B GIÁOăDCăẨOăTO
TRNGăI HCăTHNGăLONG
o0o
KHịA LUN TT NGHIP
TÀI:
HOẨNăTHINăKăTOÁNăBÁNăHẨNGăVẨăXÁCă
NHăKTăQUăBÁNăHẨNGăTIăCỌNGăTYăC
PHN ALFA VIT NAM
SINHăVIểNăTHC HIN :ăTỌăHUăTOẨN
MẩăSINHăVIểNă : A18745
CHUYểN NGẨNH : K TOÁN
HẨăNI ậ 2014
B GIÁOăDCăẨOăTO
TRNGăI HCăTHNGăLONG
o0o
KHịA LUN TT NGHIP
TÀI:
HOẨNăTHINăKăTOÁNăBÁNăHẨNGăVẨăXÁCă
NHăKTăQUăBÁNăHẨNGăTIăCỌNGăTYăC
PHN ALFA VIT NAM
Giáoăviênăhng dn :ăTh.săƠo Diu Hng
Sinhăviênăthc hin : TôăHuăToƠn
Mƣăsinhăviên : A18745
ChuyênăngƠnh : K toán
HẨăNI ậ 2014
Thang Long University Library
LIăCMăN
Tri qua nhiu nm hình thành và phát trin, Công ty c phn ALFA Vit Nam
đư khng đnh đc v th và ch đng ca mình trong ngành thng mi ti Vit
Nam. Trong nn kinh t th trng đang vp phi tình trng suy thoái và cnh tranh
khc lit nh hin nay, Công ty đư và đang c gng n lc không ngng đ tng bc
khc phc khó khn và phát trin ngày mt ln mnh.
Qua quá trình hc tp ti trng và thi gian thc tp ti Công ty c phn ALFA
Vit Nam, em nhn thy rõ đc khong cách nht đnh gia lỦ thuyt và thc t. Bn
thân em đư c gng tip thu nhng kin thc c bn, kinh nghim thc t cng nh tìm
hiu tình hình hot đng ca Công ty và đc bit là đc s giúp đ ca các cô chú,
anh ch trong Phòng Tài chính – K toán ca Công ty đư giúp em hoàn thành bài lun
vn.
Tuy nhiên vi kin thc trình đ ca bn thân còn hn ch cng nh thi gian
thc tp không dài nên bn lun vn này không tránh khi nhng thiu sót. Vì vy em
rt mong nhn đc s góp Ủ chân thành ca các thy cô giáo trong B môn kinh t
trng i hc Thng Long.
Cui cùng em xin chân thành cm n s giúp đ tn tình ca cô ào Diu Hng
cùng các cô chú, anh ch trong Công ty đư giúp em hoàn thành bài lun vn này.
EmăxinăchơnăthƠnhăcmăn!
LIăCAMăOAN
Tôi xin cam đoan Khóa lun tt nghip này là do t bn thân thc hin có s h
tr t giáo viên hng dn và không sao chép các công trình nghiên cu ca ngi
khác. Các d liu thông tin th cp s dng trong Khóa lun là có ngun gc và đc
trích dn rõ ràng.
Tôi xin chu hoàn toàn trách nhim v li cam đoan này!
Sinh viên
(Ch ký)
Tô Hu Toàn
Thang Long University Library
MC LC
CHNGă 1.ă Că S Lụă LUN V K TOÁNă BÁNă HẨNGă VẨă XÁCă NH
KT QU BÁNăHẨNGăTRONGăDOANHăNGHIPăTHNGăMI 1
1.1.ăcăđim hotăđngăkinhădoanhăthngămiăvƠăs cn thit ca vicăhoƠnă
thin k toánăbánăhƠngăvƠăxácăđnh kt qu bánăhƠngătrong doanh nghipăthngă
mi 1
1.1.1. c đim hot đng kinh ếoanh thng mi 1
1.1.2. S cn thit ca vic hoàn thin k toán bán hàng và xác đnh kt qu bán
hàng trong ếoanh nghip thng mi 1
1.2. Mt s kháiănimăcăbnăcóăliênăquanăđn k toánăbánăhƠngăvƠăxácăđnh kt
qu bánăhƠngătrongădoanhănghipăthngămi 3
1.3. Ni dung k toánăbánăhƠng 5
1.3.1 Các phng thc bán hàng 5
1.3.1.1. Bán buôn 5
1.3.1.2. Bán l 6
1.3.1.3. Phng thc gi đi lý 6
1.3.2. Chng t và tài khon s dng 7
1.3.2.1. Chng t k toán s dng 7
1.3.2.2. Tài khon k toán s dng 7
1.3.3. K toán bán hàng thỀo phng pháp kê khai thng xuyên 10
1.3.4. K toán bán hàng ti doanh nghip k toán hàng tn kho thỀo phng pháp
kim kê đnh k 13
1.3.5. K toán giá vn hàng bán 14
1.3.6. K toán các khon gim tr doanh thu 16
1.4. Ni dung k toánăxácăđnh kt qu bánăhƠng 16
1.4.1. Chng t và tài khon s dng 16
1.4.2. K toán chi phí bán hàng 19
1.4.3. K toán chi phí qun lý ếoanh nghip 20
1.4.4. K toán xác đnh kt qu bán hàng 21
1.5. Cácăhìnhăthc ghi s s dng trong k toánăbánăhƠngăvƠăxácăđnh kt qu bánă
hƠng 21
CHNGă 2.ă THC TRNG K TOÁNă BÁNă HẨNGă VẨă XÁCă NH KT
QU BÁNăHẨNGăTIăCỌNGăTYăC PHN ALFA VIT NAM 23
2.1.ăăăăKháiăquátăchungăv côngătyăc phn ALFA Vit Nam 23
2.1.1. Thông tin chung v công ty 23
2.1.2. Quá trình hình thành và phát trin 23
2.1.3. c đim t chc b máy qun lý 24
2.1.4. c đim t chc b máy k toán và t chc công tác k toán ti công ty 26
2.1.4.1. c đim t chc b máy k toán 26
