nghiên cứu hiện trạng môi trường và xây dựng mô hình xử lý chất thải rắn tại làng nghề khảm trai chuyên mỹ, huyện phú xuyên, thành phố hà nội

Luận văn thạc sỹ khoa học môi trường

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN
►◙◄







Bùi Thị Kim Thúy



NGHIÊN CỨU HIỆN TRẠNG MÔI TRƢỜNG VÀ
XÂY DỰNG MÔ HÌNH XỬ LÝ CHẤT THẢI RẮN TẠI LÀNG
NGHỀ KHẢM TRAI CHUYÊN MỸ, HUYỆN PHÚ XUYÊN,
THÀNH PHỐ HÀ NỘI











LUC

Hà Nội - 2012



Luận văn thạc sỹ khoa học môi trường





ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN
►◙◄

Bùi Thị Kim Thúy



NGHIÊN CỨU HIỆN TRẠNG MÔI TRƢỜNG VÀ
XÂY DỰNG MÔ HÌNH XỬ LÝ CHẤT THẢI RẮN TẠI LÀNG
NGHỀ KHẢM TRAI CHUYÊN MỸ, HUYỆN PHÚ XUYÊN,
THÀNH PHỐ HÀ NỘI





ng
: 60 85 02



LUC



NG DN KHOA HC:
PGS.TS NGUYN MNH KHI

Hà Nội - 2012



Luận văn thạc sỹ khoa học môi trường



MỤC LỤC
Mở đầu 1
Chƣơng 1: Tổng quan 3
1.1. Tng quan v  3
 3
 3
1.1.3. Mt s gh Vit Nam hin nay 4
1.1.4. T ti Vit Nam 6
1.2.Tng quan v thu gom, vn chuy t thi r 10
1.2.1. Thu gom, vn chuy i sinh hot 10
1.2.2. Thu gom, vn chuyx t thi r 12
1.2.3. Mt s k thung x t thi rn sinh hot 13
1.3. Tng quan v  i 15
1.4. Gii thiu v  kh 15
Chƣơng 2: Đối tƣợng và phƣơng pháp nghiên cứu 20
2 khu vu 20
u kin t  20
u kin kinh t - i 21
u 22
u 23

u tra, kha 23
p s liu th cp 23
y mc 23
y m 24
n cht thi rn ti hing 24
 ng thn 2012-2020 24
2.3.7. D    25
ng theo m 25
ng hp 25


Luận văn thạc sỹ khoa học môi trường


Chƣơng 3: Kết quả và thảo luận 26
3.1. Thc trng qu kh 26
3.1.1. Qu ng t kh 27
ng qung t  27
 thc trng qung t 29
3.2. Thc trng sn xut c 30
3n xut khm trai 30
n xut 30
3.2.3. Thit b 36
u 37
c t chc sn xut 38
3.2.6. Ngung 39
3.3. Hin trng v c kho cng 41
ng 41
3.3.2. Ch 41
 sinh 42

3.3.4. Hin trng s dng thuc bo v thc vt 43
3.3.5. Hin trng cp - c 43
3.3.6. Hin tr 46
3.3.7. Sc kho cng 47
3.4. Hin tr xu thng thu gom, vn chuyn
 t thi rn 50
3.4.1. Hin trng 50
 56
 xut 58
 xut bing c 63
c phi hp s tham gia ca cng
trong v bo v  64
3.5.2. Quy ho 66
Chƣơng 4: Kết luận và kiến nghị 68
u tham kho 70
Ph lc 76

Luận văn thạc sỹ khoa học môi trường



DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ


Trang
  Vit Nam theo khu vc
5
 thu gom  khu v
11
u kinh t  

22
ng cy tay loi
330l
25
 h thng t chc qu huy
26
n xut khm trai
31
i
52
 xu i 1
59
 xu i 2
60


