Tải bản đầy đủ (.pdf) (162 trang)

nghiên cứu tổng hợp, đặc trưng vật liệu sapo-5 và meso-sapo-5 bằng các phổ kỹ thuật cao ứng dụng làm xúc tác cracking cặn béo thải

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (4.16 MB, 162 trang )

i
































BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI
***


Võ Đức Anh


NGHIÊN CỨU TỔNG HỢP, ĐẶC TRƯNG VẬT
LIỆU SAPO-5 VÀ MESO-SAPO-5 BẰNG CÁC
PHỔ KỸ THUẬT CAO ỨNG DỤNG LÀM XÚC
TÁC CRACKING CẶN BÉO THẢI


Chuyên ngành: Kỹ thuật hóa học
Mã số: 62520301



LUẬN ÁN TIẾN SĨ HÓA HỌC

NG DN KHOA HC:
1. PGS.TS Nguyễn Khánh Diệu Hồng
2. TS Ngô Quốc Tuấn



Hà Nội - 2014


ii




u ca riêng tôi. Nhng s liu và kt
qu nghiên cu trong lun án là trung thc các tác gi khác công b.

Hà Ni, ngày 03 tháng 12 
TM. Tập thể hướng dẫn Nghiên cứu sinh



Võ Đức Anh



















iii




Trong quá trình nghiên cu, hc tp và hoàn thành Luc s
, ch bo tn tình ci cô   Ng - i hc Bách
Khoa Hà Ni. Tôi xin bày t lòng kính trng và bii cô.
Tôi xin chân thành c ti tp th ng dn PGS.TS Nguyn Khánh Diu Hng
 i hc Bách Khoa Hà Ni và TS Ngô Quc Tun  Công ty Nhiên liu bay,
T u Vit N ging dy, ng dn, ng, ch bo, tn tình và
to mi u ki tôi hoàn thành lun án này.
Tôi xin chân thành ci hc Bách Khoa Hà Ni, Vii
ho mu ki tôi trong quá trình thc hin lun án.
Tôi xin chân thành cy cô giáo trong B môn Công ngh H
Hoá du, Vin k thut hóa hc ng dng dn khoa h tôi
hoàn thành lun án.
Tôi xin chân thành c giám hii hc Công nghip Tp H Chí
 Qung nghiu king viên và
 tôi trong quá trình thc hin lun án.
Cui cùng, xin dành li c   c nht t  n bè thân thit,
nhuôn  bên cnh, ng h tôi trong thi gian tôi tham
gia hc tp và nghiên cu ti hc Bách Khoa Hà Ni.
Xin chân thành c

Hà Ni, ngày 03 tháng 12 
Nghiên cứu sinh




Võ Đức Anh







iv



Trang
L ii
LI C iii
MC LC iv
DANH MC KÝ HIU VÀ CH VIT TT vi
DANH MC CÁC BNG viii
DANH MC CÁC HÌNH  TH ix
M U 1
NG QUAN LÝ THUYT 2
 2
1.1-5 2
1.1.2 Gii thiu v vt liu mao qun trung bình meso-SAPO 12
1.1.3 Tình hình nghiên cu trên th gi-
SAPO 14
1.1.4 Gii thi nghiên cu cu trúc vt liu SAPO, Meso-SAPO 16
 16

 16
 17
 19
 24
C NGHIU 28
NG HP XÚC TÁC 28
2.1.1 Hóa cht và dng c 28
2.2 CÁC T NGUYÊN LIU, XÚC
TÁC VÀ SN PHM 30
nh cu trúc vt liu b hp th X-ray 30
2.2.2 Thit lp thí nghi hp th X-ray và nhiu x X-ray trong dòng 34
2.2.3 Thit l tán sng tia X trong dòng 36
2.2.4 Ph nhiu x X-ray góc hp và nhiu x X-ray góc rng 37
2.2.5 Tính toán thông s mc ht tinh th trung bình t ph XRD 38
2.2.6 S dng ph tán sng tia X kèm kính hin t nh thành phn
nguyên t ca mu tng hp 43
n n t quét và hin t truyn qua 44
ng nhit hp ph - nh hp ph  44
ii hp NH
3
 45
t 45
ng t ht nhân 45
 bn thy nhit ca xúc tác SAPO-5 tng hc 46
nh các ch tiêu chng ca nguyên liu và sn phm 46
v

2.2.14 X  nguyên liu 51
2.3 PHI TRN VÀ TH NGHIM XÚC TÁC CHO QUÁ TRÌNH CRACKING CN BÉO
THI THU NHIÊN LIU 52

2.3.1 Phi trn và to ht cho xúc tác 52
2.3.2 Thc hin quá trình cracking cn béo thi thu nhiên liu 53
2.4 TÁCH VÀ PHÂN TÍCH SN PHM KHÍ 54
T QU VÀ THO LUN 57
3.1 NGHIÊN CU S HÌNH THÀNH MM VÀ TINH TH SAPO-5 BNG CÁC PH K
THUT CAO TRONG DÒNG 57
c khi kt hp các ph  nghiên cu s hình thành
tinh th 57
3.1.2 S hình thành mm và tinh th SAPO-5  cùng mt nhi kt tinh vi các cht to cu
trúc khác nhau 59
3.1.3 S hình thành mm tinh th SAPO-5 vi các nhi kt tinh khác nhau 63
3.1.4 La chn và nghiên ca mu SAPO-5 s dng làm xúc tác
cho phn ng cracking cn béo thi 66
3.2 NGHIÊN CU TNG HT LIP MAO QUN SAPO-5
72
3.2.1 Nghiên cu s hình thành mm và tinh th meso-SAPO-5 bng các ph trong dòng 73
3.2.2 Hình thái tinh th và cu trúc mao qun cp mao qun meso-SAPO-5 tng
hc 77
3.3 NGHIÊN CU NG D SAPO-5, MESO-SAPO-5 TRONG
PHN NG CRACKING CN BÉO THI THU NHIÊN LIU 89
3.3.1 Nghiên cu la chn và phi trn to h xúc tác hiu qu cao 89
nh tính cht và nghiên cu x lý nguyên liu cn béo thu vào 95
3.3.3 Kho sát quá trình cracking cn béo thi trên h a chn 98
nh các tính cht hóa lý, ch tiêu k thut ca sn phm thu sau cracking 103
KT LUN 110
M MI CA LUN ÁN 112
A LUN ÁN 113
TÀI LIU THAM KHO 114
PH LC 126








vi




AlPO
Aluminophotphat
AEI

AFI
C
ASTM
American Society for Testing and Materials (B tiêu chun ca Hip hi vt
liu và th nghim M)
BET
Brunauer  Emmett  - 
CHA

