Phát triển mô hình các gian hàng ảo trên website www.golshops.com của công ty TNHH thương mại dịch vụ công nghệ thông tin GOL

Đại học Thương mại 1 Luận văn tốt nghiệp
LỜI CẢM ƠN
Trải qua 4 năm học được tích lũy các kiến thức về thương mại điện tử, em đã
lựa chọn đề tài “Phát triển mô hình các gian hàng ảo trên website
www.golshops.com của công ty TNHH thương mại dịch vụ công nghệ thông tin
GOL” làm đề tài nghiên cứu cho khóa luận tốt nghiệp của mình. Đây là một đề tài
mang tính chuyên sâu và khá phức tạp. Với khả năng của một sinh viên, em đã hết
sức cố gắng trong quá trình nghiên cứu tuy nhiên bài luận sẽ không tránh khỏi những
thiếu sót. Kính mong sự đóng góp ý kiến, phê bình của các thầy cô giáo, các bạn sinh
viên và những người quan tâm để bài viết của em được hoàn thiện hơn.
Đạt được những kết quả tốt đẹp như ngày hôm nay, em xin được gửi lời cảm
ơn sâu sắc tới PGS.TS Nguyễn Văn Minh – người đã tận tình hướng dẫn, chỉ bảo cho
em trong suốt quá trình nghiên cứu và viết luận văn. Đồng thời em cũng xin gửi lời
cảm ơn tới các thầy cô giáo trong khoa Thương mại điện tử, tới các cán bộ lãnh đạo
và nhân viên của công ty TNHH thương mại dịch vụ & công nghệ thông tin Gol, các
anh chị, bạn bè đã giúp đỡ em trong quá trình tìm kiếm, sưu tập tài liệu phục vụ cho
bài viết.
Đỗ Thị Phương Anh_K41-I2
Đại học Thương mại 2 Luận văn tốt nghiệp
TÓM LƯỢC ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU
Đề tài khái quát một số vấn đề lý luận cơ bản về mô hình kinh doanh, mô hình
kinh doanh thương mại điện tử B2C và tập trung đi sâu vào những lý luận về mô hình
bán lẻ điện tử, trung tâm thương mại điện tử. Dựa trên cơ sở lý thuyết, đề tài khai
thác và tìm hiểu mô hình kinh doanh trung tâm thương mại điện tử trực tuyến của
công ty Gol trên website www.golshops.com, từ đó phản ánh thực trạng tình hình
hoạt động kinh doanh của công ty Gol tại website www.golshops.com cũng như
những thành tựu đã đạt được và những hạn chế còn tồn tại. Qua đó đề tài đưa ra các
đề xuất, kiến nghị nhằm khắc phục những hạn chế, phát huy các thế mạnh, duy trì các
thành tựu đã đạt được.
Đỗ Thị Phương Anh_K41-I2
Đại học Thương mại 3 Luận văn tốt nghiệp

MỤC LỤC
TÓM LƯỢC ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU...............................................................................................................2
MỤC LỤC...........................................................................................................................................................3
STT........................................................................................................................................................... 6
Tên bảng-hình vẽ...................................................................................................................................... 6
Trang........................................................................................................................................................ 6
Bảng 3.1: Đối tượng tham gia thuê gian hàng trên Golshops.....................................................................6
21............................................................................................................................................................ 6
28............................................................................................................................................................ 6
22............................................................................................................................................................ 6
23............................................................................................................................................................ 6
24............................................................................................................................................................ 6
27............................................................................................................................................................ 6
35............................................................................................................................................................ 6
36............................................................................................................................................................ 6
38............................................................................................................................................................ 6
Chương 1: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI...........................................................................................6
1.1 Tính cấp thiết của việc phát triển mô hình các gian hàng ảo trên
website www.golshops.com .........................................................................6
1.2 Xác lập và tuyên bố lựa chọn đề tài “phát triển mô hình các gian
hàng ảo trên website www.golshops.com của công ty Gol” .....................9
1.3 Mục tiêu nghiên cứu...............................................................................9
1.4 Phạm vi nghiên cứu..............................................................................10
1.4.1 Không gian nghiên cứu..........................................................................................................................10
1.4.2 Thời gian nghiên cứu.............................................................................................................................10
1.5 Kết cấu luận văn...................................................................................10
Chương 2: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ VIỆC PHÁT TRIỂN MÔ HÌNH CÁC GIAN HÀNG ẢO TRÊN
WEBSITE WWW.GOLSHOPS.COM ...........................................................................................................10
Đỗ Thị Phương Anh_K41-I2
Đại học Thương mại 4 Luận văn tốt nghiệp

2.1 Một số khái niệm và lý luận cơ bản....................................................10
2.1.1 Mô hình kinh doanh...............................................................................................................................10
2.1.1.1 Khái niệm........................................................................................................................................10
2.1.1.2 Các yếu tố cơ bản của một mô hình kinh doanh..........................................................................11
2.1.2 Mô hình thương mại điện tử B2C.........................................................................................................11
2.1.2.1. Khái niệm.......................................................................................................................................11
2.1.2.2. Các giao dịch cơ bản trong thương mại điện tử B2C..................................................................11
2.1.2.3. Các mô hình kinh doanh trong thương mại điện tử B2C............................................................11
a. Cổng thông tin.............................................................................................................................................11
b. Nhà bán lẻ điện tử......................................................................................................................................12
c. Nhà cung cấp nội dung................................................................................................................................12
d. Nhà trung gian giao dịch.............................................................................................................................12
e. Nhà tạo thị trường......................................................................................................................................13
f. Nhà cung cấp dịch vụ...................................................................................................................................13
g. Nhà cung cấp cộng đồng............................................................................................................................13
2.1.3 Mô hình gian hàng ảo và mô hình trung tâm thương mại trực tuyến................................................14
2.2 Tổng quan tình hình khách thể nghiên cứu của những công trình
năm trước....................................................................................................15
2.3 Một số vấn đề lý luận cơ bản về trung tâm thương mại trực tuyến 16
2.3.1 Khái quát về trung tâm thương mại trực tuyến..................................................................................16
2.3.2. Xu hướng phát triển của trung tâm thương mại trực tuyến..............................................................18
2.3.3 Mô hình hoạt động của trung tâm thương mại trực tuyến.................................................................18
2.3.3.1 Các đối tượng tham gia vào trung tâm thương mại trực tuyến..................................................18
2.3.3.2 Lợi ích của các bên tham gia vào trung tâm thương mại trực tuyến..........................................19
Chương 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU VÀ CÁC KẾT QUẢ PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG TÌNH HÌNH PHÁT
TRIỂN CỦA MÔ HÌNH CÁC GIAN HÀNG ẢO TRÊN WEBSITE WWW.GOLSHOPS.COM..................................20
3.1 Hệ thống các phương pháp nghiên cứu.............................................20
3.1.1 Phương pháp thu thập dữ liệu..............................................................................................................20
3.1.1.1 Phương pháp thu thập dữ liệu sơ cấp..........................................................................................20
3.1.1.2 Phương pháp thu thập dữ liệu thứ cấp........................................................................................21