Luận văn thạc sỹ khoa học môi trường


DANH MỤC CÁC BẢNG


Trang
Bng 1.1: a l Vi
6
Bng 1.2: m t sn xut ca mt s lo
8
Bng 3.1: Mt s m v sn xut c
34
B 2011

40
B   vi mt s qun, huyn thuc
 i
41
Bng 3.4: Hin trng ch 
41
Bng 3.5: Chc cp
43
Bng 3.6: Hin tr
44
Bng 3.7: Chc thi t
45
Bng 3.8: Bng ch
47
Bng 3.9: Mt s ba ti trm y t 
48
Bng 3.10: Kh
51
Bng 3.11. S 
53
Bn  
54
Bng 3.13. Kt qu d ng thi c 
55
Bng 3.17. M p c

57

Luận văn thạc sỹ khoa học môi trường

  7 ng i hc Khoa hc t 


MỞ ĐẦU

  i t rng ngh 
 n kinh t i cc. S n
c        n kinh t   i
quyi sng vt cht cho
c hit v ng
ta S  i
quyt ving bao gm c ng
du nh sn xup ca khu v t 8.663 t
ng, chim 8,3% t sn xu ch xut
kht 804,5 triu USD [46].
n xut th t vai t sc quan trng trong
nn kinh t Vi  c tha nh 
 p truyn thc trong
ving li mi c
mt b ph   thi          
nghi th n thng  c ta r
n c th n tho ra rt
nhiu loi sn phm nhm phc v nhu ct h
 sn xut, vt li  ngh  

 kh thua phn huy
v            40km v  
 t trong nhi th n th
si sng kinh t - i ca cn nay  
Luận văn thạc sỹ khoa học môi trường

  8 ng i hc Khoa hc t 

th nu v h th cc t
Nht B khm trai   
ngh ng nht t  c t  ng minh vi ngh khm trai
truyn th t mc dii
 i s  ca hot
ng sn xu kh u vi nhiu
c. V c khe cng, ca c
 ng t hong sn xut c.
 cu hn
ch. H thng quy ph th  c
o v  c trim trong
vin quy pht v bo v ng ca
ng lo, chnc ngun lc
i, do sn xu th c hng b
nhing t 
Xu thc t a ch Nghiên cứu hiện trạng môi
trường và xây dựng mô hình xử lý chất thải rắn tại làng nghề khảm trai Chuyên Mỹ,
huyện Phú Xuyên, thành phố Hà Nội”  t nghip vi ni dung
gm:
- c trng sn xut c kh.
- u hin trng v c khe cng t
ngh.
- u hin trng thu gom, vn chuy i t.
-  xun chuy i.
-  xut mt s bi  ng t  
M.
Luận văn thạc sỹ khoa học môi trường

  9 ng i hc Khoa hc t 

Chƣơng 1- TỔNG QUAN
1. 1. Tổng quan về làng nghề
1.1.1. Khái niệm làng nghề
T t s dng th
sn xut nhng sn phm th p phc v cho nhu ci sng
 ghip, giy, la, vi, thc phm qua ch bi
ngh  rng qua nhiu th h, dn nhiu h 
n xut mt loi sn phnh nhn lao
ng va sn xup, vgh, ho ph
nhu c c ci tin
k thuc gii h n d
nghi chuyn hn sang ngh th  t hin.
Có thể hiểu làng nghề “là làng nông thôn Việt Nam có ngành nghề tiểu thủ
công nghiệp, phi nông nghiệp chiếm ưu thế về số lao động và thu nhập so với nghề
nông” [3].
1.1.2. Phân loại làng nghề
 vi nhng hot tri
n nn kinh ti sng vi nh
dng. V ng c hiu bt
c     u. Mu c nhng kt qu   
th qu  n theo nhiu
nh, nhi i v. Bi vy, h th
 d liu tra, kho  khoa h
cu, qung sn xuc quo v .
Luận văn thạc sỹ khoa học môi trường

  10 ng i hc Khoa hc t 

 , 
 [2].