CTABr
Cht to cu trúc Cetyltrimethylammonium brom
DPA
Cht to cu trúc Dipropylamin
EDXRD
Energy Dispersive X-ray Diffraction (Ph tán sng tia X)

EDX
Energy-dispersive X-ray spectroscopy (Ph tán sng tia X)
EXAFS
Extended X-ray absorption fine structure (Ph hp th tia X cu trúc tinh vi
m rng)
FAD
Flavin adenin dinucleotit (Coenzym  vitamin B2)
FCC
Fluid catalytic cracking ()
FWHM
Full Width Half Maximum ( rng pic ci)
GC
Gas chromatography (Sc ký khí)
GC  MS
Gas chromatography  Mass spectrometry (Sc ký khí kt hp khi ph)
HZSM
Hydro zeolite socony mobil 
HRSEM
High-Resolution Scanning Electron Microscopy (
)
HRTEM
High-Resolution Transmission Electron Microscopy (
)
IR
Infrared (Ph hng ngoi)
LPG
Liquefied petroleum gas ()
MCM
Mobil Composition of Matter (Vt liu mao qun trung bình cu trúc MCM))
MeAlPO

Aluminophosphat kim 
MeSAPO
Silicoaluminophosphat 
Meso-AlPO
Aluminophosphat 
Meso-SAPO
Silicoaluminophosphat 
MQTB

MS
Mass spectrometry (Khi ph)
MTO
Methanol to olefins (efin)
NEXAFS
Near edge X-ray absorption fine structure (Ph hp th tia X cu trúc tinh vi
gng)
NMR
Nuclear magnetic resonance ()
vii

PDF
Portable Document Format nh dng tài ling)
SAPO
Silico-aluminophosphat
SAXS
Small Angle X-ray Scattering ()
SBA
Santa Barbara Amorphous (Vt liu mao qun trung bình cu trúc SBA))
SEM
Scanning Electron Microscope ()

TCVN

TEA
Cht to cu trúc Triethylamin
TEAOH
Cht to cu trúc Tetraethyl-ammonium hydroxide
Tem
Template ()
TEM
Transmission Electron Microscopy ()
TEOS
Tetraetylorthosilicat
TG-DTA
Thermogravimetric analysis  Differential Thermal Analysis (Phân tích nhit
vi sai)
TG-DTG-DTA
Thermogravimetric analysis  Derivative thermogravimetry Differential
Thermal Analysis (Phân tích nhit trng kt hp nhit vi sai)
TMAOH
Trimethyladamantylammonium Hydroxide
TPA
Cht to cu trúc Tripropylamin
TPAOH
Cht to cu trúc Tetrapropyl-ammonium hydroxide
TPD
Temperature programmed desorption ()
UV
T ngoi
XAS
X-ray absorption spectroscopy (Ph hp th tia X)

XAFS
X-ray absorption Fine structure spectroscopy (Ph hp th tia X cu trúc tinh
vi)
XANES
X-ray absorption near edge structure (Ph hp th tia X cu trúc gng)
XRD
X-Ray Diffraction ()
ZSM
Zeolite socony mobil 
WAXS
Wide Angle Xray Scattering (ng)









viii




Bng 1.1 Các loi thành phn gel và cht to cu trúc khác nhau 8
Bng 1.2 Mi quan h cht to cu trúc  u kin kt tinh 10
Bng 1.3 Các cht to cu trúc cho quá trình tng hp AlPO-5 11
Bn 17
Bng 1.5 So sánh tính cht ca biodiesel, green diesel, diesel khoáng 19

Bu diesel 22
Bng 1.7 So sánh kt qu cracking du c trên các loi xúc tác khác nhau 23
Bng 1.8 Thng kê sng du và cn béo thi ca mt s loi nguyên li 24
Bng 1.9 Sn xut du thc vt tinh luyn ti Vit Nam 25
Bng 3.1 Các thông s v  axit ca vt liu xúc tác vi mao qun SAPO-
pháp TPD-NH
3
69
Bng 3.2 Tng hp kt qu n tích b mt riêng BET ca vt liu xúc tác vi mao qun
SAPO-5 69
Bng 3.3 Tng hp kt qu n tích b mt riêng BET ca vt lip mao qun
meso-SAPO-5 82
Bng 3.4 Các thông s v  axit ca vt liu xúc tác meso-SAPO-
TPD-NH
3
84
Bng 3.5  90
Bng 3.6  92
Bng 3.7 Các thông s v  axit ca xúc tác phi tr-NH
3
94
Bng 3.8 Tng kt các tính cha h  to 94
Bng 3.9 Tính cht ca cn béo thc và sau quá trình x lý 95
Bng 3.10 Thành phn axit béo trong cn béo thi theo kt qu GC - MS 97
Bng 3.11 ng ca nhi n quá trình cracking xúc tác cn béo thi 99
Bng 3.12 Hiu sut sn phi theo thi gian phn ng 100
Bng 3.13 ng ca t l xúc tác/nguyên lin hiu sut nhiên liu 101
Bng 3.14 ng ca t khuy trn hiu sut sn phm 102
Bng 3.15 
diesel 103

Bng 3.16 Kt qu nh thành phn ct ca n diesel cracking cn béo thi 103
Bng 3.17 Kt qu t Engler cn lng nh i 250
o
C c t quá trình
cracking cn béo thi 105
Bng 3.18 Kt qu nh các ch tiêu k thut cc 106
Bng 3.19 Thành phn mt s n diesel t ph MS 107


ix




Hình 1.1 Nhng mc quan trng trong lch s ca các hp cht rây phân t 2
Hình 1.2 Phân loi vt liu rây phân t và nhn bit các vt liu liên quan 4
- 5
- 7
 khn phn ng xy ra khi cracking du thc vt 20
Hình 1.6 Các phn ng xy ra khi cracking du thc vt 21
ng hc ca phn ng cracking du m thi xy ra trên xúc tác d th 22
Hình 1.8 Sn xut du thc vt ti Vit Nam 25
a chùm tia X và vt cht 30
Hình 2.2 Mt ph  32
Hình 2.3 Các máy gia tc ht nhân s dng trong lun án này 34
Hình 2.4 Thit lp thí nghi hp th in-situ XRD/XAS ti phòng thí nghim Daresbury
Lab, station 9.3, Warrington UK 35
Hình 2.5 Cu to ca cell phn ng kt tinh thy nhit s d i
phòng thí nghim BM26 SRS Lab  Grenoble Pháp 35
Hình 2.6 Thit lp thí nghi hp th in-situ XRD/XAS ti phòng thí nghim BM26 SRS