3.1.2 Các phương pháp phân tích và xử lí dữ liệu.........................................................................................22
3.2 Thực trạng và ảnh hưởng nhân tố môi trường đến vấn đề phát triển
mô hình các gian hàng ảo trên website www.golshops.com ..................23
3.2.1 Thực trạng phát triển thương mại điện tử B2C và mô hình các gian hàng ảo....................................23
3.2.1.1 Tình hình chung về phát triển thương mại điện tử B2C và mô hình các gian hàng ảo ở Việt
Nam.............................................................................................................................................................23
3.2.1.2 Thực trạng phát triển mô hình các gian hàng ảo trên website www.golshops.com
.....................................................................................................................................................................26
3.2.2 Ảnh hưởng của các yếu tố môi trường bên ngoài đến sự phát triển của Golshops.........................36
3.2.2.1 Đối thủ cạnh tranh.........................................................................................................................36
3.2.2.2 Các yếu tố kinh tế-chính trị-văn hóa-xã hội-luật pháp.................................................................36
a. Yếu tố kinh tế-chính trị...........................................................................................................................36
3.2.2.3 Các đối tác của công ty..................................................................................................................38
Đỗ Thị Phương Anh_K41-I2
Đại học Thương mại 5 Luận văn tốt nghiệp
3.2.3 Ảnh hưởng của các yếu tố môi trường bên trong đến vấn đề nghiên cứu.......................................38
3.2.3.1 Định hướng phát triển của công ty...............................................................................................38
3.2.3.2 Đội ngũ nhân sự.............................................................................................................................38
3.2.3.3 Nguồn lực tài chính........................................................................................................................39
3.2.3.4 Hạ tầng cơ sở vật chất kĩ thuật.....................................................................................................39
3.3 Kết quả phân tích và xử lý dữ liệu......................................................40
3.3.1 Kết quả phân tích và xử lý dữ liệu sơ cấp.............................................................................................40
3.3.2 Kết quả phân tích và xử lý dữ liệu thứ cấp...........................................................................................40
Chương 4: CÁC KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT PHÁT TRIỂN MÔ HÌNH CÁC GIAN HÀNG ẢO TRÊN WEBSITE
WWW.GOLSHOPS.COM.......................................................................................................................... 41
4.1 Một số kết luận và phát hiện qua nghiên cứu mô hình các gian hàng
ảo trên website www.golshops.com ..........................................................41
4.1.1 Những thành tựu đã đạt được của trung tâm thương mại trực tuyến Golshops..............................41
4.1.2 Những hạn chế còn tồn tại của trung tâm thương mại trực tuyến Golshops....................................46
4.1.3 Nguyên nhân .........................................................................................................................................48

4.1.3.1 Nguyên nhân chủ quan..................................................................................................................48
4.1.3.2 Nguyên nhân khách quan.............................................................................................................48
4.1.3 Các vấn đề cần nghiên cứu giải quyết tiếp theo..................................................................................49
4.2 Dự báo triển vọng và quan điểm thực hiện việc phát triển mô hình
các gian hàng ảo trên website www.golshops.com..................................49
4.2.1 Dự báo triển vọng phát triển mô hình các gian hàng ảo.....................................................................49
4.2.2 Định hướng phát triển của công ty.......................................................................................................49
4.3 Một số đề xuất, kiến nghị nhằm phát triển trung tâm thương mại
trực tuyến Golshops...................................................................................50
4.3.1 Một số đề xuất kiến nghị đối với công ty Gol.......................................................................................50
4.3.1.1 Xây dựng hệ thống đánh giá uy tín của người bán hàng.............................................................50
4.3.1.2 Áp dụng các phương thức quảng bá website hiệu quả................................................................50
4.3.1.3 Tìm kiếm các đối tác tiềm năng.....................................................................................................52
4.3.1.4 Xây dựng các chương trình chăm sóc khách hàng và đối tác......................................................52
4.3.1.5 Thu hút nguồn nhân sự có chất lượng.........................................................................................53
4.3.1.6 Nâng cao ý thức tuân thủ các quy định pháp luật về thương mại điện tử................................53
4.3.2 Một số đề xuất, kiến nghị đối với nhà nước........................................................................................54
4.3.2.1 Đẩy mạnh triển khai các văn bản pháp luật về thương mại điện tử...........................................54
4.3.2.2 Hỗ trợ mạnh mẽ các doanh nghiệp ứng dụng thương mại điện tử............................................54
4.3.2.3 Đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến và đào tạo chính quy thương mại điện tử...........................55
4.3.2.4 Tăng cường hợp tác quốc tế về thương mại điện tử...................................................................56
DANH MỤC BẢNG BIỂU & HÌNH VẼ
Đỗ Thị Phương Anh_K41-I2
Đại học Thương mại 6 Luận văn tốt nghiệp
Chương 1: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI
1.1 Tính cấp thiết của việc phát triển mô hình các gian hàng ảo trên website
www.golshops.com
Cùng với tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế, hoạt động thương mại của đất
nước ta đang chuyển biến nhanh chóng, bắt kịp xu thế thương mại hiện đại của thế
giới. Thương mại điện tử là một hình thức thương mại phổ biến hiện nay đang nhanh

chóng được các doanh nghiệp và người dân Việt Nam tích cực đón nhận, áp dụng.
Với nhiều hình thái thể hiện khác nhau, từ các cổng giao dịch điện tử, website bán
Đỗ Thị Phương Anh_K41-I2
STT Tên bảng-hình vẽ Trang
1. Bảng 3.1: Đối tượng tham gia thuê gian hàng trên Golshops 21
2.
Bảng 3.2: Kết quả khảo sát đánh giá của khách hàng về các chức năng
của mô hình gian hàng ảo trên website www.golshops.com
28
3. Hình 3.1: Đối tượng tham gia thuê gian hàng trên Golshops 22
4. Hình3.2: Sự gia tăng về số lượng các gian hàng trên Golshops 23
5.
Hình 3.3: Biểu đồ đánh giá mức độ phong phú đa dạng của các chủng
loại sản phẩm trên Golshops
24
6. Hình 3.4: Các phương thức thanh toán chủ yếu trên các gian hàng 27
7.
Hình 4.1: Sự gia tăng khối lượng giao dịch trên Golshops từ năm
2006 đến năm 2008
35
8. Hình 4.2: Hiệu quả đầu tư qua từ năm 2006 đến năm 2008 36
9.
Hình 4.3: Số lượt người truy cập vào Golshops từ năm 2006 đến năm
2008
38
Đại học Thương mại 7 Luận văn tốt nghiệp
hàng cho đến quảng cáo trên mạng, trò chơi trực tuyến, thương mại điện tử cho thấy
vai trò ngày càng quan trọng trong đời sống kinh tế của Việt Nam.
Trong những năm gần đây, kinh doanh thương mại điện tử ở Việt Nam đã
bước sang một giai đoạn mới và phát triển đồng thời trên tất cả mọi khía cạnh từ

chính sách, luật pháp, giao dịch kinh doanh của doanh nghiệp và người tiêu dùng
cũng như sự hỗ trợ của các cơ quan nhà nước. Điều này hứa hẹn trong những năm tới
đây, thương mại điện tử ở Việt Nam có thể có những bước tiến nhảy vọt. Đa số các
doanh nghiệp Việt Nam đã thấy được những lợi ích thiết thực của TMĐT, việc ứng
dụng phổ biến nhất là xây dựng website riêng cho doanh nghiệp mình để có thể
quảng bá, tiếp xúc, giao dịch với đối tác và khách hàng một cách nhanh chóng thuận
lợi
Kết quả điều tra với 1600 doanh nghiệp trên cả nước của Bộ Công Thương
trong năm 2008 cho thấy, hầu hết các doanh nghiệp đã triển khai ứng dụng thương
mại điện tử ở những mức độ khác nhau. Đầu tư cho thương mại điện tử đã được chú
trọng và mang lại hiệu quả rõ ràng cho doanh nghiệp.
Các doanh nghiệp đã quan tâm tới việc trang bị máy tính, đến nay hầu như 100%
doanh nghiệp đều có máy tính. Tỷ lệ doanh nghiệp có từ 11–20 máy tính tăng dần
qua các năm và đến năm 2008 đạt trên 20%. Tỷ lệ doanh nghiệp đã xây dựng mạng
nội bộ năm 2008 đạt trên 88% so với 84% của năm 2007. Đến nay, có tới 99% số
doanh nghiệp đã kết nối Internet, trong đó kết nối băng thông rộng chiếm 98%. Tỷ lệ
doanh nghiệp có website năm 2008 đạt 45%, tăng 7% so với năm 2007. Tỷ lệ website
được cập nhật thường xuyên và có chức năng đặt hàng trực tuyến đều tăng nhanh.
Một trong những điểm sáng nhất về ứng dụng thương mại điện tử của doanh nghiệp
là tỷ lệ đầu tư cho phần mềm tăng trưởng nhanh, chiếm 46% trong tổng đầu tư cho
công nghệ thông tin của doanh nghiệp năm 2008, tăng gấp 2 lần so với năm 2007.
Trong khi đó, đầu tư cho phần cứng giảm từ 55,5% năm 2007 xuống còn 39% vào
năm 2008. Sự dịch chuyển cơ cấu đầu tư này cho thấy doanh nghiệp đã bắt đầu chú
trọng đầu tư cho các phần mềm ứng dụng để triển khai thương mại điện tử sau khi ổn
định hạ tầng công nghệ thông tin. Doanh thu từ thương mại điện tử đã rõ ràng và có
xu hướng tăng đều qua các năm. 75% doanh nghiệp có tỷ trọng doanh thu từ thương
Đỗ Thị Phương Anh_K41-I2
Đại học Thương mại 8 Luận văn tốt nghiệp
mại điện tử chiếm trên 5% tổng doanh thu trong năm 2008. Nhiều doanh nghiệp đã
quan tâm bố trí cán bộ chuyên trách về thương mại điện tử. Các con số thống kê này