2.1.4.2. c đim t chc công tác k toán 27
2.2. Thc trng k toánăbánăhƠngătiăcôngătyăc phn ALFA Vit Nam 28
2.2.1. Các phng thc bán hàng công ty 28
2.2.2. K toán chi tit bán hàng 29
2.2.3. K toán chi tit giá vn hàng bán 41
2.2.4. K toán các khon gim tr doanh thu 46
2.2.5. K toán tng hp bán hàng 47
2.3.Thc trng k toánăxácăđnh kt qu bánăhƠngătiăcôngătyăc phn ALFA Vit
Nam 55
2.3.1. K toán chi phí bán hàng 55
2.3.2. K toán chi phí qun lý ếoanh nghip 63
2.3.3. K toán xác đnh kt qu bán hàng 69
CHNGă 3.ă MT S GIIă PHÁPă NHMă HOẨNă THIN K TOÁNă BÁNă
HẨNGăVẨăXÁCăNH KT QU BÁNăHẨNGă CỌNGăTYăC PHN ALFA
VIT NAM 74
3.1. Nhnăxétăv k toánăbánă hƠngă vƠă xácă đnh kt qu bánăhƠngă côngătyăc
phn ALFA Vit Nam 74
3.1.1. u đim 74
3.1.2. Hn ch 75
3.2.ăYêuăcuăvƠănguyênătcăhoƠnăthin k toánăbánăhƠngăvƠăxácăđnh kt qu bánă
hƠng 76
3.2.1. Yêu cu hoàn thin k toán bán hàng và xác đnh kt qu bán hàng 76
3.2.2. Nguyên tc hoàn thin k toán bán hàng và xác đnh kt qu bán hàng 77
3.3. Mt s kin ngh vƠăgiiăphápănhmăhoƠnăthin k toánăbánăhƠngăvƠăxácăđnh
kt qu bánăhƠngătiăcôngătyăc phn ALFA Vit Nam 77
Thang Long University Library
DANH MC VIT TT
Kýăhiu vit tt
Tênăđyăđ
CCDC
Công c dng c
CP
C phn
CPBH
Chi phí bán hàng
CPKH
Chi phí khu hao
CPQLDN
Chi phí qun lỦ doanh nghip
VT
n v tính
GTGT
Giá tr gia tng
GVHB
Giá vn hàng bán
H
Hóa đn
NT
Ngày tháng
PNK
Phiu nhp kho
PT
Phiu thu
PXK
Phiu xut kho
SH
S hiu
STT
S th t
TK
Tài khon
TSC
Tài sn c đnh
VN
Vit Nam đng
DANH MCăCÁCăBNG BIU,ăSă
S đ 1.1. K toán nghip v bán buôn qua kho hình thc trc tip 10
S đ 1.2. K toán nghip v bán buôn qua kho hình thc chuyn hàng 10
S đ 1.3. K toán nghip v bán buôn vn chuyn thng không tham gia thanh toán11
S đ 1.4. K toán nghip v bán buôn vn chuyn thng có tham gia thanh toán 11
S đ 1.5. K toán nghip v bán l hàng hóa 12
S đ 1.6. K toán nghip v bán hàng qua đi lỦ (bên giao đi lỦ) 12
S đ 1.7. K toán nghip v bán hàng đi lỦ (bên nhn đi lỦ) 12
S đ 1.8. K toán nghip v bán hàng tr góp 13
S đ 1.9. K toán nghip v bán hàng ti doanh nghip k toán hàng tn kho theo
phng pháp kim kê đnh k 14
S đ 1.10. S đ k toán các khon gim tr doanh thu 16
S đ 1.11. S đ k toán chi phí bán hàng 19
S đ 1.12. S đ k toán chi phí qun lỦ doanh nghip 20
S đ 1.13. S đ k toán xác đnh kt qu bán hàng 21
S đ 1.14: Trình t ghi s k toán theo hình thc k toán nht kỦ chung 22
S đ 2.1. C cu t chc b máy qun lỦ ca công ty c phn ALFA Vit Nam 24
S đ 2.2. T chc b máy k toán ti công ty c phn ALFA Vit Nam 27
Biu mu 2.1. Hóa đn giá tr gia tng đu ra 30
Biu mu 2.2. Phiu xut kho 31
Biu mu 2.3. Phiu thu 32
Biu mu 2.4. Hóa đn giá tr gia tng đu vào 33
Biu mu 2.5. Hóa đn giá tr gia tng đu ra 34
Biu mu 2.6. S chi tit bán hàng 35
Biu mu 2.7. S chi tit bán hàng 36
Biu mu 2.8. Bng tng hp doanh thu 37
Biu mu 2.9. S chi tit thanh toán vi ngi mua 38
Biu mu 2.10. S chi tit thanh toán vi ngi mua 39
Biu mu 2.11. Tng hp chi tit công n 40
Biu mu 2.12. S chi tit vt t sn phm hàng hóa 42
Biu mu 2.13. Bng tng hp nhp xut tn 43
Biu mu 2.14. S chi tit giá vn hàng bán 44
Thang Long University Library
Biu mu 2.15. Bng tng hp giá vn hàng bán 45
Biu mu 2.16. Hóa đn giá tr gia tng cho hàng b tr li 47
Biu mu 2.17. S nht kỦ chung 48
Biu mu 2.18. S cái mt s tài khon 50
Biu mu 2.19. Bng chm công 57
Biu mu 2.20. Bng thanh toán tin lng 58
Biu mu 2.21. Bng phân b tin lng và bo him xư hi 59
Biu mu 2.22. Phiu xut kho công c dng c phc v bán hàng 60
Biu mu 2.23. Bng tính và phân b khu hao tài sn c đnh 61
Biu mu 2.24. S chi tit chi phí bán hàng 62
Biu mu 2.25. S cái tài khon chi phí bán hàng 63
Biu mu 2.26. Bng chm công 64
Biu mu 2.27. Bng thanh toán tin lng 65
Biu mu 2.28. Phiu xut kho công c dng c phc v qun lỦ 66