Lab  Grenoble Pháp: v trí Detecter (trái) và b u khin nhi (phi) 35
Hình 2.7 Thit lp thí nghi hp th tia X (XAS) ti phòng thí nghim BL8, Siam Photon,
Thái lan 36
Hình 2.8 V trí detecter 3 nguyên t 36
Hình 2.9 Thit lp thí nghi 36
Hình 2.10 Ph c s dng khi thông s khong cách gia hai mt phn x ln 38
c t ph SAXS góc hp và WAXS góc rng. SAXS cho bit các
thông tin v c, hình dng chung ca các ht tinh th trong khi WAXS cho bit v cu trúc
khung mng ca các ht tinh th 38
Hình 2.12 Các mt phn x và ch s Miller ca mng lp  trên cùng là mt phn
x, dãy s i cùng là ch s Miller 39
Hình 2.13 Mt s mt phn x và thông s khong cách gia hai mt phn x 39
Hình 2.14 Mng cong SAXS tiêu biu 40
c phân t / mm tinh th bi hn Guinier 40
c phân t / mm theo thi gian tng hp 40
Hình 2.17 Mt ph c plot dng 3D theo thi gian tng hp (a) và s ng kích
c ht / mm theo thi gian phn c t SAXS trong dòng (b) 41
nh v  rng pic ci FWHM 41
Hình 2.19 Giao din phn mm Jade 8 42
x

Hình 2.20 Mt s d liu ca ph XRD 42
Hình 2.21 Mi pic phn mc FWHM 42
c trên phn mm Jade 8 43
Hình 2.23 Phòng thí nghii khi hc UCL, London, Anh 46
 thit b cracking cn béo thi ti phòng thí nghim 53
  thit b tách sn phm ti phòng thí nghim 54
 thu h  55
  thu h  55
 520 Heshbon 55

c l xp 7.3Å và cu trúc không gian 3 chin tích ca SAPO-5
thuc h AFI 57
Hình 3.2 S kt hp ca các ph trong dòng cho bit thông tin v s hình thành mm và s ln lên
ca các tinh th 58
Hình 3.3 Cu trúc ca mng cong kt tinh (growth curve) và các thông s c 58
ng cong kt tinh SAPO-5 (growth curve) vi các cht to cu trúc khác nhau th hin
 t phn x c tính toán t ph EDXRD trong
dòng 59
Hình 3.5 a) Ph EDXRD trong dònc thu t lúc bu ki ch
s trên 165
o
C cho thy s xut hin ca pha tinh th SAPO-18 (AEI) vng rt nh bên
cnh pha chính là SAPO-ng cong kt tinh cnh tranh ca 2 pha AFI và AEI khi s
dng cht to cu trúc TEAOH (tetraethyl  ammonium hydroxide), s lic x lý t 
t phn x c chun hóa 61
ng cong kt tinh SAPO-5 (growth curve) vi các nhi kt tinh khác nhau th hin
 t phn x c tính toán t ph EDXRD trong dòng
63
Hình 3.7 S xut hin mt pha duy nht SAPO-5 (h AFI) ti nhi kt tinh 165
o
C vi cht to
cu trúc TEA 64
Hình 3.8 S cnh tranh gia 2 pha tinh th SAPO-5 (h AFI) và SAPO-34 (h CHA) vi cùngmt
cht to cu trúc TEA ging nhau xut hin ti nhi kt tinh 185
o
C th hin qua ph EDXRD
trong dòng; Phn màu hng là khong tht hin tinh th 64
Hình 3.9 Ph EDXRD ca SAPO-5 tng hp bng cht to cu trúc TEA ti nhi 165
o
C sau 40

phút kt tinh; Tín hic thu (a) t i ti góc 1,286
o
2 c nh và (b) t deteter
gia ti góc 4,076
o
2 c nh; Thi gian thu tín hic
chuyn sang thông s d-spacing 65
Hình 3.10 S cnh tranh gia 2 pha tinh th SAPO-5 (h AFI) và SAPO-34 (h CHA) vi cùng
mt cht to cu trúc TEA ging nhau xut hin ti nhi kt tinh 185
o
C (a) và 175
o
C (b) th
hing cong kt tinh 65
Hình 3.11 Gi nhiu x  (crystal X-ray diffraction) ca SAPO-5 66
Hình 3.12 nh hin t quét ca mu SAPO-c la chn 67
Hình 3.13 Ph
27
Al NMR ca vt liu vi xúc tác vi mao qun SAPO-c khi nung (trên) và sau
khi nung tách loi ci) 68
xi

Hình 3.14 Gi TPD-NH
3
ca vt liu vi mao qun SAPO-5 (trái ) và tng hp các thông s
ca gi (phi) 68
ng nhit hp ph - kh hp ph N
2
ca xúc tác vi qun SAPO-5 70
ng phân b c vi mao qun ca xúc tác SAPO-5 70

 tách loi cht to cu trúc trong l xp SAPO-5 70
Hình 3.18 Gi nhiu x c ghi li trong quá trình nung tách loi template
ca SAPO-5 cho th bn nhit ca mt nhng bii xy ra trong
quá trình nhi i (25÷550
o
C). 71
Hình 3.19 Ph XRD ca mu SAPO-n 550
o
C (trên) và 1000
o
i) 71
Hình 3.20 nh HRSEM ca vt lip mao qun 72
Hình 3.21 nh TEM ca vt lip mao qun 72
Hình 3.22 Kt hp ging cong k tinh th
SAPO-5 cho thn hình thành mm tinh th u trúc meso-pore (mao qun
trung bình) và cu trúc micro-pore (vi mao qun) 73
ng cong SAXS trong dòng ca mu meso-SAPO-ng hp 74
Hình 3.24 Ph EDXRD ca mu meso-SAPO-ng hp cho thy s xut hin ca tinh th qua
3 mt phn x (100), (110) và (200) 74
Hình 3.25 Ph WAXS ca mu meso-SAPO-5 tng hp c 75
Hình 3.26 Kt qu best fit t phn mm Jade 8 75
Hình 3.27 S ph thuc cc mm tinh th cu trúc th cp và tinh th meso-
SAPO-c theo thi gian kt tinh 75
Hình 3.28 Tng hp kt qu c mm tinh th cu trúc th cp và tinh th meso-
SAPO-c theo thi gian kt tinh 76
ng biu din s bii c rng pic ci ti các mt phn x khác nhau
theo thi gian tng hp 76
Hình 3.30 Các mt phn x -5 77
Hình 3.31 Gi XRD góc hp (SAXRD) cp mao qun meso-SAPO-5 78
Hình 3.32 Gi XRD góc rng (WAXRD) cp mao qun meso-SAPO-5 78

