nguyên tắc bảo đảm sự vô tư của những người tiến hành tố tụng hoặc người tham gia tố tụng trong luật tố tụng hình sự việt nam – những vấn đề lý luận và thực tiễn

c bm s a nhi
ti tng hoi tham gia t tng
trong lut t t Vit Nam  Nhng
v c tin


Trn Thu Hnh


Khoa Luti hc Qui
Lu : 62 38 40 01
Ngi hng dn : PGS.TS. Nguyn NgTS. Phm M
o v: 2014
168 tr .

Abstract. o trong khoa hc lut t t Vit Nam
u m  thng b nhng v c tin v
c bm s a nhi ti tng hoi tham gia t
tng trong lut t t c ta  c mt lut hc. Lu
c bm s i ti
ti tham gia t tc bit quan trng trong vic gii quyt v 
 lt ti phm; Do tm
quan trng ca s t t t t ch
c t c bm s a nhi ti
ti tham gia t tng; Bn cht cc bm s ong t tng
  bm cho s 
gii quyt v ; c trc bo
m s i ti tng hoi tham gia t tng  Vit Nam nhng
 Lu ng gii
 th u qu th n hin nay,
u c

Keywords. t Vit Nam; Lu
Content.
1. Giới thiệu về công trình nghiên cứu
Lu “Nguyên tắc bảo đảm sự vô tư của những người tiến hành tố
tụng hoặc người tham gia tố tụng trong Luật tố tụng hình sự Việt Nam – Những vấn đề
lý luận và thực tiễn” do t thc hin di b 
luc tiu qu hot
ng gii quyt v  th i mi
ng ti minh bng khi tiTTHSp
vi tinh thn hi nhp quc t nhiu v c tit ra. Bm
s a i  i t trong nh tn ca
t nn tng cho vic gii quyt v c
u.
ng ti m c ti cho vic
 u qu thc 
t  ng vi kt cu bn n m u,
ph lu tham kho.
Kt qu u ca lu ng b n khoa hc
u cho viu, hc tp   o lu
ng, tht TTHS c
m quyn, nhi quyt v
.
2. Tính cấp thiết của đề tài luận án
a. Ma TTHS i quyp th
 lt ti phm. Thc hin m
c ht c tht TTHS vn
quan THTT, i THTT 
c bm s a i THTT i TGTT trong
TTHS gi v c bm s 
t nn tng trong vic gii quyt v  k

ng th    m quy i, b m
o dng, cng c nim tin ci vi nc gia.
S a i THTT i TGTT t trong nhu kin quan
tr t quy  v c gii quy  
 lt ti phm. Thc t cho thy nh 
mang li ph thuc ch y a i THTT, do ch 
ca nhi  mn th nht ca v 
bnh h i; m
c, khu phc. S a i THTT , 
ng khi quyt v , 
vic thm quyn. Do
, bm s a i THTT i TGTT t trong nhng
n ca TTHS ca tuyi t ch 
quc t.
Luch bm s a i THTT 
i TGTT n: H thnu t thc
 kic thc tc bo m s a i
THTT  i TGTT. B lut TTHS   nh nh  cho rng
i THTT s ng
  n s a i THTT, i
 n thii quyt v 
u 60, 61 B lut TTHS 2003 nh nh,
thm quyn, th ti i THTTn dch, nnh nhm
bo m s a h i quyt v i THTTi
ng thi b h, b 
s   n l   n v    i din h 
a nhc ca b can, b i THTT 
gia v 
dch trong v            t trong nhng
i THTT ca v c gi nhia i THTT trong

t v u mTHTT vc
THTT vc Thc l 
 cho rng i THTT 
m v. Nh  i THTTch,
i quan h gt thit hong,
ti i TGTT tro  i THTT,
nh phi t chi THTT hoc buc phi nu h
 chi.  t chi hoi i THTT, i TGTT
B lut TTHS 2003 nh thm quyn, th ti i THTT, i
TGTT trong tng hp c th n t tng thi,
u t bc th
tc bm s a i THTT i TGTT.
c t u tra, truy t , i
THTT ng biu hing
gi, i THTT vi b can, b  ng i TGTT
i din v sc mnh ca quyn l
lut, mi b m tng sc mu
kiy. Thc t n "v u tra, bt,
giam gi, truy tt x" [3], quya b can, b i
TGTT b t XHCN 
tr an ca 
THTT i THTT.
 ch bm s a i THTTnh
nh trong B lut TTHS 2003 ng di 
quan THTT   quyt s 03/2004/NQ-  02/10/2004 ca H ng
thi cang dt s nh trong Phn
th nh   nh chung ca B lut TTHS 2003;    ch s
05/2005/TTLT-VKSNDTC-BCA-    quan h phi hp gi 
n kic thc hin mt s qnh ca B lut TTHS
2003 ng dc th nh ca B lut TTHS v

