giải pháp phát triển dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt nội địa tại ngân hàng thương mại cổ phần sài gòn - hà nội, chi nhánh hà thuyên

BăGIÁOăDCăÀOăTO
TRNGăIăHCăTHNGăLONG
o0o




KHịAăLUNăTTăNGHIP



ăTÀI:

GIIăPHÁPăPHÁTăTRINăDCHăV THANHăTOÁNă
KHỌNGăDỐNGăTINăMT NIăAăTIă
NGỂNăHÀNGăTHNGăMIăCăPHN
SÀIăGọN- HÀăNI,ăCHIăNHÁNHăHÀNăTHUYểN





Giáoăviênăhngădn :ăTh.săLêăThăHƠăThu
Sinhăviênăthcăhin :ăăNguynăHoƠngăPhngăLinh
Mƣăsinhăviên : A17478
ChuyênăngƠnh : NgơnăhƠng

HÀăNIăậ 2014


LIăCMăN

 hoàn thành khóa lun này, li đu tiên em xin t lòng bit n sâu sc ti cô
giáo Th.s Lê Th Hà Thu đã tn tình hng dn và góp Ủ trong sut quá trình em làm
khóa lun tt nghip.
Em xin chân thành cm n các thy, cô giáo trng i hc Thng Long nói
chung và b môn Kinh t nói riêng đã tn tình truyn đt kin thc cho em qua 4 nm
hc. Vi vn kin thc đã hc tp và tích ly đc ti trng không ch là nn tng
giúp em trong quá trình nghiên cu khóa lun mà còn là hành trang quỦ báu giúp em
bc vào đi mt cách vng chc và t tin.
Em xin gi li cm n các anh, ch cán b, nhân viên  Trung tâm thanh toán
trong nc ca ngân hàng TMCP Sài Gòn- Hà Ni đã cho phép và to điu kin thun
li đ em thc tp trong thi gian va qua. Em xin gi li cm n chân thành ti anh
Lã Th Vinh- Phó Giám đc Trung tâm thanh toán trong nc ca SHB đã giúp đ em
trong quá trình em thu thp s liu.
c bit nht, em mun cm n đn gia đình ca em. Cm n b m đã sinh
thành ra con và nuôi nng con khôn ln đc nh ngày hôm nay, cm thông và chia s
mi nim vui, ni bun ca con k t khi con quyt đnh la chn i hc Thng
Long là ngôi trng gn bó tui tr ca mình. Chc chn con s không th đi đúng
hng và t đng dy sau nhng vp ngã nu không có b m, con xin gi li cm n
ngàn ln đn b m, con luôn kính trng và yêu mn nht.
Cui cùng, em kính chúc toàn th các thy, cô giáo mnh khe và thành công
trong s nghip cao quỦ đng kính chúc các anh, ch, cô, chú ti Trung tâm thanh toán
trong nc ca SHB luôn di dào sc khe và thành công trong công vic.

Sinh viên thc hin



Nguyn Hoàng Phng Linh







Thang Long University Library


LIăCAMăOAN

Em xin cam đoan Khóa lun tt nghip này là do t bn thân thc hin có s h
tr t giáo viên hng dn và không sao chép các công trình nghiên cu ca ngi
khác. Các d liu thông tin th cp s dng trong khóa lun là có ngun gc và đc
trích dn rõ ràng.
Em xin chu hoàn toàn trách nhim v li cam đoan này!
Sinh viên thc hin



Nguyn Hoàng Phng Linh

MC LC

LIăNịIăU 9
CHNGă 1:ă Că Să Lụă LUNă Vă DCHă Vă THANHă TOÁNă KHỌNGă DỐNGă TINă
MTăTIăNGỂNăHÀNGăTHNGăMI 1
1.1ăKháiăquátăvădchăvăthanhătoánăkhôngădùngătinămt 1
1.1.1ăKháiănim 1
1.1.2ăcăđim 2
1.1.3ăCácăđiătngăthamăgiaăhotăđngăTTKDTM 3
1.2ăVaiătròăcaăTTKDTMăđiăviănnăkinhăt 4
1.2.1ăiăviăNgơnăhƠngăNhƠănc 4
1.2.2ăiăviăNgơnăhƠngăThngămi 4
1.2.3ăiăviăkháchăhƠng 5
1.2.4ăiăviănnăkinhăt 5
1.3ăCácădchăvăTTKDTMăniăđa 6
1.3.1 Thanhătoánăbngăséc 6
1.3.2ăThanhătoánăyănhimăchiăhocălnhăchi 7
1.3.3ăThanhătoánăbngăyănhimăthuăhocănhăthu 7
1.3.4ăThanhătoánăbngăthăngơnăhƠng 8
1.3.5ăDchăvăchuynătin niăđa 9
1.3.6ăDchăvăthuăh,ăchiăh 10
1.4ăCácădchăvăthanhătoánăkhácă(trungăgianăthanhătoán) 10
1.4.1ăDchăvăthanhătoán quaăđinăthoi 11
1.4.2ăDchăvăngơnăhƠngăđinăt 11

1.4.3ăDchăvăngơnăhƠngătiănhƠ 12
1.4.4ăDchăvăngơnăhƠngăquaămngăvinăthôngăkhôngădơy 12
1.4.5ăCácădchăvăkhác 13
1.5ăNhng riăroăphátăsinhătrongădchăvăTTKDTM 14
1.6ăNhngăchătiêuăđánhăgiáădchăvăTTKDTMăniăđa 16
1.6.1ăChătiêuăđnhătính 16
1.6.1.1ăMcăđăanătoƠnăvƠălinhăhotăcaăhăthngăthanhătoán 16
1.6.1.2ăSăhƠiălòngăcaăkháchăhƠng 17
1.6.1.3ăTinăíchăcácădchăvăđiăkèm 17
1.6.2ăChătiêuăđnhălng 18
1.6.2.1ăDoanhăsăcaăcácădchăvăTTKDTM 18
1.6.2.2ăChiăphíăthcăhinăcácănghipăvăTTKDTM 18
1.6.2.3ăSălngăcácămáyăATMă(AutomatedăTellerăMachine),ămáyăPOSă(PointăOfăSales)ă
vƠăsăphátătrinăhăthngăATM,ăPOS 18
1.6.2.4ăSălngăthăphátăhƠnhăvƠămngăliăcácăđnăvăchpănhnăth 19
1.6.2.5ăDoanhăsăthanhătoánăquaălng 20
1.6.2.6ăCácăloiăphíătraăsoát,ătuăchnh,ăhyălnh 20
1.7ăCácănhơnătănhăhngăđnăhotăđngăTTKDTM 20
Thang Long University Library


1.7.1ăMôiătrngăkinhăt 20
1.7.2ăMôiătrngăphápălý 21
1.7.3ăMôiătrngăkhoaăhc,ăcôngăngh 21
1.7.4ăTrìnhăđădơnătrí 21
1.7.5ăYuătătơmălýăkháchăhƠng 22
1.7.6ăQuyămô,ăphmăviăhotăđngăcaăkháchăhƠng 22
KTăLUNăCHNGă1 23
CHNGă 2:ă THCă TRNGă Vă PHÁTă TRINă DCHă Vă THANHă TOÁNă KHỌNGă
DỐNGăTINăMTăNIăAăTIăNGỂNăHÀNGăTMCPăSÀIăGọN- 24

HÀăNI,ăCHIăNHÁNHăHÀN THUYểN 24
2.1ăKháiăquátăvăNgơnăhƠngăTMCPăSƠiăGòn- HƠăNiăvƠăChiănhánhăHƠnăThuyên 24
2.1.1ăGiiăthiuăchungăvăNgơnăhƠngăTMCP SƠiăGòn- HƠăNi 24
2.1.2ăQuáătrìnhăphátătrinăNgơnăhƠngăTMCPăSƠiăGòn- HƠăNiăchiănhánhăHƠnăThuyên 25
2.1.3ăCăcuăhotăđng,ătăchcăcaăNgơnăhƠngăTMCPăSƠiăGòn- HƠăNiăchiănhánhăHƠnă
Thuyên 25
2.1.4ăTìnhăhìnhăhotăđngăkinhădoanhăcaăNgơnăhƠngăTMCPăSƠiăGòn- HƠăNiăchiănhánhă
HƠn Thuyên 27
2.1.4.1ăHotăđngăhuyăđngăvn 27
2.1.4.2ăHotăđngăsădngăvn 33
2.1.4.3ăKtăquătƠiăchínhăcaăNgơnăhƠngăTMCPăSƠiăGòn- HƠăNiăchiănhánhăHƠnăThuyênă
giaiăđonă2011-2013 37
2.2.ăThcătrngăhotăđngăTTKDTMătiăVităNamăgiaiăđonă2011- 2013 40
2.3ăQuyăđnhăvădchăvăTTKDTMătiăNgơnăhƠngăTMCPăSƠiăGòn- HƠăNi 41
2.3.1ăNhngăquyăđnhăchung 41
2.3.2ăQuyăđnhăđiăviăkháchăhƠng 42
2.3.3ăQuyăđnhăđiăviăngơnăhƠng 43
2.4ăCácădchăvăTTKDTMătiăNgơnăhƠngăTMCPăSƠiăGòn- HƠăNiăchiănhánhăHƠnăThuyênă
hinănay 44
2.5 Thcătrng caădchăvăTTKDTMăniăđaătiăNgơnăhƠngăTMCPăSƠiăGòn- HƠăNi chi
nhánhăHƠnăThuyên giaiăđonă2011-2013 45
2.5.1ăCácăchătiêuăđnhătính 45
2.5.1.1ăMcăđălinhăhotăvƠăanătoƠnăcaăhăthngăthanhătoánătiăNgơnăhƠngăTMCPăSƠiă
Gòn- HƠăNiăchiănhánhăHƠnăThuyên 45
2.5.1.2ăSăhƠiălòngăcaăkháchăhƠng 46
2.5.1.3ăTinăíchăcácădchăvăđiăkèm 47
2.5.2 Cácăchătiêuăđnhălng 47
2.5.2.1ăThanhătoánăbngăthăngơnăhƠng 49
2.5.2.2ăThanhătoánăbngăyănhimăchi 56
2.5.2.3ăThanhătoánăbngădchăvăchuynătinăniăđa 57