Hình 3.33 nh hin t quét SEM ca vt lip mao qun meso-SAPO-5 79
Hình 3.34 nh TEM ca vt liu meso-SAPO-5 t i khác nhau 79
Hình 3.35 nh HRTEM ca vt liu meso-SAPO-5 t phóni khác 79
Hình 3.36 Ph
27
Al NMR ca vt liu meso-SAPO-c khi nung (trên) và sau khi nung tách
loi ci) 81
Hình 3.37 So sánh ph
27
Al NMR ca vt liu SAPO-ng (trái) và vt lip mao qun
meso-SAPO-5 (phi) sau khi nung tách loi cu trúc 81
ng nhit hp ph - kh hp ph N
2
ca vt lip mao qun SAPO-5 82
ng phân b c mao qun ca vt lip mao qun SAPO-5 83
Hình 3.40 Gi TPD-NH
3
ca vt liu meso-SAPO-5 (trái ) và tng hp các thông s ca gin
 (phi) 83
Hình 3.41 Gi TG-DTG-DTA ca vt liu meso-SAPO-5 85
xii

Hình 3.42 Gi XRD góc hp ca vt liu meso-SAPO-5 sau khi nung ti 800
o
C (a) và 830
o
C
(b) 86
Hình 3.43 Gi XRD góc hp ca vt liu meso-SAPO-5 sau 24 gi x lý vc sôi trong
autoclave ti 180

o
C 87
Hình 3.44 Ph XRD góc hp ca MCM-i sau quá trình x lý thy nhit ti 150
o
C
trong 12 gi theo nghiên cu ca tác gi  so sánh vi meso-SAPO-5 tng hp ca lun án 88
Hình 3.45 Gi XRD góc rng ca vt liu vi mao qun SAPO-5 sau 24 gi (trên) và sau 5
ngày x lý vc sôi trong autoclave ti 180
o
i) 88
Hình 3.46 Gi TPD-NH
3
ca xúc tác phi trn 93
Hình 3.47 S ca thành phn các gc axit béo trong cn béo thi 96
Hình 3.48 Khi ph ca methyl hexadecanoate có trong cn béo thi 97
Hình 3.49 ng ca nhi phn ng ti hiu sun diesel 99
Hình 3.50 ng ca thi gian phn ng ti hiu sun diesel 100
Hình 3.51 ng cng xúc tác ti hiu sun diesel 101
 th biu din ng ca t khuy ti hiu sut thu diesel 102
t Engler cn diesel cracking cn béo thi so vi diesel
m 104
t cn lng nh có nhi n 250
o
C 105
Hình 3.55 Kt qu GC ca sn phm diesel t cracking cn béo thi 107

1





Trong nh     t liu rây phân t d    silico-
aluminophotphat (SAPO) c nghiên cu, ch t dng. SAPO có
các tính cha rây phân t chn lc hình dáng vi s sp xp
các l và rãnh theo mt trt t trong không gian mng tinh th nhnh. Có th to ra các
tâm axit v mnh khác nhau trên vt liu này b la chn loi cu
trúc, cách bin tính hoi thành phn hóa hc Ngoài ra t vt liu SAPO có th
to ra xúc tác p mao qun gm hai h thng vi mao qun và mao qun trung bình;
tng t cp mao qun i và thu hút s
quan tâm ca nhiu nhà khoa hc.
Xut phát t các nhng lum trên, mc tiêu nghiên cu mt cách toàn din v vt
liu SAPO-5 và vt li bin tính SAPO-5  các nguyên liu có sn  Vit
 xut mang tính khoa hc và thc tin. Các vt liu tc
ng dng làm xúc tác cho quá trình cracking cn béo thi (ph phc trong quá
trình tinh luyn du, m ng thc vt) trong pha lng thu nhiên liu sinh hc. Quá trình
này không nhng có hiu qu v mt kinh t khi tn dc ngun nguyên liu ph thi
trong ngành công nghip tinh luyn dtích cc vào vic bo v môi
ng khi to ra loi nhiên liu mi có kh  mt phn nhiên liu hóa thch.
Ni dung ca lun án bao gm: nghiên cu ch to vt liu SAPO-5 vi mao qun; bin
tính SAPO- ch to vt liu meso-SAPO-5 p mao qun; s d
nghiên cu hii (ph k thut cao, k thut trong dòng)  kho sát quá trình hình
thành mm và s ln lên ca tinh th SAPO-5; ánh giá mt cách có h thng hình thái và
cu trúc ca các vt lic; to ra h xúc tác thích hp trên c s các vt liu ch
tc nhm ng dng cho quá trình cracking cn béo thi trong pha lng thu nhiên liu
sinh hc. Nhu s dng trong lun án ha hn s to ra mt
cách tip cn m tìm hiu sâu và toàn din các c ca xúc tác 
u ch xúc tác dng SAPO ti Vit Namng th c t khi
chuyn hóa thành công mt ngun nguyên liu ph thi thành các dng nhiên liu có giá tr
kinh t và thân thin vng.







2





-5

Khái nit ngun bi nhà hóa hc J.W. McBain khi ông s d
mô t nhng vt liu dng xp, hong ging màng lc trong h thng phân
t [14]. Nhng vt liu dng xc chia làm 3 nhóm dng kính l xp:
- Loi nh (micropore): c l xp < 20Å
- Loi trung bình (mesopore): c l xp = 20 ÷ 500Å
- Loi ln (macropore): c l xp > 500Å.


