cho thấy, đến thời điểm cuối năm 2008 nhiều doanh nghiệp Việt Nam đã nhận thức
rõ về tầm quan trọng của thương mại điện tử đối với hoạt động sản xuất kinh doanh
và sẵn sàng ứng dụng thương mại điện tử ở mức cao hơn trong thời gian tới.
Trong các mô hình kinh doanh thương mại điện tử thì mô hình giao dịch giữa
doanh nghiệp và người tiêu dùng (Business to Consumer gọi tắt là B2C) là mô hình
phổ biến nhất và dễ hình dung nhất trong thương mại điện tử. Trong đó, các công ty
cung cấp và các sản phẩm và dịch vụ của mình tới khách hàng trực tiếp thông qua
mạng Internet.
Ví dụ điển hình cho những giao dịch này là những trang web bán hàng qua
mạng, ở đó, khách hàng là người dùng cuối có thể đặt mua sản phẩm và dịch vụ trực
tiếp từ nhà cung cấp. Các quá trình giao dịch sau đó có thể diễn ra trực tiếp hoặc
thông qua Internet. Đã có rất nhiều trang web thành công và trở thành những tượng
đài tiêu biểu trong mô hình giao dịch B2C như là Amazon.com, trang web ban đầu
chủ yếu bán sách vở qua mạng, giờ đây, dường như khách hàng có thể mua bất cứ
thứ gì họ muốn trên Amazon.
Đặc điểm của loại hình B2C là sự đa dạng về số lượng nhà cung cấp và thị
trường, bất cứ 1 nhà cung cấp nào cũng có thể mở ra một trang web hoặc một kênh
giao dịch và đưa những thông tin về sản phẩm, dịch vụ của mình lên mạng để phục
vụ khách hàng. Tuy nhiên, sự đa dạng cũng làm cho việc cạnh tranh trở nên gay gắt
hơn, và càng khó thu hút khách hàng trung thành hơn vì ngày càng có nhiều lựa chọn
cho mỗi khách hàng khi họ định tìm mua một sản phẩm hay dịch vụ.
Thương mại điện tử B2C riêng bản thân nó cũng có rất nhiều mô hình hoạt
động khác nhau, mô hình mà chúng ta thường gặp đó là các website bán lẻ do các
doanh nghiệp lập nên để trưng bày, chào bán các sản phẩm dịch vụ cho chính doanh
nghiệp đó sản xuất. Hiện nay, B2C ngày càng phát triển rộng thêm nhiều mô hình
kinh doanh khác mà xu thế hiện nay là các trung tâm thương mại trực tuyến, nơi tập
trung rất nhiều doanh nghiệp sở hữu từng gian hàng độc lập trên cùng một website
bày bán đa chủng loại hàng hóa, dịch vụ. Đến với các trung tâm thương mại này,
Đỗ Thị Phương Anh_K41-I2
Đại học Thương mại 9 Luận văn tốt nghiệp

khách hàng có thể tìm kiếm được rất nhiều sản phẩm phù hợp với nhu cầu của mình
mà không cần phải tìm ở nhiều website nhỏ lẻ như trước đây. Nắm bắt được xu thế
tiêu dùng tiện ích này nên rất nhiều website hoạt động như một siêu thị, trung tâm
thương mại đã ra đời, tạo nên một sức ép cạnh tranh đáng kể.
Công ty TNHH Thương mại dịch vụ công nghệ thông tin GOL từ khi ra đời
vào năm 2002 đã hoạt động hoàn toàn trong lĩnh vực thương mại điện tử và đa phần
là hoạt động theo mô hình bán lẻ điện tử. Công ty sở hữu và vận hành rất nhiều
website bán lẻ với rất nhiều hình thái khác nhau như siêu thị quà tặng Golgift, siêu thị
điện tử Golmart, siêu thị sách Golbook… Trong đó website www.golshops.com được
công ty xây dựng và hoạt động như 1 trung tâm thương mại trực tuyến với sự tham
gia của đông đảo các cá nhân, doanh nghiệp kinh doanh đa chủng loại hàng hóa. Loại
hình bán lẻ điện tử này hiện nay còn khá mới mẻ nhưng đang dần được chú trọng
phát triển. Mô hình hoạt động của một trung tâm thương mại trực tuyến phức tạp hơn
hẳn 1 cửa hàng bán lẻ đơn thuần vì nó bao gồm rất nhiều cửa hàng bán lẻ độc lập.
Vấn đề đặt ra đó là doanh nghiệp định hướng phát triển cho trung tâm thương mại
trực tuyến của mình sao cho thật hiệu quả, đem lại lợi thế cạnh tranh lớn cho doanh
nghiệp trên thị trường trực tuyến.
1.2 Xác lập và tuyên bố lựa chọn đề tài “phát triển mô hình các gian hàng ảo
trên website www.golshops.com của công ty Gol”
Để góp phần giải quyết vấn đề đã nêu ở trên, em quyết định lựa chọn đề tài
“Phát triển mô hình các gian hàng ảo trên website www.golshops.com của công ty
TNHH thương mại dịch vụ công nghệ thông tin GOL” làm đề tài nghiên cứu cho
khóa luận tốt nghiệp của mình.
1.3 Mục tiêu nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu, phân tích, đánh giá tình hình phát triển của mô hình
gian hàng ảo và mô hình tổng thể trung tâm thương mại trực tuyến trên website
www.golshops.com của công ty GOL để nhận biết được những thành tựu đạt được
Đỗ Thị Phương Anh_K41-I2
Đại học Thương mại 10 Luận văn tốt nghiệp
cũng như những khó khăn tồn tại, triển vọng phát triển trong tương lai. Từ đó bài viết

đưa ra các đề xuất, giải pháp phát triển góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của
trung tâm thương mại trực tuyến Golshops.
1.4 Phạm vi nghiên cứu
1.4.1 Không gian nghiên cứu
Bài viết đi sâu vào nghiên cứu mô hình gian hàng ảo đại diện và mô hình
trung tâm thương mại trực tuyến trên website www.golshops.com của công ty GOL.
1.4.2 Thời gian nghiên cứu
Bài viết tập trung khảo sát tình hình hoạt động của trung tâm thương mại trực
tuyến Golshop từ khi ra đời vào năm 2006 đến năm 2008.
1.5 Kết cấu luận văn
Luận văn bao gồm 4 phần:
Chương 1: Tổng quan nghiên cứu đề tài
Chương 2: Một số vấn đề lý luận cơ bản về việc phát triển mô hình các gian hàng ảo
trên website www.golshops.com
Chương 3: Phương pháp nghiên cứu và các kết quả phân tích thực trạng tình hình
phát triển của mô hình các gian hàng ảo trên website www.golshops.com
Chương 4: Các kết luận và đề xuất phát triển mô hình các gian hàng ảo trên website
www.golshops.com
Chương 2: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ VIỆC PHÁT
TRIỂN MÔ HÌNH CÁC GIAN HÀNG ẢO TRÊN WEBSITE
WWW.GOLSHOPS.COM
2.1 Một số khái niệm và lý luận cơ bản
2.1.1 Mô hình kinh doanh
2.1.1.1 Khái niệm
Mô hình kinh doanh là bố trí các hoạt động kế hoạch hóa (trong một số trường
hợp được nói đến như các quá trình kinh doanh) nhằm mục đích thu lợi nhuận trên
một thị trường. Mô hình kinh doanh là trọng tâm của một kế hoạch kinh doanh. Kế
hoạch kinh doanh là tài liệu mô tả mô hình kinh doanh của một doanh nghiệp. Một
Đỗ Thị Phương Anh_K41-I2
Đại học Thương mại 11 Luận văn tốt nghiệp