2.5.2.4ăThanhătoánăbngăyănhimăthu 59
2.5.2.5ăThanhătoánăbngăséc 59
2.5.2.6ăDchăvăthuăh,ăchiăh 61


2.5.2.7ăThanhătoánăbngăcácădchăvătrungăgianăthanhătoánă(thanhătoánătrcătuyn) 61
2.5.2.8ăChiăphíătraăsoát,ătuăchnh,ăhyălnh 65
2.6ăánhăgiáăvăthcătrngădchăvăTTKDTMătiăNgơnăhƠngăTMCPăSƠiăGòn- HƠăNiăchiă
nhánhăHƠnăThuyênăgiaiăđonă2011- 2013 66
2.6.1ăKtăquăđtăđc 66
2.6.2ăHnăch 68
2.6.3ăNguyênănhơnăcaăhnăch 69
KTăLUNăCHNGă2 70
CHNGă3:ăMTăSă GIIăPHÁPăVÀăKINăNGHăPHÁTăTRINăDCHăVăTHANHă
TOÁNăKHỌNGăDỐNGăTINăMTăNIăAăTIăNGỂNăHÀNGăTMCPăSÀIăGọN- HÀă
NI CHIăNHÁNHăHÀNăTHUYểN HNGăTI 71
NMă2020 71
3.1ănhăhngăvƠămc tiêuăphátătrinăhotăđngăcaăNgơnăhƠngăTMCPăSƠiăGòn- HƠăNi
chiănhánhăHƠnăThuyênătrongăthiăgianătiăđnănmă2020 71
3.1.1ănhăhngăphátătrinăkinhădoanhăchungătiăNgơnăhƠngăTMCPăSƠiăGòn- HƠăNiăchiă
nhánhăHƠnăThuyênăđnănmă2020 71
3.1.2ănhăhngăphátătrinădchăvăTTKDTMătiăNgơnăhƠngăTMCPăSƠiăGòn- HƠăNiăchiă
nhánhăHƠnăThuyênăđnănmă2020 72
3.2ăCácăgiiăphápănhmăphátătrinădichăvăTTKDTMătiăNgơnăhƠngăTMCPăSƠiăGòn- HƠăNiă
chiănhánhăHƠnăThuyênăđnănmă2020 73
3.2.1ăPhátătrin,ăđaădngăhóaăcácăhìnhăthcăTTKDTM 74
3.2.2ăHinăđiăhóaăcôngănghăngơnăhƠng 75
3.2.3ăPhátătrinămngăliăchpănhnăcácăphngătinăTTKDTM 76
3.2.4ăXơyădngăchínhăsáchăgiáăcăvƠăchiăphíăchoăcácăhìnhăthcăTTKDTMăphùăhp 77
3.2.5ăPhátătrinăMarketingăNgơnăhƠngăchoădchăvăTTKDTM 78

3.2.6ăTngăcng,ăđƠoătoăđiăngăcánăbăcóăchuyênămônăvƠăđoăđcănghănghipăcaoăđă
phátătrinăTTKDTM 79
3.3ăMtăsăkinănghănhmăthcăhinăcácăgiiăphápăđƣăđăra 80
3.3.1ăiăviăNhƠănc 80
3.3.2ăiăviăNgơnăhƠngăNhƠănc 80
3.3.3ăiăviăNgơnăhƠngăTMCPăSƠiăGòn- HƠăNi 82
KTăLUNăCHNGă3 83


Thang Long University Library


DANH MC VIT TT


ATM
Máy rút tin t đng
CNTT
Công ngh thông tin
KHCN
Khách hàng cá nhân
KHDN
Khách hàng doanh nghip
NHNN
Ngân hàng nhà nc
NHTM
Ngân hàng thng mi
NHTW
Ngân hàng trung ng
NSNN

Ngân sách nhà nc
POS
im chp nhn thanh toán th
SHB
Ngân hàng TMCP Sài Gòn- Hà Ni
TCKT
T chc kinh t
TCTD
T chc tín dng
TKTG
Tài khon tin gi
TKTT
Tài khon thanh toán
TGNH
Tin gi ngân hàng
TTKDTM
Thanh toán không dùng tin mt
UNC
y nhim chi
UNT
y nhim thu





DANH MC BNG BIU,ăSă, HỊNHăV

Săđ 2.1ăSăđ b máyăt chc caăNgơnăhƠngăTMCPăSƠiăGòn- HƠăNi 26
chiănhánhăHƠnăThuyên 26

Bngă2.1ăTìnhăhìnhăhuyăđng vn caăNgơnăhƠngăTMCPăSƠiă Gòn- HƠă Niăchiănhánhă
HƠnăThuyênăgiaiăđon 2011-2013 32
Bng 2.2 Tngădăn cho vay tiăSHBăChiănhánhăHƠnăThuyênăgiaiăđon 2011-2013 34
Bngă2.3ăTìnhăhìnhăli nhun caăNgơnăhƠngăTMCPăSƠiăGòn- HƠăNiăchiănhánhăHƠnă
Thuyênăgiaiăđon 2011-2013 38
Bngă2.4ăTìnhăhìnhăchiăphíăNgơnăhƠngăTMCPăSƠiăGòn- HƠăNiăchiănhánh 39
HƠnăThuyênăgiaiăđon 2011-2013 39
Bng 2.5 Tcăđ tngătrng caăcácădch v TTKDTM tiăNgơnăhƠngăTMCP 48
SƠiăGòn- HƠăNiăchiănhánhăHƠnăThuyênăgiaiăđon 2011-2013 48
Bng 2.6 Doanh s thanhătoánăcaăcácădch v TTKDTM niăđa tiăNgơnăhƠngăTMCPă
SƠiăGòn- HƠăNiăchiănhánhăHƠnăThuyênăgiaiăđon 2011- 2013 50
Bng 2.7 S lngămáyăATM,ăPOSătrên đaăbƠnăhotăđng caăNgơnăhƠngăTMCPăSƠiă
Gòn- HƠăNiăchiănhánhăHƠnăThuyênăgiaiăđon 2011- 2013 51
Bng 2.8 Tng hp mt s ch tiêuăkinhădoanhătheoătng loi th tiăngơnăhƠngăTMCPă
SƠiăGòn- HƠ NiăchiănhánhăHƠnăThuyênăNiăgiaiăđon 2011- 2013 53
Bng 2.9 Doanh s chuyn tinătrongănc bng ni t vƠăngoi t tiăNgơnăhƠngăTMCPă
SƠiăGòn- HƠăNiăchiănhánhăHƠnăThuyênăgiaiăđon 2011- 2013 57
Bng 2.10 Doanh s thanhătoánăsécătiăNgơnăhƠngăTMCPăSƠiăGòn- HƠăNi 60
chiănhánhăHƠnăThuyênăgiaiăđon 2011- 2013 60
Bng 2.11 Doanh s cácădch v thanhătoánătrc tuyn tiăNgơnăhƠngăTMCP 62
SƠiăGòn- HƠăNiăchiănhánhăHƠnăThuyênăgiaiăđon 2011-2013 62
Bng 2.12 T trng caăcácădch v Internet-Banking, Phone-Banking, Home- Banking,
SMS-Banking tiăNgơnăhƠngăTMCPăSƠiăGòn- HƠăNiăchiănhánh 64
HƠnăThuyên 64