 

 6  :
t v da.
+ Ch bic thc phc liu.
 ph liu (giy, nha, kim lo
+ Th  ngh
+ Vt li 
+ Ngh c gia dn, qut gii ).
n xut (

, , 


loi theo ngun th m; 








 ; theo m s dng
 u, theo th    sn phm hoc theo ti  n t  
tri
1.1.3. Một số đặc điểm của làng nghề Việt Nam hiện nay
Theo thn trong c  h n xut
ngh, 27% s h n xut ngh, thu ng lao
ng   hong vng: Trong tng
s  sn xut    
thc Hng s h
1.1.3.1. Phân bố làng nghề trong cả nước
    ng 2017
m 1,4 triu h tham gia sn xung.
Nhiu t  l) v, Bc
Ninh (187), H 
c sn xu   li
Luận văn thạc sỹ khoa học môi trường

  11 ng i hc Khoa hc t 

u trong c   min Bn h min Trung
n Nam, chim 60% s  trong c 
tp trung nhiu nhnh nh ng bng. Mi
khoi  mi [2].

Hình 1.1: Phân bố các làng nghề Việt Nam theo khu vực
1.1.3.2. Xu thế phát triển của làng nghề
u t n s n c Vit Nam bao gm
-Ni lc sn xu sn
xu vt cht b sn xuu, bn s
c kinh doanh ca mt s  sn xu.
-c bao g ch p qu
       chc hip h   , h tr vn, hu
thun c
-ng ca th  hi nhp quc t.
-Yu t , bo tn
 
-Yu t i cm ti sc kho cng, cnh quan,
n tht kinh ti.
30%
10%
60%
Miền Bắc
Miền Trung
Miền Nam
Luận văn thạc sỹ khoa học môi trường

  12 ng i hc Khoa hc t 

n tr 
vi thi gian, mt s   b t s 
tri n c Vi
sau:
Bảng 1.1: Các xu thế phát triển chính của làng nghề Việt Nam đến năm 2015

Vùng kinh tế
Dệt
nhuộm,
ƣơm tơ,
thuộc da
Chế biến
lƣơng thực,
thực phẩm,
chăn nuôi,
giết mổ
Tái
chế
phế
liệu
Thủ
công mỹ
nghệ
Sản xuất
vật liệu xây
dựng,khai
thác đá
ng bng
2
1
2
2
-1
c
1
1

0
1
0
c
1
1
0
1
0
Bc Trung B
1
2
1
2
1
Nam Trung B
2
2
1
2
1

1
0
0
2
1

1
1

1
2
-1
ng bu Long
1
1
1
2
-1
-  n va n mnh
(Nguồn: Báo cáo môi trường quốc gia năm 2008)
1.1.4. Tổng quan ô nhiễm môi trƣờng làng nghề tại Việt Nam
V  i m gii hn 
trong ph  n. Theo
ng qui ch   Vit Nam",
Luận văn thạc sỹ khoa học môi trường

  13 ng i hc Khoa hc t 

hiu h  Viu b ng (tr 
ngh n xut ho
Chng ti hu h n khii
ng phi tii cho sc kh bi;
85,9% t nhi t. Kt qu kh cho thy, 46%
 ng b m nng  c 3 dm v
nhim nh
ng   xy ra  my loi ph bi
- c:  Vi  thng x c thi
c th trc tip ra h thch chung ho
c ch y  bin

 c thc ph   t, in, nung nu kim loi, ty gi  
c thi ra b nhii v
c thu. 