Hình 1.1 Nhng mc quan trng trong lch s ca các hp cht rây phân t [70, 111]

Vt liu rây phân t có s ng ln là các vt liu vi xp vi cu trúc khung m. Sau
t s nhóm tin thân ca vt liu rây phân t bao gm nhóm tinh th nh
hình:
 c tìm ra lu tiên bi nhà hóa hc Cronstedt
 ch mt nhóm khoáng cht mi có cha dng aluminosilicat hydrat hóa ca kim
t kim. V cu trúc, các zeolit có gc là mt h thng khung 3 chiu kéo dài
3

vô tn gm các phân t t din AlO
4
-
và SiO
4
liên kt vi nhau bng cách chung
các phân t oxi. Khung này gm các kênh và các l rng liên kt vi nhau. Chúng
ng và có kh i bc vi nhau nh 
  c s dt liu rây phân t, cu trúc ca nó phc gi
c hoàn toàn
  t vài loc tìm th ng kính l x t ti kích
c phân t, kích c t khong 4,9 ÷ 5,6Å
 Các oxit: Ví d a các khi xc sinh ra t quá
trình phân ly hydroxit beri bng nhit có king chân không.

c vi xp ca nó ph thung phân hy hydroxit (trong chân
không hoc). L xc t 6 ÷ 20Å nu quá trình phân ly
xc, vì  ng này do s nuôi tinh th, kích
c l x nhi i thp là 500
o
C
 Thy tinh: Quá trình kh thy tinh silicat bng axit sinh ra các cht hp ph dng
xp dùng trong hp ph các phân t nh  ca rây phân t. Nhìn chung
thy tinh cu to t 3 thành phn là kim (ví d: natri hoc kali, m
B
2
O
3
hoc Al
2
O
3
 xp ca cht rc ph thuu kin
xy ra quá trình kh và quá trình tng hp. T o ra thc l
xu  khong 3 ÷ 10Å
 Cacbon: Rây phân t u trúc là các khe rng vi phn tht li có
 dày 4,5 ÷ 5,7Å và khe r dày 12Å
 Hp cht xen k kim graphit: Nhng hp cht xen k gia graphit và các kim loi
kim hp th các phân t khí nh  
2
, N
2
, CH
4
   c ca

nguyên t kic ca các l xp  lp xen gi
Mt ng dn hình ca vt liu rây phân t là các cht mang xúc tác. Nh
m ca cht mang xúc tác này là:
 c tinh th tu kin cho s khuu tit các phn
ng xúc tác
 Din tích b mt l bn nhit cao (ngoi tr mt s loi vt liu mao qun
trung bình)
 L xp sp xc bit là 3 loi dùng trong vic chn lng vào
cht thng vào trng thái chuyng vào sn phm)
 Cu trúc ca l xp tu kin cho vic kim soát nhing nhng bin
i khác nhau sau quá trình tng hp
 u ng ln ng xy ra vi s có mt ca vt liu rây phân t và
các phn ng xy ra  áp sut cao có th thay th cho nhau.
c s dt mang xúc tác, các ion khung có th
i b to ra các tính ch trí b mt có th b
 tu kin cho các phn ng ch xy ra  phn cu trúc bên
trong phân t.

4












Hình 1.2 Phân loi vt liu rây phân t và nhn bit các vt liu liên quan [128]

Vào nhng nghiên cu v rây phân t và các hp cht cu
ti ta cho rng rây phân t là các khoáng cht zeolit nhôm silicat, các vt li
hình oxit silic vi mao qun, hp cht nhôm silicat vi mao qun và metallo silicat [14, 70,
128]. Ngày nay, cm t  các hp cht aluminophotphat và các hp
cht liên quan vi các cu trúc khác nhau, và h rây phân t silicat vi vt liu mao qun
trung bình. Hình 1.2 cho thy các loi rây phân t và s phát trin liên tc ca chúng.
Nhng vt li chính là các loi rây phân t da
McBain, vì chúng có kh n các hp cht da trên kích c hay hình
dng ca mao qun.
Ngày nay tm quan trng ca các vt liu rây phân t vi mao quc nâng cao, da
c tính hot chn lc vi các hp cht khác nhau khác. Rây phân
t c dùng làm cht hp ph, chc bi làm cht xúc tác d th axit
pha rn, phc v trong công nghip du khí, trong các ngành công nghip hóa cht. Kh
i kt cu do bii vt liu bng cách thay th các kim loi vào khung mng
 ng thêm v các thành phn cu to và cu trúc, nâng cao tm quan trng ca
nhng vt liu này trong quá trình xúc tác công nghip do s hình thành các cht xúc tác
oxi hóa kh.
-5
AlPO-5 thuc loi c  c l xp ln (7,3Å), vi ô
m i xng lc giác cha 24 oxit t din vi s sp xp 12 nguyên t Al và 12
nguyên t P luân phiên. Cu trúc này có m khung 17,5T (Al, P)/1000Å và hng s
mng a = 13,7Å, c = 8,4Å vi mt h thng kênh mao qun mt chiu, gm nhng hình tr
song song. Các kênh này gm các vòng 12 cnh chy trc c. Toàn b  ô m
có 72 ion [16, 53, 127].
5










Hình 1.3-[16]

AlPO-5 có mm thun l s dng làm xúc tác d th  bn nhit cao và
các kênh mao qun thng vc la s to cc.
-        - - - -
 cht hp ph phân ly phân t
[81, 116, 125]
FeAlPO-5, CoAlPO-5, MnAl-
        -    -  -
-     [74]       
FeCoMnAl-
 
-5, CoAlPO-5, MnAlPO-5.
[57]--
o
 chn lc etylen 80%  723K và 733K.
-Aluminophotphat)

Các loi AlPO có th ng dng trong nhiu quá trình quan trng lc hóa du nên thu
c nhiu s chú ý ca các nhà khoa hc. H  u chnh các
c tính cho phù hp vi mt xúc tác d th n tích b m bn
nhit, tính axit và s chn ln tính ph bin là th các d
nguyên t c và s phi trí vào c linh
hot ca h aluminophotphat (cho phép thay th bng các nguyên t khác d dàng) so vi

h aluminosilicat [116]. S bin s to ra các tâm axit
hoc tâm oxy hóa khc tính phù h ch to các loi xúc tác mi.  th
các d nguyên t: ti ion, thay th  thay th ng hình thì
hp cht cha d nguyên t c cho thng vào hn hp gel phn ng. Hin nay, có
khong 18 nguyên t có th thay th cho các ion Al
3+
hoc P
5+
 hóa tr 1:
Na, Li [70]; hóa tr 2: Ba [124], Be [70], Mg [70, 84, 103], Co [12, 21, 24, 37, 43, 53, 70,
71, 76, 100, 101], Fe [53, 70], Mn [12, 43, 70, 101], Cu [110], Ni [53], Zn [36, 70, 84], Pt,
Pd, Cr [101, 110]; hóa tr 3: B [70], Ga, Fe [53], Cr [70], Nd, Sc, La [45, 111, 124, 146],
6