Thang Long University Library


LIăNịIăU

t nc Vit Nam đang trong giai đon công nghip hóa, hin đi hóa, đ
thc hin đc mc tiêu đó là trách nhim ca nhiu ngành kinh t trong đó có ngành
ngân hàng. Tri qua mt thi gian đi mi, hoà chung vào nhp đ tng trng và phát
trin ca đt nc, h thng ngân hàng Vit Nam đã và đang tng bc đi mi và
phát trin nhanh chóng, ln mnh c v nng lc hoch đnh chính sách, nng lc qun
lỦ, nng lc điu hành kinh doanh, mnh c v trình đ công ngh, k thut hin đi đ
to điu kin cho hot đng ca ngân hàng bt kp vi tc đ phát trin ca c ch th
trng. Trong s hình thành ca các hot đng ngân hàng nói chung, vai trò ca hot
đng thanh toán qua ngân hàng đc bit là dch v TTKDTM ni đa có vai trò to ln,
không th ph nhn. Kt qu ca hot đng này không ch thúc đy tng trng cho
hu ht mi lnh vc kinh t mà còn góp phn đy nhanh qua trình công nghip hoá,
hin đi hoá đt nc. Trong c ch th trng có s điu tit ca nhà nc thì dch v
TTKDTM vi nhiu hình thc thanh toán thích hp thun tin, đa dng, an toàn chính
xác đem li hiu qu cao không ch phc v tt cho vic tng tôc đ chu chuyn vn
trong nn kinh t quc dân, đy mnh tc đ phát trin lu thông hàng hoá mà còn trc
tip làm thay đi khi lng tin mt lu thông. ây là yu t cn thit, cn bn đ n
đnh tin t, chng và kim ch lm phát.
Nghiên cu vn đ này không ch nâng cao cht lng ca hot đng thanh
toán không dùng tin mt mà còn hn ch nhng ri ro cho ngân hàng trong thanh
toán. Vì vy em chn đ tài “Gii pháp phát trin hot đng thanh toán không dùng
tin mt ni đa ti Ngân hàng TMCP Sài Gòn- Hà Ni, Chi nhánh Hàn Thuyên” làm
đ tài nghiên cu ca mình.
i tng nghiên cu: các dch v TTKDTM ni đa
Phm vi nghiên cu: toàn b các dch v TTKDTM ni đa ti Ngân hàng
TMCP Sài Gòn- Hà Ni, Chi nhánh Hàn Thuyên.
Phng pháp nghiên cu ca khóa lun là phng pháp thu thp thông tin và
phng pháp phân tích. Thông tin thu thp đc thông qua nhiu kênh nh quá trình
thc tp trc tip ti ngân hàng, phng vn cán b nhân viên ca ngân hàng, các báo
cáo tài chính nm, báo cáo tín dng,… Phng pháp phân tích s dng các thông tin

này, kt hp vi phng pháp so sánh, đi chiu, tng hp thông tin, t đó đa ra
nhng nhn đnh v tình hình phát trin dch v TTKDTM ti SHB chi nhánh Hàn
Thuyên qua các nm 2011- 2013.
Ngoài phn m đu và kt lun, ni dung nghiên cu ca khóa lun gm 3
chng:


- Chngă 1:ă Că să lýă lună vă hotă đngă Thanhă toánă khôngă dùngă tină mtă tiă
NgơnăhƠngăThngămi.
- Chngă2:ăThcătrngăvăhotăđngăThanhătoánăkhôngădùngătinămtăniăđaătiă
NgơnăhƠngăTMCP SƠiăGòn- HƠăNi,ăchiănhánh HƠnăThuyên.
- Chngă 3:ă Mtă să kină nghă vƠă giiă phápă phátă trină hotă đngă Thanhă toánă
khôngădùngătinămtăniăđaătiăNgơnăhƠngăTMCPăSƠiăGòn- HƠăNi,ăchiănhánhă
HƠnăThuyên.
Dch v TTKDTM là mt vn đ phc tp mà gii quyt nó không nhng phi
có kin thc nng lc mà còn phi có kinh nghim thc t. Nhng do nhng hn ch
nht đnh v mt trình đ và thi gian thc tp ngn nên chc chn đ tài không tránh
đc nhng thiu sót. Em rt mong nhn đc s góp Ủ ca các thy cô, nhng ngi
có kinh nghim đ đ tài đc hoàn thin.
Em xin chân thành cm n!

Sinh viên thc hin




Nguyn Hoàng Phng Linh

Thang Long University Library
1
CHNGă1:ăCăS LụăLUN V DCH V THANHăTOÁNăKHỌNGăDỐNGă
TIN MT TIăNGỂNăHÀNGăTHNGăMI
1.1 Khái quátăv dch v thanhătoánăkhôngădùngătin mt
1.1.1 Kháiănim
Theo các nhà kinh t hc đnh ngha: “Tin là bt c th gì đc chp nhn
chung trong thanh toán đ đi ly hàng hóa, dch v và thanh toán các khon n” vì
vy,  bt c xã hi nào còn sn xut, lu thông hàng hóa thì còn tn ti lu thông tin
t nh mt quy lut khách quan. T khi xut hin, tin t đã tri qua nhiu giai đon
phát trin, t nhng hình thc gin đn nh v sò, v hn cho đn nhng kim loi quỦ
nh vàng, bc và cui cùng là s ra đi ca tin giy. Tin t va có chc nng là
thc đo giá tr va là phng tin thc hin quan h trao đi hàng hóa, dch v, khi
đó tin t vn đng đc lp tng đi hoc tách ri vi hàng hóa, đng thi là vt kt
thúc quá trình trao đi.
Quá trình trao đi tin t hay còn gi là quá trình thanh toán là khâu đu tiên
cng là khâu cui cùng kt thúc mt chu k sn xut kinh doanh. Không có thanh toán
thì quá trình sn xut kinh doanh s không th tin hành đu đn và liên tc. Thanh

toán đc coi là tt yu, khách quan và cn thit phc v quá trình sn xut kinh doanh
hàng hóa, dch v. Nh vy, có th hiu rng thanh toán là mt phng pháp s dng
tin t làm thc đo đ tr các khon v mua hàng hóa, np thu, tr lng, đóng góp
các khon dch v khác trong hot đng kinh t và xã hi.
Ngân hàng ra đi ban đu hot đng đn gin là gi h tin, vàng cho khách
hàng. Cùng vi s phát trin ca nn kinh t hàng hóa, dn dn ngân hàng phát sinh
thêm mt s nghip v thanh toán cho khách hàng gi tin ti ngân hàng có nhu cu
thanh toán, chi tr ln nhau. Khi nn sn xut hàng hóa còn  trình đ thp, vic thanh
toán ch đn thun là thanh toán bng tin mt vi khi lng nh, phm vi hp. Lúc
này thanh toán bng tin mt t rõ s linh hot ca nó, din ra  mi lúc, mi ni,
không gp tr ngi nào. Khi nn sn xut hàng hóa phát trin  trình đ cao, nhu cu
trao đi hàng hóa rng rãi, khi bên mua và bên bán thc hin quá trình trao đi hàng
hóa vi mt lng hàng hóa có giá tr ln thì vic mang mt khi lng tin mt ln
nh vy đ tham gia thanh toán là rt khó khn. Cng thêm vic ngi mua và ngi
bán cách xa nhau v mt đa lỦ thì tin mt gn nh không th thc hin chc nng
thanh toán. Vi nhng hn ch phát sinh đó, các phng tin thanh toán thay th tin
mt đã ra đi to ra bc phát trin mi cho h thng thanh toán. Cùng vi s phát
trin vt bc ca h thng NHTM, thanh toán qua ngân hàng ngày càng đc s
dng nhiu hn trong mi quan h gia các ch th kinh t trong xã hi.
Vì vy, có th khái quát dch v TTKDTM là dch v chi tr tin hàng hóa, dch
v và các khon thanh toán khác trong nn kinh t đc thc hin bng cách trích
2
chuyn tài khon trong h thng, t chc cung ng dch v thanh toán (gi chung là
Ngân hàng) mà không s dng tin mt đ thanh toán.
Dch v TTKDTM ra đi nhm tha mãn nhu cu giao dch thng mi ca nn
sn xut hàng hóa phát trin  trình đ cao, gim bt lng tin mt trong lu thông,
gim bt chi phí lu thông xã hi, tng tc đ chu chuyn hàng hóa, chu chuyn vn
t đó nâng cao tính hiu qu ca nn kinh t sn xut. iu này rt có Ủ ngha đi vi
vic thc thi chính sách tin t.
1.1.2 căđim