  tc t chi hoc buc phi quyi i THTT
dnh  bo m s a i THTT
dn gii quyt v 
a i THTTch, ngnh chng ca nhiu
yu t  nh vic i vi
h c  a kh n s THTT 
h nh c tht TTHS  
cho via s a i THTT
nhp vi thc ting ti phc truyn
thng Vi n to mt th tc cht ch n, thun tin
cho vii i THTTnh bng vi cho h
t h t chi THTT  lunh, m quyn ch quyt
i khi nh nguyn. S ch ng t chi TGTT ca
i THTTng h hin s hiu
bit c trong ng thi
    tc t t  ng c  .
Nh bm s a i THTT,
dc l nhng hn ch,
khim khuyt cn nhm bo m s 
gii quyt v  ng ma chic c
dng nch, vng mo v ng
c hii, phc v ng s t quc Vit Nam XHCN" [3].
c. i THTT u tra, Vin ki 
quynh trong vic gii quyt v   bn gi
v, trt t i, tng nh cho s 
trin kinh t, hi nhp quc t ng thi bo v a
i gian ngn, B   quyt v c
 quyt 08-NQ/TW mt s nhim v trng
      i gian t   quyt s 49-NQ/ 
02/06/  chi c c          nh

ng cho vic ci mi t chng c
   vi mng nch,
vng m  o v  ng
      c tin h  u qu   u l   y,
 n c khoa h trin khai, thc hin chic ci
tc bm s a i THTT 
i TGTT t sc cn thic bit trong thm si B lut TTHS.
d. S a i THTT  i TGTT t y
quyi ca n, minh bch.  a i
THTT i TGTT  c ch bng nhng qui phm ca Lut TTHS,
mt quan tr thuu yu t ng yu t bm
s a i THTT  i TGTT thuc v m 
 vm chc, t chc, ch  . y, c
cu l ng cu t ng n s a i THTT 
i TGTT  ng kin ngh p v n, th
lut bm s a i THTT  i TGTT i quyt v
  p phn thc hin chic c
i quyt v  c hc t nh
  n hin nay. Vic h  c t trong TTHS mt mt phi k tha
truyn thng Vit Nam, gi vo v ch quyn qung thi phi ch
c hi nhp quc t t trong nhng quan trng c
ngh quyn c . Tip tc quc t
c hin tc quc t ng phi hp chung trong hot
u tranh chng ti phu t quc t nh nhng quc
t Nam sinh sng, hc tm v quan trng
ca cy, vihn s
 p v  t quc t         n ph  
u.
T nh thc bm s a
i THTT  i TGTT rt c     n, t

n s th hin ct TTHS
c tin thc thi  t m thc
thi  "Nguyên tắc bảo đảm sự vô tư của những người
tiến hành tố tụng hoặc người tham gia tố tụng trong Luật tố tụng hình sự Việt
Nam- Những vấn đề lý luận và thực tiễn" u  c mt lu
Tit hp thit c v c tin  c ta hin
nay.
3. Mục đích của luận án
- Kho cc v c
bm s TTHS i bt
t tri cc thuy  lum khoa hc v
nc b m s a i THTT i TGTT trong h th
n ca Lut TTHS  ng
i quyt v ;
- c bm s a i THTT 
i TGTT trong Lut TTHS Vit Nam nhLut TTHS hi
ch ra nhm mn ch ca h thng qui pht v c

-  thc bm s a
i THTT  i TGTT trong TTHS; ng thi ch 

- c trng thc thi c bm s a nhng i
THTT i TGTT trong Lut TTHS Vi a thc
tr
- t v c bm s a
i THTT i TGTT u qu thc thi c
i quyt v ;
4. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu của luận án
- c v c bm s i
THTT  i TGTT trong TTHS;