Biu mu 2.29. S chi tit chi phí qun lỦ doanh nghip 67
Biu mu 2.30. S cái tài khon chi phí qun lỦ doanh nghip 68
Biu mu 2.31. S cái tài khon xác đnh kt qu kinh doanh 69
Biu mu 2.32. S nht kỦ chung 70
S đ 1.1. K toán nghip v bán buôn qua kho hình thc trc tip 10
S đ 1.2. K toán nghip v bán buôn qua kho hình thc chuyn hàng 10
S đ 1.3. K toán nghip v bán buôn vn chuyn thng không tham gia thanh toán11
S đ 1.4. K toán nghip v bán buôn vn chuyn thng có tham gia thanh toán 11
S đ 1.5. K toán nghip v bán l hàng hóa 12
S đ 1.6. K toán nghip v bán hàng qua đi lỦ (bên giao đi lỦ) 12
S đ 1.7. K toán nghip v bán hàng đi lỦ (bên nhn đi lỦ) 12
S đ 1.8. K toán nghip v bán hàng tr góp 13
S đ 1.9. K toán nghip v bán hàng ti doanh nghip k toán hàng tn kho theo
phng pháp kim kê đnh k 14
S đ 1.10. S đ k toán các khon gim tr doanh thu 16
S đ 1.11. S đ k toán chi phí bán hàng 19
S đ 1.12. S đ k toán chi phí qun lỦ doanh nghip 20
S đ 1.13. S đ k toán xác đnh kt qu bán hàng 21
S đ 1.14: Trình t ghi s k toán theo hình thc k toán nht kỦ chung 22
S đ 2.1. C cu t chc b máy qun lỦ ca công ty c phn ALFA Vit Nam 24
S đ 2.2. T chc b máy k toán ti công ty c phn ALFA Vit Nam 27
Thang Long University Library
LI M U
Trong xu th hi nhp nn kinh t th gii, mi quc gia dù ln hay nh
không th không tham gia vào tin trình hi nhp kinh t đó. t nc ta cng
đang chuyn mình cùng vi s phát trin kinh t ca khu vc và th gii. Vit
Nam đư và đang tham gia vào tin trình này, đn nay chúng ta đư đt đc
nhng thành tu đáng k có nh vy là do ng và Nhà nc ta đư xác đnh rõ
hng đi, chính sách cho riêng mình bng công cuc công nghip hóa - hin đi
hóa đt nc, đa đt nc tin nhanh lên xư hi ch ngha. Bên cnh đó, còn có
s đóng góp không nh ca các doanh nghip đang tn ti và hot đng trên th
trng nc ta nói chung và các doanh nghip thng mi nói riêng.
Trong điu kin cnh tranh ngày càng khc lit nh hin nay, các doanh
nghip nu không mun b tt li thì cn không ngng vn lên đ tn ti và
khng đnh v trí ca mình trên thng trng. Mun làm đc điu này, bn
thân mi doanh nghip phi quyt đnh đc hiu qu kinh doanh ca mình. i
vi doanh nghip thng mi mà nói, nâng cao hiu qu công tác bán hàng là
vn đ vô cùng cp thit. Mt hot đng không th tách ri vi quá trình bán
hàng là xác đnh kt qu bán hàng. Thông qua kt qu bán hàng, doanh nghip
có th thy đc hiu qu kinh doanh ca mình, t đó có nhng quyt đnh đúng
đn nhm nâng cao các hiu qu hot đng kinh doanh.
Qua nhng vn đ trên, ta thy đc tm quan trng ca công tác k toán
hàng hóa - bán hàng và xác đnh kt qu bán hàng trong các doanh nghip
thng mi. Chính vì vy mà trong điu kin kinh t ngày càng phát trin, thì
công tác bán hàng và xác đnh kt qu bán hàng đòi hi phi đc cng c và
hoàn thin cho phù hp hn. Nhn thc đc tm quan trng ca công tác k
toán hàng hóa - bán hàng và xác đnh kt qu bán hàng, cùng vi kin thc đư
hc ti trng i hc Thng Long và vi thi gian thc tp ti Công ty c phn
ALFA Vit Nam, em đư chn đ tài: “Hoàn thin k toán bán hàng và xác
đnh kt qu bán hàng ti Công ty c phn ALFA Vit Nam” làm đ tài khóa
lun tt nghip ca mình.
Ngoài phn m đu, kt lun, mc lc và danh mc tài liu tham kho, ni dung
chính ca lun vn đc trình bày qua 3 chng:
Chngă1:ăC s lý lun v k toán bán hàng và xác đnh kt qu bán hàng
trong doanh nghip thng mi
Chngă 2:ă Thc trng k toán bán hàng và xác đnh kt qu bán hàng ti
công ty c phn ALFA Vit Nam
Chngă3:ăMt s gii pháp nhm hoàn thin k toán bán hàng và xác đnh
kt qu bán hàng công ty c phn ALFA Vit Nam
Do thi gian và trình đ có hn nên khóa lun không tránh khi nhng thiu sót.
Em rt mong nhn đc s góp Ủ, ch dn ca các thy cô giáo cùng các anh ch cán
b k toán ti Công ty c phn ALFA Vit Nam đ bài khóa lun đc hoàn thin hn.