Hot đng TTKDTM đc da trên c s TGNH, phát trin song hành vi s
phát trin ca h thng NHTM. Dch v TTKDTM là mt hình thc vn đng tin t
mà  đây tin va là công c k toán, va là công c chuyn hóa hình thc, giá tr ca
hàng hóa, dch v. Xut phát t vic không dùng đn tin mt, dch v TTKDTM có
nhng đc đim sau:
Th nht, dch v TTKDTM s dng tin chuyn khon (còn gi là tin ghi s,
bút t). Vic thanh toán đc thc hin bng cách trích tin t tài khon ngi tr tin
chuyn vào tài khon ca ngi th hng ti t chc cung ng dch v thanh toán
hoc bù tr ln nhau. Vt môi gii (tin mt) không h xut hin nh trong thanh toán
bng tin mt mà ch xut hin di hình thc tin t k toán và đc ghi chép trên các
chng t, s sách k toán. c đim ni bt ca TTKDTM là mi bên tham gia thanh
toán đu m tài khon ti ngân hàng. Vic thanh toán đc thc hin bng cách trích
tin t TKTG ca ngi phi tr sang TKTG ca ngi th hng qua ngân hàng. Do
vy s vn đng ca tin t đc lp vi s vn đng ca hàng hóa c v thi gian ln
không gian.
Th hai, đi vi dch v TTKDTM, mi khon thanh toán phi có ít nht 3 bên
tham gia. ó là ngi tr tin, ngi nhn tin và các trung gian thanh toán. Ngi tr
tin đóng vai trò quyt đnh trong quá trình thanh toán, là ngi m đu hay tip ni
quá trình thanh toán đã đc ngi nhn tin khi xng. Ngi tr tin có ngha v
tr tin đúng thi hn và tôn trng nhng th tc cn thit. Tuy nhiên, h cng có
quyn t chi thanh toán nu các ch th khác vi phm nhng quy đnh, cam kt đã
tha thun trc đó gia các bên. Ch th th hai là ngi nhn tin. C s nhn tin
là các chng t hàng hóa, hóa đn bán hàng, các hp đng, các kh c vay n…
Ngân hàng là ch th th ba va là ngi t chc, va là ngi thc hin các khon
thanh toán, ch có Ngân hàng- ngi qun lỦ tin gi ca khách hàng mi có quyn
trích chuyn nhng tài khon này theo yêu cu ca khách hàng nh mt nghip v đc
thù. Vi dch v này, Ngân hàng tr thành trung tâm thanh toán trong nn kinh t.


Thang Long University Library

3
1.1.3 Cácăđiătng tham gia hotăđng TTKDTM
Cn c vào Ngh đnh s 101/2012/N-CP v thanh toán không dùng tin mt
và quyt đnh s 226/2002/Q-NHNN v vic ban hành quy ch thanh toán qua các t
chc cung ng dch v thanh toán, c th:
a, i tng thanh toán
- T chc cung ng dch v thanh toán bao gm: NHNN Vit Nam, các NHTM, Chi
nhánh ngân hàng nc ngoài, Qu tín dng nhân dân, T chc tài chính vi mô.
- T chc, cá nhân s dng dch v TTKDTM.
- Các t chc cung ng dch v trung gian thanh toán là các t chc không phi là
ngân hàng đc NHNN cp giy phép hot đng cung ng dch v trung gian thanh
toán.
b, Ch th thanh toán
- Ngi tr tin: có th là ngi mua hàng, ngi nhn dch v, np thu, tr n hoc
chuyn nhng mt khon tin nào đó.
- Ngi nhn tin (ngi th hng): là ngi đc hng mt khon tin do bán
hàng và cung ng dch v.
- Các t chc cung ng dch v thanh toán: bao gm NHTW, h thng NHTM, các t
chc khác đc làm dch v thanh toán.
c, Tài khon thanh toán
TKTT là tài khon do ngi s dng dch v thanh toán m ti các t chc cung
ng dch v thanh toán đ thc hin các giao dch thanh toán theo quy đnh ca NHNN
Vit Nam.
- V m tài khon: Các doanh nghip, t chc, cá nhân s dng dch v thanh toán
(khách hàng) có quyn la chn t chc cung ng dch v thanh toán đ m TKTT và
giao dch. Nu khách hàng là pháp nhân khi m tài khon ti các t chc cung ng
dch v thanh toán cn phi có: quyt đnh b nhim ca các cp có thm quyn đi
vi ch tài khon và k toán trng (nu có), bn sao quyt đnh thành lp doanh
nghip hoc giy phép kinh doanh. Nu khách hàng là th nhân ch cn ghi đy đ
thông tin vào giy đng kí m tài khon, kí tên, chng minh th nhân dân.

- V s dng tài khon: Ch tài khon ch đc s dng đ chi tr, thanh toán s tin
hin có trên tài khon ti thi đim thanh toán, tr trng hp đc cho phép thu chi.
Ch tài khon đc toàn quyn s dng s d trên TKTG ti t chc cung ng dch v
thanh toán theo quy đnh ca NHTW; có th y quyn cho ngi khác bng vn bn
s dng tài khon theo quy đnh ca pháp lut, ngi đc y quyn có quyn hn và
trách nhim trong phm vi đc y quyn nhng không đc y quyn tip cho ngi
th ba. Trong trng hp đng ch tài khon thì mi giao dch phi có s chp thun
ca đng ch tài khon.
4
d, Lnh thanh toán và chng t thanh toán
Lnh thanh toán là lnh ca ngi s dng dch v thanh toán đi vi t chc
cung ng dch v thanh toán di hình thc chng t bng giy, chng t đin t hoc
các hình thc khác theo quy đnh ca c quan nhà nc có thm quyn yêu cu t
chc cung ng dch v thanh toán thc hin giao dch thanh toán.
Chng t thanh toán phi đc lp theo mu quy đnh, là c s đ các t chc
cung ng dch v thanh toán thc hin các giao dch thanh toán. Chng t thanh toán
có th đc lp di hình thc chng t bng giy, bng đin t hoc khác. Tt c các
chng t s dng trong nghip v phi đc lp, kí, kim soát, luân chuyn, qun lỦ
và s dng theo đúng quy đnh ca pháp lut v ch đ chng t k toán ngân hàng.
1.2ăVaiătròăcaăTTKDTMăđi vi nn kinh t
Hin nay, dch v TTKDTM đã tr thành mt mt xích quan trng, không th
thiu trong dây chuyn hot đng, sn xut và lu thông hàng hóa. TTKDTM đáp ng
đc nhu cu thanh toán ngày mt ln ca nn kinh t, rút ngn thi gian thanh toán,
tránh tn đng vn. Vì vy, TTKDTM có nhng u th đc trng cng nh có vai trò
quan trng đi vi nn kinh t, tr thành mt hot đng không th tách ri trong s
phát trin ca quc gia.
1.2.1 i vi NgơnăhƠngăNhƠănc
Vic tng t trng TTKDTM s làm gim khi lng tin mt trong lu thông,
tit kim đc chi phí lu thông tin, chi phí in n, phát hành, kim đm, bo qun…
đng thi giúp NHTW có th điu tit lng tin mt cung ng sao cho phù hp vi

chính sách tin t tht cht hay m rng đc áp dng cho mi thi kì. NHTW không
ch thc hin chc nng làm trung tâm thanh toán ca nn kinh t mà còn thc hin vai
trò kim soát quan h mua bán, quy trình s dng vn, hot đng kinh t ca các
NHTM. Thông qua hot đng TTKDTM, Nhà nc thc hin tt hn chc nng qun
lỦ kinh t v mô, điu tit đc lng tin lu thông trong nn kinh t, góp phn kim
ch lm phát, thúc đy sn xut kinh doanh phát trin theo đnh hng qun lỦ ca
Nhà nc.
1.2.2 i viăNgơnăhƠng Thngămi
TTKDTM là mt trong nhng dch v chính ca các NHTM da trên c s các
quan h kinh t- thng mi ca khách hàng gn lin vi quá trình khai thác và s
dng vn ca các t chc tín dng. Khi có nhu cu s dng dch v, khách hàng bt
buc phi m tài khon ti ngân hàng và kỦ thác vn vào đó. iu này giúp cho ngân
hàng kim soát đc mt phn lng tin trong nn kinh t, rút bt đc mt khi
lng tin mt trong lu thông, kim ch đc kh nng lm phát, tit kim đc
nhiu chi phí cho xã hi (chi phí in n, vn chuyn, bo qun…) to điu kin làm tt
công tác tin t. Thông qua tài khon TGTT, các NHTM s kim soát đc tình hình
Thang Long University Library
5
bin đng s d tài khon ca khách hàng, đánh giá đc kh nng tài chính và uy tín
ca khách hàng. Thêm vào đó, hot đng TTKDTM giúp gia tng li nhun cho ngân
hàng, góp phn to ngun thu n đnh thông qua vic thu phí và lãi t các dch v
thanh toán. Ngân hàng s gim thiu chi phí huy đng vn, tp trung đc ngun vn
tm thi nhàn ri ca nn kinh t, dùng làm ngun vn lu đng cho vay phc v phát
trin sn xut. ây là mt ngun vn ln, nu có k hoch s dng tt s đem li hiu
qu kinh t ln cho ngân hàng nói riêng và nn kinh t nói chung.
Dch v TTKDTM góp phn đa dng hóa sn phm ca ngân hàng, mang đn
cho khách hàng nhng dch v thanh toán tin ích, hin đi, đáp ng nhu cu ngày
càng cao ca khách hàng. Thêm vào đó, hot đng này góp phn hin đi hóa ngân
hàng, khi đa thêm mt loi hình thanh toán mi phc v khách hàng, buc ngân hàng
phi không ngng hoàn thin: nâng cao trình đ, ci tin trang thit b k thut công