- c bm s i THTT  i TGTT trong TTHS 
mt s  gii.
- Lch s n cc bm s a nhi THTT
hoi TGTT trong TTHS  Vit Nam, nh t 
- t TTHS Vit Nam hi c bm s a
nhi THTT hoi TGTT trong TTHS.
- Thc trng thc thi c bm s a nhi THTT hoc
i TGTT trong TTHS Vit Nam nhng 10  t 2004 n
2013).
5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận án:
- Kt qu u ca lu n b n n khoa hc
TTHS  cho vic ci
 c ta;
- Kt qu u ca lu u, ging d
hc tp t o Lut;
- Kt qu cu ca lu u tham khp
 
Vit Nam.
TI LIU THAM KHO

Tiếng Việt
1. B , Ban chng Cng sn Vit Nam (2002), Nghị
quyết 08/NQ-TW ngày 02/01/2002, Một số nhiệm vụ trọng tâm công tác tư pháp
trong thời gian tớii.
2. B , Ban chng Cng sn Vit Nam (2005), Nghị
quyết 48/NQ-TW, Chiến lược xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt
Nam đến năm 2010, định hướng đến năm 2020, i.
3. B , Ban chng Cng sn Vit Nam (2005), Nghị
quyết 49/NQ-TW, Chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020, i.
4. B Báo cáo số 553/BC.BCA-V19 ngày 7/11/2012 của Bộ Công

an về tổng kết 8 năm thi hành Bộ luật TTHS 2003i.
5. B Quốc triều hình luật, những giá trị lịch sử và đương đại góp
phần xây dựng nhà nước pháp quyền ở Việt Nam, Vi
xut b
6. Bc vi i.
7. c tranh tng trong h thn ca
lut t tTạp chí luật học s 6, tr. 15-21
8. n Ngng ch Cải cách tư pháp ở Việt
Nam trong giai đoạn xây dựng Nhà nước Pháp quyềni hc Quc Gia
i.
9. ng v n v ch c ca lut
t tTạp chí Kiểm sát, s 5, tr. 13-18; s 6, tr. 18-20; s 7, tr. 11-15.
10.  m (2009), Hệ thống tư pháp hình sự trong giai đoạn xây dựng nhà
nước pháp quyềni hc Qui.
11. Nguyn Ng Giáo trình luật tố tụng hình sự Việt Nam,
i hc Qui.
12. Nguyn Ngu qu hong c tng
khi gii quyt v     u ki      n
 Tạp chí Khoa học Đại học Quốc gia Hà Nội (chuyên san Kinh tế -
Luật), 18 (2), tr. 12-21.
13. Nguyn Ng tng tranh t ct
u kiTạp chí Nhà nước và pháp
luật, tp 187 (11), tr. 53-60.
14. Nguyn Ng   Bo v quy  i b  t t tng
 s Tạp chí Khoa học Đại học Quốc gia Hà Nội (chuyên san Kinh tế -
Luật), tp 23 (s 2), tr. 64-80.
15. Nguyn Ngm bo s i ti ti
nh trong t tTạp chí Nhà nước và Pháp
luật, tp 244 (8), tr. 53-57.
16. Nguyn Ngn trong lut t t -

Nh  xut s    Tạp chí Khoa học Đại học Quốc gia Hà Nội
(chuyên san Kinh tế - Luật), tp 24 (4), tr. 239-253.
17. Ch t Vi Cc lnh s 13/SL ban
,
/>temID=731.
18. Nguy Tòa án Việt Nam trong bối cảnh xây dựng
nhà nước pháp quyền, i hc Qui.
19. m (1996), Tinh thần pháp luật, NXB i.
20. Trn Thu Hnh (2013), Nguyên tắc bảo đảm sự vô tư của những người tiến hành
tố tụng và người tham gia tố tụng trong luật tố tụng hình sự Việt Nam,  
u khoa hi hc qui.
21. Phm Hng Hi mi t chng ca h th
thc hin ch u c
Tạp chí Nhà nước và Pháp luật, (3) tr. 24-32,
22. t lut l  i.
23. Mai Thanh Hii thi thm trong t t
Tạp chí Luật học tp 98 (7), tr. 17-24.
24. H ng Th      i cao (2004), Ngh quyt s
03/2004/NQ-hướng dẫn thi hành một số quy định trong
phần chung của Bộ luật tố tụng hình sự năm 2003,  Qu
Ni.
25. H ng Th      i cao (2004), Ngh quyt s
04/2004/NQ-hướng dẫn thi hành một số quy định trong
phần thứ ba “Xét xử sơ thẩm” trong Bộ luật tố tụng hình sự 2003
Quc gii
26. Hiến chương thế giới của
thẩm phán, 

