GV ở Mĩ dạy Lịch sử như thế nào?

THẤY GÌ
QUA DẠY HỌC LỊCH SỬ Ở NƯỚC MỸ?
TQT: Nối tiếp bài: Một cách dạy văn hay của người Mỹ( Dantri.com), tôi
xin mời bạn đọc tham khảo bài viết sau đây về cách dạy-học Lịch sử của GV-HS
ở nước họ. Từ đó GV-HS liên hệ cách dạy và học lịch sử ở nước mình. Học tập
nền giáo dục tiên tiến của Mỹ hiện đang được nhiều nước trên thế giới quan tâm
nghiên cứu, học tập. ( Xin cảm ơn cha con bác sĩ Hồ Hải với nhiều thông tin
bổ ích đã giúp tôi viết bài này)
Ở Mỹ khi học World History ( Lịch sử thế giới), đến chương chiến tranh thế
giới thứ II, thầy giáo lịch sử vào lớp đưa ra tên 8 nhân vật và 3 câu hỏi như sau:

I/-Tám nhân vật nổi tiếng là:
1/ Hitler.
2/ Josep Stalin.
3/ Nhật Hoàng.
4/ Franklin D. Roosevelt.
5/ Churchill
6/ Harry S. Truman
7/ De Gaule
8/ Mussolini
II/-Thầy giáo nêu 3 câu hỏi:
1/ Những người này có vai trò và quyết sách nào đúng, quyết sách nào sai
trong chiến tranh thế giới thứ II?
2/ Nguyên nhân và kết quả của chiến tranh thế giới thứ II?
3/ Tổng thống Harry S. Truman quyết định thả 2 quả bom nguyên tử tại
hai hòn đảo ở Nhật đúng sai? Tại sao?
Giáo viên cho mỗi em làm một đề cương trả lời về một nhân vật lịch sử.
Cả lớp chia làm 2 nhóm đối lập soạn thảo 2 câu hỏi 2 và 3 để trình bày và
chia sẻ. Hai nhóm được chia làm 2 phe: Phát xit và Đồng minh để tranh
luận.

1. Nhận xét của con BS Hồ Hải ( HS học THPT tại Mỹ):
Học sinh chúng con không cần nhớ ngày tháng năm gì cả, vì thầy bảo cái đó
có trong sách nếu cần thì mở ra đọc, cái cần cho tụi con biết là quan điểm và
chính sách đúng sai của từng nhân vật lịch sử cũng như nguyên nhân tại sao có
những quyết định đó?
Con học được rất nhiều. Vì chỉ 1 chương mà biết hầu hết tư tưởng của 8 vị
lãnh tụ có tham gia vào tạo ra chiến tranh thế giới thứ II và những yếu tố kinh tế
thời ấy tạo ra.
Nhờ đó mà kiến thức của mỗi đứa rất phong phú và đầy đủ các lĩnh vực chứ
không chỉ gói gọn trong lịch sử. Mỗi lần làm project và presentation như vậy thì
ôi thôi moi cả tàng kinh các kiến thức nhân loại về các sự kiện, nhân vật lịch sử.
Thời gian chuẩn bị khoảng 1-2 tuần cho vấn đề, mỗi ngày đọc cũng từ 100 đến
200 trang tài liệu để thực hiện cho giờ học. Tụi con không bị áp đặt, không cần
phải theo đúng như sách giáo khoa, miễn sao tụi con chứng minh có logic và
trung thực, có tài liệu tham khảo rõ ràng là được điểm cao. Có những ý kiến mà
sách giáo khoa không có, được lấy từ internet, thư viện để làm tài liệu tham
khảo. Nhưng bài nào nếu viết lập luận logic và có vấn đề mới là bài đó được
điểm cao."
"Tụi con được học lịch sử theo kiểu đánh giá sự kiện, chứng minh đúng sai
theo từng giai đoạn lịch sử có làm project và presentation để bảo vệ luận điểm
chứ học không phải học thuộc bài theo sách giáo khoa. Vào giờ học lịch sử, ông
thầy Giallombardo Scott của con vào đưa ra chủ đề, nhân vật lịch sử, phân công
mỗi đứa làm một project và 1 presentation để trình bày trước lớp và trước thầy,
thầy là người đánh giá sự vững chắc và tính logic của từng đứa mà cho điểm.
2. Nhận xét của phụ huynh (BS Hồ Hải):
Tôi thấy cách học này không những làm cho trẻ con có được critical thinking
tốt mà còn làm chúng say mê thích thú môn lịch sử nữa. Một người yêu nước
chân chính không thể không yêu và nắm vững sử nước nhà. Có phải vì thế mà tụi
Âu Mỹ nó có nhiều phát minh đem lại cho đời tốt hơn không? Và có phải vì thế
mà tuy tụi nó không ép học sinh học như ta, nhưng lòng yêu nước của dân nó rất