Em xin chân thành cm n cô giáo ào Diu Hng, các thy cô trong khoa kinh
t và các cô chú, anh ch ti Công ty c phn ALFA Vit Nam đư giúp em hoàn thin
khóa lun này.
Thang Long University Library
1
CHNG 1.ăCăS LụăLUN V K TOÁNăBÁNăHẨNGăVẨăXÁCăNH
KT QU BÁNăHẨNGăTRONGăDOANHăNGHIPăTHNGăMI
1.1. căđim hotăđngăkinhădoanhăthngămiăvƠăs cn thit ca vicăhoƠnă
thin k toánăbánăhƠngăvƠăxácăđnh kt qu bánăhƠng trong doanh nghip
thngămi
1.1.1. c đim hot đng kinh ếoanh thng mi
Hot đng kinh doanh thng mi là vic thc hin mt hay nhiu hành vi
thng mi ca thng nhân làm phát sinh quyn và ngha v gia các thng nhân
vi nhau hoc gia các thng nhân có liên quan bao gm vic mua bán hàng hoá,
cung ng dch v thng mi và các hot đng xúc tin thng mi nhm mc đích li
nhun hoc thc hin chính sách kinh t xư hi.
Hot đng kinh doanh thng mi có chc nng t chc và thc hin vic mua
bán trao đi hàng hoá, cung cp các dch v nhm phc v sn xut và đi sng nhân
dân. Hot đng kinh doanh thng mi là khâu trung gian ni lin gia sn xut và
tiêu dùng.
Hot đng kinh doanh thng mi có nhng đc đim sau:
V hot đng: Hot đng kinh t c bn là lu chuyn hàng hoá (Lu chuyn
hàng hoá là s tng hp các hot đng thuc quá trình mua bán trao đi và d
tr hàng hoá)
V hàng hoá: Hàng hoá trong kinh doanh thng mi gm các loi vt t, sn
phm có hình thái vt cht và phi vt cht mà doanh nghip mua v vi mc
đích đ bán.
V phng thc lu chuyn hàng hoá: Hot đng kinh doanh thng mi có 2
hình thc lu chuyn chính là bán buôn, bán l.
V t chc kinh doanh: có th theo nhiu mô hình khác nhau nh t chc bán
buôn, bán l, công ty kinh doanh tng hp, công ty môi gii, công ty xúc tin
thng mi
V s vn đng ca hàng hoá: s vn đng ca hàng hoá không ging nhau,
tu thuc vào ngun hàng và ngành hàng (hàng lu chuyn trong nc, hàng
xut nhp khu ). Do đó chi phí thu mua và thi gian lu chuyn hàng hoá
cng khác nhau gia các loi hàng.
1.1.2. S cn thit ca vic hoàn thin k toán bán hàng và xác đnh kt qu bán
hàng trong ếoanh nghip thng mi
Hàng hóa trong các doanh nghip thng mi là nhng vt phm do các doanh
nghip mua v vi mc đích là đ bán ra phc v cho nhu cu sn xut và tiêu dùng
ca xư hi. i vi doanh nghip thng mi hàng hóa chim mt t trng ln trong
2
tng s vn lu đng. Vì vy trong công tác qun lỦ, doanh nghip phi đm bo an
toàn cho hàng hóa c v s lng và cht lng, phi tng nhanh vòng quay ca vn
hàng hóa. Mun vy cn đy nhanh quá trình bán hàng bi đây là khâu cui cùng
trong quá trình hot đng kinh doanh ca doanh nghip thng mi. Thông qua bán
hàng doanh nghip thc hin vic chuyn hóa vn kinh doanh ca mình t hình thái
hàng hóa sang hình thái tin t và hình thành kt qu bán hàng.
Vi chc nng là trung gian ni lin gia sn xut và tiêu dùng nên doanh nghip
thng mi có nhim v cung cp dch v hàng hoá cho ngi tiêu dùng. Trong hot
đng kinh doanh ca doanh nghip thng mi, quá trình lu chuyn hàng hoá đc
din ra nh sau: Mua vào - D tr - Bán ra, trong đó bán hàng hoá là khâu cui cùng
nhng li có tính cht quyt đnh đn khâu trc đó. Bán hàng quyt đnh xem doanh
nghip có nên tip tc mua vào hay d tr na hay không, s lng là bao nhiêu
Vy bán hàng là mc đích cui cùng ca doanh nghip thng mi cn hng ti và
rt quan trng, nó quyt đnh đn vic thành công hay tht bi ca doanh nghip. Do
đó thc hin tt khâu bán hàng s giúp doanh nghip thng mi:
Thu hi vn nhanh, quay vòng tt đ tip tc hot đng kinh doanh
y mnh tc đ chu chuyn vn lu đng qun lỦ vn tt gim vic huy
đng vn t bên ngoài (lưi sut cao)
Thc hin tt quá trình chu chuyn hàng hoá trong doanh nghip thng mi,
điu hoà lng hàng hoá mua vào, d tr bán ra hp lỦ
Xác đnh đc kt qu kinh doanh đ hoch đnh k hoch kinh doanh cho
nm tip theo đc tt hn
Hoàn thành vic thc hin ngha v đi vi ngân sách nhà nc cng nh thc
hin ngha v thanh toán vi các bên liên quan nh: ngân hàng, ch n,
Có th thy rng nghip v bán hàng đóng vai trò quan trng trong doanh nghip
thng mi nht là trong c ch th trng hin nay cnh tranh rt khc lit. Do đó đòi
hi mi doanh nghip cn phi tìm ra đc ch đng cho riêng mình trên thng
trng cng nh mi doanh nghip thng mi cn phi tìm ra đc bin pháp đ thúc
đy quá trình bán hàng đ đng vng và ngày càng phát trin hn trong th trng này.