mô hình kinh doanh thương mại điện tử nhằm mục đích khai thác và tận dụng những
đặc trưng riêng có của Internet và Web.
2.1.1.2 Các yếu tố cơ bản của một mô hình kinh doanh
Một doanh nghiệp khi xây dựng một mô hình kinh doanh trong bất cứ lĩnh vực
nào, không chỉ là thương mại điện tử, cần tập trung vào tám yếu tố cơ bản là: mục
tiêu giá trị, mô hình doanh thu, cơ hội thị trường, môi trường cạnh tranh, lợi thế cạnh
tranh, chiến lược thị trường, sự phát triển của tổ chức và đội ngũ quản lý.
2.1.2 Mô hình thương mại điện tử B2C
2.1.2.1. Khái niệm
Thương mại điện tử B2C là loại giao dịch trong đó khách hàng của các doanh
nghiệp kinh doanh trực tuyến là những người tiêu dùng cuối cùng, mua hàng với mục
đích phục vụ tiêu dùng cá nhân. Đây là loại giao dịch quen thuộc và phổ biến nhất
trong thương mại điện tử.
2.1.2.2. Các giao dịch cơ bản trong thương mại điện tử B2C
• Thu hút khách hàng
• Tương tác với khách hàng
• Đặt hàng
• Thanh toán
• Thực hiện đơn đặt hàng
2.1.2.3. Các mô hình kinh doanh trong thương mại điện tử B2C
a. Cổng thông tin
Đưa ra các dịch vụ trọn gói và các nội dung như tìm kiếm, tin tức, thư tín điện
tử, chuyện gẫu, âm nhạc, chương trình video, chương trình lịch... Đối tượng chủ yếu
là những người sử dụng tại nhà. Mô hình doanh thu là từ thu phí quảng cáo, phí đăng
ký, phí giao dịch, phí liên kết. Cơ hội thị trường là rất lớn bởi hầu hết người sử dụng
đều thông qua các cổng thông tin để truy cập vào những website thương mại khác
trên khắp thế giới. Có thể phân chia cổng thông tin làm 2 loại:
• Cổng thông tin chung (còn gọi là cổng thông tin chiều rộng)
Ví dụ: Yahoo, AOL, MSN...
Đỗ Thị Phương Anh_K41-I2

Đại học Thương mại 12 Luận văn tốt nghiệp
• Cổng thông tin chuyên biệt (hay cổng thông tin chiều sâu)
Ví dụ: iBoats.com
b. Nhà bán lẻ điện tử
Nhà bán lẻ điện tử là phiên bản trực tuyến của cửa hàng bán lẻ, nơi khách
hàng có thể mua sắm hàng hoá ngay tại nhà hoặc công sở vào bất cứ thời gian nào
trong ngày. Website bán lẻ còn là kênh phân phối trực tuyến cho các doanh nghiệp
kinh doanh truyền thống. Mô hình bán lẻ trực tuyến chủ yếu thu lợi nhuận từ việc bán
hàng hóa, phí dịch vụ. Tất cả những ai sử dụng trên Internet đều có thể là khách
hàng tiềm năng của các doanh nghiệp bán lẻ điện tử. Có thể phân loại nhà bán lẻ điện
tử như sau:
• Người bán hàng ảo: Amazon.com
• Cú nhắp và vữa hồ: Walmart.com
• Danh mục người bán hàng: LandsEnd.com
• Phố buôn bán trực tuyến: Fashionmall.com
• Các nhà sản xuất trực tiếp: Dell.com
c. Nhà cung cấp nội dung
Nhà cung cấp nội dung phân phối các nội dung thông tin, các chương trình
giải trí (như báo chí, các vấn đề thể thao,...) và các chương trình trực tuyến, các tin
tức thời sự cập nhật, các vấn đề quan tâm đặc biệt, những chỉ dẫn hay lời khuyên
trong các lĩnh vực và/hoặc bán thông tin. Doanh thu nhận được là từ quảng cáo, phí
đăng ký, phí liên kết hoặc tham khảo, phí download. Cơ hội thị trường chủ yếu vẫn
thuộc về các nhà cung cấp thông tin truyền thống, có kinh nghiệm và thâm niên hoạt
động.
d. Nhà trung gian giao dịch
Các nhà trung gian giao dịch cung cấp những bộ xử lý giao dịch bán hàng trực
tuyến, giống như các nhà môi giới chứng khoán hay các đại lý du lịch. Góp phần tăng
hiệu suất mua bán của khách hàng và của các doanh nghiệp. Mô hình doanh thu là từ
phí giao dịch. Với sự phát triển của Internet, sự gia tăng của thị trường tài chính và
thị trường chứng khoán, cơ hội thị trường cho mô hình này ngày càng lớn. Yêu cầu

Đỗ Thị Phương Anh_K41-I2
Đại học Thương mại 13 Luận văn tốt nghiệp
đặt ra là phải giải quyết các lo ngại của khách hàng bằng các biện pháp hữu hiệu đảm
bảo an toàn và bảo vệ tính riêng tư của khách.
e. Nhà tạo thị trường
Các doanh nghiệp trên cơ sở Web sử dụng Internet để tạo nên thị trường, kết
nối người mua và người bán. Mô hình doanh thu là từ phí dịch vụ. Yêu cầu đặt ra:
• Phải có nguồn lực tài chính và chiến lược tiếp thị tốt để thu hút người mua và
người bán đến với thị trường
• Tốc độ xử lý và sự thuận tiện trong xử lý giao dịch
f. Nhà cung cấp dịch vụ
Các doanh nghiệp kiếm tiền chủ yếu bằng việc bán dịch vụ cho khách hàng.
Các dịch vụ chủ yếu đó là lưu giữ thông tin trên máy tính, tư vấn, đánh giá, mua bán
tạp phẩm…Doanh thu nhận được từ bán dịch vụ, phí đăng ký. Cơ hội thị trường rất
lớn vì nhu cầu của người tiêu dùng đối với các sản phẩm dịch vụ ngày càng tăng.
Yêu cầu đặt ra:
• Cần quảng cáo, xúc tiến nhằm giảm bớt những lo ngại của khách hàng đối với
các dịch vụ trực tuyến, tạo dựng sự tin cậy.
• Có biện pháp khuyến khích khách hàng tiếp cận và quyết định dùng thử các
sản phẩm dịch vụ của DN.
g. Nhà cung cấp cộng đồng
Nhà cung cấp cộng đồng là những website, nơi các cá nhân có cùng mối quan
tâm, chung sở thích riêng biệt, có thể tới cùng chia sẻ kinh nghiệm, trao đổi, thảo
luận về những vấn đề quan tâm. Doanh thu nhận được từ quảng cáo, phí đăng ký, phí
liên kết và tham khảo. Cơ hội thị trường rất lớn do số lượng người sử dụng Internet,
các mối quan tâm của người tiêu dùng ở các cộng đồng trên mạng cũng ngày càng
tăng. Yêu cầu đặt ra:
• Phải có chiến lược tiếp thị tốt để có thể thu hút những thành viên mới tham
gia cộng đồng.
• Cân đối giữa chi phí cho các nội dung chất lượng cao và thu nhập của doanh