mãnh liệt và đúng chỗ, rạch ròi không?
3. Nhận xét, ý kiến của thầy Trần Quốc Thường:
Qua trao việc giới thiệu ngắn gọn cách dạy và nhận xét của học sinh trực
tiếp học và một phụ huynh ở trên tôi thấy:
Gv dạy học Lịch sử ở Mỹ họ cung cấp sự kiện, nhân vật rồi yêu cầu học
sinh đánh giá, nhân vật sự kiện đã nêu. Họ dạy và học tinh giản, nắm kiến thức
trọng tâm, phát huy tư duy tích cực, tự học của học sinh. Học sinh phải tham
khảo nhiều nguồn tài liệu để bổ sung cho quan điểm của mình. Giáo viên không
áp đặt, không bắt buộc ghi nhớ máy móc ngày tháng sự kiện mà tôn trọng học
sinh, khích lệ, yêu cầu các em có chính kiến khi đánh giá nhân vật, sự kiện.
Thời gian làm việc trên lớp của GV rất ít, họ chỉ nêu vấn đề và hướng dẫn,
tổ chức cho học sinh làm việc. Trong buổi học, tiết học các em học sinh phải nổ
lực làm việc tích cực, tự giác huy động kiến thức đã có, tài liệu tham khảo để
hoàn thành yêu cầu do giáo viên đặt ra. GV sáng tạo chia ra 2 phe khi thảo luận
tổ nhóm làm tăng tính phản biện, bảo vệ quan điểm của mình, của phe mình.
Caí "Trinh" của lịch sử là sự trung thực, khách quan khi nêu sự vật hiện
tượng lịch sử và nhận xét đánh giá về nó. Vấn đề GV dạy lịch sử ở Mỹ nêu ra
phản ánh khách quan, trung thực lịch sử, đúng tên gọi, đúng bản chất, hiện
tượng, nhân vật lịch sử, không xuyên tạc, bóp méo lịch sử. Tuyệt đối không
có Văn học minh hoạ cũng như Lịch sử minh hoạ cho chính trị. Ở ta hiện đã có
một số nhân vật, sự kiện lịch sử đang có vấn đề, các nhà sử học cần công tâm,
trung thực làm sáng tỏ. Nên giải quyết như thế nào về vấn đề này? Để lịch sử
ngũ yên, hay cần làm rõ sự thực, trả lại bản chất cho sự vật hiện tượng lịch sử? (
Em bé đuốc sống Lê Văn Tám) hay tạm cất, sẽ đưa ra ở một thời điểm thích
hợp hơn? (Ngày mất của Hồ chủ tịch),
Kiểm tra đánh giá của giáo viên ở Mỹ đối với học sinh không phải là sự
ghi nhớ, thuộc vẹt kiến thức mà là ở sự sáng tạo, tư duy tích cực ở người học. Ở
ta thiếu câu hỏi nêu vấn đề, kích thích tư duy sáng tạo ở học sinh mà có quá
nhiều câu hỏi tái hiện, ghi nhớ máy móc như: Ai giữ chức vụ … ? Ai là … ? Sự
kiện xẩy ra lúc nào, …? A thành lập ngày tháng năm nào? B sinh năm

nào ? Ai là chủ tịch ? …
Dạy lịch sử ở Mỹ phần kiến thức của các em, bài làm của các em có thể lấy ở
ngoài sách giáo khoa, miễn là các em có lập luận lo gic, chặt chẽ, trung thực, có
sức thuyết phục và có cái mới trong bài viết.
GV tôn trọng chính kiến của cá thể từng học sinh, kích thích tư duy sáng tạo
ở các em, dạy các em yêu lẽ phải, làm người hữu ích cho xã hội. Đây là cái
chúng ta cần ở người học, là mục tiêu của dạy học. ( Xin xem bài Cách dạy văn
hay của người Mỹ đăng trên Dan tri.com )
Nếu học cách dạy, cách học này của GV- học sinh ở Mỹ thì cả thầy và trò
nước ta sẽ rất hứng thú khi dạy-học, hiệu quả sẽ cao hơn. Các em sẽ rất thích
học môn lịch sử. Giáo viên cũng thoải mái, nhẹ nhàng, không vất vả như GV ta
hiện nay lên lớp bộ môn này .
Vài điều nhỏ về dạy và học lịch sử, tôi xin được trao đổi, mong các GV
bộ môn Lịch sử cùng suy nghĩ cùng trao đổi, tranh luận. Hy vọng trong các kì
thi tương lai số điểmkhông, điểm yếu kém về môn lịch sử sẽ giảm xuống đáng
kể.
Trần Quốc Thường Đã đăng TC Thế giới trong ta
( THCS Nguyễn Biểu-Đức Thọ-Hà Tĩnh)