Mun vy thì vai trò ca k toán bán hàng và xác đnh kt qu bán hàng phi đc đt
lên hàng đu. Vi cng v là công c qun lỦ đ nâng cao hiu qu bán hàng thì k
toán bán hàng và xác đnh kt qu bán hàng càng cn phi đc t chc mt cách khoa
hc và hp lỦ nhm phc v đc lc cho quá trình kinh doanh ca doanh nghip.
Nu trong kinh doanh, quá trình bán hàng đc thc hin trôi chy thì các quá
trình khác cng s đc thc hin tt do chúng có mi quan h nh hng trc tip
đn nhau.
Thang Long University Library
3
1.2. Mt s kháiănimăcăbnăcóăliênăquanăđn k toánăbánăhƠngăvƠăxácăđnh kt
qu bánăhƠngătrongădoanhănghipăthngămi
Khái nim v bán hàng
Trong doanh nghip thng mi, bán hàng là khâu cui cùng ca quá trình lu
thông hàng hoá đng thi thc hin quan h trao đi, giao dch, thanh toán gia ngi
mua và ngi bán. Bán hàng trong các doanh nghip thng mi ch yu là bán hàng
hoá và dch v.
Bán hàng là quá trình vn đng ca vn kinh doanh t hình thái hàng hoá sang
hình thái tin t. ây chính là giai đon cui cùng và cng là khâu quan trng nht
trong toàn b quá trình kinh doanh ca doanh nghip thng mi.
Khái nim v doanh thu
Theo chun mc k toán s 14 “Doanh thu và thu nhp khác” trong h thng
chun mc k toán Vit Nam: “Doanh thu là tng giá tr các li ích kinh t doanh
nghip thu đc trong k k toán, phát sinh t các hot đng sn xut, kinh doanh
thông thng ca doanh nghip, góp phn làm phát trin vn ch s hu”.
Doanh thu ca các doanh nghip bao gm doanh thu bán hàng, doanh thu cung
cp dch v, hot đng tài chính và các hot đng bt thng.
Khái nim v ếoanh thu bán hàng và cung cp dch v
Là toàn b s tin thu đc hoc s thu đc t các giao dch và nghip v phát
sinh doanh thu nh: bán sn phm, hàng hoá, cung cp dch v cho khách hàng bao
gm c các khon ph thu và phí thu thêm ngoài giá bán (nu có).
Các điu kin ghi nhn doanh thu
Doanh thu bán hàng đc ghi nhn khi đng thi tho mưn tt c các điu kin
sau:
Doanh nghip đư chuyn giao phn ln ri ro và li ích gn lin vi quyn s
hu hàng hoá hoc sn phm cho ngi mua
Doanh nghip không còn nm gi quyn qun lỦ hàng hoá nh ngi s hu
hàng hoá hoc quyn kim soát hàng hoá
Doanh thu đc xác đnh tng đi chc chn
Doanh nghip đư thu đc hoc s thu đc li ích kinh t t giao dch bán
hàng
Xác đnh đc chi phí liên quan đn giao dch bán hàng.
Các khon gim tr ếoanh thu và kt qu bán hàng
Chit khu thng mi: Là khon dch v bán h giá niêm yt cho khách hàng
mua vi s lng ln theo tho thun v chit khu thng mi đư ghi trên hp
đng kinh t mua bán hoc các cam kt mua, bán hàng…
4
Gim giá hàng bán: Là khon gim tr cho ngi mua do nhng hàng hoá kém
phm cht, sai quy cách, sai thi hn ghi trên hp đng hoc lc th hiu.
Hàng bán b tr li: Là giá tr khi lng hàng bán đư xác đnh là tiêu th b
khách hàng tr li và t chi thanh toán do vi phm các điu kin đư cam kt
trong hp đng kinh t nh: hàng kém phm cht, sai quy cách, chng loi…
Thu xut khu, thu tiêu th đc bit và thu GTGT: Ch tiêu này phn ánh
tng s thu tiêu th đc bit hoc thu xut khu phi np, thu GTGT theo
phng pháp trc tip cho ngân sách nhà nc theo s doanh thu trong k báo
cáo.
Khái nim v doanh thu thun
Là ch tiêu phn ánh s doanh thu bán hàng, thành phm và cung cp dch v đư
tr các khon gim tr (chit khu thng mi, gim giá hàng bán…) trong k báo
cáo, làm cn c tính kt qu hot đng kinh doanh ca doanh nghip. c xác đnh
bng công thc:
Doanh tng doanh chit khu gim giá doanh thu thu tiêu th
thu = thu bán - thng - hàng - hàng bán - đc bit
thun hàng mi bán b tr li (nu có)
Khái nim v giá vn hàng bán
Giá vn hàng bán là tr giá vn tính theo giá gc ca hàng đc bán hoc dch v
cung cp cho khách hàng ca doanh nghip gm: tr giá ca thành phm, hàng hóa,
dch v đư cung cp theo tng hóa đn; chi phí sn xut chung c đnh không phân b
phi tính vào giá vn hàng bán; s chênh lch ln hn khon d phòng gim giá hàng
tn kho cui k k toán đc lp thêm.
Khái nim v li nhun gp
Là li nhun thu đc sau khi ly doanh thu thun tr đi giá vn hàng bán. c
xác đnh bng công thc:
Li nhun gp = Doanh thu thun - Giá vn hàng bán
Khái nim v chi phí bán hàng
Là nhng khon chi phí mà doanh nghip b ra có liên quan đn hot đng tiêu
th hàng hoá, lao v, dch v trong k nh chi phí nhân viên bán hàng, chi phí dng c
bán hàng, qung cáo
Khái nim v chi phí qun lý ếoanh nghip
Là nhng khon chi phí phát sinh có liên quan chung đn toàn b hot đng ca
c doanh nghip mà không tách riêng ra đc cho bt k mt hot đng nào. Chi phí
qun lỦ doanh nghip bao gm nhiu loi nh chi phí qun lỦ kt qu tiêu th hàng
hoá, qun lỦ hành chính và chi phí chung khác.