 , COD, SS, , 
, .
- i,  d


sn xut vt lin xut gm s.
- m cht thi r u (giy, nha, kim loc do
i ci thc phm (sng: nh
nilon, giy, hp, v lon, kim loi  ra bt k
c hot tr. 
, .
Luận văn thạc sỹ khoa học môi trường

  14 ng i hc Khoa hc t 

Bảng 1.2: Đặc trƣng ô nhiễm từ sản xuất của một số loại hình làng nghề
Loại hình sản
xuất
Các dạng chất thải
i
c thi
Cht thi rn
D
1. Ch bin
c, thc
ph 
t m
Bi, CO, SO
2
,
NO
x
, CH
4

BOD, COD,
cht rng,
tng N, Tng P,
Coliform
X than, cht thi
rn t 
liu
 m nhit,

 m
2. Dt nhum,
  c
da
Bi, CO, SO
2
,
NO
x
, CH
4
 
ki  

  

cht, thuc ty,
Cr
6+
(thuc da)
X   i,
cn , vi v
t
 m nhit,
 m, ting n
3. Th c
ngh
- Gm s
-   
m ngh, ch 


- Bi, SiO
2
, CO,
SO
2
, NO
x
, HF,
t h
- B
  
Fe, Zn, Cr, Pb
BOD, COD,
cht rng,
 u m
p
X than (gm
s), ph phm,
ct
 m nhit
(gm s)

-  giy
-   kim
loi
-  nha


- Bi, SO

2
, H
2
S,
m
- B  
kim lo 
axit, Pb, Zn, HF,
THC, HCl
- Bi, CO, Cl
2
,
  


- pH, BOD
5
,
COD, tng N,
t 
- COD, du m,
CN-, kim loi
- BOD, COD,
tng N, tng P,
du m 
- Bi giy, tp
cht t ph liu,
t
- X than, r st,
vn KLN (Cr

6+
,
Zn
2+

-   p

tit kim loi, cao
su
m nhit
5.Vt li 
d  

Bi, CO, SO
2
,
NO
x
, HF, THC
Cht rng,
Si, Cr
X than, x 
vn
 m nhit,
ting  rung
(Nguồn: Báo cáo môi trường quốc gia năm 2008)
Luận văn thạc sỹ khoa học môi trường

  15 ng i hc Khoa hc t 

T
mc thi   c kh 
 c b tc tip sn xut, nh
nhim bm do s du than
ci. T l  mc bnh cao ng gp 
nh v t, bng rut, b
ch hi m nng; nhiu rung b
gi ".
. 




  





 1.275 , 



    


 








, vi nhiu lon xu
nhau, t ch bic, thc pht m; dt nhuc da
n sn xut vt li ph liu; th  ngh Trong s
 th  ngh chim 53% vi 135 l, ti dt
nhu da chim 23% v ch bic, thc phm
chim 16,9% v Hin nay, phn lc thi t  
c x th l
ng. 









, 











, 


















[54].
T 













 , 







 , 




.
  2008  , ti nhi  , t l
i mc bc bi tung gia
i th  m, th
.   kim loi, t l i mc bnh ung
Luận văn thạc sỹ khoa học môi trường

  16 ng i hc Khoa hc t 

n kinh rt ph binh ch y c,
nhii kim loi t  sn xut.
T  n xut kim loi, t l i m   n thn

kinm t. T ch
bin thc phm, bnh ph khoa chim ch yu (13  38%), bnh v ng
 30%), b- 23%), bp (6 - 18%), b
mt (9  15%). T l mc bnh ngh nghip   

Mt trong nhm k  sn
xut kinh doanh    ln t 
 v x t thc c
  c thu gom, x t thi. 
 ,






 .

1.2. Tổng quan về thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải rắn nông thôn, làng
nghề
1.2.1. Thu gom, vận chuyển và xử lý rác thải sinh hoạt
 khu vc thu gom  
qua mi nhng h c bo v
 n hoc bt k t
tr nhiu khu vang x
c vt ln l t tr
ng quc l ng .
ng ng ti s nhng khu
v mt s  n v
 sng. Mt s 

Luận văn thạc sỹ khoa học môi trường

  17 ng i hc Khoa hc t 

 nh m  
Mt s i), Sao
 (H t s p t hoc hp
i s bo tr c n mt
t trng hoc k  c
ng sng c
khu v dt thi h
 lu ri vi lo

Hình 1.2: Sơ đồ thu gom rác ở khu vực nông thôn[16]
Vi t n kinh t  
 c  c bi
nhng khu vc nm gi
i ti cht h   nhng khu v
h chc x u hiu khin cho ng
c t ng minh rng nu bic nhng bin
  thu    chc thc hin t         
i


t chc


 
n
 

nh
Luận văn thạc sỹ khoa học môi trường

  18 ng i hc Khoa hc t 

 trong c va gim thic mi nguy hi t a gim
c gii quyt hu qu ng.