nghiệp.
Đỗ Thị Phương Anh_K41-I2
Đại học Thương mại 14 Luận văn tốt nghiệp
2.1.3 Mô hình gian hàng ảo và mô hình trung tâm thương mại trực tuyến
Gian hàng ảo hay cửa hàng điện tử là một trang web bán hàng và cung ứng
dịch vụ trên mạng của một doanh nghiệp, người mua có thể vào xem xét thông tin dữ
liệu đa phương tiện về hàng hóa, dịch vụ và quyết định đặt hàng, mua hàng, thanh
toán và giao nhận theo điều kiện mà doanh nghiệp có thể đáp ứng.
Phát triển từ các hoạt động tiếp thị và bán hàng trong chuỗi giá trị doanh
nghiệp. Đây là mô hình bổ sung của thương mại điện tử cho mô hình cửa hàng của
thương mại truyền thống. doanh nghiệp sử dụng mô hình này để cung cấp cho khách
hàng khả năng mua hàng trực tuyến, thông qua giao diện điện tử để tiếp xúc giữa bên
bán và bên mua. Mô mình này là mức độ phát triển bước đầu của thương mại điện tử,
với một số tiến bộ so với mô hình cửa hàng thông thường. Một website cho phép
trình bày hệ thống danh mục hàng điện tử (E-Catalogues) một cách phong phú và
trực quan. Ngoài ra mô hình cơ bản này cũng có thể tích hợp các chức năng đặt hàng
điện tử (E-Order) và thanh toán điện tử (E-Payment) cũng như bổ sung thêm các
chức năng thông tin hệ thống, hậu cần và phân phối, giao hàng. Thường thì mô hình
này vẫn còn kết hợp với các phương thức truyền thống trong một số khâu hoạt động,
tùy theo trình độ ứng dụng của từng doanh nghiệp. Nhờ có tác nhân kỹ thuật công
nghệ bổ sung thêm các tính năng mới mà mô hình cửa hàng điện tử có nhiều lợi thế
trong tạo dựng quan hệ khách hàng thân thiết, và hỗ trợ công tác tiếp thị tốt hơn cho
doanh nghiệp. Tiếp thị qua mạng chính là một công cụ hỗ trợ triển khai tiếp thị trực
tiếp (one to one marketing) của mô hình này. Mặt khác mô hình cũng hỗ trợ rất nhiều
cho công tác xây dựng thương hiệu của doanh nghiệp, đồng thời là cơ sở cho việc
phát triển lên các mô hình thương mại điện tử cao hơn.
Mô hình cửa hàng điện tử giảm chi phí giao dịch cho khách hàng và cung cấp
thêm nhiều dịch vụ giá trị gia tăng mà không làm tăng giá thành. Khách hàng có cơ
hội mua được hàng hóa với giá thấp hơn khi mua bằng cách thông thường, chủng loại
hàng hóa phong phú hơn, thông tin đầy đủ hơn, thuận lợi trong việc lựa chọn, mua

bán, giao nhận và có thể thực hiện suốt 24 giờ trong ngày. Khách hàng có xu hướng
muốn tiếp tục quay lại mua hàng các lần tiếp theo nếu thấy thuận tiện. Doanh nghiệp
thì luôn mong muốn quan hệ đối tác suốt đời. Mục đích chính của mô hình là đi tìm
Đỗ Thị Phương Anh_K41-I2
Đại học Thương mại 15 Luận văn tốt nghiệp
cầu, và tăng cầu cho doanh nghiệp. Vì vậy cả hai bên bán và bên mua đều có lợi khi
tham gia mô hình này.
Trung tâm thương mại trực tuyến là sự phát triển của mô hình cửa hàng ảo.
Cửa hàng ảo chỉ thuộc về 1 doanh nghiệp duy nhất và website là thuộc quyền doanh
nghiệp đó quản lý còn trung tâm thương mại trực tuyến lại là nơi quy tụ của rất nhiều
gian hàng thuộc về các doanh nghiệp khác nhau và quyền quản lý website thuộc về
chủ trung tâm, các doanh nghiệp chỉ chịu trách nhiệm quản lý các gian hàng của
chính các doanh nghiệp đó. Vì vậy, mô hình hoạt động của một trung tâm thương mại
trực tuyến phức tạp hơn nhiều so với mô hình hoạt động của 1 cửa hàng ảo đơn
thuần. Có thể gọi mô hình trung tâm thương mại trực tuyến là mô hình các gian hàng
ảo.
2.2 Tổng quan tình hình khách thể nghiên cứu của những công trình năm
trước
Đề tài nghiên cứu khoa học “Một số giải pháp nhằm hoàn thiện website bán
hàng trực tuyến” do các sinh viên (Nhữ Thị Minh Phượng, Hữu Thị Kim Trang, Bùi
Thị Thủy Vân) thuộc lớp k41i4 trường Đại học Thương mại thực hiện năm 2007.
Đề tài đã trình bày khái quát về website bán hàng trực tuyến, đề cập đến
những đặc điểm tổng quan về website, tính năng của website và các yếu tố đảm bảo
tính hiệu quả của webstie bán hàng trực tuyến. Trên cơ sở nhận biết thực trạng
website tại các doanh nghiệp bán hàng trực tuyến Việt Nam để từ đó tập trung khảo
sát tính năng, hiệu quả của website tại một số doanh nghiệp bán hàng trực tuyến tại
Việt Nam. Thực hiện khảo sát theo năm nhóm tính năng: nhóm tính năng cung cấp
thông tin sản phẩm, nhóm tính năng thực hiện đặt hàng, nhóm tính năng thực hiện
thanh toán, nhóm tính năng thực hiện giao hàng, nhóm tính năng dịch vụ khách hàng
và 3 yếu tố đảm bảo tính hiệu quả của website như: chất lượng website, hỗ trợ khách

hàng, quảng cáo website. Qua đó nhận biết những ưu, nhược điểm của các website
bán hàng trực tuyến ở Việt Nam. Dựa trên các ưu, nhược điểm đã nhận biết được, đề
tài đưa ra một số giải pháp hoàn thiện website trong doanh nghiệp bán hàng trực
tuyến.
Đỗ Thị Phương Anh_K41-I2
Đại học Thương mại 16 Luận văn tốt nghiệp
Đề tài nghiên cứu khoa học “Phát triển chuỗi trung tâm thương mại 24h ở các
khu đô thị mới Hà Nội” do các sinh viên (Nguyễn Thị Tuyết Nhung, Nguyễn Thị
Phương, Đinh Văn Vinh) thuộc lớp 40A5 trường Đại học Thương Mại thực hiện
năm 2007.
Đề tài đã đưa ra một số vấn đề lý luận về chuỗi trung tâm thương mại, khái
quát về các kênh phân phối bán lẻ hàng hóa và làm rõ vai trò của trung tâm thương
mại trong hệ thống phân phối hàng hóa. Đề tài đi sâu tìm hiểu các nhân tố ảnh hưởng
đến hoạt động của chuỗi trung tâm thương mại. Đồng thời khẳng định sự cần thiết
phát triển chuỗi trung tâm thương mại: trung tâm thương mại khắc phục được điểm
yếu của hệ thống phân phối bán lẻ đang hoạt động, đáp ứng được nhu cầu đa dạng
của khách hàng tại mọi thời điểm, đóng góp đáng kể vào ngân sách nhà nước, tạo
công ăn việc làm cho người dân, tạo điều kiện mở rộng quy mô sản xuất và các nhà
phân phối. Qua đó đánh giá thực trạng hoạt động của chuỗi trung tâm thương mại
24h ở VN nhằm nhận biết những mặt tích cực, tiêu cực. Từ đó đề xuất các giải pháp
phát triển chuỗi trung tâm thương mại 24h ở các khu đô thị mới Hà Nội.
2.3 Một số vấn đề lý luận cơ bản về trung tâm thương mại trực tuyến
2.3.1 Khái quát về trung tâm thương mại trực tuyến
Trung tâm thương mại trực tuyến dùng để chỉ một website hoặc một khu vực
trên một cổng dịch vụ trực tuyến. Tại đây, các thông tin về sản phẩm dịch vụ được
cung cấp bởi nhiều công ty bán hàng cùng với các đường kết nối tới các công ty các
khác cũng như các tiện ích thuận lợi để khách hàng đặt hàng trực tuyến mà không cần
phải rời khỏi trung tâm.
Các trung tâm thương mại trực tuyến bao gồm một số lượng lớn các cửa hàng
độc lập. Mô hình này hoạt động như 1 trung tâm thương mại mở cửa liên tục và được