Thang Long University Library
5
Khái nim kt qu bán hàng
Là phn chênh lch gia doanh thu thun ca hot đng bán hàng vi các chi phí
ca hot đng đó, phn ánh kt qu cui cùng ca vic thc hin tiêu th hàng hóa, lao
v, dch v ca hot đng sn xut kinh doanh trong k và đc th hin thông qua ch
tiêu lưi hoc l.
Công thc:
Kt qu = Li nhun gp t bán hàng - Chi phí - Chi phí qun lỦ
bán hàng và cung cp dch v bán hàng doanh nghip
1.3. Ni dung k toánăbánăhƠng
1.3.1. CácăphngăthcăbánăhƠng
1.3.1.1. Bán buôn
Là vic bán sn phm, hàng hóa ca doanh nghip cho các doanh nghip khác,
ca hàng, đi lỦ…vi s lng ln đ các đn v tip tc bán cho các t chc khác hay
phc v cho vic khác nhm đáp ng nhu cu kinh t. c đim ca hàng hoá bán
buôn là hàng hoá vn nm trong lnh vc lu thông, cha đi vào lnh vc tiêu dùng, do
vy, giá tr và giá tr s dng ca hàng hoá cha đc thc hin. Giá bán bin đng tu
thuc vào s lng hàng bán và phng thc thanh toán. Trong bán buôn thng
bao gm hai phng thc:
Phng thc bán buôn qua kho: là phng thc bán buôn hàng hoá mà trong
đó, hàng bán phi đc xut t kho bo qun ca doanh nghip. Bán buôn
hàng hoá qua kho có th thc hin di hai hình thc:
Bán buôn qua kho theo hình thc giao hàng trc tip: Theo hình thc này,
bên mua c đi din đn kho ca doanh nghip thng mi đ nhn hàng.
Doanh nghip thng mi xut kho hàng hoá giao trc tip cho đi din bên
mua. Sau khi đi din bên mua nhn đ hàng, thanh toán tin hoc chp nhn
n, hàng hoá đc xác đnh là tiêu th.
Bán buôn qua kho theo hình thc chuyn hàng: Theo hình thc này, doanh
nghip thng mi xut kho hàng hoá chuyn hàng đn kho ca bên mua
hoc mt đa đim nào đó bên mua quy đnh trong hp đng. Hàng hoá
chuyn bán vn thuc quyn s hu ca doanh nghip thng mi. Ch khi
nào đc bên mua kim nhn, thanh toán hoc chp nhn thanh toán thì s
hàng chuyn giao mi đc coi là tiêu th, ngi bán mt quyn s hu v
s hàng đư giao. Chi phí vn chuyn do doanh nghip thng mi chu hay
bên mua chu là do s tho thun t trc gia hai bên. Nu doanh nghip
thng mi chu chi phí vn chuyn, s đc ghi vào chi phí bán hàng. Nu
bên mua chu chi phí vn chuyn, s phi thu tin ca bên mua.
6
Phng thc bán buôn vn chuyn thng: Theo phng thc này, doanh
nghip thng mi sau khi mua hàng, nhn hàng mua, không đa v nhp kho
mà chuyn bán thng cho bên mua. Phng thc này có 2 cách thanh toán:
Bán buôn vn chuyn thng có tham gia thanh toán: doanh nghip thng
mi sau khi mua hàng, giao trc tip cho đi din ca bên mua ti kho ngi
bán. Sau khi đi din bên mua kỦ nhn đ hàng, bên mua đư thanh toán tin
hàng hoc chp nhn n, hàng hoá đc xác nhn là tiêu th.
Bán buôn vn chuyn thng không tham gia thanh toán: doanh nghip
thng mi sau khi mua hàng dùng phng tin vn ti ca mình hoc thuê
ngoài vn chuyn hàng đn giao cho bên mua đa đim đư đc tho thun.
Hàng hoá chuyn bán trong trng hp này vn thuc quyn s hu ca
doanh nghip thng mi. Khi nhn đc tin ca bên mua thanh toán hoc
giy báo ca bên mua đư nhn đc hàng và chp nhn thanh toán thì hàng
hoá chuyn đi mi đc xác đnh là tiêu th.
1.3.1.2. Bán l
Là phng thc bán hàng trc tip cho ngi tiêu dùng hoc các t chc kinh t
hoc các đn v kinh t tp th mua v mang tính cht tiêu dùng ni b. Bán hàng theo
phng thc này có đc đim là hàng hoá đư ra khi lnh vc lu thông và đi vào lnh
vc tiêu dùng, giá tr và giá tr s dng ca hàng hoá đư đc thc hin. Bán l thng
bán đn chic hoc bán vi s lng nh, giá bán thng n đnh. Bán l có th thc
hin di các hình thc sau:
Bán l thu tin tp trung: theo hình thc này nhim v thu tin và giao hàng
cho khách tách ri nhau. Nhân viên thu tin làm nhim v thu tin ngi mua,
còn nhân viên bán hàng làm nhim v giao hàng cho khách và kim kê hàng
tn kho.
Bán l thu tin trc tip: theo hình thc này, nhân viên bán hàng trc tip thu
tin và giao hàng cho khách, đng thi s kim kê hàng tn kho.
Bán hàng tr góp: Trng hp này doanh thu bán hàng đc ghi nhn ngay,
nhng doanh nghip ch thu đc mt phn tin bán hàng, phn còn li s
đc khách hàng thanh toán dn vào các k sau (c gc và lưi) theo hp đng
đư kỦ kt gia các bên.