ngh đ cung cp cho khách hàng nhng điu kin thanh toán tt nht, đm bo an
toàn, nhanh chóng, hiu qu trong hot đng kinh doanh.
1.2.3 i viăkháchăhƠng
Các khách hàng tham gia vào dch v TTKDTM bao gm các doanh nghip, t
chc và cá nhân trong xã hi. Dch v TTKDTM đm bo tt nht v an toàn vn, to
kh nng kt thúc các giao dch mua bán hàng hóa, cung ng dch v nhanh chóng
nht, giúp khách hàng qun lỦ đc khi lng tin gi trong ngân hàng, gim thiu
nhng ri ro đáng tic trong thanh toán, tránh đc s h có th b li dng, b cp
git, mt cp…
Dch v TTKDTM góp phn đy nhanh tc đ luân chuyn vn,rút ngn thi
gian quay vòng vn, thúc đy quá trình sn xut trong kinh doanh nhanh chóng và hiu
qu. Khách hàng s dng dch v có th hng nhng u đãi và nhng tin ích đi kèm
khi tham gia loi hình thanh toán này nh đc gim thu thu nhp, đc hng chit
khu khi thanh toán bng th ghi n hoc th tín dng ni đa…ti các c s chp nhn
th, đc hng lãi t tài khon TGTT ca mình…
1.2.4 i vi nn kinh t
Dch v TTKDTM thúc đy quá trình vn đng ca vt t hàng hóa trong nn
kinh t, thông qua đó mà các mi quan h kinh t ln đc gii quyt, nh vy mà quá
trình sn xut và lu thông hàng hóa đc tin hành bình thng, nhanh chóng và an
toàn. Ngân hàng vi t cách là mt đn v kinh t tài chính tng hp, là mt b máy
thn kinh ca nn kinh t, thông qua vic t chc thanh toán đ hn ch nhng thit
hi, khc phc và ngn chn nhng hin tng tiêu cc có th xy ra trong sn xut
kinh doanh ca các đn v.
6
1.3 Cácădch v TTKDTM niăđa
Dch v thanh toán trong nc là dch v và giao dch thanh toán đc xác lp,
thc hin và kt thúc trên lãnh th Vit Nam, tr trng hp có liên quan đn tài
khon m ti nc ngoài hoc có doanh nghip ch xut tham gia. Tùy theo trình đ
phát trin ca mi quc gia,  mi thi k cng nh tùy theo thói quen ca dân c mà
mi quc gia s dng các hình thc TTKDTM khác nhau sao cho phù hp.  Vit

Nam, theo Ngh đnh 101/2012/N-CP v TTKDTM và Ngh đnh s 226/2002/N-
CP, các dch v TTKDTM ni đa do các NHTM cung ng bao gm:
- Séc
- y nhim chi hoc lnh chi
- y nhim thu hoc nh thu
- Th ngân hàng
- Chuyn tin ni đa
- Thu h, chi h
Bên cnh các dch v TTKDTM trc tip, mt s dch v trung gian thanh toán
khác hin nay cng đc chú trng và phát trin trong h thng các NHTM nh:
Thanh toán trc tuyn, các dch v thanh toán đin t, ngân hàng đin t…
1.3.1 Thanhătoánăbngăséc
Séc là lnh tr tin ca ch tài khon, đc lp trên mu do NHNN quy đnh yêu
cu đn v thanh toán trích mt s tin t TKTG ca mình cho ngi th hng có tên
ghi trên séc hoc tr cho ngi cm séc. Nh vy, séc là mt chi phiu, lp trên mu in
sn, do ch tài khon phát hành giao trc tip cho ngi bán đ thanh toán tin vt t,
hàng hóa, chi phí, dch v…
Theo Quyt đnh s 30/Q-NHNN nm 2006, các bên tham gia thanh toán séc
bao gm:
- Các t chc cung ng séc và tham gia vào quá trình thanh toán, thu h séc gm:
NHNN Vit Nam, Kho bc nhà nc, NHTM, Ngân hàng phát trin, Ngân hàng đu
t, Ngân hàng chính sách, Ngân hàng hp tác và các loi hình ngân hàng khác, Qu tín
dng nhân dân, t chc khác không phi là t chc tín dng đc NHNN Vit Nam
cho phép cung ng, thanh toán hoc thu h séc.
- Các t chc, cá nhân s dng séc và liên quan đn vic s dng séc, bao gm: ngi
kỦ phát, ngi chuyn nhng, ngi đc chuyn nhng, ngi bo lãnh, ngi
đc bo lãnh, ngi th hng, ngi đi din theo pháp lut hoc theo y quyn ca
nhng ngi trên và nhng ngi khác có liên quan đn vic s dng séc.
c đim ca séc là séc có tính thi hn hay séc ch đc phép thanh toán trong
thi gian có hiu lc. Thi hn này đc quy đnh tùy vào tng loi séc riêng bit. Séc

có nhiu loi, đc phân chia theo các tiêu thc khác nhau, tuy nhiên tiêu thc phân
Thang Long University Library
7
chia ph bin nht hin nay là cn c vào hình thc thanh toán. Theo tiêu thc này, séc
đc phân thành 3 loi:
- Séc lnh tin mt: ch đc dùng đ nhn tin mt ti ngân hàng.
- Séc chuyn khon: dùng đ chuyn khon bng cách trích tin trên TKTG ca ngi
phi tr sang TKTG ca ngi nhn tin.
- Séc bo chi: séc đc ngân hàng đm bo kh nng thanh toán bng vic trích trc
s tin trên séc t TKTG ca ngi tr tin sang tài khon đm bo thanh toán séc.
Séc là mt hình thc thanh toán ph bin và lâu đi nht. T séc đc đm bo
kh nng thanh toán là t séc khi xut trình ti t chc cung ng dch v thanh toán
đm bo s d trên tài khon ca ch tài khon đ đ chi tr cho s tin trên séc đó
hoc s d trên tài khon cng vi hn mc thu chi đm bo đ đ chi tr.
1.3.2 Thanhătoánăyănhimăchiăhocălnhăchi
y nhim chi (UNC) hoc lnh chi là lnh thanh toán ca ngi tr tin (lp
theo mu do t chc cung ng dch v thanh toán quy đnh) gi cho t chc cung ng
dch v thanh toán ni mình m tài khon yêu cu trích mt s tin nht đnh trên tài
khon ca mình đ thanh toán cho ngi th hng v tin hàng hóa, dch v, hoc
chuyn vào mt tài khon khác ca chính mình.
UNC đc áp dng trong thanh toán tin hàng hóa, dch v hoc chuyn tin
ca ngi s dng dch v thanh toán trong cùng mt t chc cung ng dch v hay
gia các t chc cung ng dch v thanh toán cùng hoc khác h thng trong phm vi
c nc.
iu kin, th tc thanh toán, thi hn thc hin UNC hoc lnh chi là trong
thi gian không quá mt ngày làm vic. Khi nhn đc UNC, ngân hàng phc v
ngi tr tin phi hoàn tt lnh chi hoc t chi thc hin nu TKTG ca khách hàng
không đ tin hoc lp lnh chi không hp l. Ngân hàng bên th hng sau khi nhn
đc chng t hp l phi ghi có ngay vào tài khon và báo Có cho ngi th hng.
ây là hình thc thanh toán đn gin, nhanh chóng, thun tin, chi phí thp nên