xem là dịch vụ thông tin hoàn hảo nhất vừa làm tiếp thị, vừa mua bán trực tiếp từ
website và hỗ trợ tối đa cho khách hàng. Bên cạnh việc trưng bày các mặt hàng,
website cũng cung cấp nhiều chức năng giúp việc mua bán trở nên dễ dàng hơn như
thanh toán trực tuyến, cấp mật mã riêng cho hội viên, lập ra danh sách khách hàng
thường xuyên để gửi những thông tin mới nhất về sản phẩm.
Đỗ Thị Phương Anh_K41-I2
Đại học Thương mại 17 Luận văn tốt nghiệp
Trung tâm thương mại trực tuyến đôi khi còn được gọi là phố trực tuyến được
phân chia làm 2 loại: Danh mục tham khảo và Trung tâm bán hàng với các dịch vụ
chia sẻ.
• Danh mục tham khảo
Loại trung tâm này về cơ bản là một danh mục được tổ chức theo sản phẩm.
Các tờ catalog hoặc quảng cáo biểu ngữ (banner ads) trên site quảng cáo các sản
phẩm hoặc cửa hàng. Khi người dùng mạng kích chuột vào một sản phẩm hoặc một
cửa hàng cụ thể, họ được dẫn đến cửa hàng của người bán, nơi mà họ sẽ thực hiện
các giao dịch. Một ví dụ về danh mục là Hawaii.com/marketplace. Các cửa hàng
tham gia trên site có thể cùng sở hữu site, hoặc trả phí đăng ký, hoặc trả hoa hồng cho
một bên thứ ba (ví dụ một portal) thực hiện quảng cáo logo cho họ. Loại hình bán lẻ
này về cơ bản thuộc loại marketing liên kết.
• Trung tâm bán hàng với các dịch vụ chia sẻ
Trên các trung tâm với các dịch vụ chia sẻ, người tiêu dùng có thể tìm thấy
các sản phẩm, đặt mua, thanh toán và thỏa thuận vận chuyển. Người quản lý trung
tâm có thể cung cấp các dịch vụ này, nhưng thông thường các dịch vụ được các cửa
hàng độc lập thực hiện. Chủ các cửa hàng trả tiền thuê hoặc phí giao dịch cho chủ
website.
Một ví dụ về site trung tâm với các dịch vụ chia sẻ là Yahoo. Yahoo lưu trú
Cattoys.com. Khi một người dùng mạng đi vào Yahoo, kích chuột vào toys, rồi kích
vào cattoys, người dùng sẽ được dẫn tới cửa hàng của Cattoys.com. Bằng cách khác,
người dùng có thể trực tiếp vào Cattoys.com, trong trường hợp này, người dùng
không thể nhận ra mình đang ở môi trường của Yahoo, mà chỉ nhận biết điều này khi

kiểm tra thanh toán.
Trong trường hợp tốt nhất, khách hàng khi vào các cửa hàng khác nhau trong
cùng một trung tâm, họ chỉ phải sử dụng một giỏ hàng, và trả tiền một lần. Khả năng
như vậy Yahoo đã cung cấp được cho khách hàng.
Đỗ Thị Phương Anh_K41-I2
Đại học Thương mại 18 Luận văn tốt nghiệp
2.3.2. Xu hướng phát triển của trung tâm thương mại trực tuyến
Nhìn tổng quan tình hình phát triển của các trung tâm thương mại trực tuyến ở
Việt Nam có thể nhận thấy đa phần các trung tâm này phát triển mô hình hoạt động
của mình theo 2 xu hướng như sau:
• Sàn giao dịch giữa nhà cung cấp hàng hóa dịch vụ với người tiêu dùng thông
qua các phương thức rao vặt, so sánh giá, đấu giá trực tuyến. Một số website điển
hình trong lĩnh vực này như là :
www.vatgia.com, www.123mua.com, www.enbac.com, www.chodientu.vn
• Trung tâm thương mại với hàng ngàn chủng loại mặt hàng đa dạng, phong phú
với sự hiện diện của rất nhiều cá nhân, doanh nghiệp sở hữu các gian hàng riêng biệt
có khả năng đáp ứng được nhu cầu tiêu dùng phong phú của mọi đối tượng khách
hàng. Một số website điển hình như là :
www.vatgia.com, www.chodientu.vn, www.thuongmaivietmy.com
Mô hình hoạt động theo xu hướng thứ nhất ra đời sớm và ngày càng rầm rộ
thu hút nhiều đối tượng tham gia tuy nhiên nó chỉ mang tính tạm thời, nhỏ lẻ, không
mang tính chuyên nghiệp và quy mô trong bán lẻ. Vì vậy, mô hình hoạt động thứ hai
đang ngày càng được chú trọng và phát triển đem lại sự chuyên nghiệp trong lĩnh vực
bán lẻ và đem lại tiện ích mua sắm cho mọi đối tượng khách hàng vào bất kì thời
điểm nào tại bất cứ quốc gia nào.
2.3.3 Mô hình hoạt động của trung tâm thương mại trực tuyến
2.3.3.1 Các đối tượng tham gia vào trung tâm thương mại trực tuyến
Có ba đối tượng tham gia chủ yếu vào hoạt động của trung tâm thương mại
trực tuyến đó là:
Người quản lý trung tâm: tức là người sở hữu website. Người này có thể tham

gia vào các hoạt động mua bán giữa các cá nhân, doanh nghiệp bán hàng với khách
hàng hoặc có thể chỉ đóng vai trò đơn thuần là cầu nối và chỉ quan sát các giao dịch
giữa 2 bên, chỉ tham gia vào các giao dịch khi xảy ra sự tranh chấp giữa người mua
và người bán để bảo đảm quyền lợi và nghĩa vụ của mỗi bên.
Đỗ Thị Phương Anh_K41-I2
Đại học Thương mại 19 Luận văn tốt nghiệp
Người bán hàng: là người sở hữu một gian hàng riêng biệt trên website. Tại
gian hàng của mình, người bán cập nhật các thông tin giới thiệu về doanh nghiệp
mình, thông tin liên hệ, trưng bày các sản phẩm hàng hóa…
Khách hàng: là những người tham quan các gian hàng của trung tâm, lựa chọn
mua những món hàng phù hợp với nhu cầu bản thân thông qua hệ thống giỏ hàng ảo
tích hợp trên mỗi gian hàng.
Ngoài ba đối tượng kể trên, còn có một số đối tượng khác tham gia vào hoạt
động của trung tâm chẳng hạn như các đơn vị đặt quảng cáo trên website.
2.3.3.2 Lợi ích của các bên tham gia vào trung tâm thương mại trực tuyến
Mô hình trung tâm thương mại trực tuyến được phát triển từ mô hình cửa hàng
điện tử. Trung tâm thương mại trực tuyến cung cấp nhiều chức năng tích hợp hơn cửa
hàng điện tử. Mô hình này cung cấp giải pháp thanh toán chung cho các khách hàng
tham gia. Thường nó được khai thác tập trung vào một số phân khúc thị trường nhất
định với các sản phẩm, dịch vụ phát triển theo chiến lược đa đạng hóa đồng tâm,
hoặc cùng trong một ngành, hoặc có các phân khúc thị trường chung hoặc có liên
quan mật thiết với nhau.
Trung tâm thương mại trực tuyến cũng sử dụng một kiểu tiếp cận tiếp thị mới
nhắm đến giá trị suốt đời của khách hàng hơn là giá trị hiện tại với tham vọng bán
nhiều sản phẩm, dịch vụ hơn cho một khách hàng. Lợi ích quan trọng của trung tâm
thương mại trực tuyến trong các hoạt động tiếp thị bán hàng đối với doanh nghiệp là
cung cấp các dịch vụ chung và khả năng tiết kiệm chi phí tiếp thị chung, và củng cố
thương hiệu. Sự hấp dẫn của thương hiệu trung tâm thương mại trực tuyến và độ tin
cậy của công cụ thanh toán sẽ giúp thu hút khách hàng cho các cửa hàng thành viên.
Dùng chung một hệ thống thanh toán sẽ vừa thuận tiện trong các tác nghiệp với đối

