai
1/ ph ơng pháp tạo u thế lai ở cây trồng
-lai khác dòng
-lai khác thứ
2/ ph ơng pháp tạo u thế lai ở vật nuôi
-lai kinh tế
C NG C
H ớng dẫn học ở nhà

1/ Học bài cũ
-Nắm khái niệm, nguyên nhân, các ph ơng
pháp tạo u thế lai
-Giải thích tại sao không dùng cơ thể lai F
1
để
nhân giống
-Khái niệm lai kinh tế ở n ớc ta
2/ Tìm hiểu bài 36: Các ph ơng pháp chọn lọc
P.pháp Tiến hành Ưu điểm Nh ợc điểm Đối t ợng
BÀI HỌC ĐẾN ĐÂY KẾT THÚC
CHÚC CÁC EM HỌC GIỎI
GOODBYE !