nó chim t trng ln trong tng t trng các dch v TTKDTM, đc áp dng gia
các đn v thanh toán có s tín nhim ln nhau. Tuy nhiên, UNC không đc quy đnh
thi hn hiu lc trong thanh toán nên s d gây thit hi cho bên bán nu bên mua
chm tr hay c tình không thc hin ngha v thanh toán.
1.3.3 Thanhătoánăbngăyănhimăthuăhocănhăthu
y nhim thu (UNT) hay nh thu là giy y nhim do ngi th hng lp nh
t chc cung ng dch v thanh toán thu h tin hàng hóa, dch v trên c s hàng hóa
đã giao cho ngi mua hoc dch v cung ng đã hoàn thành.
Thanh toán bng UNT hay nh thu đc áp dng trong giao dch thanh toán
gia nhng ngi s dng dch v thanh toán có m tài khon trong ni b t chc
8
cung ng dch v thanh toán hoc gia các t chc cung ng dch v thanh toán trên
c s có tha thun hoc hp đng v các điu kin thu h gia bên tr tin và bên th
hng.
iu kin, th tc thanh toán, thi hn thc hin UNT do t chc cung ng dch
v thanh toán tha thun vi ngi s dng dch v thanh toán phù hp vi quy đnh
ca NHNN. Trong thi gian không quá 1 ngày làm vic k t thi đim nhn đc
UNT do t chc cung ng dch v thanh toán phc v ngi th hng gi đn, t
chc cung ng dch v thanh toán phc v ngi tr tin phi hoàn tt vic trích tài
khon ca ngi tr tin đ thanh toán.
Hình thc thanh toán bng UNT hay nh thu đn gin, thun li đi vi các
doanh nghip, t chc cung ng dch v nh đin, nc, đin thoi… các đi tác có
nim tin ln nhau. Tuy nhiên cng xy ra vic thanh toán chm hoc không có tin
thanh toán khi trên tài khon ca ngi tr tin không còn s d.
1.3.4 ThanhătoánăbngăthăngơnăhƠng
Theo Quyt đnh s 20/2007/Q-NHNN v vic ban hành quy ch phát hành,
thanh toán, s dng và cung cp dch v h tr hot đng th ngân hàng, khái nim th
ngân hàng là phng tin do t chc phát hành th phát hành đ thc hin giao dch
th theo các điu kin và điu khon đc các bên tha thun. Th ngân hàng có th s
dng đ thanh toán tin hàng hóa, dch v và các khon chi tr khác hoc rút tin mt

ti các máy rút tin t đng.
Th ngân hàng là mt phng tin thanh toán hin đi vì nó gn vi k thut tin
hc ng dng trong ngân hàng. Th ngân hàng không bao gm các loi th do nhà
cung ng hàng hóa, dch v phát hành đ s dng cho vic thanh toán hàng hóa, dch
v cho chính các t chc phát hành đó. Th ngân hàng có nhiu loi tuy nhiên cn c
vào các tiêu thc khác nhau có các loi th khác nhau, c th:
- Cn c phân loi theo phm vi lãnh th s dng th:
+ Th ni đa: là th đc các t chc phát hành th ti Vit Nam phát hành đ giao
dch trong lãnh th Vit Nam. Th ni đa ch giao dch bng đng ni đa.
+ Th quc t: là th đc các t chc phát hành th ti Vit Nam phát hành đ giao
dch trong và ngoài lãnh th Vit Nam; hoc là th đc các t chc phát hành th
nc ngoài phát hành và giao dch trong lãnh th Vit Nam. i vi th quc t do các
ngân hàng phát hành th ti Vit Nam phát hành, nu giao dch trên lãnh th Vit Nam
thì giao dch bng đng ni t (Vit Nam đng), nu giao dch ngoài lãnh th thì ch
đc thc hin các giao dch bng ngoi t khi đc các ngân hàng phát hành th cho
phép. i vi th quc t phát hành  nc ngoài, đc giao dch trong lãnh th Vit
Nam, đc giao dch bng ni t, và đc giao dch bng ngoi t vi các t chc, cá
Thang Long University Library
9
nhân đc phép thu ngoi t theo quy đnh hin hành ca pháp lut v qun lỦ ngoi
hi.
- Cn c theo ngun tài chính đm bo cho vic s dng th:
+ Th ghi n (Debit card): là loi th đc ch th s dng đ thanh toán tin hàng
hóa, dch v ti các đn v chp nhn th hoc các giao dch liên quan đn tài khon ti
máy ATM trong phm vi s d trên TKTG không kì hn ca mình ti ngân hàng phát
hành th. Th ghi n không có hn mc tín dng ca ngân hàng, vì vy, ch th ch
đc chi tiêu trong phm vi s d trên tài khon ca mình. Th ATM cng là mt hình
thc ca th ghi n, cho phép ch th tip cn trc tip vi tài khon ngân hàng t
máy ATM, thc hin nhiu giao dch nh kim tra s d, chuyn khon, rút tin mt,
in sao kê… H thng ATM hin đi còn cho phép ch th gi tin vào tài khon ca

mình ngay ti máy ATM và ghi Có cho khách hàng ngay.
+ Th tín dng (Credit card): là loi th đc ch th s dng đ thanh toán tin
hàng hóa, dch v hoc rút tin mt trong hn mc tín dng đc ngân hàng phát hành
th chp thun theo hp đng. Thi hn và phí s dng do ngân hàng quy đnh phù
hp vi tng loi th. Riêng v thi hn th tín dng không quá 3 nm, sau 3 nm,
khách hàng phi làm giy đ ngh ngân hàng phát hành gia hn th. Ngân hàng ch cp
(bán) th cho các ch th là cá nhân, không cp th tín dng cho các t chc. Khi cp
tín dng, ngân hàng xem xét và cp cho ch th mt hn mc tín dng nht đnh, phù
hp vi thu nhp đnh k. Ch th không đc chi tiêu vt quá hn mc tín dng
theo tha thun trong hp đng. Hn mc tín dng ca th tín dng cho mt khách
hàng nm trong tng mc cho vay chung đi vi khách hàng đó và tng mc cho vay
chung này không đc vt quá gii hn cho vay ti đa ca ngân hàng đi vi mt
khách hàng theo quy đnh.
+ Th tr trc (Prepaid card): là th đc phát hành trên c s s d TKTG ca
ch th. Th cho phép ch th thc hin giao dch trong phm vi giá tr tin đc np
vào th tng ng vi s tin mà ch th đã tr trc cho t chc phát hành th. Mi
ln s dng th tr tin hàng hóa, dch v hoc các khon khác thì ngân hàng phát
hành t đng trích s tin tng ng trên tài khon ca ch th chuyn vào tài khon
ca ngi bán. Loi th này có u đim thanh toán tc thi nhng đòi hi ch th phi
có tin gi ti ngân hàng.
Th ngân hàng có u đim nhanh chóng, thun tin, d s dng trong thanh
toán. Tuy nhiên, các NHTM cn phi đu t ln v trang thit b k thut cng nh
phi hoàn thin h thng bo mt thông tin cho khách hàng.
1.3.5 Dchăvăchuynătin niăđa
Dch v chuyn tin là mt phng thc thanh toán trong đó khách hàng (ngi
chuyn tin) yêu cu ngân hàng phc v mình chuyn mt s tin nht đnh cho mt
10
ngi khác (ngi hng li)  mt đa đim và trong mt thi gian nht đnh. Hình
thc chuyn tin ni đa ch yu là hot đng giao dch, chuyn tin trc tip qua tài
khon ngân hàng.

i vi chuyn tin ti ngân hàng, khi có nhu cu chuyn tin đ thanh toán tin
hàng hóa, dch v hay chuyn sang mt tài khon khác, khách hàng có th lp lnh
chuyn tin, chuyn s tin nht đnh t tài khon ca mình sang tài khon ca ngi
nhn tin. i vi nhng khách hàng không m tài khon ti ngân hàng, khi mun
thc hin giao dch chuyn tin phi ti ngân hàng np tin và đin đy đ thông tin
vào mu lnh chuyn tin. Ngân hàng s hoàn tt th tc, sau đó thc hin lnh thanh
toán bù tr vi ngân hàng phc v ngi th hng qua TKTG ca ngân hàng ti
NHNN. Ngân hàng phc v ngi th hng sau khi tham gia thanh toán bù tr s
chuyn tr đúng s tin đã đc lp lnh chuyn vào tài khon ca ngi th hng.
Tuy nhiên, dch v chuyn tin hin nay hay đc áp dng là chuyn tin liên
ngân hàng qua th. Ngi nhn gn nh s nhn đc tin ngay sau khi ngi chuyn
va thc hin lnh chuyn tin.
1.3.6 Dchăvăthuăh,ăchiăh
Dch v thu h là dch v thanh toán mà t chc cung ng dch v thanh toán
thc hin theo yêu cu ca ngi th hng nhm đt đc s tr tin ngay hoc chp
nhn tr tin vào mt thi đim nht đnh trong tng lai ca ngi tr tin. Dch v
thu h bao gm vic nhn, x lỦ, gi chng t đi nh thu và thanh toán kt qu nh
thu, hy nh thu theo yêu cu ca ngi s dng dch v thanh toán. Các th thc thu
h bao gm: thu h séc, thu h thng phiu, thc hin nh thu hoc UNT và các th
thc thu h khác theo quy đnh không trái vi pháp lut.
Dch v chi h là dch v thanh toán mà t chc cung ng dch v thanh toán
thc hin theo yêu cu ca ngi có ngha v tr tin đ chi tr cho ngi th hng.
Các th thc chi h bao gm: đi lỦ thanh toán th, séc và các hình thc đi lỦ, y thác
hoc chi h khác theo tha thun không trái vi quy đnh ca pháp lut.
1.4ăCácădch v thanhătoánăkhác (trungăgianăthanhătoán)
Thanh toán trc tuyn hin nay đã là mt khái nim không còn xa l đi vi
ngi dùng Internet. Dch v thanh toán này bao gm nhiu dch v thanh toán khác
nhau phc v vào tng mc đích và s thun tin ca khách hàng, bao gm: thanh toán
qua đin thoi di đng (Mobile-Banking), thanh toán qua tin nhn đin thoi (SMS-
Banking), dch v ngân hàng đin t (Internet Banking), dch v tr lng t đng,