1.2.2. Thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải rắn làng nghề
Cht thi r gm nhiu loi, ph thuc
a lon xut. Cht thi rgh c tp v
n, g ph phm t ch bic, thc
phm, chai l thy tinh, nha, nilon, v t liu, gm s, g, kim
loi.
n tr la ch x
t th cm bo:
- Cht thi sau x t quy chung Vit Nam hi
-  cn d v chuyn giao.
- Vu kin sn xut ca .
-    dng cht thi.
Theo s  ng cht thi rn ca 255
  thu    i (sau m r     
i khong 90 tn/ngt thi rm. Cht
thi rn  hu h  , nhi
x thi bng
xn cnh quan. n chuy n
ng hu [2].
Hi sn xu c khuyi
n xut s va gii, va mang li hiu qu kinh t.

trong th
Luận văn thạc sỹ khoa học môi trường

  19 ng i hc Khoa hc t 

gin xut s   kim loi,
 sn xut gi
Mt s  tn di ph liu b  to ra sn phm
mi cho th   u Tu    n,
huy -  x 
 mi.
1.2.3. Một số kỹ thuật thông thường xử lý chất thải rắn
- p
 p trung cht tht t  cht thi
t y theo th ng t ch ct do
y sinh hc by k 
u thi v
n hay   t thi rn sinh hot ch y
d p th p t i Vit Nam,
x t thi rn sinh ho c la ch ng, hi
i huyn
 x t thi rn sinh ho ti
 x t thi sinh hot cho TP H 
  c hi
v u kin t n
t b r  thit lc
m th p d y cht hm nguc ngm, khu
vp ph
-  compost
Bn cht c  t thi rn sinh hc cha nhiu cht

h s y cu kin tm
nh cht ph u kin nhi n vi tc
Luận văn thạc sỹ khoa học môi trường

  20 ng i hc Khoa hc t 

 rn s dng rt t th
hn cht thi hc gn
 c t  nh
u ki i kht ke,
c bit mt s vi khu u ki
oxy t   p chuy ng hi 
khun chuyc chuy
m cn vt thi tr v
c khe c 
m th cp, sn phm ci thi cho
ng. Hin xu 
c gn lin v tn dng mt
bng, h th h tn hong.
m cg ngh n nh t
thi d t h tha, cht thi b ca thc phm mi
 ng compost. Mt s n compost ti Vit Nam phi t 
 c sinh ho 
 m nhiu yu t bt ln
, vt sc nh
- t
 y tri m, gim
thiu t u v thc li
m th ct do vy hi
nhi

ng c hi x t thi rn,
 Vi c, x 
nhit, k thut cht th
Luận văn thạc sỹ khoa học môi trường

  21 ng i hc Khoa hc t 

Cht thi ri v
ng kinh t cho hu h gii. Vi
n, phi mt vi v cht thi rn,
nh, khu v  quyt 41 ca B 
n o v   n kinh tn sn xu  ng bn
v qu t thi r bo v ng, bo v sc
khe ct trong nhc hin nay.
Gii quyt v cht thi rn phng b c hai mt, hiu qu
 t th thut. Qut thi r
hn, trang thit b, k thun thm
chung ca cng. X t thi r vi nh
r      u kin kinh t, k thu u kin t 
phong tc ta ch m bc hong
u kin Vi a ch
 t thi rn sinh hong r.
H thng x t thi rn sinh hop dch v hong
ng kinh t cht th
i vi khu vp dch vc
 i cht thi ri phi
 qu u qu cht thi rn khu v
th 
1.3. Tổng quan về làng nghề vùng phía Nam Hà Nội
Khu vi, ch y ng

  th t c c. Hin t 
ngh, vi nhiu ngh, lon xup  tiu th ng,
 vi 160
Luận văn thạc sỹ khoa học môi trường