27. H     Hiến chương châu Âu về quy chế của thẩm phán,


28. n Huy Tit s  xut v t cht
ng ca Vin kip tu cTạp chí Kiểm
sát s 9, tr. 42-48.
29. t c tin hot s kin
nghTạp chí Kiểm sát, (9) tr. 49-53.
30. R.KOERING  JOULIN (1990)m v c lng theo
 quyi, R.S.C.
31.     “Lê Thánh Tông 1442- 1479 con người và sự nghiệp”,
i hc Qui.
32. t Nam (2012), Báo cáo số 251/LĐLSVN ngày 29/10/2012
về đánh giá thực trạng bảo đảm quyền bào chữa và quan điểm sửa đổi, bổ sung
Bộ luật TTHS năm 2003.
33. Trn Huy Liu (2007),  cn thi    m ch o c  
 Vi, Tạp chí Dân chủ và Pháp luật S  v C
i, tr. 5-11.
34. Các nguyên tắc nền tảng về sự độc lập của thẩm phán,


            
13/12/1985.
35. NguyNguyên tắc suy đoán vô tội trong luật tố tụng hình
sự Việt Nam,  Quc gia.
36.  t Vi   Tố tụng hình sự và vai trò của Viện công tố
trong tố tụng hình sự,  Quc gia.
37.   n ting Vinng 
 n hi  ng.
38. Nguy tho B lut t t (s
tc tranh tTạp chí Nhà nước và pháp luật tp 185 (9), tr. 3-11.
39. Nguy   m ca Ki   tc
tranh lun tTạp chí kiểm sát, (9) tr. 18-23.

40.     i ti   t    n ki 
Tạp chí Kiểm sát, (6), tr. 21-25.
41.      ng h     m h  
thTạp chí Tòa án nhân dân, (17) tr. 28-33.
42.  t s v ci vi Th- Ch to
 v Tạp chí Tòa án nhân dân s 14, tr. 26 -29.
43. Quc hi c C   t Nam, Hiến pháp các năm 1946, 1959,
1980, 1992 qui.
44. Quc hc Ct Nam (2013), Hiến pháp năm 2013, NXB
 quc gia  s thi.
45. Quc hc Ct Nam (2003), Bộ luật tố tụng hình sự năm
2003,  quc gia, i.
46. Quc hc Ct Nam (2000), Bộ luật tố tụng hình sự năm
1988 (sửa đổi, bổ sung năm 2000),  Qui.
47. Quc hc Ct Nam (2002), Luật tổ chức Toà án nhân dân
năm 1992 và năm 2002 Qui.
48. Quc hc Ct Nam (2002), Luật tổ chức Viện kiểm sát
nhân dân năm 1992 và năm 2002 Qui.
49. Quc hc Ct Nam (2012), Luật giám định tư pháp, NXB
 Qui.
50. 
51. t (2009), Giám định pháp y và điều tra hình sự, 
Quc gia.
52. Hu vic thc hin th ti kt hp vi tranh tng ti
Tạp chí Toà án nhân dân, (3) tr. 4-6.
53.  Những nguyên tắc cơ bản của Luật tố tụng hình sự Việt
Nam, i hc Lu
54. Nguyn Hu (1994), Hoàng Việt luật lệ
 i.
55. Tri Th chng cc ci