dch v thanh toán hóa đn, dch v ngân hàng ti nhà (Home-Banking)… ây thc
cht là vic thit lp mt kênh thanh toán tài chính trung gian gia ngân hàng và khách
hàng nhm phc v nhu cu s dng dch v ngân hàng ca khách hàng mt cách thc
s nhanh chóng, an toàn và thun tin.
Thang Long University Library
11
1.4.1 Dch v thanhătoánăqua đin thoi
Dch v thanh toán qua đin thoi (Phone-Banking) là s kt ni trc tip gia
h thng máy ch và phn mm thanh toán ca NHTM vi h thng dch v vin
thông đ thc hin dch v thanh toán. Thông qua các phím chc nng đc đnh
ngha trc, khách hàng s đc phc v mt cách t đng hoc thông qua các nhân
viên tng đài. Vi dch v này, khách hàng có th tìm hiu thông tin dch v ngân
hàng, kim tra s phát sinh giao dich và s tài khon, t vn… ây là dch v thanh
toán có tim nng phát trin mnh trong tng lai, giao dch có th din ra thun tin,
nhanh chóng, d dàng, chính xác s tin giao dch và đm bo an toàn vì thanh toán
luôn luôn yêu cu xác nhn bng s PIN.
Qua Phone-Banking, khách hàng có th s dng nhiu dch v ngân hàng nh:
hng dn s dng dch v, gii thiu thông tin v dch v ngân hàng, cung cp thông
tin tài khon và bng kê các giao dch, báo N, báo Có, cung cp thông tin ngân hàng
nh lãi sut, t giá hi đoái, chuyn tin, thanh toán hóa đn, dch v h tr khách
hàng và nhiu dch v khác. Tuy nhiên, ti Vit Nam, vi Phone-Banking, các ngân
hàng mi ch cung cp dch v tra cu thông tin tài khon và ngân hàng.
1.4.2 Dch v ngơnăhƠngăđin t
Theo khon 1, điu 2, Thông t s 29/2011/TT-NHNN v an toàn bo mt cho
vic cung cp dch v ngân hàng trên Internet, dch v ngân hàng đin t (Internet-
Banking) là các dch v ngân hàng đc cung cp thông qua mng Internet, bao gm:
dch v tra cu thông tin khách hàng, tài khon, truy vn s d và các thông tin khác,
thc hin các giao dch trc tuyn nh dch v v tài khon, chuyn khon, cp tín
dng, thanh toán qua tài khon…
Internet-banking là mt kênh phân phi rng rãi các sn phm dch v ngân

hàng ti khách hàng  bt c ni đâu và vào bt c thi gian nào.  s dng dch v,
khách hàng đng kỦ vi ngân hàng đ đc cp mt khu và tên truy cp. Sau đó
khách hàng ch cn s dng máy tính cá nhân có kt ni mng Internet là có th thc
hin giao dch vi ngân hàng. Mi trang ch ca ngân hàng trên mng Internet đc
xem nh là mt ca s giao dch.
Vi dch v Internet-banking, ngân hàng h tr cho thng mi đin t gia các
doanh nghip phát trin. Mi giao dch nh chuyn tin, chuyn khon, np tin đin
thoi…đu đc thc hin trc tuyn. Khách hàng s không phi đn tr s ca ngân
hàng mà vn có th thc hin các giao dch ngay ti nhà hoc ngay ti vn phòng
thông qua máy tính cá nhân có kt ni Internet. Nó cho phép truy cp đn máy ch ca
ngân hàng 24/24 gi mà không ph thuc vào thi gian làm vic ca ngân hàng.
12
1.4.3 Dch v ngơnăhƠngătiănhƠ
Dch v ngân hàng ti nhà (Home-Banking) là mt sn phm có tính bo mt
cao nh hot đng trên mng thông tin liên lc cc b (mng Intranet) gia ngân hàng
và khách hàng. Home-Banking đc xây dng da trên mt trong hai nn tng h
thng các phn mm ng dng (Software base) và nn tng công ngh web (Web
base). Thông qua h thng máy ch, mng Internet và h thng máy tính con ca
khách hàng, thông tin tài chính s đc thit lp, mã hóa, trao đi và xác nhn gia
ngân hàng và khách hàng.
 s dng dch v này, trc tiên khách hàng cn kt ni máy tính ca mình
vi h thng máy tính ca ngân hàng qua mng Internet (dial-up, LAN, WAN,…), sau
đó truy cp vào trang web ca ngân hàng phc v mình. Khách hàng s đc thit lp
mt đng truyn bo mt (https) và yêu cu đng nhp vào mng máy tính ca ngân
hàng. Khách hàng sau khi đng nhp có th s dng rt nhiu tin ích, tính nng phong
phú ca dch v Home-Banking nh truy vn thông tin, tra cu s d tài khon, xem
thông tin giao dch, thông tin v t giá, lãi sut tin gi, tin vay, phí dch v, chuyn
tin, thanh toán hóa đn (đin, nc, đin thoi, Internet),… Sau khi giao dch đc
hoàn tt, khách hàng kim tra thông tin giao dch, thoát khi trang web, nhng thông
tin chng t cn thit s đc qun lỦ, lu tr và gi ti khách hàng khi có yêu cu.

Hin nay  Vit Nam, dch v Home-banking đc cung cp ch yu dành cho
khách hàng doanh nghip, bi l các doanh nghip Vit Nam phn ln là doanh nghip
va và nh, s tin cho mi ln giao dch không ln nên s dng dch v Home-
Banking là rt phù hp.
1.4.4 Dch v ngơnăhƠngăquaămng vinăthôngăkhôngădơy
Mobile-Banking là kênh phân phi hin đi giúp khách hàng truy cp các dch
v ngân hàng t xa bng cách s dng các thit b di đng kt ni vi mng vin thông
không dây. Khách hàng có th kim tra s d tài khon ca mình và lch s giao dch,
chuyn tin, thanh toán hóa đn, kinh doanh chng khoán và qun lỦ danh mc đu t
tài chính ca khách hàng. Theo ngha tng quát nht, Moblie-Banking đc hiu là
vic s dng mt thit b di đng thông qua mng vin thông không dây đ kt ni vi
mt t chc tài chính- ngân hàng giúp khách hàng thc hin yêu cu v dch v.
Dch v Moblie-Banking trc đây  Vit Nam ch trin khai di hình thái là
SMS (tin nhn ngn). Trong nhng nm gn đây, dch v này mi đc trin khai
thêm di dng WAP (Wireless Application Protocol- mt dng website thu nh dành
cho đin thoi di đng) và tr thành mt xu hng tt yu trong vic nâng cao nng
lc cnh tranh ca ngân hàng nh s phát trin nhanh chóng ca các loi đin thoi di
đng thông minh và máy tính bng vi nhiu tính nng và kh nng kt ni Internet rt
tt. Hin nay, hu ht các NHTM đu phát trin dch v này di dng SMS và WAP.
Thang Long University Library
13
SMS-Banking là mt hình thái riêng bit đc bao hàm trong dch v Mobile-
Banking. ây là hình thái mà hu ht các ngân hàng Vit Nam hin nay đu cung ng
cho khách hàng s dng. ng dng này giúp khách hàng thc hin các tin ích nh
truy vn thông tin, s d, np tin cho thuê bao…bng cách dùng đin thoi di đng
nhn tin theo cú pháp quy đnh và gi đn tng đài ca ngân hàng. Mt khác, h thng
cng t đng gi tin nhn thông báo s d trên tài khon ngân hàng ca khách hàng
mi khi có giao dch đc thc hin.
1.4.5 Cácădch v khác
Dch v tr lng t đng hin nay đang đc áp dng ph bin ti các doanh