tác cung cấp cổng thanh toán và ngân hàng vừa quen thuộc sử dụng và tin cậy với
khách hàng. Khi tập hợp nhiều các cửa hàng điện tử lại sẽ giúp giảm chi phí thuê tài
nguyên trên mạng như các chi phí thuê tên miền, chi phí lưu trữ dữ liệu, chi phí mua
băng thông, chi phí thiết kế… vì đều dùng chung và có thể san sẻ được cho nhau.
Trung tâm thương mại trực tuyến sẽ giúp dẫn khách hàng đến các cửa hàng khác bên
trong phố ngoài các cửa hàng họ đã, đang và định giao dịch. Các cửa hàng điện tử khi
Đỗ Thị Phương Anh_K41-I2
Đại học Thương mại 20 Luận văn tốt nghiệp
tham gia trung tâm thương mại trực tuyến cũng sẽ có được giá thành thấp hơn so với
khi tác nghiệp đơn lẻ vì tiết kiệm được chi phí giao dịch và chi phí tiếp thị. Bản thân
trung tâm thương mại trực tuyến cũng thu được lợi ích từ các cửa hàng điện tử tham
gia qua lệ phí thành viên, cung cấp trọn gói thường xuyên phần cứng, phần mềm,
dịch vụ cài đặt, phí dịch vụ, phí quảng cáo thậm chí cả phí giao dịch nếu tự cung cấp
được các công cụ thanh toán.
Khách hàng tham gia vào trung tâm thương mại trực tuyến ngoài việc giảm
chi phí trong giao dịch còn thuận lợi khi truy cập vào các cửa hàng khác trong trung
tâm, khi xuyên qua các giao diện trong trung tâm khách hàng dễ bị hấp dẫn bởi các
sản phẩm, dịch vụ khác. Khi một thương hiệu trung tâm thương mại trực tuyến thành
công trên mạng nó sẽ củng cố lòng tin của khách hàng và giảm thiểu sự e ngại về sự
an toàn thậm chí tăng cường tính sẵn sàng mua hàng và xu hướng thích mua hàng
trên các trang nổi tiếng.
Chương 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU VÀ CÁC KẾT QUẢ PHÂN
TÍCH THỰC TRẠNG TÌNH HÌNH PHÁT TRIỂN CỦA MÔ HÌNH
CÁC GIAN HÀNG ẢO TRÊN WEBSITE WWW.GOLSHOPS.COM
3.1 Hệ thống các phương pháp nghiên cứu
3.1.1 Phương pháp thu thập dữ liệu
3.1.1.1 Phương pháp thu thập dữ liệu sơ cấp
a. Phương pháp sử dụng phiếu điều tra
Nội dung của phiếu điều tra bao gồm 10 đến 15 câu hỏi dạng trắc nghiệm đơn
giản, dễ hiểu, dễ trả lời. Phiếu được phát trực tiếp đến các nhân viên, người quản lý

Đỗ Thị Phương Anh_K41-I2
Đại học Thương mại 21 Luận văn tốt nghiệp
phụ trách website. Thông qua các câu trả lời trên những phiếu trắc nghiệm này có thể
nắm bắt một cách tổng quan các nội dung liên quan đến tình hình phát triển của mô
hình các gian hàng ảo trên Golshops.
Ưu điểm của phương pháp này đó là rất dễ thực hiện, các câu hỏi được đưa ra
khá ngắn gọn, liên quan trực tiếp đến vấn đề nên rất dễ dàng cho người trả lời. Hình
thức trả lời trắc nghiệm chỉ đơn giản là đánh dấu vào các câu trả lời đã được đưa ra
nên rất nhanh chóng.
Tuy nhiên phương pháp này cũng có những nhược điểm đó là các câu trả lời
được đưa ra sẵn nên nhiều khi người trả lời buộc phải lựa chọn câu trả lời gần nhất
với suy nghĩ của họ, nhiều khi họ có câu trả lời chính xác hơn, cụ thể hơn nhưng
không thể đưa ra được, cũng không thể giải thích rõ thêm về lựa chọn của mình. Do
vậy kết quả thu được khi sử dụng phiếu cũng chỉ đem lại cái nhìn tổng quan, sơ bộ về
thực trạng phát triển của Golshops.
b. Phương pháp phỏng vấn
Nội dung phỏng vấn bao gồm từ 5 đến 7 câu hỏi dùng để phỏng vấn người có
chuyên môn cao trong công ty hoặc khách hàng, nhà cung ứng. Thông qua phỏng
vấn, có thể nắm bắt được cụ thể chuyên sâu một số vấn đề liên quan đến Golshops.
Ưu điểm của phương pháp này đó là người được phỏng vấn có thể đưa ra
những quan điểm, suy nghĩ của mình một cách rõ ràng , cụ thể giúp đem lại hiệu quả
trong quá trình phỏng vấn và là tư liệu tốt cho quá trình nghiên cứu. Người phỏng
vấn có thể đưa ra những câu hỏi phỏng vấn liên quan một cách trực tiếp và sâu sát
đến một số vấn đề trọng tâm của đề tài nghiên cứu.
Tuy nhiên nhược điểm của phương pháp này đó là tùy thuộc vào trạng thái
tâm lý, tình cảm mà người trả lời phỏng vấn có thể đưa ra những câu trả lời đôi khi
không đúng như ý kiến chủ quan của họ, dẫn đến những sai lệch trong kết quả điều
tra, ảnh hưởng đến chất lượng của quá trình nghiên cứu.
3.1.1.2 Phương pháp thu thập dữ liệu thứ cấp
Dữ liệu thứ cấp được thu thập thông qua các báo cáo kinh doanh, tài liệu

thống kê, các công trình khoa học đã thực hiện, qua Internet… Đây là nguồn dữ liệu
Đỗ Thị Phương Anh_K41-I2
Đại học Thương mại 22 Luận văn tốt nghiệp
sẵn có,dựa trên các dữ liệu có sẵn này ta có thể sử dụng để tổng hợp, phân tích và
đánh giá những vấn đề liên quan đến Golshops.
Ưu điểm của phương pháp này đó là dễ dàng thu thập dữ liệu vì đây là nguồn
dữ liệu sẵn có, thuận lợi cho việc tổng hợp và phân tích. Phương pháp này vẫn có
những nhược điểm đó là nguồn dữ liệu này không mang tính mới mẻ vì đã được
thống kê, đưa ra từ trước nên chỉ phản ánh được nội dung vấn đề nghiên cứu trong
quá khứ chứ không thể hiện được những vấn đề trong tình hình hiện tại.
3.1.2 Các phương pháp phân tích và xử lí dữ liệu
Phương pháp định lượng: Sử dụng phần mềm SPSS, phần mềm Excel
SPSS là phần mềm dùng để phân tích các kết quả điều tra trong nhiều lĩnh
vực: xã hội, giáo dục, y khoa, kinh tế, marketing, sản xuất kinh doanh…Các nghiên
cứu về xã hội với qui mô lớn (từ 100 bản hỏi trở lên và có rất nhiều câu hỏi) với phần
mềm SPSS sẽ giúp các nhà nghiên cứu/ sinh viên nhập dữ liệu, phân tích và dự báo
xu hướng được dễ dàng hơn. Ưu điểm của phần mềm SPSS đó là rất dễ sử dụng, đưa
ra các kết quả một cách nhanh chóng dưới dạng các bảng, biểu đồ cụ thể nên rất
thuận tiện cho việc sử dụng các kết quả để phân tích, nhận biết xu hướng. Yếu điểm
của SPSS đó là không thể xử lý nhiều file dữ liệu cùng một lúc.
Phần mềm Excel được sử dụng để thống kê, tính toán, phân tích các số liệu
thông qua các phép toán và các biểu đồ. Ưu điểm của excel đó là rất dễ sử dụng.
Nhược điểm đó là không thể xử lý được hàng loạt các phiếu điều tra mà chỉ được sử
dụng để phân tích các số liệu thông qua các phép toán và hiển thị kết quả dưới dạng
các biểu đồ.
Phương pháp định tính: Phương pháp thống kê, tổng hợp, phân tích, diễn dịch.
Phương pháp này thường được sử dụng để xử lý các dữ liệu ở dạng định tính.
Dựa trên việc thu thập, thống kê dữ liệu sẽ tiến hành phân tích để nhận biết các xu
hướng và đưa ra các diễn giải, nhận xét từ kết quả xử lý dữ liệu.
Đỗ Thị Phương Anh_K41-I2