Tạp chí Tòa án nhân dân, (23) tr 16-22.
56. u Th (1999), Những vấn đề lý luận về quyền công tố và việc tổ chức thực
hiện quyền công tố ở Việt nam từ năm 1945 đến nay, K y c cp
B, Vin kii cao.
57.   quTạp
chí Toà án nhân dân, (1) tr 1-4.
58. ch s 05/2005/TTLT-VKSNDTC-BCA-
về quan hệ phối hợp giữa Cơ quan điều tra và Viện kiểm sát trong việc thực hiện một số
quy định của Bộ luật TTHS 2003,
59. ch 01/2010/TTLT-VKSNDTC-BCA-Thướng dẫn
thi hành các điều của Bộ luật tố tụng hình sự về trả hồ sơ điều tra bổ sung,

60. Trn Quang Tip (2003), Lịch sử Luật tố tụng hình sự Việt Nam, 
Quc gia.
61.  quc t (2008), Quy tắc thủ tục và chứng cứ của Tòa án hình sự
quốc tế dành cho Rwandan s.
62. i cao (1976), Hệ thống hoá luật lệ về tố tụng hình sự, i.
63. n Ti cao (1995), Các văn bản về hình sự, dân sự, kinh tế và tố
tụng (tp 1, tp 2, ti.
64. i cao, Vin khoa h (2001), Nâng cao chất lượng thủ
tục tố tụng tại phiên toà xét xử vụ án hình sự, Những vấn đề lý luận và thực tiễn,
u khoa hc c.
65.     i cao (2012), Báo cáo số 205/TANDTC-KHXX ngày
02/10/2012 về Tổng kết việc thi hành BLTTTHS năm 2003.
66. i cao (2012), Báo cáo số 20/BC-TA ngày 15/8/2012 về việc
chấp hành pháp luật tố tụng hình sự trong công tác điều tra, truy tố và xét xử, từ
01/10/2010 đến 30/4/2012.
67. i cao (2013), Báo cáo số 05/BC-TA ngày 18/1/2013 về tổng kết
công tác năm 2012 và nhiệm vụ trọng tâm công tác năm 2013 của ngành Tòa án
nhân dân

68. i cao (2013), Báo cáo số 39/BC-TA ngày 28/8/2013 của Chánh
án Tòa án nhân dân tối cáo về công tác Tòa án, từ 1/10/2012 đến ngày
31/7/2013.
69. Quy tắc thủ tục và chứng cứ dành cho Rwanda,
n s 14/3/2008.
70. u quyi  quyGiới thiệu các
văn kiện quốc tế về quyền con người, Khoa Lui hc qui, NXB
ng  i.
71.     Những vấn đề lý luận cơ bản về Nhà nước và Pháp luật,
 Quc gia.
72.  Hệ thống tư pháp và cải cách tư pháp ở Việt Nam
hiện nayi.
73. - , Tạp chí
Nhà nước và Pháp luật, tp 178 (02), tr. 3-6.
74.  v c ca hong
Tạp chí Nhà nước và Pháp luật, tp 183 (07), tr. 3-7.
75. n
ca t t Vit NaTạp chí kiểm sa
́
t, (08) tr. 6-9.
76.  , (2012), 














 , 
, Tạp chí Kiểm sát, (21) tr. 23-24.
77. ng v Quc hc Ct Nam (2002), Pháp lệnh
Thẩm phán và Hội thẩm Toà án nhân dân Qui.
78. ng v Quc hc Ct Nam (2002), Pháp lệnh
kiểm sát viên Viện kiểm sát nhân dân Qui.
79. ng v Quc hc Ct Nam (2004), Pháp lệnh
tổ chức điều tra hình sự,  Quc gia, i.
80. a Quc hi (2012), Báo cáo số 896/BC- UBTP13 ngày 11/10/2012
về Kết quả giám sát việc chấp hành pháp luật tố tụng hình sự trong công tác điều tra,
truy tố, xét xử, từ ngày 01/01/2011 đến ngày 31/7/2012.
81. Vin khoa hc ki   Bộ luật tố tụng hình sự Cộng hòa Pháp (bn
di.
82. Vin khoa hc kiBộ luật tố tụng hình sự Cộng hòa liên bang Đức
(bn di.
83. Vin khoa hc ki(2012), Bộ luật tố tụng hình sự Cộng hòa Liên bang Nga
(bn di.
84. Vin khoa hc kiBộ luật tố tụng hình sự Hòa Kỳ, (bn di.
85. Ving VKSNDTC (2011), Báo cáo số 15/BC-VKSTC ngày 06/02/2011 về
công tác của ngành KSND nhiệm kỳ Quốc hội khóa XII (2001-2011).
86. Vin ki    i cao (2012), Báo cáo số 46/BC-VKSTC-VP ngày
15/5/2012.
87. Vin ki    i cao (2013), Báo cáo số 106/BC-VKSTC ngày
23/8/2013, i.
88. Vin ki   i cao (2004), Quy ch tm thi v th  n
    nh s

 
89. 