1.3.1.3. Phng thc gi đi lý
Doanh nghip thng mi giao hàng cho c s nhn đi lỦ. i lỦ nhn hàng và
thanh toán tin cho doanh nghip thng mi ri sau đó đc nhn hoa hng đi lỦ
bán hàng (hàng hóa thuc quyn s hu ca doanh nghip thng mi). Hàng hóa
đc xác nhn là tiêu th khi doanh nghip nhn đc tin do bên nhn đi lỦ thanh
toán hoc chp nhn thanh toán.
Thang Long University Library
7
1.3.2. Chng t và tài khon s dng
1.3.2.1. Chng t k toán s dng
Hóa đn bán hàng
Phiu nhp kho, phiu xut kho, phiu thu, phiu chi
Bng tng hp xut, nhp tn
Bng phân b giá
Phiu xut kho hàng gi bán đi lỦ
Các chng t liên quan khác ca doanh nghip nh các chng t thanh toán
(y nhim thu, giy báo có ca ngân hàng,…)
1.3.2.2. Tài khon k toán s dng
TK 511- DoanhăthuăbánăhƠngăvƠăcungăcp dch v: dùng đ phn ánh doanh
thu bán hàng và cung cp dch v ca doanh nghip trong mt kì k toán.
TK 511
S thu tiêu th đc bit, thu xut
nhp khu phi np tính trên
doanh thu bán hàng thc t và
cung cp dch v trong k.
S thu GTGT phi np ca doanh
nghip tính theo phng pháp trc
tip
S chit khu thng mi, các
khon gim giá hàng bán và doanh
thu hàng bán b tr li
Kt chuyn sang TK 911
Doanh thu bán sn phm hàng hóa,
bt đng sn đu t và cung cp dch
v ca doanh nghip đc thc hin
trong k k toán
Tài khon 511 không có s d
TK 511 gm 6 tài khon cp 2:
TK 5111: Doanh thu bán hàng hóa - Phn ánh doanh thu và doanh thu thun ca khi
lng hàng hoá đư đc xác đnh là đư bán trong mt k k toán ca doanh nghip.
TK 5112: Doanh thu bán các thành phm - Phn ánh doanh thu và doanh thu thun ca
khi lng sn phm (Thành phm, bán thành phm) đư đc xác đnh là đư bán trong
mt k k toán ca doanh nghip.
TK 5113: Doanh thu cung cp dch v - Phn ánh doanh thu và doanh thu thun ca
khi lng dch v đư hoàn thành, đư cung cp cho khách hàng và đư đc xác đnh là
đư bán trong mt k k toán.
TK 5114: Doanh thu tr cp, tr giá - Dùng đ phn ánh các khon doanh thu t tr
cp, tr giá ca Nhà nc khi doanh nghip thc hin các nhim v cung cp sn
phm, hàng hoá và dch v theo yêu cu ca Nhà nc.
8
TK 5117: Doanh thu kinh doanh bt đng sn đu t - dùng đ phn ánh doanh thu
cho thuê bt đng sn đu t và doanh thu bán, thanh lỦ bt đng sn đu t.
TK 5118: Doanh thu khác - dùng đ phn ánh các khon doanh thu nh phí qun lỦ do
cp di np và các khon doanh thu khác ngoài doanh thu bán hàng hoá, doanh thu
bán thành phm, doanh thu cung cp dch v, doanh thu tr cp, tr giá và doanh thu
kinh doanh bt đng sn đu t.
TK 632 ậ GiáăvnăhƠngăbán: phn ánh vn ca hàng tiêu th thc t trong k.
TK 632
Tr giá vn ca sn phm hàng
hóa, dch v đư bán trong k
Giá tr vt t hàng hóa hao ht sau
khi bi thng
Trích lp d phòng gim giá hàng
tn kho
Kt chuyn giá vn ca sn phm
hàng hóa, dch v bán trong k
sang TK 911
Hoàn nhp d phòng gim giá
hàng tn kho cui nm tài chính
Tr giá hàng bán b tr li nhp
kho.
TK 632 không có s d cui k
TK 157 ậ HƠngă gi điă bán: dùng đ phn ánh tr giá hàng hoá gi đi xut
khu, hàng hoá chuyn bán, gi bán đi lỦ, kỦ gi, dch v đư hoàn thành nhng cha
xác đnh là tiêu th.
TK 157
Tp hp tr giá thc t ca hàng
hoá đư chuyn bán hoc giao cho
bên nhn đi lỦ, kỦ gi.
Tr giá thc t ca hàng hoá
chuyn bán, gi đi lỦ, kỦ gi và
giá thành dch v đư đc xác đnh
là tiêu th.
Tr giá thc t ca hàng hoá không
bán đc đư thu hi
TK 521 ậ Chit khuăthngămi: phn ánh khon chit khu thng mi mà
doanh nghip đư gim tr hoc đư thanh toán cho ngi mua hàng do đư mua hàng
hoá, dch v vi khi lng ln, theo tho thun v chit khu thng mi đư ghi trên
hp đng kinh t mua, bán hàng hoá hoc các cam kt mua, bán hàng hoá.
S d:ăTr giá hàng hóa, thành phm
đư gi đi, dch v đư cung cp cha
đc xác đnh là tiêu th
Thang Long University Library
9
TK521
Tp hp các khon chit khu thng mi
đư chp nhn cho ngi mua trong k
Kt chuyn toàn b s chit khu thng
mi sang TK 511 đ xác đnh doanh thu
thun
TK 521 cui k không có s d
TK 531- HƠngăbánăb tr li: phn ánh doanh thu ca s hàng hoá, dch v đư
xác đnh tiêu th, b khách hàng tr li do không đúng quy cách, phm cht hoc do vi
phm hp đng kinh t
TK 531
Tp hp doanh thu ca hàng bán b tr li
đư chp nhn cho ngi mua trong k
Kt chuyn s doanh thu ca hàng b tr
li sang TK 511 đ xác đnh doanh thu
thun
TK 531 cui k không có s d
TK 532 ậ GimăgiáăhƠngăbán: phn ánh khon gim giá cho khách hàng tính
trên giá bán tho thun.