  22 ng i hc Khoa hc t 

     c cp b         a
 c u  n, th p
trung nhiu nht  
ln nht t

- S i ngh:
   ca t    c chia      
t may   bic  thc phm, th 
m ngh - ch bi  ngh - ch bin
 ng nhiu nh  ngh, kh
  m t
- Thu nhp
 i sng vt chng
thn du kinh t n
ngh th n thng, sn xup  tiu th p ca huy
nh t 252,03 t 
t khu
22,1%, khm trai   n pht t 
     7,5      t 5- 
nghip  tiu th   t 13-  i  dch v t 12-

Thu nhp tiu th ng nghi 
 sn xup, tiu th p kt

hp vp, dch v mc thu nhi c
T mc 12,3 tri
t mc 18,3 trin nay t
l h m ch i mi
Luận văn thạc sỹ khoa học môi trường

  23 ng i hc Khoa hc t 

sng cc ci thich v c
c sng. [28]
 li nhn thm trai  a
  kh  c ch ng c       truyn
th nc.
1.4. Giới thiệu về làng nghề khảm trai Chuyên Mỹ
Theo ph   kht hin t khong
th k XI-  ngh hic th ti
th- 1127).
Do vy mt s    m trai. Dn
d         
i thi gian ngh khn sang c bi
 n nay, c  khc
    truyn th  y xu   mt t m  
kh 
n ngh kh ch i ch mt
.
  kh u m 
p khm, tranh khu mi Chi tit
ngc sn. Tn phm
khm trai, c c  mu
 kh  g lo 

 nhp cIndonesia. . . Sn phm khm
 th hi ca nhi th th ng thi
phu dm m, tt sn phm
Luận văn thạc sỹ khoa học môi trường

  24 ng i hc Khoa hc t 

 ngh thuc nhing, tr nh
 .
  khm trai truyn thi th khm
  kh
   truyn t khoc, r
m. Tinh hoa ca ngh kh
t mi, sn phm m
li s ni ti.
  ng bng ngh 
n c ng t
 p t
 ngh thut khm trai truyn thn xut ra nhng sn phm th 
m ngh i ti  th gii.
T  kh vy
gi  i
th t 
 kh biu trai ) h
 g m  n trong
t, hu thun cho nhau trong vin ngh khm trai truyn thng,
 khp, vng ch
Sản phẩm làng nghề
Thi th  i phc v 
 c bim sp g, t 

u i nh  th
u hin, Giang t c
Thi k n ch
Luận văn thạc sỹ khoa học môi trường

  25 ng i hc Khoa hc t 

  vn m
o ra nhiu loi sn phm tinh x h
 a theo th hiu Vit Nam,
n ph t  th 
t, M 
gii. Trong s a khoa hc k thu th y bin
i th   thc tinh hoa ca ngh. H 
p cn khoa hc k thut, ci tii mt s  gim
sngu su ng sn phng nhu
cm Ng H ng th hic
c t, tr  ngh t ngh thu  p
cho cuc si. Sn phm khm trai    loi t t, s
ghn; nhng bng phng
n Tam Qun c n phm th  ngh.
u ca Nguy chia sn phm ca khm
trai c  ngh g cao ct d
-  nghc sn xut nhiu nh  t
ng bc tranh phong cnh, h trang sc, khay tru, l
 trang sc nhn pht ch y
du lc bing bc tranh truyn thc khm trai.
-  g cao cng sn ph g cao cp khng, t,

u, ch yc. Loi t tin khi kh 

 sn pht nhiu.
- Vt dm trai c s dng nhi p
ng nh th   th
c mt d
tru kht hin nhii Vit. Nhng t