Đại học Thương mại 23 Luận văn tốt nghiệp
3.2 Thực trạng và ảnh hưởng nhân tố môi trường đến vấn đề phát triển mô
hình các gian hàng ảo trên website www.golshops.com
3.2.1 Thực trạng phát triển thương mại điện tử B2C và mô hình các gian hàng ảo
3.2.1.1 Tình hình chung về phát triển thương mại điện tử B2C và mô hình các gian
hàng ảo ở Việt Nam
Hiện nay tại Việt Nam các sàn thương mại điện tử hoạt động theo mô hình
thương mại điện tử B2C thường kết hợp khá linh hoạt các dịch vụ cho cả đối tượng
doanh nghiệp, người buôn bán nhỏ và cá nhân mua bán phục vụ nhu cầu sinh hoạt.
Tuy giá trị những giao dịch này không lớn nhưng mô hình thương mại này có sức lan
tỏa cao và góp phần đưa ứng dụng thương mại điện tử tới từng người dân, tạo thói
quen mua bán hiện đại cho xã hội.
Nếu năm 2008 hoạt động kinh doanh của các sàn thương mại điện tử B2B
tương đối trầm lắng thì các sàn B2C lại có bước phát triển nhanh và vững chắc trên
nhiều phương diện. Lượng truy cập cũng như lượng giao dịch tăng mạnh cho thấy thị
trường thương mại điện tử Việt Nam đang phát triển, đồng thời giúp nâng cao và
củng cố vị trí của các sàn thương mại điện tử Việt Nam. Nếu những năm trước, trong
danh sách các website hàng đầu Việt Nam hầu như không có một website thương mại
điện tử nào, thì đến năm 2008 đã xuất hiện 1 số sàn thương mại điện tử B2C trong
danh sách 100 website có lượng truy cập lớn nhất Việt Nam theo thống kê của Alexa.
Điển hình là các website www.vatgia.com, www.thegioididong.com,
www.123mua.com, www.muare.com, www.chodientu.vn.
Nhìn vào tổ chức của những sàn thương mại điện tử B2C hàng đầu hiện nay,
có thể thấy mức độ triển khai các tính năng thương mại điện tử còn khá đơn giản. Đa
số doanh nghiệp vận hành các sàn này thừa nhận lượng truy cập và giao dịch trên sàn
chủ yếu tập trung ở khu vực rao vặt, trao đổi và cộng đồng. Những người bán hàng
chuyên nghiệp trên website hiện vẫn chưa nhiều. Tuy nhiên, hướng tiếp cận mà các
sàn lựa chọn là phù hợp với trình độ phát triển của thị trường Việt Nam và quy luật
phát triển chung của thương mại điện tử trên thế giới. Việc trao đổi, kết nối cộng
đồng tham gia thương mại điện tử ở những hình thái sơ khai nhất như rao vặt, so

Đỗ Thị Phương Anh_K41-I2
Đại học Thương mại 24 Luận văn tốt nghiệp
sánh giá, v.v... sẽ giúp tạo lập thói quen cho người tiêu dùng, hình thành nên cộng
đồng khách hàng và xác lập chỗ đứng của các doanh nghiệp thương mại điện tử trên
thị trường. Thông qua nỗ lực tăng lượng truy cập ở giai đoạn đầu bằng những mô
hình thương mại điện tử giản đơn, các sàn B2C này đang góp phần thúc đẩy sự lan
tỏa của thương mại điện tử trong xã hội và xây dựng thị trường tương lai cho thương
mại điện tử ở Việt Nam.
Mặc dù các dịch vụ thương mại điện tử B2C đơn giản như rao vặt, trao đổi
thông tin, so sánh giá, v.v... hiện vẫn chiếm ưu thế, nhưng nhiều doanh nghiệp vận
hành sàn đã và đang nỗ lực phát triển các mô hình kinh doanh thương mại điện tử
theo hướng chuyên nghiệp hơn. Cùng với sự phát triển nhanh chóng của hạ tầng
thanh toán trong hai năm gần đây, một số sàn thương mại điện tử đang phấn đấu tích
hợp tính năng thanh toán trực tuyến để hoàn thiện thêm một bước quy trình giao dịch
giữa các bên trên sàn. Bên cạnh đó, việc xây dựng các gian hàng tùy biến cho thành
viên cũng được nhiều doanh nghiệp vận hành sàn tiếp tục duy trì, nhằm hướng tới
việc bán hàng trên quy mô rộng và chuyên nghiệp hơn.
Nỗ lực không ngừng cải thiện và chuyên nghiệp hóa dịch vụ của các sàn
thương mại điện tử đã đem lại hiệu quả kinh doanh rõ rệt, xét từ cả tiêu chí khách
hàng, lượng giao dịch, và doanh số trên sàn. Sự tăng trưởng về lượng, thể hiện qua
những con số thống kê lượt truy cập, số thành viên, danh mục sản phẩm, và lượng
giao dịch, v.v... thường được xem là thước đo đánh giá thành công của một website.
Tuy nhiên, để đảm bảo sự phát triển bền vững và thực chất, website thương mại điện
tử cần phải đem lại doanh thu ổn định cho doanh nghiệp vận hành website. Trên
phương diện này, năm 2008 cũng ghi nhận những tiến bộ rất khả quan về doanh thu
của một số sàn thương mại điện tử B2C.
Một điểm sáng nữa của thương mại điện tử Việt Nam năm 2008 là việc một số
doanh nghiệp thương mại điện tử hàng đầu thế giới bắt đầu triển khai mạnh hoạt
động để chiếm lĩnh thị trường nội địa. Vào Việt Nam từ cuối 2006-đầu 2007 qua
những website có giao diện tiếng Việt với cấu trúc khá đơn giản, đến năm 2008

Yahoo và Google mới bắt đầu đẩy mạnh hoạt động bằng việc cung cấp một loạt dịch
vụ cá biệt hóa dành riêng cho cộng đồng nói tiếng Việt. Đặc biệt, các dịch vụ quảng
Đỗ Thị Phương Anh_K41-I2
Đại học Thương mại 25 Luận văn tốt nghiệp
cáo dành cho doanh nghiệp tại Việt Nam và hướng tới thị trường Việt Nam cũng
được triển khai mạnh trên rất nhiều công cụ mà Yahoo và Google cung cấp, đem lại
doanh thu bước đầu cho doanh nghiệp từ thị trường thương mại điện tử còn rất tiềm
năng này. Năm 2008 còn đánh dấu một bước tiến mới trong quá trình thâm nhập thị
trường Việt Nam của eBay - sàn thương mại điện tử B2C và C2C hàng đầu thế giới.
Tuy giao diện tiếng Việt của trang chủ eBay đã được thiết lập từ năm 2007, nhưng
eBay chưa thực sự triển khai các hoạt động nhắm tới thị trường nội địa cho đến giữa
năm 2008, khi ban lãnh đạo công ty quyết định thiết lập quan hệ đối tác với một
website thương mại điện tử Việt Nam là Chợ điện tử. Quyết định mang tính chiến
lược này có thể giúp eBay tiếp cận sâu hơn thị trường trong khi tiết kiệm được tối đa
nguồn lực, rút ngắn giai đoạn khởi động và phát huy năng lực sẵn có của đối tác kinh
doanh.
Việc eBay - một tên tuổi thương mại điện tử lớn của thế giới bắt tay với một
website trong nước là tín hiệu tốt cho thương mại điện tử Việt Nam. Hơn bất cứ lĩnh
vực nào, thương mại điện tử đang là lĩnh vực chịu tác động mạnh của sức ép cạnh
tranh quốc tế ngay tại sân nhà, nên việc các nhà cung cấp dịch vụ nước ngoài chọn
con đường liên doanh liên kết với doanh nghiệp trong nước để tiến vào thị trường nội
địa đã góp phần nâng cao vị thế của doanh nghiệp Việt Nam trong bối cảnh cạnh
tranh toàn cầu. Ngoài ra, sự hiện diện của eBay cũng sẽ góp phần khuyếch trương lợi
ích của việc ứng dụng thương mại điện tử trong xã hội, tăng niềm tin cho người tiêu
dùng và tạo điều kiện để doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận với những mô hình thương
mại điện tử tiên tiến của thế giới.
Tổng kết lại, tình hình phát triển thương mại điện tử B2C năm 2008 có nhiều
chuyển biến rất tích cực. Bên cạnh sự tăng trưởng về lượng truy cập và khối lượng
giao dịch, các sàn thương mại điện tử cũng đang đi vào giai đoạn phát triển theo
chiều sâu, thể hiện qua nỗ lực cải tiến mô hình kinh doanh và chuyên nghiệp hóa dịch

vụ trên sàn. Ngoài ra, sự gia nhập thị trường của một số tên tuổi thương mại điện tử
lớn trên thế giới đang tạo ra rất nhiều cơ hội và động lực để thương mại điện tử Việt
Nam nâng cao sức cạnh tranh, bắt nhịp với trình độ thương mại điện tử chung của
khu vực cũng như toàn cầu.
Đỗ Thị Phương Anh_K41-I2