 (2007), Mối liên hệ của Tòa án hình sự quốc tế với Liên Hợp
quốc,  quc t c gia nhp ca Vit Nam, 
Ni.
90.  th  ginh
Tạp chí Toà án nhân dân, (23) tr .7-14.
91. t s v cm nht
ng, hiu qu   
Tạp chí Kiểm sát, (3) tr 46-50.
Tiếng Pháp
92. Jacques van Compernolle, Giuseppe Tarzia (2006), L’impartialité du juge et de
l’arbitre: étude de droit comparé, Edition: Bruylant, Bruxelles 2006.
93. Serge GUINCHARD (2006), Independance et impartialite du juge, les principes
de droit fondamental”, L’impartialite du juge et de l’arbitrage, Etude de droit
compare, sous la direction de Jacques van COMPERNOLLE et de Giuseppe
TARZIA, Etablissements Emile Bruylant, SA, Bruxelles.
94. Franklin Kuty (2005), L’impartialité du juge en procedure pénal, de la confiance
décrétée à la confiance justifiée
95. Bruno Perucca (1997), L’impartialité du juge penal, Edition: Jean Francois
RENUCCI, Paris.
96.       ), La justice et ses
institutions, Edition: History, Paris - 1002 pages.
Tiếng Anh
97. Brian M. Barry (1995), Justice as impartiality, - Philosophy Oxford.
98. Dmitry Bam (2011), Making Appearances Matter: Recusal and the Appearance
of Bias, Brigham Young University Law Review.
99. Communication N
o

u UN Doc.
GAOR, A/48/40 (Vol. 2).
100. Laure Garriaux, L’impartialite du juge administratif, M-A Frison-
         , http://dpa.u-
paris2.fr/IMG/pdf/ExposeDALGimpartJA.pdf
101. Thomas M. Franck - Law (1968), The structure of impartiality, Published under
the auspices of the Center for International Studies, New York University, 344
pages.
102. Ruth Mackenzie, Philippe Sands (2003), International Courts and Tribunals and
the Independence of the International Judge, Harvard International Law Journal,
Vol. 44.
103. Susan Mendus (2002), Impartiality in moral and political phylosophie, - Literary
Criticism, Oxford.
104. Theodor Meron (2005), Judicial Independence and Impartiality in International
Criminal Tribunals, American Journal of International Law, Vol. 99, 2005.
105. Office of the High Commissionner for human rights and Internation Bar
Association (2003), Professionnal training series N
o
9: Human rights in the
administration of justice – A manuel human rights for Judges, Prosecutors and
Lawyers, Communication N
o
263/1987, M. Gonzalez del Rio v. Peru (View
adopted on 28 october 1992), in UN doc. GAOR, A/48/40 (Vol. II), p. 20. United
Nations.
106. Eric A. Posner and Miguel F. P. de Figueiredo (2005), Is the International Court of
Justice Biased?, The Journal of Legal Studies, University of Chicago, Vol.34.
107. Ofer Raban (2003), Modern legal theory and judicial impartiality, Glasshouse Press.
108. Ofer Raban (2004), Judicial Impartiality and the Regulation of Judicial Election
Campaigns, University of Florida Journal of Law & Public Policy, Vol. 15.

109. Shimon Shetreet (2009), The Normative Cycle of Shaping Judicial Independence
in Domestic and International Law: The Mutual Impact of National and
International Jurisprudence and Contemporary Practical and Conceptual
Challenges, Chicago Journal of International Law, Vol. 10, 2009.
110. Erik Voeten (2008), The impartiality of international judges: Evedence from the
European Court of Human Rights, American Political Science Review, Vol. 102,
(N
o
4).
111. Marcel L. J. Wissenburg (1999), Imperfection and impartiality, a liberal theory of
social justice, Political Science, Oxford, 1999, 240 pages.