nghip trong vic chi tr lng hàng tháng cho ngi lao đng.  thc hin dch v
này cn phi s dng kt hp gia m tài khon cá nhân cho ngi lao đng hng
lng (có thu nhp) vi th thanh toán và máy rút tin t đng. Dch v này có Ủ ngha
thúc đy thanh toán nhanh trong nn kinh t xã hi nht là tng cng TTKDTM, tit
kim chi phí cho doanh nghip, xã hi, ngi lao đng thun tin, an toàn trong thanh
toán, nâng cao trình đ dân trí, tip cn vi công ngh thanh toán hin đi.
Dch v thanh toán hóa đn là hình thc khách hàng thanh toán các hóa đn
dch v nh tin đin, nc, đin thoi, Internet vi nhà cung cp qua tài khon ngân
hàng. Hàng tháng, khi nhà cung cp yêu cu thanh toán tin dch v, khách hàng có th
s dng các dch v trung gian thanh toán đ thanh toán cc phí hóa đn tr sau mà
không phi ti giao dch trc tip ti các nhà cung cp dch v. Khách hàng ch cn
chn mc “Thanh toán hóa đn” trong menu “Thanh toán trc tuyn” ri làm theo các
bc hng dn, khi giao dch thành công, ngân hàng s gi cho khách hàng thông
báo xác nhn.
Ví đin t là mt tài khon đin t, ging nh mt ví tin trên Internet và đóng
vai trò nh mt chic ví tin mt trong thanh toán trc tuyn. Thông qua ví đin t,
khách hàng có th thanh toán các khon phí trên Internet, gi tin mt cách nhanh
chóng, đn gin và tit kim c v thi gian, công sc ln tin bc. Ví đin t ra đi
góp phn phát trin h thng kinh doanh thng mi đin t, đem li nhng li ích cho
ngi mua, ngi bán, ngân hàng và xã hi, ngi mua thc hin nhanh chóng quá
trình thanh toán, ngi bán tng hiu qu hot đng bán hàng trc tuyn, ngân hàng
gim s qun lỦ các giao dch thanh toán t th khách hàng, d dàng nhanh chóng
chuyn và nhn tin vt qua các rào cn đa lỦ. Các loi ví đin t ph bin trong
nc hin nay thng gp nh: Ngân lng, Bo kim, VnMart, Payoo, MoMo,
VinaPay…
Nh vy, trên đây là nhng dch v TTKDTM ni đa ch yu đang đc s
dng ti h thng các NHTM. Các hình thc này đang ngày càng phát trin, đc
14
khách hàng a chung vì đáp ng kp thi các nhu cu thanh toán ngày mt ln ca
khách hàng, đm bo tính an toàn, nhanh chóng và chính xác.

1.5 Nhng ri ro phátăsinhătrong dch v TTKDTM
Ri ro là nhng bin c không mong đi xy ra dn đn tn tht v tài sn ca
ngân hàng, làm gim sút li nhun thc t so vi d kin hoc ngân hàng phi b ra
thêm mt khon chi phí đ có th hoàn thành đc mt nghip v tài chính nht đnh.
Kinh doanh ngân hàng là mt loi hình kinh doanh đc bit bi tính cht và mc đ ri
ro cao. Trên thc t, ngân hàng đã phi đi mt vi vi rt nhiu loi ri ro, có th là
ri ro tài chính, ri ro tín dng, ri ro ngoi hi, ri ro ti t môi trng kinh doanh…
Bên cnh nhng ri ro vn có, s khác bit v đc đim ca hot đng TTKDTM đã
mang li cho hot đng này nhng ri ro đc thù.
Ri ro v mt pháp lỦ: Là nhng ri ro xut phát t s không đy đ, cht ch
ca h thng các vn bn pháp lut có liên quan đn dch v thanh toán. Nhng ngi
tham gia v các hot đng TTKDTM luôn cn thit phi đc đm bo li ích bng
các phng tin pháp lỦ rng quyn li ca h đc tôn trng và h phi bit trc v
các điu kin mà h phi đng đu khi có các tình hung bt thng xy ra. Da vào
h thng các vn bn pháp lut, khi có s c xy ra, ngân hàng s xem xét mc đ
thit hi và yêu cu x lỦ theo quy đnh. Vì vy, mt h thng pháp lut cht ch, rõ
ràng, đy đ phn nào hn ch đc ri ro cho dch v TTKDTM. Tuy nhiên, ti Vit
Nam, h thng các vn bn quy phm pháp lut cho lnh vc TTKDTM còn chng
chéo, không rõ ràng đi vi các thành phn kinh t.
Ri ro hot đng: Là nhng ri ro xy ra do chính các bên tham gia trong quá
trình TTKDTM gây nên trong quá trình thanh toán. Do đc thù ca nghip v này là
ngân hàng ch làm vic da trên s tin ghi s, không phi tin mt do đó đòi hi phi
có s kht khe nht trong c quá trình. Ri ro hot đng xut phát t nhng trc trc
ca h thng thanh toán do li k thut, thông tin hoc do máy móc b hng hóc hoc
do nhm ln, sai sót t phía con ngi khi thanh toán quyt toán. Nu phát hin ra dù
mt li nh, rt có th thanh toán s không đc thc hin hoc gây tht thoát cho
khách hàng cng nh ngân hàng. Quá trình TTKDTM đòi hi phi có s phi hp cht
ch gia khách hàng và ngân hàng, khách hàng theo ch dn ca các cán b nhân viên
ngân hàng đ hoàn tt các chng t thanh toán đúng vi quy đnh đã đ ra, các cán b
công nhân viên liên quan ti dch v thanh toán có trách nhim hng dn khách hàng

t m các th tc liên quan cng nh thc hin các thao tác nghip v cn thn, chính
xác tránh đ sai sót xy ra. Nu s phi hp này kém rt d gây ra sai sót trong quá
trình thanh toán, nh hng ti s d TKTG ca khách hàng và uy tín ca ngân hàng.
Ri ro v tính an toàn: Ri ro này xy ra bt buc t s c tình la đo hoc vô
tình s dng sai quy trình vn hành ca h thng thanh toán. H thng giao dch ca
Thang Long University Library
15
ngân hàng nu không đm bo tính an toàn, bo mt thông tin cng nh giao dch ca
khách hàng thì có th gây mt mát cho khách hàng và nh hng ti uy tín ca ngân
hàng. Vì vy, các dch v TTKDTM và h thng trang thit b phc v thanh toán cn
phi đc thit k theo hng đm bo s toàn vn ca các c s d liu đc truyn
ti khi phát sinh hot đng thanh toán.
Ri ro tín dng: Mt cách khái quát, ri ro tín dng là tình trng mt ngi tham
gia thanh toán không hoàn tt đc ngha v tr n ca mình chng hn b phá sn
trc khi kt thúc quá trình thanh toán. Ri ro tín dng xy ra và thng gây thit hi
ln cho các bên tham gia trong quá trình thanh toán. i vi khách hàng, ri ro tín
dng có th khin cho khách hàng không thu hi đc tin hàng hóa, dch v, n mt
trng… Ri ro tín dng thuc v ngân hàng khi khách hàng chi tiêu quá hn mc tín
dng nhng không chi tr hay chm tr s tin gc và lãi nh đã tha thun trong hp
đng.
Ri ro thanh khon: Ri ro này phát sinh t vic mt kh nng thanh toán tm
thi ca ch th tham gia thanh toán. iu này có th xy ra nu có s c k thut ca
h thng khin cho ngi nhn tin không nhn đc khon tin mà mình đã d tính,
hoc nhân viên tác nghip chuyn tin sai đi tng, hoc do trc trc tm thi v mt
thanh khon ca ngi có ngha v thanh toán.
Ri ro v trình đ ca cán b công nhân viên: Trình đ ca cán b công nhân
viên ngân hàng th hin b mt ca ngân hàng đó. Mt ngân hàng có đi ng cán b
công nhân viên có trình đ chuyên môn kém có th s gây ra sai sót trong quá trình
thanh toán, tht thoát tài sn cho ngân hàng. ó chính là ri ro v phía cán b công
nhân viên. Nâng cao nng lc qun tr ri ro cho các cp qun tr, các cp qun lỦ, tng

cng công tác qun lỦ, giám sát ri ro là vic làm quan trng đi vi ngân hàng.
Ri ro đo đc: Là nhng ri ro khi mt bên tham gia c tình không thc hin
đúng ngha v ca mình, làm nh hng đn quyn li ca các bên liên quan. Trong
quá trình thanh toán, nu các bên đi tác thng  cách xa nhau, thm chí không h
gp nhau trong quá trình mua bán thì rt khó nm rõ nhng thông tin v uy tín, đo
đc kinh doanh, nng lc tài chính ca đi tác. Trong điu kin nh vy, các ri ro đo
đc xy ra gây hu qu nghiêm trng đi vi c khách hàng ln ngân hàng, dn đn
nhng quyt đnh sai lm, gây nên ri ro trong thanh toán. Nu mt trong các bên
tham gia thanh toán có phm cht đo đc kém, có du hiu la đo, gian ln, làm gi
các chng t hay các yu t khác có liên quan trong quá trình thanh toán s gây thit
hi cho các bên liên quan.
Ri ro k thut: Dch v TTKDTM là dch v thanh toán s dng ch yu các
công ngh k thut hin đi. Vic đa các công ngh k thut nh máy ATM, máy
POS tham gia vào hot đng thanh toán cn có s thng nht trong qun lỦ gia các