TK 532
Khon gim giá đư chp nhn vi ngi
mua.
Kt chuyn khon gim giá sang TK 511
đ xác đnh doanh thu thun.
TK 532 cui k không có s d
Ngoài ra trong k toán bán hàng còn s dng mt s tài khon liên quan khác
nh: TK 131 - Phi thu khách hàng, TK 3331 - Thu GTGT phi np, TK 111- Tin
mt, TK 112- Tin gi ngân hàng…
10
1.3.3. K toán bán hàng thỀo phng pháp kê khai thng xuyên
Săđ 1.1. K toánănghip v bánăbuônăquaăkhoăhìnhăthc trc tip
TK 156 TK 632 TK 911 TK 511 TK 111,112,131
xut kho kt chuyn kt chuyn doanh thu
hàng hóa giá vn doanh thu bán hàng
bán trc tip hàng bán bán hàng thun đc ghi nhn
TK 3331
TK 521,531,532
kt chuyn thu GTGT
các khon
gim tr
hàng bán b tr li nhp kho doanh thu
Săđ 1.2. K toánănghip v bánăbuônăquaăkhoăhìnhăthc chuynăhƠng
TK 156 TK 157 TK 632 TK 911 TK 511 TK 111,112,131
xut kho giá vn hàng kt chuyn kt chuyn doanh thu
hàng hóa bán hàng hóa giá vn doanh thu bán hàng
gi đi bán đc ngi hàng bán bán hàng ghi nhn
mua chp nhn thun
thanh toán TK 3331
TK 521,531,532 thu GTGT
kt chuyn
các khon
giá tr hàng gi đi không gim tr
bán đc quay v nhp kho doanh thu
Thang Long University Library
11
Săđ 1.3. K toánănghip v bánăbuônăvn chuyn thngăkhôngăthamăgiaăthanhătoán
TK 111,112,131 TK 641 TK 911 TK 511 TK 111,112
chi phí phát sinh kt chuyn kt chuyn ghi nhn hoa hng
trong quá trình chi phí môi doanh thu đc hng
vn chuyn gii bán hàng thun(hoa
hàng hóa hng đc
hng ) TK 3331
TK 521,531,532
TK 133 kt chuyn
thu GTGT các khon thu GTGT
đu vào gim tr
doanh thu
Săđ 1.4. K toánănghip v bánăbuônăvn chuyn thngăcóăthamăgiaăthanhătoán
TK 111,112,331 TK 632 TK 911 TK 511 TK 111,112,131
ghi nhn GVHB (bán
giao trc tip tay ba)
TK 157 kt chuyn kt chuyn doanh thu bán hàng
giá tr GVHB doanh thu
giá tr hàng GVHB thun
gi bán xác nhn TK 3331
tiêu th TK 521,531,532
kt chuyn
TK 133 các khon thu GTGT
gim tr
thu GTGT doanh thu
đu vào
12
Săđ 1.5. K toánănghip v bánăl hƠngăhóa
TK 156 TK 632 TK 911 TK 511 TK 111,112,131
GVHB kt chuyn kt chuyn doanh thu bán hàng
GVHB doanh thu
bán hàng TK 3331
thun thu GTGT
Săđ 1.6. K toánănghip v bánăhƠngăquaăđiălýă(bênăgiaoăđiălý)
TK156 TK157 TK632 TK911 TK511 TK111,112,131
tr giá hàng ghi nhn kt chuyn kt chuyn doanh thu bán hàng
gi đi lỦ GVHB GVHB doanh thu
nh bán bán hàng TK 3331
thun thu GTGT
TK 641
chi phí bán hàng (chi phí
hoa hng phi tr cho
bên nhn đi lỦ)
TK 133
thu GTGT ca
hoa hng
Săđ 1.7. K toánănghip v bánăhƠngăđiălýă(bênănhnăđiălý)
TK 911 TK 511 TK 331 TK 111,112,131
kt chuyn hoa hng bán đi s tin bán hàng
doanh thu lỦ đc hng đi lỦ phi tr
TK 003 TK 3331
Nhn hàng Bán, tr thu GTGT thanh toán tin bán hàng đi lỦ
li hàng ca hoa hng
Thang Long University Library
13
Săđ 1.8. K toánănghip v bánăhƠng tr góp
TK156 TK632 TK911 TK511 TK111,112,131
xut hàng hóa
ra bán trc kt chuyn kt chuyn doanh thu bán hàng theo
tip và ghi GVHB doanh thu giá bán thu tin mt ln
nhn GVHB thun TK 3331
thu GTGT
TK 515 TK 3387
kt chuyn phân b lưi
doanh thu bán hàng tr lưi
tài chính góp tng k tr góp
1.3.4. K toán bán hàng ti doanh nghip k toán hàng tn kho thỀo phng pháp
kim kê đnh k
Phng pháp kim kê đnh k là phng pháp không theo dõi thng xuyên, liên
tc v tình hình bin đng ca các loi hàng tn kho mà ch phn ánh giá tr hàng tn
kho nói chung đu k và cui k; thng đc áp dng các doanh nghip kinh
doanh mt hàng có giá tr thp, s lng ln, nhiu chng loi…Do đó, giá tr hàng
tn kho không cn c vào s liu trên các tài khon, s k toán đ tính mà cn c vào
kt qu kim kê, đng thi tr giá hàng xut kho không cn c trc tip vào các chng
t xut kho đ tng hp mà cn c vào kt qu kim kê giá tr hàng tn kho và giá tr
hàng nhp kho.