hóa tr 4: Ge [70], Ti [70, 110, 116], Si [2, 3, 13, 41, 52, 72, 75, 80, 88, 91, 114, 120, 121,
126, 129, 136]; hóa tr 5: As [70], V [70, 105, 110]. S thay th các nguyên t này to ra
các loi vt liu khác nhau: aluminophotphat, silicoaluminophotphat (SAPO),
aluminophotphat kim loi [74].
Tuy nhiên, m th các d nguyên t vào cu trúc tinh th vi mao qun ca rây
phân t AlPO ph thuc vào loi cu trúc nhnh (nng
không có gii hng d nguyên t c th vào cu trúc tinh th) [116]. Các
n tính rt quan trn hóa metanol
thành các olefin (methanol to olefins - MTO) [37, 43, 105], oxy hóa chn lc xyclohexan
trong không khí, chuyn hóa khí tng hp [52], oxy hóa chn lc hydrocacbon [75].
b Silic-aluminophotphat (SAPO)
G-c nghiên cu rt nhiu. Tính cht xúc
tác ca loi vt lic là do th nguyên t Si vào khung mng aluminophotphat.
S thay th ng hình này có th xy ra theo mt trong 3 cách sau:
a. Thay mt nguyên t nhôm bng mt nguyên t silic
b. Thay mt nguyên t photpho bng mt nguyên t silic

c. Thay mt nguyên t nhôm và mt nguyên t photpho bng hai nguyên t silic.
Các s bii này to ra các tâm axit v mnh yu khác nhau ph thuc vào
m th ca silic và s phân b trong khung mng [66]. Vi các phn ng s dng xúc
m khi tng hp SAPO là s m  các
nguyên t c các nhóm các nguyên t ng silic
 tinh th càng thp, dn s kt t các nguyên t n phi
gii hn hàm lng silic khi tng hp SAPO.
Silic có mt trong thành phn gel phn o cu trúc. Ví d: TEA
(tetraetyl amin) là cht to c tng hp AlPO-5 (AFI) và AlPO-18 (AEI
khi thêm silic vào hn hc SAPO-34 (có cu trúc ging CHA)
[126]. Bn chng các cht to cu trúc n s thay th silic vào
khung mng và s to các pha tinh khit v tinh th cao.
V lý thuyt, Si có th thay th cho nguyên t nhôm hoc photpho hoc c hai. Nu
thay th nhôm thì khung mng s         i anion.
u Si thay th n tích khung s âm. Còn nu 2 nguyên t Si thay th
ng thi nguyên t n tích khung mi.
Nguyên t silic khi th vào khung mng aluminophotphat có th  các v trí khác
nhau. Các v ng vi các tính cht xúc tác khác nhau. Cách th nguyên t Si
ph thuc vào ca, các lot quan trng khi xác
nh kh  ca silic vào khung mng.
 khung mng tinh th -OH, P-OH hoc nhóm Si-
OH-nh s phân b các các tâm axit b hp ph NH
3
theo
.
7

t, s th kim loi vào khung tinh th to ra cu trúc không bn nhit so vi
 th Si vào khung mng aluminophotphat kim loi (MeAlPOs)
li to ra cu trúc nh. Nhiu nghiên cc thc hin [72, 91, 129] vi t l th

silic/kim loi khác nhau. S th  c ca vt liu. Do vây, phi gii
hng silic trong gel phn ng vi t l  c
ca b mt gel aluminophotphat [91].
Mt khác, do s có mng thi ca Si và kim loi chuyn tip nên vt liu th hin
ng chc: tính axit và tính oxy hóa kh, và có th m rng các ng dng
ca vt liu. Theo Martens [56] mt s ng Si cao có hot tính xúc tác
 zeolit USY; Theo mt s patent cho bit SAPO-37 [117], SAPO-5, SAPO-11,
SAPO-37, SAPO-40 [39] c s d thay th xúc tác cho quá trình cracking.
-5
Theo [3, 14, 16, 41, 70, 88, 114, 120, 121, 136]     -

-
 ng 
 -5 thu
-5
. Theo [126]
 AlPO
4
      ch


    -           
SAPO- photpho và nhôm. So vi rây phân t
AlPO
4
n thì SAPO-n tích âm nên nó có kh 
i ion. Theo [126] SAPO-5 có các hình dng t,
tròn, thanh. Hình dng SAPO-c ph thuu kin tng hng
Si, template, p[3, 41, 54, 120, 126].



Hình 1.4- [16]
SAPO-5

   -       - - -
8


[54]
         -    
           
[74].
-l-[76]
c
l-
t mang xúc tác (Pd/CoAlPO-5) cho phn ng hydroisome hóa n-heptan [74].


Mt gc mi thin qui trình tng
hp aluminophotphat có chng tnh các pha cu trúc [70].  cùng
mu kin tng hng thi các pha tinh th khác nhau gây khó
a vt liu. Nhiu loi aluminophotphat không bn nhit và
khi gia nhin 200
o
C thì chuyn pha sang dng tridymite hoc cristobalite [70].
ng xúc tác dc tng hp bng pháp
thy nhit. Gel phn ng là mt hn hp ca các ngun nhôm và photpho ca cht to cu
c. Thành ph
Tem. Al
2

O
3
.P
2
O
5
.xH
2
O
 Tem - thành phn cht to cu trúc
x - t l mol ci trong khon hàng nghìn.

Bng 1.1 Các loi thành phn gel và cht to cu trúc khác nhau
Phân loại
Vật liệu tương ứng
Thành phần gel
Chất tạo cấu trúc


AlPO-5
1,75Pr
3
N : Al
2
O
3
: P
2
O
5

:
40H
2
O
Tri-n-propyl amin [9]
TAPO-36
2 tri-propyl amin : 0,12TiO
2
:
Al
2
O
3
: 0,94P
2
O
5
: 40H
2
O
Tri-propyl amin [80]


SAPO-31
Al
2
O
3
: 1,8P
2

O
5
: 0,2SiO
2
:
5DPA : 60 etylen glycol
Di-propyl amin [2]



AlPO-35
Al
2
O
3
: P
2
O
5
: 1,5tropine : HF :
150H
2
O
Tropin [40]
AlPO-18
0,9Al
2
O
3
: P

2
O
5
: 0,2ZnO : 1,7
tem : 55H
2
O
N,N-diisopropyl etyl amin
[84]

oxyt
CoAlPO-CJ2
0,4CoO : 0,8Al
2
O
3
: 1,0P
2
O
5
:
1,5NH
4
F : 2,0 Tem : 70H
2
O
NH
4
F, etylen diamin [101]


hydrat
CoAlPO-H3
0,74Pr
2
NH : 0,02CoO :
0,99Al
2
O
3
: P
2
O
5
: 33H
2
O
Di-propyl amin [71]
9

Ngun nhôm (Al) hay s dng là: boemit, nhôm hydroxyt hot tính, nhôm
isopropoxide, gibbsite, nhôm clorua (AlCl
3
), nhôm nitrat. Ngun photpho hay dùng là axit
phophoric hoc trietyl photphat.
Các kt qu ph cng t ht nhân (NMR) cho thy s hình thành nhanh liên kt
gia các tâm nhôm t din và nhóm photphat. S to thành các tinh th 
[70]:
Al(H
2
O)

6
3+
+ H
3
PO
4
= (Al(H
2
O)
5
(H
3
PO
4
))
3+
+ H
2
O
Al(H
2
O)
6
3+
+ H
2
PO
4
-
= (Al(H

2
O)
5
(H
3
PO
4
))
2+
+ H
2
O
2Al(H
2
O)
6
3+
+ H
2
PO
4
-
= ((OH)
2
P(OAl(H
2
O)
5
)
2

)
5+
+ 2H
2
O
Trong quá trình tng hc xy ra trong
gel hn hp phn ng quyu t  d
kim loi, các ngun nhôm, nguu kin tng hn quá
trình ku kin tng hp bao gm: thi gian, nhi kt tinh, quá trình to gel,
s khuy trn.
-ng nghip [20] ng pH ca gel và
   i vi cu trúc ca AlPO- u ch AlPO-5  giá tr pH thp
(khong 2,5 ÷ 3,5) thì s  bii các tinh th dng dài 6 mt thành các pha
 ng 6,5) thì to thành pha AlPO
4
nh hình và din
tích b mt riêng (BET) thp. V  c khác nhau  u chnh pH trong
khong 2,5 ÷ 3,5 thì thành phn ca rây phân t AlPO-5 vn là các hp cht AlPO
4
vi cu
trúc ging AFI. Din tích b mt riêng gic.
Nhi ng trong quá trình kt tinh to rây phân t
     ng là 100 ÷ 250
o
C [40] (theo R. Szostak khong 125 ÷
200
o
C [128]).  nhi thp, tc ging silic [128].
Thnh s hình thành cu trúc tinh th. Quá trình k
 thuc vào s có m hòa tan các pha

cha nhôm (ví d quá trình kt tinh AlPO-5 có th c khi s dng ngun nhôm
là nhôm tri-iso-propoxide). Nu cho thêm Flo (F) vào thành phn gel thì s  to
mm tinh th và gim t kt tinh [128]u này có th  nh ca phc
nhôm flo trong dung di dng hydroxit/oxit.
Ba yu t: thi gian, nhi và pH có nhng ng nhn s ng
cu trúc tinh thnh. Mi liên quan gia nhi và các cht to cu
trúc th hin  bng 1.2 sau:






10

Bng 1.2 Mi quan h cht to cu trúc  u kin kt tinh [128]
Chất tạo cấu trúc
Loại cấu
trúc
Kích thước
lỗ xốp
Điều kiện kết tinh
Gel
*

Nhiệt độ,
o
C
Thời gian, h
Quinuclidine

16
17
6
8
1
1
150
200
48
96
Cyclo-hexylamine
5
17
12
8
1
1
150
200
168
168
Tetraethyl-
ammonium
18
5
8
12
2
1
150

200
336
24
* Thành phn Gel (1) 1,0Tem : 1,0Al
2
O
3
: 1,0P
2
O
5
: 40H
2
O
(2) 1,33Tem : 0,33HCl : 1,0Al
2
O
3
: 1,0P
2
O
5
: 40H
2
O

Tng hng không s dng các cation 
ng nghip [36]  dng Ca(OH)
2
u ch ZnAPO-34. Các tác

gi này cho rng s có mt c to cu trúc cho vt liu vì
nu không có Ca ch c gel.
  cp  các phn trên, s tng hp aluminophotphat có c 
zeolit thì cn phi thêm các cation hp cht amin trung hòa) hay còn gi là cht to
cu trúc vào hn hp phn ng. S có mt ca cht to cy quá trình kt tinh
và m rng kh u trúc có th vi mt thành phn gel nhnh. S
xut hin ca các amin có ng ln s kt tinh ca các pha AlPO có cu trúc
ging cu trúc, các hp ch
c bit là vi gel có silic hoc kim loi. Loi b cht to cu trúc bng cách
nung trong không khí hoc oxy  nhi 300

÷ 600
o
C [125] y cu
trúc vi mao qun ca tinh tht s ng hp, s loi b cht to cu trúc
ó li dn sp khung mng tinh th. Ví d: trong cu trúc lp hai chiu, cht to cu
trúc liên kt các lp AlPO
4
. Các lp này s b sp khung tinh th và sp xp li cu trúc
   c khít khi loi b các phn t to cu trúc bên trong [125]. Các
aluminophotphat có cu trúc 3 chiu khá bn nhit và vn gi c cu trúc sau khi nung 
1000
o
C.
Nhìn chung, các cht to cu trúc cho tng hp AlPO là các phân t h. Tuy
[103] ng nghi dng cht to cu trúc dng
polyme, tng hp các loi cu trúc khác nhau bi
chiu dài mch polyme [86, 103].
Tuy nhiên, không phi tt c cht to cy s phát trin
ca tinh th. Mt s khung tinh th có th to thành vi nhiu loi cht to cu trúc. Ví d:

 to cu trúc AlPO-5, có th s dc 4,
amin bc 1, 2, 3, diamin, amin dng vòng và alkalo amin [10, 128].

11

Bng 1.3 Các cht to cu trúc cho quá trình tng hp AlPO-5 [10, 128]



TEAOH
Tetra-etyl-ammoni-hydroxit

TPAOH
Tetra-propyl-ammoni-hydroxit

Clo-OH ((CH
3
)
3
NCH
2
CH
2
OH)
+

(2-hydroxy-etyl) tri-metyl-amoni
2. Tri-alkyl-amin



Et
3
N


Pr
3
N


Tri-etanol-amin
(CH
2
CH
2
OH)
3
N

TEA tri-etyl-amoni


n,n di-iso-propyl-etyl-amin


MCHA metyl-di-cyclohexyl-amin

3. Di-alkyl-amin



Di-cyclo-hexylamin
(C
12
H
23
N), (C
6
H
11
NHC
6
H
11
)

N-metyl-cyclohexylamin


N-butyl-dimetyl-amin
(C
6
H
15
N)
4. Mono-alkyl-amin


CHA
(C
5

H
11
NH
2
) Cyclohexylamin

DMBA
(C
6
H
5
CH
2
N(CH
3
)
2
) N,N-dimetylbenzylamin
5. Alkyl-etanol-amin


Di-etyl-etanol-amin


Amino-di-etyl-etanol-amin


Di-metyl-etanol-amin
(C
4

H
11
NO)

Metyl-dietanol-amin
(C
5
H
13
NO
2
)

Metyl-etanol-amin
(C
3
H
9
NO)



2-picoline
(C
6
H
7
N)

3-picoline



4-picoline


Pyridin


Piperidin
(C
5
H
11
N)

N-metyl-piperidin


3-metyl-piperidin

7. Diamine


Di-metyl-piperazin
(C
6
H
14
N
2

)
8. Bi-xyclic-amin


DABCO
(C
6
H
12
N
2
(1,4-diazabixyclo (2,2,2) octan)

12

T AlPO-5, bng cách bin tính thay th bng Si, s tng hc vt liu bn nhit,
có nhic tính quý SAPO-5. c tng h nhi
s các ngun Al, P, Si khác nhau, s dng cht to cu trúc là các loi amin hu ct
tinh trong autoclave, tinh th c ra sch, sy và nung  nhi  c và
cht to cu trúc, cuc rây phân t ng nht và có cu trúc cht ch.
Quá trình tng hp rây phân t SAPO có th n chính:
1) To dung dch bão hoà
2) To mm
3) Phát trin tinh th.
To dung dn hoà tan các ngun nguyên liu cha Al (gi
boemit, mui nhôm sunfat ), P (

) cht to cu trúc
c vi t l thích hp to thành mt h ng nhu ca quá
trình kt tinh, dung dch trong gel chuyn t dng bn sang dng gi bn và cui cùng là

dng không bn. Do các dng không bng liên kt rt yu nên chúng có xu
ng kt hp li vi n  cu trúc trong tinh th.
n to mc hình thành nh s tách ra
mt phn d th t mt dung dch bão hoà.
Phát trin tinh th là quá trình xn to mm. Nhng phân t trong
dung dch tip t trên nhng m hình thành tinh th. Các tinh th phát
trin theo mc quynh bi bn cht ca h gel.
Quá trình kt tinh rây phân t có th c mô t  sau:
Các nguyên li  ng nh 
dung dt hin mm tinh th  có c
có cu trúc bn vng.
n ca quá trình tng hp rây phân t n to mm là giai
n quan trng nhn này ng và quyn tính cht ca tinh th
sn phc to thành cui quá trình. To mm tinh th ph thuc vào rt nhiu yu t
 cu trúc có sn trong dung dch, tác nhân to cu trúc, thi gian
và nhi kt tinh
n trung bình meso-SAPO
Các vt liu rây phân t loi vi mao qu-5, SAPO-5 tuy có
cu trúc tinh th vi mao quu và có tâm axit mt liu này b hn
ch khi cht tham gia phn c phân t ln (lc mao qun
ca chúng).
So vi các vt liu có cu trúc tinh th vi mao qun (< 2nm), vt liu mao qun trung
bình (mesopore có kích thc t 2 ÷ 50nm) giúp cho quá trình khuch tán ca các phân t
trong khung mng dit khác nó còn có tính cht  hong
 chn lc cao [7, 29, 35, 62, 65, 67, 142]. Vì vy cht phn ng nhanh chuyn hóa
thành sn ph dng xúc tác dng này. Vic nghiên cu vt liu mao qun
13

c nhiu s quan tâm. Vic ch to vt liu mao qun trung
ng :

1) Tng hp trc tip
2) Tng hp gián tip, ngâm tm, x lý thy nhit và mt vài quá trình x lý hóa hc
khác
3) Tng ht to cu trúc là hp chi
b bng phn ng oxi hóa.
Mt vài loi vt liu mao qun trung bình n hình:
- Hp cht silic mao qung (Regular Mesoporous Silicate):
Hp cht mi nghiên cu s dt to cu trúc là MCM-41,
cu trúc lc mao qun t n khong 10nm
- Zeolit mao qun trung bình (Mesopore  Modified Zeolite): To cu trúc mesopore
b mng nghiên cu ch yu.
Do tính chnh hình ca cu trúc khung và thành mao qun mng, các vt liu
mao qung d b sp cu trúc khi chúng b nén ép và có tính bn thu
nhic. Gusev và cng s ch ra rng cu trúc mao qun
trung bình sp xp mt cách trt t meso-SAPO có th b  khi áp sut
t 86MPa và b phá hu mn khi áp sut 224MPa. Casssiers và
nhóm nghiên cu c bn nhi bn thu nhi ba
mt vài loi rây phân t mao qun trung bình bu x tia X, hp ph
N
2
và nhn thy rng không loi vt liu nào thc s bn. Tt c các vt liu u b sp cu
trúc ti áp sut nén 450MPa. Vi nhng phn ng có nhi thn ng cracking
tng sôi (hydocracking, hydrodesunfo hoá, hydrodenito hoá), các xúc tác kim loi có meso-
t nn xúc tác, bên ccó hot tính xúc tác và
din tích b mt lc mao qu bn thu nhit,
 bi tính axit thi các SAPO làm gii hn kh ng dng
ca chúng [131].
T khi zeolite mao quc ng dng trong quá trình s dng xúc tác
mt cách hiu qu p trung nghiên cu rt nhiu v loi này.
Meso-SAPO là mt trong nhng vt liu mao qun trung bình rc quan tâm.

Vt liu meso-SAPO tn ti c hai h thng mao qun có trong
SAPO và h các mao qun trung bình. Loi xúc tác này có cu trúc là s kt hp ca c hai
loi vt lio cho xúc tác meso-SAPO kh t tt, ha hn rt
nhiu nhng ng dng rng rãi trong công nghic ng dng mt cách hiu
qu trong phn ng alkyl hóa và phn ng cracking có các phân t c ln tham gia
phn 

×